Ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) 2021/1163 για τη θέσπιση του καθεστώτος του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή και τους γενικούς όρους άσκησης των καθηκόντων του

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ;

Να θεσπίσει τους κανόνες και τους όρους όσον αφορά το έργο του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή. Αυτοί είναι γνωστοί ως καθεστώς του Διαμεσολαβητή.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής:

• πρέπει να είναι εντελώς ανεξάρτητος και να μη δέχεται εξωτερικές οδηγίες·
• συμβάλλει στην αποκάλυψη περιπτώσεων κακοδιοίκησης* από θεσμικά και λοιπά όργανα και οργανισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ)·
• κάνει συστάσεις και προτείνει τρόπους για την επίλυση ενός ζητήματος, όταν κρίνεται ενδεδειγμένο·
• δεν μπορεί να αμφισβητήσει την απόφαση ή την αρμοδιότητα ενός δικαστηρίου, συμπεριλαμβανομένου του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης·
• συνεργάζεται με εθνικές και ευρωπαϊκές αρχές κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους.

Καταγγελίες

• Κάθε πολίτης της ΕΕ ή φυσικό ή νομικό πρόσωπο που κατοικεί, ή έχει την καταστατική του έδρα, σε κράτος μέλος της ΕΕ μπορεί να υποβάλει καταγγελία απευθείας στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή, ή μέσω ενός βουλευτή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Οι καταγγελίες από άλλο πρόσωπο ή αρχή δεν είναι γίνονται δεκτές.
• Το πρόσωπο που υποβάλλει την καταγγελία πρέπει να το κάνει εντός δύο ετών από την ημερομηνία κατά την οποία τα γεγονότα περιήλθαν σε γνώση του, και πρέπει να έχει ήδη πραγματοποιήσει τα ενδεδειγμένα διαβήματα προς τον σχετικό οργανισμό.
• Ο Διαμεσολαβητής απορρίπτει μια καταγγελία εάν δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητές του ή εάν είναι προδήλως αβάσιμη και ενημερώνει το θεσμικό όργανο όταν κηρύξει μια καταγγελία παραδεκτή.
• Οι καταγγέλλοντες που ανήκουν στο προσωπικό της ΕΕ πρέπει να έχουν εξαντλήσει όλες τις εσωτερικές διοικητικές διαδικασίες πριν τις υποβάλουν στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή.
• Ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής ενημερώνει τους καταγγέλλοντες σχετικά με τις ενέργειες που έγιναν και προσπαθεί να επιλύσει το ζήτημα κακοδιοίκησης από κοινού με το σχετικό θεσμικό όργανο. Αν μια λύση ικανοποιεί τον καταγγέλλοντα και το θεσμικό όργανο, η υπόθεση κλείνει.

Έρευνες

• Ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής μπορεί να διεξάγει έρευνες είτε με δική του πρωτοβουλία είτε μετά από καταγγελία, ενώ ενημερώνει το σχετικό θεσμικό όργανο.
• Οι έρευνες με δική του πρωτοβουλία εστιάζονται κυρίως σε επανειλημμένες, συστημικές ή ιδιαίτερα σοβαρές περιπτώσεις κακοδιοίκησης, αντιμετωπίζοντάς τες ως ζήτημα δημόσιου συμφέροντος, και στη συνέχεια μπορεί να προτείνει βέλτιστες πρακτικές.
• Παρέχεται προστασία από αντίποινα σε πληροφοριοδότες δημοσίου συμφέροντος που κοινοποιούν στοιχεία στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή τα οποία οδηγούν στη διεξαγωγή έρευνας.

Παρακολούθηση

• Ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής ενημερώνει το σχετικό θεσμικό όργανο αν διαπιστωθεί πρόβλημα κακοδιοίκησης και, εφόσον απαιτείται, κάνει συστάσεις.
• Το θεσμικό όργανο μπορεί να απαντήσει στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή, κανονικά εντός τριών μηνών. Αν δεν το κάνει, η έρευνα περατώνεται και ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής διαβιβάζει την έκθεσή του σε όλους τους ενδιαφερόμενους.
• Ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο τέλος κάθε ετήσιας συνόδου σχετικά με το αποτέλεσμα των ερευνών. Αυτή η έκθεση περιλαμβάνει μια αξιολόγηση της συμμόρφωσης με συστάσεις, προτεινόμενες λύσεις και βελτιώσεις, και λεπτομέρειες υποθέσεων που αφορούν παρενόχληση, καταγγελία δυσλειτουργιών και συγκρούσεις συμφερόντων.

Πληροφορίες

• Τα θεσμικά και λοιπά όργανα και οι οργανισμοί της ΕΕ και οι σχετικές εθνικές αρχές πρέπει να παρέχουν στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή, χωρίς καθυστέρηση, τυχόν πληροφορίες που ζητούνται στο πλαίσιο μιας έρευνας.
• Οι πληροφορίες, που υπόκεινται σε επαγγελματικό απόρρητο, αφορούν όλα τα έντυπα και ηλεκτρονικά έγγραφα, συμπεριλαμβανομένου του διαβαθμισμένου υλικού της ΕΕ —με ορισμένες προϋποθέσεις.
• Ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής μπορεί να υποβάλλει ερωτήσεις σε αξιωματούχους της ΕΕ για γεγονότα που σχετίζονται με έρευνα που βρίσκεται σε εξέλιξη.
• Ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής επεξεργάζεται αιτήματα για δημόσια πρόσβαση σε έγγραφα, εκτός από αυτά που συγκεντρώνονται κατά τη διάρκεια έρευνας.

Γενικοί όροι

• Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εκλέγει (και μπορεί να απαλλάξει από τα καθήκοντά του) τον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή, που είναι δυνατόν να επαναδιοριστεί στην αρχή της κοινοβουλευτικής περιόδου.
• Ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής:
  • πρέπει να είναι πολίτης της ΕΕ, με πλήρη αστικά και πολιτικά δικαιώματα, και να μην έχει διατελέσει μέλος εθνικού κοινοβουλίου ή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ούτε να έχει εργαστεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα δύο χρόνια που προηγούνται της δημοσίευσης της πρόσκλησης υποβολής υποψηφιοτήτων·
  • κατά τη διάρκεια της θητείας του δεν επιτρέπεται να ασκεί άλλα πολιτικά ή διοικητικά καθήκοντα, ή οποιαδήποτε άλλη επαγγελματική δραστηριότητα, αμειβόμενη ή μη·
  • έχει τις ίδιες αποδοχές και αποζημιώσεις και την ίδια σύνταξη με έναν δικαστή του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης·
  • διαθέτει επαρκή προϋπολογισμό και γραμματεία για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας του και για την εκτέλεση των καθηκόντων του·
  • εδρεύει στο Στρασβούργο.

Ο κανονισμός καταργεί και αντικαθιστά την απόφαση 94/262/ΕΚΑΧ, ΕΚ, Ευρατόμ.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

Εφαρμόζεται από τις 5 Αυγούστου 2021.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

• Ο κανονισμός που αναθεωρεί το καθεστώς του Διαμεσολαβητή κωδικοποιεί πολλές από τις υπάρχουσες εργασιακές πρακτικές του. Ενισχύει τη νομική βάση του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή και θεσπίζει διασφαλίσεις για την περαιτέρω εγγύηση της ανεξαρτησίας του.
• Ο κανονισμός αντιπροσωπεύει μια ειδική νομοθετική διαδικασία στην οποία το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει άμεσο δικαίωμα νομοθετικής πρωτοβουλίας, το Συμβούλιο δίνει τη συγκατάθεσή του και η Επιτροπή τη γνώμη της.
• Ο κανονισμός εκδόθηκε με βάση το άρθρο 228 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) και το άρθρο 106α της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας.
• Το άρθρο 20 παράγραφος 2 σημείο δ) της ΣΛΕΕ αναγνωρίζει το δικαίωμα ενός πολίτη της ΕΕ να απευθύνεται στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή, και το άρθρο 41 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων αναγνωρίζει τη χρηστή διοίκηση ως θεμελιώδες δικαίωμα στην ΕΕ.
• Το Γραφείο του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή ιδρύθηκε με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ (βλέπε σύνοψη) το 1992. Από το 1995, που ανέλαβε καθήκοντα ο πρώτος, έχουν διοριστεί συνολικά τρεις Ευρωπαίοι Διαμεσολαβητές.
• Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:
  • Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής (Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής).

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) 2021/1163 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 24ης Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση του καθεστώτος του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή και τους γενικούς όρους άσκησης των καθηκόντων του (καθεστώς του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή) και για την κατάργηση της απόφασης 94/262/ΕΚΑΧ, ΕΚ, Ευρατόμ (ΕΕ L 253 της 16.7.2021, σ. 1-10)

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Ενοποιημένο κείμενο: Κανονισμός (ΕΟΚ) αριθ. 31, κανονισμός (ΕΥΡΑΤΟΜ) αριθ. 11 περί καθορισμού του κανονισμού υπηρεσιακής καταστάσεως των υπαλλήλων και του καθεστώτος που εφαρμόζεται επί του λοιπού προσωπικού της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητος και της Ευρωπαϊκής Κοινότητος Ατομικής Ενεργείας

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος έκτο — Θεσμικές και δημοσιονομικές διατάξεις — Τίτλος I — Θεσμικές διατάξεις — Κεφάλαιο 1 — Τα θεσμικά όργανα — Τμήμα 1 — Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο — Άρθρο 228 (πρώην άρθρο 195 της ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 150-151)

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας — Τίτλος III — Θεσμικές και δημοσιονομικές διατάξεις — Κεφάλαιο 1 — Εφαρμογή ορισμένων διατάξεων της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Άρθρο 106α (ΕΕ C 203 της 7.6.2016, σ. 40)

Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Τίτλος V — Δικαιώματα των πολιτών — Άρθρο 41 — Δικαίωμα χρηστής διοίκησης (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 401-402)

τελευταία ενημέρωση 27.09.2021