ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

?????????, 31.3.2016

COM(2016) 169 final

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

σχετικά με τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά

{SWD(2016) 99 final}

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

1.Εισαγωγή

2.Η αγορά παρασκευασμάτων για μικρά παιδιά στην ΕΕ

2.1Παρουσία και σύσταση προϊόντων

2.2Μέγεθος και αξία της αγοράς, τιμές και δομή της αγοράς

2.3Η προώθηση πωλήσεων των παρασκευασμάτων για μικρά παιδιά

3.Αντιλήψεις και συμπεριφορά των καταναλωτών

4.Ισχύον νομικό πλαίσιο για τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά

5.Επιστημονική γνωμάτευση της EFSA σχετικά με τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά

6.Σύνοψη των ζητημάτων που σχετίζονται με τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά

7.Περίληψη των θέσεων των κρατών μελών και των ενδιαφερόμενων μερών

8.Συμπεράσματα

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

σχετικά με τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά

1.Εισαγωγή

Η παρούσα έκθεση εκπληρώνει την υποχρέωση που επιβάλλεται στην Επιτροπή από το άρθρο 12 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 609/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα τρόφιμα τα οποία προορίζονται για βρέφη και μικρά παιδιά και για τα τρόφιμα που προορίζονται για ειδικούς ιατρικούς σκοπούς, και ως υποκατάστατα του συνόλου του διαιτολογίου για τον έλεγχο του σωματικού βάρους («κανονισμός σχετικά με τρόφιμα για συγκεκριμένες ομάδες» ή «κανονισμός FSG») 1 .

Το άρθρο 12 προβλέπει ότι η Επιτροπή υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, μετά από διαβούλευση με την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), έκθεση σχετικά με τυχόν ανάγκη θέσπισης ειδικών διατάξεων για ποτά με βάση το γάλα και συναφή προϊόντα που προορίζονται για μικρά παιδιά.

Η παρούσα έκθεση βασίζεται σε δύο επιστημονικές γνώμες της EFSA 2 , μία μελέτη αγοράς που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό της EFSA 3 και εκτενείς διαβουλεύσεις με τις αρμόδιες εθνικές αρχές και τα ενδιαφερόμενα μέρη. Συνοδεύεται από υπηρεσιακό έγγραφο εργασίας με λεπτομερέστερες πληροφορίες σχετικά με τα πορίσματά της.

2.Η αγορά παρασκευασμάτων για μικρά παιδιά 4 στην ΕΕ

2.1Παρουσία και σύσταση προϊόντων

Δεν υπάρχει ορισμός για τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά στην ενωσιακή νομοθεσία. Τα παρασκευάσματα αυτά μπορούν να περιγραφούν ως ειδικά επεξεργασμένα/μορφοποιημένα ποτά πρωτεϊνικής βάσης που προορίζονται για να καλύψουν τις διατροφικές ανάγκες μικρών παιδιών ηλικίας 1–3 ετών 5 . Παρά τον μικρό αριθμό παρασκευαστών, υπάρχουν εκατοντάδες τέτοια παρασκευάσματα για μικρά παιδιά στην αγορά της ΕΕ. Ο αριθμός των προϊόντων στα διάφορα κράτη μέλη ποικίλλει σημαντικά.

Η περιεχόμενη ενέργεια και η σύσταση των παρασκευασμάτων για μικρά παιδιά ποικίλλει 6 . Στις περισσότερες περιπτώσεις χρησιμοποιείται αγελαδινό γάλα ως πηγή πρωτεϊνών 7 , αλλά η περιεκτικότητα των προϊόντων σε πρωτεΐνες είναι συνήθως χαμηλότερη απ’ ό,τι του αγελαδινού γάλατος και, στις περισσότερες περιπτώσεις, βρίσκεται εντός των ορίων που επιτρέπει η νομοθεσία για τα παρασκευάσματα για βρέφη και τα παρασκευάσματα δεύτερης βρεφικής ηλικίας 8 . Τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά εμπλουτίζονται με μια σειρά μικροθρεπτικών στοιχείων (π.χ. σίδηρο ή βιταμίνη D), πολυακόρεστων λιπαρών οξέων [π.χ. αλινολενικό οξύ (ALA)] και άλλων ουσιών (π.χ. ταυρίνη) που περιέχονται συχνά σε παρασκευάσματα για βρέφη και παρασκευάσματα δεύτερης βρεφικής ηλικίας, και πολλές φορές δεν περιέχονται (ή περιέχονται σε μικρότερη ποσότητα) στο αγελαδινό γάλα. Τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά μπορεί να περιέχουν διάφορα σάκχαρα (π.χ. λακτόζη, σακχαρόζη, γλυκόζη, μαλτόζη), κάποιες φορές μέλι και, σε ορισμένες περιπτώσεις, αρωματικές ύλες (π.χ. βανίλια).

2.2Μέγεθος και αξία της αγοράς, τιμές και δομή της αγοράς

Η αγορά των παρασκευασμάτων για μικρά παιδιά σημείωσε αύξηση σε όλες σχεδόν τις χώρες που εξετάστηκαν κατά την περίοδο 2008–2012. Υπολογίζεται ότι το μέγεθος της λιανικής αγοράς το 2012 υπερέβαινε τους 42 000 τόνους και η αξία της λιανικής αγοράς ξεπερνούσε τα 500 εκατ. ευρώ 9 .

Η τιμή των παρασκευασμάτων για μικρά παιδιά ποικίλλει στα διάφορα κράτη μέλη ανάλογα με μια σειρά παραμέτρων, όπως οι δραστηριότητες των διανομέων και οι φόροι. Η τιμή τους είναι παρόμοια (ή ελαφρώς χαμηλότερη) από την τιμή των παρασκευασμάτων για βρέφη και των παρασκευασμάτων δεύτερης βρεφικής ηλικίας και υψηλότερη από την τιμή του αγελαδινού γάλατος ή του εμπλουτισμένου γάλατος 10 . Τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά διοχετεύονται μέσω διάφορων διαύλων (καταστήματα λιανικής πώλησης, εξειδικευμένα καταστήματα, διαδικτυακά καταστήματα και φαρμακεία) και οι τιμές στα φαρμακεία είναι συνήθως λίγο υψηλότερες από τις τιμές στις υπεραγορές.

Η αγορά των παρασκευασμάτων για μικρά παιδιά μοιράζεται σε μικρό αριθμό παρασκευαστών. Τα προϊόντα παράγονται σε λίγα κράτη μέλη και στην Ελβετία και διατίθενται στο εμπόριο στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ και σε τρίτες χώρες. Οι ενωσιακοί παρασκευαστές κατέχουν ηγετική θέση σε παγκόσμιο επίπεδο 11 .

2.3Η προώθηση πωλήσεων των παρασκευασμάτων για μικρά παιδιά 12

Η ονομασία που χρησιμοποιείται συνηθέστερα στην προώθηση των παρασκευασμάτων για μικρά παιδιά στην ΕΕ είναι «γάλα ανάπτυξης». Άλλες ονομασίες που χρησιμοποιούνται είναι, για παράδειγμα, «γάλα για νήπια» ή «ποτό με βάση το γάλα για μικρά παιδιά» 13 .

Τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά προσφέρονται στην αγορά ως προϊόντα ειδικά μορφοποιημένα για τις θρεπτικές ανάγκες των μικρών παιδιών. Συνοδεύονται από δηλώσεις γενικού τύπου σχετικά με τον ρόλο και την καταλληλότητα των προϊόντων με βάση τη συμβολή τους στην υγιή ανάπτυξη των μικρών παιδιών και συχνά περιγράφονται ως προϊόντα με βασικό ρόλο στην κάλυψη των θρεπτικών αναγκών των μικρών παιδιών, οι οποίες διαφορετικά καλύπτονται δύσκολα με τη συνήθη διατροφή μόνο. Συχνά χρησιμοποιείται ως επιχείρημα προώθησης η θρεπτική υπεροχή τους σε σχέση με το αγελαδινό γάλα (π.χ. «περιέχει 40 φορές περισσότερο σίδηρο απ’ ό,τι το αγελαδινό γάλα»).

Σε αυτό το πλαίσιο χρησιμοποιείται μια σειρά από ισχυρισμούς περί θρεπτικότητας για να περιγραφούν τα συστατικά που προστίθενται στο προϊόν και θεωρούνται ωφέλιμα για τα μικρά παιδιά (π.χ. «περιέχει βιταμίνη D» ή «με προσθήκη ω3») ή οι θρεπτικές ουσίες που περιέχονται σε χαμηλότερα επίπεδα στο προϊόν ώστε αυτό να γίνει καταλληλότερο για μικρά παιδιά (π.χ. «μειωμένα επίπεδα πρωτεϊνών»). Χρησιμοποιούνται επίσης εγκεκριμένοι ισχυρισμοί περί υγείας για συγκεκριμένα συστατικά, καθώς και παραπομπές στην υγεία και την ανάπτυξη των παιδιών, ενώ έμφαση δίνεται στα συστατικά που θεωρούνται κρίσιμης σημασίας για τα μικρά παιδιά (π.χ. «ο σίδηρος συμβάλλει στη φυσιολογική γνωστική ανάπτυξη των παιδιών»).

Τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά προσφέρονται για παιδιά ηλικίας 1–3 ετών, ή και στενότερες ηλικιακές ομάδες σε κάποιες περιπτώσεις (1–2 ή 2–3 ετών). Διακρίνονται από τα παρασκευάσματα για βρέφη και τα παρασκευάσματα δεύτερης βρεφικής ηλικίας μέσω της ονομασίας των προϊόντων (π.χ. «γάλα για νήπια»), μέσω της αναγραφής της περιοχής ηλικιών (π.χ. «+1») ή αντίστοιχων αριθμών (1 για τα παρασκευάσματα για βρέφη, 2 για τα παρασκευάσματα δεύτερης βρεφικής ηλικίας, 3 και 4 για παρασκευάσματα για μικρά παιδιά) στην ετικέτα και/ή μέσω της χρήσης διαφορετικών χρωμάτων ή σχεδίων στην ετικέτα.

3.Αντιλήψεις και συμπεριφορά των καταναλωτών

Οι συνήθειες σίτισης των μικρών παιδιών ποικίλλουν σημαντικά στις διάφορες χώρες της ΕΕ, λόγω κοινωνικοοικονομικών και πολιτιστικών διαφορών, διαφορών στις συστάσεις των επαγγελματιών της υγείας και των εθνικών αρχών, και διαφορών στη διαθεσιμότητα προϊόντων.

Γενικά, μπορούμε να αναφέρουμε 14 ότι ο θηλασμός μειώνεται σημαντικά μετά την ηλικία του ενός έτους στα κράτη μέλη, τόσο ως προς τα ποσοστά όσο και ως προς την προσλαμβανόμενη ποσότητα. Τα προϊόντα παρασκευασμάτων ανταγωνίζονται το αγελαδινό γάλα στη διατροφή των μικρών παιδιών και παρατηρούνται διαφορές ως προς τις σχετικές προτιμήσεις στα διάφορα κράτη μέλη. Η κατανάλωση παρασκευασμάτων για μικρά παιδιά είναι συνήθως υψηλότερη στις ηλικίες των 12–18 μηνών και κατόπιν μειώνεται. Παράλληλα παρατηρείται αντίστοιχη αύξηση στην κατανάλωση αγελαδινού γάλατος.

Οι αποφάσεις γονέων και φροντιστών σχετικά με τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά επηρεάζονται από διάφορες πηγές πληροφοριών· μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται όχι μόνον η επισήμανση και η διαφήμιση των προϊόντων αλλά και οι συμβουλές από επαγγελματίες της υγείας και οι συνομιλίες με συγγενείς και φίλους με παλαιότερη εμπειρία. Τα πιο συχνά επιχειρήματα γονέων και φροντιστών που χρησιμοποιούν παρασκευάσματα για μικρά παιδιά είναι η καταλληλότητά τους για τις θρεπτικές ανάγκες των μικρών παιδιών και η ανωτερότητά τους σε σύγκριση με το αγελαδινό γάλα.

Σε ορισμένα κράτη μέλη, η κατανάλωση παρασκευασμάτων για μικρά παιδιά συνιστάται από τις εθνικές αρχές ή τους επαγγελματίες του τομέα της υγείας για πρακτικούς λόγους (δυσκολίες στην επίτευξη επαρκούς πρόσληψης όλων των θρεπτικών ουσιών μέσω διαφοροποιημένης διατροφής). Σε άλλα κράτη μέλη, οι επαγγελματίες του τομέα της υγείας και οι εθνικές αρχές συνιστούν κατά προτίμηση την κατανάλωση αγελαδινού γάλατος, στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής (μερικές φορές μαζί με συμπληρώματα).

4.Ισχύον νομικό πλαίσιο για τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά

Μέχρι τις 19 Ιουλίου 2016 η οδηγία 2009/39/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 15 (η οποία ως επί το πλείστον επαναλαμβάνει νομοθεσία που θεσπίστηκε το 1989) καθορίζει κανόνες για τα τρόφιμα που προορίζονται για ειδική διατροφή (τα λεγόμενα «διαιτητικά τρόφιμα»). Η εν λόγω οδηγία ορίζει τα διαιτητικά τρόφιμα ως «τρόφιμα τα οποία, λόγω της ειδικής σύνθεσής τους ή της ειδικής επεξεργασίας κατά την παρασκευή τους, διακρίνονται σαφώς από τα τρόφιμα συνήθους κατανάλωσης, ανταποκρίνονται στους δηλούμενους θρεπτικούς προορισμούς τους και κατά τη διάθεσή τους στο εμπόριο φέρουν ένδειξη με την οποία δηλώνεται η ιδιότητά τους αυτή» (άρθρο 1 παράγραφος 2 της οδηγίας). Η οδηγία δεν περιλαμβάνει εξαντλητικό κατάλογο των κατηγοριών προϊόντων που πρέπει να θεωρούνται διαιτητικά τρόφιμα· σήμερα, 17 κράτη μέλη και η Νορβηγία κατατάσσουν τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά στα διαιτητικά τρόφιμα 16 με βάση τον ανωτέρω ορισμό. Ως εκ τούτου, τα προϊόντα αυτά πρέπει να συμμορφώνονται με τους κανόνες της οδηγίας 2009/39/ΕΚ, και ιδίως με τον γενικό κανόνα σύμφωνα με τον οποίο η φύση ή η σύσταση των προϊόντων αυτών «είναι τέτοια ώστε τα προϊόντα αυτά να είναι κατάλληλα για την ειδική διατροφή για την οποία προορίζονται» (άρθρο 3 παράγραφος 1 της οδηγίας). Οφείλουν επίσης να συμμορφώνονται με υποχρεωτικές απαιτήσεις επισήμανσης, για παράδειγμα να φέρουν ένδειξη της καταλληλότητάς τους για τον επιδιωκόμενο σκοπό (άρθρο 9 της οδηγίας), και πρέπει να κοινοποιούνται στις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών στην αγορά των οποίων έχουν διατεθεί (άρθρο 11 της οδηγίας). Σε 10 κράτη μέλη, τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά δεν κατατάσσονται στα διαιτητικά τρόφιμα 17 .

Το 2011, η Επιτροπή εξέδωσε νομοθετική πρόταση για την απλούστευση του νομικού πλαισίου που ισχύει για τα διαιτητικά τρόφιμα 18 . Η πρόταση αποσκοπούσε στην κατάργηση της απαρχαιωμένης έννοιας των «διαιτητικών τροφίμων», στην κατάργηση της οδηγίας 2009/39/ΕΚ και στην αντικατάστασή της από ένα νέο πλαίσιο που θα καλύπτει τα τρόφιμα που προορίζονται για ορισμένες ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, για τα οποία χρειάζονται ειδικοί κανόνες.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ενέκριναν την πρόταση με τροποποιημένη μορφή (κανονισμός FSG), κράτησαν τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά εκτός του πεδίου εφαρμογής του κανονισμού, αλλά αποφάσισαν να ζητήσουν από την Επιτροπή να συντάξει έκθεση όπου θα αναλύεται περαιτέρω το κατά πόσον χρειάζονται ειδικές διατάξεις για τα προϊόντα αυτά.

Ο κανονισμός FSG θα τεθεί σε εφαρμογή στις 20 Ιουλίου 2016. Εκείνη την ημερομηνία θα καταργηθεί η οδηγία 2009/39/ΕΚ και τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά που διατίθενται σήμερα στην αγορά ως «διαιτητικά τρόφιμα» θα χαρακτηριστούν κανονικά τρόφιμα, εμπλουτισμένα σε ορισμένες θρεπτικές ουσίες και προοριζόμενα για μια συγκεκριμένη ομάδα του πληθυσμού (μικρά παιδιά), όπως συμβαίνει ήδη στα 10 κράτη μέλη όπου τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά δεν κατατάσσονται στα διαιτητικά τρόφιμα.

Βάσει του νέου νομικού πλαισίου, τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1925/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 19 και οφείλουν να συμμορφώνονται με τους κανόνες του εν λόγω κανονισμού (π.χ. σχετικά με την προσθήκη βιταμινών και ανόργανων αλάτων και σχετικά με την επισήμανση, την παρουσίαση και τη διαφήμιση). Το άρθρο 15 του κανονισμού επιτρέπει στα κράτη μέλη να θεσπίζουν υποχρεώσεις κοινοποίησης για τους παρασκευαστές με σκοπό την παρακολούθηση της αγοράς.

Τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά οφείλουν επίσης να συμμορφώνονται με τους υπόλοιπους σχετικούς κανόνες της νομοθεσίας της ΕΕ που ισχύουν για όλα τα τρόφιμα. Για παράδειγμα, τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά πρέπει να είναι ασφαλή, σύμφωνα με τους κανόνες του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 20 . Τα πρόσθετα τροφίμων, τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων και οι νέες ουσίες στα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά πρέπει να συμμορφώνονται με τους κανόνες των κανονισμών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΚ) αριθ. 1333/2008 21 , (ΕΚ) αριθ. 396/2005 22 και (ΕΚ) αριθ. 258/97 23 αντίστοιχα. Τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά πρέπει να παρέχουν πληροφορίες τροφίμου, συμπεριλαμβανομένης της διατροφικής δήλωσης, σύμφωνα με τους κανόνες του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 24 , και επιτρέπεται να αναγράφουν μόνο συγκεκριμένους ισχυρισμούς περί θρεπτικής αξίας και υγείας, εγκεκριμένους σε επίπεδο ΕΕ σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1924/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 25 . Η χρήση τέτοιων ισχυρισμών πρέπει να συμμορφώνεται με συγκεκριμένους όρους χρήσης, καθώς και με τις γενικές αρχές και τις απαιτήσεις που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1924/2006. Ειδικότερα, το άρθρο 3 του κανονισμού απαγορεύει τη χρήση παραπλανητικών ισχυρισμών ή ισχυρισμών που δημιουργούν αμφιβολίες σχετικά με την ασφάλεια και/ή τη θρεπτική επάρκεια άλλων τροφίμων. Το άρθρο 4 παράγραφος 1 προβλέπει ότι τα τρόφιμα ή ορισμένες κατηγορίες τροφίμων πρέπει να τηρούν περιγράμματα θρεπτικών συστατικών για να μπορούν να φέρουν ισχυρισμούς διατροφής ή υγείας 26 . Το άρθρο 10 παράγραφος 3 προβλέπει ότι αναφορές σε γενικά οφέλη των τροφίμων για την υγεία συνολικά επιτρέπεται να γίνονται μόνον εφόσον συνοδεύονται από ειδικότερους ισχυρισμούς σχετικά με την υγεία.

Εθνικοί κανόνες σχετικά με τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά ισχύουν μόνο στη Γαλλία, όπου θεσπίστηκαν στο πλαίσιο της νομοθεσίας περί διαιτητικών τροφίμων 27 .

5.Επιστημονική γνωμάτευση της EFSA σχετικά με τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά

Κατά την κατάρτιση της παρούσας έκθεσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε επιστημονική γνωμάτευση από την EFSA. Στη γνωμοδότηση που εξέδωσε στις 9 Οκτωβρίου 2013 28 , η EFSA συμπεραίνει ότι τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά αποτελούν έναν από τους τρόπους αύξησης της πρόσληψης n-3 πολυακόρεστων λιπαρών οξέων, σιδήρου και βιταμίνης D από τα βρέφη και τα μικρά παιδιά (η EFSA έχει υποδείξει τις παραπάνω θρεπτικές ουσίες, καθώς και το ιώδιο, ως ουσίες για τις οποίες υπάρχει κίνδυνος να παρατηρηθεί ανεπάρκεια σε ορισμένες ομάδες βρεφών και μικρών παιδιών στην ΕΕ).

Σύμφωνα με την EFSA, ωστόσο, άλλοι τρόποι, όπως η χρήση εμπλουτισμένου αγελαδινού γάλατος, η χρήση εμπλουτισμένων δημητριακών ή τροφίμων με βάση τα δημητριακά, η λήψη συμπληρωμάτων διατροφής και η πρώιμη συμπερίληψη του κρέατος και των ψαριών στη συμπληρωματική διατροφή και η συνέχιση της τακτικής κατανάλωσής τους, είναι επίσης αποτελεσματικοί εναλλακτικοί τρόποι για την αύξηση της πρόσληψης αυτών των θρεπτικών ουσιών. Ως εκ τούτου, η EFSA κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν διαπιστώνεται κανένας μοναδικός ρόλος για τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά και συνεπώς αυτά δεν μπορούν να θεωρηθούν απαραίτητα για την κάλυψη των διατροφικών αναγκών των μικρών παιδιών σε σύγκριση με άλλα τρόφιμα τα οποία μπορούν να συμπεριληφθούν στη συνήθη διατροφή τους.

Επιπλέον, στη γνωμοδότηση της 26ης Ιουνίου 2014 29 , η EFSA επισήμανε ότι τα παρασκευάσματα που καταναλώνονται κατά το πρώτο έτος της ζωής μπορούν να συνεχίσουν να χρησιμοποιούνται και στην ηλικία του μικρού παιδιού, και κατά συνέπεια δεν θεωρεί ότι χρειάζεται να προτείνει ειδικά κριτήρια σύστασης για τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά.

6.Σύνοψη των ζητημάτων που σχετίζονται με τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά

Όπως περιγράφηκε στις προηγούμενες ενότητες, τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά είναι πολύ διαδεδομένα στην ΕΕ. Η αγορά της ΕΕ για τα προϊόντα αυτά αναπτύσσεται και η ελεύθερη κυκλοφορία τους στην εσωτερική αγορά πραγματοποιείται αποτελεσματικά μέχρι σήμερα. Οι ενωσιακοί παρασκευαστές κατέχουν ηγετική θέση σε παγκόσμιο επίπεδο· στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να σημειωθεί ότι ο Codex Alimentarius πραγματοποιεί αυτόν τον καιρό αναθεώρηση του προτύπου STAN 156-1987 30 , στην οποία θα περιλαμβάνονται και αναθεωρημένοι κανόνες για τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά.

Από διατροφική άποψη, τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά δεν είναι απαραίτητα αλλά είναι ένας από τους τρόπους αύξησης της πρόσληψης ορισμένων θρεπτικών ουσιών για τις οποίες υπάρχει κίνδυνος ανεπάρκειας σε ορισμένες ομάδες μικρών παιδιών στην ΕΕ. Δεν έχει αναφερθεί κανένα ζήτημα ασφάλειας σε σχέση με τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά στην ΕΕ και η περιεκτικότητα των διάφορων θρεπτικών ουσιών στα προϊόντα αυτά είναι κατά κανόνα εντός των ορίων των επιτρεπόμενων συγκεντρώσεων για τα παρασκευάσματα δεύτερης βρεφικής ηλικίας. Ωστόσο, ορισμένα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά μπορεί να περιέχουν κάποιες ουσίες (όπως π.χ. σάκχαρα ή αρωματικές ύλες) σε ποσότητες οι οποίες κατά κανόνα δεν συνιστώνται για τα μικρά παιδιά (αν ληφθεί υπόψη ο ρόλος που παίζει η κατανάλωση σακχάρων στην εμφάνιση παχυσαρκίας ή οι επιπτώσεις των σακχάρων και των αρωματικών υλών στην ανάπτυξη της γεύσης των μικρών παιδιών). Άλλα παρασκευάσματα ίσως να μη διαθέτουν τις θρεπτικές ουσίες που υπέδειξε η EFSA ως θρεπτικές ουσίες για τις οποίες υπάρχει κίνδυνος ανεπαρκούς πρόσληψης από μικρά παιδιά, ή να περιέχουν θρεπτικές ουσίες για τις οποίες δεν υπάρχει τέτοιος κίνδυνος.

Αυτά τα ζητήματα μπορούν να αντιμετωπιστούν από το ρυθμιστικό πλαίσιο για τα τρόφιμα στην ΕΕ. Για παράδειγμα, τα εν λόγω προϊόντα οφείλουν να παρέχουν διατροφική δήλωση σύμφωνα με τους όρους που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1169/2011. Επιπλέον, το κάθε προϊόν επιτρέπεται να αναγράφει ισχυρισμούς μόνο σύμφωνα με τους κανόνες του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1924/2006. Στην προκειμένη περίπτωση, το άρθρο 10 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1924/2006 ορίζει ότι γενικές δηλώσεις που αναφέρονται σε μη ειδικά οφέλη του προϊόντος για την υγεία (στις οποίες ενδεχομένως περιλαμβάνονται και δηλώσεις για την καταλληλότητα του προϊόντος για τα μικρά παιδιά) επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται μόνον εφόσον συνοδεύονται από συγκεκριμένο εγκεκριμένο ισχυρισμό (π.χ. «Το ασβέστιο και η βιταμίνη D είναι απαραίτητα για τη φυσιολογική ανάπτυξη των οστών των παιδιών»). Επιπλέον, το άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1924/2006 μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να καθοριστούν όροι σχετικά με τα διατροφικά περιγράμματα που θα πρέπει να διαθέτουν τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά προκειμένου να επιτρέπεται η αναγραφή ισχυρισμών (και να διασφαλίζεται η κατάλληλη σύσταση των παρασκευασμάτων στα οποία αναγράφονται αυτοί οι ισχυρισμοί). Ωστόσο, το άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1924/2006 δεν έχει τεθεί ακόμα σε εφαρμογή.

Η προώθηση των πωλήσεων των παρασκευασμάτων για μικρά παιδιά μπορεί να θεωρηθεί παραπλανητική σε ορισμένες περιπτώσεις, διότι δημιουργεί αδικαιολόγητες αμφιβολίες σχετικά με τη θρεπτική επάρκεια των κοινών τροφίμων (όπως συμβαίνει π.χ. με τη δήλωση «περιέχει 40 φορές περισσότερο σίδηρο από το αγελαδινό γάλα» όταν το αγελαδινό γάλα κανονικά δεν περιέχει σίδηρο). Από νομική άποψη, ωστόσο, αυτό συνιστά εσφαλμένη εφαρμογή των οικείων διατάξεων της ενωσιακής νομοθεσίας [π.χ. του άρθρου 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1924/2006 που απαγορεύει ισχυρισμούς που εγείρουν αμφιβολίες σχετικά με τη θρεπτική επάρκεια άλλων τροφίμων].

Από τις 20 Ιουλίου 2016, όλα τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά στην αγορά της ΕΕ θα ταξινομηθούν με τον ίδιο τρόπο (κανονικά τρόφιμα εμπλουτισμένα σε ορισμένες θρεπτικές ουσίες) και θα πρέπει να συμμορφώνονται με τους σχετικούς υφιστάμενους οριζόντιους κανόνες της νομοθεσίας της ΕΕ για τα τρόφιμα.

Ενώ δεν αναμένεται να σημειωθεί καμία αλλαγή στα κράτη μέλη όπου τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά κατατάσσονται ήδη στα τρόφιμα για κανονική κατανάλωση, προβλέπεται ότι θα υπάρξουν κάποιες εξελίξεις στα άλλα 17 κράτη μέλη με βάση τις πληροφορίες που είναι διαθέσιμες σε αυτή τη φάση.

Για παράδειγμα, η κατάργηση της οδηγίας 2009/39/ΕΚ αναμένεται να ανοίξει την πρόσβαση στην αγορά καθώς θα καταργήσει το «ειδικό καθεστώς» των διαιτητικών τροφίμων, τις γενικές απαιτήσεις ως προς τη σύσταση και την υφιστάμενη διαδικασία κοινοποίησης που ισχύουν για τα διαιτητικά τρόφιμα. Αυτό θα μπορούσε θεωρητικά να αυξήσει τον ανταγωνισμό και την ποικιλία των προσφερόμενων προϊόντων και να επηρεάσει ευνοϊκά τις τιμές. Η αύξηση του ανταγωνισμού θα μπορούσε να μειώσει την απόδοση των επενδύσεων που πραγματοποιούν οι παραγωγοί παρασκευασμάτων για μικρά παιδιά, αλλά η απελευθέρωση της αγοράς θα βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα του κλάδου των γενικών τροφίμων και θα περιορίσει τις στρεβλώσεις της αγοράς. Η ασφάλεια δικαίου αναμένεται να αυξηθεί (όλα τα προϊόντα θα ταξινομούνται κατά τον ίδιο τρόπο σε ολόκληρη την ΕΕ), το νομικό πλαίσιο θα απλοποιηθεί και ο διοικητικός φόρτος των επιχειρήσεων θα μειωθεί (π.χ. κατάργηση της διαδικασίας κοινοποίησης για τα διαιτητικά τρόφιμα, με την προϋπόθεση ότι τα κράτη μέλη δεν απαιτούν κοινοποίηση για τα εμπλουτισμένα τρόφιμα).

Θεωρείται ότι θα χρειαστούν αλλαγές στη μορφοποίηση και την επισήμανση σε κάποιες περιπτώσεις (π.χ. για τη συμμόρφωση των προϊόντων που σήμερα κατατάσσονται στα διαιτητικά τρόφιμα με τις απαιτήσεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1925/2006 περί βιταμινών και ανόργανων αλάτων, διόρθωση των ετικετών των προϊόντων αυτών ώστε να αφαιρεθούν οι αναφορές σε «διαιτητικά τρόφιμα» ή να επιτευχθεί συμμόρφωση με τους κανόνες περί διατροφικής δήλωσης που προβλέπει ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1169/201 σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα στους καταναλωτές, από τις 13 Δεκεμβρίου 2016).

Θα μπορούσε να κανείς να ισχυριστεί ότι η κατάργηση της οδηγίας 2009/39/ΕΚ και άρα και της γενικής απαίτησης σύμφωνα με την οποία η φύση ή η σύσταση των προϊόντων «είναι τέτοια ώστε τα προϊόντα αυτά να είναι κατάλληλα για την ειδική διατροφή για την οποία προορίζονται» θα έδινε στους παρασκευαστές που εμπορεύονται σήμερα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά ως διαιτητικά τρόφιμα μεγαλύτερη ευελιξία ως προς την επιλογή της σύστασης των προϊόντων τους, με πιθανό αποτέλεσμα να μην έχουν ικανοποιητική σύσταση τα τρόφιμα αυτά.

Οι εξελίξεις στην αγορά μετά το 2016 δεν μπορούν να προβλεφθούν εντελώς στην παρούσα φάση και, κατά συνέπεια, η περιγραφή που γίνεται εδώ δεν μπορεί να λάβει πλήρως υπόψη όλους τους δυνητικά συναφείς παράγοντες. Ένα σημαντικό στοιχείο αβεβαιότητας που θα μπορούσε να επηρεάσει σημαντικά τις μελλοντικές εξελίξεις στον τομέα είναι ο τρόπος με τον οποίο θα αντιδράσουν τα κράτη μέλη μετά την κατάργηση της οδηγίας 2009/39/ΕΚ. Σε κάθε περίπτωση, όλα τα σχέδια εθνικών κανόνων θα αξιολογηθούν από την Επιτροπή ώστε να επαληθευτεί η συμμόρφωσή τους με τη νομοθεσία της ΕΕ.

7.Περίληψη των θέσεων των κρατών μελών και των ενδιαφερόμενων μερών

Όταν ερωτήθηκαν κατά πόσον χρειάζεται ειδική δράση σε επίπεδο ΕΕ για τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά, οι περισσότεροι από τους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών εξέφρασαν την υποστήριξή τους σε νέες δράσεις. Εμπειρογνώμονες άλλων κρατών μελών εξέφρασαν την αντίθετη άποψη, λέγοντας ότι δεν χρειάζεται ειδική δράση για τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά και εκφράζοντας ιδιαίτερα την ανησυχία πως τυχόν νέες δράσεις θα ενίσχυαν αδικαιολόγητα τη θέση των προϊόντων αυτών, με τελικό αποτέλεσμα την παραπλάνηση των καταναλωτών. Αυτές οι εθνικές αρχές τόνισαν επίσης την άποψη ότι οι οριζόντιοι κανόνες στην ενωσιακή νομοθεσία για τα τρόφιμα μπορούν να ρυθμίσουν αποτελεσματικά τα προϊόντα αυτά (όπως συμβαίνει ήδη σε δέκα κράτη μέλη).

Η ανάληψη πρόσθετων δράσεων υποστηρίχθηκε από τα περισσότερα ενδιαφερόμενα μέρη (τόσο σχετιζόμενα όσο και μη σχετιζόμενα με τον κλάδο παραγωγής).

8.Συμπεράσματα

Σύμφωνα με το άρθρο 12 του κανονισμού FSG, η παρούσα έκθεση εξετάζει την τυχόν αναγκαιότητα της θέσπισης ειδικών διατάξεων για τα ποτά με βάση το γάλα και τα συναφή προϊόντα που προορίζονται για μικρά παιδιά (δηλαδή παρασκευάσματα για μικρά παιδιά) ως προς τις απαιτήσεις σύστασης και επισήμανσης.

Εξάγονται τα ακόλουθα συμπεράσματα:

Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) εξέδωσε το 2013 ειδική γνωμοδότηση για τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά, σύμφωνα με την οποία τα εν λόγω προϊόντα είναι ένας από τους τρόπους αύξησης της πρόσληψης ορισμένων θρεπτικών ουσιών για τις οποίες υπάρχει κίνδυνος ανεπάρκειας σε ορισμένες ομάδες μικρών παιδιών στην ΕΕ. Ωστόσο, σύμφωνα με την EFSA, τα εν λόγω προϊόντα «δεν έχουν μοναδικό ρόλο» και «δεν μπορούν να θεωρηθούν απαραίτητα για την κάλυψη των διατροφικών αναγκών των μικρών παιδιών» σε σύγκριση με άλλα τρόφιμα τα οποία μπορούν να συμπεριληφθούν στη συνήθη διατροφή τους·

Η σύσταση των παρασκευασμάτων για μικρά παιδιά ποικίλλει. Ωστόσο, η περιεκτικότητα των προϊόντων αυτών σε διάφορες θρεπτικές ουσίες κατά κανόνα βρίσκεται εντός των επιτρεπόμενων ορίων συγκέντρωσης για τα παρασκευάσματα δεύτερης βρεφικής ηλικίας. Δεν έχει αναφερθεί κανένα ζήτημα ασφάλειας όσον αφορά τα προϊόντα αυτά·

Η ορθή και πλήρης εφαρμογή του γενικού πλαισίου της νομοθεσίας της ΕΕ για τα τρόφιμα φαίνεται επαρκής για τη ρύθμιση της σύστασης των παρασκευασμάτων για μικρά παιδιά (π.χ. πρόσθετα τροφίμων, προσθήκη βιταμινών και ανόργανων αλάτων ή χρήση νέων ουσιών) και της πληροφόρησης σχετικά με τα χαρακτηριστικά των προϊόντων (π.χ. πληροφορίες για τα τρόφιμα, ισχυρισμοί περί θρέψης και υγείας)·

Μετά τις 20 Ιουλίου 2016, η κατάσταση θα αλλάξει σε εκείνα τα κράτη μέλη όπου τα παρασκευάσματα για μικρά παιδιά κατατάσσονται σήμερα στα διαιτητικά τρόφιμα, ως συνέπεια της κατάργησης της οδηγίας 2009/39/ΕΚ και άρα της γενικής απαίτησης σύμφωνα με την οποία η φύση ή η σύσταση των προϊόντων «πρέπει να είναι τέτοια ώστε τα προϊόντα αυτά να είναι κατάλληλα για την ειδική διατροφή για την οποία προορίζονται». Πολλές από τις εξελίξεις που θα προκύψουν μετά το 2016 δεν μπορούν να προβλεφθούν στην παρούσα φάση, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικά με την προσαρμογή φορέων και καταναλωτών στο νέο νομικό πλαίσιο ή σχετικά με την αντίδραση, σε εθνικό επίπεδο, των κρατών μελών στο γεγονός ότι αυτά δεν θα μπορούν πλέον να χρησιμοποιούν την προαναφερθείσα διάταξη της οδηγίας 2009/39/ΕΚ. Σε κάθε περίπτωση, όλα τα σχέδια εθνικών κανόνων θα αξιολογηθούν από την Επιτροπή ώστε να επαληθευτεί η συμμόρφωσή τους με τη νομοθεσία της ΕΕ.

(1)

     Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 609/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Ιουνίου 2013, για τα τρόφιμα τα οποία προορίζονται για βρέφη και μικρά παιδιά και για τα τρόφιμα που προορίζονται για ειδικούς ιατρικούς σκοπούς, και ως υποκατάστατα του συνόλου του διαιτολογίου για τον έλεγχο του σωματικού βάρους και για την κατάργηση της οδηγίας 92/52/ΕΟΚ του Συμβουλίου, των οδηγιών της Επιτροπής 96/8/ΕΚ, 1999/21/ΕΚ, 2006/125/ΕΚ και 2006/141/ΕΚ, της οδηγίας 2009/39/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και των κανονισμών της Επιτροπής (ΕΚ) αριθ. 41/2009 και (ΕΚ) αριθ. 953/2009 (ΕΕ L 181 της 29.6.2013, σ. 35).

(2)

     Ομάδα της EFSA για τα διαιτητικά προϊόντα, τη διατροφή και τις αλλεργίες, 2013, Scientific Opinion on nutrient requirements and dietary intakes of infants and young children in the European Union (Επιστημονική γνώμη σχετικά με τις θρεπτικές ανάγκες και την πρόσληψη ουσιών με τη διατροφή για τα βρέφη και τα μικρά παιδιά στην Ευρωπαϊκή Ένωση), EFSA Journal 2013·11(10):3408· Ομάδα της EFSA για τα διαιτητικά προϊόντα, τη διατροφή και τις αλλεργίες, 2014, Scientific Opinion on the essential composition of infant and follow-on formulae (Επιστημονική γνώμη σχετικά με τη βασική σύσταση των παρασκευασμάτων για βρέφη και των παρασκευασμάτων δεύτερης βρεφικής ηλικίας). EFSA Journal 2014·12(7):3760.

(3)

     AINIA, Centro Tecnológico, 2013, Έκθεση σχετικά με τη συλλογή δεδομένων αναφορικά με τη διαθεσιμότητα και τη θρεπτική σύσταση διάφορων τύπων ποτών με βάση το γάλα και παρόμοιων προϊόντων για μικρά παιδιά, με την ονομασία «γάλατα ανάπτυξης» ή «γάλατα νηπίων» ή παρόμοια, που διατίθενται σήμερα στην αγορά των κρατών μελών της ΕΕ, συναφής δημοσίευση EFSA 2013:EN-505.

(4)

     Η ονομασία «παρασκευάσματα για μικρά παιδιά» θα χρησιμοποιείται εφεξής για να περιγράψει τα προϊόντα που αποτελούν το θέμα της έκθεσης (κατ' αντιστοιχία προς την ονοματολογία που χρησιμοποιεί η EFSA για τα προϊόντα αυτά στις σχετικές επιστημονικές γνώμες που έχει εκδώσει).

(5)

     Για τους σκοπούς της παρούσας έκθεσης, ο όρος «παρασκευάσματα για μικρά παιδιά» δεν περιλαμβάνει τα «εμπλουτισμένα γάλατα», δηλαδή γάλατα εμπλουτισμένα σε διάφορα θρεπτικά στοιχεία (π.χ. βιταμίνες ή ανόργανα άλατα) που διατίθενται στην αγορά για το ευρύ κοινό ή για συγκεκριμένες ομάδες (π.χ. παιδιά εν γένει), αλλά όχι αποκλειστικά για μικρά παιδιά ηλικίας 1–3 ετών.

(6)

     AINIA (2013)· EFSA (2013).

(7)

     Σε περιορισμένο αριθμό προϊόντων της αγοράς χρησιμοποιούνται πρωτεΐνες από κατσικίσιο γάλα και από σόγια.

(8)

     Τα «παρασκευάσματα για βρέφη» είναι «τρόφιμα που προορίζονται για κατανάλωση από βρέφη [δηλαδή παιδιά ηλικίας κάτω των 12 μηνών] κατά τους πρώτους μήνες της ζωής τους και ικανοποιούν πλήρως τις διατροφικές απαιτήσεις των βρεφών έως την εισαγωγή κατάλληλων συμπληρωματικών τροφών» [άρθρο 2 παράγραφος 2 στοιχείο γ) του κανονισμού FSG]. Τα «παρασκευάσματα δεύτερης βρεφικής ηλικίας» είναι «τρόφιμα που προορίζονται για κατανάλωση από βρέφη [δηλαδή παιδιά ηλικίας κάτω των 12 μηνών] όταν εισάγονται στο διαιτολόγιό τους κατάλληλες συμπληρωματικές τροφές και αποτελούν το κύριο υγρό στοιχείο ενός προοδευτικά διαφοροποιημένου διαιτολογίου των βρεφών αυτών» [άρθρο 2 παράγραφος 2 στοιχείο δ) του κανονισμού FSG]. Τα παρασκευάσματα για βρέφη και τα παρασκευάσματα δεύτερης βρεφικής ηλικίας ρυθμίζονται επί του παρόντος από την οδηγία 2006/141/ΕΚ της Επιτροπής, της 22ας Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με τα παρασκευάσματα για βρέφη και τα παρασκευάσματα δεύτερης βρεφικής ηλικίας και την τροποποίηση της οδηγίας 1999/21/ΕΚ (ΕΕ L 401 της 30.12.2006, σ. 1), η οποία επίσης δίνει παρόμοιους ορισμούς για τα προϊόντα αυτά. Ο κανονισμός FSG αναθέτει στην Επιτροπή την υποχρέωση να θεσπίζει κανόνες για τα παρασκευάσματα για βρέφη και τα παρασκευάσματα δεύτερης βρεφικής ηλικίας, μέσω της έκδοσης κατ' εξουσιοδότηση πράξεων και λαμβάνοντας υπόψη τις υφιστάμενες απαιτήσεις της οδηγίας 2006/141/ΕΚ (άρθρο 11 παράγραφος 1 και αιτιολογική σκέψη 27 του κανονισμού FSG). Ο νέος κατ' εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2016/127 της Επιτροπής, της 25ης Σεπτεμβρίου 2015, για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 609/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τις ειδικές απαιτήσεις ως προς τη σύνθεση και τις πληροφορίες για τα παρασκευάσματα για βρέφη και τα παρασκευάσματα δεύτερης βρεφικής ηλικίας, καθώς και όσον αφορά τις απαιτήσεις πληροφόρησης σχετικά με τη διατροφή των βρεφών και των μικρών παιδιών (ΕΕ L 25 της 2.2.2016, σ. 1) θα καταργήσει και θα αντικαταστήσει την οδηγία 2006/141/ΕΚ από την 22α Φεβρουαρίου 2020.

(9)

     AINIA (2013), σ. 12-34. Στοιχεία από 11 κράτη μέλη της ΕΕ, αριθμός που αντιστοιχεί στο 74 % του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ των 28 + την Ελβετία.

(10)

     Στοιχεία από κράτη μέλη και ενδιαφερόμενα μέρη κατά τη φάση των διαβουλεύσεων (2014).

(11)

     Σχεδόν τα δύο τρίτα του όγκου των παρασκευασμάτων για μικρά παιδιά που παράγονται στη Γαλλία προορίζονται για εξαγωγή (εξ αυτού του όγκου, το ένα τρίτο εξάγεται προς άλλα κράτη μέλη της ΕΕ και τα δύο τρίτα προς τρίτες χώρες), ενώ η Γαλλία εξάγει τρεις φορές μεγαλύτερο όγκο προϊόντων απ' ό,τι εισάγει – Γαλλική Ένωση Κλάδου Παιδικών Τροφίμων (SFAE), 2014, Απαντήσεις στο ερωτηματολόγιο περί παρασκευασμάτων για μικρά παιδιά.

(12)

     Στοιχεία από κράτη μέλη και ενδιαφερόμενα μέρη κατά τη φάση των διαβουλεύσεων (2014).

(13)

     Για τα προϊόντα με βάση τη σόγια χρησιμοποιείται συνήθως η ονομασία «ποτό ανάπτυξης».

(14)

     Στοιχεία από κράτη μέλη και ενδιαφερόμενα μέρη κατά τη φάση των διαβουλεύσεων (2014). Το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής αναλύει λεπτομερώς πρακτικές στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία και τη Γαλλία.

(15)

     Οδηγία 2009/39/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Μαΐου 2009, για τα τρόφιμα που προορίζονται για ειδική διατροφή (ΕΕ L 124 της 20.5.2009, σ. 21).

(16)

     Στοιχεία από κράτη μέλη (2014).

(17)

     Στοιχεία από κράτη μέλη (2014). Παρασκευάσματα για μικρά παιδιά δεν διατίθενται στην αγορά της Δανίας.

(18)

     Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2011, Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα τρόφιμα τα οποία προορίζονται για βρέφη και μικρά παιδιά και για τα τρόφιμα που προορίζονται για ειδικούς ιατρικούς σκοπούς, COM (2011) 353.

(19)

     Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1925/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με την προσθήκη βιταμινών και ανόργανων συστατικών και ορισμένων άλλων ουσιών στα τρόφιμα (ΕΕ L 404 της 30.12.2006, σ. 26).

(20)

     Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Ιανουαρίου 2002, για τον καθορισμό των γενικών αρχών και απαιτήσεων της νομοθεσίας για τα τρόφιμα, για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων και τον καθορισμό διαδικασιών σε θέματα ασφαλείας των τροφίμων (ΕΕ L 31 της 1.2.2002, σ. 1).

(21)

     Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1333/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008, που αφορά τα πρόσθετα τροφίμων (ΕΕ L 354 της 31.12.2008, σ. 16).

(22)

     Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 396/2005 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Φεβρουαρίου 2005, για τα ανώτατα όρια καταλοίπων φυτοφαρμάκων μέσα ή πάνω στα τρόφιμα και τις ζωοτροφές φυτικής και ζωικής προέλευσης και για την τροποποίηση της οδηγίας 91/414/ΕΟΚ του Συμβουλίου (ΕΕ L 70 της 16.3.2005, σ. 1).

(23)

     Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 258/97 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Ιανουαρίου 1997, σχετικά με τα νέα τρόφιμα και τα νέα συστατικά τροφίμων (ΕΕ L 43 της 14.2.1997, σ. 1). Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 258/97 θα καταργηθεί την 1η Ιανουαρίου 2018 από τον κανονισμό (ΕΕ) 2015/2283 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2015, σχετικά με τα νέα τρόφιμα, την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 258/97 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1852/2001 της Επιτροπής (ΕΕ L 327 της 11.12.2015, σ. 1).

(24)

     Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2011, σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα στους καταναλωτές, την τροποποίηση των κανονισμών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΚ) αριθ. 1924/2006 και (ΕΚ) αριθ. 1925/2006 και την κατάργηση της οδηγίας 87/250/ΕΟΚ της Επιτροπής, της οδηγίας 90/496/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της οδηγίας 1999/10/ΕΚ της Επιτροπής, της οδηγίας 2000/13/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, των οδηγιών της Επιτροπής 2002/67/ΕΚ και 2008/5/ΕΚ και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 608/2004 της Επιτροπής (ΕΕ L 304 της 22.11.2011, σ. 18). Οι κανόνες που ορίζει ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 για τη διατροφική δήλωση θα εφαρμοστούν πλήρως από τις 13 Δεκεμβρίου 2016.

(25)

     Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1924/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με τους ισχυρισμούς επί θεμάτων διατροφής και υγείας που διατυπώνονται για τα τρόφιμα (ΕΕ L 404 της 30.12.2006, σ. 9).

(26)

     Τα περιγράμματα των θρεπτικών συστατικών, που θα καθοριστούν από την Επιτροπή, δεν έχουν οριστεί ακόμα και επομένως ο όρος αυτός δεν εφαρμόζεται προς το παρόν.

(27)

     Arrêté du 30 mars 1978 fixant les dispositions relatives aux aliments lactés diététiques (Απόφαση της 30ης Μαρτίου 1978 περί διατάξεων σχετικών με τα γαλακτοκομικά διαιτητικά τρόφιμα), Επίσημη Εφημερίδα της Γαλλικής Δημοκρατίας, 24-05-1978 σ. NC 4070-4075.

(28)

     EFSA (2013).

(29)

     EFSA (2014).

(30)

     Codex Alimentarius, πρότυπο του κώδικα για τα παρασκευάσματα δεύτερης βρεφικής ηλικίας – Codex Stan 156-1987.