31999D0657

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

της 3ης Μαρτίου 1999

όσον αφορά ενίσχυση που χορήγησε η Γερμανία ως αναπτυξιακή βοήθεια στην Ινδονησία για τη ναυπήγηση δύο βυθοκόρων από το ναυπηγείον Volkswerft Stralsund και την πώληση αυτών στην Pengerukan (Rukindo)

[κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό Ε(1999) 585]

(Το κείμενο στη γερμανική γλώσσα είναι το μόνο αυθεντικό)

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

(1999/657/ΕΚ)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 93 παράγραφος 2 πρώτο εδάφιο,

την οδηγία 90/684/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Δεκεμβρίου 1990, σχετικά με τις ενισχύσεις στις ναυπηγικές εργασίες(1), η ισχύς της οποίας παρατάθηκε τελευταία από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2600/97(2), και ιδίως το άρθρο 4 παράγραφος 7,

Αφού κάλεσε τους ενδιαφερόμενους να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σύμφωνα με το άρθρο 93 της συνθήκης ΕΚ, και έλαβε υπόψη τις εν λόγω παρατηρήσεις(3),

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

I. Διαδικασία

Η ευρωπαϊκή ένωση βυθοκόρων (European Dredging Association, EuDA) ανακοίνωσε στην Επιτροπή ότι η Γερμανία χορήγησε ενίσχυση όσον αφορά την πώληση τριών βυθοκόρων που ναυπηγήθηκαν στην εν λόγω χώρα, η οποία παραβιάζει προφανώς την οδηγία 90/684/ΕΟΚ, (στο εξής "οδηγία σχετικά με τις ενισχύσεις στις ναυπηγικές εργασίες").

Με επιστολή της 6ης Νοεμβρίου 1996, η Γερμανία προσκόμισε στην Επιτροπή συμπληρωματικά στοιχεία.

Με επιστολή της 15ης Απριλίου 1997, η Επιτροπή ενημέρωσε τη Γερμανία για την απόφασή της να κινήσει τη διαδικασία του άρθρου 93 παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚ όσον αφορά την εν λόγω ενίσχυση.

Η σχετική απόφαση της Επιτροπής δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων(4). Η Επιτροπή κάλεσε τους ενδιαφερόμενους να υποβάλουν παρατηρήσεις όσον αφορά τα υπό εξέταση μέτρα.

Οι ενδιαφερόμενοι υπέβαλαν τις παρατηρήσεις τους στην Επιτροπή, η οποία τις διαβίβασε στη Γερμανία. Η τελευταία υπέβαλε, με επιστολές της 18ης Ιουνίου 1997 και της 9ης Οκτωβρίου 1997, επίσης σχετικές παρατηρήσεις.

Με επιστολή της 24ης Μαρτίου 1998, η Επιτροπή ενημέρωσε τη Γερμανία για την απόφασή της να διακόψει εν μέρει τη διαδικασία, ιδίως όσον αφορά τη βυθοκόρο ΚΚ Aru ΙΙ. Με επιστολή της 24ης Ιουνίου 1998, η Γερμανία υπέβαλε στην Επιτροπή συμπληρωματικά στοιχεία σχετικά με τις δύο άλλες βυθοκόρους (CD Batang Anai και FF Bali ΙΙ).

II. Περιγραφή της ενίσχυσης

Το 1994, η Επιτροπή ενέκρινε τη χορήγηση αναπτυξιακής βοήθειας όσον αφορά την πώληση τριών βυθοκόρων από το ναυπηγείο Volkswerft Stralsund στην ινδονησιακή επιχείρηση Pengerukan ("Rukindo",), μια δημόσια επιχείρηση (στο εξής "Rukindo"). Με επιστολή SG(94) D/6533 της 17ης Μαΐου 1994, η Επιτροπή ενημέρωσε τη Γερμανία σχετικά με την εν λόγω έγκριση. Η αναπτυξιακή βοήθεια χορηγήθηκε υπό μορφή δανείου από το Kreditanstalt für Wiederaufbau. Το δάνειο κάλυψε 90 % της συμβατικής αξίας για περίοδο έντεκα ετών με επιτόκιο 3,5 %. Το ισοδύναμο ενίσχυσης ΟΟΣΑ ήταν 25,35 %. Η Rukindo είναι μια δημόσια επιχείρηση περιορισμένης ευθύνης, η οποία ανήκει εξ ολοκλήρου στο Υπουργείο Οικονομικών. Δανειολήπτης είναι η Δημοκρατία της Ινδονησίας, εκπροσωπούμενη από το Υπουργείο Οικονομικών.

Στην κοινοποίηση της Γερμανίας της 24ης Μαρτίου 1994 όσον αφορά την προβλεπόμενη ενίσχυση αναφέρεται σε ποιες τοποθεσίες στην Ινδονησία πρέπει να χρησιμοποιηθούν οι βυθοκόροι. Στην επιστολή της προς τη γερμανική κυβέρνηση για την έγκριση της ενίσχυσης, η Επιτροπή είχε δηλώσει ότι οι βυθοκόροι μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν μόνο στην Ινδονησία.

Η EuDA πληροφόρησε την Επιτροπή ότι οι βυθοκόροι χρησιμοποιήθηκαν στην Ταϊβάν και την Ταϊλάνδη. Προφανώς ο φορέας εκμετάλλευσης των βυθοκόρων έλαβε μέρος σε διεθνείς προσκλήσεις υποβολής προσφορών ανταγωνιζόμενος άλλες επιχειρήσεις που προσέφεραν υπηρεσίες βυθοκόρησης. Σύμφωνα με την EuDA, ο προσφέρων είχε τη δυνατότητα μέσω της ενίσχυσης να προσφέρει τιμή χαμηλότερη της τιμής της αγοράς.

Η Γερμανία διαβεβαίωσε ότι μια βυθοκόρος είχε χρησιμοποιηθεί εκτός των ινδονησιακών χωρικών υδάτων, δηλαδή στη Μαλαισία. Αντίθετα, δεν αναφέρθηκε χρησιμοποίηση της βυθοκόρου στην Ταϊβάν ή την Ταϊλάνδη, όπως ανακοίνωσε η EuDA.

Η Γερμανία ισχυρίστηκε ότι η βυθοκόρος δεν ήταν δυνατόν να χρησιμοποιηθεί κατά το βέλτιστο τρόπο στα ινδονησιακά ύδατα εξαιτίας καθυστερήσεων που σημειώθηκαν σε ορισμένα μεγάλα, σχέδια εκτέλεσης λιμενικών έργων για τα οποία η βυθοκόρος είχε αρχικά αγοραστεί. Εξάλλου, η χρήση της βυθοκόρου στη Μαλαισία αποτελούσε μέρος μιας παραγγελίας υπεργολαβίας για λογαριασμό ινδονησιακής εταιρείας, ενώ η Rukindo δεν μετέσχε ποτέ άμεσα σε διεθνείς προσκλήσεις υποβολής προσφορών. Επιπλέον, οι γερμανικές αρχές δεσμεύτηκαν να επιστήσουν την προσοχή της ινδονησιακής κυβέρνησης στο γεγονός ότι η χρήση των βυθοκόρων πρέπει να είναι σύμφωνη με τη χρήση για την οποία αγοράστηκαν αρχικά.

Η Γερμανία δεν ήταν σε θέση να προσκομίσει πληροφορίες για τη χρηματοοικονομική κατάσταση της Rukindo, δεδομένου ότι η εταιρεία αυτή ελέγχεται από το κράτος, δεν παρουσιάζει πιστοποιημένες και δημοσιευμένες ετήσιες λογιστικές καταστάσεις και δεν υφίσταται άμεση σχέση δανείου με την εν λόγω εταιρεία.

Λαμβανομένης υπόψη της απάντησης της γερμανικής κυβέρνησης, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο τρόπος χρήσης των βυθοκόρων δεν ήταν σύμφωνος με την έγκριση της Επιτροπής της 17ης Μαΐου 1994. Επιπλέον, η Επιτροπή εξέφρασε αμφιβολίες σχετικά με το αν εξακολουθούσε να υφίσταται ο αναπτυξιακός χαρακτήρας του σχεδίου, και έθεσε επομένως το ερώτημα εάν η ενίσχυση συμβιβαζόταν με τους όρους που περιέχονται στο άρθρο 4 παράγραφος 7 της οδηγίας σχετικά με τις ενισχύσεις στις ναυπηγικές εργασίες.

Κατά συνέπεια, η Επιτροπή αποφάσισε να κινήσει τη διαδικασία του άρθρου 93 παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚ.

III. Παρατηρήσεις τρίτων

Μετά την κοινοποίηση της κίνησης της διαδικασίας, η Δανία και η EuDA υπέβαλαν τις παρατηρήσεις τους στις οποίες υποστήριζαν ότι η χρήση των βυθοκόρων δεν ήταν σύμφωνη με τους όρους που καθορίζονται στο πλαίσιο της έγκρισης της Επιτροπής και αντέκειτο προς τις διατάξεις της οδηγίας σχετικά με τις ενισχύσεις στις ναυπηγικές εργασίες.

IV. Παρατηρήσεις της Γερμανίας

Η Γερμανία προέβη στις ακόλουθες παρατηρήσεις:

Οι βυθοκόροι αποκτήθηκαν για την επέκταση των ινδονησιακών κύριων λιμένων (Tanjung Priok, Batam, Bojonegra, Surabaya, Belawan, Semarang, Panjang και Ujung Padang), των οποίων το βάθος των υδάτων ανέρχεται σε εννέα μέτρα.

Δεδομένου ότι λόγω των μη προβλέψιμων χρηματοοικονομικών προβλημάτων δεν κατέστη δυνατό να διατεθούν όλες οι απαιτούμενες πιστώσεις για την επέκταση των λιμένων, οι εργασίες βυθοκόρησης πραγματοποιήθηκαν σε περιορισμένη έκταση μόνο στους λιμένες της Belawan, Tanjung Priok και Surabaya. Επιπλέον, λόγω του ότι τα σχέδια επέκτασης των λιμένων πραγματοποιούνται τόσο από ιδιωτικές επιχειρήσεις όσο και από την ινδονησιακή κυβέρνηση, οι ενδεχόμενες καθυστερήσεις δεν μπορούν εύκολα να προβλεφθούν. Οι καθυστερήσεις αφορούν σχέδια επέκτασης λιμένων και επιχωμάτωσης στις ακόλουθες τοποθεσίες: Bojonegra, Benoa/Bali, Maruda/Jakarta, Situbondo, Kuala Namu, Ancol Barat, Ancol Timur, Surabaya, Kapuk Naga, Pantai Mutiara, Pelabuhan Ratu, Kerawang, Ring Road/Surabaya, Betio Benoa Bali και Bali Benoa Marina. Ανάλογα με τη διαθεσιμότητα των πιστώσεων, όλες οι βυθοκόροι της Rukindo περιλαμβανομένων των ΚΚ ARU ΙΙ, FF Bali ΙΙ και CD Batang Anai, θα χρησιμοποιηθούν για τη συνέχιση και την αποπεράτωση των σχεδίων. Ωστόσο, η Rukindo δεν γνωρίζει ποια θα είναι τα αποτελέσματα από τη σημερινή κρίση της Ινδονησίας όσον αφορά πρόσθετες παρατάσεις για την υλοποίηση των έργων.

Κατά την περίοδο της σύναψης των συμβάσεων για τις βυθοκόρους και της χορήγησης της ενίσχυσης δεν ήταν γνωστό ποιες άλλες δυνατότητες θα μπορούσαν να προκύψουν για τη χρήση των βυθοκόρων εκτός της Ινδονησίας. Η παράταση των προβλεπόμενων ινδονησιακών σχεδίων αποφασίστηκε μόλις μετά την παράδοση των βυθοκόρων· μόλις κατά την περίοδο αυτή, δηλαδή πολύ μετά τη χορήγηση της ενίσχυσης, η Rukindo προσπάθησε να βρει άλλους τρόπους χρήσης των βυθοκόρων.

Οι βυθοκόροι είχαν σχεδιασθεί αποκλειστικά για την εκτέλεση των έργων στην Ινδονησία, για τα οποία απαιτείτο ένα μεγαλύτερο βύθισμα από εκείνο που διέθεταν τότε οι υφιστάμενες βυθοκόροι. Οι βυθοκόροι χρειάζονταν βάθος τουλάχιστον οκτώ μέτρων για να εργασθούν αποτελεσματικά. Λόγω του βυθίσματός τους, οι δυνατότητες χρησιμοποίησης των βυθοκόρων σε άλλους ινδονησιακούς λιμένες και πλωτές οδούς είναι περιορισμένες. Προκειμένου οι περίοδοι παύσης των δραστηριοτήτων να παραμείνουν όσο το δυνατόν μικρότερες και να ανακτηθεί τουλάχιστον ένα μέρος των πάγιων εξόδων (προσωπικό, κεφάλαιο κ.λπ.), η Rukindo υποχρεώθηκε να παρέχει τις υπηρεσίες των βυθοκόρων σε άλλες εταιρείες βυθοκόρησης που τις χρησιμοποίησαν στη συνέχεια εκτός της Ινδονησίας. Η χρησιμοποίηση των βυθοκόρων στην αλλοδαπή πραγματοποιήθηκε μόνο κατά τη διάρκεια των περιόδων παύσης των δραστηριοτήτων, όταν σημειώθηκαν καθυστερήσεις κατά την εκτέλεση των σχεδίων επέκτασης των λιμένων. Η εκμίσθωση των βυθοκόρων για τη χρησιμοποίησή τους στην αλλοδαπή πρέπει να γίνει αντιληπτή ως προσπάθεια για την αποτελεσματική χρήση των πιστώσεων της αναπτυξιακής βοήθειας, προκειμένου να συγκεντρωθούν πρόσθετα κεφάλαια για το σχέδιο υποδομής υπό μορφή ξένου συναλλάγματος. Επιπλέον, η χρήση των βυθοκόρων στην αλλοδαπή καθιστούσε δυνατή την εκμετάλλευση απρόσμενων περιόδων παύσης των δραστηριοτήτων στην Ινδονησία για την απόκτηση και την ανάπτυξη της τεχνογνωσίας.

Η χρήση των βυθοκόρων στην αλλοδαπή δεν ήταν αντίθετη με τον κύριο στόχο της ανάπτυξης της ινδονησιακής υποδομής στον τομέα των μεταφορών. Η ολοκλήρωση των έργων σε εγχώρια σχέδια εξακολουθούσε να έχει απόλυτη προτεραιότητα. Η Rukindo χρησιμοποίησε τις βυθοκόρους στο πλαίσιο των έργων που έπρεπε να πραγματοποιηθούν στην Ινδονησία· οι χρήσεις στην αλλοδαπή αποτέλεσαν εξαιρέσεις (CD Batang Anai: Ταϊβάν 1995: 35 εργάσιμες ημέρες στο πλαίσιο μιας παραμονής στην Ταϊβάν περίπου 130 ημερών· FF Bali ΙΙ: Μαλαισία 1995: 35 ημέρες, 1997: 120 ημέρες) χωρίς οικονομική επιτυχία. Η κατ' εξαίρεση χρησιμοποίηση των βυθοκόρων στην Ταϊβάν και τη Μαλαισία είναι ασήμαντη συγκριτικά με την χρησιμοποίηση αυτών στην Ινδονησία καθώς και σε σχέση με την εντεκαετή διάρκεια των πιστώσεων και τη διάρκεια ζωής των βυθοκόρων από τεχνική άποψη.

Η Rukindo ζήτησε μόνο δυο φορές τη συγγραφή υποχρεώσεων για την πρόσκληση υποβολής προσφορών, και στις δυο περιπτώσεις όμως δεν έλαβε μέρος στο διαγωνισμό. Η Rukindo δεν μετέσχε ποτέ η ίδια άμεσα σε διεθνείς προσκλήσεις υποβολής προσφορών και επομένως δεν βρισκόταν σε άμεσο ανταγωνισμό με αλλοδαπές επιχειρήσεις. Κατά συνέπεια, η Rukindo δεν άσκησε άμεση επιρροή στη διαμόρφωση των τιμών που πρότεινε για τις υπηρεσίες ο υποβάλλων την κύρια προσφορά, ιδιαίτερα όταν σύμφωνα με τη συνήθη διαδικασία ο κύριος ανάδοχος προέβαινε σε διαπραγματεύσεις με τις διάφορες επιχειρήσεις βυθοκόρησης αφότου του είχε ανατεθεί η σύμβαση. Ως υπεργολάβος ή δεύτερος κατά σειρά υπεργολάβος, η Rukindo έπρεπε να αποδεχθεί τις καθορισθείσες τιμές.

Η χρησιμοποίηση των βυθοκόρων στην αλλοδαπή οδήγησε σε πραγματικές ζημίες και όχι σε χρηματικοοικονομικά κέρδη. Δεν πραγματοποιήθηκαν κέρδη που θα καθιστούσαν περιττή τη χορήγηση ενισχύσεων. Η χρήση της βυθοκόρου CD Batang Anai στην Ταϊβάν σημείωσε αναφορικά με τη συνολική περίοδο της υπεκμίσθωσης πραγματική ζημία, που υπερέβη τα έξοδα των εναλλακτικών περιόδων παύσης των δραστηριοτήτων στην Ινδονησία.

Η Γερμανία κάλεσε μέσω του Kreditanstalt für Wiederaufbau το Υπουργείο Οικονομικών της Ινδονησίας να διασφαλίσει ότι οι βυθοκόροι που αποκτήθηκαν με τις ενισχύσεις θα χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά στην Ινδονησία. Εντούτοις, η Γερμανία αναφέρει ότι η δανειακή σύμβαση δεν περιέχει συγκεκριμένη διάταξη όσον αφορά τις τοποθεσίες χρήσης των βυθοκόρων. Ωστόσο, από τις συζητήσεις που διεξήχθησαν, τα αρμόδια ινδονησιακά υπουργεία γνωρίζουν ότι οι βυθοκόροι πρέπει να χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά εντός της Ινδονησίας και όχι στην αλλοδαπή. Η χρήση αυτών εντός της εν λόγω χώρας συνιστά επομένως μια άγραφη δικαιοπρακτική βάση για το δάνειο.

Η Γερμανία ζητεί να ληφθούν υπόψη οι επιπτώσεις της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης στην Ανατολική Ασία, και ιδίως στην Ινδονησία.

V. Νομική εκτίμηση της ενίσχυσης

Το 1994, το σχέδιο εγκρίθηκε σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 7 της οδηγίας σχετικά με τις ενισχύσεις στις ναυπηγικές εργασίες. Σύμφωνα με το εν λόγω άρθρο, οι ενισχύσεις που χορηγούνται ως αναπτυξιακή βοήθεια σε αναπτυσσόμενη χώρα δεν υπόκεινται στο ανώτατο όριο που ορίζει η Επιτροπή δυνάμει του άρθρου 4 παράγραφος 2. Θεωρείται ότι συμβιβάζονται με την κοινή αγορά εφόσον πληρούν τους όρους που έχουν θεσπισθεί για το σκοπό αυτό από την ομάδα εργασίας 6 του ΟΟΣΑ στη συμφωνία του για την ερμηνεία των άρθρων 6 έως 8 όσον αφορά τις εξαγωγικές πιστώσεις για τα πλοία ή στο διορθωτικό αυτής.

Κάθε μεμονωμένο σχέδιο ενίσχυσης πρέπει προηγουμένως να κοινοποιείται στην Επιτροπή, η οποία εξακριβώνει τον συγκεκριμένο αναπτυξιακό χαρακτήρα της ενίσχυσης και βεβαιούται ότι η ενίσχυση εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της προαναφερόμενης συμφωνίας.

Στην απόφασή του της 5ης Οκτωβρίου 1994 στην υπόθεση C-400/92 (Γερμανία κατά Επιτροπής)(5), το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων υποστηρίζει τα ακόλουθα: "Η εξέταση του εν λόγω ειδικού χαρακτήρα δίδει τη δυνατότητα στην Επιτροπή να μεριμνά ώστε μια ενίσχυση θεμελιούμενη στο άρθρο 4 παράγραφος 7 και έχουσα ως σκοπό τη μείωση της τιμής των πλοίων που προορίζονται για ορισμένες αναπτυσσόμενες χώρες, να επιδιώκει, ενόψει των συγκεκριμένων συνθηκών χρησιμοποιήσεών της, ένα γνήσιο αναπτυξιακό σκοπό και να μην συνιστά, μολονότι σύμφωνη προς τα κριτήρια ΟΟΣΑ, ενίσχυση υπέρ ναυπηγείου κράτους μέλους η οποία πρέπει να υπάγεται στο ανώτατο όριο που αναφέρεται ανωτέρω (... )".

Όπως διαπιστώνεται στην επιστολή της Επιτροπής, της 17ης Μαΐου 1994, οι βυθοκόροι επιτρεπόταν να χρησιμοποιηθούν, σύμφωνα με την κοινοποίηση της Γερμανίας, μόνο στην Ινδονησία.

Η Γερμανία επιβεβαίωσε ότι οι FF Bali ΙΙ και CD Batang Anai δεν χρησιμοποιήθηκαν αποκλειστικά στην Ινδονησία, γεγονός που δεν ανταποκρίνεται στους όρους που συνδέονται με την έγκριση της ενίσχυσης. Κατά συνέπεια, υπήρξε κατάχρηση της ενίσχυσης.

Η Γερμανία ισχυρίζεται ότι η εν λόγω χρήση των βυθοκόρων δεν είχε προβλεφθεί την περίοδο της ανάθεσης της παραγγελίας και της έγκρισης της ενίσχυσης. Η Επιτροπή δεν μπορεί να αποκλείσει το γεγονός ότι εν προκειμένω συνέβη πράγματι έτσι, ωστόσο λόγω των καθυστερήσεων που σημειώθηκαν δεν επετεύχθη πλήρως ο κύριος στόχος της ενίσχυσης. Είναι αβέβαιο σε ποιο βαθμό η αναπτυξιακή βοήθεια παρέσχε πράγματι στην Ινδονησία τη δυνατότητα να υλοποιήσει πλήρως τον αναπτυξιακό στόχο.

Η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη το επιχείρημα της Γερμανίας, σύμφωνα με το οποίο η Rukindo δεν είχε ενδεχομένως καμία επιρροή στις προσφορές τιμών στις διεθνείς προσκλήσεις υποβολής προσφορών και η χρήση των βυθοκόρων στην αλλοδαπή δεν ήταν ιδιαίτερα προσοδοφόρα. Ωστόσο, δεν αποκλείει ότι οι βυθοκόροι χρησιμοποιήθηκαν ανταγωνιστικά με άλλες επιχειρήσεις εκτός της Ινδονησίας και ότι οι προσφερόμενες τιμές ήταν χαμηλότερες από την τιμή αγοράς λόγω της αναπτυξιακής βοήθειας. Στην πράξη, βάσει των πληροφοριών που έχει στη διάθεσή της η Επιτροπή, δεν είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί διάκριση μεταξύ της χρήσης των βυθοκόρων εντός και εκτός της Ινδονησίας κατά τρόπο που να διασφαλίζει ότι η ενίσχυση αποβαίνει προς όφελος μόνο της Ινδονησίας και όχι άμεσα χωρών οι οποίες δεν θα έπρεπε καταρχήν να τύχουν αναπτυξιακής βοήθειας. Κατά συνέπεια, η χρήση των βυθοκόρων εκτός της Ινδονησίας δημιουργεί σε κάθε περίπτωση προβλήματα. Η Επιτροπή δεν μπορεί να αποδεχτεί το επιχείρημα της Γερμανίας ότι η χρήση των βυθοκόρων εκτός της Ινδονησίας δεν αντιτίθεται ρητά στον αρχικό στόχο της ενίσχυσης. Ο αρχικός στόχος ήταν η χορήγηση αναπτυξιακής βοήθειας εντός της Ινδονησίας. Με τη χρησιμοποίηση των βυθοκόρων εκτός της Ινδονησίας υπήρξε όχι μόνο μείωση της αναπτυξιακής βοήθειας για την Ινδονησία, δεδομένου ότι οι τελευταίες δεν χρησιμοποιήθηκαν στην Ινδονησία, αλλά επιπλέον ενδέχεται να δημιουργηθούν στρεβλώσεις στην αγορά των εκσκαφέων σε μια χώρα η οποία δεν περιέχεται στον κατάλογο των επιλέξιμων για αναπτυξιακή βοήθεια χωρών. Κατά συνέπεια, επειδή η βυθοκόρος που τυγχάνει αναπτυξιακής βοήθειας χρησιμοποιήθηκε εκτός της Ινδονησίας και επιπλέον σε καθαρά εμπορική βάση στη Μαλαισία και την Ταϊβάν, οι οποίες δεν περιλαμβάνονται στον κατάλογο των επιλέξιμων για αναπτυξιακή βοήθεια χωρών(6), ο αναπτυξιακός χαρακτήρας του σχεδίου τίθεται υπό αμφισβήτηση.

Η Γερμανία υποστηρίζει ότι η χρήση των βυθοκόρων εκτός της Ινδονησίας ήταν αμελητέα σε σύγκριση με τη χρήση αυτών στην Ινδονησία. Από τους πίνακες που παρέθεσε η Γερμανία προκύπτει ότι η FF Bali ΙΙ χρησιμοποιήθηκε, από το 1994 έως το 1997 743 ημέρες στην Ινδονησία και 155 ημέρες στη Μαλαισία. Από το 1995 έως το 1997, η CD Batang Anai χρησιμοποιήθηκε 357 ημέρες στην Ινδονησία και 35 ημέρες στην Ταϊβάν, όπου το 1995 ήταν σταθμευμένη τουλάχιστον περίπου 130 ημέρες. Η Επιτροπή δεν συμμερίζεται την άποψη ότι η χρήση των βυθοκόρων εκτός της Ινδονησίας, για περίοδο από τρία έως τέσσερα έτη που αντιπροσωπεύει περίπου 9 % και 17 % της συνολικής χρήσης, μπορεί να θεωρηθεί ως εξαιρετική ή ασήμαντη.

Λόγω του μεγάλου αριθμού των νήσων από τις οποίες απαρτίζεται η Ινδονησία, η Επιτροπή δεν είναι πεπεισμένη ότι θα ήταν αδύνατο να χρησιμοποιηθούν οι βυθοκόροι αλλού στην Ινδονησία και επομένως να διασφαλισθεί η επίτευξη ενός πραγματικού αναπτυξιακού στόχου και η τήρηση των όρων έγκρισης από την Επιτροπή. Επιπλέον, το γεγονός ότι στη δανειακή σύμβαση δεν προσδιοριζόταν ο τόπος χρήσης των βυθοκόρων προφανώς δεν ενθάρρυνε την επιχείρηση να αναζητήσει τέτοιες εναλλακτικές λύσεις. Μολονότι η Γερμανία πληροφόρησε την ινδονησιακή πλευρά ότι οι βυθοκόροι πρέπει να χρησιμοποιηθούν μόνο στην Ινδονησία, αυτή δεν ήταν νομικά υποχρεωμένη να ικανοποιήσει το εν λόγω αίτημα, δεδομένου ότι μια τέτοια προϋπόθεση δεν αναφερόταν στη δανειακή σύμβαση.

Η Γερμανία ήταν υποχρεωμένη να διασφαλίσει ότι η χορήγηση του δανείου συμμορφούται με τους όρους που αναφέρονται στην έγκριση της Επιτροπής της 17ης Μαΐου 1994. Για τον λόγο αυτό, το γεγονός ότι η Γερμανία δεν είχε αναφέρει τον σημαντικό αυτό όρο στη δανειακή σύμβαση και επομένως δεν τήρησε πλήρως τους όρους της απόφασης της Επιτροπής, δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αιτιολογία για το ότι η ενίσχυση απετέλεσε αντικείμενο κατάχρησης ή για το ότι η Γερμανία αδυνατούσε να ασκήσει σχετική επιρροή στην Ινδονησία. Επιπλέον, η παράληψη του αντίστοιχου όρου στη δανειακή σύμβαση εγείρει αμφιβολίες σχετικά με το κατά πόσον ο αναπτυξιακός στόχος ήταν το κύριο σημείο του σχεδίου.

Εάν η Επιτροπή γνώριζε κατά την έγκριση (επιστολή της 17ης Μαΐου 1994) ότι οι βυθοκόροι δεν προορίζονταν για αποκλειστική χρήση στην Ινδονησία και ότι θα χρησιμοποιούνταν στην πραγματικότητα για εμπορικούς σκοπούς στη Μαλαισία και την Ταϊβάν, δεν θα είχε εγκρίνει το σχέδιο ενίσχυσης. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή θεωρεί ότι η ενίσχυση αποτέλεσε αντικείμενο κατάχρησης και δεν επιδιώχθηκε ένας γνήσιος αναπτυξιακός χαρακτήρας.

VI. Συμπέρασμα

Η Επιτροπή θεωρεί ότι η ενίσχυση που χορηγήθηκε από τη Γερμανία για την ναυπήγηση των βυθοκόρων FF Bali ΙΙ και CD Batang Anai αποτέλεσε αντικείμενο κατάχρησης. Η ενίσχυση δεν μπορεί να θεωρηθεί ως γνήσια αναπτυξιακή βοήθεια κατά την έννοια του άρθρου 4 παράγραφος 7 της οδηγίας σχετικά με τις ενισχύσεις στις ναυπηγικές εργασίες. Η ενίσχυση νοθεύει ή απειλεί να νοθεύσει τον ανταγωνισμό στην κοινή αγορά και επηρεάζει τις μεταξύ κρατών μελών συναλλαγές στον τομέα της ναυπηγικής βιομηχανίας στο μέτρο που αντίκειται προς το κοινό συμφέρον,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

Η κρατική ενίσχυση που χορήγησε η Γερμανία υπό μορφή πιστωτικής διευκόλυνσης όσον αφορά την πώληση των βυθοκόρων FF Bali ΙΙ και CD Batang Anai στην Pengerukan (Rukindo), Ινδονησία, αποτέλεσε αντικείμενο κατάχρησης και δεν συμβιβάζεται με την κοινή αγορά.

Άρθρο 2

Η Γερμανία ζητεί από τον αποδέκτη την επιστροφή της ενίσχυσης που αναφέρεται στο άρθρο 1.

Η επιστροφή της ενίσχυσης πραγματοποιείται σύμφωνα με τις διαδικασίες και τις διατάξεις του γερμανικού δικαίου, συμπεριλαμβανομένων των τόκων που αρχίζουν να υπολογίζονται από την ημερομηνία χορήγησης της ενίσχυσης προς τον αποδέκτη/τους αποδέκτες μέχρι την πραγματική της επιστροφή βάσει του επιτοκίου αναφοράς που εφαρμόζεται για τον υπολογισμό του ισοδυνάμου επιχορήγησης στις περιφερειακές ενισχύσεις.

Άρθρο 3

Η Γερμανία θα ενημερώσει την Επιτροπή εντός δύο μηνών από την ημερομηνία κοινοποίησης της παρούσας απόφασης, σχετικά με τα μέτρα που έχει λάβει για να συμμορφωθεί προς αυτή.

Βρυξέλλες, 3 Μαρτίου 1999.

Για την Επιτροπή

Karel VAN MIERT

Μέλος της Επιτροπής

(1) ΕΕ L 380 της 31.12.1990, σ. 27.

(2) ΕΕ L 351 της 23.12.1997, σ. 18.

(3) ΕΕ C 192 της 24.6.1997, σ. 9.

(4) Βλέπε υποσημείωση 3.

(5) Συλλογή 1994, σ. Ι-4701, σκέψη 21.

(6) Επιστολές της Επιτροπής προς τα κράτη μέλη SG (89)D/311 και SG (97) D/4341.