Η κοινωνική εξέλιξη στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης

Η Ευρωπαϊκή Ένωση τείνει να ενθαρρύνει την κοινωνική εξέλιξη στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέχει κίνητρα για την προώθηση των διεθνώς αναγνωρισμένων βασικών κανόνων εργασίας και για την ανάπτυξη ισορροπίας μεταξύ της διαχείρισης της αγοράς και της κοινωνικής διαχείρισης.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στην Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή της 18ης Ιουλίου 2001 "Προαγωγή βασικών κανόνων εργασίας και βελτίωση της κοινωνικής διαχείρισης στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης" [COM(2001) 416 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΣΥΝΟΨΗ

Οι πολίτες συνειδητοποιούν όλο και περισσότερο ότι η παγκόσμια διαχείριση της αγοράς αναπτύχθηκε ταχύτερα από ό,τι η παγκόσμια κοινωνική διαχείριση, πράγμα που επιφέρει ανισορροπία των οικονομικών και κοινωνικών κανόνων και δομών.

Στην προοπτική της συμμετοχής στην υλοποίηση ενός δίκαιου παγκόσμιου οικονομικού συστήματος, η Ευρωπαϊκή Ένωση παρουσιάζει μια στρατηγική για την προώθηση της κοινωνικής ανάπτυξης και των βασικών κανόνων εργασίας σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η σχέση μεταξύ παγκοσμιοποίησης και προαγωγής βασικών κανόνων εργασίας αποδεικνύεται πολύπλοκη. Το εμπόριο και οι επενδύσεις έχουν σαφή αντίκτυπο στην κοινωνική ανάπτυξη, και γενικότερα στην αειφόρο ανάπτυξη. Για να εξασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα αυτής της στρατηγικής, επιβάλλεται λοιπόν μια σφαιρική προσέγγιση.

Ευθυγραμμιζόμενη με τα συμπεράσματα του Συμβουλίου του Οκτωβρίου 1999 για το εμπόριο και την εργασία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτίθεται να διακηρύξει και πάλι την οικουμενικότητα των διεθνώς αναγνωρισμένων βασικών κανόνων εργασίας (ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι και πραγματική αναγνώριση του δικαιώματος συλλογικών διαπραγματεύσεων, εξάλειψη κάθε μορφής καταναγκαστικής ή επιβεβλημένης εργασίας, πραγματική κατάργηση της παιδικής εργασίας, εξάλειψη των διακρίσεων όσον αφορά την απασχόληση και το επάγγελμα). Η Επιτροπή υπενθυμίζει επίσης την υποστήριξή της προς το έργο της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ), καθώς και τη συνεργασία της τελευταίας με άλλους διεθνείς οργανισμούς, ιδίως με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ). Επαναλαμβάνεται εξάλλου ότι απορρίπτεται η χρήση των κανόνων εργασίας για σκοπούς προστατευτισμού ή επιβολής κυρώσεων.

Η Επιτροπή καλεί, αφενός, για χρησιμοποίηση και ενίσχυση των υπαρχόντων εργαλείων και, αφετέρου, για υιοθέτηση μέσων και μέτρων με στόχο την ενθάρρυνση της παγκόσμιας εφαρμογής των βασικών κανόνων εργασίας σε διαφόρους τομείς δράσης, τόσο σε διεθνές όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Στρατηγική στο διεθνές επίπεδο

Η Ένωση επιβεβαιώνει τον κεντρικό ρόλο της ΔΟΕ στην προώθηση του σεβασμού των βασικών κανόνων εργασίας, καθώς και την ανάγκη ενίσχυσης της αποτελεσματικότητας των νομικών μέσων της. Έτσι, η Ένωση ενθαρρύνει ιδίως την καλύτερη δημοσιότητα του εποπτικού μηχανισμού της ΔΟΕ, την αποτελεσματικότερη παρακολούθηση και την αύξηση της τεχνικής βοήθειας. Κρίνεται επίσης απαραίτητο να συζητηθούν νέοι μηχανισμοί κινήτρων για την προαγωγή του σεβασμού των βασικών κανόνων εργασίας και νέος μηχανισμός για την τακτική ανασκόπηση των εθνικών κοινωνικών πολιτικών.

Η Ένωση προτείνει, αφετέρου, να προωθηθεί η εξέταση και η διεξαγωγή συζητήσεων σε διεθνές επίπεδο στους αναπτυξιακούς διεθνείς οργανισμούς (ΔΟΕ, ΠΟΕ…). Ένας τέτοιος διάλογος θα επέτρεπε να επισημανθούν οι πολιτικές που ενισχύουν πράγματι τη συμβολή του εμπορίου στην κοινωνική ανάπτυξη και να εξασφαλιστεί ένας βαθμός συνεκτικότητας των πολιτικών.

Στρατηγική στο ευρωπαϊκό επίπεδο

Η Ένωση προτείνει την προώθηση των βασικών κανόνων εργασίας μέσω του συστήματος γενικευμένων προτιμήσεων (ΣΓΠ). Το ΣΓΠ παρέχει διευκολύνσεις πρόσβασης στις κοινοτικές αγορές για τις αναπτυσσόμενες χώρες που εφαρμόζουν πράγματι τους βασικούς κανόνες εργασίας και τους χορηγεί συμπληρωματικές εμπορικές προτιμήσεις. Η Ένωση επιθυμεί συνεπώς να καταστήσει το ΣΓΠ περισσότερο ελκυστικό και διαφανές. Η βάση του θα πρέπει να επεκταθεί ώστε να περιλάβει τους τέσσερις βασικούς κανόνες εργασίας που καθορίστηκαν με τη διακήρυξη της ΔΟΕ το 1998, και συνεπώς να επιφέρει προσωρινή αναστολή αμέσως μόλις ένας από αυτούς τους κανόνες αποτελέσει αντικείμενο σοβαρής και συστηματικής παραβίασης. Η Ένωση επιθυμεί να παροτρύνει και άλλες χώρες να υιοθετήσουν παρόμοια καθεστώτα κοινωνικής ενθάρρυνσης.

Η Ένωση θα υπογραμμίσει περισσότερο την προώθηση των βασικών κανόνων εργασίας στη γενική αναπτυξιακή πολιτική της. Ακολουθώντας την προσέγγιση που εφαρμόστηκε στο πλαίσιο της συμφωνίας του Κοτονού, οι μελλοντικές εμπορικές συμφωνίες και συμφωνίες συνεργασίας θα περιλάβουν διατάξεις που θα αφορούν ειδικά την κοινωνική ανάπτυξη και την προώθηση των βασικών κανόνων εργασίας.

Εξάλλου, κατά τις διαπραγματεύσεις και μελλοντικές εμπορικές συμφωνίες, θα χρησιμοποιηθεί η αξιολόγηση των επιπτώσεων στην αειφόρο ανάπτυξη.

Εθελοντικές ιδιωτικές πρωτοβουλίες

Η Επιτροπή επαναλαμβάνει τη σημασία μιας κοινωνικά υπεύθυνης στάσης των επιχειρήσεων στην παγκόσμια αγορά εργασίας. Όπως είχε ήδη υπογραμμίσει η Ένωση στο πράσινο βιβλίο της για την εταιρική κοινωνική ευθύνη, είναι απαραίτητο, σε μια προσπάθεια διαφάνειας και αποτελεσματικότητας, να εξασφαλιστεί η συνεκτικότητα του περιεχομένου των κωδίκων συμπεριφοράς και των κοινωνικών σημάτων και να βασιστούν σε κοινούς βασικούς κανόνες, με άλλα λόγια στους κανόνες της ΔΟΕ. Έτσι, τα Ηνωμένα Έθνη εγκαινίασαν το 2000 την πρωτοβουλία «Global compact» με την οποία προσπάθησαν να ενθαρρύνουν τις ιδιωτικές επιχειρήσεις να ενσωματώσουν στις επιχειρηματικές πρακτικές τους τις θεμελιώδεις αρχές της αξιοπρεπούς εργασίας.

Ιστορικό

Η παγκόσμια διάσκεψη κορυφής για την ανάπτυξη που πραγματοποιήθηκε στην Κοπεγχάγη το 1995 και η διακήρυξη της ΔΟΕ για τις θεμελιώδεις αρχές και τα δικαιώματα της εργασίας το 1998 προκάλεσαν την αναγνώριση από πολλές χώρες της οικουμενικότητας των βασικών κανόνων εργασίας. Η ΔΟΕ συμμετείχε επίσης στο στόχο προώθησης των κανόνων αυτών, αναλύοντας την αλληλεπίδραση μεταξύ παγκοσμιοποίησης, εμπορίου και κοινωνικής ανάπτυξης. Εντούτοις, διακηρύχθηκε σαφώς ότι ο σεβασμός των κανόνων αυτών δεν μπορεί να δικαιολογήσει καταχρήσεις που μεταφράζονται σε μέτρα προστατευτισμού ή κυρώσεων. Εντούτοις, οι προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας πρέπει να συνεχιστούν.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Έκθεση της παγκόσμιας επιτροπής της ΔΟΕ για την κοινωνική διάσταση της παγκοσμιοποίησης «Μια δίκαιη παγκοσμιοποίηση - Δημιουργία ευκαιριών για όλους» της 24ης Φεβρουαρίου 2004

Η παγκόσμια επιτροπή για την κοινωνική διάσταση της παγκοσμιοποίησης επισημαίνει ότι η παγκοσμιοποίηση μπορεί και πρέπει να αλλάξει. Κρίνει απαραίτητο να θεσπιστεί μια δίκαιη παγκοσμιοποίηση χωρίς αποκλεισμούς. Μια συνεκτική προσέγγιση στο οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό συγχρόνως επίπεδο, καθώς και η εισαγωγή περισσότερο αποτελεσματικής διαχείρισης, τόσο σε διεθνές όσο και σε εθνικό επίπεδο, μπορούν να συμβάλουν στην καλύτερη χαλιναγώγηση της παγκοσμιοποίησης.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία συμμετείχε ενεργά στις εργασίες της παγκόσμιας επιτροπής, ενσωματώνει αυτές τις σκέψεις στις εξωτερικές και εσωτερικές πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Συμπεράσματα του Συμβουλίου για την ανακοίνωση της Επιτροπής: «Προώθηση των βασικών κανόνων εργασίας». Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων - 21 Ιουλίου 2003 [Δεν έχει δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα]

Το Συμβούλιο στηρίζει τη δράση της Επιτροπής για την προώθηση της κοινωνικής ανάπτυξης σε διεθνές επίπεδο. Διακηρύσσει ορισμένες προτεραιότητες στις οποίες πρέπει να επικεντρωθεί η δράση:

• προώθηση αποτελεσματικού διαλόγου μεταξύ ΠΟΕ και ΔΟΕ, προκειμένου να εξασφαλιστεί συνεκτικότητα για το ζήτημα αυτό στους αρμόδιους διεθνείς οργανισμούς·
• προσφυγή στο ΣΓΠ για την προώθηση των βασικών κανόνων εργασίας·
• ενσωμάτωση των βασικών κανόνων εργασίας και της κοινωνικής διαχείρισης στην αναπτυξιακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης·
• προώθηση αποτελεσματικών προγραμμάτων, με αυστηρά χρονοδιαγράμματα, για την εξάλειψη των χειρότερων μορφών παιδικής εργασίας.

See also

• Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφθείτε το δικτυακό τόπο της παγκόσμιας επιτροπής της ΔΟΕ για την κοινωνική διάσταση της παγκοσμιοποίησης (ES) (EN) (FR)

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 15.03.2004