EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52015IR4872

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της νεολαίας (2010-2018)»

ΕΕ C 120 της 5.4.2016, p. 22–26 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

5.4.2016   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 120/22


Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της νεολαίας (2010-2018)»

(2016/C 120/06)

Εισηγητής:

ο κ. Csaba BORBOLY (RO/EPP), πρόεδρος του περιφερειακού συμβουλίου της Harghita

Έγγραφο αναφοράς:

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών — Σχέδιο κοινής έκθεσης 2015 του Συμβουλίου και της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή του ανανεωμένου πλαισίου για την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της νεολαίας (2010-2018)

COM(2015) 429 final

ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

1.

με ευχαρίστηση διαπιστώνει ότι η Επιτροπή αναγνώρισε τη σημασία ενίσχυσης, στον τομέα της νεολαίας, της χάραξης πολιτικών που βασίζονται σε γεγονότα και αποδεικτικά στοιχεία, καθώς και τη σημασία αποτελεσματικότερου συντονισμού των προσπαθειών και των πόρων της Ένωσης και των κρατών μελών, σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, για την επίτευξη των στόχων της πολιτικής για τη νεολαία·

2.

θεωρεί ιδιαίτερα θετική την προσέγγιση της Επιτροπής, η οποία θεωρεί ότι είναι αναγκαίο, στο πλαίσιο της συνεργασίας στον τομέα της νεολαίας κατά την περίοδο 2016-2018, να υπάρξει άμεση αντίδραση, στον βαθμό που είναι εφικτό και με την κατάλληλη προσαρμογή της πολιτικής, στις νέες προκλήσεις, όπως η ένταξη των νέων προσφύγων ή η εξάπλωση του εξτρεμισμού ανάμεσα στους νέους·

3.

σε αυτή την περίπτωση, επικροτεί ρητώς τα οφέλη του πλαισίου της ΕΕ για την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της νεολαίας (2010-2018) όσον αφορά τη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και των τοπικών και περιφερειακών αρχών τους και το άνοιγμα και τη διεύρυνση των δυνατοτήτων και των πλεονεκτημάτων της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης για τους νέους. Ως εκ τούτου, καλεί την Επιτροπή να επεκτείνει το πλαίσιο πέραν του 2018 και να το αναπτύξει περαιτέρω·

4.

υποστηρίζει ότι στο μέλλον η εξασφάλιση ίσων ευκαιριών, η προώθηση της κοινωνικής ένταξης και η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των νέων στην αγορά εργασίας, με παράλληλη καλλιέργεια της ενεργού ιθαγένειας (συμμετοχή των νέων), της στήριξης της απασχόλησης των νέων, της κατάργησης των διακρίσεων και της διαπολιτισμικής κατανόησης, θα πρέπει να παραμείνει στο επίκεντρο των στόχων της πολιτικής για τη νεολαία·

5.

εκφράζει ωστόσο την ανησυχία της για το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν αναφέρει τον ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών στο πλαίσιο της πολιτικής για τη νεολαία, ενώ είναι προφανές ότι στα περισσότερα κράτη μέλη, όπου υπάρχουν εθνικές πολιτικές για τη νεολαία, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές ασκούν, σε διαφορετικό βαθμό, καθοριστικής σημασίας αρμοδιότητες στον τομέα·

6.

εκτιμά τις προσπάθειες της Eurostat για την παραγωγή και τον συντονισμό σειράς δεδομένων όσον αφορά διάφορους παράγοντες που επηρεάζουν τα ζητήματα που άπτονται της νεολαίας·

7.

καλεί την Επιτροπή να εξετάζει συστηματικά τον εδαφικό αντίκτυπο της πολιτικής για τη νεολαία στο υποεθνικό επίπεδο, τουλάχιστον έως το επίπεδο NUTS 2. Προκειμένου να ενισχυθεί περαιτέρω ο ρόλος των περιφερειών στην υλοποίηση της ευρωπαϊκής στρατηγικής για τη νεολαία, κρίνει ότι, εντός του πλαισίου της Ανοικτής Μεθόδου Συντονισμού μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, είναι αναγκαία η ανάπτυξη αφενός μετρήσιμων δεικτών συγκεκριμένων σχεδίων δράσης για τη νεολαία, με τη συμμετοχή όλων των επιπέδων διακυβέρνησης, και αφετέρου ισχυρών συνεργειών μεταξύ των οργανώσεων της νεολαίας και των δημόσιων αρχών·

8.

μετά από διαβούλευση με τους ενδιαφερόμενους φορείς, πιστεύει ότι, ακόμη και αν το πρόγραμμα Erasmus+ και οι εγγυήσεις για τη νεολαία αποτελούν βασικά εργαλεία για την επίτευξη των στρατηγικών στόχων, τα προβλήματα είναι πολύ πιο περίπλοκα και η δράση της Ένωσης στον τομέα της νεολαίας υπερβαίνει ήδη αυτά τα δύο αποτελεσματικά μέσα, τα οποία, αν και θεωρητικά είναι αποτελεσματικά, αποδεικνύονται ανεπαρκή, καθότι στην περίπτωση των εγγυήσεων για τη νεολαία η εφαρμογή τους εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα προβληματική. Ειδικότερα όσον αφορά τα ευάλωτα νεαρά άτομα, τονίζεται η ανάγκη να αναπτυχθούν πρωτοβουλίες για τη στήριξη των νέων που προέρχονται από τα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας και που κινδυνεύουν στα 18 να βρεθούν χωρίς κανενός είδους προστασία που να τα καθοδηγεί κατά τη μετάβασή τους στην ενηλικίωση. Ως εκ τούτου, εφιστά την προσοχή στην ανάγκη να διατίθενται, σε κατάλληλη μορφή, οι άλλες πληροφορίες σχετικά με τις επιδόσεις της πολιτικής για τη νεολαία, ιδίως όσον αφορά ζητήματα όπως, μεταξύ άλλων, η απασχόληση των νέων και η κοινωνική ένταξη. Με τον τρόπο αυτό θα μπορεί επίσης να προσδιορίζεται κατά πόσον χρειάζονται ειδικές παρεμβάσεις από τα διαρθρωτικά ταμεία και από τις ευρωπαϊκές επενδύσεις, με αφετηρία τη σημερινή περίοδο προγραμματισμού. Δεδομένης της πολυπλοκότητας των προκλήσεων στη δράση της Ένωσης στον τομέα της νεολαίας, η πολιτική για τη νεολαία θα πρέπει να ενσωματώνεται σε όλες τις πολιτικές της ΕΕ και μάλιστα με βάση μια εγκάρσια προοπτική, καθώς αυτή η πολιτική είναι σε θέση, όχι μόνο να αναζητεί λύσεις στα ενδεχόμενα προβλήματα της νεολαίας, αλλά και να λειτουργεί ως σημείο εκκίνησης για την προώθηση μιας νέας οικονομικής ανάπτυξης. Επιπλέον, η εκ νέου ανακάλυψη της αξίας επί μακρόν υφιστάμενων παραδόσεων και επαγγελμάτων μπορεί να προσφέρει νέες ευκαιρίες απασχόλησης. Επίσης, πρέπει να συνεχίσουν να καταβάλλονται μεγάλες προσπάθειες για την προαγωγή των ανταλλαγών βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών και των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης όσον αφορά τη συμμετοχή και τη στήριξη των νέων. Επιπλέον, τα οικονομικά επιχειρήματα υπέρ της εκπαίδευσης και της κατάρτισης που συζητήθηκαν στη σύνοδο του Συμβουλίου Παιδείας, Νεολαίας, Πολιτισμού και Αθλητισμού στις 12 Δεκεμβρίου 2014 (1), στο πλαίσιο της ενδιάμεσης αναθεώρησης της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», θα πρέπει να μετουσιωθούν πλέον σε συγκεκριμένες επενδύσεις στην παιδεία στο πλαίσιο του μακροπρόθεσμου θεματολογίου της ΕΕ για τη νεολαία·

9.

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η Επιτροπή έχει βελτιώσει την παροχή πληροφοριών στους νέους που αναζητούν εργασία μέσω του συστήματος ανταλλαγής πληροφοριών EURES σχετικά με κενές θέσεις εργασίας, καθώς και για την πρωτοβουλία «Η πρώτη σου εργασία μέσω του EURES» που δρομολόγησε για να βοηθήσει τους νέους στην προσπάθειά τους να βρουν θέσεις εργασίας στο εξωτερικό· επιδοκιμάζει επίσης τις συγκεκριμένες ενέργειες στις οποίες προέβη για την υλοποίηση της σύστασης του Συμβουλίου σχετικά με ένα πλαίσιο ποιότητας για τις περιόδους πρακτικής άσκησης, προκειμένου να επεκταθεί η εφαρμογή της πύλης EURES στις περιόδους πρακτικής άσκησης, και καλεί τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν ευρύτερα τις δυνατότητες που προσφέρει η χρήση των μέσων αυτών·

10.

διαπιστώνει με ανησυχία την αποδυνάμωση της άμεσης πολιτικής δραστηριότητας των νέων (ιδιαιτέρως σε σχέση με τη συμμετοχή τους στις εκλογές) και σε σύγκριση με τις παλαιότερες γενεές. Επικροτεί όμως το ενεργό ενδιαφέρον που δείχνουν πολλοί νέοι συμμετέχοντας με δραστήριο τρόπο στην τοπική τους κοινότητα ως μέλη οργανώσεων, μέσω επιγραμμικών εργαλείων (μέσα κοινωνικής δικτύωσης) ή με τον εθελοντισμό. Έτσι, η ΕτΠ διαπιστώνει με ικανοποίηση ότι η Επιτροπή και τα κράτη μέλη επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν νέες μορφές συμμετοχής στις δημοκρατικές διαδικασίες και την πρόσβαση στη διαδικασία λήψης πολιτικών αποφάσεων ως μέρος της στρατηγικής της ΕΕ για τη νεολαία. Πρέπει, επίσης, να υπάρξει καλύτερη πληροφόρηση των νέων σχετικά με το δικαίωμά τους να προτείνουν και να υποστηρίζουν Πρωτοβουλίες Ευρωπαίων Πολιτών.

11.

καλεί την Επιτροπή να εξετάσει, σεβόμενη απόλυτα την αρμοδιότητα των κρατών μελών ως προς το περιεχόμενο των προγραμμάτων διδασκαλίας και τη διαμόρφωση του εκπαιδευτικού συστήματος, τις βέλτιστες πρακτικές των κρατών μελών και των περιφερειών όσον αφορά τον πολιτικό γραμματισμό και τη μείωση του ορίου ηλικίας ψήφου, και ιδιαίτερα την επιρροή, άμεση ή έμμεση, των μέτρων αυτών στην πολιτική δέσμευση των νέων και στην εξέλιξη της βούλησης συμμετοχής τους· στη συνέχεια θα πρέπει τα αποτελέσματα αυτής της εξέτασης να τα κοινοποιεί στα κράτη μέλη και στις περιφέρειες·

12.

θεωρεί ιδιαίτερα σημαντικό τον ρόλο των οργανώσεων νεολαίας, ακόμη και των αθλητικών, που δραστηριοποιούνται σε επίσημα πλαίσια αλλά και σε πλαίσια εξωσχολικών μαθημάτων μη τυπικής και άτυπης εκπαίδευσης για την ενεργό συμμετοχή στα κοινά, με την έννοια ότι συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό στην ανάπτυξη των συμμετοχικών δεξιοτήτων των νέων ανθρώπων, καθώς και στη βελτίωση της ποιότητας της διαδικασίας λήψης αποφάσεων· ως εκ τούτου, θεωρεί σημαντική την υποστήριξη σε αυτές τις οργανώσεις·

13.

τονίζει επίσης την ανάγκη να εντοπιστούν και να προβληθούν εκείνες οι μη διαρθρωμένες κοινότητες της νεολαίας που συγκεντρώνουν ολοένα και περισσότερους νέους, χάρη στην υπεύθυνη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Αυτές οι κοινότητες αντιπροσωπεύουν συχνά τους νέους που έχουν δυσκολίες πρόσβασης σε ευκαιρίες και οι οποίοι δεν διαθέτουν τα εργαλεία για να συνδιαλεχθούν με τους θεσμούς·

14.

αναγνωρίζει τη σημασία μιας ποιοτικής κοινωνικής και εκπαιδευτικής δράσης και την ανάγκη ανάπτυξης της ικανότητας ανταπόκρισης στις κοινωνικές, τεχνολογικές και συμπεριφορικές αλλαγές. Σε αυτό το πλαίσιο, πρέπει να υποστηριχτεί περαιτέρω η αναγνώριση και η προβολή της ανεπίσημης και της άτυπης εκπαίδευσης στις δραστηριότητες για τους νέους·

15.

εκφράζει την ανησυχία της για το γεγονός ότι η κοινωνική και εκπαιδευτική δράση, που συνήθως αποτελεί αρμοδιότητα —σε πολλά κράτη μέλη— και των τοπικών αρχών, έχει υποστεί δημοσιονομικές περικοπές σε όλη την Ευρώπη, ενώ το αυξανόμενο ποσοστό των νέων που διατρέχουν τον κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού, καθώς και η ευρεία εξάπλωση συμπεριφορών που βλάπτουν την υγεία και αυξάνουν τον κίνδυνο θανάτου μεταξύ των νέων απαιτεί την περαιτέρω ενίσχυση της εν λόγω δράσης. Υπάρχει επίσης ιδιαίτερη ανάγκη προώθησης θετικών τρόπων ζωής που αποτρέπουν τη χρήση ναρκωτικών, την κατάχρηση αλκοόλ, το κάπνισμα, την παχυσαρκία, αν μη τι άλλο μέσω της προώθησης της σωματικής δραστηριότητας. Ταυτόχρονα, είναι σημαντική η χάραξη ενεργητικών πολιτικών ώστε να δοθεί στους νέους, είτε μέσω ενώσεων στις οποίες συμμετέχουν είτε μεμονωμένα, η ευκαιρία προσωπικής και επαγγελματικής εξέλιξης και να τους επιτραπεί να είναι σε θέση να «ανακαλύψουν άλλες μορφές κοινωνικών σχέσεων» (λευκή βίβλος 2001 για την ευρωπαϊκή νεολαία)·

16.

ως απάντηση στην τρέχουσα μεταναστευτική κρίση και στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος δράσης για τη μετανάστευση, ζητεί άμεσα προσβάσιμους χρηματοπιστωτικούς πόρους για τις τοπικές και περιφερειακές αρχές που θα τους επιτρέψουν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους όσον αφορά τη μετανάστευση και την ένταξη·

17.

πιστεύει ότι οι μεταναστευτικές ροές νέων από τις λιγότερο ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές περιφέρειες που επλήγησαν περισσότερο από την οικονομική κρίση υπονομεύουν την εδαφική και κοινωνική συνοχή και οδηγούν σε σοβαρές δημογραφικές προκλήσεις. Για την προώθηση της ανάπτυξης και της απασχόλησης σε αυτές τις περιοχές, παράμετρος ζωτικής σημασίας για την αποτροπή της εξόδου των νέων και της συνεπαγόμενης διαρροής εγκεφάλων, η ΕτΠ υπογραμμίζει την ανάγκη να υποστηριχθούν, μεταξύ άλλων, οι διαπεριφερειακές συμπράξεις και οι άμεσες τοπικές και περιφερειακές δράσεις με ειδικά μέτρα που θα χρηματοδοτηθούν από τα ΕΔΕΤ·

18.

θεωρεί ότι η ανταλλαγή ορθών πρακτικών είναι ένα σημαντικό εργαλείο διατομεακής συνεργασίας για τη στήριξη των νέων, δεδομένου ότι επιτρέπει στα κράτη μέλη, τις τοπικές και περιφερειακές αρχές και τους εκπροσώπους της νεολαίας να αντλούν εκατέρωθεν διδάγματα. Επίσης, πρωτοβουλίες όπως η Ευρωμεσογειακή Πλατφόρμα Νεολαίας και το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Νεολαίας προάγουν τον διάλογο σε θέματα όπως η προώθηση της διά βίου μάθησης και της κινητικότητας στην Ευρώπη, της πολιτικής εκπαίδευσης και απασχόλησης και της ισότητας των φύλων.

19.

προτείνει την ανάπτυξη μιας βασικής δέσμης η οποία θα πρέπει να διασφαλίζεται, ανάλογα με τις δυνατότητες που υπάρχουν, για τους νέους σε κάθε κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτή η δέσμη θα μπορούσε να εστιάζει στην πρόσβαση σε ευρυζωνικές συνδέσεις, στη δυνατότητα απόκτησης στο πλαίσιο της δημόσιας εκπαίδευσης ενός επιπέδου γνώσης της δεύτερης ξένης γλώσσας τουλάχιστον ισοδύναμου με το επίπεδο Β2, στον επαγγελματικό προσανατολισμό και στη συνεχή διδασκαλία, στην ευκαιρία για κατάλληλη συμμετοχή στον εθελοντισμό, στην προαγωγή της προετοιμασίας για μια πρώτη θέση εργασίας και σε ευέλικτες και προσιτές μορφές χρηματοδότησης που είναι αναγκαία για σπουδές οι οποίες παρέχουν ευκαιρίες σταδιοδρομίας. Ταυτόχρονα, καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να μεριμνήσει προκειμένου να εξασφαλιστεί πως όλοι οι νέοι που ενδιαφέρονται στην ΕΕ για επαγγελματική κατάρτιση θα αποκτούν πρόσβαση σε αυτήν και θα έχουν μια «ελάχιστη εγγύηση τίτλων και προσόντων» που θα πρέπει να αναγνωρίζονται και να ισχύουν σε όλα τα κράτη μέλη και που θα τους καθιστά ικανούς να έχουν πρόσβαση και να ολοκληρώσουν ένα ελάχιστο επίπεδο εκπαίδευσης, καθώς και να αποκτήσουν το αντίστοιχο επίπεδο ενδεδειγμένων προσόντων τα οποία θα υποστηρίζονται από κατάλληλη επικύρωση με την αναγνώριση της προστιθέμενης αξίας της δραστηριότητας που ασκούν οι νέοι υπό άτυπες συνθήκες·

20.

διαπιστώνει ότι απαιτείται η διενέργεια μελετών στις διάφορες περιφέρειες της Ευρώπης, ώστε να αποκτηθεί καλύτερη εικόνα της κατάστασης των νέων από άποψη στέγασης και συνθηκών διαμονής. Στον τομέα αυτό απαιτείται όλως ιδιαιτέρως η ανταλλαγή ορθών πρακτικών και η κατάρτιση σχεδίων δράσης σε τοπικό επίπεδο, δεδομένου ότι σε πολλές περιφέρειες παρατηρείται υπερβάλλουσα προσφορά κατοικιών, ενώ σε αρκετές άλλες περιφέρειες η ποιότητα του αποθέματος κατοικιών δεν εξασφαλίζει στους νέους αξιοπρεπείς συνθήκες, σε άλλες δε οι εξαιρετικά υψηλές τιμές αποκλείουν τους νέους. Πρέπει, λοιπόν, με βάση πρόσφορα στοιχεία, να καταρτιστούν κατάλληλα σχέδια δράσης, με στόχο να ενισχυθεί η προσβασιμότητα των νέων σε ικανοποιητικές συνθήκες στέγασης. Ειδικότερα, προτείνεται να παραχωρηθεί στους νέους ένα ποσοστό δημόσιας στέγασης, να προωθηθούν μορφές αλληλέγγυας γειτονίας και συγκατοίκησης μεταξύ αυτοεξυπηρετούμενων ηλικιωμένων και νέων (co-housing), αλλά και να υποστηριχθεί η αγορά κατοικιών με επιδοτούμενα δάνεια για τους νέους·

21.

τονίζει την ανάγκη να προσδιοριστεί ο τρόπος με τον οποίο θα αντιμετωπίζονται προκλήσεις στον τομέα της πολιτικής για τη νεολαία, όπως η αντιστοίχιση των προσόντων στις παραγωγικές και εδαφικές ανάγκες, καθώς και στις ανάγκες των εργοδοτών, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο της μείωσης των υψηλών ποσοστών ανεργίας των νέων, το ζήτημα των ίσων ευκαιριών για τους νέους που ζουν σε μικρές κοινότητες οι οποίες βρίσκονται σε αγροτικές ή απομακρυσμένες, εξόχως απόκεντρες ή νησιωτικές περιφέρειες που αντιμετωπίζουν δημογραφικές προκλήσεις ή ακόμη η προώθηση πρωτοβουλιών επαγγελματικής κατάρτισης προσαρμοσμένων στις περιφερειακές ιδιαιτερότητες και τις ειδικές δεξιότητες, καθώς και η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών στον τομέα αυτό, αν μη τι άλλο με την αναβάθμιση των χειρωνακτικών επαγγελμάτων· υπογραμμίζει πως η αντιστοίχιση των προσόντων στις ανάγκες των εργοδοτών αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων και την περαιτέρω ανάπτυξη των επαγγελματικών τους προοπτικών· θεωρεί ότι πρέπει να θεσπιστούν διαδικασίες που να εξασφαλίζουν την επικύρωση και την πιστοποίηση των δεξιοτήτων που αποκτούν οι νέοι στο πλαίσιο της μη τυπικής εκπαίδευσης και του εθελοντισμού, ώστε αυτές οι δεξιότητες να καθίστανται αξιοποιήσιμες κατά την ένταξη στην εργασία. Ζητεί να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή σε αυτά τα ζητήματα και να τεθούν οι εταιρείες προ των κοινωνικών ευθυνών τους ώστε να επιδείξουν αλληλεγγύη προς τη νεολαία· ας μην ξεχνάμε ότι η τελευταία δεν αποτελεί μόνο το εργατικό δυναμικό του σήμερα και του αύριο, αλλά και δυνητικό καταναλωτή των υπηρεσιών και των προϊόντων τους·

22.

κρίνει αναγκαίο, στο πλαίσιο της πολιτικής για τη νεολαία, να δίδεται —τόσο στο επίπεδο των κρατών μελών όσο και στο επίπεδο των τοπικών και των περιφερειακών αρχών— ιδιαίτερη προσοχή σε ζητήματα όπως η προώθηση των θεμελιωδών αξιών του χριστιανικού πνεύματος της Ευρώπης, η διάκριση εις βάρος των νέων λόγω φύλου, φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας ή φρονημάτων, αναπηρίας και γενετήσιου προσανατολισμού, καθώς και η χάραξη των ενδεδειγμένων πολιτικών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούν τα ειδικά προβλήματα των νέων που ανήκουν σε εθνικές και εθνοτικές μειονότητες·

23.

καλεί τις περιφερειακές και τις τοπικές αρχές να καταβάλουν κάθε προσπάθεια, λαμβάνοντας υπόψη την εθνική νομοθεσία και τις αρχές της ΕΕ, ώστε να διατηρηθούν τα εκπαιδευτικά ιδρύματα στη μητρική γλώσσα των εθνικών ή γλωσσικών μειονοτήτων και να δημιουργηθούν νέα, και καλεί τα κράτη μέλη να παρέχουν στους νέους που προέρχονται από εθνικές και γλωσσικές μειονότητες —λαμβάνοντας υπόψη την ιδιαίτερη κατάστασή τους σε θέματα παιδείας— εκπαιδευτικές λύσεις που θα τους επιτρέψουν να εκμάθουν αποτελεσματικά την επίσημη γλώσσα της χώρας, σύμφωνα με τις αρχές της πολυγλωσσίας και της καταπολέμησης των διακρίσεων·

24.

θεωρεί ότι πρέπει να εφαρμοστεί κατά προτεραιότητα και επειγόντως ένα σχέδιο δράσης με αποδέκτη τη νεολαία —και με γνώμονα τη σημασία της κοινής εκπαίδευσης αγοριών και κοριτσιών σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ— για την ανάσχεση των ολοένα και περισσότερων κρουσμάτων βίας εις βάρος των γυναικών·

25.

παρατηρεί ότι οι νέοι διαθέτουν περιορισμένη μόνο πρόσβαση στις πηγές χρηματοδότησης που απαιτούνται για την ανάπτυξη των επιχειρήσεών τους, για τη στέγασή τους ή ακόμη για τη συνέχιση των σπουδών τους· ως εκ τούτου, θεωρεί σημαντικό να αναζητήσουν οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης τοπικές λύσεις που θα μπορούσαν, αφενός, να συντελέσουν στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας της συγκεκριμένης περιοχής και, αφετέρου, να προωθήσουν σαφώς την ισότητα ευκαιριών μεταξύ των νέων·

26.

υπογραμμίζει, συνεπώς, την ανάγκη να ενθαρρυνθούν μορφές συνύπαρξης και κέντρα νεολαίας, με πρωτοβουλία τοπικών φορέων, αλλά και σε συνεργασία με ιδιωτικούς φορείς που είναι σε θέση να κατανοούν τις ανάγκες των νέων στους οποίους απευθύνονται και να τις μετατρέπουν σε ευκαιρίες για τη μελλοντική απασχολησιμότητα, τη δοκιμή των επιχειρηματικών δεξιοτήτων και την ανάπτυξη της ενεργού συμμετοχής·

27.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ελέγξουν ότι οι νέοι ενημερώνονται σωστά όσον αφορά το εργατικό δίκαιο, τα πρότυπα προστασίας της εργασίας και της νομοθεσίας για τους εθελοντές και ότι τυγχάνουν της απαραίτητης προστασίας όταν ασκούν επαγγελματική δραστηριότητα ή εθελοντική υπηρεσία ή όταν συμμετέχουν σε πρόγραμμα μαθητείας ή πρακτικής άσκησης στη χώρα διαμονής τους ή σε κράτος μέλος διαφορετικό από εκείνο στο οποίο διαμένουν συνήθως· για τον σκοπό αυτό προτείνει να ενισχυθούν αφενός μεν ορισμένα ήδη υφιστάμενα δίκτυα όπως τα Europe Direct, Eurodesk και Eures, αφετέρου δε οι τοπικές αρχές ως κύριοι εκφραστές των πολιτικών για τη νεολαία κατά τόπους·

28.

τονίζει ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην προστασία των νέων εθελοντών ή των ενεργών νέων στην αγορά εργασίας και καλεί τις περιφέρειες να εξετάσουν εν προκειμένω ποιες είναι οι δυνατότητες συνεργασίας για την αμοιβαία μάθηση και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών. Υπογραμμίζει επίσης την ανάγκη να ενισχυθεί η κοινωνική και πολιτική αξία του εθελοντισμού, όπως στην περίπτωση της πολιτικής υπηρεσίας για τους νέους·

29.

θεωρεί ότι θα ήταν σκόπιμο να μελετηθεί, αφενός μεν, πώς μπορούν οι νέες κοινωνικές και κοινοτικές αξίες που προκύπτουν —όπως η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση όσον αφορά την αειφόρο και ενεργειακά αποδοτική παραγωγή, η δέσμευση σε τοπικό επίπεδο, η υποστήριξη των ατόμων σε επισφαλή κατάσταση και η αναβάθμιση των παραδοσιακών δραστηριοτήτων— να προωθήσουν τη συμμετοχή των νέων στην κοινωνία και την επιτυχημένη ένταξή τους σε αυτήν, αφετέρου δε, πώς μπορεί να προωθηθεί και να υποστηριχθεί ο θεμελιώδης ρόλος της οικογένειας ως το πρώτο στήριγμα για την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη του ατόμου. Προτείνει τη σύνδεση και την αναφορά της οικογένειας στους νέους στόχους για την αειφόρο ανάπτυξη (ΟΗΕ). Τα μέτρα στήριξης καλύπτουν τόσο τις οικογένειες καταγωγής όσο και τις νέες και τις υπό σύσταση οικογένειες. Τα μέτρα αφορούν την προστασία της οικογένειας, τη στήριξη για τη δημιουργία οικογένειας και τη φροντίδα των τέκνων, ιδίως μάλιστα στις περιφέρειες που αντιμετωπίζουν δημογραφικές προκλήσεις·

30.

στις κατ’ εξοχήν αγροτικές περιφέρειες πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στη νεολαία, η οποία αποτελεί μια ομάδα του ενεργού πληθυσμού με πραγματικά στρατηγική σημασία για τις περιοχές αυτές. Επίσης, πρέπει να διευκολύνεται η παραμονή της νεολαίας στην επαρχία, να της παρέχονται κίνητρα για να συνεχίζει να κατοικεί στους —συχνά ιδιαίτερα περιορισμένους— αγροτικούς οικισμούς, καθώς και να διατηρείται —στο μέτρο του δυνατού— η συνέχιση των αγροτικών εργασιών στον κάθε τόπο με παραδοσιακές τεχνικές (και με τη βοήθεια της κατάλληλης κατάρτισης), που είναι συμβατές με το περιβάλλον και τις αρχές της αειφόρου οικονομίας, χωρίς να παραγνωρίζονται, βεβαίως, η οικονομική βιωσιμότητα και αποδοτικότητα αυτών των τεχνικών·

31.

πιστεύει ότι τα μέτρα που λαμβάνονται μεμονωμένα από τα κράτη μέλη στον τομέα της πολιτικής για τη νεολαία δεν είναι πάντα επαρκή και ότι ο συντονισμός τους είναι συχνά τυχαίος· συμφωνεί, στο πλαίσιο αυτό, με τον ισχυρισμό ότι απαιτείται μεγαλύτερη δέσμευση και περισσότερα μέτρα σε επίπεδο ΕΕ για τη βελτίωση του συντονισμού, την ενίσχυση της εναρμόνισης και την αξιοποίηση των πιθανών συνεργειών, δεδομένου κυρίως ότι η νέα γενιά είναι πιο ανοιχτή στην κινητικότητα και στη μετανάστευση και ότι στην αναθεωρημένη πολιτική πρέπει να διευκρινιστεί ο πρωταγωνιστικός ρόλος των τοπικών και των περιφερειακών αρχών·

32.

θεωρεί αναγκαίο να ενισχυθεί ο ρόλος των νέων στις δημοκρατικές διαδικασίες, προκειμένου να ακουστεί η φωνή τους. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, είναι απαραίτητο να προωθηθεί ο διάλογος μεταξύ των νέων, αρχής γενομένης από τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών και, ειδικότερα, των οργανώσεων νεολαίας, των τοπικών αρχών (τόσο μεμονωμένα όσο και μέσω ενώσεων), των άτυπων ομάδων, των κέντρων πληροφόρησης του δικτύου Europe Direct, που μπορεί να διευκολύνει την επικοινωνία των νέων με τα θεσμικά όργανα, καθώς και των ΜΚΟ, που ανέκαθεν εκπροσωπούν τμήματα του πληθυσμού πιο ανοικτά στην αλλαγή και στην κοινωνική καινοτομία και ικανά να ενθαρρύνουν την ανανέωση μιας ολόκληρης κοινωνίας. Ακριβώς γι’ αυτό υπογραμμίζει τη σημασία της επέκτασης του διαρθρωμένου διαλόγου και εκφράζει την υποστήριξή της στις νέες πρωτοβουλίες που σχεδιάζει η Επιτροπή στον τομέα αυτό, όσον αφορά την ενίσχυση των δυνατοτήτων συμμετοχής των νέων ανθρώπων γενικότερα και των οργανώσεων που τους εκπροσωπούν. Τονίζει, τέλος, ότι, για να επιτευχθούν οι στόχοι αυτοί, ενδείκνυται να προβλεφθούν διαρθρωμένες γραμμές δράσης, όπως προβλέπονται για τις Εγγυήσεις για τη Νεολαία μέσω της Πρωτοβουλίας για την Απασχόληση των Νέων (ΠΑΝ)·

33.

τονίζει τη σημασία του διαρθρωμένου διαλόγου και στηρίζει τις νέες δράσεις που προτείνει η Επιτροπή στον τομέα αυτό όσον αφορά την ενίσχυση των δυνατοτήτων συμμετοχής τόσο των νέων γενικά όσο και των οργανώσεων που τους εκπροσωπούν· επισημαίνει ότι οι νέοι ιδίως προσδοκούν έναν διαρθρωμένο διάλογο που πληροί ποιοτικά κριτήρια τα οποία θα πρέπει να αντανακλώνται όσο το δυνατόν περισσότερο στην αντίστοιχη διαδικασία. Αυτά περιλαμβάνουν μια προσέγγιση εταιρικής σχέσης που βασίζεται στον διάλογο με κάθε πλευρά επί ίσοις όροις και με επαρκή χρόνο. Οι νέοι θα πρέπει να συμμετέχουν στις διαδικασίες διαμόρφωσης γνώμης στα διάφορα πολιτικά επίπεδα σε όσο το δυνατόν περισσότερους τομείς πολιτικής. Ιδιαιτέρως στις πρωτοβουλίες για την απασχόληση των νέων, θα μπορούσε να ενισχυθεί η περιφερειακή προοπτική της συμμετοχής των νέων μέσω του διαρθρωμένου διαλόγου·

34.

θεωρεί σημαντικό να προωθηθεί η ένταξη των νέων με αναπηρία και η πραγματική ισότητα πρόσβασης των νέων με αναπηρία στις ευκαιρίες που παρέχουν τα κράτη μέλη και οι περιφέρειες·

35.

τονίζει την ανάγκη να δοθεί προτεραιότητα, στις πολιτικές της ΕΕ και των κρατών μελών, στην ένταξη των νέων σε κίνδυνο, όπως οι NEET (νέοι που βρίσκονται εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης) και των νέων από οικογένειες μεταναστών, που είναι πολύ πιθανό να καταστούν NEEΤ·

36.

θεωρεί ότι ενώπιον, μεταξύ άλλων, της εξαιρετικά σοβαρής απειλής της τρομοκρατίας που είναι σήμερα αισθητή στην Ευρώπη και της πολιτικής και θρησκευτικής ριζοσπαστικοποίησης που δυστυχώς επεκτείνεται στους κόλπους των νέων, αποτελεί προτεραιότητα —σύμφωνα με το ευρωπαϊκό θεματολόγιο για την ασφάλεια— για την πρόληψη της βίας, της ριζοσπαστικοποίησης και του εξτρεμισμού, καθώς και για την ενίσχυση της συμμετοχής και της εμπιστοσύνης στους θεσμούς, να διασφαλιστεί το δικαίωμα των νέων να ζουν σε πλουραλιστικές κοινωνίες που βασίζονται στις ευρωπαϊκές δημοκρατικές αξίες, στο κράτος δικαίου και στα θεμελιώδη δικαιώματα·

37.

προτείνει οι τοπικές και περιφερειακές αρχές της ΕΕ να χαράζουν, λαμβάνοντας επίσης υπόψη τις πολιτικές της ΕΕ και των κρατών μελών για τη νεολαία, περιφερειακές και τοπικές στρατηγικές που να συνεκτιμούν άμεσα τα προβλήματα και τις ιδιαίτερες δυνατότητες των νέων. Θα πρέπει να εξασφαλιστεί, στο πλαίσιο της κατάρτισης των εν λόγω σχεδίων, η ενίσχυση των δυνατοτήτων αμοιβαίας μάθησης και, παράλληλα, να διασφαλιστεί η μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή του ενδιαφερόμενου κοινού —δηλαδή των νέων— στην ανάπτυξη, την παρακολούθηση και την εφαρμογή των εν λόγω στρατηγικών, καθώς και η προαγωγή της αμοιβαίας μάθησης. Τέλος, η ΕτΠ υπογραμμίζει πως όλες οι στρατηγικές και πολιτικές για τους νέους πρέπει να περιλαμβάνουν οριζόντια μέτρα για την καταπολέμηση των διακρίσεων βάσει φύλου, φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκεύματος ή πεποιθήσεων, αναπηρίας και γενετήσιου προσανατολισμού·

38.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προωθήσει και να στηρίξει τις πολιτικές για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας των νέων στον πολιτιστικό και τον δημιουργικό τομέα για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και να δώσει μια αποτελεσματική απάντηση σε όλους τους νέους που επιθυμούν να μετατρέψουν τις επιθυμίες τους σε επαγγέλματα του πολιτιστικού τομέα.

Βρυξέλλες, 11 Φεβρουαρίου 2016.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Markku MARKKULA


(1)  Ανακοινωθέν Τύπου της 3358ης συνόδου του Συμβουλίου Παιδείας, Νεολαίας, Πολιτισμού και Αθλητισμού:

http://www.consilium.europa.eu/en/workarea/downloadAsset.aspx?id=40802190967


Top