22.5.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 143/42

1.1

Η ΕΟΚΕ επικροτεί το γεγονός ότι η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση παράτασης του κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση. Ταυτόχρονα, η ΕΟΚΕ εκφράζει τις αμφιβολίες της σχετικά με το κατά πόσον όλες οι προτάσεις της Επιτροπής θα λύσουν τα προβλήματα του Ταμείου. Ο αριθμός των αιτήσεων προς το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση υπήρξε –και παραμένει – πολύ χαμηλός και η ΕΟΚΕ δεν πιστεύει ότι η επέκταση του Ταμείου στη γεωργία αποτελεί τον σωστό τρόπο αντιμετώπισης αυτού του προβλήματος. Αντ' αυτού, η ΕΟΚΕ προτείνει ορισμένα πρόσθετα μέτρα για τη βελτίωση της χρήσης του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση (εφεξής ΕΤΠΠ), για παράδειγμα τη μείωση των κατωφλίων και μια ταχύτερη διαδικασία, δεδομένου ότι το ίδιο το μέσο είχε σχετικά καλές επιδόσεις όποτε εφαρμόστηκε.

1.2

Ένας από τους λόγους της υποτονικής χρήσης είναι η αργή και γραφειοκρατική διαδικασία του ΕΤΠΠ, λόγω του ειδικού χαρακτήρα του. Η Επιτροπή δεν μπορεί να λάβει αποφάσεις χωρίς τη συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Αφ' ης στιγμής συμμετέχει η αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή, είναι αναγκαίο να τηρηθούν ορισμένες πολύ χρονοβόρες διαδικασίες που οδήγησαν στην έγκριση όλων των αιτήσεων και τούτο με μεγάλες διοικητικές δαπάνες οι οποίες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν αποδοτικότερα..

1.3

Η ΕΟΚΕ συνιστά να μειωθεί το όριο υποβολής αιτήσεων για στήριξη σε 200 απολύσεις αντί των προτεινόμενων 500. Συνιστά επίσης να αυξηθεί το ποσοστό συγχρηματοδότησης της ΕΕ σε 75% κατ' ανώτατο όριο για την περαιτέρω βελτίωση της χρήσης του ΕΤΠΠ. Η ΕΟΚΕ επικροτεί το γεγονός ότι η έννοια "εργαζόμενοι" δεν περιορίζεται στους εργαζομένους με συμβάσεις εργασίας αορίστου χρόνου, αλλά επεκτείνεται στους εργαζομένους με συμβάσεις ορισμένου χρόνου και τους προσωρινά απασχολούμενους. Η ΕΟΚΕ συμφωνεί ότι το ΕΤΠΠ πρέπει επίσης να επεκταθεί στους αυτοαπασχολούμενους εργαζομένους. Είναι σημαντικοί παράγοντες στην αγορά εργασίας και είναι από τους πρώτους που πλήττονται από τις επιπτώσεις της παγκοσμιοποίησης και των οικονομικών κρίσεων. Ωστόσο, το ΕΤΠΠ δεν είχε ποτέ ως στόχο τη στήριξη των εργοδοτών και ως εκ τούτου η ΕΟΚΕ διαφωνεί με την επέκτασή του στους ιδιοκτήτες και τους διευθυντές των ΜΜΕ. Η ΓΔ Επιχειρήσεων έχει ξεχωριστό τμήμα αφιερωμένο στις πολιτικές για τις ΜΜΕ με σημαντικά προγράμματα υποστήριξης. Το ΕΤΠΠ δεν πρέπει να επεμβαίνει σε αυτά τα προγράμματα.

1.4

Η ΕΟΚΕ εισηγείται δύο ακόμα λύσεις για τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα του ΕΤΠΠ. Πρώτον προτείνεται η ενημέρωση των ΜΜΕ σχετικά με τις δυνατότητες του ΕΤΠΠ μέσω μιας εκτεταμένης ενημερωτικής εκστρατείας και δεύτερον, η συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων από τα πρώτα κιόλας διαδικαστικά στάδια των εφαρμογών του. Επίσης, η ΕΟΚΕ εκφράζει την έκπληξή της για την απόφαση που έλαβε το Συμβούλιο τον Δεκέμβριο του 2011 να αναιρέσει τη δυνατότητα χρήσης του ΕΤΠΠ για την αντιμετώπιση ενδεχόμενων αναπάντεχων κοινωνικών συνεπειών της οικονομικής κρίσης στα δύο τελευταία έτη της τρέχουσας ισχύος του ΕΤΠΠ (2012 και 2013), ιδίως αν ληφθούν υπόψη τα θετικά συμπεράσματα από την επισκόπηση των έως τώρα εφαρμογών του. Επομένως, η ΕΟΚΕ προτρέπει το Συμβούλιο να αναθεωρήσει την απόφασή του και καθιστά απολύτως σαφές ότι επιθυμεί να συμπεριληφθεί αυτή η διάσταση στην επόμενη φάση του ΕΤΠΠ για την περίοδο 2014-2020.

1.5

Η ΕΟΚΕ διαφωνεί με την πρόταση επέκτασης του ΕΤΠΠ στη γεωργία αλλά αναγνωρίζει ότι όταν θα αρχίσουν να ισχύουν οι μελλοντικές εμπορικές συμφωνίες, όπως η συμφωνία Mercosur, θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για τη γεωργία. Η συμφωνία Mercosur θα είναι προσοδοφόρα για την ΕΕ στο σύνολό της· ωστόσο, θα ωφελήσει τη βιομηχανία και τις υπηρεσίες εις βάρος της γεωργίας. Η Επιτροπή εξέφρασε την άποψη ότι οι μελλοντικές εμπορικές συμφωνίες ενδέχεται να έχουν τον ίδιο αντίκτυπο. Είναι δίκαιο να αντισταθμιστούν τέτοιου είδους μειονεκτήματα για τη γεωργία, αλλά αυτό πρέπει να γίνει με μια εξατομικευμένη λύση για τον τομέα, για παράδειγμα στο πλαίσιο των Διαρθρωτικών Ταμείων της γεωργικής πολιτικής. Η ΕΟΚΕ εισηγείται όπως το ΕΤΠΠ, το οποίο συστάθηκε για να βοηθάει τους εργαζομένους που απολύθηκαν ούτως ώστε να επανενταχθούν στην αγορά εργασίας, εξακολουθήσει να προορίζεται αποκλειστικά για αυτόν τον σκοπό.

1.6

Η ΕΟΚΕ επιμένει ότι το Ταμείο πρέπει να συνεχίσει να λειτουργεί σε περιόδους κρίσης και ότι πρέπει ιδίως να μπορεί να χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις μετεγκατάστασης ή επανεγκατάστασης βιομηχανικών δραστηριοτήτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

2.1

Το Μάρτιο του 2006, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση για ένα Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση (EGF). Το Ταμείο έχει ως στόχο την παροχή ειδικής και έκτακτης υποστήριξης για να διευκολύνει την επανένταξη στην αγορά εργασίας ατόμων που απολύθηκαν σε περιοχές ή κλάδους λόγω σοβαρής διαταραχής της οικονομικής δραστηριότητας, όπως η μετεγκατάσταση των δραστηριοτήτων σε χώρες μη μέλη, η σημαντική αύξηση των εισαγωγών ή η σταδιακή μείωση του μεριδίου της αγοράς της Ένωσης σε έναν συγκεκριμένο τομέα. Το κύριο κριτήριο για τη χρηματοδότηση από το ΕΤΠΠ είναι να σημειώνονται περισσότερες από 1 000 απολύσεις σε μια εταιρεία ή όμιλο εταιρειών στον ίδιο τομέα σε μία ή δύο περιφέρειες που γειτονεύουν μεταξύ τους.

2.2

Το ΕΤΠΠ συστάθηκε για τη διάρκεια της προγραμματικής περιόδου 2007-2013. Τα προβλεπόμενα μέτρα ήταν: επανακατάρτιση, στήριξη μετεγκατάστασης, στήριξη για την έναρξη νέων επιχειρήσεων και εισοδηματική ενίσχυση. Το ΕΤΠΠ παρεμβαίνει μόνο κατόπιν αιτήσεως ενός κράτους μέλους. Το ποσό που θα καταβάλει η ΕΕ δεν υπερβαίνει το 50% του συνολικού εκτιμώμενου κόστους της συνολικής δέσμης μέτρων που προβλέπεται από το κράτος μέλος. Το 2009, τα κριτήρια για την παροχή υποστήριξης προσαρμόστηκαν υπό την πίεση της οικονομικής κρίσης. Ο αριθμός των απαιτούμενων απολύσεων μειώθηκε από 1 000 σε 500 και η συμμετοχή της ΕΕ στα προγράμματα του ΕΤΠΠ αυξήθηκε από 50% σε 65%.

2.3

Τον Οκτώβριο του 2011 η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη συνέχιση του ΕΤΠΠ κατά την προγραμματική περίοδο 2014-2020 με σκοπό την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής "Ευρώπη 2020" και την επέκταση της παροχής υποστήριξης στη γεωργία. Προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι η στήριξη του ΕΚΠ διατίθεται σε εργαζομένους ανεξάρτητα από τη σύμβαση απασχόλησης ή τη σχέση απασχόλησης, η έννοια των «εργαζομένων» επεκτείνεται ώστε να συμπεριλάβει όχι μόνο τους εργαζομένους με συμβάσεις απασχόλησης αορίστου χρόνου αλλά και τους εργαζομένους με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, τους προσωρινά απασχολούμενους, τους ιδιοκτήτες επιχειρηματίες πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων και τους αυτοαπασχολουμένους (συμπεριλαμβανομένων των γεωργών). Η συμμετοχή της ΕΕ στα προγράμματα του ΕΤΠΠ θα κυμαίνεται μεταξύ 50 και 65%.

2.4

Η Επιτροπή πρότεινε να τεθεί το ΕΤΠΠ εκτός πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου λόγω της απρόβλεπτης και επείγουσας φύσης των συνθηκών που δικαιολογούν τη διάθεση των πόρων του. Οι δαπάνες σε επίπεδο Ένωσης πρέπει να γίνονται βάσει των αποτελεσμάτων. Για τις δαπάνες που σχετίζονται με το ΕΤΠΠ, το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο ορίζει ως στόχο τουλάχιστον το 50% των εργαζομένων που λαμβάνουν βοήθεια μέσω του ΕΤΠΠ να βρίσκουν νέα και σταθερή θέση εργασίας μέσα σε 12 μήνες. Για να δοθεί η δυνατότητα στην Επιτροπή να παρακολουθεί αν τα κράτη μέλη επιδιώκουν με επιτυχία αυτόν τον στόχο, τα κράτη μέλη θα πρέπει να παρουσιάσουν ενδιάμεση έκθεση για την εφαρμογή της υποστήριξης του ΕΤΠΠ ύστερα από 15 μήνες.

3.1

Το ΕΤΠΠ συστάθηκε ως ένα είδος "πρώτων βοηθειών", ένα μέσο το οποίο έδωσε τη δυνατότητα στην ΕΕ να ανταποκρίνεται γρήγορα και ευέλικτα, παρέχοντας υποστήριξη στους εργαζόμενους που έχασαν τη δουλειά τους λόγω της παγκοσμιοποίησης. Ο προϋπολογισμός του ΕΤΠΠ ανήλθε σε 3,5 δις ευρώ για την επταετία 2007-2013. Ωστόσο, την πρώτη πενταετία, δηλαδή από το 2007 μέχρι το 2011, χρησιμοποιήθηκαν μόνο λίγο περισσότερα από 364 εκατομμύρια ευρώ από τα 2,5 δισ. που ήταν διαθέσιμα για αυτό το διάστημα. Οι κυριότερες αιτίες της περιορισμένης χρησιμοποίησης του ΕΤΠΠ είναι η αργή και γραφειοκρατική διοικητική διαδικασία, το υψηλό όριο των 1 000 εργαζομένων, καθώς και το χαμηλό ποσοστό (50%) συγχρηματοδότησης. Η χρήση του ΕΤΠΠ βελτιώθηκε το 2009, όταν το όριο για τη δυνατότητα υποβολής αιτήσεων μειώθηκε από 1 000 απολύσεις σε 500, το ποσοστό συγχρηματοδότησης από την ΕΕ αυξήθηκε από 50 σε 65% –κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις– και οι εφαρμογές του ΕΤΠΠ αφορούσαν την αντιμετώπιση όχι μόνο των επιπτώσεων της παγκοσμιοποίησης αλλά και αυτών της οικονομικής κρίσης.

3.2

Μετά από αυτές τις προσαρμογές, η χρήση του ΕΤΠΠ αυξήθηκε από 8 αιτήσεις το 2007 και 5 το 2008 σε 29 το 2009 και το 2010. Το 2011 εγκρίθηκαν 8 αιτήσεις και άλλες 18 είναι ακόμα υπό αξιολόγηση. Το ΕΤΠΠ χρησιμοποιήθηκε περισσότερο για την καταπολέμηση των επιπτώσεων της κρίσης, παρά για την καταπολέμηση του αντικτύπου της παγκοσμιοποίησης: στα 3 χρόνια κατά τα οποία το ΕΤΠΠ επεκτάθηκε στην κάλυψη των συνεπειών της οικονομικής κρίσης (από το 2009 μέχρι το Νοέμβριο του 2011) υπεβλήθησαν 53 αιτήσεις, ενώ στα 5 χρόνια συνολικής λειτουργίας του υποβλήθηκαν μόνο 26 αιτήσεις για την αντιμετώπιση των συνεπειών της παγκοσμιοποίησης. Οι 53 αιτήσεις για την κρίση αφορούσαν 48 607 εργαζομένους και οι 26 αιτήσεις για τις συνέπειες της παγκοσμιοποίησης αφορούσαν 28 135 εργαζομένους· ως εκ τούτου, το ΕΤΠΠ βοήθησε συνολικά 76 742 εργαζομένους να διατηρήσουν τις δυνατότητές τους για εξεύρεση απασχόλησης.

3.3

Η ενδιάμεση αξιολόγηση του ΕΤΠΠ ανέλυσε πόσοι από τους εργαζόμενους που υποστηρίχθηκαν στο εν λόγω πλαίσιο βρήκαν άλλη δουλειά μέσα σε ένα έτος με βάση 15 τελικές εκθέσεις που ήταν διαθέσιμες εκείνη την εποχή για την περίοδο 2007 – 2009. Το μέσο ποσοστό επαναπασχόλησης ανήλθε σε 41,8%. Τα ποσοστά επαναπασχόλησης υπερβαίνουν το ποσοστό αναφοράς των 50% σε 6 από τις 15 πρώτες περιπτώσεις συγχρηματοδότησης του ΕΤΠΠ, ενώ υπολείπονται της υλοποίησης αυτού του στόχου σε 9 από τις 15 περιπτώσεις. Η διακύμανση της επαναπασχόλησης είναι σημαντική: κυμαίνεται μεταξύ 78,2% σε μια περίπτωση, στη Γερμανία και σημαντικά χαμηλότερων ποσοστών (4-6%) σε περιπτώσεις στην Πορτογαλία, την Ισπανία και την Ιταλία. Για να επιτευχθούν συγκρίσιμα αποτελέσματα, θα πρέπει να εξεταστεί η σύνδεση μέρους της χορηγούμενης στήριξης με τα αποτελέσματα της. Μεσοπρόθεσμα (12+ μήνες από το πέρας της στήριξης του ΕΤΠΠ), τα ποσοστά επαναπασχόλησης αυξήθηκαν πράγματι στην πλειονότητα των περιπτώσεων (όπου υπήρχαν πληροφορίες), παρά τον αντίκτυπο της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης η οποία έπληξε τις τοπικές οικονομίες. Το ποσοστό απασχόλησης των δικαιούχων του ΕΤΠΠ αυξήθηκε με την πάροδο του χρόνου σε 8 περιπτώσεις, ενώ μειώθηκε σε 3. Κατά μέσον όρο, το ποσοστό επαναπασχόλησης σε αυτές τις περιπτώσεις αυξήθηκε κατά 7%. Ως εκ τούτου, φαίνεται δικαιολογημένο να συμπεράνουμε γενικά ότι εκτός από την περιορισμένη χρήση του Ταμείου, τα αποτελέσματα είναι θετικά.

3.4

Αυτό που δεν έχει ακόμα αντιμετωπιστεί είναι η τρίτη αιτία για την ανεπαρκή αξιοποίηση του ΕΤΠΠ, δηλαδή το γεγονός ότι δεν έχει δικό του προϋπολογισμό. Ως εκ τούτου, η αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή, στην προκειμένη περίπτωση το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, πρέπει να αποφασίσει για το κατά πόσον κάθε αίτηση χρήζει υποστήριξης. Παρά το γεγονός ότι το μοντέλο, ένα μέσο εκτός των υφιστάμενων δομών της ΕΕ, έκανε δυνατή την ταχεία και ευέλικτη ανταπόκριση, η διοικητική διαδικασία που έπρεπε να ακολουθηθεί για λόγους ακρίβειας είναι πολύ μακρά και συνεπάγεται σημαντική γραφειοκρατία. Πρέπει να έχουμε κατά νου το υψηλό κόστος της διαδικασίας έγκρισης, όπως η μετάφραση σε 22 γλώσσες, οι αίθουσες συνεδριάσεων, τα έγγραφα συνεδριάσεων, ο χρόνος των συμμετεχόντων και η διερμηνεία στα διάφορα στάδια της διαδικασίας έγκρισης. Κάθε αίτηση εγκρίνεται και, συνεπώς, τίθεται το ερώτημα μήπως τα χρήματα που δαπανώνται για τη διαδικασία έγκρισης θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν προς όφελος των πληγέντων εργαζομένων. Το πλεονέκτημα της τρέχουσας διαδικασίας για το ΕΤΠΠ είναι ότι η διαδικασία είναι πολύ διαφανής και ότι προβάλλει τη δέσμευση που έχει αναλάβει η ΕΕ όσον αφορά την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού. Αν και η διαφάνεια και η προβολή έχουν εξέχουσα σημασία, πρέπει να γίνουν τα απαραίτητα για να γίνει ταχύτερη η διαδικασία και να μειωθεί το κόστος.

3.5

Άλλα δυνατά μοντέλα που αναφέροντα στην πρόταση και τα συνοδευτικά έγγραφα (1) είναι η ενσωμάτωση του ΕΤΠΠ στο ΕΚΤ ή η συνέχιση της λειτουργίας του ως ανεξάρτητου φορέα με ίδιο προϋπολογισμό. Το κάθε μοντέλο έχει τα δικά του πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Αν το ΕΤΠΠ ενσωματωθεί στο ΕΚΤ, το κύριο μειονέκτημα θα είναι η ανάγκη σαφούς διάθεσης κονδυλίων από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, παρά το γεγονός ότι είναι αδύνατο να σχεδιαστούν ή προγραμματιστούν μαζικές απολύσεις. Σαφή πλεονεκτήματα είναι η συνοχή και η συμπληρωματικότητα με το ΕΚΤ, η πιθανή επίσπευση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων, καθώς και η απλούστευση και ο εξορθολογισμός των εφαρμογών του ΕΤΠΠ. Η τρίτη δυνατότητα, δηλαδή το να συνεχίσει το ΕΤΠΠ να λειτουργεί ως ανεξάρτητος ευρωπαϊκός φορέας με ίδιο προϋπολογισμό έχει πολλά μειονεκτήματα και ένα μόνο πλεονέκτημα: τη μεγαλύτερη προβολή της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης.

4.1

Πρώτα απ’ όλα η ΕΟΚΕ επιθυμεί να εκφράσει την έκπληξή της όσον αφορά την απόφαση του Συμβουλίου του Δεκεμβρίου 2011 να μην επιτρέψει την περαιτέρω χρήση του ΕΤΠΠ για την αντιμετώπιση των απρόβλεπτων κοινωνικών επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης, σε περιπτώσεις που απαιτείται άμεση επέμβαση κατά τα δύο τελευταία χρόνια της τρέχουσας περιόδου του Ταμείου (2012 και 2013). Η επισκόπηση των αιτήσεων μέχρι τη 17η Νοεμβρίου 2011 δείχνει πολύ καθαρά ότι το Ταμείο λειτούργησε σχετικά καλά σε αυτό τον τομέα και λιγότερο καλά για την εκπλήρωση του αρχικού στόχου του (δηλαδή την καταπολέμηση των συνεπειών της παγκοσμιοποίησης). Τόσο κατά το 2009 όσο και κατά το 2010, εγκρίθηκαν 23 αιτήσεις για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης, έναντι μόνο έξι για την αντιμετώπιση του αντικτύπου της παγκοσμιοποίησης. Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ καλεί το Συμβούλιο να εξετάσει το ενδεχόμενο, όσο ακόμα διαρκέσει η κρίση, το ΕΤΠΠ να χρησιμοποιηθεί και για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κρίσης. Η ΕΟΚΕ θέλει να καταστήσει απολύτως σαφές ότι επιθυμεί να συμπεριληφθεί στις μελλοντικές δραστηριότητες του Ταμείου η καταπολέμηση των συνεπειών της οικονομικής κρίσης, και παράλληλα να μειωθούν τα κατώτατα όρια για την επιλογή των αιτήσεων.

4.2

Αν και ο αριθμός των αιτήσεων αυξήθηκε μετά το 2008, το ΕΤΠΠ εξακολουθεί να μην χρησιμοποιείται επαρκώς. Ως εκ τούτου, φαίνεται λογικό να μειωθούν ακόμα περισσότερο τα κατώφλια για την υποβολή αίτησης. Στις αρχικές διαπιστώσεις της ενδιάμεσης αξιολόγησης του ΕΤΠΠ αναφέρεται (για την μείωση του κατωφλίου απολύσεων από 1 000 σε 500): "Ωστόσο, σε ορισμένα πλαίσια, αυτός ο μειωμένος αριθμός μπορεί να εξακολουθεί να θεωρείται πολύ υψηλός, καθώς ακόμη και απολύσεις 200-300 ατόμων θα μπορούσαν να προκαλέσουν σημαντικό σοκ σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο." Το τρέχον όριο (500 απολύσεων) ενδέχεται να παραμένει πολύ υψηλό αν εξετάσουμε τις τρέχουσες διαδικασίες μετεγκατάστασης και ανάθεσης δραστηριοτήτων σε τρίτους. Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ συνιστά να μειωθεί αυτό το κατώφλι σε 200 εργαζομένους.

4.3

Η ΕΟΚΕ προτείνει επίσης τις εξής δύο λύσεις για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του ΕΤΠΠ: Γενικά, το μέγεθος και οι πόροι των ΜΜΕ δεν τους επιτρέπουν να είναι ενήμερες πλήρως για τις δυνατότητες που δημιουργεί η ΕΕ σε ορισμένες περιπτώσεις. Πιθανότατα πολλές ΜΜΕ με προβλήματα για τα οποία το ΕΤΠΠ προσφέρει λύσεις, αγνοούν ακόμα και την ύπαρξη του Ταμείου και άρα αδυνατούν να ωφεληθούν απ’ αυτό. Κατά την ΕΟΚΕ, μόνο οφέλη μπορούν να προκύψουν από την ενημέρωση των ιδιοκτητών ή διευθυντών των ΜΜΕ σχετικά με τις δυνατότητες του ΕΤΠΠ, μέσω μιας εκτεταμένης ενημερωτικής εκστρατείας. Μια άλλη δε πρόταση υπέρ της ενίσχυσης των επιδόσεων του ΕΤΠΠ αφορά στη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων από τα πρώτα κιόλας διαδικαστικά στάδια των εφαρμογών του.

4.4

Η αξιολόγηση μέχρι σήμερα έχει δώσει ορισμένες ενδείξεις ότι οι έντονες επιφυλάξεις των κρατών μελών στο πρώτο στάδιο της λειτουργίας του ΕΤΠΠ βασίζονταν εν μέρει στην υψηλή ιδία συμμετοχή τους. Για αυτό τον λόγο, τα ποσοστά μεταβλήθηκαν το 2009 και φαίνεται ότι αυτό είχε θετικό αντίκτυπο. Καθώς η τρέχουσα κρίση απαιτεί ακόμα ενεργά εργαλεία για την αγορά εργασίας, η ΕΟΚΕ προτείνει να αυξηθεί η συγχρηματοδότηση της ΕΕ μέχρι και σε 75% για την περαιτέρω βελτίωση της χρήσης του ΕΤΠΠ.

4.5

Η Επιτροπή προτείνει να συνεχιστεί το ίδιο μοντέλο, δηλαδή το ΕΤΠΠ ως εργαλείο καταπολέμησης της κρίσης εκτός του δημοσιονομικού πλαισίου. Το μειονέκτημα αυτού του μοντέλου είναι η αργή και γραφειοκρατική διαδικασία. Η γραφειοκρατία οφείλεται σε "συμφόρηση", εν μέρει στις Βρυξέλλες και εν μέρει στα κράτη μέλη. Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να προσπαθήσει να βρει μια λύση σε αυτό το πρόβλημα έτσι ώστε η διαδικασία να γίνει πιο ευέλικτη και σύντομη και να μην βιώνεται ως εμπόδιο από τους πιθανούς υποψηφίους. Για παράδειγμα, οι αιτήσεις υποβάλλονται από τις περιφέρειες αλλά πρέπει να περάσουν από το εθνικό επίπεδο. Τούτο επιβραδύνει σημαντικά τη διαδικασία, η οποία θα μπορούσε να γίνει πολύ πιο αποτελεσματική μετά από επανεξέταση των διαδικασιών αυτών.

4.6

Η ΕΟΚΕ επικροτεί το γεγονός ότι στον νέο κανονισμό, η έννοια "εργαζόμενοι" δεν περιορίζεται στους εργαζομένους με συμβάσεις εργασίας αορίστου χρόνου, αλλά επεκτείνεται στους εργαζομένους με συμβάσεις ορισμένου χρόνου και τους προσωρινά απασχολούμενους. Ωστόσο, διστάζει να συμφωνήσει ότι πρέπει να συμπεριληφθούν στην παραπάνω έννοια οι αυτοαπασχολούμενοι. Το ΕΤΠΠ συστάθηκε ως ευέλικτο εργαλείο για την υποστήριξη των εργαζομένων που απολύθηκαν λόγω των επιπτώσεων της παγκοσμιοποίησης. Το καθεστώς των αυτοαπασχολούμενων διαφέρει σημαντικά από το ένα κράτος μέλος στο άλλο· κυμαίνεται δε από τους εργαζόμενους υψηλής εξειδίκευσης με ισχυρή θέση στην αγορά εργασίας έως τους "οικονομικά εξαρτημένους αυτοαπασχολούμενους" οι οποίοι στην πραγματικότητα βρίσκονται στην ίδια θέση με τους εργαζόμενους σε "μίνι-επιχειρήσεις" ενός ατόμου. Μεγάλο μέρος αυτών των αυτοαπασχολούμενων αποτελούν σημαντικό τμήμα της αγοράς εργασίας. Οι αυτοαπασχολούμενοι είναι μεταξύ των πρώτων που θα πληγούν από τις συνέπειες τόσο της παγκοσμιοποίησης όσο και της οικονομικής κρίσης. Επομένως, η πρόταση της ΕΟΚΕ είναι να συμπεριληφθούν αυτοί οι φορείς της αγοράς εργασίας στο ΕΤΠΠ με σκοπό την περιστολή της ανεργίας και τη βελτίωση της χρήσης του.

4.7

Όσο για τους ιδιοκτήτες ή διευθυντές ΜΜΕ, η ΕΟΚΕ διατηρεί τις αμφιβολίες της· όταν πρόκειται για ιδιοκτήτες ή διευθυντές ΜΜΕ με άλλους εργαζομένους, οι ίδιοι θεωρούνται εργοδότες και δεν πληρούν τα κριτήρια του ΕΤΠΠ, το οποίο απευθύνεται σε απολυμένους εργαζομένους. Η στήριξη των συγκεκριμένων επιχειρήσεων θα μπορούσε να προκαλέσει εύκολα στρέβλωση του ανταγωνισμού με τις άλλες ΜΜΕ. Η εφαρμογή του ΕΤΠΠ σε αυτή την ομάδα θα ερχόταν σε σύγκρουση με την πολιτική της ΓΔ Επιχειρήσεων για τις ΜΜΕ που περιλαμβάνει ευρύ φάσμα προγραμμάτων εκπαίδευσης, κατάρτισης και καινοτομίας. Συνεπώς η ΕΟΚΕ είναι της γνώμης ότι αυτοί οι ιδιοκτήτες ή διευθυντές ΜΜΕ δεν είναι επιλέξιμοι για στήριξη από το ΕΤΠΠ. Ωστόσο, οι απασχολούμενοι σε αυτές τις ΜΜΕ θα πρέπει να υπάγονται στο ΕΤΠΠ εφόσον έχουν απολυθεί λόγω αναπάντεχων εξελίξεων της παγκοσμιοποίησης και πληρούν τα υπόλοιπα κριτήριά του.

4.8

Η ΕΟΚΕ διαφωνεί επίσης με την επέκταση του ΕΤΠΠ στους γεωργούς. Η Επιτροπή δικαιολογεί την πρότασή της να διατεθεί μέχρι και άνω του 80% των πόρων του ΕΤΠΠ σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις κάνοντας αναφορά στις διαπραγματεύσεις για μελλοντικές εμπορικές συμφωνίες. Η ΕΕ έχει ήδη υπολογίσει ότι συμφωνίες όπως η Συμφωνία Mercosur μεταξύ της ΕΕ και ορισμένων χωρών της Νότιας Αμερικής θα είναι ωφέλιμες για την Ένωση στο σύνολό της, αλλά εντός της ΕΕ θα ωφελήσουν κυρίως τη βιομηχανία και τις υπηρεσίες, εις βάρος της γεωργίας. Πολλές από αυτές τις μελλοντικές συμφωνίες ενδέχεται να έχουν το ίδιο αποτέλεσμα.

4.9

Η πρόταση αναφέρει ότι το ΕΤΠΠ παρέχει "ειδική έκτακτη στήριξη στους εργαζομένους που απολύθηκαν κατόπιν μεγάλων διαρθρωτικών αλλαγών που πυροδότησε η όλο και μεγαλύτερη παγκοσμιοποίηση της παραγωγής και η μορφή του εμπορίου". Στην επόμενη παράγραφο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσθέτει ότι, "μέσω του ΕΤΠΠ, η Ένωση θα είναι σε θέση να παράσχει στήριξη σε περιπτώσεις απολύσεων μεγάλης κλίμακας που προκύπτουν λόγω σοβαρής διαταραχής στην τοπική, περιφερειακή ή εθνική οικονομία η οποία προκλήθηκε από την απροσδόκητη κρίση". Το πεδίο εφαρμογής του ΕΤΠΠ θα επεκταθεί περαιτέρω για την παροχή μεταβατικής στήριξης στους γεωργούς ώστε να διευκολυνθεί η προσαρμογή τους στη νέα κατάσταση της αγοράς που προκύπτει από τη σύναψη από την ΕΕ εμπορικών συμφωνιών για τα γεωργικά προϊόντα."

4.10

Υπάρχουν ορισμένοι σημαντικοί λόγοι για τους οποίους η επέκταση του εργαλείου ΕΤΠΠ δεν κρίνεται κατάλληλη για τη γεωργία. Τα προβλήματα με τα οποία θα έρθει αντιμέτωπη η γεωργία ως αποτέλεσμα αυτών των εμπορικών συμφωνιών θα είναι δομικά, καθώς οι μελλοντικές συμφωνίες θα έχουν μάλλον το ίδιο αποτέλεσμα, ενώ το ΕΤΠΠ θα είναι μάλλον προσωρινό μέσο. Επιπλέον, εμπορικές συμφωνίες όπως η συμφωνία Mercosur συνήθως βρίσκονται υπό διαπραγμάτευση για πολλά χρόνια και δεν αποτελούν "σοβαρή διαταραχή στην τοπική, περιφερειακή ή εθνική οικονομία η οποία προκλήθηκε από την απροσδόκητη κρίση". Αντίθετα, αποτελούν σοβαρή διαταραχή στην τοπική, περιφερειακή ή εθνική οικονομία η οποία προκαλείται εσκεμμένα και από προσεκτικά προετοιμασμένη ενέργεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι αυτονόητο ότι οι γεωργοί θα πρέπει να αποζημιωθούν για αυτή την επιβάρυνση. Ωστόσο, αυτό πρέπει να γίνει μέσω ενός ειδικού μέσου για τη γεωργία. Η ΕΟΚΕ εισηγείται όπως το ΕΤΠΠ, το οποίο συστάθηκε για να συνδράμει τους εργαζομένους που απολύθηκαν να επανενταχθούν στην αγορά εργασίας, εξακολουθήσει να εξυπηρετεί αποκλειστικά αυτόν τον σκοπό.