25.8.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 248/60

1.1

Όσον αφορά τις παρούσες προτάσεις, η ΕΟΚΕ θεωρεί την κατακλείδα της με ημερομηνία 5 Απριλίου 2011 ανακοίνωσης της Επιτροπής (1) ως τη βασική της αρχή.

1.2

Η ΕΟΚΕ τονίζει ότι πλέον δεν πρέπει να χαραχθούν στρατηγικές για τους Ρομά και αναλύσεις σχετικά με τους Ρομά, αλλά να υλοποιηθούν συγκεκριμένα μέτρα μαζί με τους Ρομά ή τις οργανώσεις που τους εκπροσωπούν.

1.3

Στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, η ΕΟΚΕ είναι πρόθυμη να συμμετάσχει σε τέτοια μέτρα ή να εξακολουθήσει να αναλαμβάνει ίδιες πρωτοβουλίες συνεργαζόμενη στενά με οργανώσεις των Ρομά (π.χ. ακροάσεις, σεμινάρια κ.λπ.).

1.4

Η ΕΟΚΕ θα αναπτύξει τις σχέσεις της με όργανα, οργανώσεις και ιδρύματα που δραστηριοποιούνται στον χώρο αυτόν και θα επιδιώξει την πραγματοποίηση κοινών περαιτέρω βημάτων (2).

1.5

Η ΕΟΚΕ θεωρεί τον διαπολιτισμικό διάλογο κατάλληλο μέσο για την ένταξη και τη συμμετοχή των Ρομά, τόσο σε σχέση με τον ρόλο των γυναικών Ρομά στην εν λόγω διαδικασία όσο και στον τομέα της αγωγής και της παιδείας.

1.6

Η ΕΟΚΕ θα αναζητήσει δυνατότητες – και στο πλαίσιο των υφιστάμενων δικτύων της – προκειμένου να συμμετάσχει επί τόπου σε πρωτοβουλίες ή να τις αναλάβει η ίδια.

2.1

Στη διερευνητική γνωμοδότησή της που υιοθετήθηκε στις 9 Ιουλίου 2008 (3), η ΕΟΚΕ διατύπωσε σειρά συστάσεων για την ταχύτερη ένταξη της μειονότητας των Ρομά στην Ευρώπη. Προτάθηκε διττός τρόπος προσέγγισης – συντονισμένος μεταξύ του ενωσιακού επιπέδου και των κρατών μελών – όσον αφορά την αγωγή και την παιδεία των παιδιών Ρομά και ζητήθηκε από την Επιτροπή να εφαρμόσει συνολική στρατηγική και να χρηματοδοτήσει εκστρατείες ευαισθητοποίησης. Η ενεργός συμμετοχή των εκπροσώπων των Ρομά στη διαδικασία αναδείχθηκε ως ο μόνος εφικτός τρόπος.

2.2

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (4) είχε υιοθετήσει την εν λόγω προσέγγιση και είχε αναφέρει την άποψη της ΕΟΚΕ (5) ότι «η ενσωμάτωση των θεμάτων των Ρομά σε όλες τις σχετικές ευρωπαϊκές και εθνικές πολιτικές είναι ο τρόπος που προσφέρει τις καλύτερες προοπτικές για την επίτευξη της ένταξης».

2.3

Η παρούσα συμπληρωματική γνωμοδότηση διέπεται από την αρχή του διαπολιτισμικού διαλόγου, η οποία βασίζεται στη συμμετοχή και των δύο πλευρών – στην προκειμένη περίπτωση της μειονότητας των Ρομά στην Ευρώπη και του υπολοίπου ευρωπαϊκού πληθυσμού – οικειοθελώς και χωρίς προκαταλήψεις σε διάλογο. Ο εν λόγω διαπολιτισμικός διάλογος προϋποθέτει ότι θα συζητηθούν οι ομοιότητες και οι διαφορές στην παράδοση και στον τρόπο ζωής, προκειμένου να επιτευχθεί καλύτερη κατανόηση της πραγματικότητας και να σχεδιαστούν εφικτές λύσεις.

2.4

Όσον αφορά το περιεχόμενο, η παρούσα γνωμοδότηση επικεντρώνεται στον πρώτο και πρωταρχικό, κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, πυλώνα ένταξης (6), ήτοι την αγωγή και την παιδεία, και επεξεργάζεται, στο πλαίσιο αυτό, και τον ιδιαίτερο ρόλο των γυναικών για την ένταξη των Ρομά.

2.5

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει τη στρατηγική της «Πλατφόρμας της ΕΕ για την ένταξη των Ρομά», ιδίως τις δέκα κοινές βασικές αρχές που διέπουν την ένταξη της κοινότητας αυτής και διατυπώθηκαν από την πλατφόρμα το 2009 (7).

3.1

Ένα από τα συνήθη συνθήματα για την περιγραφή του ευρωπαϊκού σχεδίου ένταξης είναι η «ενότητα στην πολυμορφία». Στο πλαίσιο αυτό, οι Ρομά αποτελούν σημαντικό παράδειγμα για την πολιτιστική ποικιλομορφία της Ευρώπης, αυτή δε η πτυχή ενισχύεται και από το γεγονός ότι οι Ρομά (8) ενστερνίζονται και οι ίδιοι διαφορετικές πολιτιστικές ταυτότητες (9).

3.2

Από το 1999 (10) η ΕΟΚΕ πρεσβεύει έναν ευρύτερο ορισμό του πολιτισμού, ο οποίος, πέραν της τέχνης, της παράδοσης και της πολιτιστικής κληρονομιάς, περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και την αγωγή, την παιδεία, την επιστήμη και την έρευνα. Με τον τρόπο αυτόν η αγωγή και η παιδεία αποκτούν ιδιαίτερη σημασία για τον διαπολιτισμικό διάλογο, ιδίως με τους Ρομά.

3.3

Η ΕΟΚΕ διαφωνεί με την άρνηση της πολυπολιτισμικότητας (11) διότι τα επιχειρήματα που διατυπώνονται είναι μεν ορθά σε ορισμένες περιπτώσεις, αλλά δημιουργούν σύγχυση καθώς δεν ισχύουν στην περίπτωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεδομένου ότι αυτή συνδέεται με την έννοια του «επικρατούντος πολιτισμού» (12).

3.4

Στο πλαίσιο της εν λόγω θεώρησης του πολιτισμού ως κοινής αποδοχής κοινών αξιών, εύκολα συνάγεται το συμπέρασμα ότι η ευρωπαϊκή ταυτότητα αποτελεί πρωτίστως πολιτιστική ταυτότητα, το οποίο επιβεβαιώνεται στο άρθρο 2 ΣΕΕ και την επονομαζόμενη ρήτρα περί αξιών. Ο διαπολιτισμικός διάλογος είναι, συνεπώς, το κατάλληλο εργαλείο για να επιτευχθεί διαρκής συμβολή στην ένταξη γενικώς και στην ένταξη των Ρομά ειδικότερα. Ιδιαίτερη σημασία έχει, κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, ο όρος της ανεκτικότητας.

3.5

Ανεκτικότητα σημαίνει το δικαίωμα του άλλου να είναι διαφορετικός και συγκεκριμένα τόσο την άσκηση του εν λόγω δικαιώματος όσο και την ανοχή του. Αυτό είναι εξίσου σημαντικό για Ρομά και μη Ρομά. Στον διαπολιτισμικό διάλογο η ανεκτικότητα έχει και μια πρόσθετη θεμελιώδη σημασία: δεν σχετίζεται μόνο με την επίλυση υφιστάμενων συγκρούσεων μεταξύ προτύπων, αλλά απαιτεί και ευαισθησία έναντι της διαφορετικότητας και δημιουργεί έτσι την κατανόηση που είναι αναγκαία για τη συμβίωση.

3.6

Οι πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη βελτίωση της θέσης των Ρομά (13) αποτελούν εξαιρετικά εργαλεία για τη δημιουργία των νομοθετικών και πολιτικών θεμελίων δράσης και προγραμμάτων· ωστόσο, είναι από τη φύση τους μέτρα «από την κορυφή προς τη βάση», τα οποία δεν θα έχουν την επιθυμητή επιτυχία χωρίς τις αντίστοιχες πρωτοβουλίες «από τη βάση προς την κορυφή», οι οποίες πρέπει να αναληφθούν από την κοινωνία των πολιτών με την υποστήριξη εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών.

3.7

Κατά συνέπεια, η ΕΟΚΕ χαιρετίζει την τελευταία ανακοίνωση της Επιτροπής, υποστηρίζει ιδίως τη δήλωση που περιλαμβάνεται στην ανακοίνωση, ότι δηλαδή απαιτείται πλέον δράση, και τονίζει ότι η εν λόγω ανάγκη για δράση δεν αφορά μόνο τις δημόσιες εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές, κυρίως τους φορείς της κοινωνίας των πολιτών και στις δύο πλευρές.

3.8

Έως τώρα έχουν δαπανηθεί σημαντικά ποσά σε ενωσιακό και διεθνές επίπεδο για την ένταξη των Ρομά και κατόπιν αυτού διαπιστώθηκε ότι το αποτέλεσμα δεν ανταποκρίνεται στο ύψος των κονδυλίων που έχουν διατεθεί. Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ αυτό οφείλεται και στο γεγονός ότι υπήρξαν και υπάρχουν μεν πολυάριθμες πρωτοβουλίες, διασκέψεις και συναντήσεις σε επίπεδο ΕΕ σχετικά με το ζήτημα, αλλά αυτές συχνά – λόγω και της ανεπαρκούς συμμετοχής των Ρομά και των τοπικών οργανώσεών τους – δεν επιτυγχάνουν ως προς τη συγκεκριμενοποίηση των προτεινόμενων μέτρων, παρά την ορθότητά τους ως προς το περιεχόμενο.

3.9

Στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, η ΕΟΚΕ επιθυμεί να συμβάλει ώστε να αντιμετωπιστεί αυτή η δυσαναλογία μεταξύ των καλών στρατηγικών προτάσεων και των λιγότερο ικανοποιητικών τακτικών μέτρων υλοποίησης. Για τον λόγο αυτόν, θα καταβάλει προσπάθειες για να αξιοποιήσει τον ρόλο της ως γέφυρα με τους πολίτες και να συμβάλει – με τη βοήθεια των δικτύων της και των οργανώσεων των μελών της – σε επί τόπου δραστηριότητες, ούτως ώστε να αυξηθεί η προθυμία για την αποδοχή προσφερόμενων υπηρεσιών ή την τήρηση υποχρεώσεων.

4.1

Από διάφορες εκθέσεις διαπιστώνεται ότι την αγωγή των παιδιών στην προσχολική ηλικία αναλαμβάνουν στις οικογένειες Ρομά κατά κανόνα οι μητέρες (14), ενώ μετά την έναρξη της σχολικής εκπαίδευσης παρεμβαίνουν στην αγωγή και οι πατέρες. Η αγωγή των κοριτσιών παραμένει συνήθως ευθύνη της μητέρας, ακόμα και μετά την έναρξη της σχολικής εκπαίδευσης. Δεδομένου όμως ότι η καθοριστική φάση της ανάπτυξης των παιδιών εντοπίζεται κυρίως στην προσχολική ηλικία, είναι σημαντικό για όλα τα παιδιά να προετοιμάζονται για το σχολείο ήδη από το σπίτι. Ως εκ τούτου, είναι αναγκαία η λήψη μέτρων, προκειμένου να ενδιαφερθούν οι μητέρες για τη σημασία της αγωγής και της εκπαίδευσης των παιδιών και ειδικά των κοριτσιών, αλλά και να καθοδηγηθούν, ούτως ώστε να προετοιμάζουν τα παιδιά τους συγκεκριμένα για το σχολείο.

4.2

Τα εν λόγω μέτρα έχουν πιθανότητες επιτυχίας μόνο εάν προκύψουν υπηρεσίες (ιδίως σε τοπικό επίπεδο) που λαμβάνουν υπόψη τις διαφορετικές παραδόσεις. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και το καθήκον των δημοσίων αρχών να προσφέρουν κατάλληλα προγράμματα εκπαίδευσης και να αποτρέπουν τον διαχωρισμό.

4.3

Επιπλέον, είναι αναγκαίο να δημιουργηθούν προγράμματα για την καλλιέργεια ικανοτήτων και γνώσεων («capacity building»), τα οποία θα καταστήσουν τις γυναίκες Ρομά ικανές να ανταποκριθούν πραγματικά στον σημαντικό αυτόν ρόλο.

4.4

Στις παραδοσιακές οικογένειες Ρομά εκπροσωπούνται πολλές γενεές στην ίδια κατοικία· έτσι και οι παππούδες και γιαγιάδες έχουν επιρροή στην αγωγή των παιδιών και συχνά η επιρροή τους αυτή είναι μεγαλύτερη από ό,τι η επιρροή των γονέων· ως εκ τούτου, φαίνεται επίσης σημαντικό να ληφθούν υπόψη και οι παππούδες και οι γιαγιάδες, οι οποίοι αποτελούν πράγματι πρότυπο για τις επόμενες γενεές.

4.5

Εάν καταστεί εφικτό να αξιοποιηθεί η δημιουργική ισχύς των γυναικών Ρομά για το μέλλον των παιδιών τους, επιτυγχάνεται έτσι και ένα πρόσθετο αποτέλεσμα: τέτοια συγκεκριμένα μέτρα και πρωτοβουλίες συμβάλλουν στην εξάλειψη των στερεοτύπων σχετικά με τις γυναίκες Ρομά. Πολύ συχνά οι τελευταίες αντιμετωπίζονται ως αντικείμενα: ως θύματα διακρίσεων, οικιακής βίας ή άλλων μορφών κακοποίησης ή περιφρόνησης. Είναι προφανές ότι τέτοιες ενδείξεις είναι σοβαρές και δεν πρέπει να αγνοούνται. Επίσης είναι αυτονόητο ότι πρέπει να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα για την αντιμετώπιση τέτοιου είδους προβλημάτων. Επιπλέον είναι σημαντικό για την ΕΟΚΕ να αναδείξει τον ενεργό ρόλο που αντιστοιχεί στις γυναίκες Ρομά εντός της κοινότητάς τους, καθώς και τη σημασία που μπορούν να έχουν πέραν της κοινότητάς τους ως ενεργοί συμμέτοχοι στον εν λόγω διαπολιτισμικό διάλογο.

4.6

Η ΕΟΚΕ θα υποστηρίξει πρωτοβουλίες που ανταποκρίνονται στην αναγνώριση της εν λόγω ταυτότητας των γυναικών Ρομά και θα συμβάλει, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων της, ούτως ώστε να αποκτήσουν οι γυναίκες Ρομά πρόσβαση σε πληροφορίες και μέσα που θα διευκολύνουν την αντίληψη του ρόλου τους όσον αφορά την ένταξη των οικογενειών τους.

4.7

Η ΕΟΚΕ θα αναζητήσει συνεπώς δυνατότητες, ώστε μέσω της συμμετοχής σε επί τόπου δραστηριότητες να μην επιδιώξει μόνο την παροχή συγκεκριμένων πληροφοριών, αλλά και την αντίστοιχη κινητοποίηση για συμμετοχή.

5.1

Στόχος είναι να εξασφαλιστεί η κοινωνική ένταξη ομάδων της κοινότητας των Ρομά που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση, χωρίς να απολέσουν με τον τρόπο αυτόν την πολιτιστική τους ταυτότητα ως Ρομά. Η καλή εκπαίδευση είναι εξαιρετικά σημαντική για δύο λόγους: πρώτον η εκπαίδευση μπορεί και πρέπει να μεταδίδει θεμελιώδεις κοινές αξίες στους πολίτες, οι οποίες καθιστούν δυνατή την επιτυχή συνύπαρξη διαφορετικών εθνοτικών ομάδων. Μια τέτοια αξία είναι και η ανοικτή στάση, έναντι άλλων πολιτισμών. Δεύτερον, η εκπαίδευση καθαυτή μπορεί να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο ένταξης, διότι στην ιδανική της μορφή συνεπάγεται αλληλεπίδραση μεταξύ διαφορετικών πολιτισμών. Δεν είναι μεν ποτέ πολύ αργά για την απόκτηση νέων γνώσεων και δεξιοτήτων, αλλά είναι σημαντικό η καλή εκπαίδευση να ξεκινά όσο το δυνατόν νωρίτερα στη ζωή. Η ισχυρή αυτοεικόνα ενός παιδιού και η συναίσθηση του ρόλου του εντός μιας μεγαλύτερης ομάδας και εν τέλει εντός της κοινωνίας αποτελούν βασικούς παράγοντες για την επιτυχία στη μετέπειτα ζωή.

5.2

Με τα μέτρα και τις πολιτικές θα πρέπει να επιδιωχθεί και να εξασφαλιστεί ισότιμη πρόσβαση σε εκπαίδευση υψηλής ποιότητας για τους Ρομά και για όλες τις άλλες μειονοτικές ομάδες, διότι απώτερος στόχος είναι να αποκτήσουν τις ικανότητες που απαιτούνται για την αγορά εργασίας, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και οι κοινωνικές ικανότητες. Οι άνθρωποι πρέπει να αποκτήσουν τη δυνατότητα να διαμορφώνουν οι ίδιοι τη ζωή τους και να ενεργούν ως υπεύθυνοι πολίτες, οι οποίοι γνωρίζουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους και είναι σε θέση να ασκούν τα εν λόγω δικαιώματα και να τηρούν τις υποχρεώσεις αυτές.

5.3

Η ελλιπής συμμετοχή στην αγορά εργασίας δεν αποτελεί μόνο κοινωνικό πρόβλημα, αλλά έχει και σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις. Αντίστοιχα, οι δαπάνες για την παιδεία και την αγωγή αποτελούν μεν κατά βάση μια επιβάρυνση, όμως από τη φύση τους δεν αποτελούν απλώς δαπάνες, αλλά πρωτίστως – εύλογες – επενδύσεις για το μέλλον.

5.4

Το πρόγραμμα του Συμβουλίου της Ευρώπης για την αγωγή και την παιδεία των παιδιών Ρομά περιλαμβάνει και ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης για διαμεσολαβητές και σχολικούς βοηθούς, στο οποίο συμμετέχει και η Επιτροπή. Η ΕΟΚΕ είναι πρόθυμη να αναλάβει ρόλο μεσολαβητή στο πλαίσιο μελλοντικής διοργανικής συνεργασίας στον τομέα αυτόν. Θα μπορούσε έτσι π.χ. να συμβάλει στη διάδοση του προγράμματος και των αποτελεσμάτων του μέσω των υφιστάμενων διαύλων επικοινωνίας της ή να παρουσιάσει παραδείγματα βέλτιστων πρακτικών από το πρόγραμμα στα κράτη εκείνα που δεν περιλαμβάνονται επί του παρόντος στο πρόγραμμα του Συμβουλίου της Ευρώπης.

5.5

Στο πλαίσιο αυτό είναι γνωστό ότι το ποσοστό των μαθητών που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο είναι δυσανάλογα υψηλότερο στους Ρομά σε σχέση με άλλες κοινωνικές ομάδες (15)· για τον λόγο αυτόν είναι αναγκαίο να εξεταστούν, σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές, μέτρα που μπορούν να βελτιώσουν αυτήν την κατάσταση.

6.1

Τα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ θέσπισαν αυστηρούς νόμους κατά των διακρίσεων και υπέρ της ισότητας για να ανταποκριθούν στα ευρωπαϊκά πρότυπα. Δυστυχώς υφίστανται παρ’ όλα αυτά διακρίσεις σε τοπικό επίπεδο, στις δε εθνικές διατάξεις απουσιάζουν συχνά οι μηχανισμοί για την υποβολή καταγγελιών και την ακύρωση πρακτικών που εισάγουν διάκριση, σε περίπτωση κατά την οποία ορισμένα άτομα αισθάνονται ότι υφίστανται διάκριση. Επίσης θα πρέπει να αναφερθεί το εξής: ελλιπής έλεγχος σημαίνει ότι ένα κράτος μπορεί να αρκεστεί σε επιφανειακές αλλαγές, οι οποίες επιβαρύνουν περισσότερο τις συμπεριφορές διαχωρισμού.

6.2

Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι κανένα κράτος μέλος της ΕΕ δεν επιδιώκει να έχουν οι Ρομά – πολίτες του ευχερέστερη πρόσβαση σε ορισμένα θεμελιώδη δικαιώματα, περιλαμβανομένου του δικαιώματος στην παιδεία, ή ότι κανένα εθνικό σύστημα δικαίου δεν είναι σε θέση να κατοχυρώσει τα δικαιώματα των Ρομά. Ορισμένα τοπικά και εθνικά δικαστήρια απεφάνθησαν ότι οι πρακτικές αποκλεισμού των παιδιών Ρομά προσκρούουν στις εθνικές νομοθεσίες κατά των διακρίσεων. Ήδη το 2004 – πριν από την προσχώρηση της Βουλγαρίας στην ΕΕ – το πρωτοδικείο των Σοφίων απεφάνθη σε βάρος του βουλγαρικού υπουργείου παιδείας, της δημοτικής αρχής και των εκπροσώπων της σχολικής αρχής και απεφάνθη ότι τα παιδιά Ρομά στερούνται το δικαίωμά τους σε ισότιμη εκπαίδευση μέσω του διαχωρισμού (16). Ωστόσο, τέτοιες αποφάσεις αποτελούν απλώς αντίδραση σε συγκεκριμένα περιστατικά και δεν υποχρεώνουν κατ’ ανάγκη τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να τροποποιήσουν πρακτικές διακρίσεων, οι οποίες φαίνεται να επικρατούν στα εκπαιδευτικά συστήματα πολλών ευρωπαϊκών κρατών.

6.3

Η Ουγγαρία επέδειξε σημαντική πολιτική αποφασιστικότητα και διέθεσε πόρους για την υποστήριξη μέτρων που έχουν ως στόχο να βελτιώσουν την οικονομική και κοινωνική κατάσταση και τη συμμετοχή των Ρομά – πολιτών της· στο επίκεντρο των εν λόγω μέτρων βρίσκεται η παιδεία (17). Οι ουγγρικές πρωτοβουλίες ένταξης ξεχωρίζουν ιδιαιτέρως διότι υλοποιήθηκαν στο πλαίσιο της γενικής πολιτικής για την παιδεία. Αντίθετα, σε κράτη όπως είναι η Ρουμανία και η Βουλγαρία η προσέγγιση της ένταξης ήταν περισσότερο κατά περίπτωση και όχι συνολική (18). Ωστόσο, η ουγγρική προσέγγιση έχει και μειονεκτήματα, διότι υφίστανται συγκρούσεις μεταξύ μέτρων εκπαιδευτικής πολιτικής, αλλά και μεταξύ της εκπαιδευτικής πολιτικής αφενός και των πολιτικών υγείας, κοινωνικών θεμάτων και στέγασης αφετέρου· το γεγονός ότι υπάρχει περίπτωση σύγκρουσης θα πρέπει να γίνει γνωστό σε όλα τα κράτη και να ληφθεί υπόψη από αυτά.

6.4

Παράλληλα, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στο γερμανικό πρότυπο της διαπολιτισμικής αγωγής και εκπαίδευσης (κοινή εκπαίδευση ατόμων διαφορετικής εθνοτικής καταγωγής (19).

7.1

Όσον αφορά τις προσπάθειες για καλύτερη ένταξη των Ρομά, είναι λυπηρό το γεγονός ότι η ενωσιακή έννοια της ένταξης αφορά αποκλειστικά υπηκόους τρίτων χωρών και δεν εφαρμόζεται σε Ρομά, οι οποίοι κατά κανόνα είναι πολίτες της Ένωσης.

7.2

Επίσης, είναι πολύ σημαντικό να τονίζεται πάντοτε ότι οι Ρομά – θεωρητικά – δικαιούνται να απολαύουν όλων των θεμελιωδών και των λοιπών δικαιωμάτων που συνδέονται με την ιθαγένεια της Ένωσης. Είναι αυτονόητο ότι οι Ρομά πρέπει να σέβονται όλες τις υποχρεώσεις τους ως πολίτες της Ένωσης και ότι η παραβίαση των εν λόγω υποχρεώσεων επισύρει νομικές κυρώσεις, ωστόσο θα πρέπει επίσης ο εν λόγω μηχανισμός κυρώσεων να παρεμβαίνει και όταν τους στερούνται τα προαναφερθέντα δικαιώματα.

7.3

Η ΕΟΚΕ τονίζει εκ νέου ότι θεωρεί πολύ σημαντικό να υπάρξει διαπολιτισμικός διάλογος με τους Ρομά. Από τη φύση του ο διάλογος είναι πάντοτε διαδραστική διαδικασία, η οποία βασίζεται στην ισοτιμία των διαλεγομένων και επιτρέπει τη συμμετοχή. Στο πλαίσιο ενός διαπολιτισμικού διαλόγου, είναι δυνατό να εξαλειφθούν προκαταλήψεις και να οικοδομηθεί εμπιστοσύνη. Η εξάλειψη προκαταλήψεων και στερεοτύπων και στις δύο πλευρές είναι, κατά τη γνώμη της ΕΟΚΕ, εξαιρετικά σημαντική προϋπόθεση για την πραγματοποίηση συγκεκριμένων βημάτων, ώστε να επιτευχθεί καλύτερη συνύπαρξη και πραγματική ισότητα ευκαιριών. Η Συνθήκη της Λισσαβώνας δημιούργησε νέες δυνατότητες για την ΕΟΚΕ στον τομέα της δημιουργίας δομών για τον κοινωνικό διάλογο. Στο πλαίσιο της εκπλήρωσης των εν λόγω καθηκόντων η ΕΟΚΕ θα καταβάλει επίμονες προσπάθειες για την επιτυχή έκβαση του διαπολιτισμικού διαλόγου με τους Ρομά.

1.

Εποικοδομητικές, ρεαλιστικές και μη διακρίνουσες πολιτικές

2.

Ρητή, αλλά όχι αποκλειστική στόχευση

3.

Διαπολιτισμική προσέγγιση

4.

Η κοινωνική ενσωμάτωση ως στόχος

5.

Συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου

6.

Μεταφορά τεκμηριωμένων πολιτικών

7.

Χρήση των μέσων της ΕΕ

8.

Συμμετοχή των περιφερειακών και τοπικών αρχών

9.

Συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών

10.

Ενεργός συμμετοχή των Ρομά.