52007DC0536

[pic] | ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ |

Βρυξέλλες, 18.9.2007

COM(2007) 536 τελικό

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Ετήσια έκθεση 2006-2007 σχετικά με την υλοποίηση της κοινοτικής βοήθειας δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 389/2006 του Συμβουλίου, της 27ης Φεβρουαρίου 2006, για τη σύσταση μέσου χρηματοδοτικής στήριξης για την προαγωγή της οικονομικής ανάπτυξης της τουρκοκυπριακής κοινότητας

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Ετήσια έκθεση 2006-2007 σχετικά με την υλοποίηση της κοινοτικής βοήθειας δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 389/2006 του Συμβουλίου, της 27ης Φεβρουαρίου 2006, για τη σύσταση μέσου χρηματοδοτικής στήριξης για την προαγωγή της οικονομικής ανάπτυξης της τουρκοκυπριακής κοινότητας

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Στις 26 Απριλίου 2004 το Συμβούλιο, στη σύνοδο που πραγματοποίησε στο Λουξεμβούργο, έλαβε γνώση των αποτελεσμάτων των δημοψηφισμάτων που διεξήχθησαν ταυτοχρόνως στην Κύπρο στις 24 Απριλίου 2004 και προέβη στην ακόλουθη δήλωση:

«Η τουρκοκυπριακή κοινότητα εξέφρασε τη σαφή της επιθυμία για ένα μέλλον εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Συμβούλιο είναι αποφασισμένο να θέσει τέρμα στην απομόνωση της τουρκοκυπριακής κοινότητας και να διευκολύνει την επανένωση της Κύπρου ενθαρρύνοντας την οικονομική ανάπτυξη της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Το Συμβούλιο κάλεσε την Επιτροπή να υποβάλει συνολικές προτάσεις για το σκοπό αυτό, με ιδιαίτερη έμφαση στην οικονομική ολοκλήρωση της νήσου και στη βελτίωση των επαφών των δύο κοινοτήτων τόσο μεταξύ τους όσο και με την ΕΕ. Το Συμβούλιο συνέστησε να χρησιμοποιηθούν τώρα τα 259 εκατ. ευρώ που προορίζονταν για το βόρειο τμήμα της Κύπρου σε περίπτωση διευθέτησης».

Με βάση τα συμπεράσματα αυτά, η Επιτροπή υπέβαλε, στις 7 Ιουλίου 2004[1], πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για τη σύσταση μέσου χρηματοδοτικής στήριξης για την προαγωγή της οικονομικής ανάπτυξης της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Το δημοσιονομικό δελτίο που είχε επισυναφθεί στην εν λόγω πρόταση προέβλεπε την ανάληψη δέσμευσης για ποσό 259 εκατ. ευρώ για το πρόγραμμα αυτό κατά την περίοδο 2004-2006 στον τομέα 7 (Προενταξιακή στρατηγική) των δημοσιονομικών προοπτικών.

Ως αποτέλεσμα της πρότασης της Επιτροπής, στις 27 Φεβρουαρίου 2006 εκδόθηκε ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 389/2004 του Συμβουλίου για τη σύσταση μέσου χρηματοδοτικής στήριξης για την προαγωγή της οικονομικής ανάπτυξης της τουρκοκυπριακής κοινότητας και για τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2667/2000 σχετικά με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ανασυγκρότησης[2] (εφεξής «ο κανονισμός για την παροχή βοήθειας»).

Το άρθρο 10 του κανονισμού για την παροχή βοήθειας προβλέπει ότι « Κάθε χρόνο, η Επιτροπή διαβιβάζει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο έκθεση για την υλοποίηση της κοινοτικής βοήθειας που χορηγείται δυνάμει του παρόντος μέσου. Η έκθεση περιέχει, αφενός, πληροφορίες για τις δράσεις που χρηματοδοτήθηκαν κατά το συγκεκριμένο έτος και τα πορίσματα της παρακολούθησης, και, αφετέρου, αξιολόγηση των αποτελεσμάτων που επετεύχθησαν στο πλαίσιο της υλοποίησης της βοήθειας » .

Η παρούσα έκθεση, η πρώτη που υποβάλλεται, καλύπτει την περίοδο από τις 27 Φεβρουαρίου 2006 έως τις 28 Φεβρουαρίου 2007. Σύμφωνα με την πάγια τακτική που ακολουθείται κατά την υποβολή εκθέσεων προόδου τον τομέα της χρηματοδοτικής βοήθειας σε ετήσια βάση σύμφωνα με τον κανονικό κύκλο των οικονομικών ετών, η επόμενη ετήσια έκθεση θα καλύπτει την περίοδο που λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2007. Η παρούσα πρώτη έκθεση καλύπτει ιδίως τους ακόλουθους τομείς: 1) τον προγραμματισμό της χρηματοδοτικής βοήθειας, 2) τους μηχανισμούς εφαρμογής αυτού του προγράμματος, 3) τις πρώτες δράσεις για την προκήρυξη των διαγωνισμών και την υπογραφή των συμβάσεων, και 4) τα συμπεράσματα με εκτίμηση των προκλήσεων που συνεπάγεται αυτό το ειδικό πρόγραμμα ενίσχυσης.

2. Προγραμματισμός της ενίσχυσης

2.1. Γενικό πλαίσιο

Μετά την έκδοση του κανονισμού για την παροχή βοήθειας τον Φεβρουάριο του 2006, οι δραστηριότητες της Επιτροπής κατά τη διάρκεια της περιόδου αναφοράς επικεντρώθηκαν κυρίως στον προγραμματισμό της βοήθειας με σκοπό να πραγματοποιηθούν οι αναγκαίες αναλήψεις δημοσιονομικών υποχρεώσεων πριν το τέλος του 2006. Κύρια στοιχεία του προγραμματικού πλαισίου του 2006 ήταν τα ακόλουθα:

2.1.1. Καθυστέρηση στην έκδοση του κανονισμού για την παροχή βοήθειας

Ο κανονισμός για την παροχή βοήθειας εκδόθηκε από το Συμβούλιο περίπου 20 μήνες μετά από την αρχική πρόταση που είχε υποβάλει η Επιτροπή τον Ιούλιο του 2004. Λόγω της καθυστέρησης στην έκδοση του κανονισμού για την παροχή βοήθειας, οι δημοσιονομικές υποχρεώσεις, οι οποίες αρχικά είχε προβλεφθεί ότι θα κατανέμονταν σε περίοδο τριών ετών (2004, 2005 και 2006), χρειάστηκε να αναληφθούν σε ένα μόλις έτος. Στο πολυετές πλαίσιο προγραμματισμού λαμβάνονται υπόψη τα διδάγματα των προηγούμενων ετών για τον καλύτερο προσδιορισμό των ετήσιων προγραμματικών αναγκών. Στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν ήταν δυνατόν να γίνει κάτι τέτοιο και για τον λόγο αυτό το 2006 χρειάστηκε να εκπονηθεί και να εγκριθεί ένα πρόγραμμα για ολόκληρο το ποσό των 259 εκατ. ευρώ. Το στοιχείο αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό εάν μάλιστα ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος η ένταση της ενίσχυσης είναι κατά πολύ υψηλότερη από αυτήν που προβλεπόταν σε προηγούμενα προγράμματα χρηματοδοτικής ενίσχυσης της τουρκοκυπριακής κοινότητας.

Λόγω αυτής της καθυστέρησης δεν κατέστη δυνατή η πραγματοποίηση μιας σειράς προπαρασκευαστικών εργασιών που είχαν προβλεφθεί ήδη για την περίοδο 2004-2005. Για την κατάρτιση του προγράμματος η Επιτροπή διέθετε περιορισμένο κονδύλιο 2 εκατ. ευρώ για μελέτες σκοπιμότητας. Το κονδύλιο αυτό προέρχονταν από τη δέσμη ειδικής βοήθειας 2003 για το βόρειο τμήμα της Κύπρου[3]. Μελέτες σκοπιμότητας εκπονήθηκαν, μεταξύ άλλων, στους τομείς των στερεών αποβλήτων, της ύδρευσης και της αποχέτευσης, της ενέργειας και της αγροτικής ανάπτυξης. Μια βασική μελέτη σχετικά με την οικονομική κατάσταση του βόρειου τμήματος της Κύπρου εκπονήθηκε και από την Παγκόσμια Τράπεζα εξ ονόματος της Επιτροπής ως συμβολή στην κατάρτιση του προγράμματος.

Με τις προαναφερόμενες μελέτες πραγματοποιήθηκε μια πρώτη αξιολόγηση των ελλείψεων που παρατηρούνται όσον αφορά τις απαιτήσεις που προκύπτουν από το κοινοτικό κεκτημένο και εντοπίστηκαν σχέδια προτεραιότητας που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν στο πλαίσιο του προγράμματος ενίσχυσης. Σε γενικές γραμμές, οι μελέτες αυτές κατέστησαν εμφανές το σημαντικό ύψος των επενδύσεων που απαιτούνται προκειμένου να ευθυγραμμιστούν με τις απαιτήσεις του κοινοτικού κεκτημένου οι υποδομές και οι υπηρεσίες στο βόρειο τμήμα της Κύπρου.

Οι μελέτες αυτές υπογράμμισαν επίσης στην ανάγκη κατάρτισης περαιτέρω σχεδίων για την εκπόνηση λεπτομερών συγγραφών υποχρεώσεων. Εν γένει, δεν υπάρχουν αξιόπιστα κοινωνικοοικονομικά στατιστικά δεδομένα όσον αφορά το βόρειο τμήμα της Κύπρου.

Ως συνέπεια της καθυστέρησης που σημειώθηκε στην πραγματοποίηση προπαρασκευαστικών εργασιών, η υπογραφή των συμβάσεων για ορισμένα επενδυτικά σχέδια θα πραγματοποιηθεί λίγο πριν την εκπνοή της προθεσμίας που έχει τεθεί για την υπογραφή των συμβάσεων στο τέλος του 2009.

2.1.2. Αβεβαιότητες όσον αφορά το συνολικό ποσό των διαθέσιμων κονδυλίων

Στα συμπεράσματα που εξέδωσε στις 26 Απριλίου 2004 το Συμβούλιο συνέστησε να διατεθούν τα 259 εκατ. ευρώ που είχαν καταλογισθεί για το βόρειο τμήμα της Κύπρου σε περίπτωση διευθέτησης προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι που θέτει ο κανονισμός για την παροχή βοήθειας. Προς τον σκοπό αυτόν, εν αναμονή της θέσπισης νομικής βάσης, καταλογίσθηκαν στο αποθεματικό πιστώσεις ύψους 120 εκατ. ευρώ στον προϋπολογισμό του 2005 και 139 εκατ. ευρώ στον προϋπολογισμό του 2006.

Λόγω της καθυστέρησης που σημειώθηκε στην έγκριση της νομικής βάσης, δεν ήταν πλέον διαθέσιμες οι πιστώσεις που είχαν καταλογιστεί για το 2005. Τον Φεβρουάριο του 2006, όταν εκδόθηκε ο κανονισμός, οι μόνοι διαθέσιμοι πόροι ήταν τα 139 εκατ. ευρώ. Ο αρχικός προγραμματισμός πραγματοποιήθηκε βάσει του κονδυλίου αυτού.

Η Επιτροπή πληροφόρησε τα κράτη μέλη ότι θα ήταν δυνατή η ανασύσταση του κονδυλίου των 259 εκατ. ευρώ εφόσον ζητηθεί πρόσθετο ποσό 120 εκατ. ευρώ στον τομέα 7 του προϋπολογισμού που παρουσίαζε διαθέσιμο περιθώριο ύψους 1.085,4 εκατ. ευρώ.

Τον Οκτώβριο του 2006 εγκρίθηκε διορθωτικός προϋπολογισμός. Όταν κατέστη σαφές ότι ολόκληρο το ποσό των 259 εκατ. ευρώ που είχε προβλεφθεί αρχικά θα ήταν διαθέσιμο, ο προγραμματισμός αναθεωρήθηκε, έτσι ώστε ορισμένα σχέδια αναπτύχθηκαν σε δύο φάσεις.

2.1.3. Διαβούλευση με την κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας

Σε δήλωση που περιλήφθηκε στα πρακτικά του Συμβουλίου κατά την έκδοση του κανονισμού για την παροχή βοήθειας, η Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη την παρούσα πολιτική κατάσταση στην Κύπρο καθώς και τον στόχο της ολοκλήρωσης και της επανένωσης της νήσου, δήλωσε ότι ήταν έτοιμη να προβεί σε διαβούλευση με την κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας σχετικά με τις σημαντικότερες πτυχές της υλοποίησης της βοήθειας στο πλαίσιο του κανονισμού.

Διαβουλεύσεις με τους εκπροσώπους της κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας σχετικά με το περιεχόμενο του προγράμματος διεξήχθησαν στις 19 Ιουνίου και στις 9-11 Οκτωβρίου 2006 με ιδιαίτερη έμφαση στην εξασφάλιση σχεδιασμού ο οποίος θα καλύπτει το σύνολο της νήσου. Πραγματοποιήθηκαν και άλλες συνεδριάσεις και υπήρξε ανταλλαγή αλληλογραφίας σχετικά με άλλα οριζόντια ζητήματα (ιδίως σχετικά με το άρθρο 7 παράγραφος 1 του κανονισμού για την παροχή βοήθειας όσον αφορά τη προστασία των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας) κατά την περίοδο Μαρτίου-Οκτωβρίου 2006.

2.1.4. Επιτροπολογία

Το άρθρο 3 παράγραφος 3 του κανονισμού για την παροχή βοήθειας προβλέπει ότι η επιτροπή διαχείρισης του Phare γνωμοδοτεί για σχέδια αποφάσεων χρηματοδότησης όταν αυτά αφορούν ποσά άνω των 5 εκατ. ευρώ και καλύπτουν επιχειρησιακές δράσεις και όχι δράσεις στήριξης. Ζητήθηκε από την επιτροπή διαχείρισης του Phare να γνωμοδοτήσει σχετικά με δύο σχέδια αποφάσεων χρηματοδότησης τα οποία ανταποκρίνονταν στις απαιτήσεις του εν λόγω άρθρου στις συνεδριάσεις που πραγματοποίησε στις 3 Ιουλίου και στις 20 Οκτωβρίου αντιστοίχως. Και στις δύο περιπτώσεις διεξήχθη ψηφοφορία. Στις 3 Ιουλίου η επιτροπή διαχείρισης του Phare δεν γνωμοδότησε, ενώ στις 20 Οκτωβρίου διατύπωσε ευνοϊκή γνώμη με ειδική πλειοψηφία. Η Επιτροπή προέβη στην έγκριση των αποφάσεων χρηματοδότησης σύμφωνα με τους κανόνες της επιτροπολογίας.

Στη συνεδρίαση της 3ης Ιουλίου τα μέλη της επιτροπής διαχείρισης του Phare κάλεσαν την Επιτροπή να προβεί σε περαιτέρω διαβουλεύσεις με την κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι επαφές συνεχίστηκαν κατά το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 2006 είτε μέσω συναντήσεων είτε δι' αλληλογραφίας, όπως αναφέρεται στην παράγραφο 2.1.3.

2.2. Περιεχόμενο του προγράμματος

Η ανάληψη υποχρέωσης για το σύνολο του κονδυλίου των 259 εκατ. ευρώ πραγματοποιήθηκε από την Επιτροπή μέσω της έκδοσης πέντε αποφάσεων χρηματοδότησης κατά την περίοδο 23 Ιουνίου - 22 Δεκεμβρίου 2006 (βλ. κατάλογο των αποφάσεων χρηματοδότησης στο παράρτημα I, και στο παράρτημα II όσον αφορά την κατανομή του συνολικού προγράμματος βοήθειας ανά σχέδιο).

Από το συνολικό κονδύλιο των 259 εκατ. ευρώ, ποσό 240,15 εκατ. ευρώ διατέθηκε για το επιχειρησιακό μέρος του προγράμματος βοήθειας, ενώ το υπόλοιπο των 18,85 εκατ. ευρώ (δηλ. το 7,2% του συνολικού κονδυλίου) θα χρησιμοποιηθεί για την υποστήριξη της εφαρμογής του προγράμματος βοήθειας από την Επιτροπή σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 4 παράγραφος 3 του κανονισμού για την παροχή βοήθειας.

Κατά την κατάρτιση του προγράμματος, η Επιτροπή βασίστηκε:

- στους στόχους του κανονισμού για την παροχή βοήθειας·

- στις συζητήσεις που πραγματοποιήθηκαν με τη δικαιούχο κοινότητα·

- στα αποτελέσματα των σχεδίων που έχουν αρχίσει να εφαρμόζονται·

- στα πορίσματα των μελετών που εκπονήθηκαν κατά την περίοδο 2004-2006·

- στα χρονοδιαγράμματα που προβλέπονται για την ανάθεση των συμβάσεων (N+3).

2.2.1. Χρηματοδοτική ενίσχυση για επιχειρησιακά σχέδια

Μέσω τριών αποφάσεων χρηματοδότησης εκπονήθηκε πρόγραμμα το οποίο περιλάμβανε μια ισόρροπη δέσμη δράσεων για την αντιμετώπιση των κύριων αναγκών της τουρκοκυπριακής κοινότητας καθώς και όλους τους στόχους του κανονισμού αριθ. 389/2006 του Συμβουλίου (βλ. επισκόπηση της κατανομής της χρηματοδότησης ανά στόχο προτεραιότητας στον πίνακα 1 κατωτέρω).

Η χρηματοδοτική ενίσχυση που παρέχεται στο πλαίσιο του κανονισμού για την παροχή βοήθειας επικεντρώνεται στους ακόλουθους πέντε στόχους προτεραιότητας:

Στόχος 1: Ανάπτυξη και αναδιάρθρωση των υποδομών (περίπου 129,25 εκατ. ευρώ)

Με αυτόν τον στόχο προτεραιότητας το πρόγραμμα επιδιώκει να καλύψει τα σοβαρά κενά που έχουν διαπιστωθεί σε επίπεδο υποδομών στο βόρειο τμήμα της Κύπρου σε τομείς καθοριστικής σημασίας, όπως το περιβάλλον (ιδίως στους τομείς της ύδρευσης και αποχέτευσης, των στερεών αποβλήτων και της προστασίας της φύσης), η ενέργεια (ιδίως όσον αφορά ζητήματα διαχείρισης της προσφοράς και της ζήτησης), η οδική ασφάλεια και οι τηλεπικοινωνίες. Μετά από χρόνια ανεπαρκών επενδύσεων και αδιαφορίας είναι πλέον ανάγκη να αποκατασταθούν και να αναβαθμιστούν βασικοί τομείς των υποδομών ώστε να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του κοινοτικού κεκτημένου.

Πέραν των επενδύσεων στον τομέα των υποδομών, θα χορηγηθεί τεχνική υποστήριξη για τη δημιουργία ικανοτήτων και για μεταρρυθμίσεις των πολιτικών ώστε να βελτιωθούν οι παρεχόμενες υπηρεσίες και να διασφαλιστεί η μακροχρόνια βιωσιμότητά τους. Πρόκειται για την προτεραιότητα που ενδέχεται να επηρεαστεί περισσότερο από το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Στο πρόγραμμα προβλέπεται κάποια ευελιξία όσον αφορά τη χρηματοδότηση εφεδρικών σχεδίων σε περίπτωση που ορισμένα σχέδια δεν μπορέσουν να πραγματοποιηθούν λόγω της ανάγκης σεβασμού των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας.

Στόχος 2: Προώθηση της κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης (περίπου 70,2 εκατ. ευρώ)

Η προτεραιότητα αυτή καλύπτει ένα ευρύ φάσμα δράσεων που αποσκοπούν στην ενίσχυση της οικονομικής βιωσιμότητας της τουρκοκυπριακής κοινότητας μακροπρόθεσμα, ως ακολούθως:

- αγροτική ανάπτυξη και εκσυγχρονισμός του γεωργικού τομέα, συμπεριλαμβανομένων δράσεων για τη συγκράτηση του τοπικού πληθυσμού στις αγροτικές περιοχές μέσω της αύξησης της διαφοροποίησης της τοπικής οικονομικής βάσης και μέσω της βελτίωσης των κοινωνικοοικονομικών συνθηκών, καθώς και της παροχής υπηρεσιών σε τοπικό επίπεδο·

- αποκατάσταση των αστικών και τοπικών υποδομών στις τρεις σημαντικότερες πόλεις της Λευκωσίας, της Κυρήνειας και της Αμμοχώστου, καθώς και σε άλλα μικρότερα αστικά κέντρα και χωριά·

- εργασίες υποδομής που είναι αναγκαίες για τη διάνοιξη νέων σημείων διέλευσης κατά μήκος της Πράσινης Γραμμής·

- ανάπτυξη του ανθρωπίνου δυναμικού , υποστήριξη των μεταρρυθμίσεων στον τομέα της εκπαίδευσης, καθώς και ενίσχυση της επαγγελματικής εκπαίδευσης ώστε, μέσω ειδικών προγραμμάτων, να παρέχονται οι δεξιότητες που χρειάζονται οι τοπικές επιχειρήσεις·

- δράσεις για την προώθηση της ανταγωνιστικότητας του ιδιωτικού τομέα , μεταξύ άλλων μέσω προγράμματος δανειοδότησης και άμεσης στήριξης σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ).

Στόχος 3: Ενθάρρυνση της συμφιλίωσης, μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης και στήριξη της κοινωνίας των πολιτών (περίπου 13 εκατ. ευρώ)

Στο πλαίσιο της προτεραιότητας αυτής, το πρόγραμμα βοήθειας χρηματοδοτεί δραστηριότητες που αποσκοπούν:

- στην ενίσχυση της κοινωνίας των πολιτών και στην υποστήριξη της συμφιλίωσης και των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης (συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης προς την Επιτροπή Αγνοουμένων). Η επιτυχία του στόχου της συμφιλίωσης και των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης εξαρτάται από το πολιτικό κλίμα που επικρατεί. Κατά το παρελθόν τα αποτελέσματα στον τομέα αυτόν υπήρξαν ανάμεικτα, όμως το επίπεδο εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο κοινοτήτων παραμένει χαμηλό και για να υπάρχουν ελπίδες επίλυσης είναι αναγκαία η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης σε όλους τους τομείς της κοινωνίας·

- στη συνέχιση της εκκαθάρισης των ναρκοπεδίων στην ουδέτερη ζώνη και στις παρακείμενες περιοχές. Θα εξακολουθήσει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην εκκαθάριση ναρκοπεδίων στα μελλοντικά σημεία διέλευσης·

- στην υποστήριξη της συνεργασίας των δύο κοινοτήτων στον τομέα της διδασκαλίας της Ιστορίας , σε σύμπραξη με το Συμβούλιο της Ευρώπης, και βάσει των προπαρασκευαστικών εργασιών που πραγματοποιούνται από το 2004 στις δύο κοινότητες.

Στόχος 4: Προσέγγιση της τουρκοκυπριακής κοινότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (περίπου 9,5 εκατ. ευρώ)

Η προτεραιότητα αυτή αποσκοπεί στην άρση της απομόνωσης της τουρκοκυπριακής κοινότητας μέσω της διευκόλυνσης των επαφών με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Προς τον σκοπό αυτό προβλέπονται τα εξής:

- ένα κοινοτικό πρόγραμμα υποτροφιών για σπουδαστές και διδάσκοντες·

- επιχορηγήσεις για τη πραγματοποίηση διαπροσωπικών επαφών μεταξύ της τουρκοκυπριακής κοινότητας και αντίστοιχων οργανισμών στην Ευρωπαϊκή Ένωση·

- ενημέρωση σχετικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις πολιτικές της. Θα δημιουργηθεί ένα κέντρο παροχής πληροφοριών της ΕΕ στο βόρειο τμήμα της Κύπρου.

Στόχος 5: Προετοιμασία της τουρκοκυπριακής κοινότητας για τη μεταφορά και την εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου (περίπου 13,46 εκατ. ευρώ)

Στο πλαίσιο της προτεραιότητας αυτής θα παρασχεθεί βοήθεια για την κατάρτιση νομικών πράξεων και για την αύξηση των δυνατοτήτων εφαρμογής του κοινοτικού κεκτημένου ενόψει της άρσης της αναστολής του σύμφωνα με το άρθρο 1 του πρωτοκόλλου αριθ. 10 της Πράξης Προσχώρησης. Τον κύριο όγκο των δράσεων στο πλαίσιο αυτού του στόχου προτεραιότητας θα αναλάβει το Γραφείο Τεχνικής Βοήθειας και Ανταλλαγής Πληροφοριών (TAIEX). Θα χορηγηθεί επίσης χρηματοδότηση για τον εξοπλισμό και τις επενδύσεις μικρής κλίμακας που απαιτούνται για την εναρμόνιση με το κεκτημένο. Δεδομένης της σημασίας της προστασίας του περιβάλλοντος στο βόρειο τμήμα της Κύπρου, θα προσφερθεί επίσης υποστήριξη σε ένα χωριστό σχέδιο δημιουργίας ικανοτήτων για την περιφρούρηση του περιβάλλοντος.

Μέσο μη διατεθείσας τεχνικής υποστήριξης και αποθεματικού του προγράμματος (περίπου 4,74 εκατ. ευρώ, ήτοι 2 %):

Το αποθεματικό του προγράμματος θα επιτρέψει τη δέσμευση περιορισμένων πόρων που θα εξασφαλίσουν ανταπόκριση σε αιτήματα για νέες δραστηριότητες οι οποίες ενδεχομένως θα κριθούν αναγκαίες στο στάδιο της εκτέλεσης σε περίπτωση μεταβολής της πολιτικής κατάστασης. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό εάν ληφθεί υπόψη ότι, παρά τη διάρκεια του προγράμματος η οποία υπερβαίνει τα πέντε έτη, μόνο το 2006 διατέθηκαν κονδύλια για σκοπούς προγραμματισμού.

Πίνακας 1. Κατανομή των κονδυλίων ανά στόχο προτεραιότητας

[pic]---

2.2.2. Χρηματοδοτική ενίσχυση για την κάλυψη διοικητικών δαπανών σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 3 του κανονισμού για την παροχή βοήθειας

Σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 3 του κανονισμού για την παροχή βοήθειας, βοήθεια είναι δυνατόν να χρησιμοποιείται «για την κάλυψη ιδίως του κόστους δραστηριοτήτων υποστήριξης, όπως η εκπόνηση προκαταρκτικών και συγκριτικών μελετών, η κατάρτιση, δράσεις που συνδέονται με την προετοιμασία, την εκτίμηση, τη διαχείριση, την υλοποίηση, την παρακολούθηση, τον έλεγχο και την αξιολόγηση της βοήθειας, δράσεις που συνδέονται με την ενημέρωση και την προβολή, καθώς και του κόστους του προσωπικού στήριξης, της ενοικίασης χώρων και της προμήθειας εξοπλισμού».

Συνολικό κονδύλιο 18,85 εκατ. ευρώ καταλογίστηκε για την υποστήριξη της Επιτροπής κατά την εφαρμογή του προγράμματος βοήθειας. Χρηματοδοτική υποστήριξη για τις διοικητικές δαπάνες θα κινητοποιηθεί μεταξύ άλλων για τους ακόλουθους στόχους:

1. Διατύπωση τομεακών στρατηγικών

2. Αναθεώρηση και/ή εκπόνηση μελετών σκοπιμότητας για την κατάρτιση σχεδίων (συμπεριλαμβανομένων οικονομικών και δημοσιονομικών αναλύσεων, λεπτομερών προδιαγραφών τεχνικού σχεδιασμού, νομικών αναλύσεων, της κατάρτισης των τευχών δημοπράτησης σχετικά με τις εργασίες, τις υπηρεσίες και τις προμήθειες, της κατάρτισης των προσκλήσεων υποβολής προτάσεων για επιχορηγήσεις, κ.λπ.)

3. Παροχή εμπειρογνωμοσύνης ως βοήθεια στη διαδικασία των διαγωνισμών και κατά τη φάση της εκτέλεσης του προγράμματος, εφόσον ζητηθεί (συμπεριλαμβανομένων των εσωτερικών ελέγχων, της παρακολούθησης, των αξιολογήσεων, κ.λπ.)

4. Πρόσληψη συμβασιούχων υπαλλήλων στην ομάδα διαχείρισης του προγράμματος της Επιτροπής, παροχή υλικοτεχνικής υποστήριξης για τη διεύθυνση των γραφείων (συμπεριλαμβανομένης της ενοικίασης χώρων) και παροχή του αναγκαίου εξοπλισμού για τη δημιουργία γραφείου στήριξης του προγράμματος στη δικαιούχο κοινότητα.

2.3. Προθεσμία ανάθεσης και εκτέλεσης των συμβάσεων

Οι προθεσμίες για την ανάθεση των συμβάσεων καθορίζονται σε καθεμία από τις πέντε αποφάσεις που εξέδωσε η Επιτροπή το 2006 σύμφωνα με τον κανονισμό για την παροχή βοήθειας. Οι προθεσμίες αυτές είναι από τον Ιούνιο έως τον Δεκέμβριο 2009, όπως προβλέπεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 του κανονισμού για την παροχή βοήθειας σχετικά με τη διάρκεια της σύμβασης. Η προθεσμία για την εκτέλεση του μεγαλύτερου μέρους των έργων του προγράμματος λήγει τον Δεκέμβριο 2012. Στην περίπτωση του σχεδίου που προβλέπει τη δημιουργία ενός συστήματος ανανεούμενων πιστώσεων, η προθεσμία λήγει τον Δεκέμβριο 2014.

3. Μηχανισμός υλοποιησης

Σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 1 του κανονισμού για την παροχή βοήθειας, η Επιτροπή είναι αρμόδια για τη διαχείριση της βοήθειας. Το άρθρο 5 παράγραφος 2 του εν λόγω κανονισμού επιτρέπει στην Επιτροπή να αναθέσει την εφαρμογή ολόκληρου ή μέρους του προγράμματος βοήθειας στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ανασυγκρότησης.

Ωστόσο, μετά την έκθεση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο σχετικά με το μέλλον της Υπηρεσίας[4], στην οποία προτείνεται η διακοπή της λειτουργίας της έως το τέλος του 2008, δεν θεωρήθηκε πλέον εφικτή η δυνατότητα χρησιμοποίησης της Υπηρεσίας. Σε αυτή την κρίσιμη φάση της διαδικασίας εφαρμογής του προγράμματος θα έπρεπε να τεθούν σε εφαρμογή εναλλακτικές ρυθμίσεις, γεγονός που θα μπορούσε να προκαλέσει καθυστερήσεις και να δημιουργήσει εμπόδια.

3.1.1. Κεντρική διαχείριση από την Επιτροπή

Η εκτέλεση του προγράμματος πραγματοποιείται σύμφωνα με το άρθρο 53 παράγραφος 1 στοιχείο α) του δημοσιονομικού κανονισμού[5] (Κεντρική διαχείριση), με την ΓΔ Διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ως αναθέτουσα αρχή με τις εξαιρέσεις που αναφέρονται στο σημείο 3.1.2. παρακάτω.

Η ανάθεση των συμβάσεων γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις του μέρους 2 τίτλος IV (Εξωτερικές ενέργειες) του δημοσιονομικού κανονισμού και του κεφαλαίου 3 του μέρους 2 τίτλος III των κανόνων εφαρμογής του[6], καθώς και τις αποφάσεις της Επιτροπής C (2006)117 της 24 Ιανουαρίου 2006 και C(2007)2034 της 24 Mαΐου 2007 σχετικά με τους «κανόνες και τις διαδικασίες για τις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών, προμηθειών και έργων που χρηματοδοτούνται από το γενικό προϋπολογισμό των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων για τη συνεργασία με τις τρίτες χώρες».

Για την εφαρμογή του προγράμματος συστάθηκε μια ομάδα διαχείρισης με τη συμμετοχή υπαλλήλων της Επιτροπής και συμβασιούχων υπαλλήλων ως τμήμα της ομάδας έργου για την τουρκοκυπριακή κοινότητα στο πλαίσιο της ΓΔ Διεύρυνση.

Προκειμένου να εξασφαλιστεί αποτελεσματικός σε σχέση με το κόστος συντονισμός με τη δικαιούχο κοινότητα κατά την εκπόνηση και την εφαρμογή του προγράμματος βοήθειας, αλλά και ένας χώρος για τη διεξαγωγή συνεδριάσεων και σεμιναρίων, η ομάδα διαχείρισης του προγράμματος χρησιμοποιεί από τον Σεπτέμβριο του 2006 το γραφείο στήριξης του προγράμματος, το οποίο βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της Λευκωσίας. Η διαχείριση του γραφείου, τόσο των εγκαταστάσεων όσο και του βοηθητικού προσωπικού, όπως των γραμματέων και των οδηγών οχημάτων, έχει ανατεθεί σε ιδιώτη εργολάβο - την GTZ (Deutsche Gesellschaft für Technische Zusammenarbeit). Έχει συσταθεί επίσης ένα τοπικό σημείο υποστήριξης του TAIEX με σκοπό το συντονισμό των επισκέψεων των εμπειρογνωμόνων από τα κράτη μέλη.

Κατά την περίοδο αναφοράς δημιουργήθηκε σταδιακά η ομάδα διαχείρισης του προγράμματος. Κατά τα τέλη του Φεβρουαρίου 2007 η ομάδα διέθετε προσωπικό 20 ατόμων, εκ των οποίων 2 ήταν μόνιμοι υπάλληλοι της Επιτροπής, 8 ήταν συμβασιούχοι υπάλληλοι και 10 ανήκαν στο προσωπικό του ιδιώτη εργολάβου και προσέφεραν διοικητική και υλικοτεχνική υποστήριξη. Είχαν ήδη αρχίσει οι προσλήψεις πρόσθετων συμβασιούχων υπαλλήλων ώστε να συμπληρωθεί η ομάδα έως το τέλος του 2007.

3.1.2. Από κοινού διαχείριση

Η διαχείριση των δραστηριοτήτων για τον εκσυγχρονισμό των τοπικών και αστικών υποδομών και για τη στήριξη του ιδιωτικού τομέα (συνολικού προϋπολογισμού 17,5 εκατ. ευρώ) ασκείται από κοινού με το Πρόγραμμα Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (UNDP), όπως προβλέπει το άρθρο 53 στοιχείο δ) του δημοσιονομικού κανονισμού. Η Επιτροπή θα αξιοποιήσει την τεχνογνωσία και τις γνώσεις που συγκέντρωσε το UNDP – Εταιρική Σχέση για το Μέλλον κατά την περίοδο 2001-2004, όταν το UNDP είχε αναλάβει τη χορήγηση της ενίσχυσης της ΕΕ στην τουρκοκυπριακή κοινότητα.

3.1.3. Έμμεση κεντρική διαχείριση

Η εφαρμογή των δραστηριοτήτων που έχει αναλάβει το TAIEX (προϋπολογισμού 9,5 εκατ. ευρώ) θα πραγματοποιηθεί βάσει της διαδικασίας της έμμεσης κεντρικής διαχείρισης που προβλέπεται στο άρθρο 54 παράγραφος 2 στοιχείο γ) και στο άρθρο 56 του δημοσιονομικού κανονισμού (έμμεση κεντρική διαχείριση). Επί του παρόντος προετοιμάζεται η υπογραφή συμφωνίας με την GTZ (Deutsche Gesellschaft für Technische Zusammenarbeit) ως τις 20.06.2008 για το σύνολο του προγράμματος του TAIEX.

3.1.4. Επιχορηγήσεις που διατίθενται χωρίς πρόσκληση υποβολής προτάσεων

Στο πρόγραμμα προβλέπεται η διάθεση των ακόλουθων επιχορηγήσεων χωρίς πρόσκληση υποβολής προτάσεων: συνολικό ποσό 5,5 εκατ. ευρώ στο UNDP (για το πρόγραμμα βοήθειας για την αποναρκοθέτηση και για υποστήριξη στην εκστρατεία της Επιτροπής Αγνοουμένων) και συνολικό ποσό 1,6 εκατ. ευρώ στο Συμβούλιο της Ευρώπης (για το σχέδιο σχετικά με τη διδασκαλία της Ιστορίας και για το σχέδιο της Ακαδημίας Πολιτικών Μελετών). Η άμεση ανάθεση δικαιολογείται δυνάμει του άρθρου 168 παράγραφος 1 στοιχείο γ) δεδομένου ότι οι δύο αυτοί οργανισμοί βρίσκονται εκ των πραγμάτων σε κατάσταση μονοπωλίου στους συγκεκριμένους τομείς.

4. δράσεις που χρηματοδοτήθηκαν κατά την περίοδο αναφοράς

4.1. Δραστηριότητες

Οι περισσότερες από τις αποφάσεις χρηματοδότησης στο πλαίσιο του προγράμματος βοήθειας εκδόθηκαν από την Επιτροπή το φθινόπωρο του 2006. Κατά την περίοδο αναφοράς οι δραστηριότητες επικεντρώθηκαν στη δημιουργία της ομάδας διαχείρισης του προγράμματος, του τοπικού σημείου υποστήριξης του TAIEX καθώς και εξατομικευμένων συστημάτων και διαδικασιών. Συμφωνίες για χορήγηση επιχορηγήσεων υπογράφηκαν επίσης με το UNDP σχετικά με τη ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα και με τον εκσυγχρονισμό των τοπικών και αστικών υποδομών το Δεκέμβριο του 2006. Ήταν σημαντικό να εξασφαλιστεί η συνέχεια των δραστηριοτήτων του UNDP υπέρ της τουρκοκυπριακής κοινότητας δεδομένου ότι τον Νοέμβριο του 2006 είχαν εκπνεύσει οι προηγούμενες συμφωνίες επιχορήγησης που είχαν συναφθεί με το UNDP στους συγκεκριμένους τομείς. Τον Ιανουάριο του 2007 συνεδρίασε η συντονιστική επιτροπή του σχεδίου με τη συμμετοχή του UNDP και της Επιτροπής για να αποφασίσει σχετικά με τις συγκεκριμένες δραστηριότητες που έπρεπε να αναληφθούν.

Κατά την περίοδο αναφοράς άρχισε επίσης η εκπόνηση σχεδίου για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων στην τουρκοκυπριακή κοινότητα. Το σχέδιο αυτό αποτελεί σημαντικό προαπαιτούμενο για την προκήρυξη των διαγωνισμών για την εκτέλεση των έργων που προβλέπονται στο πρόγραμμα διαχείρισης στερεών αποβλήτων.

Στο παράρτημα 3 περιλαμβάνεται κατάλογος των συμβάσεων που υπέγραψε η Επιτροπή κατά την περίοδο αναφοράς.

Δημοσιεύθηκαν επίσης ανακοινώσεις προενημέρωσης και πρόσκλησης υποβολής προσφορών, συμπεριλαμβανομένης της πρόσκλησης υποβολής προτάσεων για το κοινοτικό πρόγραμμα χορήγησης υποτροφιών για το ακαδημαϊκό έτος 2007/2008, η οποία δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο του 2007. Πολλοί από τους διαγωνισμούς που προκηρύχθηκαν αφορούσαν δραστηριότητες παροχής συμβουλών για την προετοιμασία διαγωνισμών έργων. Λόγω των περιορισμένων κονδυλίων που ήταν διαθέσιμα στο παρελθόν, δεν είχε καταστεί δυνατή η ενδελεχής προετοιμασία των σχεδίων εκτέλεσης έργων.

4.2. TAIEX

Από το 2004 το TAIEX έχει παράσχει τεχνική βοήθεια στην τουρκοκυπριακή κοινότητα στο πλαίσιο προηγούμενων χρηματοδοτικών ρυθμίσεων. Κατά την περίοδο αναφοράς, οι πόροι του προγράμματος βοήθειας διατέθηκαν κυρίως για τη δημιουργία του τοπικού σημείου υποστήριξης του TAIEX. Χρηματοδοτήθηκαν επίσης άλλες δραστηριότητες από πόρους προηγούμενων χρηματοδοτικών προγραμμάτων.

4.3. Πληροφόρηση και Δημοσιότητα

Κατά την περίοδο αναφοράς οι δραστηριότητες δημοσιότητας επικεντρώθηκαν στην ενημέρωση της δικαιούχου κοινότητας για τα σχέδια που χρηματοδοτήθηκαν δυνάμει του κανονισμού για την παροχή βοήθειας. Από τον Νοέμβριο έως τον Δεκέμβριο του 2006 η ενημέρωση της δικαιούχου κοινότητας πραγματοποιήθηκε μέσω εισαγωγικών σεμιναρίων που διοργάνωσε η ΓΔ Διεύρυνση για διάφορες ομάδες ενδιαφερομένων, συμπεριλαμβανομένης της ηγεσίας της τουρκοκυπριακής κοινότητας, τοπικών κοινοτήτων, εκπροσώπων εκπαιδευτικών και αγροτικών φορέων, του ιδιωτικού τομέα και της κοινωνίας των πολιτών. Διοργανώθηκαν επίσης συνεντεύξεις Τύπου τόσο για τους τουρκοκυπρίους όσο και για τους ελληνοκυπρίους δημοσιογράφους τον Νοέμβριο του 2006 και τον Ιανουάριο του 2007 αντιστοίχως. Εκδόθηκε ενημερωτικό φυλλάδιο το οποίο διατέθηκε σε ενδεχόμενους δικαιούχους και στο ευρύτερο κοινό.

Επιπλέον, ενημέρωση σχετικά με το πρόγραμμα βοήθειας παρέχεται και μέσω του δικτυακού χώρου της ΓΔ Διεύρυνση. Εκεί δημοσιεύεται το κείμενο του κανονισμού για την παροχή βοήθειας και των χρηματοδοτικών αποφάσεων της Επιτροπής, καθώς και σχετικά έγγραφα. Περιλαμβάνονται επίσης σύνδεσμοι με άλλους δικτυακούς χώρους που αφορούν τους διαγωνισμούς για σύναψη συμβάσεων οι οποίοι χρηματοδοτούνται δυνάμει του κανονισμού για την παροχή βοήθειας.

4.4. Δημοσιονομική εκτέλεση (ανάθεση συμβάσεων και εκταμιεύσεις)

Έως το τέλος της περιόδου αναφοράς είχαν ανατεθεί συμβάσεις συνολικού ύψους 14,5 εκατ. ευρώ. Από το ποσό αυτό, περίπου 13,2 εκατ. ευρώ διατέθηκαν για συμβάσεις που εμπίπτουν στο επιχειρησιακό μέρος του προγράμματος βοήθειας και 1,3 εκατ. ευρώ για δραστηριότητες υποστήριξης.

Όσον αφορά τις εκταμιεύσεις, η Επιτροπή εκταμίευσε στους εργολάβους ποσό περίπου 4,25 εκατ. ευρώ κατά την περίοδο αναφοράς, εκ των οποίων περί τα 3,7 εκατ. ευρώ διατέθηκαν για συμβάσεις που εμπίπτουν στο επιχειρησιακό μέρος του προγράμματος βοήθειας και 550 000 ευρώ για δραστηριότητες υποστήριξης. Επιπλέον, η Επιτροπή διέθεσε περίπου 400 000 ευρώ για δαπάνες προσωπικού και έξοδα αποστολών.

5. Συμπεράσματα

Οι περισσότερες από τις δραστηριότητες που πραγματοποιήθηκαν κατά την περίοδο αναφοράς επικεντρώθηκαν:

5. στον π ρογραμματισμό της βοήθειας : όλες οι αποφάσεις χρηματοδότησης εκδόθηκαν το 2006·

6. στη δημιουργία του μηχανισμού υλοποίησης της βοήθειας: συστήθηκε η ομάδα διαχείρισης του προγράμματος, το δε γραφείο στήριξης του προγράμματος και το τοπικό σημείο υποστήριξης TAIEX άρχισαν να λειτουργούν τον Σεπτέμβριο του 2006, λιγότερο από 7 μήνες μετά την έκδοση του κανονισμού για την παροχή βοήθειας·

7. στην εξασφάλιση συνέχειας με τις προηγούμενες δραστηριότητες που χρηματοδότησε η ΕΕ προς όφελος της τουρκοκυπριακής κοινότητας: κατέστη δυνατή η απρόσκοπτη συνέχιση των δραστηριοτήτων που πραγματοποιούσε στο παρελθόν το UNDP μέσω της υπογραφής συμφωνιών επιχορήγησης μεταξύ της Επιτροπής και του UNDP τον Δεκέμβριο του 2006.

Το νομικό, διπλωματικό και πολιτικό πλαίσιο εντός του οποίου εργάζεται η Επιτροπή είναι μοναδικό. Το πλαίσιο αυτό εμπερικλείει ορισμένες προκλήσεις και κινδύνους όσον αφορά την αποτελεσματική εφαρμογή του κανονισμού για την παροχή βοήθειας:

8. οι αυστηρές προθεσμίες για την ανάθεση των συμβάσεων και η μείωση της διάρκειας του προγράμματος: όπως προαναφέρθηκε, τα χρονικά περιθώρια για την ανάληψη υποχρέωσης για τη χρηματοδότηση του προγράμματος ήταν ιδιαίτερα στενά λόγω της καθυστέρησης που σημειώθηκε στην έγκριση της νομικής βάσης. Οι συνέπειες της μείωσης της συνολικής διάρκειας εφαρμογής του προγράμματος είναι οι ακόλουθες:

α) Δεν κατέστη δυνατή η πραγματοποίηση των προπαρασκευαστικών εργασιών που είχαν προγραμματιστεί κατά την πρώιμη φάση του προγράμματος. Η ανάθεση συμβάσεων για επενδύσεις μεγάλης κλίμακας στις υποδομές κατά τα επόμενα τρία έτη θα αποτελέσει ιδιαίτερα σημαντική πρόκληση λόγω της απουσίας προηγούμενης προετοιμασίας των σχεδίων.

β) Οι δραστηριότητες που έχει προγραμματιστεί να εκτελούνται σε ετήσια βάση μπορούν να πραγματοποιηθούν μόνον επί τρία συναπτά έτη (2007-2009) αντί των πέντε ετών (2005-2009) που είχε προγραμματιστεί αρχικά. Για παράδειγμα, το κοινοτικό πρόγραμμα υποτροφιών θα εφαρμοστεί μόνο για τρία ακαδημαϊκά έτη. Προς το παρόν δεν υπάρχουν κονδύλια για τη χρηματοδότησή του μετά το ακαδημαϊκό έτος 2009/10. Το ίδιο ισχύει και για όλα τα προγράμματα επιχορηγήσεων που προβλέπονται στο πρόγραμμα βοήθειας, π.χ. για τους αγρότες, τις τοπικές κοινότητες, τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών κ.λπ. Η τελευταία πρόσκληση υποβολής προτάσεων για αυτά τα προγράμματα επιχορηγήσεων θα δημοσιευθεί το πρώτο εξάμηνο του 2009.

9. Το θέμα των περιουσιών : υπολογίζεται ότι το 78% των εκτάσεων που ανήκουν σε ιδιώτες στο βόρειο τμήμα της Κύπρου ανήκει σε Ελληνοκυπρίους. Δεν έχει αποφασισθεί ακόμη πού θα πραγματοποιηθούν πολλές από τις προγραμματισμένες επενδύσεις σε έργα υποδομής. Ωστόσο, δεδομένης της μεγάλης έκτασης των περιουσιών που ανήκουν σε ελληνοκυπρίους ιδιώτες, είναι πιθανόν ότι πολλές από τις επενδύσεις θα ήταν δυνατό να πραγματοποιηθούν μόνο με τη σύμφωνη γνώμη των ιδιοκτητών των σχετικών εκτάσεων. Θα καταρτιστούν εφεδρικά σχέδια ώστε να περιοριστεί ο κίνδυνος να μην τεθούν σε εφαρμογή ορισμένα σχέδια λόγω μη συγκατάθεσης των ιδιοκτητών. Θα απαιτηθεί επίσης επιπλέον χρόνος προκειμένου να εξασφαλιστεί η συγκατάθεση των ιδιοκτητών καθ' ην στιγμή τα χρονικά περιθώρια για την εφαρμογή του προγράμματος είναι ήδη ιδιαίτερα πιεστικά.

10. Χαμηλή απορροφητικότητα των κονδυλίων από τη δικαιούχο κοινότητα : παρόλο που οι ανάγκες είναι σημαντικές, η τουρκοκυπριακή κοινότητα είναι μικρή και δεν διαθέτει τις αναγκαίες δομές προκειμένου να λάβει τέτοια σημαντική χρηματοδότηση σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Υπάρχει ο κίνδυνος λόγω της περιορισμένης διάρκειας εφαρμογής του προγράμματος να περιοριστεί ο συνολικός του αντίκτυπος στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη.

11. Η στελέχωση της ομάδας διαχείρισης του προγράμματος της Επιτροπής : εξαιτίας των κανόνων που ισχύουν σήμερα όσον αφορά την μέγιστη διάρκεια των συμβάσεων των υπαλλήλων, το 2009 θα αντικατασταθεί μεγάλο μέρος του προσωπικού της ομάδας διαχείρισης του προγράμματος λόγω επικείμενης λήξης της σύμβασής του.

12. Συνεργασία μεταξύ της τουρκοκυπριακής και της ελληνοκυπριακής κοινότητας : η επιτυχία του προγράμματος όσον αφορά την επίτευξη του γενικού στόχου του να διευκολύνει την επανένωση της Κύπρου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την επιτυχή συνεργασία μεταξύ των δύο κοινοτήτων της νήσου. Οι δύο κοινότητες θα μπορούσαν να εμποδίσουν την εφαρμογή ορισμένων μερών του προγράμματος λόγω πολιτικών ζητημάτων τα οποία δεν συνδέονται άμεσα με το ίδιο το πρόγραμμα βοήθειας αλλά εγγράφονται στο ευρύτερο πολιτικό πλαίσιο. Από την άποψη αυτή, η πρόοδος στη διαδικασία επανένωσης υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών θα διευκόλυνε σε πολύ μεγάλο βαθμό την υλοποίηση του προγράμματος.

6. Παραρτήματα

6.1. Παράρτημα 1: Κατάλογος των αποφάσεων της Επιτροπής οι οποίες εκδόθηκαν δυνάμει του κανονισμού για την παροχή βοήθειας

Τίτλος και ημερομηνία της απόφασης | Ποσά σε εκατ. ευρώ |

1 | ΑΠΟΦΑΣΗ C/2006/2336/3 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 23/06/06 για τη θέσπιση διευκόλυνσης τεχνικής βοήθειας με σκοπό την υποστήριξη της εφαρμογής του μέσου χρηματοδοτικής στήριξης για την προαγωγή της οικονομικής ανάπτυξης της τουρκοκυπριακής κοινότητας | 4,00 |

2 | ΑΠΟΦΑΣΗ C/2006/2335/4 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 26/06/2006 για τη θέσπιση προγράμματος βοήθειας που παρέχεται από το Γραφείο Τεχνικής Βοήθειας και Ανταλλαγής Πληροφοριών (TAIEX) στην τουρκοκυπριακή κοινότητα | 4,50 |

3 | ΑΠΟΦΑΣΗ C/2006/5000 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 27/10/2006 για τη θέσπιση προγράμματος χρηματοδοτικής στήριξης για την προαγωγή της οικονομικής ανάπτυξης της τουρκοκυπριακής κοινότητας - Μέρος Ι | 38,10 |

4 | ΑΠΟΦΑΣΗ C/2006/6533 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 15/12/2006 για τη θέσπιση προγράμματος χρηματοδοτικής στήριξης για την προαγωγή της οικονομικής ανάπτυξης της τουρκοκυπριακής κοινότητας – Μέρος II | 197,55 |

5 | ΑΠΟΦΑΣΗ C(2006) 7035 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 22/12/2006 για τη θέσπιση διευκόλυνσης τεχνικής βοήθειας με σκοπό την υποστήριξη της εφαρμογής του μέσου χρηματοδοτικής στήριξης για την προαγωγή της οικονομικής ανάπτυξης της τουρκοκυπριακής κοινότητας – Μέρος II | 14,65 |

258,800* |

* Πρόκειται για το συνολικό ποσό στη γραμμή 22.02.11 του προϋπολογισμού του 2006 (γραμμή 22.020703 του προϋπολογισμού του 2007). Tο υπόλοιπο αποτελείται από 200 000 ευρώ στη γραμμή του προϋπολογισμού που αφορά τις διοικητικές δαπάνες για το TAIEX το 2006 για την εφαρμογή του προγράμματος βοήθειας του TAIEX στην τουρκοκυπριακή κοινότητα.

6.2. Παράρτημα 2: Κατανομή των επιμέρους σχεδίων

Στόχοι και σχέδια | Κόστος (σε ευρώ) |

Στόχος 1: Ανάπτυξη και αναδιάρθρωση των υποδομών (49,9%) |

Επιμέρους στόχος 1 – Προστασία του περιβάλλοντος |

Σχέδιο 1.1. Τομεακό πρόγραμμα για τη βελτίωση της ποιότητας και τη διαχείριση των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης | 71 400 000 |

Σχέδιο 1.2 Στήριξη της τουρκοκυπριακής κοινότητας όσον αφορά τη διαχείριση και την προστασία δυνητικών περιοχών Natura 2000 στο βόρειο τμήμα της Κύπρου | 5 000 000 |

Σχέδιο 1.3 Πρόγραμμα του τομέα στερεών αποβλήτων για την τουρκοκυπριακή κοινότητα | 21 200 000 |

Σχέδιο 1.4 Μελέτη σκοπιμότητας για την αποκατάσταση της περιοχής ορυχείων Λεύκαι | 900 000 |

Επιμέρους στόχος 2 – Βελτίωση της διαχείρισης στον τομέα της ενέργειας |

Σχέδιο 1.5 Βελτίωση της διαχείρισης του ενεργειακού τομέα | 5 000 000 |

Σχέδιο 1.6. Ανάπτυξη και αναδιάρθρωση των υποδομών ενέργειας – Μέρος II | 8 750 000 |

Επιμέρους στόχος 3 – Βελτίωση της οδικής ασφάλειας |

Σχέδιο 1.7. Βελτίωση της κυκλοφοριακής ασφάλειας | 3 000 000 |

Επιμέρους στόχος 4 – Υποδομές τηλεπικοινωνιών |

Σχέδιο 1.8 Ανάπτυξη και αναδιάρθρωση των υποδομών των τηλεπικοινωνιών | 14 000 000 |

Μερικό σύνολο | 129 250 000 |

Στόχος 2: Προώθηση της κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης (27,1%) |

Σχέδιο 2.1 Τομεακό πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης | 29 700 000 |

Σχέδιο 2.2 Αναβάθμιση των αστικών και τοπικών υποδομών | 7 000 000 |

Σχέδιο 2.3 Εκσυγχρονισμός των τοπικών και αστικών υποδομών – Μέρος II | 8 000 000 |

Σχέδιο 2.4 Τομεακό πρόγραμμα ανάπτυξης ανθρώπινων πόρων | 8 000 000 |

Σχέδιο 2.5 Πρόγραμμα δανειοδότησης πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων | 9 000 000 |

Σχέδιο 2.6 Τομεακό πρόγραμμα για την αειφόρο οικονομική ανάπτυξη | 6 000 000 |

Σχέδιο 2.7 Στήριξη για την ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα στην τουρκοκυπριακή κοινότητα | 2 500 000 |

Μερικό σύνολο | 70 200 000 |

Στόχος 3: Ενθάρρυνση της συμφιλίωσης, μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης και στήριξη της κοινωνίας των πολιτών (5%) |

Σχέδιο 3.1 Συμφιλίωση, μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης και υποστήριξη της κοινωνίας των πολιτών | 8 000 000 |

Σχέδιο 3.2 Πρόγραμμα αρωγής για την εκκαθάριση των ναρκοπεδίων | 4 000 000 |

Σχέδιο 3.3 Υποστήριξη της ανάπτυξης νέων τάσεων όσον αφορά τη διδασκαλία της Ιστορίας για τη συμφιλίωση και τη σταθερότητα στην Κύπρο | 1 000 000 |

Μερικό σύνολο | 13 000 000 |

Στόχος 4: Προσέγγιση της τουρκοκυπριακής κοινότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (3,7%) |

Σχέδιο 4.1 Κοινοτικό πρόγραμμα υποτροφιών | 5 000 000 |

Σχέδιο 4.2 Προαγωγή της ανταλλαγής νέων και άλλων διαπροσωπικών επαφών | 3 000 000 |

Σχέδιο 4.3 Πληροφόρηση σχετικά με την πολιτική και την έννομη τάξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης | 1 500 000 |

Μερικό σύνολο | 9 500 000 |

Στόχος 5: Προετοιμασία της τουρκοκυπριακής κοινότητας για τη μεταφορά και την εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου |

Σχέδιο 5.1 Τεχνική υποστήριξη για τη νομική μεταφορά και την εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου μέσω του μέσου TAIEX – Μέρος II (Στοιχείο Α – Βοήθεια μέσω του ΤΑΙΕΧ)· Στοιχείο B – εγκαταστάσεις εξοπλισμού μικρής κλίμακας) )+ Μέρος I | 6 500 000 4 500 000 |

Σχέδιο 5.2 Δημιουργία ικανότητας στον τομέα του περιβάλλοντος | 2 460 000 |

Μερικό σύνολο | 13 460 000 |

Στόχος 6: Μέσο μη διατεθείσας τεχνικής υποστήριξης και αποθεματικού του προγράμματος (1,8%) |

Σχέδιο 6.1 Μέσο μη διατεθείσας τεχνικής στήριξης και αποθεματικού του προγράμματος | 4 740 000 |

Μερικό σύνολο | 4 740 000 |

Σύνολο | 240 150 000 |

+ Συνολική τεχνική βοήθεια για την εφαρμογή του προγράμματος (7,2%) | 18 850 000 |

Γενικό σύνολο | 259 000 000 |

6.3. Παράρτημα 3: Συμβάσεις που υπογράφηκαν κατά την περίοδο αναφοράς

Αριθμός σύμβασης (CRIS) | Τίτλος σύμβασης | Αντισυμβαλλόμενος | Υπογραφή | Ποσό (σε ευρώ) |

δημιουργία | Προσθήκη στη συμφωνία που υπέγραψε το TAIEX το 2005 με την GTZ για τη σύσταση τοπικού γραφείου σύνδεσης του TAIEX στο βόρειο τμήμα της Κύπρου | Deutsche Gesellschaft für Technische Zusammenarbeit - GTZ GMBH (Γερμανία) | 18/07/2006 | 506.836 |

2006/124-397 | Δημιουργία γραφείου στήριξης του προγράμματος στο βόρειο τμήμα της Κύπρου | Deutsche Gesellschaft für Technische Zusammenarbeit - GTZ GMBH (Γερμανία) | 25/07/2006 | 1.324.257 |

2006/127-273 | Προσθήκη στη συμφωνία που υπέγραψε το TAIEX το 2005 με την GTZ για την παροχή τεχνικής βοήθειας στην τουρκοκυπριακή κοινότητα | Deutsche Gesellschaft für Technische Zusammenarbeit - GTZ GMBH (Γερμανία) | 08/11/2006 | 2.993.164 |

2006/129-343 | Πρόγραμμα για την ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα στο βόρειο τμήμα της Κύπρου | Πρόγραμμα Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (UNDP) | 26/12/2006 | 2.500.000 |

2006/129-353 | Αναβάθμιση των αστικών και τοπικών υποδομών | Πρόγραμμα Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (UNDP) | 26/12/2006 | 7.000.000 |

2006/131-199 | Σχέδιο για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων στην τουρκοκυπριακή κοινότητα | AGRECO | 23/02/2007 | 199.850 |

ΣΥΝΟΛΟ | 14.524.107 |

----

[1] COM (2004) 465 τελικό της 7ης Ιουλίου 2004, όπως τροποποιήθηκε με το COM (2004) 696 τελικό της 21ης Οκτωβρίου 2004.

[2] ΕΕ L 65 της 7.3.2006, σ. 5.

[3] Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 555/2000 του Συμβουλίου, της 13ης Μαρτίου 2000, σχετικά με την υλοποίηση δράσεων στο πλαίσιο της προενταξιακής στρατηγικής για την Κυπριακή Δημοκρατία και τη Δημοκρατία της Μάλτας.

[4] COM(2005) 710 τελικό της 23.12.2005.

[5] Κανονισμός (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/2002 του Συμβουλίου, της 25ης Ιουνίου 2002· ΕΕ L 248 της 16.9.2002, σ. 1. Κανονισμός όπως τροποποιήθηκε τελευταία με τον κανονισμό (EΚ, Eυρατόμ) αριθ.1995/2006 του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2006, ΕΕ L 390 της 30.12.2006, σ. 1.

[6] Κανονισμός (EΚ, Eυρατόμ) αριθ. 2342/2002 της Επιτροπής, της 23ης Δεκεμβρίου 2002 (ΕΕ L 537 της 31.12.2002, σ. 1). Κανονισμός όπως τροποποιήθηκε τελευταία με τον κανονισμό (EΚ, Eυρατόμ) αριθ. 478/2007 (ΕΕ L 111 της 28.04.2007, σ. 13).