21.11.2017   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 305/12

(1)

Η απόφαση-πλαίσιο 2004/757/ΔΕΥ του Συμβουλίου (3) παρέχει μια κοινή προσέγγιση για την αντιμετώπιση της παράνομης διακίνησης ναρκωτικών, η οποία συνιστά απειλή αφενός για την υγεία, την ασφάλεια και την ποιότητα ζωής των πολιτών της Ένωσης και, αφετέρου, για τη νόμιμη οικονομία και για τη σταθερότητα και την ασφάλεια των κρατών μελών. Η απόφαση-πλαίσιο 2004/757/ΔΕΥ θεσπίζει τους ελάχιστους κοινούς κανόνες για τον ορισμό των εγκλημάτων και των ποινών που συνδέονται με τη διακίνηση ναρκωτικών, προκειμένου να αποφεύγονται προβλήματα που προκύπτουν κατά τη συνεργασία μεταξύ των δικαστικών αρχών και των αρχών επιβολής του νόμου των κρατών μελών σε περίπτωση που η επίμαχη πράξη ή πράξεις δεν είναι αξιόποινες σύμφωνα με το δίκαιο τόσο του αιτούντος κράτους μέλους όσο και εκείνου στο οποίο υποβάλλεται η αίτηση.

(2)

Η απόφαση-πλαίσιο 2004/757/ΔΕΥ εφαρμόζεται τόσο για τις ουσίες που καλύπτονται από την Ενιαία Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών περί Ναρκωτικών του 1961, όπως τροποποιήθηκε με το πρωτόκολλο του 1972, όσο και για τις ουσίες που καλύπτονται από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών περί Ψυχοτρόπων Ουσιών του 1971 («συμβάσεις του ΟΗΕ»), καθώς και για τα συνθετικά ναρκωτικά που υπόκεινται σε μέτρα ελέγχου σε ολόκληρη την Ένωση σύμφωνα με την κοινή δράση 97/396/ΔΕΥ του Συμβουλίου (4), τα οποία ενέχουν κινδύνους για τη δημόσια υγεία ισοδύναμους με εκείνους που ενέχουν οι ουσίες που καλύπτονται από τις συμβάσεις του ΟΗΕ.

(3)

Η απόφαση-πλαίσιο 2004/757/ΔΕΥ θα πρέπει να εφαρμόζεται και στις ουσίες που υπόκεινται σε μέτρα ελέγχου και ποινικές κυρώσεις σύμφωνα με την απόφαση 2005/387/ΔΕΥ του Συμβουλίου (5), οι οποίες ενέχουν κινδύνους για τη δημόσια υγεία ισοδύναμους με εκείνους που ενέχουν οι ουσίες που καλύπτονται από τις συμβάσεις του ΟΗΕ.

(4)

Στην Ένωση εμφανίζονται με μεγάλη συχνότητα και διαδίδονται με ταχείς ρυθμούς νέες ψυχοδραστικές ουσίες οι οποίες μιμούνται τη δράση των ουσιών που καλύπτονται από τις συμβάσεις του ΟΗΕ. Ορισμένες νέες ψυχοδραστικές ουσίες εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους για τη δημόσια υγεία και την κοινωνία. Ο κανονισμός (ΕΕ) 2017/2101 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (6) παρέχει το πλαίσιο για την ανταλλαγή πληροφοριών για νέες ψυχοδραστικές ουσίες και για διαδικασία εκτίμησης κινδύνου με βάση αρχική έκθεση και έκθεση αξιολόγησης του κινδύνου που καταρτίζονται για να αξιολογηθεί κατά πόσο οι νέες ψυχοδραστικές ουσίες εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους για τη δημόσια υγεία και την κοινωνία. Για να μειωθεί αποτελεσματικά η διαθεσιμότητα των νέων ψυχοδραστικών ουσιών που εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους για τη δημόσια υγεία και, όπου συντρέχει περίπτωση, για την κοινωνία και για να αποτραπεί η παράνομη διακίνηση τέτοιων ουσιών και η εμπλοκή εγκληματικών οργανώσεων, οι εν λόγω ουσίες θα πρέπει να περιληφθούν στον ορισμό των ναρκωτικών σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας οδηγίας και να αποτυπωθούν σε αναλογικές διατάξεις ποινικού δικαίου.

(5)

Οι νέες ψυχοδραστικές ουσίες που περιλαμβάνονται στον ορισμό των «ναρκωτικών» θα πρέπει, συνεπώς, να καλύπτονται από τις διατάξεις του ενωσιακού ποινικού δικαίου περί παράνομης διακίνησης ναρκωτικών. Αυτό αναμένεται ότι θα συμβάλει στον εξορθολογισμό και στην αποσαφήνιση του νομικού πλαισίου της Ένωσης, καθώς οι ίδιες ποινικές διατάξεις θα ισχύουν για τις ουσίες που καλύπτονται από τις συμβάσεις του ΟΗΕ και για τις πλέον επιβλαβείς νέες ψυχοδραστικές ουσίες. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να τροποποιηθεί ο ορισμός των «ναρκωτικών» στην απόφαση-πλαίσιο 2004/757/ΔΕΥ.

(6)

Η παρούσα οδηγία θα πρέπει να καθορίσει τα ουσιώδη στοιχεία του ορισμού των «ναρκωτικών», καθώς και η διαδικασία και τα κριτήρια για την ένταξη νέων ψυχοδραστικών ουσιών στον εν λόγω ορισμό. Επιπλέον, για να συμπεριληφθούν στον ορισμό των «ναρκωτικών» ψυχοδραστικές ουσίες που έχουν ήδη υπαχθεί σε μέτρα ελέγχου με αποφάσεις του Συμβουλίου εκδοθείσες σύμφωνα με την κοινή δράση 97/396/ΔΕΥ και την απόφαση 2005/387/ΔΕΥ, θα πρέπει να προστεθεί στην απόφαση-πλαίσιο 2004/757/ΔΕΥ παράρτημα που θα περιλαμβάνει κατάλογο των εν λόγω ψυχοδραστικών ουσιών.

(7)

Ωστόσο, για να αντιμετωπιστεί άμεσα η εμφάνιση και διάδοση επιβλαβών νέων ψυχοδραστικών ουσιών στην Ένωση, θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η εξουσία έκδοσης πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 290 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), με σκοπό να τροποποιηθεί το εν λόγω παράρτημα, ώστε να περιληφθούν νέες ψυχοδραστικές ουσίες στον ορισμό των «ναρκωτικών». Είναι ιδιαίτερα σημαντικό η Επιτροπή να διεξάγει, κατά τις προπαρασκευαστικές της εργασίες, τις κατάλληλες διαβουλεύσεις, μεταξύ άλλων σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, οι οποίες να πραγματοποιούνται σύμφωνα με τις αρχές που ορίζονται στη διοργανική συμφωνία της 13ης Απριλίου 2016 για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου (7). Πιο συγκεκριμένα, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ίση συμμετοχή στην προετοιμασία των κατ' εξουσιοδότηση πράξεων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο λαμβάνουν όλα τα έγγραφα ταυτόχρονα με τους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών, και οι εμπειρογνώμονές τους έχουν συστηματικά πρόσβαση στις συνεδριάσεις των ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής που ασχολούνται με την προετοιμασία κατ' εξουσιοδότηση πράξεων.

(8)

Για να αντιμετωπίζεται άμεσα η εμφάνιση και διάδοση νέων επιβλαβών ψυχοδραστικών ουσιών στην Ένωση, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εφαρμόζουν τις διατάξεις της απόφασης-πλαισίου 2004/757/ΔΕΥ σε νέες ψυχοδραστικές ουσίες που συνιστούν σοβαρό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία, και, όπου συντρέχει περίπτωση, για την κοινωνία, το ταχύτερο δυνατό και, το αργότερο, εντός έξι μηνών από την έναρξη ισχύος μίας κατ' εξουσιοδότηση πράξης που τροποποιεί το παράρτημα για να τις περιλάβει στον ορισμό των «ναρκωτικών». Τα κράτη μέλη θα πρέπει να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να συντομεύσουν την προθεσμία αυτή στο μέτρο του δυνατού.

(9)

Δεδομένου ότι ο στόχος της παρούσας οδηγίας, ήτοι η επέκταση του πεδίου εφαρμογής των διατάξεων του ενωσιακού ποινικού δικαίου περί παράνομης διακίνησης ναρκωτικών στις νέες ψυχοδραστικές ουσίες που συνιστούν σοβαρό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία, και, όπου συντρέχει περίπτωση, για την κοινωνία, δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς με τη λήψη μέτρων αποκλειστικά σε εθνικό επίπεδο, μπορεί όμως να επιτευχθεί καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης, η Ένωση μπορεί να θεσπίσει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, όπως αυτή διατυπώνεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ). Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας του ιδίου άρθρου, η παρούσα οδηγία δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη αυτού του στόχου.

(10)

Η παρούσα οδηγία σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τηρεί τις αρχές που αναγνωρίζονται από τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδίως δε το δικαίωμα πραγματικής προσφυγής και αμερόληπτου δικαστηρίου, το τεκμήριο αθωότητας και τα δικαιώματα της υπεράσπισης, το δικαίωμα του προσώπου να μη δικάζεται ή να μην τιμωρείται ποινικά δύο φορές για την ίδια αξιόποινη πράξη, καθώς και τις αρχές της νομιμότητας και της αναλογικότητας αξιόποινων πράξεων και ποινών.

(11)

Δεδομένου ότι η παρούσα οδηγία μαζί με τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/2101 αποσκοπούν στην αντικατάσταση του μηχανισμού που θεσπίστηκε με την απόφαση 2005/387/ΔΕΥ, η εν λόγω απόφαση θα πρέπει να καταργηθεί.

(12)

Σύμφωνα με το άρθρο 3 του πρωτοκόλλου αριθ. 21 για τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας όσον αφορά τον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, που προσαρτάται στη ΣΕΕ και στη ΣΛΕΕ, η Ιρλανδία γνωστοποίησε την επιθυμία της να συμμετάσχει στη θέσπιση και την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας.

(13)

Σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 του πρωτοκόλλου αριθ. 21 για τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας όσον αφορά τον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, που προσαρτάται στη ΣΕΕ και στη ΣΛΕΕ, και με την επιφύλαξη του άρθρου 4 του εν λόγω πρωτοκόλλου, το Ηνωμένο Βασίλειο δεν συμμετέχει στη θέσπιση της παρούσας οδηγίας και δεν δεσμεύεται από αυτήν ούτε υπόκειται στην εφαρμογή της.

(14)

Σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 του πρωτοκόλλου αριθ. 22 σχετικά με τη θέση της Δανίας, το οποίο έχει προσαρτηθεί στη ΣΕΕ και στη ΣΛΕΕ, η Δανία δεν συμμετέχει στη θέσπιση της παρούσας οδηγίας και δεν δεσμεύεται από αυτήν ούτε υπόκειται στη εφαρμογή της.

(15)

Συνεπώς, η απόφαση-πλαίσιο 2004/757/ΔΕΥ θα πρέπει να τροποποιηθεί αναλόγως,

1)

Το άρθρο 1 τροποποιείται ως εξής:

2)

Παρεμβάλλονται τα ακόλουθα άρθρα:

«Άρθρο 1α

Διαδικασία για την υπαγωγή νέων ψυχοδραστικών ουσιών στον ορισμό των “ναρκωτικών”

1.   Βάσει αξιολόγησης κινδύνου ή συνδυασμένης αξιολόγησης κινδύνου που διεξάγεται σύμφωνα με το άρθρο 5γ του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1920/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (*1) και σύμφωνα με τα κριτήρια που καθορίζει η παράγραφος 2 του παρόντος άρθρου, η Επιτροπή, χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση, εκδίδει κατ' εξουσιοδότηση πράξη σύμφωνα με το άρθρο 8α, με την οποία θα τροποποιεί το παράρτημα της παρούσας απόφασης-πλαισίου προκειμένου να προσθέσει τη νέα ή τις νέες ψυχοδραστικές ουσίες σε αυτό και να ορίσει ότι η νέα ή οι νέες ψυχοδραστικές ουσίες συνιστούν σοβαρό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία και, όπου συντρέχει περίπτωση, για την κοινωνία σε επίπεδο Ένωσης και ότι υπάγονται στον ορισμό των “ναρκωτικών”.

2.   Όταν εξετάζει εάν θα εκδώσει κατ' εξουσιοδότηση πράξη κατά τα οριζόμενα στην παράγραφο 1, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη εάν η έκταση ή τα πρότυπα χρήσης της νέας ψυχοδραστικής ουσίας και η διαθεσιμότητά της και η πιθανότητα διάδοσης της χρήσης της εντός της Ένωσης είναι σημαντικά και εάν η βλάβη που προκαλείται στην υγεία από την κατανάλωση της νέας ψυχοδραστικής ουσίας, λόγω της οξείας ή χρόνιας τοξικότητας και του κινδύνου κατάχρησης ή της πιθανής εξάρτησης, συνιστά απειλή για τη ζωή. Η ζημία για την υγεία θεωρείται απειλή για τη ζωή εάν η νέα ψυχοδραστική ουσία ενδέχεται να προκαλέσει τον θάνατο ή θανατηφόρες βλάβες, βαριές ασθένειες, σοβαρή σωματική ή ψυχική βλάβη ή σημαντική εξάπλωση νόσων, συμπεριλαμβανομένων των αιματογενώς μεταδιδόμενων νοσημάτων.

Επιπλέον, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη εάν οι επιβλαβείς κοινωνικές συνέπειες που προκαλεί η νέα ψυχοδραστική ουσία για το άτομο και την κοινωνία είναι σοβαρές, και, ιδίως, εάν οι επιπτώσεις της νέας ψυχοδραστικής ουσίας στην κοινωνική λειτουργικότητα και τη δημόσια τάξη οδηγούν σε διατάραξη της δημόσιας τάξης ή προκαλούν βίαιη ή αντικοινωνική συμπεριφορά, η οποία έχει ως αποτέλεσμα βλάβη για τον χρήστη ή για άλλα πρόσωπα ή φθορά σε περιουσίες, ή εάν οι εγκληματικές ενέργειες, περιλαμβανομένου του οργανωμένου εγκλήματος, που σχετίζονται με τη νέα ψυχοδραστική ουσία είναι συστηματικές, εάν περιλαμβάνουν σημαντικά παράνομα κέρδη ή εάν συνεπάγονται σημαντικό οικονομικό κόστος.

3.   Εάν, εντός έξι εβδομάδων από την ημερομηνία παραλαβής της έκθεσης αξιολόγησης κινδύνων ή της έκθεσης συνδυασμένης αξιολόγησης κινδύνου σύμφωνα με το άρθρο 5γ παράγραφος 6 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1920/2006, η Επιτροπή κρίνει ότι δεν είναι απαραίτητο να εκδώσει κατ' εξουσιοδότηση πράξη που να συμπεριλάβει τη νέα ψυχοδραστική ουσία ή ουσίες στον ορισμό των «ναρκωτικών», υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο εξηγώντας τους λόγους.

4.   Σε ό,τι αφορά τις νέες ψυχοδραστικές ουσίες που προστίθενται στο παράρτημα της παρούσας απόφασης-πλαισίου, τα κράτη μέλη που δεν το έχουν ακόμη πράξει θέτουν σε ισχύ τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις που απαιτούνται για την εφαρμογή των διατάξεων της παρούσας απόφασης-πλαισίου στις νέες ψυχοδραστικές ουσίες το ταχύτερο δυνατό, αλλά όχι αργότερα από έξι μήνες μετά την έναρξη ισχύος της κατ' εξουσιοδότηση πράξης που τροποποιεί το παράρτημα. Ενημερώνουν αμέσως την Επιτροπή σχετικά.

Όταν τα κράτη μέλη θεσπίζουν τα εν λόγω μέτρα, αυτά περιέχουν παραπομπή στην παρούσα απόφαση-πλαίσιο ή συνοδεύονται από παρόμοια παραπομπή κατά την επίσημη δημοσίευσή τους. Οι τρόποι με τους οποίους γίνεται η παραπομπή αυτή καθορίζονται από τα κράτη μέλη.

Άρθρο 1β

Εθνικά μέτρα ελέγχου

Με την επιφύλαξη των υποχρεώσεων που επιβάλλονται στα κράτη μέλη διά της παρούσας απόφασης-πλαισίου, τα κράτη μέλη δύνανται να διατηρούν ή να θεσπίζουν στην επικράτειά τους, όσον αφορά τις νέες ψυχοδραστικές ουσίες, όποια εθνικά μέτρα ελέγχου κρίνουν κατάλληλα.

(*1)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1920/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (ΕΕ L 376 της 27.12.2006, σ. 1).»."

3)

Παρεμβάλλεται το ακόλουθο άρθρο:

«Άρθρο 8α

Άσκηση της εξουσιοδότησης

1.   Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ' εξουσιοδότηση πράξεις υπό τους όρους του παρόντος άρθρου.

2.   Η προβλεπόμενη στο άρθρο 1α εξουσία έκδοσης κατ' εξουσιοδότηση πράξεων ανατίθεται στην Επιτροπή για περίοδο διάρκειας πέντε ετών από τις 22 Νοεμβρίου 2017. Η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση σχετικά με την εξουσία που της έχει ανατεθεί το αργότερο εννέα μήνες πριν από τη λήξη της περιόδου των πέντε ετών. Η εξουσιοδότηση ανανεώνεται σιωπηρά για περιόδους ίδιας διάρκειας, εκτός αν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο προβάλουν αντιρρήσεις το αργότερο εντός τριών μηνών πριν από τη λήξη της κάθε περιόδου.

3.   Η εξουσιοδότηση που προβλέπεται στο άρθρο 1α μπορεί να ανακληθεί ανά πάσα στιγμή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή από το Συμβούλιο. Η απόφαση ανάκλησης περατώνει την εξουσιοδότηση που προσδιορίζεται στην εν λόγω απόφαση. Αρχίζει να ισχύει την επομένη της δημοσίευσης της απόφασης στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε μεταγενέστερη ημερομηνία που ορίζεται σε αυτή. Δεν θίγει το κύρος των κατ' εξουσιοδότηση πράξεων που ισχύουν ήδη.

4.   Πριν από την έκδοση μιας κατ' εξουσιοδότηση πράξης, η Επιτροπή διεξάγει διαβουλεύσεις με εμπειρογνώμονες που ορίζουν τα κράτη μέλη σύμφωνα με τις αρχές της διοργανικής συμφωνίας της 13ης Απριλίου 2016 για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου (*2).

5.   Μόλις εκδώσει κατ' εξουσιοδότηση πράξη, η Επιτροπή την κοινοποιεί ταυτόχρονα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο.

6.   Η κατ' εξουσιοδότηση πράξη που εκδίδεται δυνάμει του άρθρου 1α τίθεται σε ισχύ μόνο εφόσον το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο δεν έχουν προβάλει αντίρρηση εντός δύο μηνών από την ημέρα που η πράξη κοινοποιείται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ή αν, πριν λήξει αυτή η περίοδος, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ενημερώσουν αμφότερα την Επιτροπή ότι δεν θα προβάλουν αντιρρήσεις. Η προθεσμία αυτή παρατείνεται κατά δύο μήνες κατόπιν πρωτοβουλίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή του Συμβουλίου.

(*2)  ΕΕ L 123 της 12.5.2016, σ. 1.»."

4)

Προστίθεται παράρτημα, όπως ορίζεται στο παράρτημα της παρούσας οδηγίας.