18.4.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 113/7

—

χαιρετίζει την υποβολή πρότασης της Επιτροπής για οδηγία του Συμβουλίου σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών στην ΕΕ, όπως είχε ζητηθεί από την ΕτΠ στο πρόγραμμα εργασίας της για το 2011·

—

θεωρεί τη θέσπιση ευρωπαϊκού συστήματος φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών σημαντικό περαιτέρω βήμα για την άμεσα αναγκαία αποκατάσταση της προτεραιότητας των δημοκρατικών πολιτικών επί των σοβαρών ανισορροπιών που παρατηρούνται στη λειτουργία των χρηματοπιστωτικών αγορών·

—

επισημαίνει πως ο φόρος επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών αποτελεί σημαντικό μέσο για να διασφαλισθεί ότι ο χρηματοπιστωτικός τομέας θα συμβάλλει και αυτός στην επίτευξη μεγαλύτερης αλληλεγγύης και δικαιοσύνης και στην καταπολέμηση της κερδοσκοπίας, όπως έχει εκφράσει η ΕτΠ στη γνωμοδότησή της με θέμα «Το νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο μετά το 2013»·

—

στηρίζει το στόχο σύμφωνα με τον οποίο η επιδιωκόμενη εναρμόνιση πρέπει να ισχύει σε ολόκληρη την ΕΕ και, εάν αυτό, παρ' όλες τις προσπάθειες που έχουν καταβληθεί, δεν είναι εφικτό, ζητά να επιδιωχθεί άμεσα η θέσπιση ευρωπαϊκού συστήματος φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών μέσω της ενισχυμένης συνεργασίας, η οποία θα πρέπει να περιλαμβάνει, εφόσον είναι δυνατόν, τουλάχιστον την ευρωζώνη.

Εισηγητής

ο κ. Ralf CHRISTOFFERS (DE/PSE), Υπουργός οικονομικών και ευρωπαϊκών υποθέσεων του ομόσπονδου κράτους του Βραδεμβούργου

Έγγραφο αναφοράς

Πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου για ένα κοινό σύστημα φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών και για την τροποποίηση της οδηγίας 2008/7/ΕΚ

COM(2011) 594 final

1.

χαιρετίζει την υποβολή πρότασης της Επιτροπής για οδηγία του Συμβουλίου σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών στην ΕΕ, όπως είχε ζητηθεί από την ΕτΠ στο πρόγραμμα εργασίας της για το 2011·

2.

θεωρεί την εν λόγω πρόταση ισχυρό πολιτικό μήνυμα για την βούληση και την ικανότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ανταποκριθεί στις προκλήσεις που συνίστανται στην πλήρη ανάπτυξη των δυνατοτήτων και στη διαρκή ενίσχυση των εθνικών οικονομιών σε μια παγκοσμιοποιημένη χρηματοπιστωτική αγορά, προς όφελος των κρατών μελών και των πολιτών της·

3.

θεωρεί επιπλέον τη θέσπιση ευρωπαϊκού συστήματος φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών σημαντικό περαιτέρω βήμα για την άμεσα αναγκαία αποκατάσταση της προτεραιότητας των δημοκρατικών πολιτικών επί των σοβαρών ανισορροπιών που παρατηρούνται στη λειτουργία των χρηματοπιστωτικών αγορών·

4.

επισημαίνει ότι ο φόρος επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών αποτελεί σημαντικό μέσο για να διασφαλισθεί ότι ο χρηματοπιστωτικός τομέας θα επιτελέσει το ρόλο του στην επίτευξη μεγαλύτερης αλληλεγγύης και δικαιοσύνης και την καταπολέμηση της κερδοσκοπίας, όπως έχει εκφράσει η ΕτΠ στη γνωμοδότησή της με θέμα «Το νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο μετά το 2013»·

5.

παραπέμπει στην εκτίμηση αντικτύπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δημοσιεύθηκε το Σεπτέμβριο του 2011 και τα εξαιρετικά ανακριβή μοντέλα "Δυναμικής στοχαστικής γενικής ισορροπίας (Dynamic Stochastic General Equillibrium - DSGE)" που εφαρμόστηκαν, επισημαίνει ότι η εκτίμηση αντικτύπου της Επιτροπής δεν οδηγείται σε ασφαλή συμπεράσματα αλλά διατηρεί το ύφος της γενικόλογο και αόριστο αφήνοντας ανοιχτές πολλαπλές επιλογές, συμπεραίνει ότι η εκτίμηση αντικτύπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι μεροληπτική και ανακριβής και χαιρετίζει τη δέσμευση της Επιτροπής για τη διεξαγωγή νέας εκτίμησης αντικτύπου·

6.

υπογραμμίζει τις εμφανείς ελλείψεις στο βρετανικό σύστημα φορολόγησης των εισηγμένων μετοχών, ιδίως όσον αφορά την προστασία του συστήματος απέναντι στη γεωγραφική μετατόπιση των συναλλαγών καθώς και το ισχυρό κίνητρο που δίνεται για τη στροφή στην αγορά παραγώγων·

7.

συμφωνεί με την Επιτροπή ότι, δεδομένης της πληθώρας των μη συντονισμένων εθνικών φορολογικών μέτρων, είναι αναγκαία η εναρμόνιση του εν λόγω τομέα, αφενός για να αποφευχθεί ο κατακερματισμός της εσωτερικής αγοράς χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, και, αφετέρου, για να επιτευχθεί η εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς στον εν λόγω τομέα και να αποφευχθούν στρεβλώσεις του ανταγωνισμού·

8.

χαιρετίζει την προσέγγιση της Επιτροπής, σύμφωνα με την οποία η εναρμόνιση θα πραγματοποιηθεί κατά τρόπον ώστε:

9.

στηρίζει το στόχο σύμφωνα με τον οποίο η επιδιωκόμενη εναρμόνιση πρέπει να ισχύει σε ολόκληρη την ΕΕ και, εάν αυτό, παρ' όλες τις προσπάθειες που έχουν καταβληθεί, δεν είναι εφικτό, ζητά να επιδιωχθεί άμεσα η θέσπιση ευρωπαϊκού συστήματος φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών μέσω της ενισχυμένης συνεργασίας, η οποία θα πρέπει να περιλαμβάνει, εφόσον είναι δυνατόν, τουλάχιστον την ευρωζώνη·

10.

δεδομένου του εξαιρετικά επείγοντος χαρακτήρα της θέσπισης κοινού ευρωπαϊκού συστήματος φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, ζητά από τα νομοθετικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να μεριμνήσουν με κάθε τρόπο και με τη μεγαλύτερη δυνατή πολιτική ευθύνη για την ταχεία ολοκλήρωση της νομοθετικής διαδικασίας·

11.

χαιρετίζει το γεγονός ότι η οδηγία θα υπόκειται σε διαρκή, διαρθρωμένη διαδικασία ελέγχου λόγω της υποχρέωσης της Επιτροπής να υποβάλλει τακτικά εκθέσεις όσον αφορά την εφαρμογή της. Παράλληλα, εκφράζει τη λύπη της διότι η εν λόγω υποχρέωση της Επιτροπής υφίσταται μόνο ενώπιον του Συμβουλίου. Το γεγονός αυτό έρχεται σε αντίθεση με τη αρχή της συμμετοχής του Κοινοβουλίου στη νομοθετική διαδικασία που ισχύει για τις οδηγίες, που εκδίδονται από το Συμβούλιο με τη συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Θεωρεί, επιπλέον, ότι ο περιορισμός αυτός υποβαθμίζει τον ρόλο της Επιτροπής των Περιφερειών ως συνέλευσης των τοπικών και των περιφερειακών αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, των οποίων κύριο καθήκον αποτελεί, σύμφωνα με τη Συνθήκη, να υποστηρίζουν συμβουλευτικά τα νομοθετικά όργανα

12.

επισημαίνει την ανάγκη να ληφθούν ιδιαιτέρως υπόψη και οι πιθανές επιδράσεις της θέσπισης κοινού συστήματος φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών στα φορολογικά έσοδα των δήμων και των περιφερειών·

13.

επιδοκιμάζει τη σύνδεση της φορολογικής υποχρέωσης με τον τόπο εγκατάστασης του χρηματοπιστωτικού ιδρύματος. Αυτή η κανονιστική προσέγγιση μειώνει τις πιθανότητες της φοροαποφυγής και αντικατοπτρίζει καλύτερα τη διασύνδεση μεταξύ των χρηματοπιστωτικών αγορών και της πραγματικής αγοράς, κάτι που δεν θα ήταν εφικτό αν η φορολογική υποχρέωση ήταν συνδεδεμένη με τον τόπο συναλλαγής· επισημαίνει την ανάγκη να προβλεφθούν πρόσθετες ρυθμίσεις, προκειμένου να αποτραπούν ή να περιοριστούν και περιπτώσεις φοροδιαφυγής που επιτυγχάνονται με μεταφορές έδρας ή τη σύσταση θυγατρικών·

14.

συνιστά τη διευκρίνιση του ορισμού των «χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων» και των «χρηματοπιστωτικών μέσων»·

15.

υποστηρίζει το ευρύ πεδίο εφαρμογής του φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, το οποίο καλύπτει καταρχήν όλες τις συναλλαγές με χρηματοπιστωτικά μέσα κάθε είδους, περιλαμβανομένων των πιθανών υποκατάστατων και των πιθανών συναλλαγών στην εξωχρηματιστηριακή αγορά·

16.

επικροτεί την εξαίρεση των συναλλαγών πρωτογενούς αγοράς από τον φόρο επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, διότι, με τον τρόπο αυτόν, περιορίζονται οι ανεπιθύμητες επιπτώσεις του φόρου στην πραγματική οικονομία. Ωστόσο, εκφράζει την απογοήτευσή της διότι δεν εξαιρούνται και οι συναλλαγές του δημοσίου στη δευτερογενή αγορά, δεδομένου ότι αυτό θα ήταν επιβεβλημένο από δημοσιονομική άποψη, εφόσον το δημόσιο πρέπει, για λόγους δημοσιονομικής διαχείρισης, να καταφεύγει και σε χρηματοπιστωτικά μέσα στις δευτερογενείς αγορές·

17.

εκφράζει τη λύπη της διότι δεν θα υπόκεινται στον φόρο επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών όλα τα είδη νομισματικών συναλλαγών. Κατά αυτόν τον τρόπο, υπάρχει απώλεια όχι μόνο σημαντικών πιθανών εσόδων αλλά και της δυνατότητας σημαντικού ρυθμιστικού αποτελέσματος. Θεωρεί ιδίως ότι η φορολόγηση των συναλλαγών σε συνάλλαγμα στο πλαίσιο ενός συνολικού φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών δεν προσκρούει στην ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων, διότι ο εν συγκεκριμένος φόρος, λόγω του εκτεταμένου πεδίου εφαρμογής του, δεν επηρεάζει τη διασυνοριακή διάσταση των συναλλαγματικών πράξεων, αλλά επιβάλλεται σε αυτές μόνο με την ιδιότητά τους ως χρηματοπιστωτικές συναλλαγές, όπως ισχύει στην περίπτωση κάθε αντίστοιχης χρηματοπιστωτικής συναλλαγής·

18.

θεωρεί ότι μόνο συγκεκριμένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που δανείζουν τον δημόσιο τομέα θα πρέπει να απαλλάσσονται από τον φόρο επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών·

19.

χαιρετίζει καταρχήν την προτεινόμενη προσέγγιση για τον καθορισμό της φορολογητέας βάσης, περιλαμβανομένου του καθορισμού του ονομαστικού ποσού ως φορολογητέας βάσης για τα παράγωγα. Θεωρεί, ωστόσο, ότι υπάρχει ανάγκη περαιτέρω αποσαφηνίσεων, ιδίως όσον αφορά την αντιμετώπιση του πραγματικού κινδύνου να μειωθεί τεχνητά το ονομαστικό ποσό στην περίπτωση σύνθετων παραγώγων·

20.

χαιρετίζει τον καθορισμό των φορολογικών συντελεστών ως ελάχιστων συντελεστών, οι οποίοι επιτρέπουν στα κράτη μέλη να τους υπερβούν, διότι αυτό συμφωνεί πλήρως με την αρχή της επικουρικότητας. Ωστόσο, ζητά επίσης να εξεταστεί λεπτομερώς κατά την εφαρμογή της οδηγίας το εάν οι υψηλότεροι φορολογικοί συντελεστές των κρατών μελών δεν προκαλούν τον βλαπτικό φορολογικό ανταγωνισμό μεταξύ των κρατών μελών, τον οποίο ακριβώς πρέπει να αποτρέπει η οδηγία·

21.

επισημαίνει την ανάγκη για ουσιαστική ίση μεταχείριση όλων των χρηματοπιστωτικών μέσων που εμπίπτουν σε φορολόγηση, ενώ, ταυτόχρονα, θα πρέπει να συνεκτιμηθούν οι πραγματικές υφιστάμενες διαφορές, προκειμένου να αποφευχθούν τυχόν κίνητρα για φοροδιαφυγή και να ληφθεί δεόντως υπόψη η αρχή της φορολογικής δικαιοσύνης· συνιστά γι' αυτόν τον λόγο να επανεξεταστούν επειγόντως, υπό αυτό το πρίσμα, οι φορολογικοί συντελεστές που εφαρμόζονται για τις μετοχές και τα ομόλογα, καθώς και για τα παράγωγα·

22.

διατηρεί επιφυλάξεις για το γεγονός ότι ανατίθεται στην Επιτροπή, σύμφωνα με το άρθρο 290 της ΣΛΕΕ, να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση νομοθετικές πράξεις με αντικείμενο τον καθορισμό των μέτρων που πρέπει να ληφθούν από τα κράτη μέλη για την αποτροπή της φοροδιαφυγής, της φοροαποφυγής και της κατάχρησης. Τα εν λόγω μέτρα για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής εφαρμογής της οδηγίας εμπίπτουν καταρχήν στις αρμοδιότητες των κρατών μελών. Σύμφωνα με το άρθρο 291 παρ. 1 της ΣΛΕΕ, τα τελευταία πρέπει να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για την εφαρμογή των ευρωπαϊκών νομοθετικών πράξεων. Μόνο εάν απαιτούνται για τον σκοπό αυτόν ενιαίες προϋποθέσεις για την εκτέλεση θα ήταν επιτρεπτή η αντίστοιχη ανάθεση αρμοδιότητας στην Επιτροπή. Στην περίπτωση αυτή, το προβλεπόμενο μέσο σύμφωνα με το άρθρο 291 της ΣΛΕΕ είναι η έκδοση εκτελεστικών νομοθετικών πράξεων. Ζητήματα θεμελιώδους σημασίας, ιδίως αυτά που αφορούν τις ποινικές κυρώσεις, θα πρέπει σε μεγάλο βαθμό να επαφίενται αποκλειστικά στα κράτη μέλη·

23.

τονίζει ότι η αξιολόγηση της αναγκαιότητας και της αποτελεσματικότητας των μέτρων που λαμβάνει η Επιτροπή στο πλαίσιο της ανάθεσης αρμοδιοτήτων θα πρέπει να είναι επίσης απαραίτητο στοιχείο των τακτικών εκθέσεων που θα υποβάλλει η Επιτροπή για την εφαρμογή της οδηγίας·

24.

προτείνει να προστεθεί ο εν λόγω φόρος ως νέα κατηγορία στο σύστημα ίδιων πόρων της Ένωσης και τα έσοδά του να καταμεριστούν με συγκεκριμένη αναλογία μεταξύ της Ένωσης και των κρατών μελών που εισπράττουν τους φόρους. Κατά συνέπεια θα μπορούσαν να μειωθούν οι συνεισφορές των κρατών μελών στο σύστημα των ίδιων πόρων κατά αντιστοιχία με το ύψος των εσόδων της Ένωσης από την εν λόγω κατηγορία·

25.

διαπιστώνει την αναγκαιότητα εκ νέου διαμόρφωσης των γενικών συνθηκών για τη χρηματοπιστωτική αγορά στην ΕΕ –πέραν της θέσπισης ευρωπαϊκού συστήματος φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών– υπό τη μορφή γενικής μεταρρύθμισης των χρηματοπιστωτικών αγορών, μέσω της οποίας μπορεί να αντιμετωπιστεί η όποια επίπτωση των εν λόγω αγορών επί της πραγματικής οικονομίας·

26.

παρατηρεί πως θα ήταν σκόπιμο προς τούτο να διασφαλισθεί η κατάλληλη συλλογή και διαχείριση των δεδομένων που θα δημιουργήσει ο ΦΧΣ·

27.

εκφράζει την πεποίθηση ότι, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις μιας λειτουργικής εσωτερικής αγοράς και μιας λειτουργικής Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης με ενιαίο νόμισμα, επείγει η λήψη πρόσθετων μέτρων, τα οποία να υπερβαίνουν τον τομέα της οικονομικής πολιτικής και να εκτείνονται έως τη σαφή ενίσχυση του ευρωπαϊκού συντονισμού των εθνικών οικονομικών και χρηματοπιστωτικών πολιτικών, καθώς και τη θεσμική κατοχύρωση της αποτελεσματικής οικονομικής καθοδήγησης με επαρκή δημοκρατική νομιμοποίηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο·

28.

θεωρεί ότι απαιτείται –πέραν της ευρωπαϊκής προσέγγισης– και παγκόσμια συντονισμένη δράση και καλεί συνεπώς την ΕΕ και τα κράτη μέλη να επιδιώξουν μεταρρύθμιση των κανόνων που διέπουν τις χρηματοπιστωτικές αγορές σε διεθνές επίπεδο και στις εξωτερικές τους σχέσεις με τρίτα κράτη, ήτοι να ζητήσουν τη γενική φορολόγηση των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών από όλα τα κράτη της G20.