Leonardo da Vinci (Φάση II) (2000-2006)

Το Leonardo da Vince έχει σκοπό να συμβάλει στη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού εκπαιδευτικού χώρου με την ενθάρρυνση της ανάπτυξης της διά βίου εκπαίδευσης και κατάρτισης και την εξασφάλιση της συνέχισης της συνεργασίας σε κοινοτικό επίπεδο μεταξύ των συντελεστών της επαγγελματικής κατάρτισης.

ΠΡΑΞΗ

Απόφαση 1999/382/ΕΚ του Συμβουλίου της 26ης Απριλίου 1999 για την καθιέρωση της δεύτερης φάσης του προγράμματος κοινοτικής δράσης στον τομέα της επαγγελματικής κατάρτισης Leonardo da Vinci [Βλέπε πράξεις τροποποίησης].

ΣΥΝΟΨΗ

Βάσει της εμπειρίας και της πρώτης φάσης του προγράμματος Leonardo da Vinci, καθώς και βάσει των στόχων που όρισε η Επιτροπή στην ανακοίνωσή της «Για μια Ευρώπη της γνώσης (esdeenfr)», η παρούσα απόφαση προβλέπει την καθιέρωση της δεύτερης φάσης του προγράμματος δράσης για την εφαρμογή κοινοτικής πολιτικής στον τομέα της επαγγελματικής κατάρτισης «Leonardo da Vinci» για την περίοδο από 1η Ιανουαρίου 2000 έως 31 Δεκεμβρίου 2006.

Οι κύριοι στόχοι του προγράμματος είναι οι ακόλουθοι:

• να ενισχυθούν οι δεξιότητες και οι ικανότητες των ατόμων ιδίως των νέων που παρακολουθούν για πρώτη φορά επαγγελματική κατάρτιση ανεξάρτητα από το επίπεδο, μέσω εναλλασσόμενης επαγγελματικής κατάρτισης και εκμάθησης προκειμένου να προαχθεί η ικανότητα επαγγελματικής ένταξης·
• να βελτιωθεί η ποιότητα της διαρκούς επαγγελματικής κατάρτισης και της δια βίου απόκτησης ικανοτήτων και δεξιοτήτων καθώς και η πρόσβαση σε αυτές για την αύξηση και την ανάπτυξη της προσαρμοστικής ικανότητας·
• να προαχθεί και να ενισχυθεί η συνεισφορά της επαγγελματικής κατάρτισης στην καινοτόμο διαδικασία προκειμένου να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα και το επιχειρηματικό πνεύμα.

Η επίτευξη αυτών των στόχων σε ευρωπαϊκό επίπεδο στηρίζει και συμπληρώνει τις πολιτικές που διεξάγουν τα κράτη μέλη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φροντίζει ώστε αυτές οι ενέργειες του προγράμματος να είναι συνεπείς με τις άλλες ενέργειες και πολιτικές της Κοινότητας.

Πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στα μειονεκτούντα άτομα στην αγορά εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με ειδικές ανάγκες, στις πρακτικές που διευκολύνουν την πρόσβαση αυτών των ατόμων στην κατάρτιση, στην προώθηση της ισότητας και στην καταπολέμηση των διακρίσεων.

Για την επίτευξη των στόχων του προγράμματος προβλέπονται τα ακόλουθα μέτρα:

• υποστήριξη της διασυνοριακής κινητικότητας των ατόμων υπό επαγγελματική κατάρτιση, και των υπεύθυνων κατάρτισης στην Ευρώπη·
• υποστήριξη των δοκιμαστικών σχεδίων έχοντας ως βάση τις διεθνικές εταιρικές σχέσεις με στόχο την ανάπτυξη της καινοτομίας και της ποιότητας στην επαγγελματική κατάρτιση·
• προώθηση των γλωσσικών ικανοτήτων και για τις γλώσσες που χρησιμοποιούνται και διδάσκονται λιγότερο και της κατανόησης των διαφορετικών πολιτισμών στο πλαίσιο της επαγγελματικής κατάρτισης·
• ανάπτυξη των διεθνικών δικτύων συνεργασίας τα οποία διευκολύνουν την ανταλλαγή εμπειριών και ορθής πρακτικής·
• παραγωγή και ενημέρωση των ευρωπαϊκών εργαλείων αναφοράς και των συγκρίσιμων δεδομένων·
• ανάπτυξη κοινών ενεργειών με άλλα κοινοτικά προγράμματα·
• ανάπτυξη συνοδευτικών μέτρων·

Στην υλοποίηση αυτών των ενεργειών, η απόφαση προβλέπει ειδική υποστήριξη των διεθνικών ενεργειών για την προώθηση και τη χρήση τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας (ΤΠΕ) στην επαγγελματική κατάρτιση.

Η συμμετοχή στο πρόγραμμα επιτρέπεται σε όλους τους δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς που υπεισέρχονται στη δράση για την επαγγελματική κατάρτιση και συγκεκριμένα:

• στα ιδρύματα, κέντρα και οργανισμούς κατάρτισης σε όλα τα επίπεδα, συμπεριλαμβανομένων των πανεπιστημίων·
• στα κέντρα και στους οργανισμούς έρευνας·
• στις επιχειρήσεις και στους ομίλους επιχειρήσεων, και κυρίως στις ΜΜΕ·
• στις επαγγελματικές οργανώσεις, καθώς και στα εμπορικά επιμελητήρια·
• στις οργανώσεις των κοινωνικών εταίρων σε όλα τα επίπεδα·
• στα συλλογικά όργανα και στους τοπικούς οργανισμούς·
• στα σωματεία και τις μη κυβερνητικές οργανώσεις.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξασφαλίζει την εφαρμογή των κοινοτικών ενεργειών του προγράμματος. Τα κράτη μέλη καταβάλλουν προσπάθειες να λάβουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για την εξασφάλιση της καλής λειτουργίας του προγράμματος σε εθνικό επίπεδο. Ιδιαίτερα καθιερώνουν εθνικές μονάδες διαχείρισης (EN) για τη λειτουργική εφαρμογή των ενεργειών.

Οι προτάσεις που υπέβαλαν οι υπεύθυνοι των σχεδίων στο πλαίσιο των προσκλήσεων υποβολής προτάσεων θα επιλεγούν σύμφωνα με μία από τις ακόλουθες διαδικασίες:

• τη διαδικασία Α, που εφαρμόζεται σε ενέργειες κινητικότητας. Ο γενικός στόχος αυτού του μέτρου είναι να δοθούν στα άτομα τα οικονομικά μέσα για την κατάρτιση τους στην αλλοδαπή. Η διαχείριση αυτής της διαδικασίας πραγματοποιείται από τις εθνικές μονάδες, που λαμβάνουν μια συνολική ετήσια επιδότηση από την Επιτροπή·
• η διαδικασία Β, που εφαρμόζεται στα δοκιμαστικά σχέδια (με εξαίρεση τις θεματικές ενέργειες), τις γλωσσικές δεξιότητες και τα διαρθρωτικά δίκτυα. Αυτή η διαδικασία προβλέπει επιλογή σε δύο στάδια, στο πλαίσιο της οποίας τα συμμετέχοντα κράτη μέλη αξιολογούν και επιλέγουν τις προτάσεις και η Επιτροπή είναι επιφορτισμένη με την αξιολόγηση και την ταξινόμηση των προτάσεων·
• η διαδικασία Γ, που εφαρμόζεται στα έγγραφα αναφοράς, τις θεματικές ενέργειες, τα σχέδια που εμπίπτουν στις κοινές ενέργειες, τα σχέδια ευρωπαϊκών οργανώσεων. Πρόκειται για συγκεντρωτική διαδικασία στην οποία η Επιτροπή αναλαμβάνει τη σύναψη των συμβάσεων καθώς και τη διαχείριση και την παρακολούθηση αυτών των σχεδίων.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επικουρείται από μια επιτροπή αποτελούμενη από εκπροσώπους των κρατών μελών και προεδρευόμενη από τον εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Κατά τη θέση σε εφαρμογή του προγράμματος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταβάλλει προσπάθειες για να αναπτύξει τον κοινωνικό διάλογο σε κοινοτικό επίπεδο, σε στενή συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξασφαλίζει τη συνδρομή του Eυρωπαϊκού Kέντρου για την Aνάπτυξη της Eπαγγελματικής Kατάρτισης (CEDEFOP) και καθιερώνει το συντονισμό με το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για την Κατάρτιση.

Στο πρόγραμμα μπορούν να συμμετάσχουν τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Βέλγιο, Τσεχική Δημοκρατία, Δανία, Γερμανία, Εσθονία, Ελλάδα, Ισπανία, Γαλλία, Ιρλανδία, Ιταλία, Κύπρος, Λεττονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Ουγγαρία, Μάλτα, Κάτω-Χώρες, Αυστρία, Πολωνία, Πορτογαλία, Σλοβενία, Σλοβακία, Φινλανδία, Σουηδία, Ηνωμένο Βασίλειο), οι τρεις χώρες του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ - Ισλανδία, Λιχτνεστάιν, Νορβηγία) και οι δύο υποψήφιες προς ένταξη χώρες (Βουλγαρία και Ρουμανία). Αναμένεται να μπορεί να συμμετέχει η Τουρκία από το 2004.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενισχύει τη συνεργασία με τις τρίτες χώρες και τις αρμόδιες διεθνείς οργανώσεις.

Το πρόγραμμα αποτελεί αντικείμενο τακτικής παρακολούθησης εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε συνεργασία με τα κράτη μέλη. Βάσει των εκθέσεων που θα υποβάλουν τα κράτη μέλη έως τις 31 Δεκεμβρίου 2003 και τις 30 Ιουνίου 2007, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρουσιάσει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή:

• έως τις 30 Ιουνίου 2002 το αργότερο, μια δεύτερη ενδιάμεση έκθεση σχετικά με την αρχική λειτουργική εφαρμογή του προγράμματος
• έως τις 30 Ιουνίου 2004 το αργότερο, ενδιάμεση έκθεση για την εφαρμογή του προγράμματος
• έως τις 31 Δεκεμβρίου 2004 το αργότερο, μια ανακοίνωση για τη συνέχιση του προγράμματος συνοδευόμενη κατά περίπτωση από κατάλληλη πρόταση
• έως τις 31 Δεκεμβρίου 2007 το αργότερο μια τελική έκθεση για την εφαρμογή του προγράμματος.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Απόφαση αριθ. 1720/2006/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Νοεμβρίου 2006, για τη θέσπιση προγράμματος δράσης στον τομέα της διά βίου μάθησης [Επίσημη Εφημερίδα L 327 της 24.11.2006]

Έκθεση της Επιτροπής - ενδιάμεση έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της δεύτερης φάσης του προγράμματος Leonardo Da Vinci (2000-2006) [COM(2004) 152 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]

Οι στόχοι και οι προτεραιότητες του προγράμματος Leonardo Da Vinci ΙΙ φαίνεται ότι ανταποκρίνονται γενικά στις βασικές προσδοκίες και ανάγκες των υπευθύνων του σχεδίου και των πραγματικών δικαιούχων. Στην έκθεση παρατηρείται ότι πάνω από το 80 % του προϋπολογισμού τα τέσσερα πρώτα χρόνια διατέθηκε στα μέτρα για την «κινητικότητα» και στα «πιλοτικά σχέδια». Συνεπώς ήταν ελάχιστα τα κονδύλια που διατέθηκαν για άλλες πρωτοβουλίες, οι οποίες έπρεπε ενδεχομένως να λάβουν μεγαλύτερη υποστήριξη.

Για την περίοδο 2000-2003, τα στοιχεία δείχνουν σαφώς την αποτελεσματικότητα των μέτρων για την «κινητικότητα» και τα «πιλοτικά σχέδια» και την αδυναμία των άλλων μέτρων:

• διακρατική κινητικότητα. Δεσμεύτηκαν συνολικά δημοσιονομικά κονδύλια ύψους 300 εκατομμυρίων ευρώ περίπου για περίπου 7.000 σχέδια τοποθέτησης και 2.300 σχέδια ανταλλαγών στα οποία συμμετείχαν συνολικά 143.000 περίπου φοιτητές ή νέοι εργαζόμενοι και 22.000 εκπαιδευτές·
• πιλοτικά σχέδια. Υποστηρίχθηκαν 825 πιλοτικά σχέδια τα οποία αντιστοιχούν σε συνολικό προϋπολογισμό 271 εκατομμυρίων ευρώ και στα οποία συμμετείχαν 8.000 οργανώσεις·
• γλωσσική ικανότητα. Υποστηρίχθηκαν 88 σχέδια τα οποία αντιστοιχούν σε συνολικό προϋπολογισμό 26,7 εκατομμυρίων ευρώ και στα οποία συμμετείχαν περίπου 800 οργανώσεις. Αν και κανείς δεν αμφισβητεί τη σημασία που έχει η γλωσσική ικανότητα και το πολιτιστικό υπόβαθρο στην επαγγελματική κατάρτιση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η αξία και ο στόχος του μέτρου δεν φαίνεται να γίνονται κατανοητά από τους υπευθύνους του σχεδίου. Η έκθεση συστήνει την ενσωμάτωση του μέτρου «γλωσσική ικανότητα» στα πιλοτικά σχέδια·
• διακρατικά δίκτυα. Υποστηρίχθηκαν 45 διακρατικά δίκτυα, τα οποία αντιστοιχούν σε συνολικό προϋπολογισμό 13,1 εκατομμύρια ευρώ και στα οποία συμμετείχαν περίπου 720 οργανώσεις. Είναι σκόπιμο να αναπτυχθεί καλύτερα και να εξηγηθεί ο ρόλος των δικτύων και να ενισχυθεί ο ρόλος τους στο πλαίσιο των «κανονικών» σχεδίων·
• υλικό αναφοράς. Υποστηρίχθηκαν 46 διακρατικά σχέδια τα οποία αντιστοιχούν σε συνολικό προϋπολογισμό 19 εκατομμυρίων ευρώ και στα οποία συμμετείχαν 500 οργανώσεις. Η προσέγγιση βάσει των προσκλήσεων υποβολής προτάσεων δεν λειτούργησε όπως αναμενόταν. Είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή αποφάσισε το 2002 να προκηρύξει μια σειρά προσκλήσεων υποβολής προσφορών για τη συλλογή των απαραίτητων στατιστικών στοιχείων·
• κοινές δράσεις με άλλα κοινοτικά προγράμματα. Υποστηρίχθηκαν 37 σχέδια τα οποία αντιστοιχούν σε συνολικό προϋπολογισμό 7,6 εκατομμυρίων ευρώ και στα οποία συμμετείχαν περίπου 300 οργανώσεις. Μέχρι στιγμής η σχετική εμπειρία έχει περιοριστεί σε σχέδια συνεργασίας με τα προγράμματα Νεολαία και Socrates. Η εφαρμογή αυτού του μέτρου περιορίζεται από μια σχετική διοικητική δυσκαμψία.

Η έκθεση αποκαλύπτει εξάλλου ότι η αποκέντρωση, που πραγματοποιήθηκε μέσω των εθνικών αρχών και μονάδων, ενός σημαντικού μέρους των δραστηριοτήτων του προγράμματος είχε θετικό αντίκτυπο στην εφαρμογή του. Η έκθεση καταλήγει ότι η αποτελεσματικότητα του προγράμματος σημειώνει πρόοδο σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία.

Έκθεση της Επιτροπής - ενδιάμεση έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την έναρξη της επιχειρησιακής υλοποίησης του δεύτερου σταδίου του προγράμματος Leonardo Da Vinci (2000-2006) [COM(2002) 315 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στη Λισσαβόνας επιβεβαιώνοντας ότι η δια βίου εκπαίδευση και κατάρτιση διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο για να καταστεί η Ευρώπη η πιο ανταγωνιστική και η πιο δυναμική κοινωνία της γνώσης στον κόσμο, έδωσε μια νέα προοπτική στη στρατηγική για την εκπαίδευση και την κατάρτιση. Η υλοποίηση ενός ευρωπαϊκού χώρου δια βίου εκπαίδευσης και κατάρτισης έγινε η κατευθυντήρια αρχή όλων των δραστηριοτήτων στο πλαίσιο του προγράμματος. Όλες οι προτάσεις πρέπει ωστόσο να συνδέονται με μια από τις ακόλουθες τρεις προτεραιότητες:

• αποτίμηση της μάθησης, της αμοιβαίας αναγνώρισης της μάθησης και των πιστοποιητικών και των διπλωμάτων·
• προώθηση νέων μεθόδων μάθησης και διδασκαλίας (όπως π.χ. εκμάθηση του τρόπου μάθησης), ενθάρρυνση των στοιχειωδών δεξιοτήτων σε ό,τι αφορά την εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτιση (π.χ. σχετικά με τις ΤΠΕ και τις ξένες γλώσσες)·
• βελτίωση του προσανατολισμού και των συμβουλευτικών υπηρεσιών μέσα από την ανταλλαγή εμπειριών και προτύπων.

Η μείωση του αριθμού των στόχων από έξι (βλ. απόφαση της Επιτροπής της 20ής Ιανουαρίου 2000) σε τρεις εντάσσεται στα πλαίσια της πιο ορθολογικής και απλοποιημένης προσέγγισης του προγράμματος.

Σε ό,τι αφορά τη διοργάνωση και τη διαχείριση του, η έκθεση τονίζει την προσπάθεια αποκέντρωσης που καταβλήθηκε υπέρ των εθνικών αρχών και μονάδων (EN). Πράγματι, οι εθνικές μονάδες πρέπει να διαχειριστούν περίπου το 83 % του προϋπολογισμού του προγράμματος. Η Επιτροπή παρακολουθεί την εφαρμογή του προγράμματος σύμφωνα με την απόφαση του Συμβουλίου και την επικουρεί στο θέμα αυτό η επιτροπή Leonardo Da Vinci, η οποία αποτελείται από αντιπροσώπους των κρατών μελών, των υποψήφιων χωρών και των κοινωνικών εταίρων. Αυτή η αποκέντρωση έδωσε τη δυνατότητα μεγάλης ευελιξίας και μείωσης των προθεσμιών επιλογής των σχεδίων που είναι σήμερα κατά μέσο όρο περίπου επτά μήνες.

Λαμβάνοντας υπόψη τις επιτυχίες που σημειώθηκαν με τη διαδικασία Α για τα σχέδια κινητικότητας, με τη συμμετοχή περίπου 75.500 ατόμων και κοινοτική χρηματοδότηση ύψους 141,2 εκατομμυρίων ευρώ, η Επιτροπή αποφάσισε να αποδώσει μεγαλύτερη σημασία σε αυτήν. Επιθυμεί συνεπώς βελτίωση των μέσων αναγνώρισης των εμπειριών στην αλλοδαπή, και ειδικότερα του Europass-κατάρτιση.

Στο πλαίσιο της διαδικασίας Β, ο προϋπολογισμός των δοκιμαστικών σχεδίων, ο οποίος είναι το 36 % του συνολικού προϋπολογισμού, είναι ο σημαντικότερος όλων των άλλων. Το 2000 και το 2001 επιλέχθηκαν 373 δοκιμαστικά σχέδια, από τα οποία τα 45 αφορούσαν γλωσσικές δεξιότητες, και δημιουργήθηκαν 27 δίκτυα. Λαμβάνοντας υπόψη την επιτυχία τους, η Επιτροπή αποφάσισε να αυξήσει τον προϋπολογισμό για τα δοκιμαστικά σχέδια.

Αντιθέτως, σε ό,τι αφορά τη διαδικασία Γ, η έκθεση δεν καταγράφει πολύ θετικά αποτελέσματα. Μόνο πέντε θεματικά σχέδια, επτά κοινές ενέργειες για την ενθάρρυνση του συντονισμού του προγράμματος Leonardo με άλλες κοινοτικές πρωτοβουλίες και 27 σχέδια με στόχο τη συγκέντρωση συγκρίσιμων στοιχείων, έλαβαν χρηματοδότηση. Η Επιτροπή αποφάσισε παρ' όλα αυτά να καταστήσει πιo προσιτά αυτά τα μέσα και να ενισχύσει την πτυχή της δια βίου εκπαίδευσης και κατάρτισης.

Το δίκτυο Euroguidance (DE) (EN) (FR), που αποσκοπεί κυρίως στη χρηματοδότηση σχεδίων για την ενθάρρυνση της κινητικότητας στην Ευρώπη και την υποστήριξη των ανταλλαγών πληροφοριών σχετικά με τα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης και σχετικά με τις δεξιότητες στην Ευρώπη, αποτελείται στο εξής από 50 κέντρα κατανεμημένα στο σύνολο των συμμετεχόντων κρατών. Το δίκτυο διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εφαρμογή της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την υλοποίηση της δια βίου εκπαίδευσης και κατάρτισης και συμβάλλει σημαντικά στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού φόρουμ προσανατολισμού.

Σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή ομάδων-στόχων στα σχέδια κατάρτισης, η Επιτροπή προβλέπει νέα απλούστευση των διαδικασιών για τη διευκόλυνση της συμμετοχής των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, την ενθάρρυνση των ίσων ευκαιριών (DE) (EN) (FR) για ενεργότερη συμμετοχή των γυναικών καθώς και τη συμμετοχή των υποψήφιων χωρών. Η Τουρκία είναι η μόνη χώρα που δεν συμμετέχει ακόμα στο πρόγραμμα.

Η Επιτροπή σκοπεύει να ενισχύσει τη διάδοση των αποτελεσμάτων του προγράμματος, με τη δημιουργία βάσης δεδομένων στο διαδίκτυο και την εκπόνηση σχεδίου δράσης για την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων των σχεδίων και την πιο μεγάλη δυνατή ενίσχυση της συμπληρωματικότητας μεταξύ του προγράμματος Leonardo και των άλλων οικονομικών μέσων που προορίζονται για τη συμβολή στην ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού, και ιδίως του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ) και της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την απασχόληση.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 21.02.2007