Υποστήριξη των διαρθρωτικών αλλαγών: Μια βιομηχανική πολιτική για τη διευρυμένη Ευρώπη

Η βιομηχανία βρίσκεται στο επίκεντρο της προσπάθειας για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο της επίτευξης των στόχων της Λισσαβόνας. Με την εν λόγω ανακοίνωση επιχειρείται η ανάλυση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και του κινδύνου αποβιομηχανοποίησης στο νέο παγκόσμιο πλαίσιο. Η Επιτροπή επιδιώκει την εφαρμογή μιας βιομηχανικής πολιτικής που θα είναι προσαρμοσμένη στις απαιτήσεις της ανταγωνιστικότητας προκειμένου να υποστηρίζει τις διαρθρωτικές αλλαγές της βιομηχανίας σε μια Ευρώπη της γνώσης.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 20ής Απριλίου 2004, «Υποστήριξη των διαρθρωτικών αλλαγών: Μια βιομηχανική πολιτική για τη διευρυμένη Ευρώπη» [COM(2004) 274 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΣΥΝΟΨΗ

Η Επιτροπή επιχειρεί να καθορίσει μια βιομηχανική πολιτική για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) που θα ανταποκρίνεται στις σημερινές προκλήσεις, ιδιαίτερα τις επιδράσεις της διεύρυνσης και του διεθνούς ανταγωνισμού. Η πολιτική αυτή έχει ως στόχο να προωθήσει την ανταγωνιστικότητα και τη θέσπιση καταλληλότερης νομοθεσίας ώστε η ευρωπαϊκή βιομηχανία να παραμείνει καινοτόμος και να εξακολουθήσει να δημιουργεί θέσεις απασχόλησης και ανάπτυξη.

Τα κράτη μέλη και τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα πρέπει να πλαισιώσουν τις διαρθρωτικές αλλαγές της ευρωπαϊκής βιομηχανίας λαμβάνοντας υπόψη τους παράγοντες που διαμορφώνουν την παραγωγή της διευρυμένης Ευρώπης καθώς και τις δυνατότητες για καινοτομία στην Ευρώπη της γνώσης.

Όχι αποβιομηχανοποίηση, αλλά απαραίτητες διαρθρωτικές αλλαγές

Παρά το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν διαπιστώνει γενική αποβιομηχανοποίηση σε επίπεδο ΕΕ, οι διαρθρωτικές αλλαγές μεταβάλλουν εις βάθος το βιομηχανικό σκηνικό της Ευρώπης. Πρόκειται για μεταφορά θέσεων απασχόλησης και πόρων τομέων που είναι πολύ παραγωγικοί ή πολύ ανταγωνιστικοί προς τομείς που διαθέτουν συγκριτικά πλεονεκτήματα. Τα αποτελέσματα των εν λόγω διαρθρωτικών αλλαγών είναι σε γενικές γραμμές θετικά για την ΕΕ, αλλά μπορούν να είναι οδυνηρά σε τοπικό επίπεδο για ορισμένους τομείς ή ορισμένες περιφέρειες.

Οι εν λόγω μετακινήσεις θέσεων απασχόλησης και πόρων πρέπει, ωστόσο, να υποστηρίζονται από δραστηριότητες στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας, προκειμένου να διατηρηθούν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της ΕΕ στους τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας. Η πίεση του διεθνούς ανταγωνισμού έχει ενταθεί εδώ και μερικά έτη και επηρεάζει ακόμη περισσότερους βιομηχανικούς τομείς. Οι μετεγκαταστάσεις σε αναδυόμενες χώρες δεν αφορούν πλέον μόνον τους παραδοσιακούς τομείς υψηλής έντασης εργατικού δυναμικού, αλλά επεκτείνονται ολοένα και περισσότερο στους τομείς υψηλής τεχνολογίας και υπηρεσιών. Μόνον μια βιομηχανική πολιτική εστιασμένη στην ανταγωνιστικότητα μπορεί να ενισχύσει την ικανότητα της Ευρώπης να αξιοποιήσει πλήρως τη βιομηχανική παγκοσμιοποίηση.

Οι ευκαιρίες που παρέχει η διεύρυνση

Η διεύρυνση του 2004 παρέχει στην ευρωπαϊκή βιομηχανία σημαντικές δυνατότητες υπό την προϋπόθεση ότι η αναδιάρθρωση των επηρεαζόμενων τομέων δεν θα αναχαιτισθεί από μέτρα εθνικής προστασίας. Από την άποψη της ζήτησης, η εσωτερική αγορά διευρύνθηκε προς έντονα αναπτυσσόμενες εθνικές καταναλωτικές αγορές. Από την άποψη της προσφοράς, οι επιχειρήσεις δύνανται να αναδιοργανώσουν την παραγωγή τους για να απολαύουν των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων των νέων κρατών μελών.

Τα νέα κράτη μέλη έχουν σημαντικό ρόλο όσον αφορά τη μετάβαση προς μια οικονομία της γνώσης. Η είσοδός τους μπορεί να ενισχύσει τις βιομηχανικές επιδόσεις της ΕΕ και να ενισχύσει τη δυναμικότητα της εσωτερικής αγοράς ενόψει του ανταγωνισμού των τρίτων χωρών. Τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα των νέων κρατών μελών αναμένεται ότι θα επιτρέψουν τις μετεγκαταστάσεις στο εσωτερικό της ΕΕ οι οποίες διαφορετικά θα λάμβαναν χώρα στην Ασία. Οι τομείς που δέχονται τις μεγαλύτερες επιδράσεις από την άφιξη νέων επιχειρήσεων είναι οι τομείς των τροφίμων και ποτών, ο εξοπλισμός μεταφορών, τα κοινά μέταλλα και τα μεταλλικά προϊόντα.

Εργαλεία προς υποστήριξη των διαρθρωτικών αλλαγών

Σε συμφωνία με τις προτεραιότητες που αναφέρονται στην ανακοίνωση του 2002 σχετικά με τη βιομηχανική πολιτική στη διευρυμένη Ευρώπη, η Επιτροπή επιθυμεί να κινητοποιήσει τους δημόσιους παράγοντες σε τρεις τομείς δράσης προς υποστήριξη των αλλαγών στην ευρωπαϊκή βιομηχανία.

Ο πρώτος τομέας δράσης είναι η νομοθεσία και το σύνολο των νόμων που διέπουν τη βιομηχανική δραστηριότητα στην ΕΕ. Στόχος είναι η καλύτερη προσαρμογή της νομοθεσίας στις ανάγκες των επιχειρήσεων τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Πιο συγκεκριμένα, πρέπει να δοθεί έμφαση στην ανταγωνιστικότητα και την ανάλυση του αντικτύπου των διαφορετικών νομοθετικών ρυθμίσεων σε κάθε τομέα δραστηριότητας.

Δεύτερος στόχος είναι ο καλύτερος συντονισμός της δράσης της ΕΕ σε διαφορετικούς τομείς που έχουν σχέση με τη βιομηχανία, ιδιαίτερα τους τομείς της έρευνας, του ανταγωνισμού, της απασχόλησης και της περιφερειακής ανάπτυξης. Η Επιτροπή προτίθεται να ενεργοποιήσει αυτές τις διαφορετικές πολιτικές με στόχο τη βελτίωση των κερδών παραγωγικότητας και την προώθηση της χρησιμοποίησης των γνώσεων. Γενικότερα, η συνέργεια των διαφορετικών πεδίων δράσης της ΕΕ μπορεί να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων.

Ο τρίτος τομέας δράσης συνίσταται στην τομεακή διάσταση της βιομηχανικής πολιτικής της ΕΕ. Η Επιτροπή επιθυμεί να ενισχύσει την προβολή της βιομηχανικής δράσης της ΕΕ σε κύριους τομείς εμπλέκοντας τους ενδιαφερόμενους φορείς. Αυτό θα επιτρέψει να δοθεί έμφαση στην προστιθέμενη αξία της βιομηχανικής πολιτικής σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Πλαίσιο

Η εν λόγω ανακοίνωση εγγράφεται στο πλαίσιο του διαλόγου σχετικά με τη συμβολή της βιομηχανικής πολιτικής στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας, ο οποίος ξεκίνησε με την ανακοίνωση της 11ης Δεκεμβρίου 2002 της Επιτροπής. Έχει ως στόχο να βοηθήσει την ευρωπαϊκή βιομηχανία να επιτύχει το στόχο που τέθηκε για την ΕΕ κατά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισσαβώνας το 2000.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, της 21ης Νοεμβρίου 2003, « Ορισμένα κύρια θέματα για την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης - Προς μια ολοκληρωμένη προσέγγιση» [COM(2003) 704 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Δεκεμβρίου 2002, σχετικά με τη βιομηχανική πολιτική σε μια διευρυμένη Ευρώπη [COM(2002) 714 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 27.09.2005