Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52015IP0265

    Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 8ης Ιουλίου 2015 σχετικά με τη φοροαποφυγή και τη φοροδιαφυγή ως προκλήσεις για τη διακυβέρνηση, την κοινωνική προστασία και την ανάπτυξη στις αναπτυσσόμενες χώρες (2015/2058(INI))

    ΕΕ C 265 της 11.8.2017, p. 59–64 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

    11.8.2017   

    EL

    Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

    C 265/59


    P8_TA(2015)0265

    Φοροδιαφυγή και φοροαποφυγή ως προκλήσεις για τη διακυβέρνηση, την κοινωνική προστασία και την ανάπτυξη στις αναπτυσσόμενες χώρες

    Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 8ης Ιουλίου 2015 σχετικά με τη φοροαποφυγή και τη φοροδιαφυγή ως προκλήσεις για τη διακυβέρνηση, την κοινωνική προστασία και την ανάπτυξη στις αναπτυσσόμενες χώρες (2015/2058(INI))

    (2017/C 265/07)

    Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

    έχοντας υπόψη τη δήλωση του Μοντερέι (2002), τη διάσκεψη για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης στη Ντόχα (2008), τη δήλωση του Παρισιού (2005) και το σχέδιο δράσης της Άκκρα (2008),

    έχοντας υπόψη τα ψηφίσματα 68/204 και 68/279 της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ για την Τρίτη Διεθνή Διάσκεψη για τη Χρηματοδότηση της Ανάπτυξης, η οποία θα πραγματοποιηθεί από τις 13 έως τις 16 Ιουλίου 2015 στην Αντίς Αμπέμπα (Αιθιοπία),

    έχοντας υπόψη τις εργασίες της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων των Ηνωμένων Εθνών για τη Διεθνή Συνεργασία σε Φορολογικά θέματα (1),

    έχοντας υπόψη το υπόδειγμα σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών περί διπλής φορολόγησης μεταξύ ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών (2),

    έχοντας υπόψη την οδηγία 2005/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας (3),

    έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 21ης Απριλίου 2010, με τίτλο «Φορολογία και Ανάπτυξη, Συνεργασία με τις αναπτυσσόμενες χώρες για την προώθηση της χρηστής διακυβέρνησης στον φορολογικό τομέα» (COM(2010)0163),

    έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 5ης Φεβρουαρίου 2015, με τίτλο «Παγκόσμια εταιρική σχέση για την εξάλειψη της φτώχειας και τη βιώσιμη ανάπτυξη μετά το 2015» (COM(2015)0044),

    έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 18ης Μαρτίου 2015, «σχετικά με τη φορολογική διαφάνεια για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής» (COM(2015)0136),

    έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 21ης Μαΐου 2013, σχετικά με την καταπολέμηση της φορολογικής απάτης, της φοροδιαφυγής και των φορολογικών παραδείσων (4),

    έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 8ης Μαρτίου 2011, σχετικά με τη φορολογία και την ανάπτυξη — συνεργασία με τις αναπτυσσόμενες χώρες για την προώθηση της χρηστής διακυβέρνησης στον φορολογικό τομέα (5),

    έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 10ης Φεβρουαρίου 2010, σχετικά με την προώθηση της χρηστής διακυβέρνησης στον φορολογικό τομέα (6),

    έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 8ης Οκτωβρίου 2013, σχετικά με τη διαφθορά στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα: οι επιπτώσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα σε τρίτες χώρες (7),

    έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 26ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με την προώθηση της ανάπτυξης μέσω υπεύθυνων επιχειρηματικών πρακτικών, συμπεριλαμβανομένου του ρόλου της εξορυκτικής βιομηχανίας στις αναπτυσσόμενες χώρες (8),

    έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 25ης Νοεμβρίου 2014, σχετικά με την ΕΕ και το παγκόσμιο πλαίσιο ανάπτυξης μετά το 2015 (9),

    έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 13ης Μαρτίου 2014, σχετικά με την έκθεση της ΕΕ του 2013 για τη συνοχή της αναπτυξιακής πολιτικής (10),

    έχοντας υπόψη το άρθρο 208 ΣΛΕΕ, με το οποίο ορίζεται ως κύριος στόχος της αναπτυξιακής πολιτικής της ΕΕ η εξάλειψη της φτώχειας και θεσπίζεται η αρχή της συνοχής της αναπτυξιακής πολιτικής,

    έχοντας υπόψη το άρθρο 52 του Κανονισμού του,

    έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Ανάπτυξης και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής (A8-0184/2015),

    A.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι οι παράνομες χρηματοοικονομικές ροές, ήτοι όλες οι μη καταγεγραμμένες ιδιωτικές χρηματοοικονομικές εκροές που αφορούν κεφάλαια που αποκομίζονται, μεταβιβάζονται ή χρησιμοποιούνται παράνομα, συνήθως προέρχονται από δραστηριότητες φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής, όπως οι καταχρηστικές τιμές μεταβίβασης, ενάντια στην αρχή σύμφωνα με την οποία οι φόροι πρέπει να καταβάλλονται εκεί όπου έχουν παραχθεί τα κέρδη, καθώς και ότι η φοροδιαφυγή και η φοροαποφυγή έχουν χαρακτηριστεί σε όλα τα σημαντικά διεθνή κείμενα και συνέδρια που αφορούν την αναπτυξιακή χρηματοδότηση ως σημαντικά εμπόδια για την κινητοποίηση εγχώριων εσόδων με στόχο την ανάπτυξη·

    B.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την έκθεση του 2014 της Global Financial Integrity, το συνολικό ποσό των άμεσων ξένων επενδύσεων (ΑΞΕ) και της επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας (ΕΑΒ) από το 2003 έως το 2012 είναι λίγο μικρότερο από το ποσό των παράνομων εκροών· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι παράνομες χρηματοοικονομικές ροές είναι περίπου δεκαπλάσιες από το ποσό της ενίσχυσης που λαμβάνουν οι αναπτυσσόμενες χώρες το οποίο πρέπει να αποσκοπεί στην εξάλειψη της φτώχειας, την ευημερία και τη βιώσιμη ανάπτυξη, αποτελώντας ετήσια παράνομη διαρροή κεφαλαίων από τις αναπτυσσόμενες χώρες ύψους περίπου 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων ΗΠΑ·

    Γ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποκόμιση δημόσιων εσόδων από τη δραστηριότητα των εξορυκτικών βιομηχανιών είναι καίριας σημασίας για την αναπτυξιακή στρατηγική πολλών αναπτυσσόμενων χωρών, και ιδίως των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών (ΛΑΧ), αλλά το δυναμικό που προσφέρει η εξορυκτική βιομηχανία για την αύξηση των φορολογικών εσόδων δεν αξιοποιείται όπως πρέπει, λόγω της ανεπάρκειας των φορολογικών κανόνων ή των δυσκολιών εφαρμογής τους, δεδομένου ότι οι διευθετήσεις μεταξύ των κυβερνήσεων αναπτυσσόμενων χωρών και των εταιριών που δραστηριοποιούνται στην εξόρυξη δεν συμμορφώνονται συνήθως προς γενικούς κανόνες και η διαπραγμάτευσή τους γίνεται αδιαφανώς και χωρίς σαφείς κατευθυντήριες γραμμές·

    Δ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η ύπαρξη μεγάλων άτυπων τομέων στις οικονομίες των αναπτυσσόμενων χωρών καθιστά τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης σχεδόν αδύνατη και ότι, σε χώρες στις οποίες μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού ζει σε συνθήκες φτώχειας, ένα σημαντικό ποσοστό του ΑΕγχΠ δεν είναι φορολογήσιμο·

    E.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δίκαια, ισορροπημένα, αποδοτικά και διαφανή φορολογικά καθεστώτα παρέχουν ζωτική χρηματοδότηση στις κυβερνήσεις για την κάλυψη των δικαιωμάτων των πολιτών σε βασικές δημόσιες υπηρεσίες, όπως η υγειονομική περίθαλψη και η εκπαίδευση για όλους, καθώς και ότι οι αποτελεσματικές αναδιανεμητικές φορολογικές πολιτικές συμβάλλουν στη μείωση των συνεπειών των εντεινόμενων ανισοτήτων, που πλήττουν εκείνους που έχουν τις περισσότερες ανάγκες·

    ΣΤ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με τη UNCTAD, το 30 % περίπου των διασυνοριακών εταιρικών επενδυτικών τίτλων περνούν μέσω ενδιάμεσων χωρών πριν καταλήξουν στον προορισμό τους ως παραγωγικά στοιχεία ενεργητικού·

    Ζ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι τα φορολογικά έσοδα εταιρειών συνιστούν σημαντικό μερίδιο του εθνικού εισοδήματος των αναπτυσσόμενων χωρών, λόγος για τον οποίο πλήττονται ιδιαίτερα από την εταιρική φοροαποφυγή, και ότι τα τελευταία χρόνια οι αναπτυσσόμενες χώρες μειώνουν συνεχώς τους φορολογικούς συντελεστές εταιρικής φορολόγησης·

    H.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι οι φορολογικοί παράδεισοι και οι επικράτειες στις οποίες επικρατεί το απόρρητο και δεν δημοσιοποιούνται τραπεζικές ή οικονομικές πληροφορίες, σε συνδυασμό με καθεστώτα «μηδενικής φορολόγησης» για την προσέλκυση κεφαλαίων και εσόδων που θα έπρεπε να έχουν φορολογηθεί σε άλλες χώρες, δημιουργούν επιβλαβή φορολογικό ανταγωνισμό, υπονομεύουν τη δικαιοσύνη των φορολογικών συστημάτων και στρεβλώνουν το εμπόριο και τις επενδύσεις, πλήττοντας ιδίως τις αναπτυσσόμενες χώρες, με τις απώλειες των φορολογικών εσόδων να εκτιμώνται ετησίως σε 189 δισ. δολάρια ΗΠΑ·

    Θ.

    έχοντας υπόψη ότι η φορολογία μπορεί να αποτελέσει αξιόπιστη και διαρκή πηγή χρηματοδότησης για τις αναπτυσσόμενες χώρες και προσφέρει το πλεονέκτημα της σταθερότητας σε σύγκριση με τους παραδοσιακούς μηχανισμούς χρηματοδότησης της ανάπτυξης όπως τα δάνεια με ευνοϊκούς όρους, μόνο εφόσον υπάρχει ένα δίκαιο, ισορροπημένο, αποδοτικό και διαφανές φορολογικό καθεστώς, μια αποτελεσματική και αποδοτική φορολογική διοίκηση που προωθεί τη φορολογική συμμόρφωση και μια υπόλογη και υπεύθυνη χρήση των δημοσίων εσόδων·

    Ι.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι τα πιθανά οφέλη της αποδοτικής και διαφανούς φορολόγησης και φορολογικής πολιτικής υπερβαίνουν την αύξηση των διαθέσιμων πόρων για την προώθηση της ανάπτυξης και έχουν θετικές άμεσες επιπτώσεις στη χρηστή διακυβέρνηση και τη συγκρότηση του κράτους, ενισχύοντας τους δημοκρατικούς θεσμούς, το κράτος δικαίου και το κοινωνικό συμβόλαιο μεταξύ κράτους και πολιτών, ώστε να δημιουργηθεί μια αμφίδρομη σχέση μεταξύ φόρων, δημόσιων και κοινωνικών υπηρεσιών και προσπαθειών για την προώθηση της σταθερότητας των κρατικών προϋπολογισμών, προωθώντας τη μακροπρόθεσμη απεξάρτηση από την εξωτερική βοήθεια και επιτρέποντας στις αναπτυσσόμενες χώρες να αναλαμβάνουν την κυριότητα και την ευθύνη των εθνικών στόχων και των επιλογών πολιτικής τους·

    ΙΑ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάγκη για αύξηση των εγχώριων εσόδων έχει καταστεί πιο πιεστική λόγω της χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης·

    ΙΒ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσό των πόρων που συγκεντρώνεται σε αναπτυσσόμενες χώρες μέσω της κινητοποίησης εγχώριων εσόδων αυξάνεται σταθερά και έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος εν προκειμένω, με τη βοήθεια των διεθνών δωρητών·

    ΙΓ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες αντιμετωπίζουν μείζονες πολιτικούς, διοικητικούς και τεχνικούς περιορισμούς στην προσπάθεια για αύξηση των φορολογικών εσόδων, λόγω ανεπαρκών ανθρώπινων και οικονομικών πόρων για την είσπραξη φόρων, ελλιπούς διοικητικής ικανότητας για την αντιμετώπιση της πολυπλοκότητας της είσπραξης φόρων από διεθνικές εταιρείες, έλλειψης ικανοτήτων και υποδομών για την είσπραξη φόρων, διαρροής ειδικευμένου προσωπικού από τις φορολογικές διοικήσεις, διαφθοράς, μη νομιμοποίησης του πολιτικού συστήματος, μη συμμετοχής στη διεθνή φορολογική συνεργασία, άνισης κατανομής των εσόδων και κακής φορολογικής διακυβέρνησης·

    ΙΔ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι, ενώ το σημερινό παγκόσμιο πλαίσιο απελευθέρωσης του εμπορίου και η προοδευτική κατάργηση των εμπορικών φραγμών κατά τις τελευταίες δεκαετίες έχουν αυξήσει τον όγκο των διασυνοριακών συναλλαγών εμπορευμάτων, έχουν επίσης δημιουργήσει δυσκολίες για τις αναπτυσσόμενες χώρες, και ιδίως τις ΛΑΧ, που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τους φόρους στο εμπόριο, για να καλύψουν τη μείωση των φόρων επί των εμπορικών συναλλαγών και τη στροφή σε άλλους τύπους εγχώριων πόρων, ιδίως ενός ισορροπημένου μείγματος φόρου·

    ΙΕ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά τα τελευταία έτη έχει σημειωθεί αύξηση του αριθμού των φορολογικών συμφωνιών μεταξύ ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών, οι οποίες έχουν χρησιμοποιηθεί για τη μείωση της φορολόγησης των διασυνοριακών μεταφορών κεφαλαίων, τον περιορισμό της ικανότητας των αναπτυσσόμενων χωρών όσον αφορά την κινητοποίηση εγχώριων πόρων και τη δημιουργία πιθανών οδών μέσω των οποίων οι πολυεθνικές εταιρείες μπορούν να αποφεύγουν τη φορολόγησή τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε μια πρόσφατη εκτίμηση επιπτώσεων που διεξήχθη από τις αρχές των Κάτω Χωρών διαπιστώθηκε ότι το ολλανδικό φορολογικό σύστημα διευκόλυνε τη φοροαποφυγή σε επίπεδο φόρων παρακράτησης, με αποτέλεσμα τα διαφυγόντα κεφάλαια και τόκοι από την παρακράτηση φορολογικών εσόδων στις αναπτυσσόμενες χώρες να ανέρχονται σε 150 — 550 εκατομμύρια ευρώ ετησίως (11)·

    ΙΣΤ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι, συγκριτικά, οι αναπτυσσόμενες χώρες συγκεντρώνουν σημαντικά λιγότερα έσοδα από ό,τι οι προηγμένες οικονομίες (με τον λόγο των φόρων προς το ΑΕγχΠ να κυμαίνεται μεταξύ 10 και 20 %, σε αντίθεση με το ποσοστό 30 έως 40 % των οικονομιών του ΟΟΣΑ) και χαρακτηρίζονται από εξαιρετικά περιορισμένες φορολογικές βάσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι υφίστανται σημαντικές δυνατότητες διεύρυνσης της φορολογικής βάσης και αύξησης του ποσού των φορολογικών εσόδων, προκειμένου να παρασχεθούν τα απαραίτητα μέσα για σημαντικές κρατικές υποχρεώσεις·

    ΙΖ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες προσπαθούν να προσελκύσουν επενδύσεις προσφέροτας διάφορα φορολογικά κίνητρα και απαλλαγές, που δεν είναι διαφανείς και δεν βασίζονται σε κατάλληλες αναλύσεις κόστους-οφέλους, με αποτέλεσμα συχνά να μην κατορθώνουν να προσελκύσουν πραγματικές και βιώσιμες επενδύσεις, δημιουργώντας ανταγωνισμό μεταξύ των αναπτυσσόμενων χωρών για την προσφορά της πλέον ευνοϊκής φορολογικής μεταχείρισης, που οδηγεί σε αρνητικά αποτελέσματα όσον αφορά την αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότητα των φορολογικών συστημάτων και σε επιζήμιο φορολογικό ανταγωνισμό·

    ΙΗ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη έχουν ήδη δεσμευτεί να διαθέτουν το 0,7 % του ΑΕΕ τους ως επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια (ΕΑΒ), και λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσό της ενίσχυσης για τη στήριξη της κινητοποίησης εγχώριων πόρων εξακολουθεί να είναι χαμηλό — αντιπροσωπεύει λιγότερο από το ένα τοις εκατό της συνολικής ΕΑΒ το 2011 — και ότι εκτιμάται πως μόνο περίπου 0,1 % (118,4 εκατ. δολάρια ΗΠΑ) της ΕΑΒ κατευθύνθηκε στην ανάπτυξη ικανοτήτων στον φορολογικό τομέα το 2012·

    ΙΘ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλές αναπτυσσόμενες χώρες δεν μπορούν να επιτύχουν ούτε το ελάχιστο απαιτούμενο επίπεδο φορολογίας για τη χρηματοδότηση της βασικής λειτουργίας τους, των δημοσίων υπηρεσιών τους και των προσπαθειών τους για τη μείωση της φτώχειας·

    Κ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), η Ευρωπαϊκή Τράπεζα για την Ανασυγκρότηση και την Ανάπτυξη (ΕΤΑΑ) καιοι οργανισμοί των κρατών μελών για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης στηρίζουν τις ιδιωτικές εταιρείες σε αναπτυσσόμενες χώρες άμεσα, με τη χορήγηση δανείων, ή έμμεσα, με την υποστήριξη χρηματοοικονομικών διαμεσολαβητών όπως οι εμπορικές τράπεζες και τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια τα οποία, στη συνέχεια, δανείζουν ή επενδύουν σε επιχειρήσεις·

    ΚΑ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες πρέπει να εκπροσωπούνται καλύτερα στις υφιστάμενες δομές και διαδικασίες διεθνούς φορολογικής συνεργασίας, προκειμένου να συμμετέχουν επί ίσοις όροις στη διαμόρφωση και τη μεταρρύθμιση των διεθνών φορολογικών πολιτικών·

    ΚΒ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιτροπή εμπειρογνωμόνων για τη διεθνή συνεργασία σε φορολογικά θέματα είναι επικουρικό όργανο του Οικονομικού και Κοινωνικού Συμβουλίου, που αποδίδει ιδιαίτερη προσοχή στις αναπτυσσόμενες χώρες και στις χώρες με μεταβατικές οικονομίες·

    ΚΓ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η συγκέντρωση επαρκών δημόσιων χρηματοδοτικών πόρων μπορεί να διαδραματίσει αποφασιστικό ρόλο στην προώθηση πιο ισότιμων κοινωνιών, που θα απορρίπτουν τις διακρίσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών και θα παρέχουν ιδιαίτερη στήριξη στα παιδιά και σε άλλες ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες·

    1.

    καλεί την Επιτροπή να δρομολογήσει άμεσα ένα φιλόδοξο σχέδιο δράσης, υπό τη μορφή ανακοίνωσης, για τη στήριξη των αναπτυσσόμενων χωρών στην πάταξη της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής και τη θέσπιση δίκαιων, ισορροπημένων, αποδοτικών και διαφανών φορολογικών συστημάτων, λαμβάνοντας υπόψη το έργο της Επιτροπής Αναπτυξιακής Βοήθειας του ΟΟΣΑ πριν από τη διάσκεψη για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης που θα λάβει χώρα στην Αντίς Αμπέμπα, στην Αιθιοπία, από τις 13 έως τις 16 Ιουλίου 2015, καθώς και τις επιπτώσεις που έχουν για τις αναπτυσσόμενες χώρες οι διεθνείς φορολογικές συμφωνίες·

    2.

    επαναλαμβάνει ότι η αποτελεσματική κινητοποίηση των εγχώριων πόρων και η ενίσχυση των φορολογικών συστημάτων θα αποτελέσουν απαραίτητο παράγοντα για την επίτευξη του πλαισίου μετά το 2015, το οποίο θα αντικαταστήσει τους αναπτυξιακούς στόχους της χιλιετίας (ΑΣΧ) και το οποίο αποτελεί βιώσιμη στρατηγική για την αντιμετώπιση της εξάρτησης από την εξωτερική βοήθεια σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, και ότι αποτελεσματικά και δίκαια φορολογικά συστήματα έχουν καίρια σημασία για την εξάλειψη της φτώχειας, την καταπολέμηση των ανισοτήτων, τη χρηστή διακυβέρνηση και την οικοδόμηση του κράτους· υπενθυμίζει ότι ορισμένες διεθνικές οικονομικές δραστηριότητες έχουν επηρεάσει την ικανότητα των χωρών να παράγουν εγχώρια κρατικά έσοδα και να επιλέγουν τη φορολογική τους διάρθρωση, ενώ η αύξηση της κινητικότητας των κεφαλαίων, σε συνδυασμό με τη χρήση φορολογικών παραδείσων, έχει σε μεγάλο βαθμό αλλοιώσει τις συνθήκες φορολόγησης· εκφράζει επίσης την ανησυχία του για το επίπεδο της διαφθοράς και της μη διαφανούς δημόσιας διοίκησης, το οποίο εμποδίζει την επένδυση των φορολογικών εσόδων υπέρ της συγκρότησης του κράτους, των δημόσιων υπηρεσιών ή των δημόσιων υποδομών·

    3.

    σημειώνει ότι οι φορολογικοί πόροι παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα ως αναλογία του ΑΕγχΠ στις περισσότερες αναπτυσσόμενες χώρες, με αποτέλεσμα οι χώρες αυτές να είναι ιδιαιτέρως ευάλωτες σε δραστηριότητες φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής μεμονωμένων φορολογουμένων και εταιρειών· τονίζει ότι αυτό συνιστά σημαντική οικονομική απώλεια για τις αναπτυσσόμενες χώρες, που ενθαρρύνει τη διαφθορά και ζημιώνει την αναπτυξιακή πολιτική της ΕΕ, και ότι η λήψη κατάλληλων μέτρων σε εθνικό, ενωσιακό και διεθνές επίπεδο κατά των πρακτικών αυτών πρέπει να αποτελέσει κύρια προτεραιότητα της ΕΕ και των κρατών μελών της, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες και τους περιορισμούς που αντιμετωπίζουν οι αναπτυσσόμενες χώρες όσον αφορά την πρόσβαση στα φορολογικά τους έσοδα· πιστεύει ότι η ΕΕ πρέπει να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην καθοδήγηση των διεθνών προσπαθειών προς την καταπολέμηση των φορολογικών παραδείσων, της φορολογικής απάτης και της φοροδιαφυγής, δίνοντας το σωστό παράδειγμα, και ότι πρέπει να συνεργαστεί με τις αναπτυσσόμενες χώρες προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι επιθετικές πρακτικές φοροαποφυγής από ορισμένες διεθνικές εταιρείες, καθώς και για την ανεύρεση τρόπων που θα τις βοηθήσουν να αντεπεξέλθουν στις πιέσεις που τους ασκούνται για να συμμετάσχουν στον φορολογικό ανταγωνισμό·

    Σχέδιο δράσης για την καταπολέμηση της φοροαποφυγής και της φοροδιαφυγής στις αναπτυσσόμενες χώρες

    4.

    παροτρύνει την Επιτροπή να λάβει συγκεκριμένα και αποτελεσματικά μέτρα για να στηρίξει τις αναπτυσσόμενες χώρες και τα περιφερειακά φορολογικά διοικητικά πλαίσια, όπως το αφρικανικό φόρουμ φορολογικής διοίκησης και το διαμερικανικό κέντρο φορολογικών διοικήσεων, στην πάταξη της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής, στην ανάπτυξη δίκαιων, ισορροπημένων, αποδοτικών και διαφανών φορολογικών πολιτικών, στην προώθηση διοικητικών μεταρρυθμίσεων και στην αύξηση του μεριδίου, όσον αφορά τη βοήθεια και την ανάπτυξη, της οικονομικής και τεχνικής βοήθειας προς τις εθνικές φορολογικές διοικήσεις των αναπτυσσόμενων χωρών· πιστεύει ότι η υποστήριξη αυτή θα πρέπει να διατεθεί για την ενίσχυση των δικαστικών αρχών και των υπηρεσιών καταπολέμησης της διαφθοράς στις αναπτυσσόμενες χώρες· ζητεί τον συνδυασμό εμπειρογνωμοσύνης του δημόσιου τομέα κρατών μελών της ΕΕ και δικαιούχων χωρών, προκειμένου να αναβαθμιστούν οι δραστηριότητες συνεργασίας και να επιτευχθούν, παράλληλα, συγκεκριμένα προσωρινά αποτελέσματα για τις δικαιούχες χώρες· υποστηρίζει τη διοργάνωση εργαστηρίων, εκπαιδευτικών συνεδριών, αποστολών εμπειρογνωμόνων, επισκέψεων μελέτης και την παροχή συμβουλευτικών οδηγιών·

    5.

    ζητεί από την Επιτροπή να τοποθετήσει τη χρηστή διακυβέρνηση στον φορολογικό τομέα και τη δίκαιη, ισορροπημένη, αποδοτική και διαφανή είσπραξη φόρων σε περίοπτη θέση στο θεματολόγιο του πολιτικού διαλόγου (πολιτική, ανάπτυξη και εμπόριο), καθώς και σε όλες τις συμφωνίες αναπτυξιακής συνεργασίας με τις χώρες εταίρους, αυξάνοντας τη συμμετοχή των εγχώριων φορέων στις συμφωνίες και τη λογοδοσία τους, διαμορφώνοντας ένα περιβάλλον στο οποίο τα εθνικά κοινοβούλια θα μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στην κατάρτιση και την παρακολούθηση των εθνικών προϋπολογισμών, μεταξύ άλλων όσον αφορά τα εγχώρια έσοδα και τα φορολογικά θέματα, και υποστηρίζοντας τον ρόλο της κοινωνίας των πολιτών στη διασφάλιση του δημόσιου ελέγχου της φορολογικής διακυβέρνησης και της παρακολούθησης υποθέσεων φορολογικής απάτης, μέσω και της συγκρότησης αποτελεσματικών συστημάτων για την προστασία των καταγγελλόντων και των δημοσιογραφικών πηγών·

    6.

    ζητεί επειγόντως να καθίστανται δημόσια διαθέσιμες, σε μορφότυπο ανοικτών δεδομένων, πληροφορίες για την πραγματική κυριότητα εταιρειών, καταπιστευμάτων και άλλων οργανισμών, προκειμένου να αποφευχθεί η χρήση ανώνυμων επιχειρήσεων-προπετασμάτων και παρόμοιων νομικών οντοτήτων για τη νομιμοποίηση παράνομων εσόδων, τη χρηματοδότηση παράνομων ή τρομοκρατικών δραστηριοτήτων, τη συγκάλυψη της ταυτότητας διεφθαρμένων και εγκληματιών και την απόκρυψη της κλοπής δημόσιων κεφαλαίων και κερδών από παράνομη διακίνηση και από φοροδιαφυγή· επιπλέον, πιστεύει ότι όλες οι χώρες πρέπει τουλάχιστον να εγκρίνουν και να εφαρμόσουν πλήρως τις συστάσεις της ομάδας χρηματοοικονομικής δράσης (FAFT) κατά της νομιμοποίησης παράνομων εσόδων·

    7.

    καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν την αρχή σύμφωνα με την οποία εισηγμένες ή μη εισηγμένες πολυεθνικές εταιρείες όλων των χωρών και όλων των κλάδων, και ιδίως εκείνες οι εταιρείες που εξορύσσουν φυσικούς πόρους, πρέπει να υιοθετήσουν ως πρότυπο την υποβολή εκθέσεων για κάθε χώρα χωριστά, απαιτώντας από αυτές να δημοσιεύουν, ως τμήμα της ετήσιας ανά χώρα έκθεσής τους για κάθε έδαφος στο οποίο λειτουργούν, τις επωνυμίες όλων των θυγατρικών, τις οικονομικές επιδόσεις τους, σχετικές φορολογικές πληροφορίες, τα περιουσιακά στοιχεία και τον αριθμό εργαζομένων, και να διασφαλίζουν ότι οι πληροφορίες αυτές θα είναι διαθέσιμες στο κοινό, αλλά να ελαχιστοποιήσουν τον διοικητικό φόρτο εξαιρώντας από τη ρύθμιση αυτή τις πολύ μικρές επιχειρήσεις· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει νομοθετική πρόταση για την αντίστοιχη τροποποίηση της λογιστικής οδηγίας· υπενθυμίζει ότι η δημόσια διαφάνεια αποτελεί ζωτικής σημασίας βήμα για τη διόρθωση του υφιστάμενου φορολογικού συστήματος και την οικοδόμηση της εμπιστοσύνης των πολιτών· ζητεί από τον ΟΟΣΑ να συστήσει σε όλες τις πολυεθνικές εταιρείες τη δημοσιοποίηση του προτεινόμενου προτύπου του για την υποβολή χωριστών ανά χώρα εκθέσεων, ώστε να διασφαλιστεί ότι όλες οι φορολογικές αρχές σε όλες τις χώρες θα έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης σε αναλυτικές πληροφορίες ώστε να μπορούν να αξιολογούν κινδύνους σε σχέση με τις τιμές μεταβίβασης και να είναι σε θέση να καθορίσουν τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο αξιοποίησης των ελεγκτικών πόρων· υπογραμμίζει ότι οι φοροαπαλλαγές και τα πλεονεκτήματα που χορηγούνται σε ξένους επενδυτές μέσω διμερών φορολογικών συμφωνιών παρέχουν στις πολυεθνικές εταιρείες αθέμιτο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα απέναντι στις εγχώριες επιχειρήσεις, και ιδίως τις ΜΜΕ·

    8.

    ζητεί να αναθεωρηθούν οι φορολογικές προϋποθέσεις και κανονιστικές διατάξεις βάσει των οποίων λειτουργούν οι εξορυκτικές βιομηχανίες· ζητεί από την ΕΕ να αυξήσει τη βοήθεια που παρέχει σε αναπτυσσόμενες χώρες με στόχο την κατάλληλη φορολόγηση την εξόρυξη φυσικών πόρων, την ενίσχυση της διαπραγματευτικής θέσης των κυβερνήσεων των χωρών υποδοχής ώστε να αποκομίζουν περισσότερα κέρδη από τη βάση των φυσικών τους πόρων και την προώθηση της διαφοροποίησης της οικονομίας τους· υποστηρίζει την Πρωτοβουλία για τη Διαφάνεια των Εξορυκτικών Βιομηχανιών (EITI) και την επέκτασή τους στις εταιρείες παραγωγής και τις επιχειρήσεις εμπορίας βασικών προϊόντων·

    9.

    επικροτεί τη θέσπιση μηχανισμού αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών, που αποτελεί θεμελιώδες εργαλείο για την ενίσχυση της παγκόσμιας διαφάνειας και συνεργασίας στην καταπολέμηση της φοροαποφυγής και της φοροδιαφυγής· αναγνωρίζει, ωστόσο, ότι απαιτείται συνεχής στήριξη όσον αφορά την χρηματοοικονομική και τεχνική εμπειρογνωμοσύνη και χρόνος ώστε να μπορέσουν να διαμορφώσουν οι αναπτυσσόμενες χώρες την απαιτούμενη ικανότητα για την αποστολή και επεξεργασία πληροφοριών· τονίζει, συνεπώς, πως είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι το νέο παγκόσμιο πρότυπο του ΟΟΣΑ για την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών θα συμπεριλαμβάνει μεταβατική περίοδο για τις αναπτυσσόμενες χώρες, αναγνωρίζοντας ότι, εφόσον το πρότυπο αυτό καταστεί αμοιβαίο, οι εν λόγω χώρες που δεν διαθέτουν τους πόρους και τις δυνατότητες να δημιουργήσουν τις κατάλληλες υποδομές συγκέντρωσης, διαχείρισης και διάδοσης των απαιτούμενων πληροφοριών, μπορεί στην πράξη να εξαιρούνται· επιπρόσθετα, θεωρεί ότι πρέπει να προβλεφθεί ένα ενιαίο πρότυπο εμπιστευτικότητας·

    10.

    ζητεί τη θέσπιση, πριν το τέλος του 2015, ενός διεθνώς αποδεκτού ορισμού για τους φορολογικούς παραδείσους και κυρώσεων για τις επιχειρήσεις που τους χρησιμοποιούν και την κατάρτιση μαύρης λίστας με τις χώρες -περιλαμβανομένων και χωρών εντός της ΕΕ- που δεν καταπολεμούν ή που αποδέχονται τη φοροδιαφυγή· καλεί την ΕΕ να υποστηρίξει τον οικονομικό μετασχηματισμό των αναπτυσσόμενων χωρών που λειτουργούν ως φορολογικοί παράδεισοι· ζητεί από τα κράτη μέλη με εξαρτώμενα εδάφη και περιοχές που δεν ανήκουν στην Ένωση να συνεργαστούν με τις διοικήσεις των εν λόγω εδαφών και περιοχών για την υιοθέτηση των αρχών της φορολογικής διαφάνειας και να διασφαλίσουν ότι κανένα από αυτά τα εδάφη δεν θα λειτουργεί ως φορολογικός παράδεισος·

    11.

    καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της να εξασφαλίσουν ότι, κατά τη διαπραγμάτευση φορολογικών συνθηκών με αναπτυσσόμενες χώρες, πρέπει το εισόδημα ή τα κέρδη που προέρχονται από διασυνοριακές δραστηριότητες να φορολογούνται στη χώρα-πηγή, εκεί όπου αποκτάται ή δημιουργείται η αξία· τονίζει, στην κατεύθυνση αυτήν, ότι το υπόδειγμα φορολογικής σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών εξασφαλίζει μια δίκαιη κατανομή φορολογικών δικαιωμάτων μεταξύ χωρών πηγής και χωρών εγκατάστασης· τονίζει ότι, κατά τη διαπραγμάτευση φορολογικών συμφωνιών, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της πρέπει να συμμορφώνονται με την αρχή της συνοχής πολιτικής για την ανάπτυξη όπως ορίζεται στο άρθρο 208 ΣΛΕΕ·

    12.

    παροτρύνει την Επιτροπή και όλα τα κράτη μέλη, ακολουθώντας το παράδειγμα ορισμένων κρατών μελών, να πραγματοποιήσουν μελέτες αντικτύπου των ευρωπαϊκών φορολογικών πολιτικών επί των αναπτυσσόμενων χωρών και να ανταλλάσσουν «βέλτιστες πρακτικές», προκειμένου να ενισχυθεί η συνοχή της αναπτυξιακής πολιτικής και να ληφθούν καλύτερα υπόψη οι αρνητικές επιπτώσεις στις αναπτυσσόμενες χώρες, καθώς και οι ιδιαίτερες ανάγκες των χωρών αυτών· επιδοκιμάζει, στο πλαίσιο αυτό, το αναθεωρημένο σχέδιο δράσης της Επιτροπής σχετικά με την φοροδιαφυγή και την φοροαποφυγή, που πρόκειται να παρουσιαστεί στη διάρκεια του 2015, και καλεί τα κράτη μέλη να καταλήξουν γρήγορα σε συμφωνία σχετικά με μια κοινή ενοποιημένη βάση φορολογίας εταιρειών·

    13.

    υποστηρίζει σθεναρά το φάσμα των υφιστάμενων διεθνών πρωτοβουλιών για τη μεταρρύθμιση του παγκόσμιου συστήματος, στις οποίες περιλαμβάνεται η πρωτοβουλία του ΟΟΣΑ σχετικά με τη διάβρωση της φορολογικής βάσης και τη μεταφορά των κερδών, εστιάζοντας κυρίως στην αύξηση της συμμετοχής των αναπτυσσόμενων χωρών στις δομές και διαδικασίες της διεθνούς φορολογικής συνεργασίας· ζητεί από την ΕΕ και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι η Φορολογική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών θα μετατραπεί σε ένα πραγματικό διακυβερνητικό σώμα, θα διαθέτει επαρκείς πρόσθετους πόρους στο πλαίσιο του Οικονομικού και Κοινωνικού Συμβουλίου του ΟΗΕ, ώστε να εξασφαλίζεται ότι όλες οι χώρες μπορούν να συμμετέχουν ισότιμα στην διατύπωση και μεταρρύθμιση των παγκόσμιων φορολογικών πολιτικών· τονίζει ότι θα πρέπει να θεσπιστούν κυρώσεις τόσο για μη συνεργάσιμες επικράτειες όσο και για χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που λειτουργούν σε φορολογικούς παραδείσους·

    14.

    τονίζει ότι η διάθεση επαρκών δημόσιων πόρων μπορεί να συμβάλει στη διόρθωση της ανισότητας μεταξύ των φύλων και να κάνει δυνατή την καλύτερη υποστήριξη των παιδιών και των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και αναγνωρίζει ότι ενώ η φοροδιαφυγή έχει αντίκτυπο στην ευημερία ατόμων, είναι ιδιαίτερα επιβλαβής για τα φτωχά και χαμηλού εισοδήματος νοικοκυριά, σε πολλά από τα οποία εκπροσωπούνται δυσανάλογα οι γυναίκες·

    15.

    σημειώνει με ανησυχία ότι πολλές αναπτυσσόμενες χώρες βρίσκονται σε πολύ αδύναμη διαπραγματευτική θέση έναντι κάποιων ξένων άμεσων επενδυτών· κρίνει ότι οι εταιρείες πρέπει να υποχρεώνονται να αναλαμβάνουν συγκεκριμένες δεσμεύσεις σε σχέση με τις θετικές δευτερογενείς επιπτώσεις των επενδύσεών τους για την τοπική ή/και εθνική κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη της χώρας υποδοχής· ζητεί από την Επιτροπή, το Συμβούλιο και τις κυβερνήσεις εταίρους να διασφαλίσουν ότι τα φορολογικά κίνητρα δεν προσφέρουν πρόσθετες δυνατότητες φοροαποφυγής· υπογραμμίζει ότι τα κίνητρα πρέπει να καταστούν πιο διαφανή και είναι επιθυμητό να κατευθύνονται προς την προώθηση των επενδύσεων στη βιώσιμη ανάπτυξη·

    16.

    καλεί την ΕΤΕπ και την ΕΤΑΑ, καθώς και τα αναπτυξιακά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα των κρατών μελών, να παρακολουθούν και να εξασφαλίσουν ότι οι εταιρείες ή άλλες νομικές οντότητες που λαμβάνουν στήριξη δεν συμμετέχουν σε φοροδιαφυγή και φοροαποφυγή με τη χρήση ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών εγκατεστημένων σε υπεράκτια κέντρα και φορολογικούς παραδείσους, ούτε διευκολύνουν τις παράνομες ροές κεφαλαίων, καθώς και να αναβαθμίσουν την πολιτική τους περί διαφάνειας, μέσω, για παράδειγμα, της δημοσιοποίησης όλων των εκθέσεων και ερευνών τους· καλεί την ΕΤΕπ να επιδεικνύει τη δέουσα επιμέλεια, να απαιτεί την υποβολή ετήσιων ανά χώρα εκθέσεων από τους πελάτες της, να εντοπίζει την πραγματική ιδιοκτησία των δικαιούχων και να επαληθεύει τις τιμές μεταβίβασης, ώστε να διασφαλίζεται η διαφάνεια των επενδύσεών της και να προλαμβάνεται η φοροαποφυγή και η φοροδιαφυγή·

    ο

    ο ο

    17.

    αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.


    (1)  http://www.un.org/esa/ffd/tax/

    (2)  http://www.un.org/esa/ffd/tax/unmodel.htm

    (3)  ΕΕ L 309 της 25.11.2005, σ. 15.

    (4)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2013)0205.

    (5)  ΕΕ C 199 E της 7.7.2012, σ. 37.

    (6)  ΕΕ C 341 Ε της 16.12.2010, σ. 29.

    (7)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2013)0394.

    (8)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2014)0163.

    (9)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2014)0059.

    (10)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2014)0251.

    (11)  «Evaluation issues in financing for development Analysing effects of Dutch corporate tax policy on developing countries», μελέτη που ανατέθηκε από το τμήμα αξιολόγησης πολιτικής και επιχειρήσεων του Υπουργείου Εξωτερικών των Κάτω Χωρών, Νοέμβριος 2013·


    Top