2.9.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 258/6

1.

ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση βασίζεται στις αξίες του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας, του κράτους δικαίου, καθώς και του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες, όπως προκύπτει από το άρθρο 2 της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και ειδικότερα από το άρθρο 21 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

2.

το γεγονός ότι η καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού, των διακρίσεων και της ανισότητας είναι ρητή δέσμευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως ορίζεται, μεταξύ άλλων, στο άρθρο 3 της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς και τα άρθρα 9 και 10 της συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

3.

ότι το άρθρο 19 της συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξουσιοδοτεί το Συμβούλιο να λαμβάνει τα δέοντα μέτρα για την καταπολέμηση των διακρίσεων λόγω φύλου, φυλετικής ή εθνικής καταγωγής, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού· το Συμβούλιο άσκησε την εξουσία αυτή κατά την έκδοση της οδηγίας 2000/43/ΕΚ περί εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης προσώπων ασχέτως της φυλετικής ή εθνοτικής τους καταγωγής,

4.

τα συμπεράσματα της Προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (Δεκέμβριος 2007 (3) και Ιούνιος 2008 (4))· τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την ένταξη των Ρομά (Δεκέμβριος 2008 (5))· τα συμπεράσματα του Συμβουλίου για την ένταξη των Ρομά και τις κοινές βασικές αρχές για την ένταξη των Ρομά που προσαρτώνται σε αυτά (Ιούνιος 2009 (6))· τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την προαγωγή της ένταξης των Ρομά (Ιούνιος 2010 (7))· τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τη στρατηγική «Ευρώπη 2020» (Ιούνιος 2010) (8) και τα συμπεράσματα του Συμβουλίου ως προς την πέμπτη έκθεση για την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή (Φεβρουάριος 2011) (9),

5.

τα ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την κατάσταση των Ρομά γυναικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Ιούνιος 2006)·σχετικά με την κοινωνική κατάσταση των Ρομά και για τη βελτίωση της πρόσβασής τους στην αγορά εργασίας της ΕΕ (Μάρτιος 2009)· σχετικά με την κατάσταση των Ρομά στην Ευρώπη (Σεπτέμβριος 2010)·και για τη στρατηγική της ΕΕ για την ενσωμάτωση των Ρομά (Μάρτιος 2011),

6.

την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την κοινωνική και οικονομική ένταξη των Ρομά στην Ευρώπη (10), και το συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής με τίτλο «Οι Ρομά στην Ευρώπη: Η εφαρμογή των μέσων και πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ένταξη των Ρομά — Έκθεση προόδου» (11)·,

7.

τις ευρωπαϊκές διασκέψεις κορυφής για τους Ρομά που πραγματοποιήθηκαν στις Βρυξέλλες στις 16 Σεπτεμβρίου 2008 και στην Κόρδοβα στις 8 Απριλίου 2010,

8.

τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών για την κοινωνική και οικονομική ένταξη των Ρομά στην Ευρώπη (Δεκέμβριος 2010),

9.

τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 437/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Μαΐου 2010, σχετικά με την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1080/2006 για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης όσον αφορά την επιλεξιμότητα των στεγαστικών παρεμβάσεων υπέρ των περιθωριοποιημένων κοινοτήτων (12),

10.

παρά τις προσπάθειες σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο για την προαγωγή της ένταξης των Ρομά, πολλοί Ρομά εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν βαθιά φτώχεια, έντονο κοινωνικό αποκλεισμό, φραγμούς στην άσκηση θεμελιωδών δικαιωμάτων και διακρίσεις, πράγμα που σημαίνει συχνά περιορισμένη πρόσβαση σε ποιοτική εκπαίδευση, απασχόληση και υπηρεσίες, χαμηλά επίπεδα εισοδήματος, υποβαθμισμένες συνθήκες στέγασης, κακή υγεία και μικρότερο προσδόκιμο ζωής. Η κατάσταση αυτή δεν επηρεάζει αποκλειστικά τους Ρομά αλλά έχει και οικονομικό κόστος για την κοινωνία συνολικά, μεταξύ άλλων με τη σπατάλη ανθρώπινου κεφαλαίου και την απώλεια παραγωγικότητας,

11.

το μέγεθος και η κοινωνική και οικονομική κατάσταση των Ρομά είναι διαφορετικά σε κάθε κράτος μέλος· συνεπώς οι εθνικές προσεγγίσεις για την ένταξη των Ρομά θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένες στις ιδιαίτερες περιστάσεις και ανάγκες επί τόπου, μεταξύ άλλων υιοθετώντας ή συνεχίζοντας την εφαρμογή πολιτικών που απευθύνονται στις περιθωριοποιημένες και μειονεκτούσες ομάδες, όπως οι Ρομά, σε ευρύτερο πλαίσιο,

12.

η δραστήρια εμπλοκή και συμμετοχή των ίδιων των Ρομά είναι ουσιαστική για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσής τους και για την προαγωγή της ένταξής τους,

13.

η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, ιδίως με την καταπολέμηση των διακρίσεων και του διαχωρισμού, σύμφωνα με την υφιστάμενη νομοθεσία της ΕΕ και τις διεθνείς δεσμεύσεις των κρατών μελών, είναι σημαντική για να βελτιωθεί η κατάσταση περιθωριοποιημένων κοινοτήτων, μεταξύ των οποίων και οι Ρομά,

14.

η βελτίωση της κατάστασης των Ρομά δεν αποτελεί μόνο επείγουσα κοινωνική προτεραιότητα, αλλά μπορεί επίσης να ενισχύσει την οικονομική ανάπτυξη μακροπρόθεσμα· επιτυχείς πολιτικές ένταξης θα συμβάλουν στις προσπάθειες των κρατών μελών να επιτύχουν τους στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», ιδίως των πρωταρχικών στόχων στους τομείς της απασχόλησης, της εκπαίδευσης και της κοινωνικής ένταξης,

15.

τα κράτη μέλη έχουν την πρωταρχική αρμοδιότητα για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή πολιτικών που αποσκοπούν στην προώθηση της κοινωνικής και οικονομικής ένταξης των Ρομά, και οι δράσεις που αναλαμβάνονται σε επίπεδο ΕΕ θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις διαφορετικές εθνικές περιστάσεις και να σέβονται την αρχή της επικουρικότητας. Η προαγωγή της ένταξης των Ρομά αποτελεί επίσης κοινή μέριμνα και συμφέρον των κρατών μελών και της ΕΕ, ενώ η συνεργασία σε επίπεδο ΕΕ προσδίδει σημαντική προστιθέμενη αξία, βελτιώνοντας την ανταγωνιστικότητα, την παραγωγικότητα και την οικονομική ανάπτυξη, καθώς και την κοινωνική συνοχή,

16.

οι κοινωνικοοικονομικές και οι εδαφικές πτυχές θα πρέπει, εφόσον είναι εφαρμοστέες, να χρησιμεύσουν ως η κύρια βάση για τη χάραξη πολιτικών ενσωμάτωσης των Ρομά σε κομβικούς τομείς όπως η εκπαίδευση, η απασχόληση, η στέγαση και η υγειονομική περίθαλψη, σύμφωνα με την κοινή βασική αρχή της «ρητής, αλλά όχι αποκλειστικής στόχευσης» (13) και σύμφωνα με την προοπτική των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μπορούν επίσης να ληφθούν ειδικά μέτρα για την πρόληψη ή την αντιστάθμιση μειονεκτημάτων λόγω εθνοτικής προέλευσης,

17.

ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στα συμφέροντα και τις δυσκολίες των Ρομά γυναικών και κοριτσιών, οι οποίες αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο πολλαπλών διακρίσεων, και έτσι σε όλες τις πολιτικές και δράσεις για την προώθηση της ένταξης των Ρομά πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η διάσταση του φύλου,

18.

υπάρχει επείγουσα ανάγκη να σταματήσει η διαγενεακή μεταβίβαση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού· με βάση τα ανωτέρω, η κατάσταση των παιδιών Ρομά απαιτείται επίσης να βελτιωθεί από τη νεαρότερη δυνατή ηλικία, ώστε να τους επιτραπεί να υλοποιήσουν το δυναμικό τους. Η εκπαίδευση και η κατάρτιση, με ιδιαίτερη προσοχή στη διάσταση του φύλου, καθώς και η στενή συνεργασία με τις οικογένειες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο για τα ανωτέρω,

19.

την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με πλαίσιο της ΕΕ για εθνικές στρατηγικές ένταξης των Ρομά μέχρι τo 2020 (14), η οποία καλεί τα κράτη μέλη να εγκρίνουν ή να αναπτύξουν περαιτέρω μια συνολική προσέγγιση για την ένταξη των Ρομά και τα ενθαρρύνει να καθορίσουν εφικτούς εθνικούς στόχους στους τομείς της εκπαίδευσης, της απασχόλησης, της υγειονομικής περίθαλψης και της στέγασης, καθώς και να θεσπίσουν έναν μηχανισμό παρακολούθησης και να καταστήσουν τα υπάρχοντα κονδύλια της ΕΕ πιο προσιτά για τα σχέδια ένταξης των Ρομά, αναλόγως του μεγέθους και της κοινωνικής και οικονομικής κατάστασης του πληθυσμού των Ρομά που ζει στο έδαφός τους και λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορετικές εθνικές περιστάσεις,

20.

να βελτιώσουν την κοινωνική και οικονομική κατάσταση των Ρομά ακολουθώντας μια προσέγγιση ενσωμάτωσης στους τομείς της εκπαίδευσης, της απασχόλησης, της στέγασης και της υγειονομικής περίθαλψης, λαμβάνοντας υπόψη, κατά περίπτωση, τις κοινές βασικές αρχές για την ένταξη των Ρομά, καθώς και εξασφαλίζοντας ισότιμη πρόσβαση σε υπηρεσίες υψηλής ποιότητας, και να εφαρμόσουν μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στις πολιτικές αυτές και να χρησιμοποιήσουν κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα διαθέσιμα κονδύλια και πόρους,

21.

να θέσουν στόχους, ή να συνεχίσουν να εργάζονται για την επίτευξη στόχων, σύμφωνα με τις πολιτικές των κρατών μελών, στους τομείς της εκπαίδευσης, της απασχόλησης, της υγειονομικής περίθαλψης και της στέγασης, προκειμένου να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ των περιθωριοποιημένων κοινοτήτων Ρομά και του γενικού πληθυσμού. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην ανάγκη να εξασφαλιστεί ισότιμη πρόσβαση στην πράξη. Οι στόχοι μπορούν να επικεντρωθούν στους ακόλουθους τομείς προτεραιότητας, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στην ιδιαιτερότητα του φύλου:

22.

να προετοιμάσουν, να ενημερώσουν ή να αναπτύξουν τις εθνικές τους στρατηγικές ένταξης των Ρομά, ή ολοκληρωμένη σειρά μέτρων πολιτικής στο πλαίσιο των ευρύτερων πολιτικών τους για την κοινωνική ένταξη, για τη βελτίωση της κατάστασης των Ρομά, μέχρι το τέλος του 2011, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες περιστάσεις τους, καθώς και να εξετάσουν την ανάγκη να προωθήσουν την κοινωνική και οικονομική ένταξη των Ρομά κατά τον σχεδιασμό, την υλοποίηση και την παρακολούθηση των εθνικών τους προγραμμάτων μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»,

23.

να ελέγξουν και να αξιολογήσουν κατάλληλα τις επιπτώσεις των στρατηγικών ένταξης των Ρομά ή των ολοκληρωμένων σειρών μέτρων που αναφέρονται στην παράγραφο 22,

24.

να διασφαλίσουν, όπου χρειάζεται, ότι οι διαθέσιμοι πόροι της ΕΕ χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές πολιτικές ένταξης των Ρομά,

25.

να προσδιορίσουν και να εφαρμόσουν τα απαραίτητα μέτρα για τη βελτίωση και τη διασφάλιση της αποτελεσματικής χρήσης των κεφαλαίων της ΕΕ για την οικονομική και κοινωνική ένταξη των Ρομά, μεταξύ άλλων, για παράδειγμα, τροποποιώντας τα επιχειρησιακά προγράμματα, χρησιμοποιώντας ευρύτερα την τεχνική βοήθεια και βελτιώνοντας την προβλεψιμότητα της χρηματοδότησης μέσω της αύξησης της διάρκειας των έργων και της μεγιστοποίησης της απορρόφησης χρηματικών ποσών,

26.

να προωθήσουν την εξάλειψη των διαχωρισμών σε όλες τις πολιτικές και να αποφύγουν την επανεμφάνιση διαχωρισμών, ώστε να ξεπεράσουν μακροπρόθεσμα το πρόβλημα αυτό,

27.

να διορίσουν εθνικό σημείο επαφής ή να χρησιμοποιήσουν ήδη υφιστάμενο διοικητικό φορέα προκειμένου να εξασφαλίσουν την αποτελεσματική παρακολούθηση των στρατηγικών τους ή των σειρών ολοκληρωμένων μέτρων για την ένταξη των Ρομά που αναφέρονται στην παράγραφο 22 και να προωθήσουν την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και συζητήσεων σχετικά με προσεγγίσεις βάσει τεκμηρίων στον τομέα των πολιτικών ένταξης των Ρομά,

28.

να προαγάγουν τη δραστήρια συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών Ρομά και όλων των λοιπών εμπλεκόμενων μερών, μεταξύ άλλων και σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, σε πολιτικές για την προαγωγή της ένταξης των Ρομά,

29.

να συνεχίσει τις εργασίες της ειδικής ομάδας για τους Ρομά, ούτως ώστε να ενσωματωθεί η ένταξη των Ρομά στις πολιτικές της ΕΕ και να αξιολογηθεί ο ρόλος των κονδυλίων της ΕΕ στο πλαίσιο των προσπαθειών για την προώθηση της ένταξης των Ρομά στην ΕΕ καθώς και στο πλαίσιο της πολιτικής για τη διεύρυνση, προωθώντας έτσι και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και συμβάλλοντας στη συζήτηση για το μέλλον των οικονομικών μέσων της ΕΕ και την αποτελεσματικότερη χρήση τους,

30.

να συνεχίσει τη στενή παρακολούθηση της εφαρμογής της οδηγίας 2000/43/ΕΚ του Συμβουλίου, η οποία αποτελεί ένα ισχυρό μέσο για την καταπολέμηση της διάκρισης βάσει της εθνοτικής προέλευσης,

31.

να αξιολογήσει δεόντως την επιτυχία των πολιτικών ένταξης των Ρομά των κρατών μελών σύμφωνα με τις αντίστοιχες προσεγγίσεις τους, βάσει των υφιστάμενων μηχανισμών συντονισμού όπως η ανοιχτή μέθοδος συντονισμού,

32.

να εξετάσουν το ενδεχόμενο να ενσωματώσουν την καταπολέμηση του διαχωρισμού και της ακραίας φτώχειας, καθώς και την προώθηση ίσων ευκαιριών για περιθωριοποιημένες κοινότητες, μεταξύ των οποίων και οι Ρομά, διαμέσου όλων των συναφών τομέων πολιτικής, μεταξύ άλλων σε σχέση με τα ταμεία της ΕΕ, βάσει σαφών και επαληθεύσιμων κριτηρίων,

33.

να μεριμνήσουν ώστε τα διάφορα διαθέσιμα κονδύλια της ΕΕ να συνεργούν με πιο ολοκληρωμένο και ευέλικτο τρόπο στο μέλλον, παρέχοντας ένα κατάλληλο πλαίσιο για ολοκληρωμένες, μακροπρόθεσμες δράσεις για την προώθηση της ένταξης των Ρομά,

34.

να βελτιώσουν την εφαρμογή και να ενισχύσουν την αποτελεσματικότερη χρήση των κονδυλίων της ΕΕ που χρησιμοποιούνται υπέρ των περιθωριοποιημένων και μειονεκτουσών κοινοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των Ρομά, ιδίως μέσω της αξιολόγησης των αποτελεσμάτων,

35.

εφόσον είναι απαραίτητο, να εντοπίσουν τους κύριους κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες που χαρακτηρίζουν τη χωροταξική συγκέντρωση περιθωριοποιημένων και μειονεκτουσών ομάδων, συμπεριλαμβανομένων των Ρομά, προκειμένου να χαρτογραφήσουν αυτά τα εδάφη, και να χρησιμοποιήσουν σχετικές πολιτικές για τη βελτίωση της κατάστασης,

36.

να ενισχύσουν τη συνεργασία μεταξύ των ενδιαφερόμενων φορέων, προκειμένου να διευκολυνθεί η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και αμοιβαίας μάθησης σχετικά με πολιτικές βάσει τεκμηρίων για την ενσωμάτωση και επιτυχείς μεθόδους, μεταξύ άλλων με τη διεύρυνση και τη βελτίωση των υφιστάμενων δικτύων και πρωτοβουλιών όπως το δίκτυο Ρομά της ΕΕ και οι συναντήσεις υψηλού επιπέδου που διοργανώνει η Επιτροπή,

37.

να ενισχύσουν τον ρόλο της ευρωπαϊκής πλατφόρμας για την ένταξη των Ρομά, εντατικοποιώντας έτσι την ανταλλαγή καλών πρακτικών και συζητήσεων για τις εθνικές πολιτικές μεταξύ των κρατών μελών και τη συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών· να ενισχύσουν τον ρόλο της Επιτροπής κατά την προετοιμασία και τη λειτουργία της πλατφόρμας, και να διασφαλίσουν τη συνέχειά της και να διασφαλίσουν ότι τα αποτελέσματά της διοχετεύονται στις εξελίξεις στην πολιτική σε επίπεδο τόσο ενωσιακό όσο και εθνικό,

38.

να αντλήσουν από την εμπειρία διεθνών οργανισμών όπως το Συμβούλιο της Ευρώπης (16) και ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, καθώς και διεθνών πρωτοβουλιών όπως το πρόγραμμα «Δεκαετία 2005-2015 για την ένταξη των Ρομά»,

39.

να προωθήσουν την κοινωνική και οικονομική ένταξη των Ρομά, παρέχοντας εγγυήσεις για τα νομικά τους δικαιώματα, ιδίως των Ρομά που είναι θύματα εμπορίας ανθρώπων, εντείνοντας την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων με πλήρη χρήση των μέσων που είναι διαθέσιμα σε επίπεδο ΕΕ, μεταξύ άλλων της πρόσφατα εκδοθείσας οδηγίας 2011/36/ΕΕ (17),

40.

να προωθήσουν θετικές αλλαγές στις συμπεριφορές απέναντι στους Ρομά βελτιώνοντας την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης για τον πολιτισμό και την ταυτότητα των Ρομά και καταπολεμώντας τα στερεότυπα, την ξενοφοβία και τον ρατσισμό,

41.

να προαγάγουν την ενδυνάμωση, τη δραστήρια εμπλοκή και τη δέουσα συμμετοχή των ίδιων των Ρομά σε όλα τα επίπεδα ανάπτυξης πολιτικών, λήψης αποφάσεων και υλοποίησης μέτρων, μεταξύ άλλων με την ευαισθητοποίησή τους για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους, και να ενοποιήσουν την ικανότητα των ΜΚΟ για τους Ρομά και να ενθαρρύνουν την καλύτερη εμπλοκή της κοινωνίας των πολιτών και όλων των άλλων ενδιαφερομένων.