32000D0475

Απόφαση της Επιτροπής

της 24ης Ιανουαρίου 1999

σχετικά με διαδικασία δυνάμει του άρθρου 81 της συνθήκης ΕΚ και του άρθρου 53 της συμφωνίας ΕΟΧ

(Υπόθεση IV.F1/36.718 - CECED)

[κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό Ε(1999) 5064]

(Το κείμενο στην αγγλική γλώσσα είναι το μόνο αυθεντικό)

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

(2000/475/ΕΚ)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας,

τη Συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο,

τον κανονισμό αριθ. 17 του Συμβουλίου, της 6ης Φεβρουαρίου 1962, πρώτο κανονισμό εφαρμογής των άρθρων 85 και 86 της συνθήκης(1), όπως τροποποιήθηκε τελευταία από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1216/1999(2), και ιδίως το άρθρο 6,

την κοινοποίηση για αρνητική πιστοποίηση ή απαλλαγή, η οποία υπεβλήθη από το Conseil Européen de la Consilium d'Appareils Domestiques (CECED) στις 22 Οκτωβρίου 1997, δυνάμει του άρθρου 2 και του άρθρου 4 του κανονισμού αριθ. 17, σχετικά με μια συμφωνία της 24ης Σεπτεμβρίου 1997,

τη σύνοψη της αίτησης, η οποία δημοσιεύθηκε δυνάμει του άρθρου 19 παράγραφος 3 του κανονισμού αριθ. 17 και του άρθρου 3 του πρωτοκόλλου αριθ. 21 της συμφωνίας ΕΟΧ(3),

μετά από διαβούλευση με τη συμβουλευτική επιτροπή συμπράξεων και δεσποζουσών θέσεων,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

I. ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

Α. ΤΑ ΜΕΡΗ

(1) Ο φορέας CECED είναι μια ένωση, που ιδρύθηκε το 1959 σύμφωνα με τη νομοθεσία του Βελγίου και εδρεύει στις Βρυξέλλες. Περιλαμβάνει κατασκευαστές οικιακών συσκευών και εθνικές εμπορικές ενώσεις. Ενώ και ο ίδιος αποτελεί μέρος της συμφωνίας, την οποία κοινοποίησε εξ ονόματος των άλλων μερών, ο CECED είναι επιφορτισμένος και με διάφορα καθήκοντα ως προς την εφαρμογή της.

(2) Στα μέλη του CECED συμπεριλαμβάνονται κατασκευαστές οι οποίοι παράγουν και πωλούν ένα ευρύ φάσμα οικιακών συσκευών με διάφορα εμπορικά σήματα και σε διάφορα κράτη μέλη. Στα μέρη της συμφωνίας συμπεριλαμβάνονται εθνικές ενώσεις και κατασκευαστές οι οποίοι είτε συνδέονται άμεσα με τη συμφωνία είτε έχουν αναλάβει δεσμεύσεις ως μέλη εθνικών ενώσεων.

Με τη συμφωνία συνδέονται άμεσα οι ακόλουθοι κατασκευαστές : Atag Kitchen Group BV, Bosch Siemens Hausgeräte GmbH, Brandt SA, Candy Elettrodomestici Stl, Electrolux Holding Ltd, Merloni Elettrodomestici Spa, Miele & Cie GmbH & Cο. και Whirlpool Europe Srl.

Στους κατασκευαστές που συμμετέχουν μέσω εθνικής εμπορικής ένωσης συμπεριλαμβάνονται οι ακόλουθοι: Antonio Merloni Spa, Dolmar SA, Fagor Electrodomesticos S.Coop. και Smeg Spa.

Στις εθνικές εμπορικές ενώσεις που συμμετέχουν συμπεριλαμβάνονται οι εξής: AMDEA (Ηνωμένο Βασίλειο), ANFEL (Ισπανία), FAPE (Ισπανία), ΑΝΙΕ (Ιταλία), EHA (Σουηδία), Fabrimetal (Βέλγιο), FEEI (Αυστρία), FEHA (Δανία), GIFAM (Γαλλία), VLEHAN (Ολλανδία), ZVEI (Γερμανία), BESD (Τουρκία), FEA (Ελβετία) και NEL (Νορβηγία).

Β. ΣΧΕΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΚΑΙ ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΜΕΡΩΝ

1. Η αγορά των προϊόντων

(3) Η συμφωνία αφορά την αγορά των πλυντηρίων που χρησιμοποιούνται στα νοικοκυριά για την πλύση υφασμάτινων ειδών οικιακής χρήσης ("πλυντήρια ρούχων οικιακής χρήσης"). Στις δυτικές χώρες, δεν υπάρχει εναλλακτική μέθοδος υποκατάστασης, σε σημαντικό βαθμό, των πλυντηρίων ρούχων, όπως το πλύσιμο στο χέρι, τα επαγγελματικά πλυντήρια, τα στεγνοκαθαριστήρια ή τα συλλογικής ιδιοκτησίας πλυντήρια. Ως εκ τούτου, δεν μπορεί να οριοθετηθεί άλλη, ευρύτερη, αγορά που να περιλαμβάνει και άλλες οικιακές συσκευές εντός των ορίων της αγοράς ενός και μοναδικού προϊόντος.

(4) Τα πλυντήρια ρούχων μπορούν να υποδιαιρεθούν σύμφωνα με τη χωρητικότητά τους, την ταχύτητα περιστροφής, τη χρήση νερού και ενέργειας, την περιπλοκότητα του προγράμματος κ.λπ. Ωστόσο, λόγω της ομοιότητας που παρουσιάζουν από την πλευρά της ζήτησης ως προς τη σκοπούμενη χρήση, οι διάφορες υποδιαιρέσεις δεν αποτελούν χωριστές αγορές προϊόντων.

2. Η γεωγραφική αγορά

(5) Δεν υπάρχουν αξιοσημείωτοι τεχνικοί και οικονομικοί φραγμοί στο εμπόριο. Παρά τα χαμηλά μεταφορικά έξοδα και την απλή τεχνολογία, οι εισαγωγές στον ΕΟΧ δεν είναι σημαντικές, καλύπτοντας μόλις το 5 έως 7 % των τελικών πωλήσεων. Οι μεγαλύτεροι παραγωγοί διαθέτουν μέσα στον ΕΟΧ μόλις τρία εργοστάσια, από αυτά δε τροφοδοτούν ολόκληρη την αγορά. Σε διαφορετικά κράτη μέλη χρησιμοποιούνται παρόμοια δίκτυα διανομής, στα οποία συμπεριλαμβάνονται εξειδικευμένες αλυσίδες καταστημάτων και πολυκαταστήματα, σε διαφορετικό ωστόσο βαθμό.

(6) Αν και ορισμένες μάρκες κυριαρχούν σε ορισμένα κράτη μέλη, οι ίδιοι μεγάλοι παραγωγοί είναι παρόντες σε ολόκληρο τον ΕΟΧ. Ακόμη, η εξαγορά τοπικών κατασκευαστών αποτελεί διαδεδομένη πρακτική με σκοπό τη διείσδυση στην αγορά. Έτσι, η πιθανότητα ανταγωνισμού εκ μέρους ομίλων παρόντων σε άλλα κράτη μέλη αποτελεί άμεση απειλή για όσους είναι παρόντες σε μια εθνική αγορά.

(7) Με βάση τα ανωτέρω, σχετική αγορά στον ΕΟΧ(4) είναι εκείνη των πλυντηρίων ρούχων οικιακής χρήσης.

3. Η θέση των μερών και η κατάσταση της αγοράς

(8) Οι κατασκευαστές που έχουν υπογράψει τη συμφωνία καλύπτουν το 90 % της αγοράς του ΕΟΧ. Τα μερίδιά τους στην αγορά αυτή κατά το 1996 ήσαν τα ακόλουθα: Electrolux (17,9 %), Bosch-Siemens (11,5 %), Whirlpool (10 %), Candy (9,2 %), Brandt (9 %), Merloni (9 %), Miele (4,8 %), Fagor (2,6 %), Atag (0,3 %), Dolmar (0,1 %), Smeg (0,1 %), παραγωγή για λογαριασμό τρίτων από μέλη του CECED (16 %).

(9) Όπως και για τις άλλες παραδοσιακές οικιακές συσκευές, ο κορεσμός της αγοράς είναι εμφανής και για τα πλυντήρια. Τα ποσοστά των εξοπλισμένων νοικοκυριών έχουν αρχίσει να παρουσιάζουν στασιμότητα, κυμαινόμενα από 96 % στην Ισπανία μέχρι 77 % στη Σουηδία. Η ανανέωση ήδη εγκατεστημένων εξοπλισμών και οι κοινωνικοδημογραφικές τάσεις, όπως ο αριθμός και το μέγεθος των νοικοκυριών, αποτελούν τις κυριότερες παραμέτρους της ζήτησης.

(10) Η αγορά χαρακτηρίζεται από ανταγωνισμό μεταξύ διαφόρων μεγάλων κατασκευαστών και από σημαντική διαπραγματευτική πίεση ως προς τις τιμές εκ μέρους μεγάλων ομίλων διανομής ή αγοράς(5). Κατά τα προηγούμενα έτη, οι πωλήσεις πλυντηρίων υπήρξαν σταθερές, ενώ τα αντίστοιχα ποσά συρρικνώθηκαν εντυπωσιακά. Το παραγωγικό δυναμικό σε μεγάλο βαθμό εξορθολογίσθηκε, αυτή δε τη στιγμή στην Κοινότητα χρησιμοποιείται κατά μέσον όρο έως το 75 % αυτού. Η συνολική κατάσταση στην αγορά, η οποία είναι σχετικά κερματισμένη, παρουσιάζει ύφεση σε σχέση τόσο με το παρελθόν όσο και με άλλες, ταχέως αναπτυσσόμενες, αγορές οικιακών συσκευών. Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η κατάσταση είναι διαφορετική στην ευρύτερη αγορά του ΕΟΧ.

4. Ενεργειακή αποτελεσματικότητα στη σχετική αγορά

(11) Δυνάμει του άρθρου 2 και των παραρτημάτων Ι έως IV της οδηγίας 95/12/ΕΚ της Επιτροπής, της 23ης Μαΐου 1995, για την εφαρμογή της οδηγίας 92/75/ΕΟΚ του Συμβουλίου ως προς την ενεργειακή επισήμανση των πλυντηρίων οικιακής χρήσης(6), όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 96/89/ΕΚ(7), τα πλυντήρια που πωλούνται εντός της Κοινότητας κατατάσσονται και επισημαίνονται ανάλογα με την ενεργειακή τους αποτελεσματικότητα (kWh/Kg, δηλαδή καταναλισκόμενες κιλοβατώρες ανά χιλιόγραμμο φορτίου) σε επτά κατηγορίες, από την Α έως την G («ενεργειακές κατηγορίες»). Οι κατηγορίες αυτές λαμβάνονται όπως αναφέογται στη συμφωνία.

(12) Η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας είναι ουσιώδης κατά τη λειτουργία των πλυντηρίων. Ακόμη, αντιστοιχεί σε ένα μεγάλο μέρος από τα έξοδα λειτουργίας τους κατά τη διάρκεια της ζωής τους (δωδεκαετή, κατά μέσον όρο, στην Κοινότητα). Μέσω του κοινοτικού ενεργειακού σήματος, οι καταναλωτές μπορούν εύκολα να εκτιμούν τη σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας όταν έχουν να επιλέξουν μεταξύ διαφόρων κατηγοριών. Πέρα από τους οικονομικούς λόγους, οι διαφημίσεις συχνά τονίζουν και την ενεργειακή απόδοση, επιδιώκοντας τη διαφοροποίηση των προϊόντων τους μέσα σ' ένα περιβάλλον όπου τα φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα προσελκύουν ολοένα και περισσότερους καταναλωτές. Έτσι, η ενεργειακή αποτελεσματικότητα επηρεάζει την επιλογή του προϊόντος και, ως εκ τούτου, τον ανταγωνισμό μεταξύ των κατασκευαστών.

(13) Κατά το 1997, το 10 έως 11 % περίπου των πλυντηρίων που επωλήθησαν στον ΕΟΧ ανήκαν σε κατηγορία μεταξύ των D και G. Για ορισμένους σημαντικούς κατασκευαστές, το μερίδιο των πλυντηρίων αυτών στο φάσμα της παραγωγής τους υπερέβαινε το 1/3. Ωστόσο, κανένα από τα μέρη δεν παράγει αποκλειστικά πλυντήρια των κατηγοριών D έως G.

(14) Σύμφωνα με τον CECED, μεταξύ 1978 και 1994 η κατανάλωση ενέργειας από τα πλυντήρια μειώθηκε κατά 40 % ανά μονάδα στην ευρωπάϊκή αγορά. Παρά τις βελτιώσεις αυτές, η κατανάλωση που συνδέεται με τη λειτουργία των πλυντηρίων αντιστοιχεί συνολικά στο 2 % της συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ. Δεν υπάρχουν δε ενδείξεις ότι παράγοντες της αγοράς άλλοι από τις τιμές της ενέργειας έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην αυτογενή διαμόρφωση τέτοιων αποτελεσμάτων για τη βιομηχανία εν γένει.

(15) Ο πλέον άμεσος τρόπος για τη βελτίωση της ενεργειακής αποτελεσματικότητας και, ως εκ τούτου, για την αναβάθμιση στην ενεργειακή κατάταξη έγκειται στη μείωση της κατανάλωσης νερού κατά την πλύση. Ένας άλλος τρόπος είναι η μείωση του νερού στον πάτο του τυμπάνου. Άλλες βελτιώσεις που συμβάλλουν έμμεσα στην ενεργειακή αποτελεσματικότητα αφορούν τη χρήση ακριβέστερων αισθητήρων της στάθμης του ύδατος και πλέον εξελιγμένων συστημάτων ελέγχου. Ακόμη, στη συνολική βελτίωση της αποτελεσματικότητας συμβάλλουν και διάφορες εξελίξεις στα μηχανικά μέρη. Σ' αυτές συμπεριλαμβάνεται και η αντικατάσταση των επαγωγικών κινητήρων με κινητήρες γενικής χρήσης, η αναβάθμιση των διακοπτών πίεσης, η χρήση χαμηλότερης ισχύος θερμαντικών στοιχείων και η τροποποίηση του τυμπάνου, του κάδου και του συστήματος ισορρόπησης του πλυντηρίου. Περαιτέρω βελτιώσεις για την αναβάθμιση στην ενεργειακή κλίμακα των πλυντηρίων που σήμερα ανήκουν στην κατηγορία Α δεν είναι πιθανές μεσοπρόθεσμα, και τούτο λόγω τεχνολογικών περιορισμών.

(16) Η ενεργειακή αποτελεσματικότητα των πλυντηρίων, αν και η ίδια συσχετίζεται θετικά με την ταχύτητα περιστροφής, εμφανίζεται ευθέως ανάλογη της τιμής των. Λόγω της λειτουργικής αλληλεξάρτησης μεταξύ διαφόρων χαρακτηριστικών ενός πλυντηρίου, δεν είναι δυνατόν να απομονωθούν πλήρως τα αποτελέσματα της αναβάθμισης της ενεργειακής αποτελεσματικότητας, με τις άλλες παραμέτρους αμετάβλητες. Όλα τα τεχνικά μέσα για τη βελτίωση της ενεργειακής αποτελεσματικότητας μεταφράζονται σε υψηλότερο κόστος παραγωγής και αγοράς. Το ανά μονάδα κόστος αναβάθμισης από τις κατηγορίες G έως D στην κατηγορία C, συμπεριλαμβανόμενης της εφαρμογής Ε& Α, αλλαγών στην παραγωγική διαδικασία ή στα εξαρτήματα, εκτιμάται ότι αυξάνεται περίπου μεταξύ 6,3 και 60 ευρώ (1,2 και 11,5 % της μέσης τιμής πώλησης στην Κοινότητα) κατά το στάδιο της παραγωγής.

(17) Ωστόσο, ο επιμερισμός του κόστους αυτού είναι ανισομερής, εξαρτώμενος από τη σύνθεση της παραγωγής και των πωλήσεων σε καθένα από τα κράτη μέλη. Π.χ., και σύμφωνα με τα στοιχεία που παρασχέθηκαν από τα μέρη, εάν όλα τα πωλούμενα στην Κοινότητα πλυντήρια επρόκειτο να επιτύχουν μέση σταθμική αποτελεσματικότητα 0,23 kWh/Kg, η αύξηση της τιμής εκτιμάται ότι θα ανερχόταν σε 1 έως 2 % στη Βόρεια Ευρώπη και σε 8 έως 14 % στη Νότια Ευρώπη και στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου το μερίδιο των κατηγοριών G έως D είναι το υψηλότερο.

Γ. Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ

(18) Η συμφωνία, καλύπτει κατά βάση τρεις σειρές στόχων: i) παραγωγή και εισαγωγές πλυντηρίων, ii) παρακολούθηση και υποβολή εκθέσεων και iii) προώθηση της τεχνολογικής ανάπτυξης καθώς και εκπαίδευση του καταναλωτή. Περιλαμβάνει δε τις ακόλουθες διατάξεις:

1. Παραγωγή και εισαγωγές

(19) Τα μέρη συμφωνούν να διακόψουν την παραγωγή ή και τις εισαγωγές στην Κοινότητα πλυντηρίων των ακόλουθων κατηγοριών:

- μετά τις 31 Δεκεμβρίου 1997 ως πρώτο βήμα, πλυντηρίων των κατηγοριών Ε, F και G, εξαιρουμένων των πλυντηρίων της κατηγορίας Ε με χωρητικότητα μικρότερη των τριών χιλιογράμμων και των πλυντηρίων με κατακόρυφο άξονα,

- μετά τις 31 Δεκεμβρίου 1999 ως δεύτερο βήμα, πλυντηρίων της κατηγορίας D, εξαιρουμένων εκείνων με χωρητικότητα μικρότερη των τριών χιλιογράμμων και εκείνων με ταχύτητα περιστροφής χαμηλότερη των 600 στροφών ανά λεπτό.

(20) Επιπλέον, καθένα από τα μέρη συμφωνεί να συμβάλει στην επίτευξη μέσης σταθμικής αποτελεσματικότητας 0,24 kWh/Kg μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2000, για όλα τα πλυντήρια που θα παράγει.

2. Παρακολούθηση και υποβολή εκθέσεων

(21) Ο CECED θα συγκροτήσει και θα ενημερώνει βάση δεδομένων, υπό την εποπτεία εξωτερικού ανεξάρτητου συμβούλου, ο οποίος θα υποβάλλει ετήσια έκθεση προς τον CECED και την Επιτροπή σχετικά με τον βαθμό επίτευξης των στόχων κάθε κατηγορίας καθώς και του γενικού στόχου των 0,24 kWh/Kg. Ο εν λόγω σύμβουλος θα συγκεντρώνει τα επιμέρους δεδομένα που θα υποβάλλονται από καθέναν κατασκευαστή.

3. Εκπαίδευση του καταναλωτή και προώθηση της τεχνολογικής ανάπτυξης

(22) Τα μέρη συμφωνούν να βελτιώσουν τη διαθεσιμότητα των πληροφοριακών στοιχείων ως προς τη φιλική προς το περιβάλλον χρήση των πλυντηρίων (λειτουργία με μικρότερη κατανάλωση ενέργειας, απορρυπαντικού, νερού κ.λπ.) και να προωθήσουν την ευρύτερη εφαρμογή τεχνολογίας που να εξοικονομεί ενέργεια (εγκατάσταση πλήρωσης με ζεστό νερό, μείωση της εξάρτησης από το φορτίο) και ανάλογων τεχνικών (πλύση σε χαμηλότερες θερμοκρασίες).

4. Ημερομηνία έναρξης της εφαρμογής και προσχώρηση νέων μερών

(23) Σύμφωνα με τον CECED, από το 1996 και μετά τα μέρη της συμφωνίας άρχισαν ήδη να αισθάνονται την υποχρέωση να ενεργούν με γνώμονα τους όρους που διαπραγματεύονταν μεταξύ τους. Κατά τη διάρκεια της έρευνάς της, η Επιτροπή συνέλεξε στοιχεία από τα οποία προκύπτει ότι, πριν τεθεί σε εφαρμογή η συμφωνία, ορισμένοι από τους κατασκευαστές που την υπέγραψαν είχαν στην πράξη μειώσει ή και διακόψει την παραγωγή πλυντηρίων των ενεργειακών κατηγοριών που θα έπρεπε να έχουν καταργηθεί σταδιακά, εάν η συμφωνία υπογραφόταν το 1996.

(24) Η συμφωνία είναι ανοικτή και για την προσχώρηση νέων μερών, θα ισχύει δε μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2001. Αφότου ετέθη σε ισχύ, προσχώρησαν και άλλοι κατασκευαστές: Arçelik (TUR) και Iar Siltal Srl (IT). Έτσι, το καλυπτόμενο αρχικά ποσοστό αυξήθηκε στο 95 % της σχετικής αγοράς.

II. ΝΟΜΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ

Α. ΑΡΘΡΟ 81 ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 1 ΤΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣ ΕΚ ΚΑΙ ΑΡΘΡΟ 53 ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 1 ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ ΕΟΧ

(25) Το άρθρο 81 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ και το άρθρο 53 παράγραφος 1 της συμφωνίας ΕΟΧ απαγορεύουν όλες τις συμφωνίες και τις εναρμονισμένες πρακτικές μεταξύ επιχειρήσεων και ενώσεων επιχειρήσεων που είναι δυνατόν να επηρεάσουν το εμπόριο μεταξύ των κρατών μελών και έχουν ως αντικείμενο ή ως αποτέλεσμα την παρεμπόδιση, τον περιορισμό ή τη νόθευση του ανταγωνισμού εντός της κοινής αγοράς ή του ΕΟΧ, ιδίως δε εκείνες που ελέγχουν την παραγωγή ή την τεχνική ανάπτυξη.

1. Συμφωνίες και εναρμονισμένες πρακτικές μεταξύ επιχειρήσεων ή ενώσεων επιχειρήσεων

(26) Ο CECED αποτελεί ένωση επιχειρήσεων. Τα μέλη του που είναι και μέρη της συμφωνίας είναι κατασκευαστές ή εισαγωγείς οικιακών συσκευών, ή ενώσεις τέτοιων κατασκευαστών ή εισαγωγέων.

(27) Ως εκ τούτου, η συμφωνία η οποία αποτελεί αντικείμενο της παρούσας απόφασης αποτελεί συμφωνία μεταξύ επιχειρήσεων και ενώσεων επιχειρήσεων κατά την έννοια του άρθρου 81 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ και του άρθρου 53 παράγραφος 1 της συμφωνίας ΕΟΧ. Η συλλογική εφαρμογή ορισμένων από τις διατάξεις της από το 1996 και εξής, και ενόσω τα μέρη αυτής αισθάνθηκαν την υποχρέωση να ενεργούν με γνώμονα τους όρους που βρίσκονταν ακόμη υπό διαπραγμάτευση, αποτελεί επίσης συμφωνία ή, τουλάχιστον, εναρμονισμένη πρακτική, κατά την έννοια των ως άνω διατάξεων.

2. Το αντικείμενο ή το αποτέλεσμα της παρεμπόδισης, του περιορισμού ή της νόθευσης του ανταγωνισμού

α) Κοινός στόχος

(28) Η συμφωνία προβλέπει την υποχρέωση καταβολής των καλύτερων δυνατών προσπαθειών για την επίτευξη ενός στόχου που καλύπτει ολόκληρο τον κλάδο. Η επίτευξη του στόχου αυτού εξαρτάται κυρίως από την εκπλήρωση της συγκεκριμένης υποχρέωσης να επιδιωχθεί μια ελάχιστη ενεργειακή αποτελεσματικότητα. Αυτή η γενική υποχρέωση δεν συνοδεύεται, απ' όσο προκύπτει από τα στοιχεία που υπεβλήθησαν μαζί με την κοινοποίηση, από επιμέρους ποσοστώσεις ή προδιαγραφές ως προς τη συμβολή καθενός από τους κατασκευαστές ή εισαγωγείς στην επίτευξη του κοινού στόχου.

(29) Ως εκ τούτου, η διάταξη αυτή δεν έχει ως αντικείμενο ή ως αποτέλεσμα τον περιορισμό του ανταγωνισμού.

β) Περιορισμός της παραγωγής και των εισαγωγών

Αντικείμενο του περιορισμού

(30) Τα μέλη του CECED συμφωνούν να μην κατασκευάζουν ή να μην εισάγουν πλέον πλυντήρια που δεν ικανοποιούν τα κριτήρια που έχουν συμφωνηθεί. Η συμφωνία καθορίζει ένα πρότυπο ενεργειακής αποτελεσματικότητας, με το οποίο πρέπει να συμμορφώνονται όλα τα πλυντήρια που παράγονται ή εισάγονται από τα μέρη της συμφωνίας. Με την υποχρέωση αυτή, τα μέρη δεν επιτρέπεται πλέον να παράγουν ή να εισάγουν πλυντήρια των κατηγοριών D έως G, όπως ίσχυε, και πράγματι εφαρμοζόταν, πριν από τη συμφωνία.

(31) Ορισμένοι κατασκευαστές είχαν εστιάσει την παραγωγή τους αποκλειστικά στις κατηγορίες Α έως C - και εν μέρει D - ήδη πριν από την υπογραφή της συμφωνίας. Η συμφωνία τους παρέχει τη βεβαιότητα ότι και τα άλλα μέρη δεν θα παρέχουν στους καταναλωτές πλυντήρια των κατηγοριών D έως G. Η βεβαιότητα αυτή είναι σημαντική σε μια στάσιμη αγορά, με ισχυρούς ανταγωνιστές και έντονη αναζήτηση ευκαιριών για πωλήσεις. Ως εκ τούτου, η εν λόγω συμφωνία εμποδίζει τους κατασκευαστές και τους εισαγωγείς από το να ανταγωνίζονται σε ολόκληρο το φάσμα των ενεργειακών κατηγοριών, όπως συνέβαινε πριν από την υπογραφή της συμφωνίας.

(32) Η συμφωνία περιορίζει τις επιλογές των καταναλωτών, στις κατηγορίες Α έως C, και εν μέρει D, σε σύγκριση με τις προγενέστερες κατηγορίες Α έως G. Δεν φαίνεται πιθανό να επανισχύσει στη σχετική αγορά ένα φάσμα ενεργειακής αποτελεσματικότητας τόσο ευρύ όσο το σημερινό, και τούτο λόγω των τεχνολογικών περιορισμών. Έτσι, η συμφωνία εμποδίζει τους διανομείς, τους εμπόρους λιανικής και, εν τέλει, τους καταναλωτές από την επιλογή μεταξύ διαφόρων κατηγοριών πλυντηρίων, οι οποίες διαφορετικά θα ήσαν διαθέσιμες. Συνεπώς, η τεχνική ποικιλία και οι επιλογές των καταναλωτών περιορίζονται.

(33) Η συμφωνία, η οποία περιορίζει την ανεξαρτησία των μερών ως προς την παραγωγή και την εισαγωγή των πλυντηρίων της αρεσκείας τους, έχει ως αντικείμενο τον έλεγχο ενός σημαντικού χαρακτηριστικού περί το οποίο αναπτύσσεται ανταγωνισμός στη σχετική αγορά, οπότε περιορίζει τον ανταγωνισμό μεταξύ των μερών.

(34) Η συμφωνία θα αυξήσει αναπόφευκτα το κόστος παραγωγής όσων κατασκευαστών παρήγαν πριν πλυντήρια τα οποία δεν επιτρέπονται πλέον. Από εκτιμήσεις του κόστους προσαρμογής των πλυντηρίων στο νέο ελάχιστο πρότυπο προκύπτει ότι το κόστος παραγωγής ανά μονάδα θα αυξηθεί σημαντικά, αν και όχι υπερβολικά, για εκείνα τα μοντέλα που χρειάζονται αναβάθμιση. Έτσι, βραχυπρόθεσμα είναι πιθανό η συμφωνία να προκαλέσει αύξηση της τιμής των μοντέλων αυτών και, στη συνέχεια, των τιμών ορισμένων σειρών προϊόντων, οπότε θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους των προϊόντων εν γένει και τη σύγκλιση των τιμών τους με εκείνες των ανταγωνιστών, οπότε και τη νόθευση του ανταγωνισμού ως προς τις τιμές.

(35) Η συμφωνία δεν επιβάλει άμεσα καμιά μείωση της παραγωγής, από τη στιγμή που τα παραγόμενα πλυντήρια σταδιακά θα αντικατασταθούν με άλλα, με μεγαλύτερη ενεργειακή αποτελεσματικότητα. Η περιορισμένη επίδραση στην παραγωγή, εφόσον σημειωθεί, μάλλον θα προέρχεται έμμεσα από τον περιορισμό της ζήτησης, η οποία συναρτάται με την ελαστικότητα των τιμών, μικρή για τα πλυντήρια εάν θεωρηθεί χωριστά από τους άλλους παράγοντες.

(36) Ωστόσο, η συμφωνία θα έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία ενέργεια είναι ουσιώδης για τη λειτουργία των πλυντηρίων. Κατά τον CECED, η συμφωνία είναι πιθανό να μειώσει την κατανάλωση ενέργειας κατά 7,5 ΤWh, επί των συνολικών 38 ΤWh που εκτιμάται (1995) ότι αντιστοιχούν στη λειτουργία των πλυντηρίων στην Κοινότητα, από τη στιγμή που αυτά θα αντικατασταθούν στο σύνολό τους. Η παραγωγική ικανότητα που προγραμματίσθηκε για την κάλυψη της προβλεπόμενης ζήτησης και, κατά συνέπεια, οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας θα επηρεασθούν, με τη συνολική παραγωγή τους να μειώνεται μέχρι και κατά 2 %.

(37) Έτσι, η συμφωνούμενη παρεμπόδιση των μερών από την παραγωγή και την εισαγωγή πλυντηρίων των ενεργειακών κατηγοριών D έως G έχει ως αποτέλεσμα τον περιορισμό και τη νόθευση του ανταγωνισμού κατά την έννοια του άρθρου 81 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ και του άρθρου 53 παράγραφος 1 της συμφωνίας ΕΟΧ.

γ) Ανταλλαγή πληροφοριών

(38) Η συμφωνία υποχρεώνει τα μέρη να υποβάλλουν στοιχεία για τις ετήσιες πωλήσεις τους σε πλυντήρια κατά κατηγορία ενεργειακής αποτελεσματικότητας. Τα στοιχεία αυτά ανταλλάσσονται μέσω ενός ανεξάρτητου συμβολαιογράφου, ο οποίος επιφορτίζεται με τη συλλογή εμπιστευτικών στοιχείων υποβαλλόμενων από καθένα κατασκευαστή και αναφερόμενων στην παραγωγή και στις πωλήσεις. Θα διατίθενται στους ανταγωνιστές μόνο σωρευτικά στοιχεία για τις πωλήσεις κατά το προηγούμενο έτος στην αγορά της Κοινότητας, αγορά η οποία κατά τα άλλα είναι κερματισμένη.

(39) Η ανταλλαγή πληροφοριών, η οποία είναι αναγκαία για την επισκόπηση της προόδου που σημειώνεται και ουσιώδης για την εφαρμογή της συμφωνίας συνολικά, δεν έχει ως αντικείμενο ή ως αποτέλεσμα τον περιορισμό του ανταγωνισμού.

δ) Ενημέρωση του καταναλωτή και διάδοση της τεχνολογίας για την εξοικονόμηση ενέργειας

(40) Η δέσμευση που περιλαμβάνεται στη συμφωνία θέτει το γενικό στόχο της βελτίωσης της ενημέρωσης του καταναλωτή γύρω από περισσότερες οικονομικές πλευρές της χρήσης των οικιακών συσκευών. Η ευρύτερη διάδοση της τεχνολογίας για την εξοικονόμηση ενέργειας δεν προσδιορίζει συγκεκριμένα μέσα που να επιβάλλουν περιορισμούς στα μέρη.

(41) Οι δεσμεύσεις αυτού του είδους δεν περιορίζουν τον ανταγωνισμό.

3. Αξιοσημείωτες επιδράσεις στον ανταγωνισμό και στο εμπόριο μεταξύ των κρατών μελών

(42) Η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας δεν είναι αμελητέα ως κριτήριο κατά την αγορά, οπότε και ως βάση άσκησης ανταγωνισμού στη σχετική αγορά, στην οποία όπως ανεφέρθη στην αιτιολογική σκέψη 24 τα μέρη κατέχουν το 95 %.

(43) Η συμφωνία είναι πιθανό να έχει διαφοροποιημένες γεωγραφικά επιδράσεις εντός του ΕΟΧ. Από τη στιγμή που οι παραγωγοί διαθέτουν μόνο λίγα εργοστάσια από τα οποία τροφοδοτούν σήμερα τον ΕΟΧ, η συμφωνία θα επηρεάσει τη σύνθεση των εισαγωγών από το ένα κράτος μέλος στο άλλο για όσους κατασκευαστές παρήγαν πλυντήρια των κατηγοριών D έως G πριν από το 1996.

(44) Ανάλογα με τη σύνθεση των πωλήσεων, οι αυξήσεις των τιμών λόγω αναβάθμισης των σημερινών κατηγοριών προϊόντων θα κατανεμηθούν άνισα μεταξύ των κρατών μελών. Τούτο θα έχει ως συνέπεια τον επηρεασμό της ζήτησης κατά τρόπο ευθέως ανάλογο του μεριδίου των πλυντηρίων που θα αντικατασταθούν σταδιακά σε καθεμιά από τις εθνικές αγορές. Το μερίδιο αυτό είναι υψηλότερο σε εκείνα τα κράτη μέλη όπου η ενεργειακή αποτελεσματικότητα των πλυντηρίων είναι χαμηλότερη του κοινοτικού μέσου όρου.

(45) Μετά την πλήρη εφαρμογή της συμφωνίας, από το 2001 και εξής, δεν πρόκειται πλέον να παράγονται ούτε να εισάγονται 1718 μοντέλα των ενεργειακών κατηγοριών G, F, Ε και D, επί συνόλου 2730 που υπήρχαν το 1995 στην Κοινότητα (δηλαδή κατά τι λιγότερα από το 63 %). Από την άποψη των πωλούμενων μονάδων, ο αριθμός των πλυντηρίων που δεν θα επιτρέπονται πλέον στην αγορά αντιστοιχεί στο 10 έως 11 % του συνόλου στην Κοινότητα κατά το 1997. Ως τάξη μεγέθους αποτελεί περίπου το άθροισμα των μονάδων που πωλούνται στις αγορές της Αυστρίας, της Σουηδίας και της Μπενελούξ.

(46) Η συμφωνία είναι πιθανό να έχει σημαντική επίδραση στον ανταγωνισμό και στο εμπόριο μεταξύ των κρατών μελών, κατά την έννοια του άρθρου 81 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ και του άρθρου 53 παράγραφος 1 της συμφωνίας ΕΟΧ.

Β. ΑΡΘΡΟ 81 ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 3 ΤΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣ ΕΚ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 53 ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 3 ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ ΕΟΧ

1. Συμβολή στην οικονομική και τεχνική πρόοδο και οφέλη για τον καταναλωτή

(47) Η συμφωνία αποσκοπεί στη μείωση της δυνητικής ενεργειακής κατανάλωσης των νέων πλυντηρίων κατά τουλάχιστον 15 έως 20 % (επί των δεδομένων του 1994 για τα διάφορα μοντέλα). Κατά τον CECED, εάν τα προς απόσυρση μοντέλα επρόκειτο να αντικατασταθούν με ισοδύναμο αριθμό πλυντηρίων των κατηγοριών Α, Β και C που υπάρχουν σήμερα στην αγορά, θα εξοικονομούντο, έως το 2015, 7,5 TWh, επί των συνολικών 38 ΤWh που κατανάλωναν το 1995 τα πλυντήρια στην Κοινότητα.

(48) Με αμετάβλητους του λοιπούς παράγοντες, τα πλυντήρια που καταναλώνουν λιγότερη ηλεκτρική ενέργεια είναι αντικειμενικά περισσότερο αποτελεσματικά από τεχνική άποψη. Η μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας προκαλεί έμμεσα μείωση της ρύπανσης από την παραγωγή της. Η μελλοντική λειτουργία όλων των εγκατεστημένων πλυντηρίων με το ίδιο αποτέλεσμα θα προκαλεί μικρότερη έμμεση ρύπανση, οπότε και θα είναι από οικονομική άποψη περισσότερο αποτελεσματική παρά χωρίς την ύπαρξη της συμφωνίας.

(49) Μια τέτοια δυνητική βελτίωση σε τέσσερα έτη εφαρμογής της συμφωνίας είναι αξιοσημείωτη σε σύγκριση με τις βελτιώσεις του παρελθόντος. Εάν η ενεργειακή αποτελεσματικότητα επρόκειτο να βελτιωθεί με την ίδια ταχύτητα που σημειώθηκε κατά την περίοδο 1978-1994 χωρίς σχετική συμφωνία, θα σημειωνόταν βελτίώση κατά 20 % μόλις σε οκτώ έτη, αντί σε τέσσερα. Ακόμη, πέρα από τα ταχύτερα και περισσότερο βέβαια αποτελέσματα, δεν υπάρχουν ενδείξεις ως προς το ότι οι καταναλωτικές συνήθειες είναι δυνατόν να εξουδετερώσουν τη βελτίωση της ενεργειακής αποτελεσματικότητας(8).

(50) Η συμφωνία είναι επίσης πιθανό να εστιάσει τη μελλοντική έρευνα και ανάπτυξη στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και πέρα από τα σημερινά τεχνολογικά όρια της κατηγορίας Α, οπότε θα επιτρέψει την αύξηση της διαφοροποίησης μεταξύ των παραγωγών μακροπρόθεσμα(9).

(51) Με βάση τις μέσες τιμές των εκπομπών ρύπων, ο CECED εκτιμά την αποφυγή ρύπανσης σε 3,5 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα, 17 χιλιάδες τόνους διοξειδίου του θείου και 6 χιλιάδες τόνους οξειδίου του αζώτου ετησίως μέχρι το 2010. Αν και οι εκπομπές αυτού του είδους αντιμετωπίζονται καλύτερα κατά τη φάση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, η συμφωνία είναι δυνατόν να οδηγήσει και αυτή σε οφέλη τόσο ατομικά όσο και συλλογικά, για τους χρήστες και καταναλωτές.

α) Ατομικά οικονομικά οφέλη

(52) Το επίπεδο στο οποίο καθορίζεται το ελάχιστο πρότυπο ενεργειακής αποτελεσματικότητας παρέχει εύλογο όφελος εντός ευλόγου χρονικής περιόδου για τον αντιπροσωπευτικό καταναλωτή, που υφίσταται κατά την αγορά υψηλότερο κόστος λόγω του αυστηρότερου τεχνικού προτύπου που επιβάλλεται από τον CECED. Οι οικονομίες στον λογαριασμό του ηλεκτρικού επιτρέπουν την απόσβεση του αυξημένου κόστους των αναβαθμισμένων, ακριβότερων πλυντηρίων εντός εννέα έως 40 μηνών, ανάλογα κυρίως με τη συχνότητα χρήσης και τις τιμές του ηλεκτρικού.

(53) Ενώ η συμφωνία θα καταργήσει ομάδες προϊόντων και μοντέλα στην κατηγορία D και στις χαμηλότερες, δεν είναι δυνατόν να προσδιορισθεί εκ των προτέρων η επίδρασή της στη μέση τιμή πώλησης των ομάδων και μοντέλων πλυντηρίων που δεν επηρεάζονται άμεσα. Και πράγματι, ο περιορισμός σε μια παράμετρο ενός προϊόντος - εδώ στην ενεργειακή κατανάλωση - είναι δυνατόν να εντείνει τον ανταγωνισμό ως προς τα άλλα χαρακτηριστικά του προϊόντος αυτού, συμπεριλαμβανόμενης και της τιμής. Ως εκ τούτου, ενώ αναμένεται να αυξηθεί η ελάχιστη τιμή των πλυντηρίων, δεν μπορεί να αποκλεισθεί η πιθανότητα διάθεσης των πλυντηρίων των κατηγοριών Α και Β σε χαμηλότερες τιμές. Σε μια αγορά που χαρακτηρίζεται από έντονο ανταγωνισμό μεταξύ των κατασκευαστών και διαπραγματευτική ισχύ ως προς τις τιμές από τους διανομείς, τα οφέλη αυτά αναμένεται να μετακυλισθούν στους καταναλωτές.

(54) Εάν διαπιστωθούν αυτά τα τονωτικά του ανταγωνισμού φαινόμενα, η συμπίεση του φάσματος των τιμών και η αύξηση της μέσης τιμής διάθεσης θα είναι μικρότερου εύρους από απ' ό,τι θα αναμενόταν διαφορετικά.

β) Συλλογικά περιβαλλοντικά οφέλη

(55) Σύμφωνα με το άρθρο 174 της συνθήκης ΕΚ, οι περιβαλλοντικές ζημίες πρέπει να επανορθώνονται στην πηγή. Η ΕΚ επιδιώκει το στόχο της ορθολογικής χρήσης των φυσικών πηγών, λαμβάνοντας υπόψη τα δυνητικά οφέλη και έξοδα της εκάστοτε δράσης. Συμφωνίες όπως εκείνες του CECED πρέπει να παράγουν οικονομικά οφέλη που να αντισταΘμίζουν τα έξοδά τους και να είναι συμβατές με τους κανόνες ανταγωνισμοού(10). Αν και ο ηλεκτρισμός δεν αποτελεί σπάνια πηγή και οι μειώσεις της κατανάλωσης δεν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα τηc ρύπανσης στην πηγή, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και το κόστος της ρύπανσης.

(56) Η Επιτροπή εύλογα εκτιμά τις οριακές ζημίες του διοξειδίου του άνθρακα που δεν εκπέμπεται (δηλαδή το "εξωτερικό κόστος") σε 41 έως 61 ευρώ ανά τόνο εξοικονομούμενου διοξειδίου του άνθρακα. Σε ευρωπαϊκή κλίμακα, οι ζημίες λόγω διοξειδίου του θείου που αποφεύγονται ανέρχονται σε 4000 έως 7000 ευρώ ανά τόνο και για το οξείδιο του αζώτου σε 3000 έως 5000 ευρώ(11). Βάσει λογικών παραδοχών, τα οφέλη για το κοινωνικό σύνολο που θα προκύψουν από τη συμφωνία CECED φαίνεται να είναι επτά φορές μεγαλύτερα από το αυξημένο κόστος αγοράς πλυντηρίων με μεγαλύτερη ενεργειακή αποτελεσματικότητα. Αυτά τα περιβαλλοντικά οφέλη για το κοινωνικό σύνολο θα εξασφάλιζαν επαρκώς δίκαιο τμήμα από το όφελος στους καταναλωτές ακόμη και αν δεν υπάρχουν ατομικά οφέλη για τον εκάστοτε αγοραστή συσκευής.

(57) Η αναμενόμενη συμβολή στη βελτίωση της ενεργειακής αποτελεσματικότητας, τόσο εντός των σημερινών τεχνολογικών ορίων των κατηγοριών Α έως C όσο και πέραν των ορίων της κατηγορίας Α, η σχέση κόστους-οφέλους του προτύπου και η απόσβεση της επένδυσης των επιμέρους καταναλωτών επιτρέπουν το συμπέρασμα ότι η συμφωνία είναι δυνατόν να συμβάλει σημαντικά στην τεχνική και οικονομική πρόοδο, εξασφαλίζοντας παράλληλα στους καταναλωτές εύλογο μερίδιο του οφέλους.

2. Αναγκαιότητα των περιορισμών

(58) Η συμφωνία δεν επιβάλλει στα μέρη περιορισμούς που δεν σχετίζονται ή δεν είναι αναγκαίοι για την επίτευξη των επιδιωκόμενων οφελών. Η πλήρης απαγόρευση ορισμένων ενεργειακών κατηγοριών δεν επιβάλλει τη χρήση συγκεκριμένων τεχνικών μέσων για την επίτευξη του ελάχιστου προτύπου, αποκλείοντας άλλα, ούτε επιβάλλει άλλους περιορισμούς σε άλλα χαρακτηριστικά του προϊόντος ή στην εμπορική συμπεριφορά των μερών.

(59) Όσον αφορά την μείωση της συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας κατά τη λειτουργία των πλυντηρίων, η συμφωνία επιλέγει μια προσέγγιση βασιζόμενη στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε προϊόντος. Η Επιτροπή εξέτασε και το αν θα ήταν δυνατόν να θεσπίσει λιγότερο περιοριστικές εναλλακτικές λύσεις, που να μπορούν να οδηγήσουν σε ανάλογες μειώσεις από άλλους δρόμους. Π.χ., τα μέρη θα μπορούσαν θεωρητικά να περιορίσουν τη συμφωνία στη δέσμευση να συμβάλουν στην επίτευξη ενός στόχου για ολόκληρη τη βιομηχανία, σε ενημερωτικές εκστρατείες και σε μεγαλύτερες προσπάθειες για την ικανοποίηση των κριτηρίων χρήσης του κοινοτικού οικολογικού σήματος.

α) ένας στόχος για ολόκληρη τη βιομηχανία

(60) Η θέσπιση ενός περισσότερο δεσμευτικού στόχου για ολόκληρη τη βιομηχανία θεωρητικά θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγαλύτερη έμμεση μείωση της ρύπανσης, ενώ θα επέτρεπε στους κατασκευαστές και στους εισαγωγείς μεγαλύτερη ευελιξία απ' ό,τι η εφαρμογή ενός υποχρεωτικού ελάχιστου προτύπου. Με την παραδοχή ότι καθένα από τα μέρη θα επεδίωκε τον κοινό στόχο, θα ήταν ελεύθερο να αποφασίζει το ποσοστό κάθε ενεργειακής κατηγορίας εντός των ορίων του συνολικού φάσματος των προϊόντων του, αντισταθμίζοντας με την κυριαρχία των κορυφαίων κατηγοριών Α και Β ένα μικρότερο ποσοστό πλυντηρίων κάτω από την κατηγορία C.

(61) Ωστόσο, ένα τέτοιο σύστημα θα αντιμετώπιζε δυσχέρειες που θα έθεταν σε κίνδυνο την επίτευξη των επιδιωκόμενων αποτελεσμάτων. Στην αγορά του συγκεκριμένου προϊόντος, οι αγοραστές που διαθέτουν περιθώριο διαπραγμάτευσης της τιμής θα εστίαζαν τις παραγγελίες τους σε πλυντήρια κάτω από την κατηγορία C. Ενώ η μονομερής απόφαση διακοπής της παραγωγής των πλυντηρίων αυτών θα μπορούσε να εξαλείψει το πρόβλημα, στην πράξη τούτο θα ισοδυναμούσε με εφαρμογή του ελάχιστου προτύπου. Μόνο μια από κοινού συμφωνία με τους διανομείς και τους πωλητές λιανικής θα συντελούσε στην υπέρβαση του προβλήματος αυτού. Εάν υποτεθεί ότι μια τέτοια συμφωνία θα μπορούσε να εφαρμοσθεί, θα είχε υψηλότερο κόστος κατά τις συναλλαγές και τους ελέγχους εφαρμογής, ενώ θα μπορούσε να αποβεί ακόμη περισσότερο περιοριστική.

β) Ενημερωτικές εκστρατείες

(62) Οι απλές ενημερωτικές εκστρατείες, οι οποίες αποτελούν χωριστό μέρος των συμφωνιών, φαίνεται να έχουν μικρότερη αποτελεσματικότητα από ένα πρότυπο. Όπως ήδη προαναφέρθηκε, η ισχύουσα κοινοτική ενεργειακή επισήμανση παρέχει ήδη στους καταναλωτές την αναγκαία ενημέρωση ως προς την ενεργειακή αποτελεσματικότητα. Ωστόσο όλες οι ενδείξεις δείχνουν ότι, εφόσον ο καταναλωτής δεν συμπεριλαμβάνει τα εξωγενές κόστη στους υπολογισμούς του κατά την απόφαση του αγοράς, η ενημέρωση δεν επαρκεί για να πραγματοποιηθούν τα περιβαλλοντικά οφέλη κατά τον μέγιστο τρόπο. Επιπλέον, η ενημέρωση η οποία επισημαίνεται στη συμφωνία αφορά τους όρους χρήσης των πλυντηρίων που θα επιτρέψουν την περαιτέρω μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, πέρα από την τεχνική αποτελεσματικότητα της κάθε συσκευής. Ως εκ τούτου, τέτοιες εκστρατείες συμπληρώνουν, αλλά δεν υποκαθιστούν, το πρότυπο.

γ) Οικολογικό σήμα

(63) Η απόφαση 96/461/ΒΚ της Επιτροπής, της 11ης Ιουλίου 1996, για τον καθορισμό των οικολογικών κριτηρίων απονομής του κοινοτικού οικολογικού σήματος σε πλυντήρια ρούχων(12) καθορίζει τα οικολογικά κριτήρια για τα πλυντήρια ρούχων, συμπεριλαμβανομένης της κατανάλωσης ενέργειας (οι κατηγορίες Α και Β είναι επιλέξιμες), της χρήσης νερού και απορρυπαντικού και της ενημέρωσης του καταναλωτή. Μερικοί κατασκευαστές έχουν ήδη λάβει το κοινοτικό οικολογικό σήμα. Ωστόσο, θα πρέπει να υπενθυμισθεί ότι το σήμα αυτό έχει ως ένα από τα κυριότερα χαρακτηριστικά του και την επιλεκτικότητα. Σε ολόκληρο το φάσμα παραγωγής, απονέμεται μόνο σε εκείνα τα προϊόντα που παρουσιάζουν τις λιγότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Από την άλλη πλευρά, η συμφωνία CECED αποσκοπεί στη σταδιακή κατάργηση των λιγότερο αποτελεσματικών από ενεργειακή άποψη προϊόντων (των κατηγοριών D έως G). Έτσι, το κοινοτικό οικολογικό σήμα δεν προορίζεται για τα προϊόντα που αποτελούν το αντικείμενο της συμφωνίας. Η συμφωνία και το οικολογικό σήμα είναι συμπληρωματικά και ενισχύουν το ένα το άλλο. Τα δε μέρη της συμφωνίας θα έχουν πάντα τη δυνατότητα, πέρα από τις δεσμεύσεις της συμφωνίας, να εφαρμόζουν το σύστημα του κοινοτικού οικολογικού σήματος ως ένα επιπλέον μέσο για την ενίσχυση των περιβαλλοντικών οφελών των πλυντηρίων τους.

3. Μη κατάργηση του ανταγωνισμού

(64) Οι μεγαλύτεροι διανομείς συμφωνούν ότι άλλοι παράγοντες, όπως η τιμή, η φήμη και οι τεχνικές επιδόσεις, είναι δυνατόν να βαρύνουν περισσότερο από την ενεργειακή αποτελεσματικότητα κατά τη λήψη της απόφασης αγοράς. Εν τω μεταξύ, μετά και την πλήρη εφαρμογή της συμφωνίας οι κατασκευαστές θα εξακολουθούν να έχουν στη διάθεσή τους τρεις ενεργειακές κατηγορίες.

(65) Επιπλέον δε, η συμφωνία, αν και δεν επιβάλλει εκ του νόμου περιττούς περιορισμούς, δεν επιβάλλει και εκ των πραγμάτων συγκεκριμένα μέτρα για τη βελτίωση της ενεργειακής αποτελεσματικότητας. Η τεχνολογία που απαιτείται για την κατασκευή πλυντηρίων των κατηγοριών Α έως C είναι ήδη διαθέσιμη σε όλους τους κατασκευαστές. Έτσι, τα μέρη διαθέτουν μια μεγάλη ποικιλία τεχνικών επιλογών, ως προς τις οποίες μπορούν να ασκήσουν πραγματικό ανταγωνισμό, για να επιτύχουν την ικανοποίηση του ελάχιστου προτύπου ως προς την ενεργειακή αποτελεσματικότητα.

(66) Αν και τα πλυντήρια που ανήκουν στις κατηγορίες D έως F αντιστοιχούν σ' ένα όχι αμελητέο μερίδιο των τελικών πωλήσεων, το 90 % περίπου της αγοράς (1966) δεν θα εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της συμφωνίας. Από τη στιγμή που οι τρίτοι θα είναι πάντα ελεύθεροι να παράγουν και να εισάγουν πλυντήρια κατώτερων κατηγοριών, η συμφωνία δεν δημιουργεί σε σημαντικό βαθμό φραγμούς στην είσοδο των προϊόντων στην αγορά του ΕΟΧ.

(67) Ως εκ τούτου, μπορεί να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι σωρευτικά οι όροι του άρθρου 81 παράγραφος 3 της συνθήκης ΕΚ και του άρθρου 53 παράγραφος 3 της συνθήκης ΕΟΧ ικανοποιούνται.

4. Διάρκεια της απαλλαγής

(68) Δυνάμει του άρθρου 8 παράγραφος 1 του κανονισμού αριθ. 17, εκδίδεται απόφαση εφαρμογής του άρθρου 81 παράγραφος 3 για συγκεκριμένη περίοδο. Όπως κοινοποιήθηκε, οι υποχρεώσεις που συμφωνήθηκαν από τα μέρη παραμένουν ισχυρές μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2001. Συνεπώς, ενδείκνυται να καθορισθεί αναλόγως και η διάρκεια της σχετικής απαλλαγής,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

Δυνάμει του άρθρου 81 παράγραφος 3 της συνθήκης ΕΚ και του άρθρου 53 παράγραφος 3 της συμφωνίας ΕΟΧ, οι διατάξεις του άρθρου 81 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ και του άρθρου 53 παράγραφος 1 της συμφωνίας ΕΟΧ κηρύσσονται ανεφάρμοστες για την περίοδο από 22 Οκτωβρίου 1997 έως 31 Δεκεμβρίου 2001, στη συμφωνία του Conseil Européen de la Consilium d'Appareils Domestiques (CECED) και των μελών του, που αφορά την παραγωγή και την εισαγωγή πλυντηρίων ρούχων οικιακής χρήσης των ενεργειακών κατηγοριών D έως G που καθορίζονται στην οδηγία 95/12/ΕΚ.

Άρθρο 2

Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στο: Conseil Européen des Constructeurs d' Appareils Domestiques (CECED) Diamant Building

Boulevard Α. Reyers/A. Reyerlaan 80

B - 1030 Βρυξέλλες .

Βρυξέλλες, 24 Ιανουαρίου 1999.

Για την Επιτροπή

Mario Monti

Μέλος της Επιτροπής

(1) ΕΕ 13 της 21.2.1962, σ. 204/62.

(2) ΕΕ L 148 της 15.6.1999, σ. 5.

(3) ΕΕ C 382 της 9.12.1998, σ. 6.

(4) Η άποψη αυτή συμφωνεί και με τα διαλαμβανόμενα στην υπόθεση IV.M.458 Electrolux-AEG (EE C 187 της 9.7.1994, σ. 14).

(5) Βλέπε υποσημείωση 4.

(6) ΕΕ L 136 της 21.6.1995, σ. 1.

(7) ΕΕ L 338 της 28.12.1996, σ. 85.

(8) Οι αγοραστές ενδιαφέρονται για την εξυπηρέτηση που προσφέρουν τα πλυντήρια. Όταν η συχνότητα της χρήσης και, ως εκ τούτου, η απόλυτη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας (συνολικό βάρος πλυνόμενων ρούχων επί τις kWh/kg) περιορίζονται από τα λειτουργικά έξοδα, οι μειώσεις στα έξοδα αυτά προκαλούν αυξημένη χρήση. Μια τέτοια αύξηση είναι δυνατόν να εξουδετερώσει τη μείωση της σχετικής κατανάλωσης (δηλαδή τις kWh ανά kg πλυνόμενων ρούχων).

(9) Αυτό θα οδηγούσε σε αναθεώρηση των σημερινών ενεργειακών κατηγοριών με το κοινοτικό σήμα υπό το φως της τεχνικής προόδου.

(10) Άρθρο 3 παράγραφος 1 στοιχείο στ) και άρθρο 7 της απόφασης 2179/98/ΕΚ, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Σεπτεμβρίου 1998, σχετικά με την αναθεώρηση του κοινοτικού προγράμματος πολιτικής και δράσης για το περιβάλλον και τη βιώσιμη ανάπτυξη "Στόχος η αειφορία" (ΕΕ L 275 της 10.10.1998, σ. 1).

(11) Οι τιμές αυτές αντανακλούν τις σημερινές γνώσεις και είναι δυνατόν να χρειασθούν αναθεώρηση ύπο το φως των μελλοντικών ερευνών.

(12) ΕΕ L 191 της 1.8.1996, σ. 56.