EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52011AR0199

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα: «Η ανανεωμένη ευρωπαϊκή ατζέντα για την ένταξη»

ΕΕ C 113 της 18.4.2012, p. 11–16 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

18.4.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 113/11


Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα: «Η ανανεωμένη ευρωπαϊκή ατζέντα για την ένταξη»

2012/C 113/04

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

επισημαίνει ότι η πλήρης συμμετοχή των μεταναστών στην οικονομική, κοινωνική και πολιτική ζωή των πόλεων και των περιφερειών υποδοχής είναι απαραίτητη συνιστώσα για την επίτευξη των στόχων της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής·

εκτιμά ότι η μέθοδος της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης είναι η καταλληλότερη για την επίτευξη βέλτιστων αποτελεσμάτων στην ένταξη των μεταναστών·

χαιρετίζει τη θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που εκτιμά ότι οι πολιτικές ένταξης πρέπει να αναπτυχθούν σε τοπικό επίπεδο, εφαρμόζοντας την προσέγγιση «από κάτω προς τα πάνω»·

είναι της άποψης ότι τα «εδαφικά σύμφωνα», παρέχουν ένα ευέλικτο πλαίσιο υλοποίησης των πολιτικών για την ένταξη, διότι επιτρέπουν την εφαρμογή εκείνων των μέτρων και εκείνων των θεματικών προτεραιοτήτων που αρμόζουν στην εκάστοτε εδαφική ενότητα και διότι μπορούν να λάβουν υπόψη τις συνταγματικές ρυθμίσεις κάθε Κράτους Μέλους, την κατανομή των αρμοδιοτήτων μεταξύ των διάφορων επιπέδων διακυβέρνησης, καθώς και τις αρχές επικουρικότητας και αναλογικότητας·

χαιρετίζει την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την δημιουργία των «Ευρωπαϊκών Ενοτήτων», (European Modules) για την ένταξη·

εκτιμά ότι θα ήταν χρήσιμο να αναληφθούν πρωτοβουλίες για τη διαμόρφωση μίας στρατηγικής εταιρικής σχέσης της ΕτΠ με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Ευρωπαϊκά Δίκτυα πόλεων και περιφερειών·

η σχέση αυτή θα μπορούσε να οικοδομηθεί με τη δημιουργία ενός Δικτύου Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών για την Ένταξη, όπου θα μπορούν να συμμετάσχουν οι αρμόδιοι φορείς για τη χάραξη πολιτικής από όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, καθώς και οργανώσεις από την κοινωνία των πολιτών. Η ΕτΠ προσβλέπει στην πολιτική, οικονομική και επιχειρησιακή στήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πλήρη ανάπτυξη της στρατηγικής εταιρικής σχέσης και εκτιμά ότι θα μπορούσε να ενταχθεί στο πλαίσιο ήδη υπαρχουσών δομών και πρωτοβουλιών.

Εισηγητής

ο κ. Δημήτριος ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ (EL/EPP), Δημοτικός Σύμβουλος Αιγάλεω

Έγγραφο αναφοράς

Ανακοίνωση της Επιτροπής "Ευρωπαϊκή Ατζέντα για την Ένταξη Υπηκόων Τρίτων Χωρών"

COM (2011) 455 τελικό

I.   ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Πλαίσιο αναφοράς

1.

επισημαίνει ότι η μετανάστευση αποτελεί πραγματικότητα σε όλα τα Κράτη Μέλη της Ε.Ε. και βρίσκεται στις πρώτες θέσεις της επικαιρότητας, ιδίως μετά την «αραβική άνοιξη» που προκάλεσε νέες μετακινήσεις πληθυσμών προς την Ευρώπη·

2.

διαπιστώνει ότι η αύξηση των μεταναστών συνοδεύτηκε την τελευταία δεκαετία με σημαντικές αλλαγές στην τυπολογία των μεταναστών, καθώς και στη δομή και μορφολογία των μεταναστευτικών ροών·

3.

υπογραμμίζει ότι οι στρατηγικές ένταξης των μεταναστών είναι αλληλένδετες με την ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική, η οποία, για να είναι αποτελεσματική, θα πρέπει να είναι συνεκτική και να συνδυάζεται με την υποστήριξη αναπτυξιακών πρωτοβουλιών στις χώρες καταγωγής και διέλευσης των μεταναστών·

4.

εκτιμά ότι η διόγκωση του μεταναστευτικού φαινομένου καθιστά επιτακτική την ανάγκη εφαρμογής αποτελεσματικών πολιτικών για την κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική ένταξη των νόμιμων μεταναστών από τρίτες χώρες·

5.

υπενθυμίζει ότι η ένταξη των μεταναστών εμπίπτει κατά κύριο λόγο στις αρμοδιότητες των Κρατών Μελών. Οι εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές αναλαμβάνουν να εφαρμόζουν τις πολιτικές ένταξης σε τομείς όπως η εκπαίδευση, η υγεία, η στέγαση και η αγορά εργασίας. Η Συνθήκη της Λισαβόνας επιδιώκει την ενίσχυση του ρόλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην πολιτική ένταξης των υπηκόων τρίτων χωρών, αλλά δεν προβλέπει την εναρμόνιση των νομοθετικών και κανονιστικών διατάξεων των κρατών μελών·

6.

υπενθυμίζει ότι τόσο οι «11 Κοινές Βασικές Αρχές» που υιοθέτησε το Συμβούλιο το 2004, όσο και η «Κοινή Ατζέντα για την Ένταξη» που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2005, προσδιορίζουν την ένταξη των υπηκόων τρίτων χωρών ως μια "δυναμική και αμφίδρομη διαδικασία αμοιβαίας προσαρμογής από πλευράς όλων των μεταναστών και των κατοίκων των Κρατών Μελών"·

7.

υπενθυμίζει ότι στην 3η υπουργική διάσκεψη για την ένταξη, που πραγματοποιήθηκε το Νοέμβριο του 2008 στο Vichy, επισημάνθηκε η αναγκαιότητα συμμετοχής των περιφερειακών και τοπικών αρχών στο σχεδιασμό, την εφαρμογή και την αξιολόγηση των πολιτικών ένταξης, καθώς και ο ουσιαστικός ρόλος που διαδραματίζουν για την ενσωμάτωση των μεταναστών στις τοπικές κοινωνίες·

8.

υπενθυμίζει ότι στα συμπεράσματα της υπουργικής διάσκεψης για την Ένταξη, που πραγματοποιήθηκε στη Σαραγόσα της Ισπανίας τον Απρίλιο του 2010, δόθηκε έμφαση στην ανάγκη να τονιστούν οι θετικές συνέπειες της μετανάστευσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο και να προβληθούν η ένταξη και η πολιτιστική διαφορετικότητα ως μοχλοί για την ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή·

9.

διαπιστώνει ότι τα τελευταία χρόνια, η Ε.Ε. έχει δημιουργήσει σειρά από χρήσιμα εργαλεία, τα οποία επιτρέπουν στα Κράτη Μέλη να διαμορφώνουν καλύτερα τις πολιτικές τους για την ένταξη και να αναλαμβάνουν επιτυχείς δράσεις. Έχουν συσταθεί το Ευρωπαϊκό Ταμείο για την Ένταξη Μεταναστών Υπηκόων Τρίτων Χωρών, καθώς και το Ευρωπαϊκό Φόρουμ για την Ένταξη που συνέρχεται σε τακτά χρονικά διαστήματα και επιτρέπει στους φορείς της κοινωνίας των πολιτών και στις οργανώσεις των μεταναστών να συμμετέχουν στην πολιτική συζήτηση. Επιπλέον, έχει τεθεί σε λειτουργία ένας ευρωπαϊκός δικτυακός χώρος με πληθώρα πληροφοριών για την ένταξη και έχουν εκπονηθεί 3 Εγχειρίδια που περιέχουν χρήσιμα παραδείγματα και βέλτιστες πρακτικές·

10.

κρίνει χρήσιμη τη διαβούλευση που διενήργησε η ίδια, και εκφράζει την ικανοποίησή της για το ότι τα αποτελέσματά της και οι προτάσεις της ελήφθησαν υπόψη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την προετοιμασία της ανανεωμένης "Ευρωπαϊκής Ατζέντας για την Ένταξη" (1)·

11.

επισημαίνει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην ανανεωμένη "Ευρωπαϊκή Ατζέντα για την Ένταξη" των υπηκόων τρίτων χωρών αντιλαμβάνεται την ένταξη ως μια εξελισσόμενη διαδικασία που αποτελεί κοινή ευθύνη των διάφορων επιπέδων εξουσίας και που χρειάζεται, για την επίτευξη των στόχων, διαρκείς προσπάθειες και συνεχή συνεργασία μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων·

12.

επισημαίνει ότι η παρούσα γνωμοδότηση θα βασιστεί στο πλαίσιο που έθεσε η γνωμοδότηση ιδίας πρωτοβουλίας της ΕτΠ με θέμα «Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές στην πρώτη γραμμή των πολιτικών ένταξης» και έχει ως στόχο να παράσχει την απάντηση της ΕτΠ στις μελλοντικές προκλήσεις, αναδεικνύοντας τη συνεισφορά των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στη χάραξη και στην εφαρμογή των πολιτικών για την ένταξη των νόμιμων μεταναστών από τρίτες χώρες. Επίσης, επιδιώκει να εκφράσει την άποψη της ΕτΠ για τον τρόπο οικοδόμησης μίας στρατηγικής εταιρικής σχέσης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή·

Βασικές αρχές

13.

θεωρεί ότι η ένταξη πρέπει να εκλαμβάνεται ως το αποτέλεσμα μίας διαδικασίας που καθιστά τους υπηκόους τρίτων χωρών ικανούς να λειτουργούν ανεξάρτητα από οποιαδήποτε εξωτερική παρέμβαση και να απολαμβάνουν μία κοινωνική θέση αναλογικά ισότιμη με τους ημεδαπούς και ευρωπαίους πολίτες·

14.

υπενθυμίζει ότι η ένταξη είναι μια αμφίδρομη διαδικασία που απαιτεί αμοιβαία δέσμευση και αποτελείται από δικαιώματα και υποχρεώσεις για την κοινωνία υποδοχής και για τους μετανάστες. Προϋποθέτει τόσο την προθυμία των μεταναστών να αναλάβουν την ευθύνη για ενσωμάτωση στην κοινωνία υποδοχής τους, όσο και την προθυμία των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αποδεχθούν και να ενσωματώσουν τους μετανάστες·

15.

υπογραμμίζει ότι η ένταξη θα πρέπει να γίνεται αντιληπτή και να αναγνωρίζεται ως μία δυναμική και διαρκής διαδικασία και όχι ως ένα ενδιάμεσο στάδιο για την αφομοίωση των μεταναστών από την κοινωνία που τους φιλοξενεί·

16.

εκτιμά ότι οι πολιτικές για την ενσωμάτωση των μεταναστών πρέπει να είναι σε αρμονία με τις θεμελιώδεις ευρωπαϊκές αξίες, όπως ο σεβασμός των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και της πολυμορφίας, η καταπολέμηση των διακρίσεων, η προαγωγή της ισότητας ευκαιριών και της ανεκτικότητας. Επιπλέον, πρέπει να συνάδουν με τις βασικές πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη συνοχή, την απασχόληση, την ανάπτυξη, τις εξωτερικές σχέσεις, καθώς και για την ελευθερία, ασφάλεια και δικαιοσύνη·

17.

θεωρεί ότι η εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης προσδιορίζει σημαντικά την ποιότητα των δημοκρατικών συστημάτων και αποτελεί βασική κατάκτηση και αναπόσπαστο στοιχείο του πολιτισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

Υλοποίηση των πολιτικών ένταξης

18.

επισημαίνει ότι η πλήρης συμμετοχή των μεταναστών στην οικονομική, κοινωνική και πολιτική ζωή των πόλεων και των περιφερειών υποδοχής είναι απαραίτητη συνιστώσα για την επίτευξη των στόχων της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής που έχει θέσει η Στρατηγική «Ευρώπη 2020»·

Μέθοδος

19.

εκτιμά ότι η μέθοδος της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης είναι η καταλληλότερη για την επίτευξη βέλτιστων αποτελεσμάτων στην ένταξη των μεταναστών. Μια τέτοια προσέγγιση θα πρέπει να είναι σύμφωνη με την αρχή της επικουρικότητας που διέπει τη συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των κρατών μελών και των περιφερειακών και τοπικών αρχών·

20.

χαιρετίζει τη θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που εκτιμά ότι οι πολιτικές ένταξης πρέπει να αναπτυχθούν σε τοπικό επίπεδο, εφαρμόζοντας την προσέγγιση «από κάτω προς τα πάνω».

21.

υπογραμμίζει την αναγκαιότητα μίας ολιστικής προσέγγισης που λαμβάνει υπόψη, όχι μόνο τις οικονομικές και κοινωνικές πτυχές της ένταξης αλλά και ζητήματα σχετικά με την πολιτιστική και θρησκευτική πολυμορφία, την ιδιότητα του πολίτη, τα πολιτικά δικαιώματα και τη συμμετοχή των νόμιμων μεταναστών στα κοινά και στον πολιτικό βίο·

22.

τονίζει την αναγκαιότητα μίας ολοκληρωμένης προσέγγισης και θεωρεί ότι οι προσπάθειες για την ένταξη των μεταναστών εκτείνονται σε μεγάλο φάσμα πολιτικών, όπως για παράδειγμα την εκπαίδευση, την απασχόληση, την κοινωνική πολιτική, τη δημόσια υγεία, την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή·

23.

εκτιμά ότι για την επίτευξη αποτελεσμάτων απαιτείται συλλογική προσέγγιση με τη συμμετοχή των εμπλεκόμενων φορέων σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Είναι αναγκαία η εμπλοκή των αρμόδιων οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών, των ΜΚΟ (Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων), των κοινωνικών εταίρων και των εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των ίδιων των μεταναστών, νεοεισερχόμενων και ήδη εγκατεστημένων πρώτης και δεύτερης γενιάς, καθώς και όλων των αξιόπιστων φορέων που δραστηριοποιούνται στους τομείς του αθλητισμού, του πολιτισμού και της κοινωνικής συνοχής·

24.

κρίνει αναγκαία τη συνεχή προσπάθεια προς το σύνολο των μεταναστών και υποστηρίζει ότι οι πολιτικές ένταξης δεν θα πρέπει να έχουν ως αποδέκτες αποκλειστικά τους νεοαφιχθέντες μετανάστες στις πόλεις ή τις περιφέρειες. Οι δράσεις ένταξης πρέπει να απευθύνονται και στους μετανάστες δεύτερης ή ακόμη και τρίτης γενιάς, εφόσον κάτι τέτοιο είναι αναγκαίο για την αποτελεσματική καταπολέμηση των διακρίσεων·

25.

επαναλαμβάνει τη σημασία που αποδίδουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές στη διασφάλιση της ίσης μεταχείρισης των μεταναστών προκειμένου να έχουν ισότιμη πρόσβαση στην αγορά εργασίας, στα δημόσια αγαθά και στις υπηρεσίες υγείας και πρόνοιας. Αυτή η προσέγγιση είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την καταπολέμηση των διακρίσεων, του ρατσισμού και της ξενοφοβίας·

26.

υπενθυμίζει ότι οι πολιτικές ένταξης κατά το σχεδιασμό τους οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες συγκεκριμένων ευάλωτων κατηγοριών υπηκόων τρίτων κρατών. Σε αυτές συγκαταλέγονται οι αιτούντες και οι δικαιούχοι διεθνούς προστασίας, οι ασυνόδευτοι ανήλικοι, οι μετανάστριες, οι ηλικιωμένοι, τα άτομα με αναπηρία, καθώς και άτομα που ανήκουν σε άλλες ευάλωτες ομάδες, όπως οι ρομά·

27.

υπενθυμίζει ωστόσο, ότι οι πολίτες της ΕΕ που μετακινούνται για να κατοικήσουν και να εργαστούν σε άλλο κράτος μέλος, χρειάζονται για την ένταξή τους υπηρεσίες υποστήριξης, όπως για παράδειγμα τη δυνατότητα μάθησης της γλώσσας·

Μέσα και τρόποι

28.

υποστηρίζει την ενθάρρυνση μέτρων που θα διευκολύνουν την πρόσβαση των μεταναστών στην αγορά εργασίας και στην απόκτηση επαγγελματικών δεξιοτήτων. Η εξεύρεση εργασίας για τους μετανάστες είναι ένα βασικό στοιχείο στη διαδικασία της ομαλής ενσωμάτωσής τους στις κοινωνίες υποδοχής·

29.

τονίζει τον ρόλο που διαδραματίζει η εκπαίδευση για την ένταξη και ειδικότερα η εκμάθηση της γλώσσας της χώρας υποδοχής, με ταυτόχρονη διατήρηση του δικαιώματος εκμάθησης της μητρικής γλώσσας·

30.

θεωρεί ότι η εκπαίδευση των παιδιών των μεταναστών πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα και επικροτεί την ενθάρρυνση της ποικιλομορφίας στα εθνικά εκπαιδευτικά συστήματα. Για την ενίσχυση της ποικιλομορφίας εντός των εκπαιδευτικών συστημάτων καλεί τα Κράτη Μέλη, καθώς και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να εξετάσουν την πρόσληψη εκπαιδευτικών από το χώρο των μεταναστών. Με αυτό τον τρόπο, ευελπιστεί ότι η εκπαιδευτική διαδικασία θα λειτουργήσει ως πολιτισμική γέφυρα μεταξύ της κοινωνίας υποδοχής και των υπηκόων τρίτων χωρών και παράλληλα, θα καταστεί κινητήριος δύναμη για μία παραγωγική και συνεκτική κοινωνία·

31.

υποστηρίζει τις προσπάθειες για την αναγνώριση και την επικύρωση της κατάρτισης και των ικανοτήτων που έχουν αποκτήσει οι μετανάστες στις χώρες καταγωγής τους. Με αυτό τον τρόπο, θα διευκολυνθεί η είσοδος των μεταναστών στην αγορά εργασίας και θα αυξηθούν οι δυνατότητες πρόσβασής τους στα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης των χωρών υποδοχής τους·

32.

επισημαίνει ότι η προώθηση ίσων ευκαιριών για τους μετανάστες στους τομείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της απασχόλησης είναι η κατάλληλη προσέγγιση για την αποφυγή του κοινωνικού αποκλεισμού τους. Θεωρεί ότι η θετική προοπτική για τη διεκδίκηση μίας ισότιμης θέσης στην κοινωνία υποδοχής αποτελεί τον καλύτερο τρόπο για την πρόληψη των φαινομένων βίας που αντιμετωπίζουν πολλές ευρωπαϊκές πόλεις·

33.

υπογραμμίζει τη σημασία της ενεργού συμμετοχής των μεταναστών στις δομές και τους θεσμούς της κοινωνίας υποδοχής και εκτιμά ότι η πλήρης και ανεμπόδιστη συμμετοχή στο πολιτικό γίγνεσθαι, σε τοπικό ή περιφερειακό επίπεδο, συμβάλλει καθοριστικά στην οικοδόμηση κλίματος αμοιβαίας εμπιστοσύνης, ανάμεσα στους μετανάστες και στις κοινωνίες που τους υποδέχονται·

34.

υπενθυμίζει ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις γυναίκες μετανάστριες, τόσο γιατί έχουν καθοριστικό ρόλο στην εκπαίδευση των παιδιών και την αναπαραγωγή πολιτισμικών προτύπων, όσο και γιατί είναι οι πλέον εκτεθειμένες σε πρακτικές αποκλεισμού, άσκησης βίας και διακρίσεων·

35.

εκτιμά ότι ο διαπολιτισμικός διάλογος είναι ένα θέμα ζωτικής σημασίας για την ένταξη και ότι είναι αναγκαίο οι τοπικές και περιφερειακές αρχές να συνεχίσουν να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες για την προώθηση του διαλόγου αυτού. Θεωρεί ότι η επίτευξη καλύτερης γνώσης του πολιτισμού των μεταναστών συμβάλλει με αποτελεσματικό τρόπο στην αντιμετώπιση φαινομένων ρατσισμού και ξενοφοβίας·

36.

επισημαίνει ότι ο ρόλος των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης είναι καθοριστικός για την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης για το ρόλο της μετανάστευσης, καθώς και για τον περιορισμό φαινομένων περιθωριοποίησης, ρατσισμού και ξενοφοβίας·

37.

συμφωνεί με την Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που αναγνωρίζει την εξωτερική διάσταση της μεταναστευτικής πολιτικής και επισημαίνει την ανάγκη συνεργασίας με τις χώρες προέλευσης των μεταναστών σε δράσεις που αφορούν στην προετοιμασία της ένταξης.

Καινοτόμα εργαλεία

38.

είναι της άποψης ότι τα «εδαφικά σύμφωνα», παρέχουν ένα ευέλικτο πλαίσιο υλοποίησης των πολιτικών για την ένταξη, διότι επιτρέπουν την εφαρμογή εκείνων των μέτρων και εκείνων των θεματικών προτεραιοτήτων που αρμόζουν στην εκάστοτε εδαφική ενότητα και διότι μπορούν να λάβουν υπόψη τις συνταγματικές ρυθμίσεις κάθε Κράτους Μέλους, την κατανομή των αρμοδιοτήτων μεταξύ των διάφορων επιπέδων διακυβέρνησης, καθώς και τις αρχές επικουρικότητας και αναλογικότητας·

39.

χαιρετίζει την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημιουργία των «Ευρωπαϊκών Ενοτήτων», (European Modules) για την ένταξη. Εκτιμά ότι θα συμβάλουν στη διάδοση των βέλτιστων πρακτικών και ότι θα αποτελέσουν ένα άλλο ευέλικτο εργαλείο στην υπηρεσία του σχεδιασμού εθνικών, περιφερειακών ή τοπικών πολιτικών για την ένταξη και ευελπιστεί ότι η συστηματικοποίηση της υπάρχουσας γνώσης θα προσαρμοστεί στις τοπικές ανάγκες και θα αξιοποιηθεί για τη βελτίωση των αποτελεσμάτων·

Συμβολή των τοπικών και περιφερειακών αρχών

40.

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι στην ανανεωμένη Ευρωπαϊκή Ατζέντα η ένταξη παρουσιάζεται ως κοινή ευθύνη όλων των εμπλεκομένων επιπέδων διακυβέρνησης και αναγνωρίζεται ο σημαντικός ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών κατά την υλοποίηση των πολιτικών ένταξης·

41.

χαιρετίζει την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να εξασφαλίσει τη συμμετοχή τοπικών και περιφερειακών φορέων στον καθορισμό των στρατηγικών ένταξης στο πλαίσιο των προγραμμάτων της Ε.Ε., να συντονίσει καλύτερα τον προγραμματισμό για τα υφιστάμενα χρηματοδοτικά μέσα της Ένωσης και να προωθήσει τη λήψη μέτρων σε τοπικό επίπεδο·

42.

υπενθυμίζει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαδραματίζουν αποφασιστικό ρόλο στη δημιουργία των κατάλληλων προϋποθέσεων υπό τις οποίες οι υπήκοοι τρίτων χωρών μπορούν να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες και υπηρεσίες που αφορούν στην εκπαίδευση, στην υγειονομική περίθαλψη, στην απασχόληση, στη στέγαση και σε άλλες υπηρεσίες δημοσίου χαρακτήρα. Αποτελούν το συνδετικό κρίκο που επιτρέπει στους μετανάστες να αναπτύξουν μια ισχυρή και εποικοδομητική σχέση με την κοινωνία υποδοχής. Ο ρόλος αυτός, επιφέρει πρόσθετες δαπάνες στις περιφέρειες και τους δήμους που συχνά καλούνται να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της ένταξης·

43.

επισημαίνει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές ενεργούν ως πάροχοι υπηρεσιών και συνεργάζονται στενά με εταιρείες, οργανώσεις και άλλα επίπεδα διακυβέρνησης για την υλοποίηση των πολιτικών ένταξης. Υπό το πρίσμα των ευθυνών τους, συμβάλλουν στην ενίσχυση της εταιρικής κοινωνικής ευθύνη σε τοπικό επίπεδο·

44.

υπογραμμίζει το ρόλο που διαδραματίζουν οι περιφερειακές και τοπικές αρχές στην αξιοποίηση της ευρωπαϊκής εμπειρίας και πρακτικής μέσω της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών και της διάδοσης των αποτελεσμάτων που προκύπτουν από τη συμμετοχή τους στην υλοποίηση Κοινοτικών προγραμμάτων (π.χ. CLIP, ERLAIM, ROUTES, City2City, EUROCITIES – Integrating Cities), καθώς και από τη λειτουργία διακρατικών περιφερειακών δικτύων·

45.

εκτιμά ότι οι περιφερειακές και τοπικές αρχές συνδράμουν καθοριστικά στη δημιουργία των κατάλληλων προϋποθέσεων, ώστε οι υπήκοοι τρίτων χωρών να έχουν πρόσβαση στην πληροφόρηση και στις υπηρεσίες απασχόλησης, εκπαίδευσης, υγείας, στέγασης, πολιτισμού και λοιπά δημόσια αγαθά, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να αποκτήσουν σταθερή σύνδεση με την κοινωνία υποδοχής·

46.

διαπιστώνει ότι οι περιφερειακές και τοπικές αρχές, λόγω της εγγύτητάς τους, αποδίδουν ιδιαίτερη σημασία στη συνεργασία, στην επικοινωνία και στην ανταλλαγή πληροφοριών με τους πολίτες, τις οργανώσεις μεταναστών και τις ΜΚΟ. Με αυτό τον τρόπο, συμβάλλουν ουσιαστικά στην ανάπτυξη κλίματος εμπιστοσύνης, στη διατήρηση της συνοχής στις κοινωνίες υποδοχής και κατά συνέπεια στην ανάδειξη της μετανάστευσης σε παράγοντα ανάπτυξης και προόδου·

Παρακολούθηση των αποτελεσμάτων

47.

χαιρετίζει τη θέσπιση Κοινών Ευρωπαϊκών Δεικτών, που συμφωνήθηκε από τα Κράτη Μέλη στη Σαραγόσα, και εκτιμά ότι μπορούν να γίνουν αποτελεσματικό εργαλείο στην παρακολούθηση και την αξιολόγηση των πολιτικών ένταξης·

48.

κρίνει ιδιαίτερα σημαντική τη συνδρομή του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ένταξης Υπηκόων Τρίτων Χωρών στο σχεδιασμό και στην εφαρμογή των πολιτικών ένταξης και υπενθυμίζει ότι, μολονότι οι περιφερειακές και τοπικές αρχές διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στην εφαρμογή των πολιτικών για την ένταξη, μέχρι σήμερα, δεν συμμετέχουν ενεργά στον καθορισμό των χρηματοδοτικών προτεραιοτήτων ούτε στην αξιολόγηση των αποτελεσμάτων. Εκτιμά ότι η συμμετοχή της ΕτΠ στην αξιολόγηση των αποτελεσμάτων θα συνέβαλε στον καθορισμό πιο στοχευμένων προσεγγίσεων, καθώς και στη στήριξη πιο συνεκτικών στρατηγικών για την ένταξη·

Στρατηγική εταιρική σχέση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή

49.

εκφράζει την ικανοποίησή της για τη θέση της Επιτροπής ότι οι δράσεις σε τοπικό επίπεδο αποτελούν βασική πτυχή της στρατηγικής για την ένταξη και βασιζόμενη στην αρχή της επικουρικότητας και τη μέθοδο της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, εκτιμά ότι θα ήταν χρήσιμο να αναληφθούν πρωτοβουλίες για τη διαμόρφωση μίας στρατηγικής εταιρικής σχέσης της ΕτΠ με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Ευρωπαϊκά Δίκτυα πόλεων και περιφερειών, προκειμένου να αξιοποιηθεί η σημαντική εμπειρία των τοπικών και περιφερειακών αρχών, να διευκολυνθεί η ανταλλαγή καλών πρακτικών και απόψεων, να διασφαλιστεί ο καλύτερος συντονισμός των πρωτοβουλιών και να επιτευχθεί μία ευρύτερη διάδοση των αποτελεσμάτων·

Προτάσεις για την επίτευξη των στόχων

50.

θεωρεί ότι η ένταξη των μεταναστών θα πρέπει να αποτελεί βασική προτεραιότητα της Ένωσης και υποστηρίζει τις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η Ευρωπαϊκή Ένωση για τη διατύπωση προτάσεων, το σχεδιασμό νέων εργαλείων και την εφαρμογή αποτελεσματικών πολιτικών·

51.

εκτιμά ότι οι οικονομικές και δημογραφικές εξελίξεις απαιτούν τη διαμόρφωση μίας κοινής ευρωπαϊκής στρατηγικής για την ισόρροπη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών και την προώθηση της ένταξης·

52.

τάσσεται υπέρ της συλλογικής δράσης και της προώθησης της συνεργασίας και του διαλόγου μεταξύ των φορέων που εμπλέκονται στην ένταξη σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο·

53.

καλεί τα Κράτη Μέλη και τις αρμόδιες περιφερειακές αρχές να αναλάβουν πρωτοβουλίες που θα διευκολύνουν την αξιολόγηση και αναγνώριση των επαγγελματικών δεξιοτήτων των μεταναστών·

54.

προτείνει την κατάρτιση προγραμμάτων γλωσσικής εκμάθησης που θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες ειδικών ομάδων μεταναστών·

55.

προτείνει να ενθαρρυνθεί η λήψη ειδικών πρωτοποριακών μέτρων ένταξης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο προκειμένου να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικότητα οι δημογραφικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν ορισμένες περιφέρειες·

56.

καλεί τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να ενθαρρύνουν τις τοπικές επιχειρήσεις ώστε να ενισχύσουν την εταιρική κοινωνική ευθύνη σε τοπικό επίπεδο·

57.

καλεί τα Κράτη Μέλη και την Επιτροπή να παρέχουν πολιτική και οικονομική στήριξη στις τοπικές και περιφερειακές αρχές που διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην εφαρμογή των πολιτικών ένταξης·

58.

εκτιμά ότι η διαδικασία ένταξης πρέπει να ξεκινά στις χώρες προέλευσης και προτείνει να αξιοποιηθούν οι υφιστάμενες πρωτοβουλίες διασυνοριακής συνεργασίας μεταξύ των τοπικών και περιφερειακών αρχών που βρίσκονται εκατέρωθεν των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε.·

59.

προτείνει να συζητηθούν θέματα που ενδιαφέρουν τη μετανάστευση εργατικού δυναμικού και την ένταξη κατά τις επαφές μεταξύ εκπροσώπων των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας. Για το λόγο αυτό, θεωρεί ότι η Ευρωμεσογειακή Περιφερειακή και Τοπική Συνέλευση (ARLEM), καθώς και η νεοσυσταθείσα Ετήσια Διάσκεψη των τοπικών και των περιφερειακών αρχών των χωρών της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης (CORLEAP), αποτελούν χρήσιμα εργαλεία για την εμβάθυνση σε αυτά τα θέματα·

60.

θεωρεί ότι οι πολιτικές ένταξης πρέπει να αφορούν τόσο τους προσωρινούς όσο και τους κυκλικούς μετανάστες· υπενθυμίζει εντούτοις ότι η κυκλική μετανάστευση δεν μπορεί να υποκαταστήσει τη μετανάστευση μόνιμου χαρακτήρα και προτείνει να εξεταστεί η δυνατότητα συμμετοχής των τοπικών και των περιφερειακών αρχών τόσο από τις χώρες προέλευσης όσο και υποδοχής, στις εταιρικές σχέσεις κινητικότητας και στη διαδικασία διαπραγμάτευσής τους·

61.

επαναλαμβάνει το αίτημά της για την ενεργή συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών σε πολύ πρώιμα στάδια της ανάπτυξης στρατηγικών ένταξης και καθ’ όλη τη διάρκεια της εφαρμογής τους·

62.

ζητά τη συμμετοχή της ΕτΠ στον καθορισμό των προτεραιοτήτων των χρηματοδοτικών μέσων της Ένωσης για την ένταξη, καθώς και στην αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των προγραμμάτων για την ένταξη·

63.

τάσσεται υπέρ της ίδρυσης του Ταμείου Μετανάστευσης και Ασύλου και ζητά να προβλεφθούν οι αναγκαίοι πόροι για επαρκή χρηματοδότηση και ουσιαστική ενθάρρυνση της ένταξης των μεταναστών σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης σχεδίων σε περιφερειακό επίπεδο. Αναφορικά με το γενικότερο πλαίσιο των δαπανών στον τομέα των Εσωτερικών Υποθέσεων, επισημαίνει την ανάγκη να εξασφαλιστεί μια προσεκτική ισορροπία, από τη μια μεριά όσον αφορά το σκέλος των δαπανών που αφορά την ασφάλεια και τα σύνορα, και, από την άλλη μεριά, τις δαπάνες σε τομείς όπως η ένταξη των μεταναστών και οι συνθήκες υποδοχής των αιτούντων άσυλο, πεδία όπου οι τοπικές και περιφερειακές αρχές μπορούν να παρέχουν σαφή προστιθέμενη αξία·

64.

επιθυμεί να διαδραματίσει ενεργότερο ρόλο στο συντονισμό των δράσεων σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Για το σκοπό αυτό, ζητά τη σταθερή συμμετοχή της, ως εκπρόσωπος των τοπικών και περιφερειακών αρχών, στις Ευρωπαϊκές υπουργικές διασκέψεις για την ένταξη, προτείνει να ενισχυθεί η παρουσία της στις διεργασίες του «Φόρουμ για την Ένταξη» και είναι διατεθειμένη να αναλάβει κεντρικό ρόλο στην προώθηση των «εδαφικών συμφώνων»·

65.

είναι πρόθυμη να συμβάλλει στη δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού συστήματος παρακολούθησης της προόδου ένταξης που θα χρησιμοποιεί κοινούς δείκτες·

66.

εκτιμά ότι πρέπει να διευκολυνθεί η εφαρμογή νέων εργαλείων, όπως τα «εδαφικά σύμφωνα», και να προβλεφθεί η χρηματοδότησής τους από τα Διαρθρωτικά Ταμεία καθώς και από τα θεματικά χρηματοδοτικά μέσα κατά τη νέα προγραμματική περίοδο·

67.

προτείνει την καθιέρωση Βραβείων Ένταξης των Υπηκόων Τρίτων Χωρών που θα απονέμονται σε μετανάστες ή/και φορείς που εμπλέκονται στη διαδικασία ένταξης των μεταναστών (τοπικές ή περιφερειακές αρχές, επιχειρήσεις, οργανισμούς, ενώσεις, ιδρύματα κλπ.). Η πρωτοβουλία αυτή θα μπορούσε να ενταχθεί στο πλαίσιο υπαρχουσών εκδηλώσεων, όπως για παράδειγμα η Διεθνής Ημέρα Μεταναστών που διεξάγεται υπό την αιγίδα του ΟΗΕ·

68.

επιθυμεί να αναπτύξει μία στρατηγική εταιρική σχέση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και με Ευρωπαϊκά Δίκτυα πόλεων και περιφερειών προκειμένου να διευκολυνθεί η ένταξη των μεταναστών και να προωθηθούν αποτελεσματικές πολιτικές. Η σχέση αυτή θα μπορούσε να οικοδομηθεί με τη δημιουργία ενός Δικτύου Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών για την Ένταξη, όπου θα μπορούν να συμμετάσχουν οι αρμόδιοι φορείς για τη χάραξη πολιτικής από όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, καθώς και οργανώσεις από την κοινωνία των πολιτών. Η ΕτΠ προσβλέπει στην πολιτική, οικονομική και επιχειρησιακή στήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πλήρη ανάπτυξη της στρατηγικής εταιρικής σχέσης και εκτιμά ότι θα μπορούσε να ενταχθεί στο πλαίσιο ήδη υπαρχουσών δομών και πρωτοβουλιών.

Βρυξέλλες, 15 Φεβρουαρίου 2012

H Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Mercedes BRESSO


(1)  CdR 261/2011


Top