(1)

Το κεφάλαιο των κατευθυντηρίων γραμμών της Εποπτεύουσας Αρχής της ΕΖΕΣ σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα για την περίοδο 2007-2013 (εφεξής «οι κατευθυντήριες γραμμές για τις περιφερειακές ενισχύσεις») διευκρινίζει τη γενική προσέγγιση της Αρχής όσον αφορά τις περιφερειακές κρατικές ενισχύσεις (2). Σύμφωνα με τους όρους που καθορίζονται στις κατευθυντήριες γραμμές για τις περιφερειακές ενισχύσεις, και παρά τις αρνητικές συνέπειες που μπορούν να έχουν οι περιφερειακές κρατικές ενισχύσεις για το εμπόριο και τον ανταγωνισμό, η Εποπτεύουσα Αρχή της ΕΖΕΣ (εφεξής η «Αρχή») δύναται να θεωρήσει τις κρατικές ενισχύσεις συμβατές με τη λειτουργία της συμφωνίας για τον ΕΟΧ εφόσον χορηγούνται για την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης ορισμένων μειονεκτικών περιφερειών του ΕΟΧ.

(2)

Γενικά, οι κατευθυντήριες γραμμές για τις περιφερειακές ενισχύσεις λαμβάνουν υπόψη τη σχετική σοβαρότητα των προβλημάτων που επηρεάζουν την ανάπτυξη των εν λόγω περιφερειών με τη θέσπιση ειδικών ανώτατων ορίων για τις περιφερειακές ενισχύσεις. Οι εν λόγω ανώτατες εντάσεις ενίσχυσης κυμαίνονται από 10 % έως 50 % των επιλέξιμων δαπανών, κυρίως βάσει του κατά κεφαλήν ΑΕΠ των υπόψη περιφερειών, ενώ παρέχουν συγχρόνως στα κράτη της ΕΖΕΣ κάποια ευελιξία ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι τοπικές συνθήκες. Οι χάρτες περιφερειακών ενισχύσεων για κάθε κράτος ΕΖΕΣ δημοσιεύονται στον δικτυακό τόπο της Αρχής (3). Οι διαβαθμισμένες αυτές εντάσεις ενίσχυσης αντικατοπτρίζουν, κατ’ ουσία, την προσπάθεια που πρέπει να καταβάλει η Αρχή για να σταθμίσει, αφενός, τις θετικές συνέπειες που μπορεί να έχει μια περιφερειακή επενδυτική ενίσχυση, ιδίως από την άποψη της προώθησης της συνοχής με την προσέλκυση επενδύσεων σε μειονεκτικές περιοχές, και, αφετέρου, τον περιορισμό των πιθανών αρνητικών επιπτώσεων που ενδέχεται να έχει μια τέτοια ενίσχυση στις μεμονωμένες επιχειρήσεις, π.χ. για οικονομικούς φορείς και για περιοχές, των οποίων το σχετικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα μειώνεται αντίστοιχα.

(3)

Μεγάλο επενδυτικό σχέδιο είναι μια αρχική επένδυση με επιλέξιμες δαπάνες άνω των 50 εκατ. EUR (4). Τα μεγάλα επενδυτικά σχέδια επηρεάζονται λιγότερο από προβλήματα που χαρακτηρίζουν τις μειονεκτικές περιοχές παρά τα επενδυτικά σχέδια μικρότερης κλίμακας. Υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος τα μεγάλα επενδυτικά σχέδια να επηρεάσουν το εμπόριο και, ως εκ τούτου, κίνδυνος μεγαλύτερης στρέβλωσης έναντι άλλων ανταγωνιστών από άλλες περιοχές. Ως προς τα σχέδια αυτά υπάρχει επίσης κίνδυνος το ποσό της ενίσχυσης να υπερβαίνει το ελάχιστο αναγκαίο ποσό για την αντιστάθμιση των περιφερειακών μειονεκτημάτων και υπάρχει επίσης κίνδυνος η χορήγηση κρατικών ενισχύσεων για τέτοια σχέδια να έχει αντιπαραγωγικά αποτελέσματα, όπως αναποτελεσματική επιλογή τόπου εγκατάστασης, μεγαλύτερη στρέβλωση του ανταγωνισμού και καθαρή απώλεια ευημερίας, δεδομένου ότι οι ενισχύσεις είναι ένας ακριβός τρόπος διοχέτευσης χρημάτων από τους φορολογούμενους προς τους αποδέκτες των ενισχύσεων, δηλαδή το κόστος της ενίσχυσης υπερβαίνει τα οφέλη για τους καταναλωτές και τους παραγωγούς.

(4)

Οι κατευθυντήριες γραμμές για τις περιφερειακές ενισχύσεις προβλέπουν, επίσης, ειδικούς κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις προς μεγάλα επενδυτικά σχέδια (5). Οι κατευθυντήριες γραμμές για τις περιφερειακές ενισχύσεις προβλέπουν την αυτόματη, προοδευτική αποκλιμάκωση των ανώτατων ορίων για περιφερειακές ενισχύσεις προοριζόμενες για τέτοια μεγάλα επενδυτικά σχέδια, με σκοπό να περιορισθούν οι στρεβλώσεις του ανταγωνισμού σε επίπεδα που μπορεί να θεωρηθεί ότι αντισταθμίζονται από τα οφέλη που οι ενισχύσεις αποφέρουν από άποψη ανάπτυξης των υπόψη περιφερειών (6).

(5)

Επιπλέον, τα κράτη της ΕΖΕΣ πρέπει να κοινοποιούν μεμονωμένα τις ενισχύσεις για επενδυτικά σχέδια εάν οι προτεινόμενες ενισχύσεις υπερβαίνουν το ανώτατο επιτρεπόμενο ποσό ενίσχυσης που μπορεί να χορηγηθεί για επενδύσεις με επιλέξιμες δαπάνες ύψους 100 εκατ. EUR βάσει των ισχυόντων κανόνων (όριο κοινοποίησης) (7). Σε σχέση με τις εν λόγω κοινοποιούμενες περιπτώσεις, η Αρχή ελέγχει ιδίως τις εντάσεις ενίσχυσης, το συμβιβάσιμό τους με τα γενικά κριτήρια των κατευθυντηρίων γραμμών για τις περιφερειακές ενισχύσεις και εξετάζει αν οι κοινοποιούμενες επενδύσεις αντιπροσωπεύουν μείζονα αύξηση της παραγωγικής ικανότητας και ταυτόχρονα αφορούν υποτονική ή ακόμη και παρακμάζουσα αγορά ή αν ωφελούν επιχειρήσεις που κατέχουν μεγάλα μερίδια αγοράς.

(6)

Παρά την αυτόματη αποκλιμάκωση, ορισμένα μεγάλα ποσά περιφερειακών ενισχύσεων για μεγάλα επενδυτικά σχέδια μπορούν να επηρεάσουν σε σημαντικό βαθμό το εμπόριο και να οδηγήσουν σε ουσιώδεις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού. Προς τούτο, παλαιότερη πολιτική της Αρχής ήταν να μην εγκρίνει ενισχύσεις για μεγάλα επενδυτικά σχέδια που υπερέβαιναν τα κάτωθι κατώφλια (8):

(7)

Ωστόσο, με τις παρούσες κατευθυντήριες γραμμές για τις περιφερειακές ενισχύσεις, η Αρχή επέλεξε μια πιο εξατομικευμένη προσέγγιση που παρέχει τη δυνατότητα να ληφθούν υπόψη, με όσο το δυνατόν πιο συγκεκριμένο τρόπο, η συνοχή και άλλα οφέλη που μπορούν να παράγουν τέτοια σχέδια. Τα οφέλη αυτά, όμως, πρέπει να σταθμιστούν έναντι των τυχόν αρνητικών συνεπειών για το εμπόριο και τον ανταγωνισμό, που θα πρέπει επίσης να διαπιστωθούν με όσο το δυνατόν πιο συγκεκριμένο τρόπο. Ως εκ τούτου, η παράγραφος 57 των κατευθυντηρίων γραμμών για τις περιφερειακές ενισχύσεις προβλέπει ότι η Αρχή θα κινεί επίσημη διαδικασία έρευνας δυνάμει του άρθρου 1 παράγραφος 2 του μέρους I του πρωτοκόλλου 3 της συμφωνίας περί Εποπτείας και Δικαστηρίου για περιπτώσεις που υπερβαίνουν το όριο κοινοποίησης και πληρούν τουλάχιστον το ένα ή και τα δύο κριτήρια της παραγράφου 57 στοιχεία α) και β) των κατευθυντηρίων γραμμών για τις περιφερειακές ενισχύσεις (τα όρια αναλυτικής αξιολόγησης που είναι τα ίδια με εκείνα που αναφέρονται στην παράγραφο 6 της παρόντος κεφαλαίου). Στις περιπτώσεις αυτές, στόχος της επίσημης έρευνας είναι η λεπτομερής επαλήθευση «ότι η ενίσχυση είναι αναγκαία ως έναυσμα για επενδύσεις και ότι τα οφέλη από την ενίσχυση υπερκαλύπτουν την προκύπτουσα νόθευση του ανταγωνισμού και την επίδραση επί των συναλλαγών μεταξύ των συμβαλλομένων μερών» (9).

(8)

Στην υποσημείωση 55 των κατευθυντηρίων γραμμών για τις περιφερειακές ενισχύσεις, η Αρχή εξήγγειλε ότι ενδέχεται σε εύθετο χρόνο να «καταρτίσει περαιτέρω κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τα κριτήρια που θα λαμβάνει υπόψη της κατά την αξιολόγηση αυτή». Η Αρχή παραθέτει κατωτέρω ορισμένες κατευθύνσεις ως προς τις πληροφορίες που μπορεί να ζητήσει και τη μέθοδο που θα ακολουθεί για μέτρα τα οποία υπόκεινται σε λεπτομερή αξιολόγηση. Σύμφωνα με το σχέδιο δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις κρατικές ενισχύσεις (10), η Αρχή θα προβεί σε συνολική αξιολόγηση της ενίσχυσης με βάση τις θετικές και αρνητικές επιπτώσεις της προκειμένου να διαπιστώσει αν, στο σύνολό του, το μέτρο ενίσχυσης δύναται να εγκριθεί.

(9)

Η λεπτομερής αξιολόγηση πρέπει να είναι ανάλογη των δυνητικών στρεβλώσεων που μπορεί να προκαλέσει η ενίσχυση. Αυτό σημαίνει ότι το εύρος της ανάλυσης θα εξαρτάται από τη φύση της εκάστοτε περίπτωσης. Ως εκ τούτου, η φύση και το επίπεδο των απαιτούμενων αποδεικτικών στοιχείων θα εξαρτάται επίσης από τα χαρακτηριστικά της εκάστοτε περίπτωσης. Επίσης, η Αρχή θα τηρεί μεν τις διατάξεις περί διεξαγωγής επίσημης διαδικασίας έρευνας των άρθρων 6 και 7 του μέρους II του πρωτοκόλλου 3 της συμφωνίας περί Εποπτείας και Δικαστηρίου σχετικά με τις λειτουργίες και τις εξουσίες της Εποπτεύουσας Αρχής της ΕΖΕΣ στον τομέα των κρατικών ενισχύσεων, αλλά θα δύναται, μεταξύ άλλων, να ζητήσει από το κράτος ΕΖΕΣ να υποβάλει ανεξάρτητες μελέτες για να επιβεβαιώσει τις πληροφορίες που περιλαμβάνονται στην κοινοποίηση ή να ζητήσει στοιχεία από άλλους οικονομικούς φορείς δραστηριοποιούμενους στις σχετικές αγορές ή από εμπειρογνώμονες ειδικευμένους σε θέματα περιφερειακής ανάπτυξης. Επιπλέον, κατά τη διεξαγωγή της επίσημης έρευνας είναι ευπρόσδεκτη η υποβολή παρατηρήσεων από ενδιαφερόμενα μέρη. Η Αρχή θα προσδιορίζει τα βασικά θέματα για τα οποία αναζητεί στοιχεία κατά την κίνηση της διαδικασίας.

(10)

Το παρόν κεφάλαιο σκοπό έχει να διασφαλίσει τη διαφάνεια και την προβλεψιμότητα της διαδικασίας λήψεως αποφάσεων της Αρχής. καθώς και την ίση μεταχείριση των κρατών ΕΖΕΣ. Η Αρχή διατηρεί το δικαίωμα να τροποποιεί ή να αναθεωρεί τις παρούσες κατευθύνσεις βάσει της πείρας που θα αποκομίζει στην πράξη.

(11)

Οι περιφερειακές ενισχύσεις έχουν ως στόχο κοινού ενδιαφέροντος τη δίκαιη μεταχείριση, καθώς αποσκοπούν στην προώθηση της οικονομικής συνοχής συμβάλλοντας στη μείωση της απόστασης που χωρίζει τα επίπεδα ανάπτυξης των διαφόρων περιφερειών του ΕΟΧ. Το σημείο 2 των κατευθυντηρίων γραμμών για τις περιφερειακές ενισχύσεις ορίζει ότι: «Αντιμετωπίζοντας τα μειονεκτήματα των μειονεκτικών περιοχών, οι κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα προάγουν την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή των κρατών μελών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως συνόλου». Το σημείο 3 των κατευθυντηρίων γραμμών για τις περιφερειακές ενισχύσεις ορίζει επιπλέον ότι: «Οι εθνικές επενδυτικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα προορίζονται να συμβάλουν στην ανάπτυξη των πλέον μειονεκτικών περιφερειών, μέσω της υποστήριξης των επενδύσεων και της δημιουργίας θέσεων εργασίας. Προωθούν δε την οικονομική επέκταση και τη διαφοροποίηση των οικονομικών δραστηριοτήτων των επιχειρήσεων που είναι εγκατεστημένες στις λιγότερο ευνοημένες περιφέρειες, ιδίως ενθαρρύνοντάς τες να δημιουργήσουν νέες εγκαταστάσεις εκεί».

(12)

Όσον αφορά τα μεγάλα επενδυτικά σχέδια που πληρούν τις προϋποθέσεις αναλυτικής αξιολόγησης, το οικείο κράτος ΕΖΕΣ θα καλείται να αποδείξει ότι η ενίσχυση θα ανταποκρίνεται στον στόχο της δίκαιης μεταχείρισης. Το κράτος ΕΖΕΣ, ως εκ τούτου, θα πρέπει να τεκμηριώσει τη συμβολή του επενδυτικού σχεδίου στην ανάπτυξη της εκάστοτε περιφέρειας.

(13)

Ενώ οι περιφερειακές ενισχύσεις έχουν ως πρωταρχικό στόχο την αντιμετώπιση θεμάτων δίκαιης μεταχείρισης, όπως της οικονομικής συνοχής, μπορούν επίσης να αποβλέπουν στην αντιμετώπιση αδυναμιών της αγοράς. Τα περιφερειακά μειονεκτήματα μπορούν να συνδέονται με δυσλειτουργίες της αγοράς όπως η ατελής πληροφόρηση, τα προβλήματα συντονισμού, οι δυσκολίες για τους δικαιούχους ως προς τις κατάλληλες επενδύσεις σε δημόσια αγαθά ή οι εξωγενείς επιδράσεις από επενδύσεις. Στις περιπτώσεις στις οποίες, εκτός από τους στόχους δίκαιης μεταχείρισης, μια περιφερειακή ενίσχυση αποβλέπει στην αντιμετώπιση θεμάτων αποδοτικότητας, θα θεωρείται ότι η συνολική θετική επίπτωση της ενίσχυσης είναι μεγαλύτερη.

(14)

Ο μη εξαντλητικός κατάλογος ενδεικτικών κριτηρίων που ακολουθεί μπορεί να χρησιμεύσει για να αποδειχθεί η συνεισφορά της ενίσχυσης σε περιφερειακό επίπεδο, στο μέτρο που προσελκύει πρόσθετες επενδύσεις και δραστηριότητες στην υπόψη περιφέρεια. Οι θετικές αυτές επιπτώσεις της ενίσχυσης μπορεί να είναι άμεσες (π.χ. με τη δημιουργία άμεσων θέσεων εργασίας) και έμμεσες (π.χ. με την τοπική καινοτομία):

(15)

Τα κράτη της ΕΖΕΣ καλούνται, συγκεκριμένα, να βασισθούν σε αξιολογήσεις παλαιότερων καθεστώτων ή μέτρων κρατικής ενίσχυσης, σε εκτιμήσεις αντικτύπου που πραγματοποίησαν οι χορηγούσες αρχές, σε γνώμες εμπειρογνωμόνων και άλλες τυχόν μελέτες που σχετίζονται με το υπό αξιολόγηση επενδυτικό σχέδιο. Το επιχειρηματικό πρόγραμμα του δικαιούχου της ενίσχυσης μπορεί να παράσχει πληροφορίες ως προς τον αριθμό των δημιουργούμενων θέσεων εργασίας, τους καταβαλλόμενους μισθούς (αύξηση των πόρων των νοικοκυριών ως δευτερογενές αποτέλεσμα), τον όγκο πωλήσεων από τοπικούς παραγωγούς, τον κύκλο εργασιών που παράγει η επένδυση και ωφελεί, ενδεχομένως, την περιφέρεια λόγω επιπρόσθετων φορολογικών εσόδων.

(16)

Εφόσον είναι σκόπιμο, πρέπει να λαμβάνονται επίσης υπόψη η σχέση του προγραμματιζόμενου επενδυτικού σχεδίου με το εθνικό στρατηγικό πλαίσιο αναφοράς, καθώς και η σχέση του σχεδίου με τα επιχειρησιακά προγράμματα που συγχρηματοδοτούνται από τα διαρθρωτικά ταμεία.

(17)

Οι κρατικές ενισχύσεις που λαμβάνουν τη μορφή επενδυτικών επιδοτήσεων δεν αποτελούν το μόνο μέσο άσκησης πολιτικής που διαθέτουν τα κράτη της ΕΖΕΣ προκειμένου να υποστηρίξουν τις επενδύσεις και τη δημιουργία απασχόλησης σε μειονεκτικές περιφέρειες. Τα κράτη της ΕΖΕΣ μπορούν να χρησιμοποιήσουν γενικά μέτρα όπως ανάπτυξη υποδομών, ενίσχυση της ποιότητας της εκπαίδευσης και της κατάρτισης ή βελτιώσεις του γενικότερου επιχειρηματικού περιβάλλοντος.

(18)

Κατάλληλο μέσο θεωρείται ότι αποτελούν τα μέτρα ως προς τα οποία το κράτος ΕΖΕΣ εξέτασε και άλλες επιλογές πολιτικής και ως προς τα οποία αποδείχθηκε ότι η χρήση ενός επιλεκτικού μέσου, όπως η χορήγηση κρατικής ενίσχυσης σε συγκεκριμένη επιχείρηση, παρουσιάζει πλεονεκτήματα. Η Αρχή θα λαμβάνει ιδίως υπόψη κάθε έκθεση εκτίμησης των επιπτώσεων του προτεινόμενου μέτρου που έχει ενδεχομένως εκπονηθεί από το κράτος ΕΖΕΣ.

(19)

Η ανάλυση της δημιουργίας κινήτρων από μέρους του μέτρου ενίσχυσης αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία της αναλυτικής αξιολόγησης των περιφερειακών ενισχύσεων προς μεγάλα επενδυτικά σχέδια. Η Αρχή θα αξιολογεί κατά πόσο η προτεινόμενη ενίσχυση είναι απαραίτητη, ώστε να παρέχεται «πραγματικό κίνητρο για την ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών οι οποίες σε διαφορετική περίπτωση δεν θα πραγματοποιούνταν στις ενισχυόμενες περιφέρειες» (11). Η αξιολόγηση αυτή θα πραγματοποιείται σε δύο επίπεδα: πρώτον, σε γενικό, διαδικαστικό επίπεδο και, δεύτερον, σε αναλυτικότερο, οικονομικό επίπεδο.

(20)

Στην παράγραφο 30, οι κατευθυντήριες γραμμές για τις περιφερειακές ενισχύσεις περιλαμβάνουν γενικά κριτήρια για την επίσημη αξιολόγηση της δημιουργίας κινήτρων από περιφερειακές ενισχύσεις. Τα κριτήρια αυτά ισχύουν για όλες τις περιφερειακές ενισχύσεις και όχι μόνον για τις περιφερειακές ενισχύσεις προς μεγάλα επενδυτικά σχέδια.

(21)

Στην περίπτωση των περιφερειακών ενισχύσεων προς μεγάλα επενδυτικά σχέδια που καλύπτονται από το παρόν κεφάλαιο, η Αρχή επαληθεύει λεπτομερώς «ότι η ενίσχυση είναι αναγκαία ως έναυσμα για επενδύσεις» (12). Στόχος της λεπτομερούς αξιολόγησης είναι να προσδιοριστεί αν η ενίσχυση όντως συμβάλλει στην αλλαγή της συμπεριφοράς του δικαιούχου, ούτως ώστε να προβεί σε (επιπρόσθετες) επενδύσεις στην υπόψη ενισχυόμενη περιφέρεια. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους μια επιχείρηση εγκαθίσταται σε μια συγκεκριμένη περιφέρεια, ακόμη και χωρίς τη χορήγηση ενίσχυσης.

(22)

Λαμβάνοντας υπόψη τον στόχο της δίκαιης μεταχείρισης που απορρέει από την πολιτική συνοχής και στο μέτρο που η ενίσχυση συμβάλλει στην επίτευξη του στόχου αυτού, η δημιουργία κινήτρων μπορεί να αποδειχθεί με βάση δύο σενάρια:

(23)

Το κράτος ΕΖΕΣ θα πρέπει να αποδείξει στην Αρχή ότι η ενίσχυση δημιουργεί κίνητρα. Θα πρέπει να παράσχει σαφείς αποδείξεις ότι η ενίσχυση θα επηρεάσει την επιλογή για την πραγματοποίηση της επένδυσης ή την επιλογή του τόπου εγκατάστασης. Θα πρέπει να προσδιορίσει το σενάριο το οποίο ισχύει. Προκειμένου να καταστεί δυνατή μια διεξοδική αξιολόγηση, το κράτος ΕΖΕΣ θα πρέπει να παράσχει όχι μόνον πληροφορίες για το ενισχυόμενο σχέδιο αλλά και διεξοδική περιγραφή του αντιπαραδείγματος, δηλαδή της περίπτωσης στην οποία το κράτος ΕΖΕΣ δεν θα χορηγούσε ενίσχυση στον δικαιούχο.

(24)

Στο σενάριο 1, το κράτος ΕΖΕΣ δύναται να αποδείξει ότι η ενίσχυση δημιουργεί κίνητρα, προσκομίζοντας έγγραφα της επιχείρησης από τα οποία απορρέει ότι η επένδυση δεν θα ήταν κερδοφόρα χωρίς τη χορήγηση ενίσχυσης και ότι κανένας άλλος τόπος εγκατάστασης, πλην της ενισχυόμενης περιφέρειας, δεν θα μπορούσε να ληφθεί υπόψη.

(25)

Στο σενάριο 2, το κράτος ΕΖΕΣ δύναται να αποδείξει ότι η ενίσχυση δημιουργεί κίνητρα, προσκομίζοντας έγγραφα της επιχείρησης από τα οποία απορρέει ότι έγινε σύγκριση του κόστους και των οφελών που συνεπάγεται η εγκατάσταση στην υπόψη ενισχυόμενη περιφέρεια με εκείνα που συνεπάγεται η εγκατάσταση σε άλλη, εναλλακτική περιφέρεια. Τέτοια συγκριτικά σενάρια θα πρέπει να θεωρηθούν ρεαλιστικά από την Αρχή.

(26)

Τα κράτη της ΕΖΕΣ καλούνται, ιδίως, να βασίζονται σε εκτιμήσεις κινδύνων (περιλαμβανομένων των εκτιμήσεων των κινδύνων που αφορούν ειδικά έναν συγκεκριμένο τόπο εγκατάστασης), οικονομικές εκθέσεις, εσωτερικά επιχειρηματικά προγράμματα, γνώμες εμπειρογνωμόνων και άλλες μελέτες που σχετίζονται με το υπό αξιολόγηση επενδυτικό σχέδιο. Για την επαλήθευση της δημιουργίας κινήτρων μπορούν να χρησιμεύσουν έγγραφα που περιλαμβάνουν πληροφορίες για την προβλεπόμενη ζήτηση, προβλέψεις ως προς το κόστος, οικονομικές προβλέψεις, έγγραφα που υποβάλλονται σε επιτροπή επενδύσεων και πραγματεύονται διάφορα επενδυτικά σενάρια ή έγγραφα που παρέχονται προς τις χρηματοπιστωτικές αγορές.

(27)

Στο πλαίσιο αυτό και, ιδίως, στο σενάριο 1, το επίπεδο της κερδοφορίας μπορεί να αξιολογείται με αναφορά σε μεθοδολογίες που εφαρμόζονται σε πάγια βάση στον εκάστοτε κλάδο και που μπορεί να περιλαμβάνουν μεθόδους για τον υπολογισμό της καθαρής παρούσας αξίας (ΚΠΑ) του σχεδίου, του εσωτερικού ποσοστού απόδοσης (ΕΠΑ) ή της απόδοσης του απασχολούμενου κεφαλαίου (ΑΑΚ).

(28)

Εάν η ενίσχυση δεν μεταβάλλει τη συμπεριφορά του δικαιούχου οδηγώντας σε (επιπρόσθετες) επενδύσεις στην εκάστοτε ενισχυόμενη περιφέρεια, τότε δεν υπάρχει δημιουργία κινήτρων για την επίτευξη του περιφερειακού στόχου. Εάν η ενίσχυση δεν δημιουργεί κίνητρα για την επίτευξη του περιφερειακού στόχου, τότε πρέπει να θεωρηθεί ως χαριστική χορήγηση κεφαλαίων στην αποδέκτρια επιχείρηση. Ως εκ τούτου, σε περίπτωση αναλυτικής αξιολόγησης περιφερειακών ενισχύσεων προς μεγάλα επενδυτικά σχέδια, μια ενίσχυση δεν θα εγκρίνεται όταν προκύπτει ότι η ίδια επένδυση θα ελάμβανε χώρα στην ίδια περιφέρεια ακόμα και χωρίς την ενίσχυση.

(29)

Για να είναι αναλογικές οι περιφερειακές ενισχύσεις, το ύψος και η ένταση ενίσχυσης πρέπει να περιορίζονται στο ελάχιστο απαιτούμενο ώστε να πραγματοποιηθεί η επένδυση στην ενισχυόμενη περιοχή.

(30)

Οι κατευθυντήριες γραμμές για τις περιφερειακές ενισχύσεις διασφαλίζουν γενικά την αναλογικότητα των περιφερειακών ενισχύσεων προς τη σοβαρότητα των προβλημάτων που πλήττουν τις ενισχυόμενες περιφέρειες, με τη θέσπιση ανώτατων ορίων για τις περιφερειακές ενισχύσεις εν γένει, καθώς και μιας αυτόματης, προοδευτικής αποκλιμάκωσης των εν λόγω ανώτατων ορίων για μεγάλα επενδυτικά σχέδια (βλέπε παραγράφους 1 και 3).

(31)

Σε περιπτώσεις περιφερειακών ενισχύσεων που απαιτούν αναλυτική αξιολόγηση, είναι αναγκαία μια λεπτομερέστερη επαλήθευση της εν λόγω γενικής αρχής της αναλογικότητας στην οποία αναφέρονται οι κατευθυντήριες γραμμές για τις περιφερειακές ενισχύσεις.

(32)

Στο σενάριο 1, για τα επενδυτικά κίνητρα, η ενίσχυση θα πρέπει γενικά να θεωρείται αναλογική εφόσον, εξαιτίας αυτής, η απόδοση της επένδυσης ανταποκρίνεται στο κανονικό ποσοστό απόδοσης που εφαρμόζει η επιχείρηση για άλλα επενδυτικά σχέδια, σε σχέση με το κόστος κεφαλαίου της επιχείρησης ως σύνολο ή με τις αποδόσεις που συνήθως παρατηρούνται στον σχετικό κλάδο.

(33)

Στο σενάριο 2, για τα κίνητρα εγκατάστασης, η ενίσχυση θα πρέπει γενικά να θεωρείται αναλογική εφόσον ισούται με τη διαφορά μεταξύ του καθαρού κόστους που συνεπάγεται η πραγματοποίηση της επένδυσης στην ενισχυόμενη περιφέρεια για τη δικαιούχο επιχείρηση και του καθαρού κόστους που συνεπάγεται η πραγματοποίηση της επένδυσης στην εναλλακτική περιφέρεια (ή περιφέρειες). Πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κάθε είδους δαπάνες και οφέλη, περιλαμβανομένου π.χ. του διοικητικού κόστους, του κόστους μεταφοράς, των εκπαιδευτικών δαπανών που δεν καλύπτονται από εκπαιδευτικές ενισχύσεις, καθώς και οι μισθολογικές διαφορές.

(34)

Εν τέλει, το καθαρό αυτό κόστος, το οποίο θεωρείται ότι συνδέεται με τα περιφερειακά μειονεκτήματα, καθιστά την επένδυση λιγότερο αποδοτική. Για τον λόγο αυτόν, οι υπολογισμοί που γίνονται για την ανάλυση της δημιουργίας κινήτρων μπορούν επίσης να χρησιμεύσουν για να αξιολογηθεί αν η ενίσχυση είναι αναλογική.

(35)

Το κράτος ΕΖΕΣ πρέπει να αποδείξει την αναλογικότητα βάσει κατάλληλης τεκμηρίωσης όπως εκείνη που αναφέρεται στην παράγραφο 26.

(36)

Η ένταση ενίσχυσης δεν επιτρέπεται, σε καμία περίπτωση, να υπερβαίνει τα ανώτατα όρια περιφερειακών ενισχύσεων, όπως αυτά διορθώνονται με τον μηχανισμό αποκλιμάκωσης, σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στις κατευθυντήριες γραμμές για τις περιφερειακές ενισχύσεις.

(37)

Προκειμένου να αξιολογηθούν τα μερίδια αγοράς και η δυνητική πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα σε μια αγορά που βρίσκεται σε διαρθρωτική παρακμή, η Αρχή πρέπει να προσδιορίσει τη σχετική αγορά προϊόντος και τη σχετική γεωγραφική αγορά. Ως εκ τούτου, συνήθως (14), η σχετική αγορά θα έχει ήδη προσδιορισθεί για όλα τα μέτρα περιφερειακών ενισχύσεων που υπάγονται σε αναλυτική αξιολόγηση.

(38)

Οι δύο κυριότερες ενδείξεις περί δυνητικών αρνητικών επιπτώσεων της ενίσχυσης ήδη προσδιορίσθηκαν στην παράγραφο 57 των κατευθυντηρίων γραμμών για τις περιφερειακές ενισχύσεις. Πρόκειται για τα υψηλά μερίδια αγοράς και τη δυνητική πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα σε μια αγορά που βρίσκεται σε φάση διαρθρωτικής παρακμής. Συνδέονται με δύο θεωρίες επιζήμιων επιπτώσεων στο πλαίσιο του ανταγωνισμού: αφενός, τη δημιουργία ισχύος στην αγορά και, αφετέρου, τη δημιουργία ή διατήρηση αναποτελεσματικών δομών της αγοράς. Μια εκ πρώτης όψεως μέτρηση των δύο αυτών δεικτών θα έχει ήδη γίνει πριν από την κίνηση της διαδικασίας έρευνας. Προκειμένου να συγκεντρωθούν όλα τα στοιχεία για την τελική στάθμιση θετικών και αρνητικών επιπτώσεων, η εκτίμηση των δύο δεικτών θα γίνεται λεπτομερώς κατά την αναλυτική αξιολόγηση. Ένας τρίτος δείκτης δυνητικών επιζήμιων επιπτώσεων από την ενίσχυση, η οποία πρόκειται να αξιολογηθεί αναλυτικά, είναι η επίδραση της ενίσχυσης επί του εμπορίου. Μολονότι οι τρεις αυτοί δείκτες θεωρούνται ως οι κυριότερες αρνητικές επιπτώσεις που ενδέχεται να προκύψουν από περιφερειακές ενισχύσεις προς μεγάλα επενδυτικά σχέδια, η Αρχή δεν αποκλείει το ενδεχόμενο, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, να υπάρχουν και άλλοι σχετικοί δείκτες.

(39)

Η Αρχή θα δίνει ιδιαίτερη έμφαση στις αρνητικές επιπτώσεις που συνδέονται με την έννοια της ισχύος στην αγορά και της πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας σε περιπτώσεις στις οποίες η ενίσχυση παρέχει κίνητρα για την αλλαγή της επενδυτικής απόφασης, ώστε χωρίς την ενίσχυση να μην γινόταν καμία επένδυση (σενάριο 1 περί δημιουργίας κινήτρων).

(40)

Ωστόσο, σε περίπτωση που από το αντιπαράδειγμα απορρέει ότι η επένδυση θα είχε ούτως ή άλλως πραγματοποιηθεί και χωρίς την ενίσχυση, αλλά ενδεχομένως σε άλλον τόπο εγκατάστασης (σενάριο 2) και εφόσον η ενίσχυση είναι αναλογική, οι πιθανές ενδείξεις στρεβλώσεων όπως μεγάλο μερίδιο αγοράς και αύξηση της παραγωγικής ικανότητας σε μια υποτονική αγορά θα ήταν, καταρχήν, οι ίδιες ανεξαρτήτως της ενίσχυσης.

(41)

Για να προσδιοριστεί το βέλτιστο επίπεδο επένδυσης σε αγορές με περιορισμένο αριθμό συμμετεχόντων (κάτι το σύνηθες στην περίπτωση μεγάλων επενδυτικών σχεδίων) κάθε επιχείρηση λαμβάνει υπόψη τις επενδύσεις που πραγματοποιούν οι ανταγωνιστές της. Εάν η ενίσχυση ωθεί μια συγκεκριμένη επιχείρηση να επενδύσει περισσότερο, οι ανταγωνιστές της ενδέχεται να αντιδράσουν με μείωση των δικών τους δαπανών στον τομέα αυτόν. Σε τέτοια περίπτωση η ενίσχυση οδηγεί σε παραγκωνισμό των ιδιωτικών επενδύσεων. Εάν, ως αποτέλεσμα της ενίσχυσης, οι ανταγωνιστές εξασθενούν ή αναγκάζονται να αποχωρήσουν από την αγορά, η ενίσχυση στρεβλώνει τον ανταγωνισμό. Στο πλαίσιο αυτό, όπως προαναφέρεται στη παράγραφο 38, οι κατευθυντήριες γραμμές για τις περιφερειακές ενισχύσεις κάνουν διάκριση μεταξύ περιπτώσεων στις οποίες ο δικαιούχος της ενίσχυσης διαθέτει ισχύ στην αγορά και περιπτώσεων στις οποίες η ενίσχυση οδηγεί σε σημαντική επέκταση της παραγωγικής ικανότητας σε μια παρακμάζουσα αγορά.

(42)

Εν γένει, οι ενισχύσεις που χορηγούνται σε έναν δικαιούχο σε μια αγορά χαρακτηριζόμενη από μεγάλο βαθμό συγκέντρωσης είναι πιθανότερο να στρεβλώσουν τον ανταγωνισμό, δεδομένου ότι οι αποφάσεις κάθε επιχείρησης είναι πιθανότερο να επηρεάσουν αμεσότερα τους ανταγωνιστές της. Αυτό συμβαίνει ιδίως στην περίπτωση επιδότησης μιας επιχείρησης με δεσπόζουσα θέση στην αγορά. Ως εκ τούτου, εάν εξαιτίας της ενίσχυσης ο δικαιούχος διατηρεί ή αυξάνει την ισχύ του στην αγορά (15), οι περιφερειακές ενισχύσεις προς μεγάλα επενδυτικά σχέδια μπορεί να οδηγήσουν στο πάγωμα επενδυτικών αποφάσεων ανταγωνιστών και, συνεπώς, να στρεβλώσουν τον ανταγωνισμό. Αυτό θα ήταν εις βάρος των καταναλωτών. Συνεπώς, η Αρχή επιθυμεί να περιορίσει τη χορήγηση κρατικών ενισχύσεων σε επιχειρήσεις που διαθέτουν ισχύ στην αγορά.

(43)

Σε όλες τις περιπτώσεις περιφερειακών ενισχύσεων στις οποίες ενεργοποιείται το όριο κοινοποίησης (παράγραφος 53 των κατευθυντηρίων γραμμών για τις περιφερειακές ενισχύσεις), η Επιτροπή πρέπει να εκτιμήσει (παράγραφος 57 των κατευθυντηρίων γραμμών για τις περιφερειακές ενισχύσεις) το μερίδιο του δικαιούχου της ενίσχυσης (ή του ομίλου στον οποίο αυτός ανήκει) επί των πωλήσεων του υπόψη προϊόντος ή προϊόντων στην (στις) σχετική(-ές) αγορά(-ές) προϊόντος ή στην-(στις) σχετική(-ές) γεωγραφική(-ές) αγορά(-ές). Ωστόσο, τα μερίδια αγοράς παρέχουν μόνον μια πρώτη ένδειξη των δυνητικών προβλημάτων. Ως εκ τούτου, κατά τη διάρκεια μιας αναλυτικής αξιολόγησης, η Αρχή θα λαμβάνει, κατά περίπτωση, υπόψη και άλλους παράγοντες περιλαμβανομένης π.χ. της διάρθρωσης της αγοράς εξετάζοντας τον βαθμό συγκέντρωσης στην αγορά (16), τυχόν φραγμούς εισόδου σε αυτήν (17), την ισχύ των αγοραστών (18) και τους φραγμούς εξόδου από αυτήν.

(44)

Η Αρχή θα λαμβάνει υπόψη τα μερίδα αγοράς και άλλους συναφείς παράγοντες πριν και μετά την επένδυση (κατά κανόνα, για το έτος πριν από την έναρξη της επένδυσης και για το έτος μετά την επίτευξη πλήρους παραγωγής). Κατά τη λεπτομερή αξιολόγηση αρνητικών επιπτώσεων, η Αρχή θα λαμβάνει υπόψη ότι, ναι μεν ορισμένα επενδυτικά σχέδια είναι σχετικά μικρής διάρκειας, ενός ή δύο ετών, αλλά στην πλειονότητά τους τα μεγάλα επενδυτικά σχέδια διαρκούν πολύ περισσότερο. Ως εκ τούτου, στις περισσότερες περιπτώσεις απαιτούνται μακροπρόθεσμες αναλύσεις της εξέλιξης των αγορών. Ωστόσο, η Αρχή θα αναγνωρίζει το γεγονός ότι οι μακροπρόθεσμες αυτές αναλύσεις είναι πιο θεωρητικές, ιδίως στην περίπτωση αγορών που παρουσιάζουν αστάθεια ή αγορών που διέρχονται φάση ταχείας τεχνολογικής εξέλιξης. Επομένως, όσο πιο μακροπρόθεσμη και, ως εκ τούτου, θεωρητική είναι η ανάλυση, τόσο μικρότερο βάρος θα δίδεται στην πιθανή αρνητική επίπτωση της ισχύος στην αγορά ή στη δυνατότητα να αναπτυχθεί συμπεριφορά αποκλεισμού.

(45)

Όταν μη αποδοτικές επιχειρήσεις αναγκάζονται να αποχωρήσουν από μια αγορά, αυτό αποτελεί ένδειξη της ύπαρξης αποτελεσματικού ανταγωνισμού. Μακροπρόθεσμα, η διαδικασία αυτή ευνοεί την τεχνολογική πρόοδο και την αποδοτική χρήση πόρων οι οποίοι δεν αφθονούν στην οικονομία. Ωστόσο, η σημαντική αύξηση της παραγωγικής ικανότητας εξαιτίας μιας κρατικής ενίσχυσης σε μια υποτονική αγορά μπορεί να στρεβλώσει αδικαιολόγητα τον ανταγωνισμό, καθώς η πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα μπορεί να οδηγήσει σε συμπίεση των περιθωρίων κέρδους και μείωση της παραγωγικής ικανότητας των ανταγωνιστών ή ακόμη και στην αποχώρησή τους από την αγορά. Αυτό μπορεί να έχει ως συνέπεια τον εκτοπισμό ανταγωνιστών από την αγορά εξαιτίας της χορήγησης κρατικών ενισχύσεων, οι οποίοι υπό άλλες συνθήκες θα παρέμεναν σε αυτήν. Μπορεί επίσης να εμποδίσει επιχειρήσεις χαμηλού κόστους να εισέλθουν στην αγορά, ενώ μπορεί να εξασθενήσει τα κίνητρα καινοτομίας από μέρους των ανταγωνιστών. Αυτό οδηγεί σε μη αποδοτικές δομές της αγοράς οι οποίες, μακροπρόθεσμα, βλάπτουν και τους καταναλωτές.

(46)

Προκειμένου να αξιολογηθεί αν η ενίσχυση μπορεί να χρησιμεύσει για τη δημιουργία ή τη διατήρηση μη αποδοτικών δομών της αγοράς, όπως επισημαίνεται ανωτέρω, η Αρχή θα λαμβάνει υπόψη την επιπρόσθετη παραγωγική ικανότητα που δημιουργείται με το σχέδιο, καθώς και την ενδεχόμενη ύπαρξη υποτονικής αγοράς (19). Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις περιφερειακές ενισχύσεις, η επιπρόσθετη παραγωγική ικανότητα θα θεωρείται προβληματική μόνον εφόσον δημιουργείται σε υποτονική αγορά και εφόσον αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 5 % της σχετικής αγοράς.

(47)

Δεδομένου ότι η παραγωγική ικανότητα που δημιουργείται σε αγορά που βρίσκεται σε απόλυτη παρακμή προκαλεί, κατά κανόνα, μεγαλύτερες στρεβλώσεις από την παραγωγική ικανότητα που δημιουργείται σε αγορά που βρίσκεται σε σχετική παρακμή, η Αρχή θα κάνει διάκριση μεταξύ περιπτώσεων στις οποίες, από μακροπρόθεσμη άποψη, η σχετική αγορά βρίσκεται σε διαρθρωτική παρακμή (δηλαδή παρουσιάζει αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης) και περιπτώσεων στις οποίες η σχετική αγορά βρίσκεται σε σχετική παρακμή [δηλαδή παρουσιάζει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης οι οποίοι, όμως, δεν υπερβαίνουν ένα ποσοστό αναφοράς (βλέπε παράγραφο 48)]. Όταν το σχέδιο δημιουργεί παραγωγική ικανότητα σε μια αγορά που βρίσκεται από διαρθρωτική άποψη σε απόλυτη παρακμή, η Αρχή θα την εκλαμβάνει ως αρνητικό στοιχείο κατά τη στάθμιση των επιπτώσεων, το οποίο δεν είναι πιθανό να αντισταθμιστεί από άλλα θετικά στοιχεία. Στις περιπτώσεις αυτές είναι επίσης πιο αμφίβολο αν θα υπάρξουν μακροπρόθεσμα οφέλη για την υπόψη περιφέρεια.

(48)

Η υποτονικότητα της αγοράς κατά κανόνα θα μετράται σε σύγκριση με το ΑΕΠ του ΕΟΧ της πενταετίας που προηγήθηκε της έναρξης του σχεδίου (ποσοστό αναφοράς). Στοιχεία για παρελθούσες επιδόσεις είναι πιο εύκολα διαθέσιμα και λιγότερο θεωρητικά σε σχέση με προβλέψεις που αφορούν το μέλλον. Ωστόσο, κατά την αναλυτική αξιολόγηση η Αρχή δύναται να λαμβάνει επίσης υπόψη αναμενόμενες μελλοντικές τάσεις, δεδομένου ότι τα αποτελέσματα της αύξησης της παραγωγικής ικανότητας θα γίνουν αισθητά κατά τα έτη που θα ακολουθήσουν μετά την επένδυση. Ως δείκτες μπορούν να ληφθούν η προβλεπόμενη μελλοντική ανάπτυξη της υπόψη αγοράς και οι επακόλουθοι αναμενόμενοι συντελεστές αξιοποίησης της παραγωγικής ικανότητας, καθώς και ο πιθανός αντίκτυπος της αύξησης της παραγωγικής ικανότητας στους ανταγωνιστές, μέσω της επίδρασής της επί των τιμών και των περιθωρίων κέρδους.

(49)

Από την πείρα είναι επίσης γνωστό ότι σε ορισμένες περιπτώσεις, η ανάπτυξη του υπόψη προϊόντος στον ΕΟΧ ενδέχεται να μην αποτελεί το κατάλληλο κριτήριο αναφοράς προκειμένου να αξιολογηθούν οι επιπτώσεις της ενίσχυσης, ιδίως όταν η αγορά θεωρείται ότι είναι παγκόσμια και η παραγωγή ή η κατανάλωση των υπόψη προϊόντων στον ΕΟΧ είναι μικρή. Στις περιπτώσεις αυτές, η Αρχή θα εξετάζει σε ευρύτερη βάση τις επιπτώσεις της ενίσχυσης στις δομές της αγοράς, αναλύοντας ιδίως αν έχει τη δυνατότητα να παραγκωνίσει παραγωγούς του ΕΟΧ.

(50)

Όπως εξηγείται στην παράγραφο 2 των κατευθυντηρίων γραμμών για τις περιφερειακές ενισχύσεις, η γεωγραφική εξειδίκευση των περιφερειακών ενισχύσεων τις διακρίνει από άλλα είδη οριζόντιας ενίσχυσης. Αποτελεί χαρακτηριστικό των περιφερειακών ενισχύσεων ότι σκοπός τους είναι να επηρεάσουν την επιλογή των επενδυτών ως προς τον τόπο πραγματοποίησης των επενδύσεών τους. Όταν οι περιφερειακές ενισχύσεις αντισταθμίζουν το επιπλέον κόστος που αντιπροσωπεύουν τα περιφερειακά μειονεκτήματα και στηρίζουν την πραγματοποίηση επιπρόσθετων επενδύσεων σε ενισχυόμενες περιοχές, συμβάλλουν όχι μόνον στην ανάπτυξη της εκάστοτε περιφέρειας, αλλά και στη συνοχή, και εντέλει ωφελούν ολόκληρη τον ΕΟΧ (20). Όσον αφορά τις δυνητικές αρνητικές συνέπειες των περιφερειακών ενισχύσεων ως προς τον τόπο πραγματοποίησης των επενδύσεων, αυτές έχουν ήδη αναγνωριστεί και περιορίζονται ως ένα βαθμό από τις κατευθυντήριες γραμμές για τις περιφερειακές ενισχύσεις και τους χάρτες περιφερειακών ενισχύσεων, οι οποίοι προσδιορίζουν με εξαντλητικό τρόπο τις επιλέξιμες για τη χορήγηση περιφερειακών ενισχύσεων περιοχές, λαμβάνοντας υπόψη τους στόχους πολιτικής περί δίκαιης μεταχείρισης και συνοχής και τις επιλέξιμες εντάσεις ενίσχυσης. Ενισχύσεις δεν μπορούν να χορηγηθούν για την προσέλκυση επενδύσεων σε άλλες περιοχές. Κατά την αξιολόγηση μεγάλων επενδυτικών σχεδίων που υπάγονται στις κατευθυντήριες γραμμές, η Αρχή πρέπει να έχει στη διάθεσή της όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες προκειμένου να κρίνει αν οι κρατικές ενισχύσεις θα είχαν ως αποτέλεσμα σημαντικές απώλειες θέσεων εργασίας σε υφιστάμενους τόπους εγκατάστασης εντός του ΕΟΧ.

(51)

Πιο συγκεκριμένα, όταν λόγω κρατικών ενισχύσεων καθίστανται δυνατές επενδύσεις που αυξάνουν την παραγωγική ικανότητα σε μια αγορά, υφίσταται κίνδυνος να επηρεαστούν αρνητικά η παραγωγή ή οι επενδύσεις σε άλλες περιοχές του ΕΟΧ. Αυτό είναι ιδιαίτερα πιθανό εάν η αύξηση της παραγωγικής ικανότητας υπερβαίνει την ανάπτυξη της αγοράς, πράγμα που γενικά συμβαίνει στην περίπτωση μεγάλων επενδυτικών σχεδίων που πληρούν το δεύτερο κριτήριο της παραγράφου 57 των κατευθυντηρίων γραμμών για τις περιφερειακές ενισχύσεις. Οι αρνητικές συνέπειες όσον αφορά το εμπόριο, λόγω της απώλειας οικονομικής δραστηριότητας στις περιοχές που επηρεάζονται από την ενίσχυση, μπορεί να γίνουν αισθητές σε επίπεδο απασχόλησης με την απώλεια θέσεων εργασίας στην υπόψη αγορά, σε επίπεδο υπεργολάβων (21), καθώς και λόγω της απώλειας θετικών εξωγενών επιδράσεων (π.χ. δημιουργία συστάδων επιχειρήσεων, διάχυση γνώσεων, εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση κ.λπ.).

(52)

Αφού διαπιστώσει ότι η ενίσχυση είναι απαραίτητη ως κίνητρο για την πραγματοποίηση της επένδυσης στην υπόψη περιφέρεια, η Αρχή θα σταθμίζει τις θετικές και αρνητικές επιπτώσεις μιας περιφερειακής ενίσχυσης προς ένα μεγάλο επενδυτικό σχέδιο. Θα εξετάζεται προσεκτικά η συνολική επίπτωση της ενίσχυσης όσον αφορά τη συνοχή εντός του ΕΟΧ. Η Αρχή δεν θα εφαρμόζει μηχανικά τα κριτήρια που θέτει η παρούσα ανακοίνωση, αλλά θα προβαίνει σε συνολική αξιολόγηση της σχετικής σημασίας τους. Στο πλαίσιο της στάθμισης αρνητικών και θετικών συνεπειών, κανένα επιμέρους στοιχείο δεν είναι καθοριστικής σημασίας και κανένα σύνολο στοιχείων δεν μπορεί να θεωρηθεί από μόνο του ως επαρκές για να διασφαλίσει τη συμβατότητα του υπό εξέταση μέτρου.

(53)

Συγκεκριμένα, η Αρχή θεωρεί ότι η προσέλκυση μιας επένδυσης σε μια φτωχότερη περιφέρεια (όπως απορρέει από το υψηλότερο ανώτατο όριο περιφερειακής ενίσχυσης) ωφελεί περισσότερο τη συνοχή εντός του ΕΟΧ από ό,τι η πραγματοποίηση της ίδιας επένδυσης σε άλλη περιφέρεια με περισσότερα πλεονεκτήματα. Επομένως, βάσει του σεναρίου 2, στις περιπτώσεις που πρέπει να δοθούν αποδείξεις ως προς έναν εναλλακτικό τόπο εγκατάστασης, η εκτίμηση ότι χωρίς την ενίσχυση η επένδυση θα είχε πραγματοποιηθεί σε μια φτωχότερη περιφέρεια (περισσότερα περιφερειακά μειονεκτήματα - μεγαλύτερη ανώτατη ένταση περιφερειακής ενίσχυσης) ή σε μια περιφέρεια που θεωρείται ότι παρουσιάζει τα ίδια περιφερειακά μειονεκτήματα με την περιφέρεια-στόχο (ίδια ανώτατη ένταση περιφερειακής ενίσχυσης), θα συνιστά αρνητικό στοιχείο κατά τη συνολική στάθμιση των συνεπειών, το οποίο δεν είναι πιθανό να αντισταθμιστεί από άλλα θετικά στοιχεία, διότι αντιβαίνει στο ίδιο το σκεπτικό στο οποίο βασίζεται η περιφερειακή ενίσχυση. Από την άλλη πλευρά, οι θετικές συνέπειες των περιφερειακών ενισχύσεων που απλώς αντισταθμίζουν τη διαφορά του καθαρού κόστους σε σχέση με έναν πιο ανεπτυγμένο εναλλακτικό τόπο εγκατάστασης (και ως εκ τούτου πληρούν το προαναφερόμενο κριτήριο της αναλογικότητας, πέραν του κριτηρίου των «θετικών συνεπειών» ως προς τον στόχο, την καταλληλότητα και την παροχή κινήτρων) κατά κανόνα, στο πλαίσιο της στάθμισης, θα θεωρείται ότι υπερκαλύπτουν τις τυχόν αρνητικές συνέπειες για τον εναλλακτικό τόπο πραγματοποίησης μιας νέας επένδυσης.

(54)

Ωστόσο, όταν υπάρχουν αξιόπιστες αποδείξεις ότι η κρατική ενίσχυση θα έχει ως αποτέλεσμα σημαντικές απώλειες θέσεων εργασίας σε υφιστάμενους τόπους εγκατάστασης εντός του εδάφους που καλύπτεται από τη συμφωνία για τον ΕΟΧ, που διαφορετικά θα είχαν ενδεχομένως διατηρηθεί μεσοπρόθεσμα, οι κοινωνικοοικονομικές συνέπειες για τους υφιστάμενους τόπους εγκατάστασης θα ληφθούν υπόψη κατά τη στάθμιση θετικών και αρνητικών συνεπειών.

(55)

Η Αρχή δύναται, στο πλαίσιο της επίσημης διαδικασίας έρευνας που θεσπίζει το άρθρο 6 του μέρους II του πρωτοκόλλου 3 της συμφωνίας περί Εποπτείας και Δικαστηρίου, να περατώσει τη διαδικασία με απόφαση βάσει του άρθρου 7 του ιδίου πρωτοκόλλου.

(56)

Η Αρχή δύναται να αποφασίσει να εγκρίνει την ενίσχυση, να θέσει όρους για τη χορήγησή της ή να την απαγορεύσει (22). Εάν εκδώσει απόφαση έγκρισης υπό όρους βάσει του άρθρου 7 παράγραφος 4 του πρωτοκόλλου, δύναται να θέσει όρους με σκοπό τον περιορισμό της δυνητικής στρέβλωσης του ανταγωνισμού και την εξασφάλιση της αναλογικότητας. Συγκεκριμένα, δύναται να μειώσει το κοινοποιηθέν ποσό ενίσχυσης ή την κοινοποιηθείσα ένταση ενίσχυσης σε επίπεδο που θεωρείται αναλογικό και ως εκ τούτου συμβατό με την κοινή αγορά.