20.12.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 347/185

(1)

Η περιβαλλοντική και κλιματική πολιτική και νομοθεσία της Ένωσης έχει επιφέρει ουσιαστικές βελτιώσεις στην κατάσταση του περιβάλλοντος. Ωστόσο, εξακολουθούν να υφίστανται μεγάλες περιβαλλοντικές και κλιματικές προκλήσεις οι οποίες, εάν δεν αντιμετωπιστούν, θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις για την Ένωση.

(2)

Η αντιμετώπιση αυτών των περιβαλλοντικών και κλιματικών προκλήσεων, λόγω της κλίμακας και της περιπλοκότητάς τους, θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί κατά κύριο λόγο μέσω μεγάλων χρηματοδοτικών προγραμμάτων. Στην ανακοίνωσή της με ημερομηνία 29 Ιουνίου 2011 και τίτλο «Προϋπολογισμός για την ‘Ευρώπη 2020’» η Επιτροπή, αναγνωρίζοντας την πρόκληση που παρουσιάζει η κλιματική αλλαγή, δήλωσε ότι προτίθεται να αυξήσει το ποσοστό του κοινοτικού προϋπολογισμού που σχετίζεται με το κλίμα τουλάχιστον στο 20 %, με τη συμβολή διάφορων πολιτικών. Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να συμβάλει στην επίτευξη του στόχου αυτού.

(3)

Τα χρηματοδοτικά αυτά προγράμματα της Ένωσης δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν όλες τις συγκεκριμένες ανάγκες που αφορούν το περιβάλλον και το κλίμα. Για το περιβάλλον και τη δράση για το κλίμα απαιτούνται συγκεκριμένες προσεγγίσεις, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η ανισόμορφη ενσωμάτωση των στόχων τους στις πρακτικές των κρατών μελών, η άνιση και ανεπαρκής υλοποίηση της νομοθεσίας στα κράτη μέλη καθώς και η ανεπαρκής διάδοση των σχετικών πληροφοριών και προώθηση των στόχων πολιτικής. Είναι σκόπιμο να εξασφαλισθεί συνέχεια στο πρόγραμμα, το οποίο θεσπίσθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 614/2007 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4), και να θεσπισθεί νέος κανονισμός. Συνεπώς ο παρών κανονισμός θα πρέπει να θεσπίσει ένα συγκεκριμένο χρηματοδοτικό Πρόγραμμα για το Περιβάλλον και τη Δράση για το Κλίμα (το «πρόγραμμα LIFE»). Για να επιτευχθεί η χρηματοδότηση της Ένωσης, θα πρέπει να αναπτυχθούν στενές συνέργειες και συμπληρωματικότητα μεταξύ του προγράμματος LIFE και άλλων χρηματοδοτικών προγραμμάτων της Ένωσης.

(4)

Οι περιβαλλοντικοί πόροι είναι άνισα κατανεμημένοι ανά την Ένωση, αλλά τα οφέλη τους αφορούν και γίνονται αισθητά από την Ένωση ως σύνολο. Η υποχρέωση που έχει η Ένωση να διατηρεί τους πόρους αυτούς προϋποθέτει τη συνεκτική εφαρμογή των αρχών της αλληλεγγύης και του επιμερισμού των ευθυνών, πράγμα που συνεπάγεται ότι ορισμένα περιβαλλοντικά και κλιματικά προβλήματα της Ένωσης αντιμετωπίζονται καλύτερα σε περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο. Από το 1992, τα προγράμματα LIFE έχουν διαδραματίσει ουσιώδη ρόλο για τη βελτίωση της αλληλεγγύης και του επιμερισμού ευθυνών όσον αφορά τη διατήρηση του κοινού αγαθού που συνίσταται στο περιβάλλον και το κλίμα της Ένωσης. Το πρόγραμμα LIFE θα πρέπει να συνεχίσει να διαδραματίζει τον ρόλο αυτό.

(5)

Με δεδομένα τα χαρακτηριστικά και το μέγεθός του, το πρόγραμμα LIFE δεν μπορεί να επιλύσει όλα τα περιβαλλοντικά και κλιματικά προβλήματα. Στόχος του μάλλον θα πρέπει να είναι να γίνει καταλύτης για την προώθηση αλλαγών στην ανάπτυξη και υλοποίηση πολιτικών, παρέχοντας και διαδίδοντας λύσεις και βέλτιστες πρακτικές για την επίτευξη των περιβαλλοντικών και κλιματικών στόχων αλλά και προωθώντας καινοτόμες τεχνολογίες όσον αφορά το περιβάλλον και την αλλαγή του κλίματος. Κατά την προσπάθεια αυτή, το Πρόγραμμα LIFE θα πρέπει να στηρίξει την υλοποίηση του γενικού ενωσιακού προγράμματος δράσης για το περιβάλλον έως το 2020 «Ευημερία εντός των ορίων του πλανήτη μας», όπως θεσπίζεται με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5) (το «7ο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον»).

(6)

Ο παρών κανονισμός καθορίζει, για όλη τη διάρκεια του προγράμματος LIFE, ένα χρηματοδοτικό κονδύλιο ύψους 3 456,655 εκατομμυρίων EUR σε τρέχουσες τιμές, που ισοδυναμεί με 0,318 % του συνολικού ποσού των πιστώσεων αναλήψεως υποχρεώσεων, όπως αναφέρεται στον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1311/2013 του Συμβουλίου (6), το οποίο αποτελεί το ποσό προνομιακής αναφοράς κατά την έννοια του σημείου 17 της Διοργανικής Συμφωνίας της 2ας Δεκεμβρίου 2013 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά ζητήματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση (7) για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο μέσα στο πλαίσιο της ετήσιας διαδικασίας του προϋπολογισμού.

(7)

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα των συνόδων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Λουξεμβούργου του Δεκεμβρίου 1997 και της Θεσσαλονίκης του Ιουνίου 2003, οι υποψήφιες χώρες και οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων που συμμετέχουν στη Διαδικασία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης καθώς και οι χώρες στις οποίες εφαρμόζεται η Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας θα πρέπει να είναι επιλέξιμες για συμμετοχή σε ενωσιακά προγράμματα, σύμφωνα με τους όρους που καθορίζονται στις σχετικές διμερείς ή πολυμερείς συμφωνίες που συνήφθησαν με τις χώρες αυτές.

(8)

Σύμφωνα με την απόφαση 2001/822/ΕΚ (8) του Συμβουλίου (η απόφαση για τη σύνδεση των Υπερπόντιων Χωρών και Εδαφών), άτομα από τις υπερπόντιες χώρες και εδάφη (ΥΧΕ) και, κατά περίπτωση, οι οικείοι δημόσιοι ή/και ιδιωτικοί φορείς και θεσμικά όργανα σε ΥΧΕ μπορούν να συμμετέχουν στα ενωσιακά προγράμματα με την επιφύλαξη των κανόνων και στόχων των εν λόγω προγραμμάτων καθώς και των ρυθμίσεων που ισχύουν στο κράτος μέλος με το οποίο συνδέεται η εκάστοτε ΥΧΕ.

(9)

Για να είναι αποτελεσματικές οι σχετικές με το περιβάλλον και τη δράση για το κλίμα επενδύσεις που πραγματοποιούνται στο εσωτερικό της Ένωσης, είναι απαραίτητη η υλοποίηση ορισμένων δραστηριοτήτων εκτός των ορίων της. Οι επενδύσεις αυτές ίσως να μη χρηματοδοτούνται πάντα με χρηματοδοτικά μέσα εξωτερικής δράσης της Ένωσης. Θα πρέπει να είναι δυνατές κατ’ εξαίρεση οι παρεμβάσεις σε χώρες οι οποίες δεν συμμετέχουν άμεσα στο πρόγραμμα LIFE, καθώς και η συμμετοχή νομικών προσώπων εδρευόντων στις εν λόγω χώρες σε δραστηριότητες χρηματοδοτούμενες βάσει του προγράμματος LIFE, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό.

(10)

Ο παρών κανονισμός θα πρέπει επίσης να παρέχει ένα πλαίσιο συνεργασίας με συναφείς διεθνείς οργανισμούς και υποστήριξης των οργανισμών αυτών, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες της περιβαλλοντικής και κλιματικής πολιτικής οι οποίες δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των χρηματοδοτικών μέσων εξωτερικής δράσης, όπως είναι ορισμένες μελέτες.

(11)

Θα πρέπει να ενσωματώνονται περιβαλλοντικές και κλιματικές απαιτήσεις στις πολιτικές και δραστηριότητες της Ένωσης. Επομένως το πρόγραμμα LIFE θα πρέπει να συμπληρώνει άλλα χρηματοδοτικά προγράμματα της Ένωσης, περιλαμβανομένων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (9), του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (10), του Ταμείου Συνοχής (11), του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Εγγυήσεων (12), του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης (13), του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας και Αλιείας, και του προγράμματος Ορίζοντας 2020 - πρόγραμμα-πλαίσιο έρευνας και καινοτομίας (14) («Ορίζοντας 2020»).

Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν τη συμπληρωματικότητα σε όλα τα επίπεδα. Σε επίπεδο Ένωσης, η συμπληρωματικότητα θα πρέπει να διασφαλίζεται με την εφαρμογή δομημένης συνεργασίας μεταξύ του προγράμματος LIFE και της συνδιαχείρισης ενωσιακών χρηματοδοτικών προγραμμάτων στο πλαίσιο του κοινού στρατηγικού πλαισίου, που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (15) («κανονισμός κοινών διατάξεων»), ιδίως δε προκειμένου να προωθηθεί η χρηματοδότηση δραστηριοτήτων που συμπληρώνουν τα ολοκληρωμένα έργα ή υποστηρίζουν τη χρήση λύσεων, μεθόδων και προσεγγίσεων που αναπτύσσονται στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE. Το πρόγραμμα LIFE θα πρέπει επίσης να προάγει την αφομοίωση των πορισμάτων από τη σχετική με το περιβάλλον και το κλίμα έρευνα και καινοτομία του προγράμματος «Ορίζοντας 2020». Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να προσφέρονται ευκαιρίες συγχρηματοδότησης για έργα με σαφή περιβαλλοντικά και κλιματικά οφέλη για την εξασφάλιση συνεργειών μεταξύ του προγράμματος LIFE και του προγράμματος Ορίζοντας 2020. Απαιτείται συντονισμός για την αποφυγή διπλής χρηματοδότησης. Η Επιτροπή θα πρέπει να πράττει τα δέοντα για την αποτροπή αλληλεπικάλυψης και πρόσθετου διοικητικού φόρτου για τους δικαιούχους έργων από υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων που απορρέουν από διάφορα χρηματοδοτικά μέσα. Για τη διασφάλιση της νομικής σαφήνειας και της δυνατότητας έμπρακτης εφαρμογής των ολοκληρωμένων έργων βάσει του προγράμματος LIFE, θα πρέπει να προβλέπονται από αρχικά στάδια ενδεχόμενες ρυθμίσεις για συνεργασία. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να προβλέψουν την αναφορά τέτοιων ρυθμίσεων στις Συμφωνίες Εταιρικής Σχέσης τους ώστε να διασφαλίζουν ότι τα πλεονεκτήματα των ολοκληρωμένων έργων λαμβάνονται υπόψη κατά την κατάρτιση επιχειρησιακών προγραμμάτων ή προγραμμάτων ανάπτυξης της υπαίθρου.

(12)

Η ανάσχεση και η αντιστροφή της απώλειας βιοποικιλότητας και η βελτίωση της αποδοτικότητας των πόρων, σε συνδυασμό με την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών και των σχετικών με την υγεία ανησυχιών, παραμένουν οι βασικές προκλήσεις για την Ένωση. Αυτές οι προκλήσεις απαιτούν αυξημένες προσπάθειες σε επίπεδο Ένωσης για την παροχή λύσεων και βέλτιστων πρακτικών που βοηθούν στην επίτευξη των στόχων της ανακοίνωσης της Επιτροπής με ημερομηνία 3 Μαρτίου 2010 και τίτλο «Ευρώπη 2020: Στρατηγική για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη» (η «Στρατηγική ‘Ευρώπη 2020’»). Επιπρόσθετα, η συνολική βελτίωση της διακυβέρνησης, ιδίως δε μέσω της ευαισθητοποίησης και συμμετοχής των ενδιαφερομένων, είναι ουσιώδης προϋπόθεση για την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων. Συνεπώς, το υποπρόγραμμα «Περιβάλλον» θα πρέπει να περιλαμβάνει τρεις τομείς προτεραιότητας για δράση: Περιβάλλον και αποδοτικότητα των πόρων, Φύση και Βιοποικιλότητα, Περιβαλλοντική διακυβέρνηση και πληροφόρηση. Τα έργα που χρηματοδοτούνται από το πρόγραμμα LIFE θα πρέπει να μπορούν να συμβάλλουν στην επίτευξη των συγκεκριμένων στόχων σε περισσότερους του ενός από τους τρεις αυτούς τομείς προτεραιότητας και να συνεπάγονται τη συμμετοχή περισσοτέρων του ενός κρατών μελών.

(13)

Η ανακοίνωση της Επιτροπής με ημερομηνία 20 Σεπτεμβρίου 2011 και τίτλο «Χάρτης πορείας για μια αποδοτική, από πλευράς πόρων, Ευρώπη» πρότεινε τα ορόσημα και τις δράσεις που απαιτούνται προκειμένου να μπει η Ένωση στο δρόμο που οδηγεί στην αποδοτική, από πλευράς πόρων, και βιώσιμη ανάπτυξη. Συνεπώς, ο τομέας προτεραιότητας «Περιβάλλον και αποδοτικότητα των πόρων» θα πρέπει να υποστηρίζει την αποτελεσματική υλοποίηση της περιβαλλοντικής πολιτικής της Ένωσης από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, ιδίως δε στους περιβαλλοντικούς κλάδους που καλύπτονται από τον χάρτη πορείας που οδηγεί σε μια αποδοτική, από πλευράς πόρων, Ευρώπη διασφαλίζοντας την ανάπτυξη και ανταλλάσσοντας νέες λύσεις και βέλτιστες πρακτικές. Σε αυτό το πλαίσιο, η Επιτροπή θα πρέπει να διασφαλίζει τη συνέπεια και να αποφεύγει την αλληλεπικάλυψη με το «Ορίζοντας 2020».

(14)

Στην ανακοίνωσή της, με ημερομηνία 3 Μαΐου 2011 και τίτλο «Η ασφάλεια ζωής μας, το φυσικό μας κεφάλαιο: στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2020» (η «Στρατηγική της Ένωσης για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2020»), η Επιτροπή έθεσε τους στόχους για την ανάσχεση και αντιστροφή της απώλειας βιοποικιλότητας. Οι στόχοι αυτοί περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την πλήρη εφαρμογή της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου (16) και της οδηγίας 2009/147/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (17), καθώς και τη διατήρηση και αποκατάσταση των οικοσυστημάτων και των υπηρεσιών τους. Το πρόγραμμα LIFE θα πρέπει να συμβάλλει στην επίτευξη αυτών των στόχων. Συνεπώς, ο τομέας προτεραιότητας «Φύση και Βιοποικιλότητα» θα πρέπει να εστιάζεται στην υλοποίηση και διαχείριση του δικτύου Natura 2000, που συστήθηκε βάσει της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, ιδίως δε σε σχέση με τα πλαίσιο δράσης προτεραιότητας που καταρτίστηκε με βάση το άρθρο 8 αυτής της οδηγίας, στην ανάπτυξη και διάδοση βέλτιστων πρακτικών σχετικών με τη βιοποικιλότητα, και στις οδηγίες 92/43/ΕΟΚ και 2009/147/ΕΚ, καθώς και στις ευρύτερες σχετικές με τη βιοποικιλότητα προκλήσεις που προσδιορίζονται στην Στρατηγική της Ένωσης για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2020.

(15)

Η συμβολή του προγράμματος LIFE στις ανάγκες ετήσιας χρηματοδότησης του δικτύου Natura 2000 θα πρέπει να εξετασθεί στο πλαίσιο της εξασφάλισης των δαπανών για τη βιοποικιλότητα από άλλα ταμεία της Ένωσης. Θα πρέπει να αποδίδεται ιδιαίτερη σημασία στα ολοκληρωμένα έργα βάσει του προγράμματος LIFE ως συντονισμένο χρηματοδοτικό μηχανισμό για το δίκτυο Natura 2000, δεδομένου του δυναμικού τους να μοχλεύουν πόρους και να αυξάνουν την απορροφητική ικανότητα για δαπάνες που αφορούν τη φύση και βιοποικιλότητα στο πλαίσιο άλλων ενωσιακών ταμείων.

(16)

Τα δάση διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο για το περιβάλλον και το κλίμα όσον αφορά, παραδείγματος χάριν, τη βιοποικιλότητα, τα ύδατα, το έδαφος και τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτήν. Τα δάση και το έδαφος βοηθούν στη ρύθμιση του κλίματος, απορροφώντας το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) από την ατμόσφαιρα και αποθηκεύοντας τεράστιες ποσότητες άνθρακα. Προκειμένου να βελτιστοποιηθεί ο ρόλος αυτός, απαιτείται η παροχή συναφών, συμβατών δεδομένων και πληροφοριών. Ο παρών κανονισμός θα πρέπει, συνεπώς, να αποτελεί επίσης ένα πλαίσιο για την υποστήριξη συνεργειών μεταξύ των περιβαλλοντικών και κλιματικών δράσεων σχετικά με τα δάση και το έδαφος, συμπεριλαμβανομένης της εποπτείας αυτών των δράσεων. Άλλοι τομείς αυξημένων συνεργειών είναι η έλλειψη υδάτων και οι ξηρασίες, καθώς και η διαχείριση κινδύνων πλημμυρών.

(17)

Με σκοπό να τελειοποιηθεί η χρήση των πόρων του προγράμματος LIFE, θα πρέπει να ενθαρρύνονται οι συνέργειες μεταξύ των δράσεων του υποπρογράμματος «Περιβάλλον», ιδίως όσον αφορά την προστασία της βιοποικιλότητας, και των μέτρων μετριασμού της αλλαγής του κλίματος και προσαρμογής σε αυτήν, δυνάμει του υπο-προγράμματος «Δράση για το κλίμα».

(18)

Η ανακοίνωση της Επιτροπής, με ημερομηνία 15 Δεκεμβρίου 2011 και τίτλο «Χάρτης πορείας για τη μετάβαση σε μια ανταγωνιστική οικονομία χαμηλών επιπέδων ανθρακούχων εκπομπών το 2050» (ο «Χάρτης πορείας 2050»), αναγνώρισε ότι οι δοκιμές νέων προσεγγίσεων για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής θα εξακολουθήσουν να είναι ουσιώδεις παράγοντες για τη μετάβαση προς μια οικονομία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών. Πρέπει επίσης να εξασφαλισθεί η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, ως εγκάρσια προτεραιότητα της Ένωσης. Επιπλέον, η προώθηση της διακυβέρνησης και η ευαισθητοποίηση είναι ουσιώδη στοιχεία για την επίτευξη εποικοδομητικών αποτελεσμάτων και τη διασφάλιση της συμμετοχής των σχετικών παραγόντων. Συνεπώς, το υποπρόγραμμα «Δράση για το κλίμα» θα πρέπει να υποστηρίζει προσπάθειες που συμβάλλουν σε τρεις τομείς προτεραιότητας: Μετριασμός της κλιματικής αλλαγής, Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και Διακυβέρνηση και πληροφόρηση για το κλίμα. Τα έργα που χρηματοδοτούνται από το πρόγραμμα LIFE θα πρέπει να μπορούν να συμβάλλουν στην επίτευξη των συγκεκριμένων στόχων σε περισσότερους του ενός από τους τρεις αυτούς τομείς προτεραιότητας και να συνεπάγονται τη συμμετοχή περισσοτέρων του ενός κρατών μελών.

(19)

Ο τομέας προτεραιότητας «Μετριασμός της κλιματικής αλλαγής» θα πρέπει να συμβάλλει στην ανάπτυξη και υλοποίηση της κλιματικής πολιτικής και νομοθεσίας της Ένωσης, ιδίως δε αναφορικά με την παρακολούθηση και την υποβολή εκθέσεων για τα αέρια θερμοκηπίου, τις πολιτικές που σχετίζονται με τις χρήσεις γης, τις αλλαγές χρήσεων γης και τη δασοπονία, τη διατήρηση των φυσικών συλλεκτών άνθρακα, το σύστημα εμπορίας εκπομπών, την προσπάθεια των κρατών μελών για τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, τη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την ενεργειακή απόδοση, τις μεταφορές και τα καύσιμα, την προστασία του στρώματος του όζοντος και τα φθοριούχα αέρια. H κατασκευή υποδομών για τη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα θεωρείται ότι προχωρά πέρα από το πεδίο εφαρμογής του προγράμματος LIFE και, ως εκ τούτου, δεν πρόκειται να λάβει στήριξη.

(20)

Οι αρχικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι ήδη αισθητές στην Ευρώπη και παγκοσμίως, λόγου χάρη οι ακραίες καιρικές συνθήκες που οδηγούν σε πλημμύρες και ξηρασίες, και η άνοδος της θερμοκρασίας και της στάθμης της θάλασσας. Ο τομέας προτεραιότητας «Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή» θα πρέπει λοιπόν να συνδράμει πληθυσμούς, κλάδους της οικονομίας και περιφέρειες να προσαρμοσθούν στις επιπτώσεις αυτές μέσω συγκεκριμένων μέτρων και στρατηγικών προσαρμογής, προκειμένου να διασφαλιστεί η ανθεκτικότητα της Ένωσης. Οι δράσεις στον τομέα αυτόν θα πρέπει να συμπληρώνουν τις δράσεις που είναι επιλέξιμες για χρηματοδότηση στο πλαίσιο του χρηματοδοτικού μέσου πολιτικής προστασίας όπως θεσπίζεται στην απόφαση αριθ. 1313/2013/ΕΕ του Ευρωπαϊκού κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (18). H κατασκευή υποδομών μεγάλης κλίμακας θεωρείται ότι προχωρά πέρα από το πεδίο εφαρμογής του προγράμματος LIFE και, ως εκ τούτου, δεν πρόκειται να λάβει στήριξη.

(21)

Η πλήρης υλοποίηση της περιβαλλοντικής και κλιματικής πολιτικής και νομοθεσίας συνδέεται άρρηκτα με την επίτευξη καλύτερης διακυβέρνησης, τη βελτίωση της συμμετοχής των σχετικών παραγόντων και τη διάδοση πληροφοριών. Επομένως, ο τομέας προτεραιότητας «Διακυβέρνηση και πληροφόρηση» θα πρέπει και στα δύο υπο-προγράμματα να στηρίζει την ανάπτυξη πλατφορμών συνεργασίας και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών για αποτελεσματικότερη συμμόρφωση και επιβολή της σχετικής νομοθεσίας, συμπεριλαμβανομένων προγραμμάτων μετεκπαίδευσης για δικαστές και εισαγγελείς, και τη διασφάλιση της υποστήριξης του κοινού και των ενδιαφερομένων στις προσπάθειες διαμόρφωσης πολιτικής που καταβάλλει η Ένωση στους τομείς του περιβάλλοντος και του κλίματος. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να υποστηρίζουν βελτιώσεις ως προς τη διάδοση της βάσης γνώσεων και των βέλτιστων πρακτικών στην εφαρμογή της ενωσιακής νομοθεσίας, την ευαισθητοποίηση και τη συμμετοχή του κοινού, την πρόσβαση σε πληροφορίες και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά ζητήματα.

(22)

Στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού, η στήριξη θα πρέπει να χορηγείται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (19). Τα έργα που χρηματοδοτούνται σύμφωνα με το πρόγραμμα LIFE θα πρέπει να πληρούν κριτήρια επιλεξιμότητας και ανάθεσης, προκειμένου να διασφαλίζεται η καλύτερη δυνατή χρήση των ενωσιακών κεφαλαίων και η προστιθέμενη αξία για την Ένωση. Κατά την αξιολόγηση της ενωσιακής προστιθέμενης αξίας, η Επιτροπή θα πρέπει να δίνει ιδιαίτερη σημασία, όπως ισχύει στους τομείς προτεραιότητας, στις δυνατότητες αναπαραγωγής και μεταβίβασης των έργων, στη βιωσιμότητα των αποτελεσμάτων τους και στη συμβολή στην επίτευξη των γενικών και ειδικών στόχων των τομέων προτεραιότητας καθώς και στις θεματικές προτεραιότητες που υλοποιούνται μέσω των θεμάτων έργων. Έργα με διακλαδικές επιπτώσεις θα πρέπει να προωθούνται. Η Επιτροπή θα πρέπει να προάγει και να προωθεί τη χρήση πράσινων δημόσιων συμβάσεων, ιδίως κατά την υλοποίηση έργων.

(23)

Προκειμένου να διασφαλίζονται ισότιμοι όροι για όλες τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην εσωτερική αγορά και να αποφεύγονται οι περιττές στρεβλώσεις του ανταγωνισμού, η χρηματοδότηση που παρέχεται στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE θα πρέπει να αντιμετωπίζει, κατά περίπτωση, τις αδυναμίες της αγοράς. Επιπλέον, σε περιπτώσεις όπου η χρηματοδότηση αποτελεί κρατική ενίσχυση υπό την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), θα πρέπει να διαμορφώνεται κατά τρόπο που συμφωνεί με τους κανόνες περί κρατικής ενίσχυσης προκειμένου να αποτρέπονται οι στρεβλώσεις της αγοράς, όπως ο παραγκωνισμός της ιδιωτικής χρηματοδότησης, η δημιουργία αναποτελεσματικών δομών στην αγορά ή η διατήρηση μη αποδοτικών εταιρειών και δεν πρέπει να είναι δυνατή η εφαρμογή της ωσότου εγκριθεί από την Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 108 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ, εκτός εάν συμμορφώνεται με κανονισμό εκδοθέντα βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 994/98 (20).

(24)

Για τη βελτίωση της υλοποίησης της περιβαλλοντικής και κλιματικής πολιτικής και την επέκταση της ενσωμάτωσης κλιματικών και περιβαλλοντικών στόχων σε άλλες πολιτικές, το πρόγραμμα LIFE θα πρέπει να προωθεί έργα που στηρίζουν ολοκληρωμένες προσεγγίσεις για την υλοποίηση της περιβαλλοντικής και κλιματικής νομοθεσίας και πολιτικής. Τέτοια ολοκληρωμένα έργα θα πρέπει να λειτουργούν ως συγκεκριμένοι μηχανισμοί για να ενισχύεται η ενσωμάτωση περιβαλλοντικών και κλιματικών στόχων σε άλλες πολιτικές της Ένωσης και στις γενικές ενωσιακές δαπάνες, σύμφωνα με τη στρατηγική «Ευρώπη 2020». Θα πρέπει να δίνουν παραδείγματα καλών πρακτικών για μια συνεκτική και καλά συντονισμένη υλοποίηση της ενωσιακής περιβαλλοντικής και κλιματικής πολιτικής στα κράτη μέλη και στις περιφέρειες. Για το υπο-πρόγραμμα «Περιβάλλον», τα ολοκληρωμένα έργα θα πρέπει να εστιάζουν κυρίως στην υλοποίηση της στρατηγικής της Ένωσης για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2020, λαμβάνοντας ιδίως υπόψη την αποτελεσματική διαχείριση και εδραίωση του δικτύου Natura 2000, που δημιουργήθηκε βάσει της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ μέσω της υλοποίησης πλαισίων δράσης προτεραιότητας που καταρτίζονται με βάση το άρθρο 8 αυτής της οδηγίας, της οδηγίας 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (21), και της νομοθεσίας για τα ύδατα και τον αέρα.

(25)

Τα ολοκληρωμένα έργα, ενώ εστιάζονται στα προσδιοριζόμενα θέματα, θα πρέπει να αποτελούν μηχανισμούς υλοποίησης πολλαπλών σκοπών (π.χ. με σκοπό την επίτευξη περιβαλλοντικών οφελών και τη δημιουργία δυνατοτήτων) που θα επιτρέπουν την επίτευξη αποτελεσμάτων σε άλλους τομείς πολιτικής, ιδίως σχετικά με το θαλάσσιο περιβάλλον σύμφωνα με τους σκοπούς της οδηγίας 2008/56/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (22). Τα ολοκληρωμένα έργα θα μπορούσαν επίσης να προβλέπονται και σε άλλους περιβαλλοντικούς τομείς. Για το υπο-πρόγραμμα «Δράση για το κλίμα», τα έργα αυτά θα πρέπει να αφορούν συγκεκριμένα στρατηγικές και έργα για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτήν.

(26)

Τα ολοκληρωμένα έργα θα πρέπει να υποστηρίζουν μόνο μια σειρά από συγκεκριμένες δραστηριότητες και μέτρα, ενώ άλλες δραστηριότητες που συμπληρώνουν εκείνες που περιλαμβάνονται στο έργο θα πρέπει να χρηματοδοτούνται από άλλα ενωσιακά χρηματοδοτικά προγράμματα, καθώς και από άλλα εθνικά, περιφερειακά και ιδιωτικά κεφάλαια. Η χρηματοδότηση μέσω του προγράμματος LIFE θα πρέπει να αξιοποιεί συνέργειες και να διασφαλίζει τη συνοχή μεταξύ διάφορων ενωσιακών χρηματοδοτικών πηγών, εξασφαλίζοντας τη στρατηγική εστίαση στο περιβάλλον και στο κλίμα και εξασφαλίζοντας επίσης την απλοποίηση των διαδικασιών.

(27)

Τα ολοκληρωμένα έργα, που δίνουν ιδιαίτερη σημασία στην εφαρμογή της ενωσιακής περιβαλλοντικής και κλιματικής νομοθεσίας και πολιτικής, μέσω ολοκληρωμένων προσεγγίσεων, απαιτούν την ανάληψη δράσης σε ολόκληρη την Ένωση και για όλους τους τομείς στους οποίους στοχεύει ο παρών κανονισμός. Αυτό απαιτεί την εισαγωγή ενός δείκτη κατανομής στη διαδικασία επιλογής, για να διευκολυνθεί η γεωγραφική ισορροπία και να επιδιώξουν τα κράτη μέλη, υποστηριζόμενα, αν χρειαστεί, από κάποιο έργο τεχνικής βοήθειας του LIFE, την προετοιμασία και υποβολή πρότασης για τουλάχιστον ένα ολοκληρωμένο έργο κατά τη διάρκεια της περιόδου προγραμματισμού του LIFE.

(28)

Λόγω του καινοφανούς χαρακτήρα της προσέγγισης του ολοκληρωμένου έργου, οι συμμετέχοντες θα πρέπει να λαμβάνουν στήριξη, όταν χρειάζεται, με τεχνική βοήθεια. Μία διαδικασία υποβολής αιτήσεως σε δύο στάδια θα πρέπει να καταστήσει ευκολότερη τη φάση υποβολής αιτήσεως. Κατά το πρώτο στάδιο, ένα χρηματοδοτικό σχέδιο θα πρέπει να δηλώνει ποιοι άλλοι ενωσιακοί, εθνικοί ή ιδιωτικοί πόροι πρόκειται να ενεργοποιηθούν και σε ποιο βαθμό. Μόνο κατά το δεύτερο στάδιο θα πρέπει να απαιτούνται δηλώσεις προθέσεων εκ μέρους τουλάχιστον μίας ακόμη χρηματοδοτικής πηγής, για να διασφαλισθεί ότι υλοποιείται η απαίτηση ενεργοποίησης μίας ακόμη χρηματοδοτικής πηγής. Ο βαθμός στον οποίο ενεργοποιούνται άλλοι ενωσιακοί πόροι θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά τη φάση ανάθεσης.

(29)

Η επιτυχία των ολοκληρωμένων έργων προϋποθέτει τη στενή συνεργασία μεταξύ εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών και των μη κρατικών παραγόντων τους οποίους αφορούν οι στόχοι του προγράμματος LIFE. Θα πρέπει επομένως να εφαρμόζονται οι αρχές της διαφάνειας και της δημοσιοποίησης των αποφάσεων που αφορούν την ανάπτυξη, την υλοποίηση, την αξιολόγηση και την παρακολούθηση των έργων.

(30)

Σύμφωνα με τις αρχές της αλληλεγγύης και επιμερισμού των ευθυνών, για έργα του υπο-προγράμματος σχετικά με το περιβάλλον, άλλα από τα ολοκληρωμένα έργα, θα πρέπει να πραγματοποιείται αναλογική κατανομή των πόρων μεταξύ όλων των κρατών μελών για τη διάρκεια του πρώτου πολυετούς προγράμματος εργασίας μέσω της θέσπισης ενδεικτικών εθνικών κατανομών.

(31)

Για να οικοδομηθεί στα κράτη μέλη δυναμικό συμμετοχής στο πρόγραμμα LIFE, θα πρέπει να διατίθεται εγγυημένη χρηματοδότηση για έργα οικοδόμησης δυναμικού σε όσα κράτη μέλη πληρούν τις σχετικές απαιτήσεις που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό. Μια τέτοια χρηματοδότηση θα πρέπει να διατίθεται με βάση συμπεφωνημένο σχέδιο οικοδόμησης δυναμικού που περιγράφει τις απαιτούμενες παρεμβάσεις και χρηματοδότηση.

(32)

Η ποιότητα θα πρέπει να λειτουργήσει ως πρωταρχικό κριτήριο που διέπει τη διαδικασία αξιολόγησης και ανάθεσης του έργου στο πρόγραμμα LIFE. Οι δείκτες κατανομής που εισάγονται με σκοπό να αντικατοπτρίζεται η γεωγραφική ισορροπία έχουν ενδεικτικό χαρακτήρα και δεν θα πρέπει να σημαίνουν εξασφαλισμένα κεφάλαια ή πιστώσεις ανά κράτος μέλος.

(33)

Η Ένωση είναι μέρος στη Σύμβαση σχετικά με την πρόσβαση στην πληροφόρηση, τη συμμετοχή του κοινού και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα (η «Σύμβαση Aarhus») της Οικονομικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη (ΟΕΕ/ΟΗΕ). Συνεπώς, θα πρέπει να υποστηρίζεται το έργο μη κυβερνητικών οργανώσεων (ΜΚΟ) και δικτύων μη κερδοσκοπικών φορέων που επιδιώκουν στόχο γενικού ενωσιακού ενδιαφέροντος, εφόσον υποστηρίζουν αποτελεσματικά τους στόχους της Σύμβασης Aarhus, ενισχύοντας τον προβληματισμό και τις απόψεις των πολιτών της Ένωσης στο πλαίσιο της διαδικασίας ανάπτυξης πολιτικών, ενώ υποστηρίζουν επίσης την υλοποίησή της και την ευαισθητοποίηση για περιβαλλοντικά και κλιματικά προβλήματα και αντιδράσεις σε πολιτικές. Το πρόγραμμα LIFE ενδείκνυται ι να υποστηρίζει μεγάλο εύρος ΜΚΟ καθώς και δικτύων μη κερδοσκοπικών φορέων που επιδιώκουν στόχο γενικού ενωσιακού συμφέροντος και δραστηριοποιούνται κατά κύριο λόγο στον τομέα του περιβάλλοντος ή της κλιματικής δράσης, μέσω της ανταγωνιστικής και διαφανούς χορήγησης λειτουργικών επιχορηγήσεων, προκειμένου να τις βοηθούν να συνεισφέρουν αποτελεσματικά στην πολιτική της Ένωσης και να προωθούν και να ενισχύουν την εφαρμογή και επιβολή των ενωσιακών περιβαλλοντικών και κλιματικών στόχων, αλλά και στηρίζοντας και ενισχύοντας την ικανότητά τους να καταστούν αποδοτικότεροι εταίροι.

(34)

Προκειμένου να επιτελέσει τον ρόλο της ως προς την ανάληψη πρωτοβουλίας για την ανάπτυξη και την υλοποίηση της περιβαλλοντικής και κλιματικής πολιτικής, η Επιτροπή θα πρέπει να χρησιμοποιεί πόρους από το πρόγραμμα LIFE προκειμένου να υποστηρίζει την έναρξη, την υλοποίηση και την ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής και κλιματικής πολιτικής και νομοθεσίας της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης της αγοράς υπηρεσιών και αγαθών. Οι χρηματοδοτικοί πόροι που κατανέμονται σε δραστηριότητες επικοινωνίας βάσει του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να καλύπτουν επίσης την εταιρική επικοινωνία σχετικά με τις πολιτικές προτεραιότητες της Ένωσης καθώς και σχετικά με το καθεστώς εφαρμογής και μεταφοράς ολόκληρης της βασικής ενωσιακής νομοθεσίας για το περιβάλλον και το κλίμα.

(35)

Το σημερινό χάσμα στην αγορά μεταξύ της ζήτησης και της προσφοράς δανείων, ιδίων κεφαλαίων και κεφαλαίων επιχειρηματικού κινδύνου είναι πιθανόν να εξακολουθήσει να υφίσταται στο πλαίσιο της οικονομικής κρίσης και, κατά περίπτωση, συνεπώς, να επιτρέψει τη χρήση χρηματοδοτικών μέσων για την υποστήριξη έργων που έχουν τη δυνατότητα δημιουργίας εσόδων στους τομείς του περιβάλλοντος ή του κλίματος. Τα χρηματοδοτικά μέσα που υποστηρίζονται από το πρόγραμμα LIFE θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων αναγκών της αγοράς με οικονομικά αποδοτικό τρόπο, σύμφωνα με τους στόχους του προγράμματος, και δεν θα πρέπει να παραγκωνίζουν την ιδιωτική χρηματοδότηση. Τα χρηματοδοτικά μέσα θα πρέπει να μπορούν να συνδυάζονται με επιχορηγήσεις χρηματοδοτούμενες από τον ενωσιακό προϋπολογισμό, μεταξύ άλλων βάσει του παρόντος κανονισμού.

(36)

Η πείρα από προγενέστερα προγράμματα LIFE ανέδειξε την ανάγκη εστίασης των προσπαθειών σε συγκεκριμένες περιβαλλοντικές και κλιματικές προτεραιότητες και συγκεκριμένους τομείς δράσης. Αυτές οι θεματικές προτεραιότητες θα πρέπει να μην είναι εξαντλητικές, προκειμένου να δίνεται στους αιτούντες η δυνατότητα να υποβάλλουν προτάσεις σε άλλους τομείς καθώς και να ενσωματώνουν νέες ιδέες και να αντιδρούν σε νέες προκλήσεις. Τα πολυετή προγράμματα εργασιών θα πρέπει επίσης να είναι ευέλικτα για την επίτευξη των στόχων και σκοπών του προγράμματος LIFE, διασφαλίζοντας παράλληλα την απαραίτητη σταθερότητα των θεμάτων έργων που εφαρμόζουν τους τομείς προτεραιότητας, προκειμένου να επιτρέπουν στους πιθανούς αιτούντες να σχεδιάζουν, να συντάσσουν και να υποβάλλουν προτάσεις. Το πρώτο πολυετές πρόγραμμα εργασίας θα πρέπει να ισχύει τουλάχιστον για τέσσερα έτη και να ακολουθείται από δεύτερο πρόγραμμα εργασίας διάρκειας τριών ετών. Αμφότερα τα προγράμματα εργασίας θα πρέπει να περιλαμβάνουν μη εξαντλητικό κατάλογο θεμάτων έργων που εφαρμόζουν τις θεματικές προτεραιότητες.

(37)

Η πείρα από τα προηγούμενα προγράμματα LIFE έχει αναδείξει τη σημασία των εθνικών σημείων επαφής του LIFE, ιδίως όσον αφορά την παροχή στήριξης στους αιτούντες και τους δικαιούχους άρα και τη συμβολή στην επιτυχή εφαρμογή του προγράμματος. Το σύστημα εθνικών και περιφερειακών σημείων επαφής του LIFE θα πρέπει συνεπώς να συνεχισθεί και, ει δυνατόν, να ενισχυθεί, ιδίως σε κράτη μέλη με χαμηλή απορρόφηση έργων, και θα πρέπει να ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ της Επιτροπής και των εθνικών σημείων επαφής του LIFE καθώς και μεταξύ εθνικών και περιφερειακών σημείων επαφής του LIFE. Η πείρα από τα προηγούμενα προγράμματα LIFE έχει επίσης αναδείξει τη σημασία της διασφάλισης αποτελεσματικής διάδοσης των αποτελεσμάτων των έργων και δραστηριοτήτων δικτύωσης, προκειμένου να αυξηθεί το αποτέλεσμα μόχλευσης και η ενωσιακή προστιθέμενη αξία του προγράμματος LIFE, ιδίως μέσω της διοργανώσεως σεμιναρίων, εργαστηρίων και άλλων δραστηριοτήτων που αποσκοπούν στην ανταλλαγή εμπειριών, γνώσεων και χρηστών πρακτικών εντός της Ενώσεως. H Επιτροπή θα πρέπει συνεπώς να συνεχίσει και να ενισχύσει τις στοχευμένες δραστηριότητες διάδοσης, συμπεριλαμβανομένων όσων εστιάζονται ειδικά στα ολοκληρωμένα έργα, ιδίως σε κράτη μέλη με χαμηλή απορρόφηση έργων και σε σχέση με συγκεκριμένους τομείς, αλλά και να διευκολύνει τη συνεργασία και την ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ των δικαιούχων του LIFE και άλλων. Η Επιτροπή θα πρέπει επίσης να συνεχίσει να δημοσιεύει τακτικά καταλόγους έργων που χρηματοδοτούνται μέσω του προγράμματος LIFE, συμπεριλαμβανομένων σύντομης περιγραφής των στόχων και των αποτελεσμάτων που επιτεύχθηκαν και σύνοψης των κεφαλαίων που δεσμεύθηκαν με τη χρήση κατάλληλων μέσων και τεχνολογιών.

(38)

Προκειμένου να απλοποιηθεί το πρόγραμμα LIFE και να μειωθεί ο διοικητικός φόρτος για τους αιτούντες και τους δικαιούχους, θα πρέπει να γίνεται πιο εκτεταμένη χρήση κατ’ αποκοπή και εφάπαξ ποσών, χωρίς να διακυβεύονται η επιλεξιμότητα του ΦΠΑ και των δαπανών του μόνιμου προσωπικού σύμφωνα με τις διατάξεις του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012. Κατά την τρέχουσα πρακτική, το σύνολο των εισφορών των δημοσίων οργανισμών (ως κύριου δικαιούχου και/ή συμπράττοντος δικαιούχου) στο έργο θα πρέπει να υπερβαίνει τουλάχιστον κατά 2 % το σύνολο των δαπανών μισθοδοσίας του προσωπικού των εθνικών διοικήσεων που επιφορτίσθηκε με το έργο. Τα ταμεία της Ένωσης δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για να ενισχύουν εθνικούς προϋπολογισμούς, παραδείγματος χάριν καλύπτοντας δαπάνες για ΦΠΑ. Ωστόσο, δεν είναι διαθέσιμες αρκετές πληροφορίες σχετικά με τα ποσά ενωσιακών πόρων που χρησιμοποιούνται για την κάλυψη του ΦΠΑ. Η Επιτροπή θα πρέπει, επομένως, να προβλέψει επισκόπηση, κατά τις ενδιάμεσες και εκ των υστέρων αξιολογήσεις του προγράμματος LIFE, των επιστροφών ΦΠΑ ανά κράτος μέλος που ζήτησαν οι δικαιούχοι έργων του προγράμματος LIFE κατά το στάδιο τελικής καταβολής.

(39)

Τα ανώτατα ποσοστά συγχρηματοδότησης θα πρέπει να ορισθούν στο ύψος που είναι αναγκαίο για να διατηρηθεί το αποτελεσματικό επίπεδο στήριξης που παρέχεται μέσω του προγράμματος LIFE.

(40)

Το πρόγραμμα LIFE και τα υπο-προγράμματά του θα πρέπει να παρακολουθούνται τακτικά και να αξιολογούνται βάσει αντίστοιχων δεικτών επιδόσεων, προκειμένου να επιδέχονται αναπροσαρμογών, συμπεριλαμβανομένης οποιασδήποτε αναγκαίας αναθεώρησης των θεματικών προτεραιοτήτων. Κατά την περαιτέρω ανάπτυξη δεικτών επιδόσεων για την αξιολόγηση προγραμμάτων και έργων, η Επιτροπή θα πρέπει να δίδει έμφαση στην παρακολούθηση της ποιότητας βάσει δεικτών επιδόσεων και των αναμενόμενων αποτελεσμάτων και αντικτύπων. Η Επιτροπή θα πρέπει να προτείνει επίσης μέθοδο για την παρακολούθηση της μακροχρόνιας επιτυχίας των έργων, ιδίως στον τομέα της φύσης και της βιοποικιλότητας. Προκειμένου να αποδειχθούν τα κοινά οφέλη που μπορούν να αποφέρουν αμφότερα τα υπο-προγράμματα στη δράση για το κλίμα και στη βιοποικιλότητα και να παρέχεται πληροφόρηση για το επίπεδο δαπανών, η παρακολούθηση του προγράμματος LIFE θα πρέπει να εντοπίζει τις δαπάνες που σχετίζονται με το κλίμα και τη βιοποικιλότητα, όπως ορίζεται στην ανακοίνωση «Προϋπολογισμός για την Ευρώπη 2020». Αυτός ο εντοπισμός θα πρέπει να βασίζεται σε μια απλή μεθοδολογία, κατατάσσοντας τις δαπάνες σε μία από της εξής τρεις κατηγορίες: δαπάνες που σχετίζονται μόνο με το κλίμα / τη βιοποικιλότητα (αποτιμώνται στο 100 %), δαπάνες που σχετίζονται σημαντικά με το κλίμα / τη βιοποικιλότητα (υπολογίζονται σε 40 %), και δαπάνες που δεν σχετίζονται με το κλίμα / τη βιοποικιλότητα (υπολογίζονται σε 0 %). Αυτή η μεθοδολογία δεν θα πρέπει να αποκλείει τη χρήση ακριβέστερων μεθοδολογιών, κατά περίπτωση.

(41)

Με δεδομένες τη μακρά πείρα της Επιτροπής στη διαχείριση του προγράμματος LIFE και των έργων του, και τις θετικές εμπειρίες των δικαιούχων του LIFE με τις εξωτερικές ομάδες παρακολούθησης, η διαχείριση του προγράμματος LIFE θα πρέπει να παραμείνει στο πλαίσιο της Επιτροπής. Οποιαδήποτε αλλαγή στη δομή της διαχείρισης του προγράμματος LIFE και των έργων του θα πρέπει να υπόκειται σε εκ των προτέρων ανάλυση κόστους-ωφέλειας και να αποδίδει ιδιαίτερη προσοχή στη διασφάλιση επαρκούς και ολοκληρωμένης εμπειρογνωμοσύνης, ιδίως στον τομέα προτεραιότητας Φύση και Βιοποικιλότητα.

(42)

Τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης θα πρέπει να προστατεύονται μέσω αναλογικών μέτρων καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου των δαπανών, συμπεριλαμβανομένης της πρόληψης, του εντοπισμού και της διερεύνησης παρατυπιών, της ανάκτησης κεφαλαίων που απωλέσθηκαν, καταβλήθηκαν αχρεωστήτως ή χρησιμοποιήθηκαν εσφαλμένα και, κατά περίπτωση, των κυρώσεων.

(43)

Προκειμένου να διασφαλισθεί η καλύτερη δυνατή αξιολόγηση της χρήσης των ενωσιακών πόρων, θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η εξουσία έκδοσης πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 290 της ΣΛΕΕ όσον αφορά τους δείκτες επιδόσεων που εφαρμόζονται σε θεματικές προτεραιότητες για το υπο-πρόγραμμα «Περιβάλλον» και τους τομείς προτεραιότητας για το υπο-πρόγραμμα «Δράση για το κλίμα», την εξουσία τροποποίησης των θεματικών προτεραιοτήτων που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα ΙΙΙ και την αύξηση του ποσοστού του προϋπολογισμού που διατίθεται σε ενισχύσεις για έργα που στηρίζουν τη διατήρηση της φύσης και της βιοποικιλότητας. Συνεπώς, είναι ιδιαιτέρως σημαντικό η Επιτροπή να προβεί στις κατάλληλες διαβουλεύσεις, και σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, κατά τις προπαρασκευαστικές εργασίες της. Η Επιτροπή, κατά την προετοιμασία και τη σύνταξη κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, θα πρέπει να διασφαλίζει την κατά τον δέοντα τρόπο ταυτόχρονη και έγκαιρη διαβίβαση των συναφών εγγράφων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο.

(44)

Προκειμένου να διασφαλίζονται ομοιόμορφες συνθήκες για την υλοποίηση του παρόντος κανονισμού σε σχέση με την έκδοση των πολυετών προγραμμάτων εργασίας, θα πρέπει να ανατεθούν στην Επιτροπή εκτελεστικές αρμοδιότητες. Οι εξουσίες αυτές θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (23).

(45)

Αν η επιτροπή για το πρόγραμμα LIFE για το περιβάλλον και τη δράση για το κλίμα δεν εκδίδει γνωμοδότηση σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής πράξης, η Επιτροπή, σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 4 δεύτερο εδάφιο του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011, δεν θα πρέπει να εκδώσει το σχέδιο εκτελεστικής πράξης. Η προσφυγή σε αυτή τη διαδικασία θα πρέπει να δικαιολογείται, μεταξύ άλλων, από την ανάγκη να εκτιμηθεί η αναλογική κατανομή κονδυλίων μεταξύ ολοκληρωμένων έργων, ιδίως το ανώτατο ποσό που μπορεί να λάβει ένα ολοκληρωμένο έργο.

(46)

Προκειμένου να διασφαλισθεί η αποδοτική μετάβαση μεταξύ των μέτρων που εκδίδονται βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 614/2007 και του προγράμματος LIFE, είναι απαραίτητο να συνεχισθεί η παρακολούθηση, ο έλεγχος και η ποιοτική αξιολόγηση των δράσεων που χρηματοδοτούνται βάσει του εν λόγω κανονισμού μετά τη λήξη του.

(47)

Η προστιθέμενη αξία του προγράμματος LIFE απορρέει από την ιδιαιτερότητα της προσέγγισης και της εστίασής του, πράγμα που καθιστά τις παρεμβάσεις του ιδιαίτερα προσαρμοσμένες στις περιβαλλοντικές και κλιματικές ανάγκες. Το πρόγραμμα LIFE μπορεί να συμβάλει σε αποδοτικότερη υλοποίηση των περιβαλλοντικών πολιτικών από ό,τι η επιμέρους δράση των κρατών μελών, μέσω της αυξημένης συγκέντρωσης πόρων και τεχνογνωσίας. Επίσης, παρέχει την πλατφόρμα για την ανάπτυξη και ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και γνώσεων, τη βελτίωση, προώθηση και επιτάχυνση αλλαγών στην υλοποίηση του κεκτημένου, και τη δημιουργία δυνατοτήτων, υποστηρίζοντας ιδιωτικούς φορείς, ιδίως ΜΜΕ, στη δοκιμή τεχνολογιών και λύσεων μικρής κλίμακας, και επιτρέποντας στα κράτη μέλη και στους συμμετέχοντες να μαθαίνουν ο ένας από τον άλλον. Επιπροσθέτως, το πρόγραμμα LIFE δημιουργεί συνέργειες διάφορων κοινοτικών και εθνικών ταμείων, μοχλεύοντας παράλληλα πρόσθετα εθνικά και ιδιωτικά κεφάλαια, αυξάνοντας έτσι τη συνοχή της παρέμβασης της Ένωσης και προάγοντας μια πιο ομοιόμορφη υλοποίηση του κεκτημένου.

(48)

Εφόσον οι στόχοι του παρόντος κανονισμού, δηλαδή η συμβολή στην υλοποίηση και ανάπτυξη της περιβαλλοντικής και κλιματικής πολιτικής και νομοθεσίας της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης της ενσωμάτωσης των περιβαλλοντικών και κλιματικών στόχων σε άλλες πολιτικές, και η προώθηση της βελτίωσης της διακυβέρνησης, δεν μπορούν να υλοποιηθούν επαρκώς από τα κράτη μέλη μπορούν όμως, λόγω της κλίμακας και των αποτελεσμάτων του παρόντος κανονισμού, να υλοποιούνται καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης, η Ένωση μπορεί να εκδίδει μέτρα, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, όπως ορίζεται στο ίδιο άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη αυτών των στόχων.

(49)

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 614/2007 θα πρέπει, επομένως, να καταργηθεί,

α)

ως «πιλοτικά έργα», νοούνται έργα που εφαρμόζουν τεχνική ή μέθοδο η οποία δεν έχει εφαρμοστεί ούτε έχει δοκιμαστεί στο παρελθόν, ή αλλού, αποφέρουν πιθανά περιβαλλοντικά ή κλιματικά οφέλη σε σύγκριση με τις τρέχουσες βέλτιστες πρακτικές και μπορούν να εφαρμοσθούν μεταγενέστερα σε ευρύτερη κλίμακα σε παρόμοιες καταστάσεις·

β)

ως «έργα επίδειξης», νοούνται έργα που θέτουν σε εφαρμογή, δοκιμάζουν, αξιολογούν και διαδίδουν ενέργειες, μεθοδολογίες ή προσεγγίσεις που είναι καινούριες ή άγνωστες στο πλαίσιο του συγκεκριμένου έργου, όπως το γεωγραφικό, οικολογικό, κοινωνικοοικονομικό πλαίσιο, και οι οποίες θα μπορούσαν να εφαρμοσθούν αλλού σε παρόμοιες περιστάσεις·

γ)

ως «έργα βέλτιστων πρακτικών», νοούνται έργα που εφαρμόζουν κατάλληλες, οικονομικά αποδοτικές, τελευταίου τύπου τεχνικές, μεθόδους και προσεγγίσεις, λαμβανομένου υπόψη του συγκεκριμένου πλαισίου του έργου·

δ)

ως «ολοκληρωμένα έργα», νοούνται έργα που υλοποιούν σε εκτεταμένη εδαφική κλίμακα, ιδίως περιφερειακή, πολυ-περιφερειακή, εθνική ή διεθνική κλίμακα, στρατηγικές ή έργα για το περιβάλλον ή το κλίμα, κυρίως στους τομείς της φύσης, συμπεριλαμβανομένων μεταξύ άλλων της διαχείρισης του δικτύου Natura 2000, των υδάτων, των αποβλήτων, του αέρα και του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και της προσαρμογής σε αυτήν, ενώ παράλληλα διασφαλίζεται η συμμετοχή των ενδιαφερομένων και προωθείται ο συντονισμός με τουλάχιστον μία ακόμη σχετική ενωσιακή, εθνική ή ιδιωτική χρηματοδοτική πηγή και η ενεργοποίησή της, όπως απαιτείται από συγκεκριμένη νομοθεσία της Ένωσης για το περιβάλλον ή το κλίμα, τα οποία αναπτύσσονται δυνάμει άλλων πράξεων της Ένωσης ή αναπτύσσονται από τις αρχές κρατών μελών·

ε)

ως «έργα τεχνικής βοήθειας», νοούνται έργα που παρέχουν, μέσω επιχορηγήσεων για δράση, χρηματοδοτική στήριξη για να βοηθηθούν οι αιτούντες να καταρτίσουν ολοκληρωμένα έργα, και ειδικότερα να διασφαλισθεί ότι αυτά τα έργα συμμορφώνονται με τον χρονισμό, τις τεχνικές και τις οικονομικές απαιτήσεις του προγράμματος LIFE σε συντονισμό με τα ταμεία που αναφέρονται στο άρθρο 8 παράγραφος 3·

στ)

ως «έργα οικοδόμησης δυναμικού», νοούνται έργα που παρέχουν, μέσω επιχορηγήσεων για δράση, οικονομική στήριξη στις δραστηριότητες που απαιτούνται για την οικοδόμηση του δυναμικού των κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένων εθνικών ή περιφερειακών σημείων επαφής LIFE, προκειμένου να μπορούν τα κράτη μέλη να συμμετέχουν αποτελεσματικότερα στο πρόγραμμα LIFE·

ζ)

ως «προπαρασκευαστικά έργα», νοούνται έργα που ορίζονται κυρίως από την Επιτροπή σε συνεργασία με τα κράτη μέλη για να υποστηρίζουν συγκεκριμένες ανάγκες για την ανάπτυξη και υλοποίηση της περιβαλλοντικής ή κλιματικής πολιτικής και νομοθεσίας της Ένωσης·

η)

ως «έργα πληροφόρησης, ευαισθητοποίησης και διάδοσης», νοούνται έργα που αποσκοπούν στην υποστήριξη της επικοινωνίας, της διάδοσης πληροφοριών και της αύξησης της ευαισθητοποίησης στους τομείς των υπο-προγραμμάτων «Περιβάλλον» και «Δράση για το Κλίμα».

α)

να συμβάλει στη στροφή προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, με αποδοτικότητα των πόρων και ανθεκτικότητα στην αλλαγή του κλίματος, στην προστασία και στη βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος, καθώς και στην ανάσχεση και αντιστροφή της απώλειας της βιοποικιλότητας, συμπεριλαμβανομένης της στηρίξεως του δικτύου Natura 2000, και στην αντιμετώπιση της υποβάθμισης των οικοσυστημάτων·

β)

να βελτιώσει την ανάπτυξη, την υλοποίηση και την επιβολή της περιβαλλοντικής και κλιματικής πολιτικής και νομοθεσίας της Ένωσης καθώς και να ευνοήσει και να προαγάγει την ολοκλήρωση και την ενσωμάτωση περιβαλλοντικών και κλιματικών στόχων σε άλλες πολιτικές της Ένωσης και στην πρακτική του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, μεταξύ άλλων και μέσω της αύξησης των δυνατοτήτων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα·

γ)

να υποστηρίξει τη βελτίωση της περιβαλλοντικής και κλιματικής διακυβέρνησης σε όλα τα επίπεδα, συμπεριλαμβανομένης της βελτιωμένης συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών, των ΜΚΟ και τοπικών παραγόντων·

δ)

να υποστηρίξει την υλοποίηση του 7ου Περιβαλλοντικού Προγράμματος Δράσης.

α)

το υποπρόγραμμα «Περιβάλλον»·

β)

το υποπρόγραμμα «Δράση για το Κλίμα».

α)

όσον αφορά τον γενικό στόχο που αναφέρεται στο στοιχείο α) της παραγράφου 1, αποδοτέες περιβαλλοντικές και κλιματικές βελτιώσεις. Σε σχέση με τον στόχο που αφορά τη συμβολή στην ανάσχεση και αντιστροφή της απώλειας βιοποικιλότητας, οι αποδοτέες περιβαλλοντικές βελτιώσεις μετρούνται μέσω του ποσοστού του δικτύου Natura 2000 που αποκαθίσταται ή τίθεται υπό επαρκή διαχείριση, της επιφάνειας και του τύπου των οικοσυστημάτων που αποκαθίστανται και του αριθμού και τύπου των στοχευμένων οικοτόπων και ειδών των οποίων η κατάσταση διατήρησης βελτιώνεται·

β)

όσον αφορά τους γενικούς στόχους που συνδέονται με την ανάπτυξη και την υλοποίηση που αναφέρεται στο στοιχείο β) της παραγράφου 1, τον αριθμό των παρεμβάσεων που αναπτύσσονται ή αναλαμβάνονται και οι οποίες υλοποιούν έργα, προγράμματα ή στρατηγικές σύμφωνα με την περιβαλλοντική ή κλιματική πολιτική και νομοθεσία της Ένωσης, και τον αριθμό των παρεμβάσεων που προσφέρονται για αναπαραγωγή ή μεταφορά·

γ)

όσον αφορά τους γενικούς στόχους που συνδέονται με την ολοκλήρωση και την ενσωμάτωση που αναφέρεται στο στοιχείο β) της παραγράφου 1, τον αριθμό των παρεμβάσεων που επιτυγχάνουν συνέργειες με άλλα κοινοτικά χρηματοδοτικά προγράμματα ή που ενσωματώνονται σε αυτά, ή οι οποίες ενσωματώνονται στην πρακτική του δημόσιου ή του ιδιωτικού τομέα·

δ)

όσον αφορά τον γενικό στόχο που αναφέρεται στο στοιχείο γ) της παραγράφου 1, τον αριθμό των παρεμβάσεων που υλοποιούνται προκειμένου να διασφαλιστεί η βελτίωση της διακυβέρνησης, της διάδοσης πληροφοριών και της ευαισθητοποίησης σχετικά με τις περιβαλλοντικές πτυχές.

α)

Το ποσό των 2 592 491 250 EUR από το συνολικό χρηματοδοτικό κονδύλιο που αναφέρεται στην παράγραφο 1 διατίθεται για το υποπρόγραμμα «Περιβάλλον»·

β)

το ποσό των 864 163 750 EUR από το συνολικό χρηματοδοτικό κονδύλιο που αναφέρεται στην παράγραφο 1 διατίθεται για το υποπρόγραμμα «Κλιματική δράση».

α)

Χώρες της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ) που είναι μέρη στη συμφωνία σχετικά με τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ)·

β)

υποψήφιες χώρες, δυνάμει υποψήφιες και προσχωρούσες χώρες, στην Ένωση·

γ)

χώρες γα τις οποίες ισχύει η ευρωπαϊκή πολιτική γειτονίας·

δ)

χώρες που έχουν γίνει μέλη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, σύμφωνα με τον κανονισμό του Συμβουλίου (ΕΚ) αριθ. 993/1999 (24).

α)

Περιβάλλον και αποδοτικότητα των πόρων·

β)

Φύση και Βιοποικιλότητα·

γ)

Περιβαλλοντική διακυβέρνηση και πληροφόρηση.

α)

τις προτεραιότητες που ορίζονται στο 7ο πρόγραμμα δράσης στον τομέα του περιβάλλοντος·

β)

τους ειδικούς στόχους που ορίζονται για κάθε τομέα προτεραιότητας που αναφέρεται στα άρθρα 10, 11 και 12·

γ)

την πείρα που συσσωρεύθηκε κατά την υλοποίηση του πολυετούς προγράμματος εργασίας που αναφέρεται στο άρθρο 24·

δ)

την πείρα που συσσωρεύθηκε κατά την υλοποίηση των ολοκληρωμένων έργων·

ε)

τις προτεραιότητες που απορρέουν από τη νέα ενωσιακή περιβαλλοντική νομοθεσία, η οποία εκδόθηκε μετά 23ης Δεκεμβρίου 2013· ή

στ)

την πείρα που συσσωρεύθηκε κατά την υλοποίηση της ισχύουσας ενωσιακής νομοθεσίας και πολιτικής για το περιβάλλον.

α)

Ανάπτυξη, δοκιμή και επίδειξη πολιτικών ή διαχειριστικών προσεγγίσεων, βέλτιστων πρακτικών και λύσεων, συμπεριλαμβανομένων της ανάπτυξης και επίδειξης καινοτόμων τεχνολογιών, για περιβαλλοντικές προκλήσεις, που προσφέρονται για αναπαραγωγή, μεταφορά ή ενσωμάτωση, περιλαμβανομένου και του σεβασμού για τον δεσμό που υπάρχει μεταξύ περιβάλλοντος και υγείας, και η υποστήριξη της πολιτικής και της νομοθεσίας που σχετίζεται με την αποδοτικότητα των πόρων, περιλαμβανομένου και του χάρτη πορείας που οδηγεί σε μια αποδοτική, από πλευράς πόρων, Ευρώπη·

β)

υποστήριξη της εφαρμογής, ανάπτυξης, δοκιμής και επίδειξης ολοκληρωμένων προσεγγίσεων για την υλοποίηση έργων και προγραμμάτων σύμφωνα με την περιβαλλοντική πολιτική και νομοθεσία της Ένωσης, κυρίως στους τομείς των υδάτων, των αποβλήτων και του αέρα·

γ)

βελτίωση της γνωστικής βάσης για την ανάπτυξη, εφαρμογή, εκτίμηση, παρακολούθηση και αξιολόγηση της περιβαλλοντικής πολιτικής και νομοθεσίας της Ένωσης και η εκτίμηση και παρακολούθηση των παραγόντων, πιέσεων και αντιδράσεων που έχουν επιπτώσεις στο περιβάλλον εντός και εκτός της Ένωσης.

α)

Συμβολή στην ανάπτυξη και υλοποίηση της πολιτικής και νομοθεσίας της Ένωσης στον τομέα της φύσης και της βιοποικιλότητας, περιλαμβανομένης και της Στρατηγικής της Ένωσης για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2020, και των οδηγιών 92/43/ΕΟΚ και 2009/147/ΕΚ, κυρίως μέσω της εφαρμογής, ανάπτυξης, δοκιμής και επίδειξης προσεγγίσεων, βέλτιστων πρακτικών και λύσεων·

β)

υποστήριξη της περαιτέρω ανάπτυξης, υλοποίησης και διαχείρισης του δικτύου Natura 2000 που έχει δημιουργηθεί βάσει του άρθρου 3 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, ιδίως δε της εφαρμογής, ανάπτυξης, δοκιμής και επίδειξης ολοκληρωμένων προσεγγίσεων για την υλοποίηση των πλαισίων δράσης προτεραιότητας που καταρτίζονται με βάση το άρθρο 8 της εν λόγω οδηγίας·

γ)

βελτίωση της βάσης γνώσεων για την ανάπτυξη, εφαρμογή, εκτίμηση, παρακολούθηση και αξιολόγηση της πολιτικής και νομοθεσίας της Ένωσης για τη φύση και τη βιοποικιλότητα και για την εκτίμηση και παρακολούθηση των παραγόντων, πιέσεων και αντιδράσεων που έχουν επιπτώσεις στη φύση και τη βιοποικιλότητα εντός και εκτός της Ένωσης.

α)

Προώθηση της ευαισθητοποίησης σε περιβαλλοντικά ζητήματα, περιλαμβανομένης και της εξασφάλισης υποστήριξης από μέρους του κοινού και των παραγόντων στην πολιτική που χαράσσει η Ένωση στον τομέα του περιβάλλοντος, και προώθηση της γνώσης όσον αφορά τη βιώσιμη ανάπτυξη και νέων προτύπων βιώσιμης κατανάλωσης·

β)

υποστήριξη της επικοινωνίας, της διαχείρισης και της διάδοσης πληροφοριών στον τομέα του περιβάλλοντος, και διευκόλυνση της ανταλλαγής γνώσεων σχετικά με επιτυχείς περιβαλλοντικές λύσεις και πρακτικές, μεταξύ άλλων και μέσω της ανάπτυξης πλατφορμών συνεργασίας μεταξύ παραγόντων και εκπαίδευσης·

γ)

προώθηση και συμβολή για την αποτελεσματικότερη συμμόρφωση με την περιβαλλοντική νομοθεσία της Ένωσης και επιβολή της εφαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της Ένωσης, κυρίως μέσω της προώθησης της ανάπτυξης και της διάδοσης βέλτιστων πρακτικών και προσεγγίσεων πολιτικής·

δ)

προώθηση της βελτίωσης της περιβαλλοντικής διακυβέρνησης, με τη διεύρυνση της συμμετοχής των ενδιαφερομένων, συμπεριλαμβανομένων των ΜΚΟ, στις διαβουλεύσεις για πολιτικές και στην εφαρμογή τους.

α)

Μετριασμός της κλιματικής αλλαγής·

β)

Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή·

γ)

Κλιματική διακυβέρνηση και πληροφόρηση.

α)

τη συμβολή στην υλοποίηση και ανάπτυξη της πολιτικής και νομοθεσίας της Ένωσης για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, συμπεριλαμβανομένης της ενσωμάτωσης σε όλους τους τομείς πολιτικής, κυρίως μέσω της ανάπτυξης, δοκιμής και επίδειξης προσεγγίσεων πολιτικής και διαχείρισης, βέλτιστων πρακτικών και λύσεων για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής·

β)

τη βελτίωση της γνωστικής βάσης για την ανάπτυξη, εκτίμηση, παρακολούθηση, αξιολόγηση και υλοποίηση αποτελεσματικών δράσεων και μέτρων μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και την ενίσχυση της δυνατότητας πρακτικής εφαρμογής αυτών των γνώσεων·

γ)

τη διευκόλυνση της ανάπτυξης και υλοποίησης ολοκληρωμένων προσεγγίσεων, λόγου χάρη για στρατηγικές και έργα μετριασμού της κλιματικής αλλαγής σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο·

δ)

τη συμβολή στην ανάπτυξη και επίδειξη καινοτόμων τεχνολογιών, συστημάτων, μεθόδων και μέσων μετριασμού της κλιματικής αλλαγής τα οποία προσφέρονται για αναπαραγωγή, μεταφορά και ενσωμάτωση.

α)

τη συμβολή στην ανάπτυξη και υλοποίηση της πολιτικής και νομοθεσίας της Ένωσης για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, συμπεριλαμβανομένης της ενσωμάτωσης σε όλους τους τομείς πολιτικής, κυρίως μέσω της ανάπτυξης, δοκιμής και επίδειξης προσεγγίσεων πολιτικής και διαχείρισης, βέλτιστων πρακτικών και λύσεων για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, συμπεριλαμβανομένων, όπου δει, προσεγγίσεων βασισμένων στο οικοσύστημα·

β)

τη βελτίωση της γνωστικής βάσης για την ανάπτυξη, εκτίμηση, παρακολούθηση, αξιολόγηση και υλοποίηση αποτελεσματικών δράσεων και μέτρων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή που βασίζονται στο οικοσύστημα, με προτεραιότητα, όπου δει, σε όσα εφαρμόζουν προσέγγιση που βασίζεται στο οικοσύστημα, και την ενίσχυση της δυνατότητας πρακτικής εφαρμογής αυτών των γνώσεων·

γ)

τη διευκόλυνση της ανάπτυξης και υλοποίησης ολοκληρωμένων προσεγγίσεων που βασίζονται στο οικοσύστημα, λόγου χάρη για στρατηγικές και έργα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, με προτεραιότητα, όπου δει, στις προσεγγίσεις που βασίζονται στο οικοσύστημα·

δ)

τη συμβολή στην ανάπτυξη και επίδειξη καινοτόμων τεχνολογιών, συστημάτων, μεθόδων και μέσων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή τα οποία προσφέρονται για αναπαραγωγή, μεταφορά και ενσωμάτωση.

α)

η προώθηση της ευαισθητοποίησης για κλιματικά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένης της εξασφάλισης υποστήριξης από μέρους του κοινού και των παραγόντων στην πολιτική που χαράσσει η Ένωση στον τομέα του κλίματος, και η προώθηση της γνώσης όσον αφορά τη βιώσιμη ανάπτυξη·

β)

η υποστήριξη της επικοινωνίας, της διαχείρισης και της διάδοσης πληροφοριών στον τομέα του κλίματος, και η διευκόλυνση της ανταλλαγής γνώσεων σχετικά με επιτυχείς κλιματικές λύσεις και πρακτικές, μεταξύ άλλων και μέσω της ανάπτυξης πλατφορμών συνεργασίας μεταξύ των συμμετεχόντων και της εκπαίδευσης·

γ)

η προώθηση και συμβολή για αποτελεσματικότερη συμμόρφωση με την νομοθεσία της Ένωσης για το περιβάλλον και την επιβολή της εφαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της Ένωσης, κυρίως μέσω της προώθησης της ανάπτυξης και της διάδοσης βέλτιστων πρακτικών και προσεγγίσεων πολιτικής·

δ)

η προώθηση της βελτίωσης της κλιματικής διακυβέρνησης, με τη διεύρυνση της συμμετοχής των ενδιαφερομένων, συμπεριλαμβανομένων των ΜΚΟ, στις διαβουλεύσεις για πολιτικές και στην εφαρμογή τους.

α)

επιχορηγήσεις·

β)

συμβάσεις κρατικών προμηθειών·

γ)

συνεισφορές σε χρηματοδοτικά μέσα σύμφωνα με τις διατάξεις περί χρηματοδοτικών μέσων που ορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012, ιδίως στα άρθρα 139 και 140, και σύμφωνα με λειτουργικές απαιτήσεις που ορίζονται σε συγκεκριμένες πράξεις της Ένωσης·

δ)

οποιεσδήποτε άλλες παρεμβάσεις απαιτούνται για την επίτευξη των γενικών στόχων που αναφέρονται στο άρθρο 3.

α)

πιλοτικά έργα·

β)

έργα επίδειξης·

γ)

έργα βέλτιστων πρακτικών·

δ)

ολοκληρωμένα έργα·

ε)

έργα τεχνικής βοήθειας·

στ)

έργα οικοδόμησης δυναμικού·

ζ)

προπαρασκευαστικά έργα·

η)

έργα πληροφόρησης, ευαισθητοποίησης και διάδοσης·

θ)

οποιαδήποτε άλλα έργα απαιτούνται για την επίτευξη των γενικών στόχων που αναφέρονται στο άρθρο 3.

α)

παρουσιάζουν ενδιαφέρον για την Ένωση, συμβάλλοντας σημαντικά στην επίτευξη ενός από τους γενικούς στόχους του προγράμματος LIFE που ορίζονται στο άρθρο 3 καθώς και τους ειδικούς στόχους των τομέων προτεραιότητας που παρατίθενται στο άρθρο 9, τις θεματικές προτεραιότητες που ορίζονται στο Παράρτημα ΙΙΙ ή τους ειδικούς στόχους για τους τομείς προτεραιότητας που παρατίθενται στο άρθρο 13·

β)

διασφαλίζουν μια οικονομικά αποδοτική προσέγγιση και είναι τεχνικώς και οικονομικώς συναφή· και

γ)

είναι ορθά ως προς την προτεινόμενη υλοποίηση.

α)

κατά το πρώτο στάδιο της διαδικασίας υποβολής αιτήσεως, από σχέδιο χρηματοδότησης, και,

β)

κατά το δεύτερο στάδιο της διαδικασίας υποβολής αιτήσεως, από τουλάχιστον μία επιστολή δήλωσης προθέσεων, η οποία δηλώνει τον βαθμό στον οποίο ενεργοποιούνται άλλες σχετικές ενωσιακές, εθνικές ή ιδιωτικές πηγές χρηματοδότησης και προσδιορίζει τέτοιες χρηματοδοτικές πηγές.

α)

το μέσο ύψος απορρόφησης του ενδεικτικού εθνικού μεριδίου του εκ μέρους του κράτους μέλους για τα έτη 2010, 2011 και 2012, όπως ορίζεται σύμφωνα με το άρθρο 6 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 614/2007, είναι κάτω του 70 %·

β)

το κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ του κράτους μέλους κατά το 2012 ήταν κάτω του 90 % του μέσου ενωσιακού όρου· ή

γ)

το κράτος μέλος προσχώρησε στην Ένωση το 2013 μετά την 1η Ιανουαρίου 2013.

α)

το μέσο ύψος απορρόφησης του ενδεικτικού εθνικού μεριδίου του εκ μέρους του κράτους μέλους για τα έτη 2014, 2015 και 2016, όπως αναφέρεται στην παράγραφο 5, είναι κάτω του 70 %· και

β)

το μέσο ύψος απορρόφησης του ενδεικτικού εθνικού μεριδίου του εκ μέρους του κράτους μέλους για τα έτη 2014, 2015 και 2016 έχει αυξηθεί σε σύγκριση με το μέσο ύψος απορρόφησης για τα έτη 2010, 2011 και 2012.

α)

διορισμό νέου προσωπικού και εκπαίδευση για τα εθνικά ή περιφερειακά σημεία επαφής του LIFE·

β)

διευκόλυνση ανταλλαγών εμπειριών και βέλτιστων πρακτικών και προώθηση της διάδοσης και χρήσης των αποτελεσμάτων από τα έργα του προγράμματος LIFE·

γ)

προσεγγίσεις εκπαίδευσης του εκπαιδευτή·

δ)

προγράμματα ανταλλαγής και υποστήριξης μεταξύ δημόσιων αρχών σε κράτη μέλη, ιδίως δραστηριότητες ανταλλαγών αριστείας.

α)

έως το 60 % των επιλέξιμων δαπανών για όλα τα έργα, εκτός από όσα αναφέρονται στο στοιχείο γ), που χρηματοδοτούνται από τα δύο υπο-προγράμματα «Περιβάλλον» και «Δράση για το Κλίμα», για τη διάρκεια του πρώτου πολυετούς προγράμματος εργασίας·

β)

έως το 55 % των επιλέξιμων δαπανών για όλα τα έργα, εκτός από όσα αναφέρονται στο στοιχείο γ), που χρηματοδοτούνται από τα δύο υπο-προγράμματα «Περιβάλλον» και «Δράση για το Κλίμα», για τη διάρκεια του δευτέρου πολυετούς προγράμματος εργασίας·

γ)

για το σύνολο διάρκειας του προγράμματος LIFE:

α)

η αγορά θα συμβάλει στη βελτίωση, διατήρηση και αποκατάσταση της ακεραιότητας του δικτύου Natura 2000 που συνεστήθη σύμφωνα με το άρθρο 3 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, μεταξύ άλλων μέσω της βελτίωσης της δυνατότητας σύνδεσης με τη δημιουργία διαδρόμων, συνδετικών στοιχείων, ή άλλων στοιχείων πράσινης υποδομής·

β)

η αγορά γης είναι ο μόνος ή ο πλέον αποτελεσματικός τρόπος για την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος διατήρησης·

γ)

η αγοραζόμενη γη προορίζεται, μακροπροθέσμως, αποκλειστικά για χρήσεις που συνάδουν με τους στόχους που εκτίθενται στα άρθρα 11, 14 ή 15· και

δ)

το οικείο κράτος μέλος εξασφαλίζει, μέσω μεταβίβασης ή άλλου τρόπου, ότι η γη αυτή χρησιμοποιείται, μακροπροθέσμως, αποκλειστικά για σκοπούς διατήρησης της φύσης.

α)

ενημέρωση και επικοινωνία, συμπεριλαμβανομένων εκστρατειών ευαισθητοποίησης. Οι χρηματοδοτικοί πόροι που κατανέμονται σε δράσεις επικοινωνίας βάσει του παρόντος κανονισμού καλύπτουν επίσης την εταιρική επικοινωνία επί των πολιτικών προτεραιοτήτων της Ένωσης, καθώς και σχετικά με το καθεστώς εφαρμογής και μεταφοράς όλης της βασικής ενωσιακής νομοθεσίας για το περιβάλλον και το κλίμα·

β)

μελέτες, έρευνες, εφαρμογή μοντέλων και ανάπτυξη σεναρίων·

γ)

την προετοιμασία, την υλοποίηση, την παρακολούθηση, τον έλεγχο και την αξιολόγηση έργων, πολιτικών, προγραμμάτων και νομοθεσίας·

δ)

εργαστήρια, διασκέψεις και συναντήσεις·

ε)

δικτύωση και πλατφόρμες βέλτιστης πρακτικής·

στ)

οποιεσδήποτε άλλες δράσεις που απαιτούνται για την επίτευξη των γενικών στόχων που αναφέρονται στο άρθρο 3.

α)

την κατανομή κεφαλαίων μεταξύ τομέων προτεραιότητας και μεταξύ διαφόρων τύπων χρηματοδότησης στο πλαίσιο κάθε υπο-προγράμματος σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 3 και το άρθρο 17 παράγραφοι 4 και 5. Δεν πραγματοποιείται άλλη εκ των προτέρων κατανομή για επιχορηγήσεις δράσης στο πλαίσιο έργων μεταξύ ή εντός κάθε τομέα προτεραιότητας, με εξαίρεση έργα τεχνικής βοήθειας και έργα οικοδόμησης δυναμικού·

β)

τα θέματα έργων που υλοποιούν τις θεματικές προτεραιότητες που ορίζονται στο Παράρτημα ΙΙΙ για τα έργα που θα χρηματοδοτηθούν κατά την περίοδο που καλύπτεται από το πολυετές πρόγραμμα εργασιών·

γ)

ποιοτικά και ποσοτικά αποτελέσματα, δείκτες και στόχους για κάθε τομέα προτεραιότητας και τύπο έργων κατά την περίοδο που καλύπτεται από το πολυετές πρόγραμμα εργασιών, σύμφωνα με τους δείκτες επιδόσεων που προβλέπει το άρθρο 3 παράγραφος 3 και τους ειδικούς στόχους που ορίζονται για κάθε προτεραιότητα στα άρθρα 10, 11, 12, 14, 15 και 16·

δ)

την τεχνική μεθοδολογία για τη διαδικασία επιλογής έργων και τα κριτήρια επιλογής και ανάθεσης για τις επιχορηγήσεις, σύμφωνα με τα άρθρα 2 και 19 του παρόντος κανονισμού και τις σχετικές διατάξεις του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012·

ε)

ενδεικτικά χρονοδιαγράμματα για τις προσκλήσεις υποβολής προτάσεων κατά την περίοδο που καλύπτεται από το πολυετές πρόγραμμα εργασιών.

α)

το αργότερο έως την 30ή Ιουνίου 2017, εξωτερική και ανεξάρτητη έκθεση ενδιάμεσης αξιολόγησης του προγράμματος LIFE (και των υπο-προγραμμάτων του), συμπεριλαμβανομένων των ποιοτικών και ποσοτικών πτυχών της υλοποίησής του, του ύψους των δαπανών που σχετίζονται με το κλίμα και τη βιοποικιλότητα, του βαθμού στον οποίο έχουν επιτευχθεί συνέργειες μεταξύ των στόχων, και της συμπληρωματικότητάς του με άλλα συναφή προγράμματα της Ένωσης, της επίτευξης των στόχων όλων των μέτρων (σε επίπεδο αποτελεσμάτων και επιπτώσεων, ει δυνατόν), της αποδοτικότητας της χρήσης πόρων και της ευρωπαϊκής προστιθέμενης αξίας του προγράμματος, για τη λήψη απόφασης για την ανανέωση, τροποποίηση ή αναστολή των μέτρων. Η εν λόγω έκθεση ενδιάμεσης αξιολόγησης περιλαμβάνει επίσης ποσοτική και ποιοτική ανάλυση της συμβολής του προγράμματος LIFE στο καθεστώς διατήρησης των οικοτόπων και ειδών που απαριθμούνται στις οδηγίες 92/43/ΕΟΚ και 2009/147/ΕΚ. Η αξιολόγηση πραγματεύεται επίσης τις δυνατότητες απλούστευσης, την εσωτερική και εξωτερική του συνάφεια, τη συνεχιζόμενη συνάφεια όλων των στόχων, καθώς και τη συμβολή των μέτρων του προγράμματος LIFE στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και στη διατηρήσιμη ανάπτυξη. Λαμβάνει υπόψη τα αποτελέσματα της αξιολόγησης για τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του LIFE+. Η έκθεση ενδιάμεσης αξιολόγησης συνοδεύεται από σχόλια της Επιτροπής, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου με τον οποίο λαμβάνονται υπόψη τα ευρήματα της ενδιάμεσης αξιολόγησης κατά την υλοποίηση του προγράμματος LIFE, ιδίως δε του βαθμού στον οποίο πρέπει να τροποποιηθούν οι θεματικές προτεραιότητες που ορίζει το Παράρτημα ΙΙΙ.

Η έκθεση ενδιάμεσης αξιολόγησης περιέχει ή συνοδεύεται από ενδελεχή αξιολόγηση του βαθμού και της ποιότητας της ζήτησης, του σχεδιασμού και της υλοποίησης των ολοκληρωμένων έργων. Ιδιαίτερο εστιακό σημείο αποτελεί η επιτευχθείσα ή αναμενόμενη επιτυχία των ολοκληρωμένων έργων σε σχέση με τη μόχλευση άλλων ταμείων της Ένωσης, λαμβάνοντας ειδικότερα υπόψη τα οφέλη της αυξημένης συνεκτικότητας με άλλα χρηματοδοτικά μέσα της Ένωσης, τον βαθμό στον οποίο συμμετείχαν οι σχετικοί παράγοντες και τον βαθμό στον οποίο παλαιότερα έργα του LIFE+ καλύφθηκαν ή αναμένεται να καλυφθούν από τα ολοκληρωμένα έργα.

β)

το αργότερο έως την 31η Δεκεμβρίου 2023, εξωτερική και ανεξάρτητη εκ των υστέρων έκθεση αξιολόγησης που καλύπτει την υλοποίηση και τα αποτελέσματα του προγράμματος LIFE και των υπο-προγραμμάτων του, συμπεριλαμβανομένων του ύψους των δαπανών που σχετίζονται με το κλίμα και τη βιοποικιλότητα, της έκτασης στην οποία το πρόγραμμα LIFE ως σύνολο και το καθένα από τα υπο-προγράμματά του επιτυγχάνουν τους στόχους τους, του βαθμού στον οποίο έχουν υλοποιηθεί συνέργειες μεταξύ των ποικίλων στόχων, καθώς και τη συμβολή του προγράμματος LIFE στην επίτευξη των στόχων και σκοπών της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Η εκ των υστέρων έκθεση αξιολόγησης εξετάζει επίσης τον βαθμό στον οποίο έχει επιτευχθεί η ενσωμάτωση περιβαλλοντικών και κλιματικών στόχων σε άλλες ενωσιακές πολιτικές και, στο μέτρο του δυνατού, το οικονομικό όφελος που επιτυγχάνεται μέσω του προγράμματος LIFE καθώς και τον αντίκτυπο και την προστιθέμενη αξία που προσδίδει στις συμμετέχουσες κοινότητες.