Γεωργία στην ΕΕ — χρηματοδότηση, διαχείριση και παρακολούθηση κανόνων

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 σχετικά με τη χρηματοδότηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση της κοινής γεωργικής πολιτικής

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ;

Ο παρών κανονισμός που αποτελεί μία από τις βασικές πράξεις της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ) της ΕΕ προβλέπει κανόνες για τη χρηματοδότηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση στο πλαίσιο των δύο κύριων ταμείων ΚΓΠ.

Ο κανονισμός έχει τροποποιηθεί επανειλημμένως και η τελευταία τροποποίηση πραγματοποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/2220.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Πεδίο εφαρμογής

Ο παρών κανονισμός θεσπίζει κανόνες οι οποίοι καλύπτουν τα εξής:

• τη χρηματοδότηση των δαπανών στο πλαίσιο της ΚΓΠ, συμπεριλαμβανομένων των δαπανών για την αγροτική ανάπτυξη·
• το σύστημα παροχής συμβουλών σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις·
• τα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου που πρέπει να συγκροτήσουν οι χώρες της ΕΕ·
• το σύστημα πολλαπλής συμμόρφωσης·
• την εκκαθάριση λογαριασμών.

Ταμεία για τη χρηματοδότηση της ΚΓΠ

• το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) — το οποίο κυρίως χρηματοδοτεί:
  • τις άμεσες ενισχύσεις που χορηγούνται στους γεωργούς [Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1307/2013]·και
  • τα μέτρα στήριξης των αγορών του γεωργικού τομέα [Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1308/2013].
• το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) — το οποίο συγχρηματοδοτεί τα εθνικά προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης που θεσπίζουν οι χώρες της ΕΕ στο πλαίσιο του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1305/2013(βλ. σύνοψη).
• Επιπλέον, τα ταμεία χρηματοδοτούν άλλες δραστηριότητες στήριξης, όπως:
  • δράσεις ενημέρωσης και προώθησης για τα γεωργικά προϊόντα ή
  • δραστηριότητες προπαρασκευής, παρακολούθησης και διοικητικής και τεχνικής στήριξης.

Διάρθρωση διακυβέρνησης

• Η διαχείριση αμφότερων των ταμείων είναι επιμερισμένη μεταξύ της ΕΕ και των χωρών της ΕΕ.
• Οργανισμοί πληρωμών:
  • υπηρεσίες ή φορείς των χωρών της ΕΕ·
  • οι εν λόγω υπηρεσίες ή φορείς είναι υπεύθυνοι για τη διαχείριση και τον έλεγχο των δαπανών·
  • οφείλουν να συμμορφώνονται με τους κανόνες που θεσπίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
• Οργανισμοί πιστοποίησης:
  • δημόσιοι ή ιδιωτικοί οργανισμοί που ορίζονται από τις χώρες της ΕΕ·
  • οι εν λόγω οργανισμοί παρέχουν γνωμοδότηση, η οποία συντάσσεται σύμφωνα με διεθνώς αποδεκτά πρότυπα ελέγχου, σχετικά με:
    • την πληρότητα, την ακρίβεια και την ειλικρίνεια των ετήσιων λογαριασμών του οργανισμού πληρωμών·
    • τη λειτουργία του συστήματος εσωτερικού ελέγχου του οργανισμού πληρωμών·
    • τη νομιμότητα και κανονικότητα των δαπανών για τις οποίες έχει ζητηθεί επιστροφή από την Επιτροπή.

Σύστημα παροχής συμβουλών σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις

Προκειμένου να παρέχονται στους δικαιούχους συμβουλές για τη διαχείριση των εκτάσεων και τη διαχείριση των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, οι χώρες της ΕΕ πρέπει να καθιερώσουν σύστημα παροχής συμβουλών σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις.

Το σύστημα καλύπτει ορισμένα στοιχεία στα οποία περιλαμβάνονται τα εξής:

• οι απαιτήσεις και τα πρότυπα της πολλαπλής συμμόρφωσης·
• γεωργικές πρακτικές επωφελείς για το κλίμα, το περιβάλλον και τη διατήρηση της γεωργικής έκτασης·
• μέτρα σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης που απαιτούνται στα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης για τον εκσυγχρονισμό των εκμεταλλεύσεων, την ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητας, την τομεακή ολοκλήρωση, την καινοτομία και τον προσανατολισμό στην αγορά, καθώς και για την προαγωγή της επιχειρηματικότητας·
• η διασφάλιση του γεγονότος ότι οι σύμβουλοι διαθέτουν επαρκή προσόντα και επιμορφώνονται.

Δημοσιονομική διαχείριση

Ο κανονισμός θεσπίζει κανόνες για τη δημοσιονομική διαχείριση αμφότερων των ταμείων, η οποία περιλαμβάνει τα εξής:

• για το ΕΓΤΕ
  • χρηματοδότηση των δαπανών — συμπεριλαμβανομένου του δημοσιονομικού ανώτατου ορίου και της διαδικασίας μηνιαίας εκτέλεσης πληρωμών·
  • διαχείριση του προϋπολογισμού - συμπεριλαμβανομένης της διαδικασίας δημοσιονομικής πειθαρχίας, της διαδικασίας πειθαρχίας του προϋπολογισμού και ενός μηνιαίου συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης και παρακολούθησης·
• για το ΕΓΤΑΑ
  • χρηματοδότηση των προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης — συμπεριλαμβανομένων των χρηματοδοτικών συνεισφορών του ΕΓΤΑΑ και προς το ΕΓΤΑΑ, και των δημοσιονομικών δεσμεύσεων·
  • χρηματοδοτική συνεισφορά στα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης — συμπεριλαμβανομένων των ρυθμίσεων προχρηματοδότησης, των ενδιάμεσων πληρωμών και των πληρωμών υπολοίπου·
• μέσα ώστε η Επιτροπή να διασφαλίσει ότι οι δαπάνες πραγματοποιήθηκαν σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ — συμπεριλαμβανομένης της αρμοδιότητας μείωσης και αναστολής πληρωμών.

Εκκαθάριση λογαριασμών

• Η Επιτροπή διενεργεί ελέγχους στις χώρες της ΕΕ προκειμένου, μεταξύ άλλων, να εξακριβωθούν τα εξής:
  • ότι οι διοικητικές πρακτικές σέβονται τη νομοθεσία της ΕΕ·
  • ότι υπάρχουν τα απαιτούμενα δικαιολογητικά έγγραφα και ότι τα εν λόγω έγγραφα αντιστοιχούν με τις πράξεις που χρηματοδοτούνται από τα ταμεία·
  • ότι έχουν εκπληρωθεί και ελεγχθεί οι όροι χρηματοδότησης από το ΕΓΤΕ ή το ΕΓΤΑΑ·
  • η διαπίστευση των οργανισμών πληρωμών.
• Πρόσβαση σε στοιχεία και έγγραφα — οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να κοινοποιούν στην Επιτροπή όλες τις απαραίτητες πληροφορίες και έγγραφα.
• Διαδικασία εκκαθάρισης λογαριασμών — η Επιτροπή εκδίδει εκτελεστικές πράξεις, που περιέχουν την απόφασή της σχετικά με την πληρότητα, την ακρίβεια και την ειλικρίνεια των ετήσιων λογαριασμών που υποβάλλονται από διαπιστευμένους οργανισμούς πληρωμών.
• Εκκαθάριση ως προς τη συμμόρφωση — όταν οι δαπάνες δεν συμμορφώνονται με την ισχύουσα εθνική νομοθεσία (όσο αφορά το ΕΓΤΑΑ) και νομοθεσία της ΕΕ, η Επιτροπή καθορίζει το ποσό που πρέπει να αποκλειστεί από τη χρηματοδότηση της ΕΕ.
• Παρατυπίες — για κάθε αχρεωστήτως καταβληθέν ποσό ως επακόλουθο παρατυπίας ή αμέλειας, οι χώρες της ΕΕ πρέπει να ζητούν ανάκτηση της πληρωμής από τον δικαιούχο εντός 18 μηνών από την ταυτοποίηση της παρατυπίας.

Έλεγχοι

• Για να διασφαλιστεί ότι η χορήγηση της στήριξης στους δικαιούχους πραγματοποιείται με ορθό τρόπο, οι χώρες της ΕΕ οφείλουν να θεσπίσουν αποτελεσματικά συστήματα ελέγχου και διαχείρισης. Για ορισμένες πληρωμές, οι χώρες της ΕΕ πρέπει να εφαρμόσουν σύστημα για τη διαχείριση και τον έλεγχο των πληρωμών προς τους γεωργούς, το Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου.
• Οι απαιτήσεις ελέγχου θα περιορίζονται σε περιοχές όπου οι προηγηθέντες έλεγχοι είχαν καλά αποτελέσματα και θα αυξάνονται σε περιοχές που αντιμετωπίζουν προβλήματα.
• Έλεγχος των συναλλαγών. Ο κανονισμός καθορίζει ειδικούς κανόνες για τον έλεγχο των εμπορικών εγγράφων των οργανισμών πληρωμών ή των δικαιούχων (ή εκπροσώπων τους) που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με το σύστημα χρηματοδότησης ΕΓΤΕ, προκειμένου να ελεγχθεί κατά πόσον οι συναλλαγές του συστήματος έχουν όντως πραγματοποιηθεί και κατά πόσον έχουν εκτελεστεί ορθώς. Ο έλεγχος των συναλλαγών δεν ισχύει για μέτρα που καλύπτονται από το Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου.

Κυρώσεις

Ο κανονισμός προβλέπει ότι, πέρα από τη μη καταβολή ή την ανάκληση πληρωμής σε δικαιούχους που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις επιλεξιμότητας, τις δεσμεύσεις ή άλλες υποχρεώσεις, οι χώρες της ΕΕ πρέπει, εάν είναι απαραίτητο, να τους επιβάλουν διοικητικές κυρώσεις.

Πολλαπλή συμμόρφωση

Όλες οι άμεσες ενισχύσεις, ορισμένες ενισχύσεις για την αγροτική ανάπτυξη και ορισμένες ενισχύσεις για τις αμπέλους εξαρτώνται από ορισμένες ελάχιστες νομικές απαιτήσεις σχετικά με τα εξής:

• το περιβάλλον·
• την κλιματική αλλαγή·
• τη γεωργική κατάσταση των εκτάσεων·
• τα υγειονομικά πρότυπα για τους ανθρώπους, τα ζώα και τα φυτά· και
• την καλή μεταχείριση των ζώων.

Κοινοί κανόνες

Ο κανονισμός θεσπίζει επίσης ορισμένους κοινούς κανόνες, οι οποίοι καλύπτουν θέματα όπως τα εξής:

• τις πληροφορίες που διαβιβάζουν οι χώρες της ΕΕ στην Επιτροπή και η χρήση αυτών·
• τη χρήση του ευρώ και τη συναλλαγματική ισοτιμία που χρησιμοποιείται·
• την καθιέρωση πλαισίου παρακολούθησης και αξιολόγησης για την αξιολόγηση των επιδόσεων της ΚΓΠ·
• την απαίτηση διαφάνειας για τη δημοσίευση των δικαιούχων, εκτός από εκείνους που λαμβάνουν πολύ μικρά ποσά (1.250 ευρώ ή λιγότερο, ανάλογα με τη χώρα της ΕΕ).

Πανδημία COVID-19

Λόγω της εμφάνισης της πανδημίας COVID-19, ο κανονισμός (ΕE) 2020/531 δίνει τη δυνατότητα στις χώρες της ΕΕ να καταβάλουν υψηλότερο επίπεδο προκαταβολών στους δικαιούχους για το έτος 2020. Με αυτόν τον τρόπο επιδιώκεται η αντιστάθμιση των ενδεχόμενων καθυστερήσεων στην καταβολή ενισχύσεων λόγω των εξαιρετικών δυσκολιών διοικητικής φύσεως που έχουν ανακύψει και καθυστερούν τη διενέργεια ελέγχων.

Μεταβατικοί κανόνες για τα έτη 2021 και 2022

Ο τροποποιητικός κανονισμός (ΕΕ) 2020/2220, που υιοθετήθηκε τον Δεκέμβριο του 2020, καθιστά δυνατή τη συνεχή εφαρμογή των κανόνων στο πλαίσιο της ΚΓΠ 2014-2020 και διασφαλίζει τη συνέχεια των ενισχύσεων στους γεωργούς και σε άλλους δικαιούχους στήριξης από το ΕΓΤΕ και το ΕΓΤΑΑ τα έτη 2021 και 2022, μέχρι την ημερομηνία εφαρμογής του νέου νομικού πλαισίου που καλύπτει την περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2023.

Για καθένα από τα έτη 2021 και 2022, το ποσό του αποθεματικού καθορίζεται σε 400 εκατομμύρια ευρώ (σε τιμές 2011) και εμπίπτει στον τομέα 3 του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου, όπως ορίζεται στο παράρτημα του κανονισμού (ΕΕ) 2020/2093 του Συμβουλίου (βλ. σύνοψη).

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

• Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου 2014.
• Ο τροποποιητικός κανονισμός (ΕΕ) 2020/2220 εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου 2021.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:

• Κοινή γεωργική πολιτική (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, σχετικά με τη χρηματοδότηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση της κοινής γεωργικής πολιτικής και την κατάργηση των κανονισμών (ΕΟΚ) αριθ. 352/78, (ΕΚ) αριθ. 165/94, (ΕΚ) αριθ. 2799/98, (ΕΚ) αριθ. 814/2000, (ΕΚ) αριθ. 1290/2005 και (ΕΚ) αριθ. 485/2008 του Συμβουλίου (ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 549–607)

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση έχει μόνο αξία τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2020/760 της Επιτροπής, της 17ης Δεκεμβρίου 2019, για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τους κανόνες διαχείρισης των δασμολογικών ποσοστώσεων εισαγωγής και εξαγωγής που υπόκεινται σε πιστοποιητικά και για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά την κατάθεση εγγυήσεων κατά τη διαχείριση των δασμολογικών ποσοστώσεων (ΕΕ L 185 της 12.6.2020, σ. 1–23)

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση

Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2020/761 της Επιτροπής, της 17ης Δεκεμβρίου 2019, σχετικά με τη θέσπιση κανόνων για την εφαρμογή των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1306/2013, (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 και (ΕΕ) αριθ. 510/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά το σύστημα διαχείρισης δασμολογικών ποσοστώσεων με πιστοποιητικά (ΕΕ L 185 της 12.6.2020, σ. 24–252)

Βλέπε ενοποιημένη απόδοση.

Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2020/531 της Επιτροπής, της 16ης Απριλίου 2020, σχετικά με παρέκκλιση για το έτος 2020 από το άρθρο 75 παράγραφος 1 τρίτο εδάφιο του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά το επίπεδο των προκαταβολών για τις άμεσες ενισχύσεις και τα μέτρα αγροτικής ανάπτυξης που συνδέονται με τις εκτάσεις και τα ζώα, καθώς και από το άρθρο 75 παράγραφος 2 πρώτο εδάφιο του εν λόγω κανονισμού όσον αφορά τις άμεσες ενισχύσεις (ΕΕ L 119 της 17.4.2020, σ. 1–2)

Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 908/2014 της Επιτροπής, της 6ης Αυγούστου 2014, για τη θέσπιση κανόνων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τους οργανισμούς πληρωμών και άλλους οργανισμούς, τη δημοσιονομική διαχείριση, την εκκαθάριση λογαριασμών, τους κανόνες σχετικά με τους ελέγχους, τις εγγυήσεις και τη διαφάνεια (ΕΕ L 255 της 28.8.2014, σ. 59–124)

Βλέπε ενοποιημένη απόδοση.

Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 809/2014 της Επιτροπής, της 17ης Ιουλίου 2014, για τη θέσπιση κανόνων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά το ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης και ελέγχου, τα μέτρα αγροτικής ανάπτυξης και την πολλαπλή συμμόρφωση (ΕΕ L 227 της 31.7.2014, σ. 69–124)

Βλέπε ενοποιημένη απόδοση.

Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 640/2014 της Επιτροπής, της 11ης Μαρτίου 2014, για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά το ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης και ελέγχου και τους όρους απόρριψης ή ανάκτησης πληρωμών καθώς και τις διοικητικές κυρώσεις που εφαρμόζονται στις άμεσες ενισχύσεις, τη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης και την πολλαπλή συμμόρφωση (ΕΕ L 181 της 20.6.2014, σ. 48–73)

Βλέπε ενοποιημένη απόδοση.

Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 906/2014 της Επιτροπής, της 11ης Μαρτίου 2014, για τη συμπλήρωση του κανονισμού (EE) αριθ. 1306/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τις δαπάνες για τη δημόσια παρέμβαση (ΕΕ L 255 της 28.8.2014, σ. 1–17)

Βλέπε ενοποιημένη απόδοση.

Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 907/2014 της Επιτροπής, της 11ης Μαρτίου 2014, για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, όσον αφορά τους οργανισμούς πληρωμών και άλλους οργανισμούς, τη δημοσιονομική διαχείριση, την εκκαθάριση λογαριασμών, τις εγγυήσεις και τη χρήση του ευρώ (ΕΕ L 255 της 28.8.2014, σ. 18–58)

Βλέπε ενοποιημένη απόδοση.

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1305/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, για τη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1698/2005 του Συμβουλίου (ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 487–548)

Βλέπε ενοποιημένη απόδοση.

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1307/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, περί θεσπίσεως κανόνων για άμεσες ενισχύσεις στους γεωργούς βάσει καθεστώτων στήριξης στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 637/2008 και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 73/2009 του Συμβουλίου (ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 608–670)

Βλέπε ενοποιημένη απόδοση.

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, για τη θέσπιση κοινής οργάνωσης των αγορών γεωργικών προϊόντων και την κατάργηση των κανονισμών (ΕΟΚ) αριθ. 922/72, (ΕΟΚ) αριθ. 234/79, (ΕΚ) αριθ. 1037/2001 και (ΕΚ) αριθ. 1234/2007 του Συμβουλίου (ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 671–854)

Βλέπε ενοποιημένη απόδοση.

τελευταία ενημέρωση 01.01.2023