Κρατικές ενισχύσεις — εφαρμογή των κανόνων για τις υπηρεσίες γενικού οικονομικού συμφέροντος (ΥΓΟΣ)

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ:

Ανακοίνωση σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EE) για τις κρατικές ενισχύσεις στην αντιστάθμιση για παροχή δημόσιας υπηρεσίας γενικού οικονομικού συμφέροντος

Απόφαση 2012/21/ΕΕ — εφαρμογή του άρθρου 106 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις κρατικές ενισχύσεις υπό μορφή αντιστάθμισης για την παροχή δημόσιας υπηρεσίας που χορηγούνται σε ορισμένες επιχειρήσεις επιφορτισμένες με τη διαχείριση υπηρεσιών γενικού οικονομικού συμφέροντος

Ανακοίνωση — πλαίσιο της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις υπό μορφή αντιστάθμισης για την παροχή δημόσιας υπηρεσίας

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ;

• Η ανακοίνωση για την εφαρμογή των κανόνων της EE στις κρατικές ενισχύσεις αποσαφηνίσει τις βασικές έννοιες που συνδέονται με τις κρατικές ενισχύσεις για τις υπηρεσίες γενικού οικονομικού συμφέροντος (δημόσιες υπηρεσίες).
• Η απόφαση καθορίζει τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες η αντιστάθμιση για παροχή δημόσιας υπηρεσίας είναι συμβιβάσιμη με την εσωτερική αγορά και απαλλάσσεται από την υποχρέωση κοινοποίησής της στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
• Η ανακοίνωση που αφορά το πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις ορίζει τις προϋποθέσεις για την αξιολόγηση αντισταθμίσεων υψηλών ποσών που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της απόφασης. Οι εν λόγω περιπτώσεις πρέπει να κοινοποιούνται στην Επιτροπή και μπορούν να κηρυχθούν συμβιβάσιμες εάν πληρούν ορισμένα κριτήρια.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Υπηρεσίες γενικού οικονομικού συμφέροντος (ΥΓΟΣ)

Οι υπηρεσίες γενικού οικονομικού συμφέροντος αφορούν δραστηριότητες οικονομικού χαρακτήρα, όπως είναι τα μεταφορικά δίκτυα, οι ταχυδρομικές και κοινωνικές υπηρεσίες, οι οποίες κρίνονται από τις δημόσιες αρχές ως υπηρεσίες ιδιαίτερης σημασίας για τους πολίτες, και οι οποίες δεν θα έχρηζαν παροχών (ή θα έχρηζαν παροχών υπό άλλες συνθήκες) εάν δεν υπήρχε δημόσια παρέμβαση.

Αντιστάθμιση για τις ΥΓΟΣ

Σύμφωνα με την απόφαση του Δικαστηρίου της 24ης Ιουλίου 2003 Altmark, η η αντιστάθμιση για την παροχή δημόσιας υπηρεσίας δεν συνιστά κρατική ενίσχυση, εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι τέσσερις ακόλουθες προϋποθέσεις:

• ο δικαιούχος πάροχος υπηρεσίας πρέπει να έχει σαφώς καθορισμένες υποχρεώσεις παροχής δημόσιας υπηρεσίας·
• η μέθοδος, βάσει της οποίας υπολογίζεται η αντιστάθμιση, πρέπει να είναι αντικειμενική, διαφανής και να καθορίζεται εκ των προτέρων·
• η αντιστάθμιση δεν πρέπει να υπερβαίνει τις σχετικές δαπάνες και ένα εύλογο κέρδος, δηλ. απουσία υπεραντιστάθμισης· και επιπλέον,
• ο πάροχος επιλέγεται είτε μέσω μιας διαδικασίας σύναψης δημόσιας σύμβασης είτε το το επίπεδο της αντιστάθμισης υπολογίζεται βάσει ανάλυσ των δαπανών μιας μέσης επιχείρησης «με χρηστή διαχείριση» στον αντίστοιχο τομέα.

Σε περίπτωση μη εκπλήρωσης μίας ή περισσότερων προϋποθέσεων, οι αντισταθμίσεις για την παροχή δημόσιας υπηρεσίας θα εξετάζονται βάσει των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις.

Μεταρρύθμιση των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις στις ΥΓΟΣ

Η δέσμη τεσσάρων κειμένων για τις ΥΓΟΣ αποσκοπεί στην αποσαφήνιση και την απλοποίηση των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις όσον αφορά τις ΥΓΟΣ.

Η ανακοίνωση σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις:

• εξηγεί δύο είδη εννοιών: έννοιες γενικού περιεχομένου για τις κρατικές ενισχύσεις και έννοιες ειδικά για τις ΥΓΟΣ·
• αποσαφηνίζει τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες η παροχή δημόσιας υπηρεσίας δύναται να μη συνιστά κρατική ενίσχυση λόγω έλλειψης πλεονεκτήματος
• ορίζει τις διάφορες απαιτήσεις για τη λειτουργία μιας ΥΓΟΣ:
  • την πράξη ανάθεσης —η ανάθεση δημόσιας υπηρεσίας που καθορίζει τις υποχρεώσεις του/των φορέα/φορέων παροχής υπηρεσία και της δημόσια αρχής
  • τη μέθοδο υπολογισμού της αντιστάθμισης, η οποία πρέπει να έχει προσδιορισθεί προηγουμένως αντικειμενικά και με διαφάνεια. Παρόλο που δεν απαιτείται κάποια ειδική φόρμουλα, πρέπει εξ αρχής να διευκρινιστεί ο τρόπος υπολογισμού της αντιστάθμισης
  • για την αποφυγή υπεραντιστάθμισης —το επίπεδο της αντιστάθμισης δεν πρέπει να υπερβαίνει το ποσό που είναι αναγκαίο για την κάλυψη όλων ή μέρους των δαπανών και ενός εύλογου κέρδους, καθώς και για
  • την επιλογή παρόχου υπηρεσίας και τον υπολογισμό της αντιστάθμισης, είτε στο πλαίσιο μιας ενδεδειγμένης διαδικασίας υποβολής προσφορών είτε μέσω μιας συγκριτικής ανάλυσης.

Η απόφαση και το πλαίσιο που αναφέρονται κατωτέρω καθορίζουν τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες ένα μέτρο κρατικής ενίσχυσης θεωρείται ή μπορεί να θεωρηθεί συμβιβάσιμο με την εσωτερική αγορά σύμφωνα με το άρθρο 106 παράγραφος 2.

Απόφαση 2012/21/ΕΕ

• Η απόφαση επιτρέπει απεριόριστες δαπάνες στον τομέα των κοινωνικών υπηρεσιών για:
  • την κοινωνική κατοικία και τα νοσοκομεία·
  • τις υπηρεσίες που εξυπηρετούν βασικές κοινωνικές ανάγκες όσον αφορά τη μακροχρόνια υγειονομική περίθαλψη·
  • την παιδική μέριμνα·
  • την πρόσβαση και επανένταξη στην αγορά εργασίας,·καθώς και
  • τη φροντίδα και κοινωνική ένταξη των ευπαθών ομάδων.
• Για όλες τις άλλες δραστηριότητες ΥΓΟΣ εφαρμόζεται όριο αντιστάθμισης 15 εκατ. ευρώ το χρόνο. Οποιαδήποτε χρηματοδότηση υπερβαίνει αυτό το όριο θα πρέπει να κοινοποιείται στην Επιτροπή βάσει του πλαισίου ΥΓΟΣ.
• Η περίοδος ανάθεσης σε πάροχο ΥΓΟΣ δεν υπερβαίνει τα δέκα έτη.
• Στον τομέα των μεταφορών μπορούν να δοθούν αντισταθμίσεις:
  • για εναέριες και θαλάσσιες συνδέσεις σε νησιά όπου η μέση ετήσια κίνηση δεν υπερβαίνει τους 300 000 επιβάτες·
  • σε λιμένες όπου η μέση ετήσια κίνηση δεν υπερβαίνει τους 300 000 επιβάτες, και
  • σε αεροδρόμια όπου η μέση ετήσια κίνηση δεν υπερβαίνει τους 200 000 επιβάτες.

Πλαίσιο της ΕΕ

Το πλαίσιο:

• παρέχει μια ακριβέστερη μεθοδολογία για τον υπολογισμό του προβλεπόμενου ποσού της αντιστάθμισης·
• απαιτεί από τις χώρες της ΕΕ να θεσπίσουν κίνητρα αποδοτικότητας, ώστε να ενθαρρύνουν τους παρόχους υπηρεσιών να δρουν µε τον πλέον αποδοτικό τρόπο·
• ενισχύει τις απαιτήσεις διαφάνειας·
• εισάγει την απαίτηση συμμόρφωσης των ΥΓΟΣ προς τους κανόνες της ΕΕ περί δημοσίων συμβάσεων·
• εισάγει την απαίτηση «απαγόρευσης διακρίσεων» —σε περιπτώσεις που υφίστανται πολλοί οργανισμοί που παρέχουν ΥΓΟΣ, η αντιστάθμιση οφείλει να υπολογίζεται με τρόπο ανάλογο ώστε να αποφεύγονται οι διακρίσεις.

Υποβολή εκθέσεων

Οι χώρες της ΕΕ οφείλουν να υποβάλλουν, ανά δύο έτη, έκθεση στην Επιτροπή σχετικά με την εφαρμογή της απόφασης και τη συμμόρφωση με το πλαίσιο.

Διαφάνεια

Οι χώρες της ΕΕ οφείλουν να δημοσιεύουν, σε ετήσια βάση, πληροφορίες για την χρηματοδότηση ΥΓΟΣ εντός του πεδίου εφαρμογής της απόφασης (για αντιστάθμιση άνω των 15 εκατ. ευρώ που χορηγείται σε επιχείρηση η οποία ασκεί επίσης δραστηριότητες εκτός του πεδίου εφαρμογής της ΥΓΟΣ) ή του πλαισίου:

• στον διαδικτυακό τόπο της Επιτροπής για τη διαφάνεια στις κρατικές ενισχύσεις, ή
• στον εθνικό ή περιφερειακό ιστότοπό τους για τη διαφάνεια.

Κατευθυντήριες γραμμές

Η Επιτροπή έχει καταρτίσει κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις στις ΥΓΟΣ.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΑΠΟΦΑΣΗ;

Εφαρμόζεται από τις 31 Ιανουαρίου 2012.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

• Υπηρεσίες γενικού οικονομικού ενδιαφέροντος (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις κρατικές ενισχύσεις στην αντιστάθμιση για παροχή δημόσιας υπηρεσίας γενικού οικονομικού συμφέροντος (ΕΕ L 8 της 11.1.2012, σ. 4–14)

Απόφαση 2012/21/ΕΕ της Επιτροπής, της 20ής Δεκεμβρίου 2011, για την εφαρμογή του άρθρου 106 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις κρατικές ενισχύσεις υπό μορφή αντιστάθμισης για την παροχή δημόσιας υπηρεσίας που χορηγούνται σε ορισμένες επιχειρήσεις επιφορτισμένες με τη διαχείριση υπηρεσιών γενικού οικονομικού συμφέροντος (ΕΕ L 7 της 11.1.2012, σ. 3–10)

Ανακοίνωση της Επιτροπής — Πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις κρατικές ενισχύσεις υπό μορφή αντιστάθμισης για την παροχή δημόσιας υπηρεσίας (2011) (ΕΕ L 8 της 11.1.2012, σ. 15–22)

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος τρίτο — Οι εσωτερικές πολιτικές και δράσεις της Ένωσης — Τίτλος VII — Κοινοί κανόνες για τον ανταγωνισμό, τη φορολογία και την προσέγγιση των νομοθεσιών — Κεφάλαιο 1 — Κανόνες ανταγωνισμού — Τμήμα 1 — Κανόνες εφαρμοστέοι επί των επιχειρήσεων — Άρθρο 106 (πρώην άρθρο 86 της ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 90-91)

Έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής — Οδηγός για την εφαρμογή των κανόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις, τις δημόσιες συμβάσεις και την εσωτερική αγορά στις υπηρεσίες γενικού οικονομικού συμφέροντος, και ιδίως στις κοινωνικές υπηρεσίες κοινής ωφέλειας (SWD(2013) 53 final/2, 29.4.2013)

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 360/2012 της Επιτροπής, της 25ης Απριλίου 2012, σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας οι οποίες χορηγούνται σε επιχειρήσεις που παρέχουν υπηρεσίες γενικού οικονομικού συμφέροντος (ΕΕ L 114 της 26.4.2012, σ. 8-13)

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 360/2012 έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Η παρούσα ενοποιημένη έκδοση έχει μόνο αξία τεκμηρίωσης.

τελευταία ενημέρωση 09.09.2019