Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Προς μια διαρθρωτική συμπερίληψη των δήμων και των περιφερειών στην 27η διάσκεψη των μερών (COP 27) της UNFCCC»

(2022/C 498/06)

Εισηγήτρια: Alison GILLILAND (IE/PES), δημοτική σύμβουλος Δουβλίνου Έγγραφο αναφοράς: Διερευνητική γνωμοδότηση

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ (ΕτΠ)

Παροχή επείγουσας αντίδρασης μεγάλης κλίμακας στην κλιματική κατάσταση έκτακτης ανάγκης με τον συνδυασμό αποτελεσματικών μέτρων προσαρμογής και μετριασμού μέσω πολυεπίπεδης δράσης

1.

εκφράζει τη βαθιά της ανησυχία σχετικά με τα ευρήματα της 6ης έκθεσης αξιολόγησης της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος, (IPCC) στην οποία υπογραμμίζεται ότι οι κλιματικοί κίνδυνοι έχουν προκαλέσει σημαντική βλάβη στα οικοσυστήματα ανά την υφήλιο, επιβεβαιώνοντας εκ νέου ότι πολλές από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι ήδη αμετάκλητες· λαμβάνει υπό σημείωση τα αποδεικτικά στοιχεία που περιλαμβάνονται στην έκθεση, τα οποία υπογραμμίζουν πώς τα υφιστάμενα μέτρα προσαρμογής του κλίματος είναι συχνά αναποτελεσματικά λόγω ανεπαρκούς χρηματοδότησης και κακού προγραμματισμού, γεγονός το οποίο θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί μέσω μιας χωρίς αποκλεισμούς διακυβέρνησης·

2.

υπογραμμίζει ότι οι εκθέσεις της IPCC αναγνωρίζουν τις τοπικές και περιφερειακές αρχές ως τους βασικούς φορείς για την υλοποίηση λύσεων προσαρμογής και μετριασμού· επαναλαμβάνει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές είναι υπεύθυνες για την εφαρμογή του 70 % των μέτρων μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και του 90 % των μέτρων προσαρμογής σε αυτήν (1)· υπογραμμίζει τον τρόπο με τον οποίο οι εν λόγω λύσεις πρέπει να παρέχονται από τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές και σε συνεργασία με αυτές, ως άμεσες απαντήσεις στις απειλές της κλιματικής αλλαγής που επηρεάζουν τα χωριά, τις κωμοπόλεις, τις πόλεις και τις ευρύτερες περιφέρειές τους, με το δικό τους ιδιαίτερο κλιματικό πλαίσιο· υπογραμμίζει ότι περισσότεροι από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι σε οικισμούς με χαμηλό υψόμετρο αντιμετωπίζουν κινδύνους όπως η άνοδος της στάθμης της θάλασσας, η υποχώρηση των ακτών ή οι πλημμύρες κατά την παλίρροια, ενώ 350 εκατομμύρια κάτοικοι των πόλεων ζουν με την απειλή της λειψυδρίας παγκοσμίως·

3.

εφιστά, στο πλαίσιο αυτό, την προσοχή στη συμφωνία COP26 για τη συνέχιση των προσπαθειών περιορισμού της αύξησης της θερμοκρασίας σε 1,5 oC πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα (2) και ζητεί την ταχύτερη εφαρμογή της δράσης για το κλίμα, παράλληλα με μεγαλύτερη χρηματοδοτική στήριξη και καθοδήγηση για τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές·

4.

επαναλαμβάνει την έκκλησή της προς τη σύμβαση-πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για τις κλιματικές μεταβολές (UNFCCC) για συνεργασία με τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τη βιολογική ποικιλομορφία (ΣΒΠ) και το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών προς ένα συνεκτικό χρονοδιάγραμμα για την ουδετερότητα και την ανθεκτικότητα του κλίματος, την προστασία της βιοποικιλότητας και τη βιώσιμη ανάπτυξη, αποφεύγοντας τις επικαλυπτόμενες στρατηγικές· επικροτεί τη δήλωση του Εδιμβούργου σχετικά με το παγκόσμιο πλαίσιο για τη βιοποικιλότητα μετά το 2020 (3), που αποτελεί ένα παράδειγμα της προσέγγισης της «συνολικής διακυβέρνησης»·

5.

επαναλαμβάνει ότι ο ρόλος της ΕΕ είναι να επιδείξει ηγετικές ικανότητες επηρεάζοντας την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία ώστε να καταστεί η πρώτη ουδέτερη από κλιματική άποψη ήπειρος· τονίζει ότι είναι σημαντικό να ενισχυθούν οι προσπάθειες της ΕΕ ώστε να επιτύχει κλιματική ουδετερότητα έως το 2050, εφαρμόζοντας συστηματικά την αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης», προσπαθώντας να αποφευχθεί ο εγκλωβισμός στη χρήση άνθρακα και η διαρροή άνθρακα· χαιρετίζει την πορεία που χάραξε το ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα και η δέσμη μέτρων «Fit for 55» και με στοχευμένες πρωτοβουλίες, όπως οι αποστολές της ΕΕ για την προσαρμογή και τις κλιματικά ουδέτερες και έξυπνες πόλεις· επισημαίνει τη σημασία εξέτασης της τρέχουσας γεωπολιτικής κρίσης και των οικονομικών της συνεπειών, ενίσχυσης της στήριξης και παράλληλα επίτευξης προόδου προς αυτήν την κατεύθυνση· υπογραμμίζει τη σημασία της εξάλειψης της ενεργειακής φτώχειας και της αντιμετώπισης των κοινωνικών συνεπειών της μετάβασης στην καθαρή ενέργεια, ιδίως σε περιοχές που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τα ορυκτά καύσιμα, κατά την εφαρμογή των σχεδίων για το κλίμα και την παροχή μακροπρόθεσμων λύσεων για την ενεργειακή επάρκεια·

6.

υπογραμμίζει ότι ο στόχος της παγκόσμιας ενεργειακής ασφάλειας δεν πρέπει να θεωρείται εναλλακτική στη Συμφωνία του Παρισιού και ζητεί από τα συμβαλλόμενα μέρη να επιταχύνουν τη στροφή προς ένα ενεργειακό σύστημα που τροφοδοτείται πλήρως από ανανεώσιμη ενέργεια και να προωθήσουν την ενεργειακή επάρκεια· επικροτεί την αντίδραση του σχεδίου REPowerEU στη διαταραχή της παγκόσμιας αγοράς ενέργειας που προκαλεί η παράνομη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ως σαφές σήμα ότι η δράση για το κλίμα μπορεί και πρέπει να επιταχυνθεί· υπογραμμίζει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές είναι οι πλέον κατάλληλες για να στηρίξουν μια δίκαιη, χωρίς αποκλεισμούς και βιώσιμη μετάβαση με την εφαρμογή μέτρων για τη στήριξη των πλέον ευάλωτων ομάδων που πλήττονται από την ενεργειακή φτώχεια και την οικονομική αδυναμία μετακινήσεων, με την εδραίωση εταιρικών σχέσεων που να κινητοποιούν τον επιχειρηματικό τομέα και την κοινωνία των πολιτών και με την ανάπτυξη αποκεντρωμένων καινοτόμων λύσεων, που να αυξάνουν σημαντικά την ασφάλεια του εφοδιασμού και παράλληλα να μειώνουν τις απώλειες μεταφοράς και τις εκπομπές·

Ενίσχυση της φιλοδοξίας της ΕΕ για το κλίμα βάσει αποτελεσματικής πολυεπίπεδης διακυβέρνησης

7.

υπογραμμίζει πώς το σύμφωνο της Γλασκόβης για το κλίμα τονίζει την «επείγουσα ανάγκη για πολυεπίπεδη και συνεργατική δράση (4)» και επισήμως «αναγνωρίζει τον σημαντικό ρόλο των μη συμβαλλόμενων φορέων, συμπεριλαμβανομένης της κοινωνίας των πολιτών, των αυτοχθόνων πληθυσμών, των τοπικών κοινοτήτων, των νέων, των παιδιών, των τοπικών και περιφερειακών κυβερνήσεων, στη συμβολή στην πρόοδο προς την επίτευξη του στόχου της Συμφωνίας του Παρισιού (5)»· ως εκ τούτου επισημαίνει ότι η επιτυχία της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και της Συμφωνίας του Παρισιού εξαρτάται από την αποτελεσματική συμμετοχή όλων των επιπέδων διακυβέρνησης·

8.

εκφράζει την ετοιμότητά της να συνεργαστεί με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ για την ανάπτυξη συνεκτικής επιχειρησιακής στρατηγικής πριν από την COP 27· επισημαίνει ότι είναι ανοικτή και έτοιμη για μια αποτελεσματική τακτική διαβούλευση και συνεργασία τόσο στο στάδιο προετοιμασίας όσο και κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων·

9.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναδείξει τις τοπικές και περιφερειακές αρχές στην COP 27 με την ενίσχυση της προβολής της υποεθνικής δράσης για το κλίμα σε επίπεδο ΕΕ στο πλαίσιο του προγράμματος και των παράλληλων εκδηλώσεων του περιπτέρου της ΕΕ σε συνεργασία με την ΕτΠ·

10.

αναγνωρίζει τη σημασία των εθνικών κυβερνήσεων να δεσμευτούν για τους στόχους του Παρισιού και της Γλασκόβης, καθώς και τον ρόλο τους όσον αφορά την υποστήριξη των τοπικών και περιφερειακών αρχών· καλεί το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αναγνωρίσει επισήμως τον καθοριστικό ρόλο των υποεθνικών κυβερνήσεων στην επιτάχυνση της δίκαιης κλιματικής μετάβασης και καθιστώντας την κοινωνικά συμβατή με τις τοπικές και περιφερειακές ανάγκες στα συμπεράσματά του σχετικά με τις προετοιμασίες για την COP 27· καλεί την τσεχική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ να ανοίξει διάλογο με τις πόλεις και τις περιφέρειες μέσω της ΕτΠ·

11.

χαιρετίζει την αναγνώριση του ρόλου των υποεθνικών κυβερνήσεων στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την COP 26 και ενθαρρύνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να υπογραμμίσει περαιτέρω αυτό το μήνυμα στο ψήφισμά του για την COP 27· υπογραμμίζει τη σημασία της ισχυρής, συντονισμένης δράσης μεταξύ της αντιπροσωπείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της αντιπροσωπείας της ΕτΠ στην COP 27 και ζητεί την από κοινού προετοιμασία των αντίστοιχων αντιπροσωπειών·

12.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την τσεχική Προεδρία και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να στηρίξουν ένθερμα τη διοργάνωση της πρώτης COP της UNFCCC με υπουργική συνεδρίαση με θέμα τη στέγαση και την αστική ανάπτυξη στις πόλεις και την κλιματική αλλαγή, και να χαιρετίσουν την απόφαση της εκτελεστικής επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα ενδιαιτήματα (6)·

Μετάβαση από την αναγνώριση του ρόλου των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην αποτελεσματική εφαρμογή της πολυεπίπεδης δράσης

13.

αναγνωρίζει ότι, μολονότι δεν κατάφερε να συλλάβει τον επείγοντα χαρακτήρα και την κλίμακα των απαιτούμενων ενεργειών, το σύμφωνο της Γλασκόβης για το κλίμα πέτυχε πράγματι να ενεργοποιήσει τη δεύτερη φάση της Συμφωνίας του Παρισιού, ολοκληρώνοντας όλα τα εκκρεμή ζητήματα του εγχειριδίου κανόνων του Παρισιού (7)· παραμένει ωστόσο βαθιά προβληματισμένη για το γεγονός ότι οι επί του παρόντος υποβληθείσες εθνικά καθορισμένες συνεισφορές (ΕΚΣ) έχουν θέσει τον κόσμο σε τροχιά αύξησης της θερμοκρασίας κατά 2,5 oC·

14.

επαναλαμβάνει τα αιτήματα που διατυπώνονται στην τελική έκθεση της διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης για επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης· εξακολουθεί να ανησυχεί για την οικονομική προσιτότητα της ενέργειας για τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις, ιδίως εν μέσω της τρέχουσας κρίσης· τονίζει την ανάγκη προστασίας των πιο ευάλωτων ομάδων και περιοχών από τυχόν ανεπιθύμητες αρνητικές επιπτώσεις της ενεργειακής μετάβασης, υπενθυμίζοντας τα πορίσματα της έκθεσης στρατηγικής ανάλυσης προοπτικών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2022·

15.

υπογραμμίζει πώς η κλίμακα δράσης που απαιτείται επιβάλλει ολοκληρωμένες, πολυεπίπεδες πολιτικές και διατομεακές λύσεις· ως εκ τούτου, τονίζει ότι είναι απαραίτητο να αναγνωριστεί επισήμως ο ρόλος που διαδραματίζουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής· υπογραμμίζει ότι η αποτελεσματική και συστηματική συμμετοχή των αρχών αυτών τόσο στο στάδιο προετοιμασίας όσο και κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων θα πρέπει να διευκολυνθεί·

16.

υπογραμμίζει τον βασικό ρόλο που διαδραματίζει η ΕτΠ ως θεσμικός αντιπρόσωπος περισσότερων από ένα εκατομμύριο τοπικών και περιφερειακών ηγετών και ενός δικτύου δικτύων· υπογραμμίζει τη μοναδική της θέση ως παράγοντα εφαρμογής δράσεων για το κλίμα σε τοπικό επίπεδο και την ετοιμότητά της να συνεργαστεί και να συμπράξει με τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και τα μέρη της Συμφωνίας του Παρισιού για περαιτέρω πολυεπίπεδη συνεργασία στην πορεία προς την COP27 και πέραν αυτής·

17.

τονίζει τη σημασία του συνασπισμού «Under2 Coalition» ως της πρώτης παγκόσμιας συμφωνίας για το κλίμα για τις υποεθνικές κυβερνήσεις που δρομολογήθηκε ενόψει της συμφωνίας του Παρισιού· επισημαίνει τους επικαιροποιημένους και πιο φιλόδοξους στόχους U2 C στο μνημόνιο συνεννόησης του 2021, με τη δέσμευση να αναληφθεί δράση για την επίτευξη του στόχου του 1,5 oC και των καθαρών μηδενικών εκπομπών έως το 2050 ή νωρίτερα· καλεί τα μέλη της ΕτΠ να υπογράψουν την εν λόγω συμφωνία και τους προηγούμενους υπογράφοντες του συνασπισμού «Under2 Coalition» να προσχωρήσουν στο πιο φιλόδοξο μνημόνιο συνεννόησης του 2021·

18.

υπογραμμίζει τον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζει η ομάδα Τοπικών κυβερνήσεων και Δημοτικών Αρχών (LGMA) στη συγκέντρωση των απόψεων των τοπικών και περιφερειακών αρχών παγκοσμίως και στην ενίσχυση ενός παγκόσμιου δικτύου υποεθνικών κυβερνήσεων που είναι πρόθυμες να καταπολεμήσουν την κλιματική αλλαγή· ενθαρρύνει όλα τα συμβαλλόμενα μέρη της UNFCCC να συνεργαστούν με την ομάδα LGMA και όλους τους μη κρατικούς φορείς ώστε να συμβάλουν εποικοδομητικά στη διαδικασία που οδηγεί στην COP 27 και στην εδραίωση ισχυρότερης συνεργασίας με τους «Φίλους της πολυεπίπεδης δράσης» της UNFCCC·

Διατήρηση της φιλοδοξίας μετριασμού και ενίσχυση της ικανότητας με την κλιμάκωση της έρευνας και της καινοτομίας

19.

υπενθυμίζει ότι περίπου 10 000 τοπικές και περιφερειακές αρχές σε ολόκληρη την Ευρώπη έχουν αναλάβει φιλόδοξες δεσμεύσεις για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, συμμετέχοντας σε πρωτοβουλίες όπως το σύμφωνο των Δημάρχων, αναπτύσσοντας στρατηγικές και δράσεις για το κλίμα, όπως τα σχέδια δράσης για τη βιώσιμη ενέργεια και το κλίμα (SECAP) και άλλα τοπικά σχέδια δράσης για το κλίμα βασισμένα σε περιφερειακές πρωτοβουλίες· υπογραμμίζει ότι το 75 % του συνόλου άνω των 11 000 υπογραφόντων το παγκόσμιο σύμφωνο των Δημάρχων έχουν θέσει πιο φιλόδοξους στόχους μείωσης των αερίων του θερμοκηπίου (8) από τις αντίστοιχες εθνικές κυβερνήσεις, και άνω του 50 % επιταχύνουν τον ρυθμό με τον οποίο στοχεύουν στη μείωση των εκπομπών τους·

20.

υπογραμμίζει πώς η δέσμευση και η δράση των τοπικών και περιφερειακών αρχών συμπληρώνει και υποστηρίζει τις προσπάθειες που αναλαμβάνονται στις διεθνείς διαδικασίες και σε εθνικό επίπεδο και πώς είναι απαραίτητη για την επίτευξη εθνικών και διεθνών στόχων· επαναλαμβάνει την ανάγκη για επίσημη ένταξη των περιφερειακά και τοπικά καθορισμένων συνεισφορών (RLDC), για συμπλήρωση των ΕΚΣ και την επίσημη αναγνώριση, παρακολούθηση και ενθάρρυνση της μείωσης των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου από τις υποεθνικές κυβερνήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο·

21.

συνιστά την ένταξη ειδικού τμήματος υποεθνικής κυβέρνησης στις εθνικές εκθέσεις απογραφής ως μέρος του πλαισίου διαφάνειας της Συμφωνίας του Παρισιού, ώστε να ενισχυθεί η λογοδοσία, η εκτίμηση επιπτώσεων και η διαφάνεια της παγκόσμιας δράσης για το κλίμα· προσυπογράφει την έγκριση και τη χρήση του κοινού πλαισίου υποβολής εκθέσεων από το παγκόσμιο σύμφωνο των Δημάρχων ως ένα βήμα προς τη συγκρισιμότητα (9) των τοπικών και περιφερειακών προσπαθειών·

22.

θεωρεί ότι στην ΕΕ ο ρόλος και οι συνεισφορές των τοπικών και περιφερειακών αρχών θα πρέπει να τυποποιηθούν μέσω της κατοχύρωσής τους στις διατάξεις του κανονισμού για τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης, και ιδίως καθιστώντας τις περιφερειακά και τοπικά καθορισμένες συνεισφορές (RLDC) αναπόσπαστο μέρος των εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα (ΕΣΕΚ)·

23.

υπογραμμίζει ότι οι πόλεις και οι περιφέρειες ήδη προωθούν την καινοτομία, με την εφαρμογή τεχνικών και χρηματοδοτικών λύσεων, και διαμορφώνουν καινοτόμες διαδικασίες διακυβέρνησης· επικροτεί σε αυτό το πλαίσιο την παρουσίαση του παγκόσμιου κόμβου καινοτομίας στην COP 26, τις αποστολές της ΕΕ για την προσαρμογή και τις κλιματικά ουδέτερες και έξυπνες πόλεις, καθώς και την παρουσίαση της παγκόσμιας αποστολής για τις αστικές μεταβάσεις (10), και ενθαρρύνει τη συνεργασία και τις συνέργειες μεταξύ τους·

24.

υπογραμμίζει την ανάγκη για ισχυρότερη συνεργασία και ολοκλήρωση σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό, ενωσιακό και παγκόσμιο επίπεδο στον τομέα της πρόσβασης σε δεδομένα, ώστε να παρέχεται στις τοπικές και περιφερειακές αρχές πρόσβαση στη χάραξη πολιτικής που βασίζεται στα δεδομένα και την επιστήμη·

25.

τονίζει ότι είναι απαραίτητο να ενισχυθεί η επανειδίκευση και η αναβάθμιση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού ώστε να συνάδουν με την ανάγκη προσαρμογής των επαγγελματικών πρακτικών στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής·

Ενίσχυση της αποτελεσματικής και διατομεακής δράσης προσαρμογής και αντιμετώπιση απωλειών και ζημιών

26.

Επικροτεί το πρόγραμμα εργασίας Γλασκόβη — Σαρμ ελ Σέιχ σχετικά με τον παγκόσμιο στόχο για την προσαρμογή (GGA)· επισημαίνει ότι οι προκλήσεις που αφορούν την προσαρμογή μπορεί να παρουσιάζουν σημαντικές διακυμάνσεις ανά χώρα και περιφέρεια, και ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές είναι οι καταλληλότεροι φορείς για τον ορισμό των στόχων προσαρμογής, καθώς διαθέτουν γνώση από πρώτο χέρι τόσο των αναγκών ανθεκτικότητας όσο και των λύσεων συγκεκριμένων τοποθεσιών·

27.

τονίζει ότι είναι ανάγκη τα συμβαλλόμενα μέρη να συνεργαστούν με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές ώστε να ενσωματώσουν περαιτέρω την προσαρμογή στον τοπικό, εθνικό και περιφερειακό σχεδιασμό· ως εκ τούτου, ζητεί την επίσημη ένταξη των συνεισφορών των υποεθνικών κυβερνήσεων στην προσαρμογή ώστε να συμπληρώσουν τα εθνικά προγράμματα δράσης και τις ΕΚΣ·

28.

υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να προληφθεί η «κακή προσαρμογή» και η εφαρμογή δράσεων προσαρμογής που εντείνουν περαιτέρω τις υπάρχουσες κοινωνικές ανισότητες· υπογραμμίζει πώς οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής επηρεάζουν δυσανάλογα τις περιθωριοποιημένες και ευάλωτες κοινότητες·

29.

υπενθυμίζει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές είναι υπεύθυνες να παρέχουν στις κοινότητές τους βασικές υπηρεσίες και άμεσες απαντήσεις και να βοηθούν στην αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, όπως οι κλιματικές καταστροφές, οι κοινωνικές επιπτώσεις όπως η ενεργειακή φτώχεια και τα αυξανόμενα προβλήματα ενεργειακής υγείας που σχετίζονται με τις καιρικές συνθήκες, καθώς και τις υπάρχουσες ανισότητες που επιδεινώνονται από την κλιματική αλλαγή· τονίζει ότι είναι απαραίτητο να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις όσον αφορά τις ικανότητες μέσω τεκμηριωμένης λήψης αποφάσεων με υποχρέωση λογοδοσίας σε τοπικό επίπεδο, η οποία διευκολύνεται μέσω της πρόσβασης σε επιστημονικά στοιχεία, τεχνολογία και τοπική γνώση ώστε να στηριχθεί η διευρυμένη εφαρμογή των λύσεων προσαρμογής· τονίζει ότι οι καινοτόμες λύσεις που βασίζονται στη φύση αποτελούν βασικά εργαλεία που στηρίζουν τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτή, και, σε συμφωνία με το σύμφωνο της Γλασκόβης για το κλίμα, ενθαρρύνει τα συμβαλλόμενα μέρη να υιοθετήσουν ολοκληρωμένη προσέγγιση για την αντιμετώπιση της βιοποικιλότητας στο πλαίσιο των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αποφάσεων πολιτικής και σχεδιασμού·

30.

επικροτεί τη θέσπιση του διαλόγου της Γλασκόβης για το κλίμα όσον αφορά τις απώλειες και τις ζημιές και, ελλείψει χρηματοδοτικών ροών, υπογραμμίζει ότι είναι απαραίτητο οι τοπικές και περιφερειακές αρχές τόσο των ανεπτυγμένων όσο και των αναπτυσσόμενων χωρών να εντοπίσουν και να αξιοποιήσουν εναλλακτικά μέσα αντιμετώπισης των απωλειών και των ζημιών·

31.

υπενθυμίζει τα παραδείγματα που έδωσαν οι οικονομικές δεσμεύσεις από τη Σκοτία και τη Βαλονία στην COP 26 (11) για να αντιμετωπίσουν τις απώλειες και τις ζημιές, τονίζει ως εκ τούτου τον ρόλο και τη συνεισφορά που μπορούν να παρέχουν η υποεθνική κλιματική διπλωματία και συνεργασία μεταξύ των τοπικών και περιφερειακών αρχών του βόρειου και νότιου ημισφαιρίου για την αύξηση των φιλοδοξιών μεταξύ επιπέδων, πριν από την COP27 και την COP28·

Διασφάλιση επαρκούς πρόσβασης σε χρηματοδότηση για το κλίμα και προώθηση της δίκαιης μετάβασης μέσω συνεργασίας και συμμετοχής

32.

τονίζει ότι είναι σημαντικό να διατεθεί άμεση χρηματοδότηση στις τοπικές και περιφερειακές αρχές ώστε να υλοποιήσουν δράσεις για το κλίμα, και ότι είναι αναγκαίο οι εν λόγω αρχές να συνεργαστούν με τον ιδιωτικό τομέα και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ώστε να πραγματοποιήσουν βιώσιμες επενδύσεις· υπογραμμίζει ότι θα πρέπει να θεσπιστεί απευθείας σύνδεση μεταξύ πρόσβασης σε χρηματοδότηση και ολοκληρωμένης ανάπτυξης σχεδίων και μέτρων σε συνεργασία με το τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο ώστε να διευκολυνθεί η οικονομικά αποδοτική εφαρμογή·

33.

τονίζει ότι, σύμφωνα με τη συμφωνία του Παρισιού, αναγνωρίζεται «η σημασία ολοκληρωμένων, ολιστικών και ισορροπημένων προσεγγίσεων εκτός της αγοράς (12) οι οποίες είναι διαθέσιμες στα μέρη και συμβάλλουν στην εφαρμογή των εθνικά καθορισμένων συνεισφορών τους […] με συντονισμένο και αποτελεσματικό τρόπο»· ενθαρρύνει τους ενδιαφερόμενους φορείς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα και τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών να συμμετάσχουν ενεργά στην έρευνα, την ανάπτυξη και την εφαρμογή προσεγγίσεων εκτός της αγοράς.

34.

χαιρετίζει την απόφαση της COP 26 να ενισχύσει την εταιρική σχέση του Μαρακές για παγκόσμια δράση για το κλίμα ως χώρο που ενθαρρύνει τους μη κρατικούς φορείς να αναλάβουν άμεση δράση για το κλίμα· επικροτεί την επέκταση των πρωτοβουλιών «Race to Zero» και «Race to Resilience» ως βασικών πρωτοβουλιών για τη στήριξη και την παρουσίαση φιλόδοξων δράσεων για το κλίμα από τη βάση στην κορυφή, διευκολύνοντας ταυτόχρονα την υποβολή εκθέσεων και την αξιολόγηση των δεσμεύσεων μη συμβαλλόμενων ενδιαφερόμενων μερών·

35.

χαιρετίζει το πρόγραμμα εργασίας της Γλασκόβης όσον αφορά τις συμμετοχικές δράσεις για το κλίμα (ACE) (13)· εκφράζει την ετοιμότητα να συνεχίσει να εργάζεται για την εφαρμογή δράσεων στο πλαίσιο των έξι στοιχείων της —εκπαίδευση, κατάρτιση, ευαισθητοποίηση, δημόσια συμμετοχή, δημόσια πρόσβαση στις πληροφορίες και διεθνής συνεργασία· καλεί τα συμβαλλόμενα μέρη να συνεχίσουν να στηρίζουν αυτές τις διαδικασίες·

36.

επισημαίνει ότι οι ευάλωτες ομάδες είναι αυτές που πλήττονται περισσότερο από τις αρνητικές επιπτώσεις της κρίσης που σχετίζεται με το κλίμα· υπογραμμίζει ότι μια δίκαιη μετάβαση πρέπει να λαμβάνει πλήρως υπόψη τις κοινωνικές επιπτώσεις μέσω καθορισμένης στήριξης και χρηματοδότησης, όπως ζητείται επίσης στο πλαίσιο της Ατζέντας 2030·

37.

υπογραμμίζει ότι στις εκθέσεις της IPCC αναγνωρίζεται ότι οι ικανότητες των γυναικών να προσαρμόζονται και να καταπολεμούν την κλιματική αλλαγή συχνά περιορίζεται λόγω των ρόλων τους στο νοικοκυριό τους και στην κοινωνία, λόγω θεσμικών φραγμών και κοινωνικών κανόνων· ενθαρρύνει τα συμβαλλόμενα μέρη να συνεχίσουν να προωθούν πολιτική για την αλλαγή του κλίματος στην οποία να συνεκτιμάται η διάσταση του φύλου με την εφαρμογή περαιτέρω του προγράμματος εργασίας της Λίμα σχετικά με την ισότητα των φύλων και το σχέδιο δράσης για θέματα φύλου και με τη διασφάλιση της ισότιμης εκπροσώπησης των γυναικών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων· πιστεύει ακράδαντα ότι οι γυναίκες δεν πρέπει να θεωρούνται ευάλωτοι δικαιούχοι, αλλά αποτελεσματικοί φορείς που μετριάζουν και προσαρμόζονται στην κλιματική αλλαγή·

38.

αναγνωρίζει ότι η δράση για το κλίμα απαιτεί τη συμβολή όλων των γενεών· επισημαίνει τον ρόλο των νέων στην προώθηση της κοινωνικής προόδου και στην έμπνευση πολιτικής αλλαγής, καθώς και την ανάγκη για ουσιαστική και τεκμηριωμένη συμμετοχή των νέων στη διαμόρφωση της πολιτικής για την αλλαγή του κλίματος· δεσμεύεται για περαιτέρω συμμετοχή ων Νέων Αιρετών Πολιτικών της ΕτΠ στις προετοιμασίες της COP 27, με βάση τα συμπεράσματα της διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης και τους στόχους του ευρωπαϊκού έτους Νεολαίας·

Ενίσχυση της συνεργασίας και της σύμπραξης με την UNFCCC

39.

ενθαρρύνει τη UNFCCC να συνεργαστεί με την ομάδα Τοπικών κυβερνήσεων και Δημοτικών Αρχών (LGMA) με τη συμμετοχή της στους τεχνικούς διαλόγους για τον πρώτο παγκόσμιο απολογισμό (GST)· χαιρετίζει την απόφαση του Επικουρικού Οργάνου Επιστημονικών και Τεχνολογικών Συμβουλών (SBSTA) και του Επικουρικού Οργάνου Εφαρμογής (SBI) να σχεδιάσουν τον GST στο πνεύμα των χωρίς αποκλεισμούς, ανοικτών και καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους διαλόγων της Ταλανόα· καλεί την UNFCCC να συμπεριλάβει, να αναγνωρίσει και να παρακολουθεί τις δεσμεύσεις στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών «Race to Resilience» και «Race to Zero» στις εκθέσεις GST προκειμένου να έχουμε μετρήσιμη επισκόπηση της προόδου σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

40.

επικροτεί τη συμπερίληψη μιας εμφατικής προτεραιότητας στις βιώσιμες πόλεις και την αστικοποίηση στο πλαίσιο της ατζέντας της COP 27 από την αιγυπτιακή προεδρία· επιζητεί ευκαιρίες συνεργασίας με την προεδρία προκειμένου να ενισχύσει περαιτέρω τον ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών και είναι έτοιμη να στηρίξει την επέκταση των ευρωπαϊκών εβδομάδων των περιφερειών για το κλίμα, ως ευκαιρία για ενίσχυση της δέσμευσης των υποεθνικών αρχών και της κοινωνίας των πολιτών στη διαδικασία της UNFCCC·

41.

υπογραμμίζει τον βασικό ρόλο που διαδραματίζει η ΕτΠ ως ο θεσμικός αντιπρόσωπος των ευρωπαϊκών πόλεων και περιφερειών· καλεί, ως εκ τούτου, τη Γραμματεία της UNFCCC να εδραιώσει δομημένη συνεργασία με την ΕτΠ ώστε να διευκολύνει τη συνεργασία μεταξύ των δύο θεσμικών οργάνων·

42.

επικροτεί το ανακοινωθέν της συνάντησης των υπουργών ανάπτυξης της G7 (14), στο οποίο αναγνωρίζεται ο ρόλος των πόλεων και της τοπικής αυτοδιοίκησης στην προώθηση μιας δίκαιης κλιματικής και ενεργειακής μετάβασης· επισημαίνει ότι είναι πρόθυμη να στηρίξει το έργο της ομάδας Urban7 ώστε να ενισχυθεί η πολυεπίπεδη συνεργασία ως αποτελεσματική αρχή βιώσιμης, αποτελεσματικής δράσης για το κλίμα πριν από την COP 27·

43.

χαιρετίζει την αναγγελθείσα ευθυγράμμιση των προτεραιοτήτων των προεδριών της COP 27 και της COP 26 (μετριασμός, προσαρμογή, χρηματοδότηση και συνεργασία), και τις συνδέσεις με τις αναγγελθείσες προτεραιότητες των υψηλού επιπέδου προασπιστών του κλίματος (ολιστική προσέγγιση, ανθεκτικότητα, χρηματοδότηση, περιφερειοποίηση, τοπική προσαρμογή)· προσβλέπει δε στη στήριξη των πλέον αποτελεσματικών συνεργειών και συμπληρωματικοτήτων μεταξύ αυτών των προτεραιοτήτων στην πορεία προς και κατά τη διάρκεια της COP 27·

44.

σημειώνει ότι τα κοινωνικά κινήματα στις πόλεις και τις περιφέρειες έχουν αυξήσει την ευαισθητοποίηση σχετικά με την ανάγκη για επείγουσα χωρίς αποκλεισμούς δράση για το κλίμα· σύμφωνα με τα συμπεράσματα του SBSTA και του SBI σχετικά με θέματα που σχετίζονται με τον παγκόσμιο απολογισμό βάσει της Συμφωνίας του Παρισιού, ενθαρρύνει τα μέλη της ΕτΠ να διοργανώσουν τοπικούς διαλόγους της Talanoa (15) ή παρεμφερείς διαδικασίες χωρίς αποκλεισμούς σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

45.

δεσμεύεται να ενεργεί ως απευθείας σύνδεσμος, παρέχοντας πρόσβαση στην πληροφόρηση και τακτικές επικαιροποιήσεις στα μέλη της ΕτΠ και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές της Ευρώπης σχετικά με την πρόοδο των διαπραγματεύσεων, κατά τις δύο εβδομάδες της COP 27· χαιρετίζει τη συνεργασία και τη στήριξη άλλων θεσμικών οργάνων της ΕΕ στην επίτευξη αυτών των πληροφοριών τακτικά, φέρνοντας τις τοπικές και περιφερειακές αρχές πιο κοντά στις διεθνείς διαπραγματεύσεις.

---

(1)  Ψήφισμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών (ΕτΠ) με θέμα «Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία σε συνεργασία με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές» (ΕΕ C 79 της 10.3.2020, σ. 1).

(2)  Σύμφωνο της Γλασκόβης για το κλίμα, παράγραφος 15.

(3)  Δήλωση του Εδιμβούργου σχετικά με το παγκόσμιο πλαίσιο για τη βιοποικιλότητα μετά το 2020.

(4)  Σύμφωνο της Γλασκόβης για το κλίμα, προοίμιο, παράγραφος 9.

(5)  Σύμφωνο της Γλασκόβης για το κλίμα, παράγραφος 55.

(6)  https://unhabitat.org/sites/default/files/2022/04/hsp-eb-2022-crp2-rev.3.pdf

(7)  Ενώ η συμφωνία του Παρισιού παρέχει το πλαίσιο για διεθνή δράση, το εγχειρίδιο κανόνων του Παρισιού θέτει σε εφαρμογή την παρούσα συμφωνία, καθορίζοντας τα μέσα και τις διαδικασίες που θα επιτρέψουν την πλήρη, δίκαιη και αποτελεσματική εφαρμογή της.

(8)  Πηγή: 2021 Global Covenant of Mayors (GCoM) Impact Report.

(9)  https://www.globalcovenantofmayors.org/our-initiatives/data4cities/common-global-reporting-framework/

(10)  http://mission-innovation.net/missions/urban-transitions-mission/

(11)  2 εκατομμύρια λίρες Αγγλίας (2,6 εκατομμύρια δολάρια) και 1 εκατομμύριο ευρώ (1,1 εκατομμύριο δολάρια) αντιστοίχως.

(12)  Συμφωνία του Παρισιού, άρθρο 6.8 (Προσεγγίσεις εκτός της αγοράς για τη χρηματοδότηση του κλίματος).

(13)  Πρόγραμμα εργασίας της Γλασκόβης όσον αφορά τις συμμετοχικές δράσεις για το κλίμα.

(14)  220519-G7-Development-Ministers-Meeting-Communique.pdf (bmz.de)

(15)  Οι διάλογοι της Talanoa των πόλεων και των περιφερειών θεσπίστηκαν το 2018 με σκοπό τη σύγκληση τοπικών και περιφερειακών κυβερνήσεων και των εθνικών υπουργείων για το κλίμα, το περιβάλλον και την αστικοποίηση, καθώς και οργανισμών υποδοχής και ενδιαφερόμενων μερών για το κλίμα, με σκοπό τον απολογισμό, τη διαμόρφωση και την ενίσχυση των ΕΚΣ.