Γραμματισμός στα μέσα επικοινωνίας στο ψηφιακό περιβάλλον

Ο γραμματισμός στα μέσα επικοινωνίας αντιπροσωπεύει μια σημαντική πρόκληση για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, διότι βοηθά στην παροχή εργαλείων στους ευρωπαίους πολίτες για την καλύτερη κατανόηση του ψηφιακού περιβάλλοντος, το οποίο αρχίζει να επικρατεί στην ευρωπαϊκή κοινωνία.

ΠΡΑΞΗ

Σύσταση 2009/625/EΚ της Επιτροπής, της 20ής Αυγούστου 2009, σχετικά με τoν γραμματισμό στα μέσα επικοινωνίας (παιδεία για τα Μέσα) στο ψηφιακό περιβάλλον για ανταγωνιστικότερο οπτικοακουστικό κλάδο και κλάδο περιεχομένου και για μια κοινωνία της γνώσης χωρίς αποκλεισμούς.

ΣΥΝΟΨΗ

Αυτή η σύσταση στοχεύει στην αύξηση του γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας (παιδείας για τα Μέσα) στο ψηφιακό περιβάλλον με σκοπό την επίτευξη μιας ανταγωνιστικότερης οικονομίας της γνώσης, συμβάλλοντας παράλληλα στην προώθηση μιας κοινωνίας της πληροφορίας με λιγότερους αποκλεισμούς.

Ορισμός

Ο γραμματισμός στα μέσα επικοινωνίας (παιδεία για τα Μέσα) ορίζεται ως η ικανότητα πρόσβασης στα μέσα επικοινωνίας, κατανόησης και κριτικής αξιολόγησης διαφόρων πτυχών των μέσων και του περιεχομένου τους. Ο γραμματισμός στα μέσα επικοινωνίας περιλαμβάνει επίσης τη δυνατότητα επικοινωνίας σε διαφορετικές επικοινωνιακές συνθήκες.

Φραγμοί

Εξακολουθούν να υπάρχουν πολλοί φραγμοί στην ανάπτυξη του γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας (παιδείας για τα Μέσα) σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Τα κράτη μέλη εξακολουθούν να επιδεικνύουν απουσία κοινής θεώρησης σε αυτόν τον τομέα. Επιπλέον, η ελλιπής ορατότητα των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών πρωτοβουλιών σε αυτόν τον τομέα καθιστά δυσκολότερη την ενίσχυση των ευρωπαϊκών δικτύων. Κατά συνέπεια, δεν υπάρχει επί του παρόντος συντονισμός μεταξύ των ενδιαφερόμενων φορέων.

Προκλήσεις

Ο γραμματισμός στα μέσα επικοινωνίας (παιδεία για τα Μέσα) θα δώσει τη δυνατότητα στους ευρωπαίους πολίτες να κατανοούν και να αναλύουν καλύτερα τα μηνύματα και το περιεχόμενο των μέσων επικοινωνίας που συναντούν και να αποκτήσουν τις δεξιότητες που θα τους επιτρέψουν να ανταποκριθούν πλήρως στοv ρόλο του πολίτη.

Μπορεί, επίσης, να συμβάλλει στη διαφύλαξη της πολυφωνίας και της ανεξαρτησίας στα μέσα επικοινωνίας. Επιτρέπει τη διατύπωση διαφορετικής γνώμης από διάφορες κοινωνικές ομάδες και προάγει την ανάπτυξη των αξιών της ανοχής και του διαλόγου.

Ο γραμματισμός στα μέσα επικοινωνίας (παιδεία για τα Μέσα) διαδραματίζει επίσης σημαντικό ρόλο στην αύξηση της ευαισθητοποίησης όσον αφορά την ευρωπαϊκή οπτικοακουστική κληρονομιά και τις πολιτιστικές ταυτότητες. Βοηθά, μάλιστα, στη διεύρυνση των γνώσεων και του ενδιαφέροντος για τα πρόσφατα ευρωπαϊκά πολιτιστικά έργα.

Αντιμέτωπη με αυτές τις προκλήσεις, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει την ενθάρρυνση ερευνητικών έργων σχετικά με τον γραμματισμό στα μέσα επικοινωνίας (παιδεία για τα Μέσα) στο πλαίσιο των υφιστάμενων προγραμμάτων.

Συνιστώμενη δράση

Πολλά κράτη μέλη καλούνται να αναπτύξουν και να εφαρμόσουν πρωτοβουλίες συρρύθμισης που θα οδηγήσουν στη θέσπιση κωδίκων δεοντολογίας σε σχέση με τα ευρωπαϊκά μέσα επικοινωνίας.

Είναι σημαντική η προώθηση και η χρηματοδότηση έρευνας, μελετών και έργων σχετικά με τις διάφορες πτυχές και διαστάσεις του γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας (παιδείας για τα Μέσα) στο ψηφιακό περιβάλλον.

Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται επίσης να εγκαινιάσουν διάλογο, στο πλαίσιο συνεδρίων και άλλων δημόσιων εκδηλώσεων, για την ένταξη του γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας (παιδείας για τα Μέσα) στο διδακτικό πρόγραμμα και ως μέρος της διδασκαλίας των βασικών ικανοτήτων για τη δια βίου μάθηση.

Τα κράτη μέλη θα πρέπει, επίσης, να εφαρμόσουν εθνικές εκστρατείες για την ευαισθητοποίηση του κοινού σε σχέση με την πολιτιστική κληρονομιά, καθώς και δράσεις κατάρτισης σχετικά με τους κινδύνους που συνεπάγεται η επεξεργασία προσωπικών δεδομένων μέσω δικτύων πληροφοριών και επικοινωνιών.

Επιπλέον, ο κλάδος των μέσων επικοινωνίας καλείται να προτείνει εργαλεία για βελτίωση του επιπέδου γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας (παιδείας για τα Μέσα), όπως:

• ενημερωτικά εργαλεία σε σχέση με το ψηφιακό περιεχόμενο και τις μηχανές αναζήτησης·
• διοργάνωση εκστρατειών ευαισθητοποίησης σχετικά με τις χρησιμοποιούμενες τεχνικές εμπορικής επικοινωνίας (τοποθέτηση προϊόντων και επιγραμμική διαφήμιση)·
• ενημερωτικό υλικό για νέους σχετικά με την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων·
• ενημερωτικές ημερίδες σχετικά με τη δημιουργική οικονομία και τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας.

Πλαίσιο

Η ανακοίνωση της Επιτροπής τοv Δεκέμβριο του 2007 με τίτλο «Ευρωπαϊκή προσέγγιση σχετικά με τον γραμματισμό στα μέσα επικοινωνίας σε ψηφιακό περιβάλλον» τονίζει τη σημασία του γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας σε σχέση με την εμπορική επικοινωνία, τα οπτικοακουστικά έργα και το ψηφιακό περιεχόμενο. Ένα καλύτερο επίπεδο γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας θα μπορούσε να συμβάλει στην επίτευξη των στόχων που έθεσε η Ευρωπαϊκή Ένωση στη Λισαβόνα και στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας i2010.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 28.11.2009