4.9.2015   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 291/40

Εισηγητής:

Josef ZBOŘIL

Συνεισηγητής:

Enrico GIBELLIERI

1.1.

Η οικονομική ύφεση είχε σοβαρό αντίκτυπο στην υαλουργία και επέφερε μείωση της παραγωγικής ικανότητας και της παραγωγής, καθώς και σημαντικές απώλειες θέσεων εργασίας. Για να διασφαλιστούν οι θέσεις εργασίας και να εδραιωθεί κατάλληλο επενδυτικό κλίμα ώστε να παραμείνει η ευρωπαϊκή υαλουργία στην πρώτη γραμμή της καινοτομίας, είναι απολύτως αναγκαία η αντιμετώπιση αυτών των τεράστιων προκλήσεων στο πλαίσιο μιας ευρωπαϊκής βιομηχανικής πολιτικής για τον κλάδο της υαλουργίας. Η εν λόγω πολιτική οφείλει να επιδιώξει την εξεύρεση ισορροπίας μεταξύ των τριών πυλώνων της βιωσιμότητας: του οικονομικού, του κοινωνικού και του περιβαλλοντικού.

1.2.

Η ΕΕ απαιτείται να χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της για την αναζωογόνηση της ζήτησης και την αξιοποίηση των δυνατοτήτων των γυάλινων προϊόντων, προκειμένου να υποστηριχθεί η μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, ενεργειακά αποδοτική και κυκλική, η οποία θα συμβάλει στη δημιουργία αξιόλογων επιχειρηματικών ευκαιριών και νέων θέσεων εργασίας. Χρειάζεται να αναληφθούν στοχοθετημένες πρωτοβουλίες, όπως ο καθορισμός στόχων και η λήψη σθεναρών μέτρων για τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης των κτιρίων, καθώς και η ταχεία ανάπτυξη συστήματος της ΕΕ για την ενεργειακή επισήμανση των παραθύρων, η υποστήριξη της Ε & Α, η βελτίωση της συλλογής και της ανακύκλωσης του γυαλιού, αλλά και η —βάσει συγκεκριμένης πολιτικής— επάνοδος σε τροχιά οικονομικής μεγέθυνσης σε καίριους τομείς (π.χ. στον κατασκευαστικό τομέα, στην αυτοκινητοβιομηχανία και στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας).

1.3.

Μια βιομηχανική πολιτική στον τομέα της ευρωπαϊκής υαλουργίας πρέπει να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των κατασκευαστών που εδρεύουν στην Ευρώπη μέσω: της εξασφάλισης ισότιμων όρων με ανταγωνιστές από χώρες εκτός Ευρώπης όσον αφορά τις σωρευτικές δαπάνες που συνεπάγεται η εφαρμογή της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής νομοθεσίας· της βελτίωσης της νομοθεσίας και της καθιέρωσης ενός προβλέψιμου ρυθμιστικού περιβάλλοντος· της διευθέτησης του ζητήματος του υψηλού ενεργειακού κόστους στο πλαίσιο της επικείμενης ενεργειακής ένωσης. Εν προκειμένω, οι επιπτώσεις για τις ΜΜΕ χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής και επιβάλλεται η παροχή ενδεδειγμένης υποστήριξης προς τις εν λόγω επιχειρήσεις, όποτε τούτο κρίνεται αναγκαίο. Η προβλεπόμενη εκτίμηση επιπτώσεων του σωρευτικού κόστους για τον εν λόγω κλάδο, η οποία θα αναληφθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα πρέπει να χρησιμεύσει ως βάση για την εφαρμογή του προγράμματος «Βελτίωση της νομοθεσίας» που προκρίνει ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Jean-Claude JUNCKER.

1.4.

Ορισμένοι επιμέρους κλάδοι της ευρωπαϊκής υαλουργίας πλήττονται από αθέμιτες εμπορικές πρακτικές και χρήζουν της δέουσας προστασίας. Αποτελεί επιτακτική ανάγκη για την ΕΕ να ενεργεί ταχύτερα λαμβάνοντας αποτελεσματικά εμπορικά μέτρα όποτε διακυβεύεται ο θεμιτός ανταγωνισμός. Επιπλέον, κρίνεται σκόπιμο να διενεργηθούν προσεκτικές εκτιμήσεις των επιπτώσεων των νέων ή των μελλοντικών εμπορικών συμφωνιών για τις υαλουργίες που εδρεύουν στην ΕΕ.

1.5.

Απαιτείται η χάραξη πολιτικής για την αποτελεσματικότερη αντιστοίχιση των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης με τις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας. Η επαγγελματική κατάρτιση ενδέχεται να αποδειχθεί χρήσιμη κατά το μεταβατικό στάδιο, αλλά η ευρωπαϊκή υαλουργία χρειάζεται επίσης να προσελκύσει νέα ταλέντα και να παραμείνει στην πρώτη γραμμή της καινοτομίας.

1.6.

Ο συντονισμός και η εναρμόνιση των ευρωπαϊκών πολιτικών είναι κεφαλαιώδους σημασίας (ενέργεια, κλίμα, περιβάλλον, έρευνα, εμπόριο, ανταγωνισμός, απασχόληση κ.ά.). Η συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων, γενικώς, και η εδραίωση τομεακού κοινωνικού διαλόγου σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ειδικώς, θα μπορούσαν να διαμορφώσουν μια βιομηχανική πολιτική για τον κλάδο της υαλουργίας.

1.7.

Η αναθεώρηση του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου (ΣΕΔΕ) για την περίοδο μετά το 2020 θα πρέπει να βασιστεί σε αδιάσειστα στοιχεία και να συνεκτιμήσει τα ελάχιστα περιθώρια που διαθέτει ο εν λόγω κλάδος για την περαιτέρω μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που παράγει. Κατά συνέπεια, η υαλουργία πρέπει να τύχει πλήρους προστασίας από τους κινδύνους διαρροής άνθρακα με χρονικό ορίζοντα πέραν του 2020 και έως ότου καταβληθούν συγκρίσιμες προσπάθειες για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου στις χώρες των ανταγωνιστών. Το ΣΕΔΕ της ΕΕ οφείλει να μεριμνήσει ώστε οι υαλουργικές εγκαταστάσεις παραγωγής γυαλιού να λαμβάνουν στο ακέραιο την ποσότητα των δωρεάν δικαιωμάτων που τους χρειάζονται σύμφωνα με τα επίπεδα αναφοράς και πραγματικής παραγωγής. Επιπλέον, η μείωση των εν λόγω δικαιωμάτων δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις εκτιμώμενες δυνατότητες περιορισμού των αερίων του θερμοκηπίου στον κλάδο της υαλουργίας.

1.8.

Παρά την εφαρμογή ενός επιτυχούς μοντέλου κυκλικής οικονομίας κατά τη διάρκεια των τελευταίων 40 ετών στον τομέα της συσκευασίας του γυαλιού, χρειάζεται μια προορατική πολιτική για την αναγνώριση και την υποστήριξη των προσπαθειών που ήδη καταβάλλονται στον εν λόγω τομέα, καθώς και για την ενθάρρυνση συναφών επιτευγμάτων και σε άλλους επιμέρους κλάδους. Ειδικότερα, χρειάζεται να παρασχεθούν κίνητρα για την ανακύκλωση του γυαλιού στον κατασκευαστικό τομέα, με στόχο να προαχθεί η ανάπτυξη συστημάτων συλλογής γυαλιού σε τοπικό επίπεδο.

1.9.

Σε γενικές γραμμές, ο κλάδος της υαλουργίας σημείωσε αξιόλογη πρόοδο όσον αφορά την κινητοποίηση εσωτερικών πόρων, ενώ τα ζητήματα που σχετίζονται με την καθιέρωση ισότιμων όρων ανταγωνισμού εξακολουθούν σε μεγάλο βαθμό να χρήζουν διευθέτησης και, συγχρόνως, απαιτείται να διερευνηθεί το ενδεχόμενο χάραξης μιας αποτελεσματικής βιομηχανικής πολιτικής για τον κλάδο της υαλουργίας. Η αναγνώριση της σημασίας της υαλουργίας στις αλυσίδες αξίας, στο πλαίσιο της εν λόγω πολιτικής, θα πρέπει να τονώσει την έρευνα και τη ζήτηση για «έξυπνο» γυαλί και προϊόντα με νέα χαρακτηριστικά.

2.1.

Το γυαλί είναι αδρανές υλικό που παρασκευάζεται από μια σειρά άφθονων φυσικών πόρων και από ανακυκλωμένο γυαλί. Πρόκειται για πλήρως ανακυκλώσιμο προϊόν που χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης για τα βασικά του χαρακτηριστικά (ήτοι για τα πλεονεκτήματά του όσον αφορά την υγεία και τις ανέσεις, τη διατήρηση των τροφίμων, τον φυσικό φωτισμό των κτιρίων κ.λπ.). Χρησιμοποιείται επίσης σε πολυάριθμες εφαρμογές που αποσκοπούν στην εξοικονόμηση ενέργειας ή στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, καθώς και σε μεγάλο αριθμό εφαρμογών προηγμένης τεχνολογίας. Επιπλέον, τα χαρακτηριστικά του το καθιστούν υλικό το οποίο αποτελεί πηγή έμπνευσης για πληθώρα δημιουργών, αρχιτεκτόνων κ.λπ., συμβάλλοντας έτσι στην πολιτιστική φήμη και στην αξία του εμπορικού σήματος της Ευρώπης σε ολόκληρο τον κόσμο.

2.2.

Η συνολική παραγωγή γυαλιού στην ΕΕ υπερέβη τα 33 εκατ. τόνους το 2012, καθιστώντας την ΕΕ τον μεγαλύτερο παραγωγό γυαλιού παγκοσμίως. Η αξία της παραγωγής το 2012 ανήλθε περίπου σε 35 δισεκατ. ευρώ. Το 2013 η κατανομή στον κλάδο της υαλουργίας είχε ως εξής: γυάλινοι περιέκτες 2 0 2 78  000 τόνοι (η Ευρώπη είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός γυάλινων περιεκτών παγκοσμίως), επίπεδο γυαλί 8 0 95  000 τόνοι, οπλισμός με υαλόνημα 6 64  000 τόνοι, οικιακά υαλικά 1 1 08  000 τόνοι, ειδικό γυαλί και άλλα είδη προϊόντων 6 70  000 τόνοι.

2.3.

Απασχολεί περίπου 2 00  000 άτομα σε 200 εταιρείες σε ολόκληρη την Ευρώπη, οι οποίες περιλαμβάνουν από ΜΜΕ μέχρι πολυεθνικές. Εκτιμάται δε ότι διασφαλίζει πάνω από 5 00  000 έμμεσες θέσεις εργασίας. Ο εν λόγω κλάδος είναι συγκεντρωμένος σε εννέα χώρες (Γερμανία, Πολωνία, Γαλλία, Τσεχική Δημοκρατία, Ιταλία, Ισπανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Βέλγιο και Αυστρία). Η υαλουργία στην ΕΕ εντοπίζεται κυρίως σε περιοχές με ιστορικές ρίζες και οικογενειακές παραδόσεις στον συγκεκριμένο κλάδο.

2.4.

Η παραγωγή στον εν λόγω κλάδο επιβραδύνθηκε σημαντικά, ιδίως στον κλάδο του επίπεδου γυαλιού (μείωση της παραγωγής κατά 20 % μεταξύ του 2007 και του 2012), πράγμα το οποίο επιφέρει μείωση της παραγωγικής ικανότητας και σημαντική απώλεια θέσεων εργασίας.

2.5.

Ο κίνδυνος μη αναστρέψιμης αποδυνάμωσης της ευρωπαϊκής υαλουργίας επαληθεύθηκε. Εντούτοις, πρόκειται για κλάδο ο οποίος είναι σημαντικός για την Ευρώπη λόγω όχι μόνο της εξαιρετικής παγκόσμιας κατάταξής του, αλλά και της καθοριστικής συνεισφοράς του σε άλλους κλάδους και τεχνολογίες (π.χ. οθόνες αφής, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, φωτισμός OLED). Ο τομέας των γυάλινων περιεκτών, παραδείγματος χάρη, προμηθεύει κορυφαίες ευρωπαϊκές εμπορικές επωνυμίες που προσθέτουν 21 δισεκατ. ευρώ στο θετικό εμπορικό ισοζύγιο της Ευρώπης. Το γυαλί διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο για την επίτευξη της μετάβασης σε μια ανταγωνιστική οικονομία, αποδοτική ως προς τη χρήση της ενέργειας και των πόρων. Είναι, επομένως, σημαντικό για την Ευρώπη να διαμορφώσει μια βιομηχανική πολιτική για τον κλάδο της υαλουργίας.

3.1.

Η υαλουργία είναι ένας κλάδος με εξαιρετικά υψηλή ένταση κεφαλαίου. Το χαρακτηριστικό αυτό είναι πιο εμφανές στο στάδιο των «ανάντη» υαλουργικών δραστηριοτήτων, εκεί όπου κατασκευάζονται τα βασικά προϊόντα. Απαιτείται λοιπόν να προαχθεί ένας ισχυρός «ανάντη τομέας» στην Ευρώπη, ικανός να στηρίξει την καινοτομία και τη ζωτικότητα της αλυσίδας αξίας.

3.2.

Ως συνέπεια της οικονομικής κρίσης, η οποία επέφερε μείωση της ζήτησης σε βασικούς τομείς (ήτοι στον κατασκευαστικό τομέα και στην αυτοκινητοβιομηχανία) και επίταση του ανταγωνισμού από παραγωγούς εκτός της ΕΕ που στοχεύουν στην αγορά της ΕΕ, μπορούν να παρατηρηθούν οι ακόλουθες τάσεις:

3.3.

Σε ορισμένους μείζονος σημασίας επιμέρους κλάδους της υαλουργίας επικρατούν επί του παρόντος οι ακόλουθες επενδυτικές τάσεις:

3.4.

Παρά τις προαναφερθείσες ανησυχητικές τάσεις, η Ευρώπη εξακολουθεί να κατέχει ηγετική θέση. Ο ιστορικός χαρακτήρας του εν λόγω κλάδου στην Ευρώπη κατέστησε δυνατή τη συγκέντρωση εμπειρίας, τεχνογνωσίας και ειδικευμένου εργατικού δυναμικού. Οι επιμέρους κλάδοι του συνεχίζουν να επενδύουν στην Ε & Α όσον αφορά τόσο προηγμένες τεχνικές παραγωγής όσο και πιο εξελιγμένα προϊόντα, υπηρεσίες και δίκτυα.

4.1.

Η βιωσιμότητα ως κατευθυντήρια αρχή αποτελεί γενική έννοια, και όλες οι πολιτικές που εφαρμόζονται και όλες οι δράσεις που αναλαμβάνονται θα πρέπει να ελέγχονται με γνώμονα τη συγκεκριμένη αρχή. Μια βιομηχανική πολιτική στον κλάδο της υαλουργίας οφείλει να επιδιώξει την εξεύρεση ισορροπίας μεταξύ των τριών πυλώνων της βιωσιμότητας: του οικονομικού, του κοινωνικού και του περιβαλλοντικού.

4.2.

Παρότι το 80 % των εμπορικών συναλλαγών του κλάδου της υαλουργίας πραγματοποιείται εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο ανταγωνισμός από εξωτερικούς ενδιαφερόμενους φορείς αυξάνεται σε ορισμένους επιμέρους κλάδους. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα των κατασκευαστών που εδρεύουν στην Ευρώπη μέσω μιας βιομηχανικής πολιτικής στον τομέα της ευρωπαϊκής υαλουργίας.

4.3.

Η εν λόγω βιομηχανική πολιτική οφείλει να καθησυχάσει τις ανησυχίες όσον αφορά τα εξής:

4.4.

Οι υαλουργίες της Ευρώπης θα πρέπει να προστατευθούν από τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές. Τόσο ο κλάδος του συνεχούς υαλονήματος όσο και ο κλάδος του επίπεδου και του ειδικού τύπου γυαλιού πλήττονται από αθέμιτες εμπορικές πρακτικές κινέζων ανταγωνιστών, και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή οφείλει να συνεχίσει να επαγρυπνεί όσον αφορά την καταστρατήγηση των δασμών. Σε γενικές γραμμές, αποτελεί επιτακτική ανάγκη για την ΕΕ να ενεργεί ταχύτερα λαμβάνοντας αποτελεσματικά εμπορικά μέτρα όποτε διακυβεύεται ο θεμιτός ανταγωνισμός. Εκτός αυτού, θα πρέπει να διενεργηθούν προσεκτικές εκτιμήσεις των επιπτώσεων των νέων ή των μελλοντικών εμπορικών συμφωνιών στις υαλουργίες της ΕΕ.

4.5.

Η ΕΕ δεν έχει ανακάμψει από την αρχική χρηματοπιστωτική κρίση και βρίσκεται αντιμέτωπη με μόνιμο επενδυτικό κενό. Οι επενδύσεις στην ΕΕ σημείωσαν μείωση άνω των 430 δισεκατ. ευρώ μετά το αποκορύφωμα του 2007. Επί του παρόντος τα επίπεδα των επενδύσεων στην ΕΕ κυμαίνονται μεταξύ 270 και 340 δισεκατ. ευρώ και είναι χαμηλότερα από τα ιστορικά βιώσιμα πρότυπα. Οι ισχνές επενδύσεις παρακωλύουν τη βραχυπρόθεσμη ανάκαμψη και θέτουν σε κίνδυνο τη μακροπρόθεσμη οικονομική μεγέθυνση (1). Λαμβανομένης υπόψη της προστιθέμενης αξίας των γυάλινων προϊόντων, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να χρησιμοποιήσει όλα τα εργαλεία που έχει στη διάθεσή της για να αξιοποιήσει το πλήρες φάσμα των δυνατοτήτων τους προκειμένου να υποστηριχθεί η μετάβαση σε μια ενεργειακά αποδοτική οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου άνθρακα. Δεδομένου ότι ο κλάδος της υαλουργίας διαθέτει εξαιρετική δυναμική για να λειτουργήσει ως ατμομηχανή, η έρευνα και η ανάπτυξη θα πρέπει να προαχθούν ακόμη περισσότερο, πράγμα το οποίο προϋποθέτει τη χάραξη μιας πολιτικής επικεντρωμένης στη συντονισμένη επάνοδο σε τροχιά οικονομικής μεγέθυνσης.

4.6.

Πρόσθετες δυνατότητες θα μπορούσαν να ανακύψουν στον κλάδο του επίπεδου γυαλιού με τον καθορισμό στόχων και τη λήψη δραστικών μέτρων για τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης των κτιρίων, καθώς και με την ταχεία ανάπτυξη συστήματος της ΕΕ για την ενεργειακή επισήμανση των παραθύρων. Η αντικατάσταση των μη ενεργειακά αποδοτικών παραθύρων με υαλοπίνακες υψηλής ενεργειακής απόδοσης θα μπορούσε να συμβάλει στην εξοικονόμηση έως και 100 εκατ. τόνων CO2 ετησίως, με παράλληλη υποστήριξη της δημιουργίας θέσεων εργασίας σε τοπικό επίπεδο. Εξάλλου, δεδομένου ότι ο οπλισμός με υαλόνημα καθιστά δυνατή τη χρήση ελαφρών σύνθετων υλικών, ευνοούνται κατ’ αυτόν τον τρόπο οι προσπάθειες της ΕΕ για την απαλλαγή του τομέα των μεταφορών από τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.

4.7.

Σε μελέτη που εκπονήθηκε το 2008 για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με θέμα την ανταγωνιστικότητα του κλάδου της υαλουργίας (2), προσδιορίστηκαν ορθά τα πλεονεκτήματα και οι αδυναμίες του, καθώς και οι ευκαιρίες και οι απειλές που υφίστανται στον εν λόγω κλάδο. Ο κλάδος της υαλουργίας σημείωσε αξιόλογη πρόοδο, ενώ τα ζητήματα που σχετίζονται με την καθιέρωση ισότιμων όρων ανταγωνισμού εξακολουθούν σε μεγάλο βαθμό να χρήζουν διευθέτησης και, συγχρόνως, απαιτείται να διερευνηθεί το ενδεχόμενο χάραξης μιας αποτελεσματικής βιομηχανικής πολιτικής για τον κλάδο της υαλουργίας.

4.8.

Η παγκόσμια οικονομική ύφεση και οι κλαδικές τάσεις που προεκτέθηκαν επέφεραν απώλειες θέσεων εργασίας στον κλάδο της υαλουργίας. Τα προπύργια του εν λόγω κλάδου δέχθηκαν εξαιρετικά σημαντικό πλήγμα λόγω της διακοπής λειτουργίας αρκετών εγκαταστάσεων τήξης γυαλιού και των επακόλουθων έμμεσων απωλειών θέσεων εργασίας. Σε ολόκληρη την Ευρώπη χάθηκαν επίσης θέσεις εργασίας σχετικές με μεταποιητικές δραστηριότητες «κατάντη» της αλυσίδας αξίας, όπως παραδείγματος χάρη στις ΜΜΕ.

4.9.

Μια αποτελεσματική βιομηχανική πολιτική της ΕΕ οφείλει να εξετάζει τις ιδιαιτερότητες του εκάστοτε κλάδου. Όσον αφορά τον κλάδο της υαλουργίας, θα πρέπει να κινητοποιήσει μηχανισμούς συντονισμού και συνεργασίας, συνοδευτικούς της διαδικασίας αναδιάρθρωσης. Οι εθνικές και οι περιφερειακές αρχές καλούνται να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο, από κοινού με τους κοινωνικούς εταίρους, για την αντιμετώπιση της κοινωνικής διάστασης της οικονομικής μετάβασης.

4.10.

Η άνθηση της υαλουργίας εξαρτάται επίσης από την ικανότητά της να διατηρήσει και, επιπροσθέτως, να αναπτύξει τις δεξιότητες και τις ικανότητες του εργατικού δυναμικού της. Κατά συνέπεια, ο περαιτέρω εμπλουτισμός της συγκεκριμένης ευρωπαϊκής τεχνογνωσίας είναι θεμελιώδους σημασίας. Απαιτείται μια πολιτική εστιασμένη στην εξασφάλιση της ενδεδειγμένης εκπαίδευσης, κατάρτισης και απασχόλησης, καθώς και στην αποτελεσματικότερη αντιστοίχιση των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης με τις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας.

4.11.

Σε μια ανοικτή και δυναμική αγορά εργασίας, η ευρωπαϊκή υαλουργία χρειάζεται να καταστεί ελκυστικότερη, ιδίως για τους νέους. Η πραγματοποίηση επενδύσεων για την ενεργειακή απόδοση στον κατασκευαστικό τομέα, η βελτίωση της συλλογής και της ανακύκλωσης του γυαλιού, η υποστήριξη της Ε & Α και της καινοτομίας στον κλάδο της υαλουργίας θα δημιουργήσουν αξιόλογες ευκαιρίες απασχόλησης.

4.12.

Μια βιομηχανική πολιτική για τον κλάδο της υαλουργίας θα ήταν σκόπιμο να εμπλουτιστεί με την εδραίωση τομεακού κοινωνικού διαλόγου, παρέχοντας στους κοινωνικούς εταίρους τη δυνατότητα να ανταλλάσσουν πληροφορίες σχετικά με όλα τα θέματα κοινού ενδιαφέροντος για το μέλλον του εν λόγω κλάδου στην Ευρώπη.

4.13.

Η υαλουργία είναι ένας εξαιρετικά ενεργειοβόρος κλάδος. Κατά συνέπεια, η μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης αποτελεί οικονομική επιταγή και πάγιο στόχο. Κατά τις τελευταίες δεκαετίες η υαλουργία κατόρθωσε να μειώσει την ενεργειακή της κατανάλωση ανά μονάδα παραγόμενου προϊόντος για να ανταποκριθεί στην ευρωπαϊκή ζήτηση (μεταξύ του 1970 και του 2000 σημειώθηκε μείωση της τάξεως του 55 % για το επίπεδο γυαλί, με παράλληλο διπλασιασμό της παραγωγής). Όπως επισημάνθηκε στη γνωμοδότηση 1205/2009 της ΕΟΚΕ, η κυριότερη πρόκληση για την υαλουργία συνίστατο στο γεγονός ότι τα τότε υπάρχοντα φυσικά όρια γνώσεων είχαν επιτευχθεί και οι βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές παραγωγής εφαρμόζονταν ήδη ευρέως. Ως εκ τούτου, τα περιθώρια περαιτέρω μείωσης της χρήσης ενέργειας στην υαλουργία είναι εξαιρετικά στενά.

4.14.

Η υαλουργία εμπίπτει στο ΣΕΔΕ της ΕΕ και όλοι οι επιμέρους κλάδοι της θεωρούνται εκτεθειμένοι στον κίνδυνο διαρροής άνθρακα. Η ποσοτική αξιολόγηση του 2014 που διενεργήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταδεικνύει αύξηση του κινδύνου διαρροής άνθρακα κατά 20 % στον κλάδο του επίπεδου γυαλιού σε σχέση με την προηγούμενη αξιολόγηση του 2009. Το ΣΕΔΕ επιφέρει ταχεία μείωση του ποσού των δωρεάν δικαιωμάτων εκπομπών CO2 που παρέχονται σε κλάδους οι οποίοι είναι εκτεθειμένοι στον κίνδυνο διαρροής άνθρακα. Το γεγονός αυτό αποδυναμώνει την ανταγωνιστικότητα των κλάδων της υαλουργίας που εδρεύουν στην Ευρώπη έναντι τρίτων χωρών. Η υαλουργία πρέπει να τύχει πλήρους προστασίας από τους κινδύνους διαρροής άνθρακα έως ότου καταβληθούν συγκρίσιμες προσπάθειες για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου στις χώρες των ανταγωνιστών. Αυτή η αποτελεσματική προστασία από τη διαρροή άνθρακα οφείλει να διασφαλίζει ότι οι εγκαταστάσεις με τις καλύτερες επιδόσεις όσον αφορά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου λαμβάνουν το πλήρες ποσό των δωρεάν δικαιωμάτων. Απαιτείται η κάλυψη των πραγματικών επιπέδων παραγωγής. Το ύψος των δωρεάν δικαιωμάτων δεν θα πρέπει να μειωθεί ταχύτερα από τις εκτιμώμενες δυνατότητες περιορισμού των αερίων του θερμοκηπίου στον κλάδο της υαλουργίας. Γενικότερα, η νέα δέσμη μέτρων για το κλίμα υπερβαίνει σαφώς τις ικανότητες μετριασμού του εν λόγω κλάδου. Η απαλλαγή από τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα θα μπορούσε να επιτευχθεί καλύτερα σε τομείς που δεν εμπίπτουν στο ΣΕΔΕ, όπως τα κτίρια.

4.15.

Ένα επιτυχές μοντέλο κυκλικής οικονομίας λειτουργεί εδώ και 40 χρόνια στον τομέα της συσκευασίας του γυαλιού (ήτοι ανακύκλωση του 71 % των γυάλινων φιαλών στην ΕΕ). Για να αναγνωρίσει και να διαφυλάξει τις προσπάθειες που καταβάλλει ο εν λόγω κλάδος, η ΕΕ θα πρέπει να επιδιώξει —στο πλαίσιο των πολιτικών της για τη συσκευασία και τα απόβλητα— να δώσει προτεραιότητα στα μόνιμα υλικά που μπορούν να ανακυκλώνονται επ' άπειρον χωρίς να αλλοιώνεται η ποιότητά τους.

4.16.

Απαιτείται να παρασχεθούν κίνητρα για την ανακύκλωση του γυαλιού στον κατασκευαστικό τομέα. Θα χρειαστεί να εξεταστούν διάφορα μέσα πολιτικής με στόχο να προαχθεί η ανάπτυξη τοπικών πρωτοβουλιών για τη συλλογή και την ανακύκλωση του γυαλιού στον κατασκευαστικό τομέα. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, θα πρέπει να καθοριστούν επιμέρους στόχοι για συγκεκριμένους τύπους αποβλήτων κατασκευών και κατεδαφίσεων, προτού καταστεί υποχρεωτική η κατεδάφιση ή η ανακαίνιση των κτιρίων του τριτογενούς τομέα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, θα αυξηθεί η αποδόμηση, διαλογή και συλλογή υαλοπινάκων με σκοπό την ανακύκλωση.

4.17.

Η ανακύκλωση είναι ζωτικής σημασίας για τον κλάδο της υαλουργίας, δεδομένου ότι τα απορρίμματα από γυαλί συμβάλλουν στη μείωση της ενέργειας που απαιτείται για την τήξη του γυαλιού και στον περιορισμό των εκπομπών CO2. Είναι επίσης σε θέση να προωθήσει τη δημιουργία θέσεων εργασίας στον εν λόγω κλάδο και να συμβάλει στην επίτευξη του στόχου της ΕΕ ως προς την κυκλική οικονομία.