Kοινό φορολογικό καθεστώς που ισχύει για τις μητρικές εταιρείες και τις θυγατρικές τους

H Ευρωπαϊκή Ένωση θεσπίζει φορολογικούς κανόνες που δεν επηρεάζουν τον ανταγωνισμό όσον αφορά τις συγκεντρώσεις εταιρειών διαφορετικών κρατών μελών. Καταργεί την διπλή φορολογία των κερδών που διανέμονται υπό μορφή μερισμάτων από θυγατρική εγκατεστημένη σε κράτος μέλος στη μητρική της που είναι εγκατεστημένη σε άλλο κράτος μέλος.

ΠΡΑΞΗ

Οδηγία 90/435/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 23ης Ιουλίου 1990, σχετικά με το κοινό φορολογικό καθεστώς το οποίο ισχύει για τις μητρικές και τις θυγατρικές εταιρείες διαφορετικών κρατών μελών [Βλέπε πράξεις τροποποίησης].

ΣΥΝΟΨΗ

Η παρούσα οδηγία, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2003/123/ΕΚ, εφαρμόζεται από κάθε κράτος μέλος:

• στις διανομές κερδών οι οποίες πραγματοποιούνται προς μόνιμες εγκαταστάσεις, που βρίσκονται σε αυτό το κράτος, εταιρειών άλλων κρατών μελών και προέρχονται από τις θυγατρικές τους σε ένα κράτος μέλος άλλο από εκείνο στο οποίο βρίσκεται η μόνιμη εγκατάσταση,
• στις διανομές κερδών οι οποίες πραγματοποιούνται από τις εταιρείες αυτού του κράτους προς μόνιμες εγκαταστάσεις, που βρίσκονται σε άλλο κράτος μέλος, εταιρειών του ίδιου κράτους μέλους των οποίων είναι θυγατρικές.

Η παρούσα οδηγία δεν αποτελεί εμπόδιο για την εφαρμογή εθνικών ή συμβατικών διατάξεων που είναι αναγκαίες για την αποφυγή απατών και καταχρήσεων.

Για τους σκοπούς της εφαρμογής της, ο όρος « εταιρεία ενός κράτους μέλους » υποδηλώνει κάθε εταιρεία:

• που λαμβάνει μία από τις μορφές που απαριθμούνται στο νέο κατάλογο που είναι προσαρτημένος στην οδηγία 2003/123/ΕΚ και στον οποίο έχουν προστεθεί νέες νομικές οντότητες όπως οι συνεταιρισμοί, οι εταιρείες αμοιβαίας ασφάλισης, οι εταιρείες που δεν βασίζονται σε κεφάλαια, τα ταμιευτήρια και τα ταμεία προνοίας ή ακόμη οι ενώσεις με εμπορικές δραστηριότητες,
• που, σύμφωνα με τη φορολογική νομοθεσία ενός κράτους μέλους, θεωρείται ότι έχει τη φορολογική κατοικία της στο κράτος αυτό και η οποία, δυνάμει σύμβασης με τρίτη χώρα για την αποφυγή της διπλής φορολογίας, δεν θεωρείται ότι έχει τη φορολογική κατοικία της εκτός της Κοινότητας,
• που, επιπλέον, υπόκειται σε φόρο επί των εταιριών χωρίς δυνατότητα επιλογής ή απαλλαγής.

Ο όρος « μόνιμη εγκατάσταση » υποδηλώνει έναν « καθορισμένο τόπο επιχειρησιακών δραστηριοτήτων» (σε κράτος μέλος) στο οποίο:

• διεξάγεται, εξ ολοκλήρου ή εν μέρει, η επιχειρηματική δραστηριότητα εταιρείας άλλου κράτους μέλους,
• τα κέρδη υπόκεινται σε φορολογία στο κράτος μέλος στο οποίο αυτή βρίσκεται, δυνάμει σχετικής διμερούς φορολογικής σύμβασης, ή εάν δεν υφίσταται τέτοια σύμβαση, δυνάμει του εθνικού δικαίου.

Η ιδιότητα μιας εταιρείας ως «μητρικής» αναγνωρίζεται τουλάχιστον σε κάθε «εταιρεία ενός κράτους μέλους» η οποία συμμετέχει κατά 20 % τουλάχιστον στο κεφάλαιο μιας εταιρείας άλλου κράτους μέλους που πληροί τους ίδιους όρους.

Η ιδιότητα αυτή αναγνωρίζεται επίσης, υπό τους ίδιους όρους, σε μια « εταιρεία κράτους μέλους » η οποία συμμετέχει κατά 20 % τουλάχιστον στο κεφάλαιο μιας εταιρείας του ιδίου κράτους μέλους, που κατέχεται, εν όλω ή εν μέρει από μια « μόνιμη εγκατάσταση » της προηγούμενης εταιρείας που βρίσκεται σε άλλο κράτος μέλος.

Από 1ης Ιανουαρίου 2007, το ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής καθορίζεται σε 15 %.

Από 1ης Ιανουαρίου 2009, το ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής καθορίζεται σε 10 %.

Ως «θυγατρική εταιρεία» νοείται η εταιρεία της οποίας το κεφάλαιο περιλαμβάνει συμμετοχή τουλάχιστον 20 %.

Τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα:

• να αντικαταστήσουν το κριτήριο της συμμετοχής στο κεφάλαιο μ' εκείνο της κατοχής δικαιωμάτων ψήφου.
• να μην εφαρμόζουν την παρούσα οδηγία σ' εκείνες από τις εταιρείες τους οι οποίες δεν διατηρούν κάποια συμμετοχή η οποία να τους δίνει την ιδιότητα της μητρικής εταιρείας ούτε στις εταιρείες εκείνες στις οποίες εταιρεία άλλου κράτους μέλους δεν διατηρεί τέτοια συμμετοχή.

Έως ότου αρχίσει να ισχύει στην πράξη ένα κοινό σύστημα φορολογίας των εταιρειών, τα κράτη μέλη εφαρμόζουν τους ακόλουθους κανόνες.

Όταν η μητρική εταιρεία ή η μόνιμη εγκατάστασή της, δυνάμει της σύνδεσης της μητρικής εταιρείας με τη θυγατρική της, λαμβάνει κέρδη διανεμόμενα για λόγους άλλους από την εκκαθάριση της θυγατρικής εταιρείας, το κράτος στο οποίο βρίσκεται η μητρική εταιρεία και το κράτος στο οποίο βρίσκεται η μόνιμη εγκατάστασή της:

• είτε δεν φορολογούν τα κέρδη αυτά,
• είτε φορολογούν τα κέρδη αυτά, επιτρέποντας όμως παράλληλα στη μητρική εταιρεία και τη μόνιμη εγκατάστασή της να αφαιρούν από το ποσό του οφειλόμενου φόρου το τμήμα του φόρου της εταιρείας που αναλογεί στα κέρδη αυτά και το οποίο καταβλήθηκε από τη θυγατρική εταιρεία και κάθε χαμηλότερου επιπέδου θυγατρική (υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται οι προαναφερόμενες προϋποθέσεις όσον αφορά τον ορισμό και το ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής).

Επιπλέον, η οδηγία προβλέπει να καθοριστεί πλήρως ο φόρος που πρέπει να εκπίπτει η μητρική εταιρεία (περιλαμβανομένων των φόρων εταιρειών που κατέβαλαν θυγατρικές χαμηλότερου επιπέδου), ούτως ώστε να εκλείψει ολοσχερώς η διπλή φορολογία. Κατ΄ αυτόν τον τρόπο, ακόμη και χωρίς ένα κοινό σύστημα για την αποφυγή της διπλής φορολογίας, η οδηγία περιλαμβάνει στο φόρο που πρέπει να αφαιρεθεί από τα κέρδη της μητρικής εταιρείας όλους τους φόρους που καταβλήθηκαν από τις θυγατρικές εταιρείες στα διάφορα κράτη μέλη.

Τα κράτη μέλη διατηρούν τη δυνατότητα να προβλέπουν ότι οι επιβαρύνσεις λόγω συμμετοχών ή λόγω μείωσης της αξίας που προκύπτουν από τη διανομή κερδών της θυγατρικής εταιρείας δεν εκπίπτουν από τα φορολογητέα κέρδη της μητρικής εταιρείας.

Τα κέρδη που διανέμονται από μια θυγατρική εταιρεία στη μητρική της απαλλάσσονται από την παρακράτηση φόρου στην πηγή.

Το κράτος μέλος του οποίου το δίκαιο διέπει τη μητρική εταιρεία δεν δικαιούται να παρακρατεί στην πηγή φόρο επί των κερδών τα οποία λαμβάνει η εταιρεία αυτή από τη θυγατρική της.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στην Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, της 23ης Μαΐου 2001, με τίτλο «Φορολογική πολιτική στην Ευρωπαϊκή Ένωση» [COM(2001) 260 - Επίσημη εφημερίδα C 284, 10.10.2001].

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 03.04.2007