Εσωτερική αγορά φυσικού αερίου

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Οδηγία 2009/73/ΕΚ σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά φυσικού αερίου

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ;

• Η οδηγία αποσκοπεί να θεσπίσει κοινούς κανόνες που αφορούν τη μεταφορά, τη διανομή, την προμήθεια και την αποθήκευση φυσικού αερίου* με στόχο την παροχή πρόσβασης στην αγορά και την εξασφάλιση θεμιτού ανταγωνισμού χωρίς διακρίσεις.
• Αφορά το φυσικό αέριο, το υγροποιημένο φυσικό αέριο (ΥΦΑ), το βιοαέριο και το αέριο που παράγεται από βιομάζα.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Κανόνες για την οργάνωση του τομέα

Αυτοί οι κανόνες έχουν σκοπό την επίτευξη ανταγωνιστικής, ασφαλούς και περιβαλλοντικώς βιώσιμης αγοράς φυσικού αερίου.

Οι χώρες της ΕΕ μπορούν να επιβάλλουν υποχρεώσεις παροχής υπηρεσιών κοινής ωφελείας στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα του φυσικού αερίου, που καλύπτουν:

• την τεχνική ασφάλεια και την ασφάλεια εφοδιασμού·
• την τακτική παροχή και την ποιότητα υπηρεσίας·
• την τιμή·
• την προστασία του περιβάλλοντος· και
• την ενεργειακή απόδοση.

Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να διασφαλίζουν τα εξής:

• όλοι οι πελάτες έχουν το δικαίωμα να επιλέγουν τον προμηθευτή φυσικού αερίου καθώς και να αλλάζουν εύκολα προμηθευτή, με τη βοήθεια του διαχειριστή, εντός 3 εβδομάδων·
• οι πελάτες λαμβάνουν σχετικά στοιχεία για την κατανάλωση.

Οι χώρες της ΕΕ είναι υπεύθυνες για την παρακολούθηση της ασφάλειας εφοδιασμού και ειδικότερα:

• το ισοζύγιο προσφοράς/ζήτησης στην εθνική αγορά·
• τις διαθέσιμες προμήθειες·
• τη συντήρηση των δικτύων· και
• τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται σε περίπτωση προβλημάτων εφοδιασμού.

Είναι απαραίτητη η επίτευξη περιφερειακής ή διεθνούς συνεργασίας για τη διασφάλιση της ασφάλειας εφοδιασμού.

Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να διασφαλίσουν την ενοποίηση των εθνικών αγορών σε ένα ή περισσότερα περιφερειακά επίπεδα, σαν πρώτο βήμα προς μια πλήρως απελευθερωμένη εσωτερική αγορά. Πρέπει, επίσης, να ενσωματωθούν τα απομονωμένα συστήματα που δημιουργούν «νησίδες φυσικού αερίου». Στο πλαίσιο αυτό, οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές πρέπει να συνεργάζονται με τον Οργανισμό Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας.

Μεταφορά, αποθήκευση και ΥΦΑ

Διαχωρισμός* και διαφάνεια των λογαριασμών

Από τις 3 Μαρτίου 2012, οι χώρες της ΕΕ έπρεπε να διαχωρίσουν τα συστήματα μεταφοράς και τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς. Αυτό σημαίνει ότι εταιρίες που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή ή τον εφοδιασμό φυσικού αερίου ή ηλεκτρικής ενέργειας δεν μπορούν να ασκούν οποιοδήποτε δικαίωμα σε διαχειριστή συστήματος μεταφοράς και αντιστρόφως.

Οι χώρες της ΕΕ και οι αρμόδιες αρχές έχουν δικαίωμα πρόσβασης στους λογαριασμούς των εταιρειών φυσικού αερίου, αλλά πρέπει να τηρούν την εμπιστευτικότητα ορισμένων πληροφοριών. Οι εταιρίες φυσικού αερίου πρέπει να τηρούν ξεχωριστούς λογαριασμούς για όλες τις δραστηριότητές τους που σχετίζονται με την προμήθεια αερίου, όπως η μεταφορά και η διανομή.

Διορισμός διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς

Μια εταιρεία πρέπει πρώτα να πιστοποιηθεί, πριν οριστεί επίσημα ως διαχειριστής συστήματος μεταφοράς. Ο κατάλογος των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς που ορίζονται από τις χώρες της ΕΕ δημοσιεύεται, στη συνέχεια, στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Επιπλέον και κατά περίπτωση, οι χώρες της ΕΕ πρέπει να ορίσουν έναν ή περισσότερους διαχειριστές συστημάτων αποθήκευσης και ΥΦΑ.

Καθήκοντα διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς

Οι διαχειριστές συστημάτων είναι υπεύθυνοι για:

• τη λειτουργία, συντήρηση και ανάπτυξη συστημάτων μεταφοράς, εγκαταστάσεων αποθήκευσης ή/και ΥΦΑ, λαμβάνοντας τη δέουσα μέριμνα για το περιβάλλον·
• την αποφυγή κάθε διάκρισης μεταξύ των χρηστών του δικτύου·
• την παροχή πληροφοριών σε κάθε άλλο διαχειριστή συστήματος μεταφοράς, διαχειριστή συστήματος αποθήκευσης, διαχειριστή συστήματος ΥΦΑ ή/και κάθε άλλο διαχειριστή συστήματος διανομής για την εξασφάλιση της διασύνδεσης μεταφοράς και αποθήκευσης φυσικού αερίου·
• την παροχή στους χρήστες του συστήματος των πληροφοριών που χρειάζονται για την πρόσβαση στο σύστημα.

Κάθε διαχειριστής συστήματος μεταφοράς πρέπει να δημιουργεί επαρκή διασυνοριακή ικανότητα με στόχο την ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής υποδομής μεταφοράς. Κάθε χρόνο, πρέπει να υποβάλλουν στη ρυθμιστική αρχή ένα δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του δικτύου υποδεικνύοντας την κύρια υποδομή που πρέπει να κατασκευαστεί ή να εκσυγχρονισθεί, καθώς και τις επενδύσεις που θα πρέπει να πραγματοποιηθούν στα επόμενα 10 χρόνια.

Διανομή και προμήθεια

Οι χώρες της ΕΕ οφείλουν να ορίζουν διαχειριστές συστημάτων διανομής ή να ζητούν από τις επιχειρήσεις που είναι ιδιοκτήτριες ή υπεύθυνες για τα συστήματα διανομής να το πράξουν.

Οι διαχειριστές συστημάτων διανομής είναι κυρίως υπεύθυνοι για:

• τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης ικανότητας του συστήματος όσον αφορά τη διανομή φυσικού αερίου, τη λειτουργία, τη συντήρηση, την ανάπτυξη και την προστασία του περιβάλλοντος·
• τη διασφάλιση της διαφάνειας όσον αφορά τους χρήστες του συστήματος·
• την παροχή πληροφοριών στους χρήστες του συστήματος·
• την κάλυψη των απωλειών ενέργειας και τη διατήρηση εφεδρικού αποθέματος.

Ο διαχειριστής συστημάτων διανομής πρέπει να είναι νομικά ανεξάρτητος από άλλες δραστηριότητες που δεν σχετίζονται με τη διανομή.

Οργάνωση της πρόσβασης στο σύστημα

Οι χώρες της ΕΕ και οι αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές είναι υπεύθυνες για την οργάνωση συστήματος πρόσβασης τρίτων χωρίς διακρίσεις σε συστήματα μεταφοράς και διανομής, με βάση δημοσιευμένα τιμολόγια. Πρέπει να εξασφαλίζουν ότι επιλέξιμοι πελάτες μπορούν να έχουν πρόσβαση σε ανάντη δίκτυα αγωγών. Επιπλέον, πρέπει να ορίσουν τις προϋποθέσεις πρόσβασης στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης και στα αποθέματα εντός αγωγών (το αέριο που είναι αποθηκευμένο με συμπίεση στα συστήματα μεταφοράς και διανομής αερίου).

Πρόσθετοι κανόνες για την εσωτερική αγορά φυσικού αερίου

Σκοπός της οδηγίας (EE) 2019/692 είναι να αντιμετωπίσει τα εμπόδια για την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς φυσικού αερίου, τα οποία απορρέουν από τη μη εφαρμογή των κανόνων της αγοράς της ΕΕ στους αγωγούς μεταφοράς αερίου προς και από τρίτες χώρες. Οι τροποποιήσεις που εισάγονται με την παρούσα οδηγία προορίζονται να διασφαλίσουν ότι οι κανόνες που εφαρμόζονται στους αγωγούς μεταφοράς αερίου που συνδέουν δύο ή περισσότερες χώρες της ΕΕ εφαρμόζονται, εντός της ΕΕ, και στους αγωγούς μεταφοράς αερίου προς και από τρίτες χώρες.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΟΔΗΓΙΑ;

Εφαρμόζεται από τις 3 Σεπτεμβρίου 2009 και έπρεπε να θεσπιστεί νομοθετικά στις χώρες της ΕΕ έως τις 3 Μαρτίου 2011.

Η παρούσα οδηγία κατάργησε την οδηγία 2003/55/ΕΚ στις 3 Μαρτίου 2011.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Δυο ανακοινώσεις της Επιτροπής το 2007 σχετικά με τις προοπτικές της εσωτερικής αγοράς φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας και την τομεακή έρευνα στις αγορές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας υπογράμμισαν την ανεπάρκεια των κανόνων και μέτρων που ισχύουν σχετικά με την εσωτερική αγορά και απέδειξαν ότι ήταν απαραίτητη η θέσπιση νέων κανόνων.

Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε:

• Νομοθεσία για την αγορά (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Οδηγία 2009/73/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά φυσικού αερίου και την κατάργηση της οδηγίας 2003/55/ΕΚ (ΕΕ L 211 της 14.8.2009, σ. 94-136)

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις της οδηγίας 2009/73/ΕΚ έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Η παρούσα ενοποιημένη έκδοση έχει μόνο αξία τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Κανονισμός (EΚ) αριθ. 713/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, για την ίδρυση Οργανισμού Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενεργείας (EE L 211 της 14.8.2009, σ. 1-14)

Βλέπε ενοποιημένη απόδοση.

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο — Προοπτικές για την εσωτερική αγορά αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας [COM(2006) 841 τελικό της 10.1.2007]

Ανακοίνωση της Επιτροπής — Έρευνα δυνάμει του άρθρου 17 του κανονισμού (EΚ) αριθ. 1/2003 στον ευρωπαϊκό κλάδο του αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας (Τελική έκθεση) [COM(2006) 851 τελικό της 10.1.2007]

τελευταία ενημέρωση 17.05.2019