Καταπολέμηση δόλιων πρακτικών στην εμπορία ορισμένων τροφίμων - Αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών

Σε περιπτώσεις υπόνοιας απάτης στους τομείς των τροφίμων που προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση και των ζωοτροφών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαθέτει αρμοδιότητες να συστήσει συντονισμένα προγράμματα που καλύπτουν το σύνολο της ΕΕ με σκοπό να διαγνωστεί η συχνότητα των κινδύνων και των ειδών επικινδυνότητας στις ζωοτροφές, τα τρόφιμα ή τα ζώα.

ΠΡΆΞΗ

Σύσταση της Επιτροπής, της 19ης Φεβρουαρίου 2013, για την εφαρμογή συντονισμένου προγράμματος με σκοπό να διαγνωστεί η συχνότητα δόλιων πρακτικών στην εμπορία ορισμένων τροφίμων (2013/99/ΕΕ).

ΣΎΝΟΨΗ

Στις αρχές του 2003, οι επίσημοι έλεγχοι σε διάφορα κράτη μέλη αποκάλυψαν ότι ορισμένα προσυσκευασμένα προϊόντα, όπως χάμπουργκερ, περιείχαν κρέας αλόγου το οποίο δεν είχε δηλωθεί στον κατάλογο των συστατικών που αναγράφονται απευθείας στη συσκευασία ή στην ετικέτα της συσκευασίας. Η ετικέτα των εν λόγω τροφίμων ανέφερε παραπλανητικά ότι το προϊόν περιείχε μόνο βοδινό κρέας, συστατικό η τιμή του οποίου είναι σημαντικά υψηλότερη από την τιμή του κρέατος αλόγου.

Το κρέας αλόγου είναι νόμιμο συστατικό από μόνο του, εάν προκύπτει από άλογα παραγωγής τροφίμων τα οποία έχουν οδηγηθεί σε σφαγή σε εγκεκριμένα σφαγεία, και εάν έχει περάσει επιτυχώς από τις απαραίτητες κτηνιατρικές επιθεωρήσεις. Το ζήτημα επιδεινώθηκε από το γεγονός ότι επιτρέπεται η χρήση του κτηνιατρικού φαρμάκου φαινυλοβουταζόνη, στην περίπτωση των μη τροφοπαραγωγικών αλόγων. Υπήρχε ο φόβος ότι κρέας αλόγου τέτοιας προέλευσης εισήλθε στην ανθρώπινη τροφική αλυσίδα.

Οι εν λόγω περιστάσεις οδήγησαν τις ευρωπαϊκές αρχές (Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των τροφίμων), σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών και με τη βοήθεια της Ευρωπόλ, να συνεργαστούν στενά προκειμένου να διερευνήσουν την έκταση του προβλήματος, να αναπτύξουν πρόγραμμα για την αντιμετώπισή του, και να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών στα τρόφιμα που αγοράζουν.

Εκπονήθηκε συντονισμένο πρόγραμμα που να καλύπτει το σύνολο της ΕΕ με σκοπό τη διάγνωση της συχνότητας των δόλιων πρακτικών από την Επιτροπή, και οι εθνικές αρχές όφειλαν να υλοποιήσουν 2 δράσεις:

• ελέγχους τροφίμων που διατίθενται στο εμπόριο και/ή φέρουν επισήμανση ως τρόφιμα που περιέχουν βοδινό κρέας για να διαπιστωθεί εάν περιέχουν κρέας αλόγου·
• ελέγχους κρέατος αλόγου που προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση με σκοπό την ανίχνευση καταλοίπων φαινυλοβουταζόνης.

Όλα τα θετικά αποτελέσματα έπρεπε να αναφέρονται αμέσως στην Επιτροπή, και διαβιβάστηκαν σε ολόκληρη την ΕΕ μέσω του συστήματος ταχείας προειδοποίησης για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές (RASFF).

Αυτή η συντονισμένη δράση που κάλυψε το σύνολο της ΕΕ απέδωσε γρήγορα αποτελέσματα με την ταυτοποίηση των εμπλεκομένων στην αλυσίδα παραγωγής τροφίμων και την ανάκληση των προϊόντων που ταυτοποιήθηκαν.

Περαιτέρω δράσεις που υλοποιήθηκαν περιλαμβάνουν:

• δημιουργία, εντός του τμήματος της Επιτροπής που είναι αρμόδιο για την υγεία και τους καταναλωτές (ΓΔ Υγείας και Καταναλωτών), ομάδας για την απάτη στον τομέα των τροφίμων·
• έγκριση, τον Μάιο 2013, εκ μέρους της Επιτροπής δέσμης προτάσεων για την ενίσχυση της εφαρμογής των προτύπων υγείας και ασφάλειας σε ολόκληρη την αγροδιατροφική αλυσίδα. Οι εν λόγω προτάσεις απαιτούν, μεταξύ άλλων, από τις χώρες μέλη να ενσωματώσουν πλήρως ελέγχους κατά της απάτης στα εθνικά προγράμματά τους και να διασφαλίσουν ότι το ύψος των οικονομικών κυρώσεων σε περίπτωση απάτης ορίζεται σε αποτρεπτικά επίπεδα·
• έκθεση για τη δυνατότητα επέκτασης της υποχρεωτικής επισήμανσης προέλευσης για το κρέας που χρησιμοποιείται ως συστατικό σε προσυσκευασμένα τρόφιμα, η οποία συντάσσεται από την Επιτροπή δυνάμει ενός νέου νόμου της ΕΕ για την ενημέρωση των καταναλωτών σχετικά με τα τρόφιμα, που τίθεται σε ισχύ τον Δεκέμβριο του 2014 και μεταφέρθηκε νωρίτερα τον Δεκέμβριο του 2013. Η Επιτροπή εξετάζει το ενδεχόμενο υποβολής νομοθετικής πρότασης.

Προτάσεις

Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την υγεία των ζώων [COM(2013)260 final της 6.5.2013 -δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τους επίσημους ελέγχους και τις άλλες επίσημες δραστηριότητες που διενεργούνται με σκοπό την εξασφάλιση της εφαρμογής της νομοθεσίας για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές και των κανόνων για την υγεία και την καλή μεταχείριση των ζώων, την υγεία των φυτών, το φυτικό αναπαραγωγικό υλικό και τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα, καθώς και για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 999/2001, (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, (ΕΚ) αριθ. 1831/2003, (ΕΚ) αριθ. 1/2005, (ΕΚ) αριθ. 396/2005, (ΕΚ) αριθ. 834/2007, (ΕΚ) αριθ. 1099/2009, (ΕΚ) αριθ. 1069/2009, (ΕΚ) αριθ. 1107/2009, των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1151/2012, [….]/2013, και των οδηγιών 98/58/ΕΚ, 1999/74/ΕΚ, 2007/43/ΕΚ, 2008/119/ΕΚ, 2008/120/ΕΚ και 2009/128/ΕΚ (κανονισμός για τους επίσημους ελέγχους) [COM(2013)265 final της 6.5.2013 -δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Ανακοίνωση

Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: Υγιέστερα ζώα και φυτά και ασφαλέστερη αγροδιατροφική αλυσίδα - Ένα εκσυγχρονισμένο νομικό πλαίσιο για μια ανταγωνιστικότερη ΕΕ [COM(2013)264 final της 6.5.2013 -δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 05.02.2014