(1)

Δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999, κάθε κράτος μέλος υποχρεούται να υποβάλει στην Επιτροπή προσχέδιο του ενοποιημένου εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα που καλύπτει την περίοδο από το 2021 έως το 2030 σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 1 και το παράρτημα I του εν λόγω κανονισμού. Τα πρώτα προσχέδια των ενοποιημένων εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα έπρεπε να υποβληθούν έως τις 31 Δεκεμβρίου 2018.

(2)

Η Ρουμανία υπέβαλε το προσχέδιο του ενοποιημένου εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα στις 31 Δεκεμβρίου 2018. Η υποβολή του εν λόγω προσχεδίου αποτελεί τη βάση και το πρώτο βήμα της επαναληπτικής διαδικασίας μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών για την οριστικοποίηση των ενοποιημένων εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα και την επακόλουθη εφαρμογή τους.

(3)

Δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999, η Επιτροπή οφείλει να αξιολογήσει τα προσχέδια των ενοποιημένων εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα. Η Επιτροπή προέβη σε εμπεριστατωμένη αξιολόγηση του προσχεδίου του ενοποιημένου εθνικού σχεδίου της Ρουμανίας για την ενέργεια και το κλίμα, λαμβάνοντας υπόψη τα σχετικά στοιχεία του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999. Η εν λόγω αξιολόγηση (2) δημοσιεύεται μαζί με την παρούσα σύσταση. Οι συστάσεις που ακολουθούν βασίζονται στην εν λόγω αξιολόγηση.

(4)

Ειδικότερα, οι συστάσεις της Επιτροπής μπορούν να εξετάζουν i) το επίπεδο φιλοδοξίας των στόχων, επιδιώξεων και συνεισφορών για τη συλλογική επίτευξη των στόχων της Ενεργειακής Ένωσης και, ιδίως, των επιδιώξεων της Ένωσης για το 2030 όσον αφορά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση, καθώς και το επίπεδο διασυνδεσιμότητας ηλεκτρικής ενέργειας στο οποίο αποσκοπεί το κράτος μέλος το 2030, ii) τις πολιτικές και τα μέτρα σχετικά με τους στόχους σε επίπεδο κράτους μέλους και Ένωσης, καθώς και άλλες πολιτικές και μέτρα με ενδεχόμενο διασυνοριακό ενδιαφέρον, iii) οποιεσδήποτε πρόσθετες πολιτικές και μέτρα που ενδεχομένως απαιτούνται στο πλαίσιο των ενοποιημένων εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα, iv) τις αλληλεπιδράσεις και τη συνοχή των υπαρχουσών και των προγραμματισμένων πολιτικών και μέτρων που περιλαμβάνονται στο ενοποιημένο εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα στο πλαίσιο μίας διάστασης και μεταξύ διαφορετικών διαστάσεων της Ενεργειακής Ένωσης.

(5)

Κατά την εκπόνηση των συστάσεών της, η Επιτροπή εξέτασε την ανάγκη, αφενός, να αθροιστούν ορισμένες ποσοτικοποιημένες προγραμματισμένες συνεισφορές από όλα τα κράτη μέλη, προκειμένου να αξιολογηθεί η φιλοδοξία σε επίπεδο Ένωσης και, αφετέρου, να παρασχεθεί επαρκής χρόνος σε κάθε κράτος μέλος, ώστε να λάβει δεόντως υπόψη τις συστάσεις της Επιτροπής πριν οριστικοποιήσει το εθνικό του σχέδιο.

(6)

Οι συστάσεις της Επιτροπής όσον αφορά τις φιλοδοξίες των κρατών μελών για την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές βασίζονται σε έναν μαθηματικό τύπο που ορίζεται στο παράρτημα II του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 και βασίζεται σε αντικειμενικά κριτήρια.

(7)

Όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση, οι συστάσεις της Επιτροπής βασίζονται στην αξιολόγηση του εθνικού επιπέδου φιλοδοξίας που περιλαμβάνεται στο προσχέδιο ενοποιημένου εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα, σε σύγκριση με το συλλογικό επίπεδο των προσπαθειών που απαιτούνται για την επίτευξη των επιδιώξεων της Ένωσης, λαμβάνοντας υπόψη τις πληροφορίες που παρέχονται για συγκεκριμένες εθνικές περιστάσεις, κατά περίπτωση. Οι τελικές εθνικές συνεισφορές στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης θα πρέπει να αντικατοπτρίζουν το οικονομικά αποδοτικό δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας και να υποστηρίζονται από μια στιβαρή μακροπρόθεσμη στρατηγική ανακαίνισης κτιρίων και μέτρα εφαρμογής της υποχρέωσης εξοικονόμησης ενέργειας που απορρέει από το άρθρο 7 της οδηγίας 2012/27/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (3). Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να αποδείξουν ότι έχουν λάβει δεόντως υπόψη την αρχή της προτεραιότητας στην ενεργειακή απόδοση, ιδίως εξηγώντας τον τρόπο με τον οποίο η ενεργειακή απόδοση συμβάλλει στην οικονομικά αποδοτική επίτευξη των εθνικών στόχων για ανταγωνιστική οικονομία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας.

(8)

Βάσει του κανονισμού για τη διακυβέρνηση, τα κράτη μέλη οφείλουν να παρέχουν μια γενική επισκόπηση των επενδύσεων που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων, των επιδιώξεων και των συνεισφορών που καθορίζονται στο ενοποιημένο εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα, καθώς και μια γενική εκτίμηση των πηγών των εν λόγω επενδύσεων. Τα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα θα πρέπει να διασφαλίζουν τη διαφάνεια και την προβλεψιμότητα των εθνικών πολιτικών και μέτρων εγγύησης της ασφάλειας των επενδυτών.

(9)

Παράλληλα, στο πλαίσιο του κύκλου του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου 2018-2019, η Επιτροπή έχει δώσει ιδιαίτερη έμφαση στις επενδυτικές ανάγκες των κρατών μελών στους τομείς της ενέργειας και του κλίματος. Αυτό αντικατοπτρίζεται στην έκθεση χώρας του 2019 για τη Ρουμανία (4) και στη σύσταση της Επιτροπής για σύσταση του Συμβουλίου προς τη Ρουμανία (5), στο πλαίσιο της διαδικασίας του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Η Επιτροπή, στην αξιολόγηση των προσχεδίων των ενοποιημένων εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα, έλαβε υπόψη τις τελευταίες διαπιστώσεις και συστάσεις του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Οι συστάσεις της Επιτροπής είναι συμπληρωματικές των τελευταίων ειδικών ανά χώρα συστάσεων που εκδόθηκαν στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να διασφαλίζουν ότι στα ενοποιημένα εθνικά σχέδιά τους για την ενέργεια και το κλίμα λαμβάνονται υπόψη οι τελευταίες ειδικές ανά χώρα συστάσεις που έχουν εκδοθεί στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.

(10)

Επιπλέον, βάσει του κανονισμού για τη διακυβέρνηση, κάθε κράτος μέλος οφείλει να λαμβάνει δεόντως υπόψη τυχόν συστάσεις της Επιτροπής στο προσχέδιο του ενοποιημένου εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα που πρέπει να υποβληθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2019 και, εάν το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος δεν λάβει υπόψη σύσταση ή ουσιώδες μέρος αυτής, το εν λόγω κράτος μέλος θα πρέπει να παρέχει και να δημοσιοποιεί τη σχετική αιτιολογία.

(11)

Κατά περίπτωση, τα κράτη μέλη θα πρέπει, στα ενοποιημένα εθνικά τους σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα και στις επικαιροποιήσεις τους κατά τα επόμενα έτη, να αναφέρουν τα ίδια δεδομένα με τα δεδομένα που υποβάλλουν στην Eurostat ή στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος. Η χρήση της ίδιας πηγής και, εφόσον είναι διαθέσιμες, των ευρωπαϊκών στατιστικών, είναι επίσης ουσιαστικής σημασίας για τον υπολογισμό της βάσης αναφοράς για τη μοντελοποίηση και τις προβολές. Η χρήση των ευρωπαϊκών στατιστικών θα επιτρέψει την καλύτερη συγκρισιμότητα των δεδομένων και των προβολών που χρησιμοποιούνται στα ενοποιημένα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα.

(12)

Στο τελικό ενοποιημένο εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα πρέπει να περιλαμβάνονται όλα τα στοιχεία του παραρτήματος I του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να αξιολογούνται οι μακροοικονομικές επιπτώσεις των προγραμματισμένων πολιτικών και μέτρων και, στο μέτρο του εφικτού, οι επιπτώσεις στην υγεία, στο περιβάλλον, στην απασχόληση και στην εκπαίδευση, οι επιπτώσεις στις δεξιότητες και οι κοινωνικές επιπτώσεις. Στην κατάρτιση του τελικού ενοποιημένου εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα πρέπει να συμμετέχουν το κοινό και άλλοι ενδιαφερόμενοι φορείς. Αυτά και άλλα στοιχεία περιγράφονται λεπτομερώς στο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής που δημοσιεύεται μαζί με την παρούσα σύσταση (6).

(13)

Στο τελικό σχέδιο θα πρέπει να αναπτυχθεί περαιτέρω η αξιολόγηση των αλληλεξαρτήσεων μεταξύ των πολιτικών και των μέτρων, και να περιγραφεί ο τρόπος με τον οποίο η Ρουμανία προτίθεται να τις αντιμετωπίσει. Ειδικότερα, στο σχέδιο θα πρέπει να περιγραφούν οι συνέργειες μεταξύ των διαστάσεων της απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές, της ενεργειακής ασφάλειας και της εσωτερικής αγοράς με την αρχή της προτεραιότητας στην ενεργειακή απόδοση. Πρέπει να αξιολογηθεί η αλληλεπίδραση μεταξύ της σχεδιαζόμενης περαιτέρω χρήσης του γαιάνθρακα και του φυσικού αερίου με ορίζοντα το 2030 και των στόχων για απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές. Ομοίως, θα πρέπει να συμπεριληφθεί αξιολόγηση των αλληλεπιδράσεων μεταξύ των πολιτικών και των εγκάρσιων επιπτώσεων για τις πολιτικές και τα μέτρα με ευρύ αντίκτυπο, όπως η δημιουργία σχεδιαζόμενων νέων δυναμικοτήτων σε σχέση με τις διαστάσεις της ενεργειακής απόδοσης και της απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές, τα πιο πρόσφατα κανονιστικά μέτρα για την αγορά ενέργειας έναντι των στόχων της εσωτερικής αγοράς και της ασφάλειας του εφοδιασμού, καθώς και οι επιπτώσεις των μέτρων απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές στις μεταφορές και της αυξημένης χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο δίκτυο. Θα πρέπει επίσης να αξιολογηθεί ο αντίκτυπος της αυξημένης χρήσης δασικής βιομάζας για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας στις καταγεγραμμένες εκπομπές και απορροφήσεις από δραστηριότητες χρήσης γης, αλλαγής χρήσης γης και δασοκομίας. Επιπλέον, οι στόχοι στο πλαίσιο της διάστασης της έρευνας, καινοτομίας και ανταγωνιστικότητας πρέπει να στηρίζουν και τις προσπάθειες που σχεδιάζονται για τις άλλες διαστάσεις της Ενεργειακής Ένωσης.

(14)

Το τελικό ενοποιημένο εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα θα ωφεληθεί από την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της εθνικής στρατηγικής για την ανταγωνιστικότητα για την περίοδο 2014-2020, από την παρουσίαση διεξοδικής ανάλυσης της σημερινής θέσης του τομέα των τεχνολογιών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών στην παγκόσμια αγορά, καθώς και από την επισήμανση τομέων που χαρακτηρίζονται από ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα και δυνητικές προκλήσεις. Θα μπορούσε επίσης να συμπληρωθεί με πιο ολοκληρωμένα μέτρα για την αξιοποίηση του δυναμικού των αλληλεπιδράσεων με την κυκλική οικονομία.

(15)

Οι συστάσεις της Επιτροπής προς τη Ρουμανία βασίζονται στην αξιολόγηση του προσχεδίου του ενοποιημένου εθνικού σχεδίου της Ρουμανίας για την ενέργεια και το κλίμα, το οποίο δημοσιεύεται μαζί με την παρούσα σύσταση (7),

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.