Πρόγραμμα «Η ΕΕ για την υγεία» (EU4health) (2021-2027)

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Κανονισμός (ΕΕ) 2021/522 για τη θέσπιση προγράμματος σχετικά με τη δράση της ΕΕ στον τομέα της υγείας [πρόγραμμα «Η ΕΕ για την υγεία» (EU4health)] για την περίοδο 2021-2027

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ;

Θεσπίζει το πρόγραμμα «Η ΕΕ για την υγεία» (EU4health) που, όπως και το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), διαρκεί από το 2021 έως το 2027. Ορίζει σχετικά με το πρόγραμμα τα εξής:

• τους γενικούς και ειδικούς στόχους·
• τις μορφές και τους κανόνες χρηματοδότησης της ΕΕ.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Το πρόγραμμα έχει προστιθέμενη αξία για την ΕΕ, καθώς συνεπάγεται οφέλη αποδοτικότητας και θετικές επιπτώσεις που δεν θα μπορούσαν να προκύψουν από την ανάληψη μέτρων μόνο σε εθνικό επίπεδο. Υποστηρίζει και συμπληρώνει εθνικές πολιτικές για την προαγωγή και τη βελτίωση της ανθρώπινης υγείας στην ΕΕ και διασφαλίζει την προστασία της ανθρώπινης υγείας σε όλες τις πολιτικές και τις δράσεις της ΕΕ σύμφωνα με την προσέγγιση «Μία υγεία»*.

Οι τέσσερις γενικοί στόχοι είναι οι εξής:

• βελτίωση και προαγωγή της υγείας στην ΕΕ·
• προστασία των ανθρώπων από σοβαρές διασυνοριακές απειλές για την υγεία·
• βελτίωση των φαρμάκων, των ιατρικών συσκευών και των προϊόντων που σχετίζονται με την κρίση·
• ενίσχυση των συστημάτων υγείας μέσω της βελτίωσης της ανθεκτικότητάς τους και της αποδοτικής χρήσης των πόρων τους.

Οι γενικοί στόχοι επεκτείνονται σε δέκα ειδικούς στόχους:

• Για τη βελτίωση και προαγωγή της υγείας στην ΕΕ, το πρόγραμμα θα υποστηρίξει:
  • την πρόληψη των ασθενειών και την προαγωγή της υγείας·
  • τις διεθνείς πρωτοβουλίες στον τομέα της υγείας και τη διεθνή συνεργασία.
• Για την ενίσχυση των ικανοτήτων των κρατών μελών της ΕΕ αλλά και της ίδιας της ΕΕ όσον αφορά την καταπολέμηση διασυνοριακών απειλών στον τομέα της υγείας, το πρόγραμμα θα υποστηρίξει:
  • την πρόληψη, την ετοιμότητα και την αντιμετώπιση διασυνοριακών απειλών κατά της υγείας·
  • τη συμπλήρωση της εθνικής αποθεματοποίησης βασικών προϊόντων για την αντιμετώπιση κρίσεων·
  • τη δημιουργία αποθέματος ιατρικού, υγειονομικού και υποστηρικτικού προσωπικού.
• Για τη συμβολή στην κάλυψη της ολοένα και μεγαλύτερης ζήτησης για υγειονομική περίθαλψη και για πιο δίκαιη προστασία της δημόσιας υγείας θα στηρίξει:
  • τη βελτίωση της διαθεσιμότητας, της προσβασιμότητας και της οικονομικής προσιτότητας των φαρμάκων και των ιατροτεχνολογικών προϊόντων και των προϊόντων για την αντιμετώπιση κρίσεων·
• Για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας και της αποδοτικότητας των πόρων των συστημάτων υγείας, το πρόγραμμα «Η ΕΕ για την υγεία» θα υποστηρίξει δράσεις που συμβάλλουν:
  • στην ενίσχυση των δεδομένων υγείας, των ψηφιακών εργαλείων και υπηρεσιών και του ψηφιακού μετασχηματισμού της υγειονομικής περίθαλψης·
  • στη βελτίωση της πρόσβασης σε υγειονομική περίθαλψη·
  • στην ανάπτυξη και εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ στον τομέα της υγείας και της λήψης τεκμηριωμένων αποφάσεων·
  • στην ολοκληρωμένη συνεργασία μεταξύ των συστημάτων υγείας των κρατών μελών.

Το παράρτημα I του κανονισμού απαριθμεί τις πολλές διαφορετικές δράσεις που είναι επιλέξιμες για χρηματοδότηση της ΕΕ με βάση κάθε έναν από τους 10 ειδικούς στόχους. Οι δικαιούχοι πρέπει να αναγνωρίζουν και να διασφαλίζουν την προβολή της χρηματοδότησης της ΕΕ που λαμβάνουν.

Σε περιπτώσεις σοβαρής διασυνοριακής απειλής για την υγεία ή μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί:

• να προβαίνει σε ομαδοποιημένες προμήθειες με τα κράτη μέλη στο πλαίσιο των οποίων τα κράτη μέλη μπορούν να αποκτούν, να ενοικιάζουν ή να μισθώνουν πλήρως τα προϊόντα που προμηθεύονται·
• να συνάπτει δημόσιες συμβάσεις για λογαριασμό των κρατών μελών βάσει συμφωνίας·
• να προμηθεύει λειτουργώντας ως χονδρέμπορος αγοράζοντας, αποθηκεύοντας και μεταπωλώντας ή παρέχοντας δωρεάν εφόδια και υπηρεσίες, προς όφελος των κρατών μελών και επιλεγμένων οργανισμών-εταίρων.

Ο επταετής προϋπολογισμός του προγράμματος είναι 2.446.000.000 ευρώ (τρέχουσες τιμές). Αυτός ο προϋπολογισμός αυξάνεται με επιπλέον 2.900.000.000 ευρώ(τιμές του 2018) από το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο. Τα κονδύλια συνολικού ύψους 5,3 δισεκατομμυρίων ευρώ κατανέμονται σύμφωνα με τα παρακάτω κριτήρια:

• η προαγωγή της υγείας και η πρόληψη των νόσων θα λαμβάνουν τουλάχιστον 20 %·
• η σύναψη δημόσιων συμβάσεων για τη συμπλήρωση της εθνικής αποθεματοποίησης βασικών προϊόντων για την αντιμετώπιση κρίσεων θα λαμβάνει το πολύ 12,5 %·
• οι παγκόσμιες δεσμεύσεις και πρωτοβουλίες στον τομέα της υγείας θα λαμβάνουν το πολύ 12,5 %·
• οι διοικητικές δαπάνες θα λαμβάνουν το πολύ 8 %.

Το πρόγραμμα μπορεί να παρέχει χρηματοδότηση σε μία από τις μορφές που καθορίζονται στον δημοσιονομικό κανονισμό [κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 — βλ. σύνοψη], ιδίως με τη μορφή επιχορηγήσεων, βραβείων και προμηθειών. Οι επιχορηγήσεις δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν το 60 % των επιλέξιμων δαπανών ενός έργου, αλλά μπορούν να αυξηθούν στο 80 % σε περιπτώσεις «εξαιρετικής χρησιμότητας», όπως ορίζεται στο άρθρο 8 του κανονισμού. Οι επιχορηγήσεις μπορούν να χρηματοδοτούν το 100 % των επιλέξιμων δαπανών για έργα των ευρωπαϊκών δικτύων αναφοράς ή άλλων διακρατικών δικτύων που καθορίζονται από το δίκαιο της ΕΕ και, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, για έργα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

Τρίτες χώρες μπορούν να συμμετέχουν στο πρόγραμμα υπό ορισμένες προϋποθέσεις και μόνο αν σχετίζονται με το πρόγραμμα. Οι τρίτες χώρες που είναι συνδεδεμένες με το πρόγραμμα και οι νομικές οντότητες που είναι εγκατεστημένες σε τρίτη χώρα που συνδέεται με το πρόγραμμα είναι επιλέξιμες για όλες τις ευκαιρίες χρηματοδότησης στο πλαίσιο του προγράμματος «Η ΕΕ για την υγεία». Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία (τον Αύγουστο του 2022), η Ισλανδία, η Νορβηγία και η Ουκρανία ήταν συνδεδεμένες με το πρόγραμμα «Η ΕΕ για την υγεία».

Οι κανόνες διακυβέρνησης προβλέπουν μια συμβουλευτική συντονιστική ομάδα του προγράμματος «Η ΕΕ για την υγεία»που αποτελείταιαπό εκπροσώπους της Επιτροπής και εθνικών εκπροσώπων. Αυτή η ομάδα:

• διασφαλίζει τη συνέπεια και τη συμπληρωματικότητα μεταξύ εθνικών πολιτικών για την υγεία, και μεταξύ του προγράμματος και άλλων μέτρων της ΕΕ·
• παρακολουθεί την υλοποίηση του προγράμματος, προτείνοντας τυχόν απαραίτητες προσαρμογές·
• συνεδριάζει τουλάχιστον τρεις φορές τον χρόνο ώστε τα κράτη μέλη να μπορούν να ανταλλάσσουν απόψεις.

Η Επιτροπή επικουρείται από την επιτροπή του προγράμματος «Η ΕΕ για την υγεία», η οποία διατυπώνει γνώμη πριν την έγκριση του ετήσιου προγράμματος εργασιών από την Επιτροπή. Αν η επιτροπή του προγράμματος δεν διατυπώνει γνώμη ή διατυπώνει αρνητική γνώμη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν μπορεί να εγκρίνει το πρόγραμμα εργασιών.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή:

• διαβουλεύεται με τη συντονιστική ομάδα κατά την προετοιμασία των ετήσιων προγραμμάτων εργασιών και ενημερώνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πριν την τελευταία συνεδρίαση της συντονιστικής ομάδας σχετικά με το αποτέλεσμα αυτών των συνεδριάσεων·
• ζητά τη γνώμη των ενδιαφερόμενων μερών, συμπεριλαμβανομένων εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών και οργανώσεων ασθενών σχετικά με τις προτεραιότητες και τον στρατηγικό προσανατολισμό του ετήσιου προγράμματος εργασίας, καθώς και σχετικά με τις ανάγκες που πρέπει να αντιμετωπιστούν μέσω του ετήσιου προγράμματος εργασίας και σχετικά τα αποτελέσματα που επιτυγχάνονται μέσω αυτού·
• υλοποιεί το πρόγραμμα «Η ΕΕ για την υγεία» μέσω ετήσιων προγραμμάτων εργασιών, που εγκρίνει κατόπιν θετικής γνώμης των κρατών μελών στην επιτροπή του προγράμματος·
• υποβάλλει ενδιάμεση αξιολόγηση του προγράμματος μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2024 και μια τελική αξιολόγηση μέχρι τα τέλη του 2031 στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών·
• υλοποιεί εκστρατείες ενημέρωσης και επικοινωνίας σχετικά με το πρόγραμμα·
• έχει την εξουσία να εκδίδει εκτελεστικές πράξεις και πράξεις κατ’ εξουσιοδότηση.

Το παράρτημα II καθορίζει τους 23 δείκτες που χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση της προόδου του προγράμματος.

Ο κανονισμός καταργεί τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 282/2014 από την 1η Ιανουαρίου 2021 με μεταβατικούς κανόνες που καλύπτουν τη μετάβαση στο πρόγραμμα «Η ΕΕ για την υγεία» (EU4health).

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

Ο κανονισμός εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου 2021.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

• Το πρόγραμμα «Η ΕΕ για την υγεία» (EU4health) διαμορφώθηκε στο πλαίσιο της απόκρισης της ΕΕ έναντι της πανδημίας της νόσου COVID-19 που είχε τεράστιο αντίκτυπο για τους ασθενείς, το ιατρικό και υγειονομικό προσωπικό και τα συστήματα υγείας στην Ευρώπη.
• Το πρόγραμμα δεν έχει στόχο μόνο την αντιμετώπιση της κρίσης αλλά και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης με μεγάλη έμφαση σε μακροπρόθεσμα ζητήματα υγείας.
• Για περισσότερες πληροφορίες, ανατρέξτε στα εξής:
  • «Η ΕΕ για την υγεία» (EU4health) 2021-2027 — Ένα όραμα για μια υγιέστερη Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Κανονισμός (ΕΕ) 2021/522 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Μαρτίου 2021, για τη θέσπιση Προγράμματος σχετικά με τη δράση της Ένωσης στον τομέα της υγείας [Πρόγραμμα «Η ΕΕ για την υγεία» (EU4Health)] για την περίοδο 2021-2027 και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 282/2014 (ΕΕ L 107 της 26.3.2021, σ. 1-29).

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Οδηγία 2011/24/EΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Μαρτίου 2011, περί εφαρμογής των δικαιωμάτων των ασθενών στο πλαίσιο της διασυνοριακής υγειονομικής περίθαλψης (ΕΕ L 88 της 4.4.2011, σ. 45-65).

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις της οδηγίας 2011/24/ΕΕ έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

τελευταία ενημέρωση 10.08.2022