Θέσπιση μηχανισμού διόρθωσης της αγοράς για την προστασία των πολιτών της ΕΕ και της οικονομίας από τις υπερβολικά υψηλές τιμές φυσικού αερίου

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Κανονισμός (ΕΕ) 2022/2578 για τη θέσπιση μηχανισμού διόρθωσης της αγοράς για την προστασία των πολιτών της ΕΕ και της οικονομίας από τις υπερβολικά υψηλές τιμές

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ;

• Θεσπίζει ένα σύστημα προσωρινών μέτρων για την πρόληψη εκτινάξεων υπερβολικά υψηλών τιμών φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) όταν αυτές δεν αντικατοπτρίζουν τις τιμές της παγκόσμιας αγοράς.
• Ενεργοποιείται όταν οι τιμές στην ΕΕ σε εικονικά σημεία συναλλαγών (VTP)* υπερβαίνουν ορισμένα επίπεδα και οι εν λόγω τιμές είναι πολύ μεγαλύτερες από μια τιμή αναφοράς που αντικατοπτρίζει τις παγκόσμιες τάσεις των τιμών του υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ).

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Ο Οργανισμός για τη Συνεργασία των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER):

• παρακολουθεί συνεχώς την τιμή αναφοράς* και τις τιμές διακανονισμού του παράγωγου title transfer facility (TTF) του επόμενου μήνα*·
• λαμβάνει σε ημερήσια βάση τις εκτιμήσεις των τιμών για το LNG από την Platts Benchmark BV και από την Argus Benchmark Administration BV (και οι δύο έχουν έδρα στην Ολλανδία)·
• υπολογίζει την ημερήσια τιμή αναφοράς με βάση τις πληροφορίες που έχει λάβει·
• ενεργοποιεί, από τις 15 Φεβρουαρίου 2023, το όριο υποβολής προσφορών του μηχανισμού διόρθωσης της αγοράς (ΜΔΑ) όταν η τιμή διακανονισμού του παράγωγου TTF του επόμενου μήνα:
  • υπερβαίνει τα 180 ευρώ ανά μεγαβατώρα (180 ευρώ/MWh) για 3 εργάσιμες ημέρες,
  • υπερβαίνει κατά 35 ευρώ την τιμή αναφοράς του ΜΔΑ·
• δημοσιεύει ανακοίνωση στον ιστότοπό του όταν γίνεται διόρθωση της αγοράς.

Οι διαχειριστές της αγοράς και οι συμμετέχοντες στην αγορά πρέπει:

• να παρακολουθούν καθημερινά τον ιστότοπο του ACER·
• να μην αποδέχονται ή να υποβάλουν, μετά την ενεργοποίηση του ΜΔΑ, εντολές για παράγωγα TTF (παράγωγα του επόμενου μήνα έως επόμενου έτους) που να υπερβαίνουν πάνω από 35 ευρώ την τιμή αναφοράς — αν η τιμή αναφοράς είναι κάτω από 145 ευρώ/MWh, το όριο υποβολής προσφορών καθορίζεται στα 180 ευρώ/MWh.

Το όριο υποβολής προσφορών εφαρμόζεται μέχρι:

• ο ACER να δημοσιεύσει ειδοποίηση απενεργοποίησης εντός 20 εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία διόρθωσης της αγοράς, αν η τιμή αναφοράς είναι κάτω από 145 ευρώ/MWh για 3 συνεχόμενες εργάσιμες ημέρες·
• η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναστείλει τον ΜΔΑ λόγω επιδείνωσης της κατάστασης εφοδιασμού με αέριο στην ΕΕ.

Οι κανόνες για την αναστολή του ΜΔΑ:

• υποχρεώνουν την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA), τον ACER, το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Αερίου και τη συντονιστική ομάδα για το φυσικό αέριο να παρακολουθούν συνεχώς τις επιπτώσεις του ΜΔΑ στις χρηματοπιστωτικές αγορές και στις αγορές ενέργειας, καθώς και στην ασφάλεια εφοδιασμού, ιδίως τον αντίκτυπό του:
  • στις προμήθειες αερίου στην ΕΕ,
  • στους στόχους μείωσης της ζήτησης,
  • στις ροές αερίου εντός της ΕΕ,
  • στις συμβάσεις προμήθειας αερίου,
  • στις χρηματοπιστωτικές αγορές·
• επιτρέπουν στην Επιτροπή να αναστείλει τον ΜΔΑ ανά πάσα στιγμή αν διαταραχές της αγοράς, ή τυχόν κίνδυνος διαταραχών της αγοράς, επηρεάζουν την ασφάλεια του εφοδιασμού αερίου εντός της ΕΕ.

Η ESMA και ο ACER:

• αξιολογούν τον αντίκτυπο του ΜΔΑ ώστε να διαπιστώσουν αν τα βασικά στοιχεία του είναι κατάλληλα, ή χρειάζονται αναθεώρηση, υπό το πρίσμα των εξελίξεων στη χρηματοπιστωτική αγορά, στην αγορά ενέργειας ή στην ασφάλεια του εφοδιασμού·
• αναλύουν αν η εξαίρεση της εξωχρηματιστηριακής διαπραγμάτευσης από τον ΜΔΑ οδηγεί σε σημαντικές μετατοπίσεις της διαπραγμάτευσης παραγώγων TTF σε εξωχρηματιστηριακές αγορές·
• υποβάλουν τις εκθέσεις στην Επιτροπή μέχρι την 1η Μαρτίου 2023 μετά την παρουσίαση προκαταρκτικής αξιολόγησης μέχρι τις 23 Ιανουαρίου 2023.

Η Επιτροπή:

• αποφασίζει μέχρι τις 31 Μαρτίου 2023, με βάση την προκαταρκτική αξιολόγηση, αν θα επεκτείνει τον ΜΔΑ σε παράγωγα που συνδέονται με άλλα εικονικά σημεία συναλλαγών·
• δύναται, μετά από διαβούλευση με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, την ESMA, τον ACER, το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Αερίου, τη συντονιστική ομάδα για το φυσικό αέριο και άλλα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη:
  • να προτείνει τροποποίηση του κανονισμού ώστε να συμπεριλαμβάνει παράγωγα εξωχρηματιστηριακών συναλλαγών,
  • να αναθεωρεί στοιχεία που χρησιμοποιούνται για την τιμή αναφοράς, συμπεριλαμβανομένων των προϋποθέσεων για την ενεργοποίηση του ΜΔΑ και το δυναμικό όριο υποβολής προσφορών.

Στα τέλη του Μαρτίου του 2023, η Επιτροπή υιοθέτησε μια εκτελεστική πράξη [τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2023/736 σχετικά με τον ορισμό των τεχνικών λεπτομερειών της εφαρμογής του ΜΔΑ σε παράγωγα που συνδέονται με εικονικά σημεία συναλλαγών στην ΕΕ εκτός από τα παράγωγα TTF).

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

Ο κανονισμός έχει τεθεί σε εφαρμογή από την 1η Φεβρουαρίου 2023 και θα εφαρμόζεται έως τις 31 Ιανουαρίου 2025. Ωστόσο, ο ΜΔΑ μπορεί να εφαρμοστεί μόνο από τις 15 Φεβρουαρίου 2023, στην περίπτωση γεγονότος διόρθωσης της αγοράς και αφού δημοσιευτεί ανακοίνωση διόρθωσης της αγοράς.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

• Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 οδήγησε σε μια απότομη πτώση στις εξαγωγές του φυσικού αερίου, απειλώντας την ασφάλεια του εφοδιασμού της ΕΕ και οδηγώντας σε πάρα πολύ υψηλές τιμές ενέργειας.
• Ο ΜΔΑ θεσπίζει ένα δυναμικό ανώτατο όριο ασφαλείας και αποστέλλει ένα σαφές μήνυμα στις αγορές ότι η ΕΕ δεν θα αποδεχτεί υπερβολικά, και τεχνητά, υψηλές τιμές φυσικού αερίου. Παρέχει αίσθημα ασφάλειας στους παράγοντες της αγοράς και εξοικονόμηση χρημάτων για εταιρείες και νοικοκυριά.
• Το έκτακτο μέτρο βασίζεται στο άρθρο 122 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό μπορεί να ενεργοποιείται όταν προκύπτουν σοβαρές δυσκολίες για ορισμένα προϊόντα, ιδίως την ενέργεια.
• Ο κανονισμός ΜΔΑ είναι μέρος μιας δέσμης μέτρων στα οποία συμπεριλαμβάνεται επίσης ένας μηχανισμός από κοινού αγορών που θεσπίστηκε από τον κανονισμό (ΕΕ) 2022/2576 (βλ. σύνοψη).

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Κανονισμός (ΕΕ) 2022/2578 του Συμβουλίου, της 22ας Δεκεμβρίου 2022, για τη θέσπιση μηχανισμού διόρθωσης της αγοράς για την προστασία των πολιτών της Ένωσης και της οικονομίας από τις υπερβολικά υψηλές τιμές (ΕΕ L 335 της 29.12.2022, σ. 45-60).

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΕ) 2022/2578 του Συμβουλίου έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Κανονισμός (ΕΕ) 2022/2576 του Συμβουλίου, της 19ης Δεκεμβρίου 2022, για την ενίσχυση της αλληλεγγύης μέσω καλύτερου συντονισμού των αγορών αερίου, αξιόπιστων δεικτών αναφοράς για τις τιμές και διασυνοριακών ανταλλαγών αερίου (ΕΕ L 335 της 29.12.2022, σ. 1-35).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Κανονισμός (ΕΕ) 2022/1854 του Συμβουλίου, της 6ης Οκτωβρίου 2022, σχετικά με παρέμβαση έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών ενέργειας (ΕΕ L 261 I της 7.10.2022, σ. 1-21).

Κανονισμός (ΕΕ) 2022/1369 του Συμβουλίου, της 5ης Αυγούστου 2022, σχετικά με συντονισμένα μέτρα μείωσης της ζήτησης αερίου (ΕΕ L 206 της 8.8.2022, σ. 1-10).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Κανονισμός (ΕΕ) 2019/942 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, για την ίδρυση Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Συνεργασία των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (αναδιατύπωση) (ΕΕ L 158 της 14.6.2019, σ. 22-53).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Κανονισμός (ΕΕ) 2017/1938 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2017, σχετικά με τα μέτρα κατοχύρωσης της ασφάλειας εφοδιασμού με φυσικό αέριο και με την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 994/2010 (ΕΕ L 280 της 28.10.2017, σ. 1-56).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Κανονισμός (ΕΕ) 2016/1011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 8ης Ιουνίου 2016, σχετικά με τους δείκτες που χρησιμοποιούνται ως δείκτες αναφοράς σε χρηματοπιστωτικά μέσα και χρηματοπιστωτικές συμβάσεις ή για τη μέτρηση της απόδοσης επενδυτικών κεφαλαίων, και για την τροποποίηση των οδηγιών 2008/48/ΕΚ και 2014/17/ΕΕ και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 596/2014 (ΕΕ L 171 της 29.6.2016, σ. 1-65).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος τρίτο — Οι εσωτερικές πολιτικές και δράσεις της Ένωσης — Τίτλος VIII — Οικονομική και νομισματική πολιτική — Κεφάλαιο 1 — Οικονομική πολιτική — Άρθρο 122 (πρώην άρθρο 100 της ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 98).

Οδηγία 2014/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων και την τροποποίηση της οδηγίας 2002/92/ΕΚ και της οδηγίας 2011/61/ΕΕ (αναδιατύπωση) (ΕΕ L 173 της 12.6.2014, σ. 349-496).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 600/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 648/2012 (ΕΕ L 173 της 12.6.2014, σ. 84-148).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Κανονισμός (EΕ) αριθ. 1095/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Νοεμβρίου 2010, για τη σύσταση Ευρωπαϊκής Εποπτικής Αρχής (Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών), την τροποποίηση της απόφασης αριθ. 716/2009/ΕΚ και την κατάργηση της απόφασης 2009/77/ΕΚ της Επιτροπής (ΕΕ L 331 της 15.12.2010, σ. 84-119).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 715/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, σχετικά με τους όρους πρόσβασης στα δίκτυα μεταφοράς φυσικού αερίου και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1775/2005 (ΕΕ L 211 της 14.8.2009, σ. 36-54).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

τελευταία ενημέρωση 19.01.2024