7.6.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 166/3

—

έχει επίγνωση του γεγονότος ότι, ανεξαρτήτως των μεθόδων αναγνώρισης της εθνικής ιθαγένειας, η ευρωπαϊκή ιθαγένεια δεν αποτελεί μόνον ένα στοιχείο που επιτρέπει στις διάφορες εθνικές ταυτότητες να συμβιώνουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση με τη συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία της κοινοτικής ολοκλήρωσης, αλλά συμβάλλει και στην ενίσχυση της οικοδόμησης της ευρωπαϊκής δημοκρατίας·

—

δηλώνει ότι είναι υπέρ κάθε πρωτοβουλίας ικανής να ενισχύσει τη συμμετοχή των πολιτών στη δημοκρατική διαδικασία της Ένωσης, ιδίως μέσω δράσεων άμεσης και συμμετοχικής δημοκρατίας, και να συμβάλει ουσιαστικά στην κάλυψη του δημοκρατικού ελλείμματος στην ΕΕ ·

—

τονίζει την ανάγκη να ενισχυθεί η συνείδηση των πολιτών όσον αφορά το καθεστώς τους ως πολιτών της ΕΕ, τα δικαιώματά τους και τη σημασία τους στην καθημερινή τους ζωή·

—

θεωρεί ότι οι γενικές διατάξεις σχετικά με την ευρωπαϊκή ιθαγένεια πρέπει να ερμηνεύονται, βάσει της αρχής ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται όσο το δυνατόν πιο ανοιχτά και εγγύτερα στους πολίτες»·

—

έχει επίγνωση του γεγονότος ότι οι περιφερειακοί και τοπικοί φορείς, λόγω της εγγύτητάς τους προς τους πολίτες, είναι οι πλέον κατάλληλοι για να προωθήσουν την καλύτερη κατανόηση της ιθαγένειας της ΕΕ, καθώς και για να προβάλουν περισσότερο την εν λόγω ιθαγένεια και τα απτά οφέλη που αυτή συνεπάγεται για τα μεμονωμένα άτομα·

—

υπογραμμίζει ότι οι τοπικοί και περιφερειακοί φορείς έχουν προ πολλού εφαρμόσει με επιτυχία διάφορες πρωτοβουλίες, αναλαμβάνοντας ρόλο προώθησης και ενίσχυσης της ιθαγένειας·

—

τονίζει ότι απαιτείται να αναληφθούν δράσεις ικανές να διασφαλίσουν την κατάρτιση και την εκπαίδευση σχετικά με την ιθαγένεια, την υπερνίκηση των πολιτισμικών, γλωσσικών και τεχνολογικών εμποδίων, την απόκτηση δυνατότητας συνειδητής και ελεύθερης άσκησης των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων των πολιτών·

—

τονίζει την ευθύνη όλων των βαθμίδων διακυβέρνησης στην προσπάθεια οικοδόμησης μιας «παιδείας των δικαιωμάτων», ενημερώνοντας τους πολίτες για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους.

Εισηγητής

o κ. Roberto PELLA (IT/PPE) Δημοτικός Σύμβουλος του Valdengo

Έγγραφο αναφοράς

«Έκθεση 2010 για την ιθαγένεια της ΕΕ: Άρση των εμποδίων στα δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ»

COM(2010) 603 τελικό

1.

χαιρετίζει την «Έκθεση σχετικά με την πρόοδο για την επίτευξη πραγματικής ιθαγένειας της ΕΕ 2007-2010» (1) η οποία περιγράφει τις διάφορες εξελίξεις που σημειώθηκαν στον τομέα της ιθαγένειας κατά την εν λόγω περίοδο και συνοδεύει την «Έκθεση 2010 για την ιθαγένεια της ΕΕ: Άρση των εμποδίων στα δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ»·

2.

συμμερίζεται την προσέγγιση που υιοθετείται στην έκθεση για τον προσδιορισμό των σημαντικότερων εμποδίων που αντιμετωπίζουν ακόμη καθημερινά οι πολίτες κατά την άσκηση των δικαιωμάτων τους που συνδέονται με την ιθαγένεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση στις διάφορες εκφάνσεις της ζωής τους, καθώς και τον στόχο που αφορά τον εντοπισμό των εμποδίων για την εν συνεχεία κατάργησή τους προκειμένου να μπορούν οι ευρωπαίοι πολίτες να απολαμβάνουν πλήρως τα δικαιώματά τους, αλλά και τη βούληση της Επιτροπής να ενισχύσει την ευρωπαϊκή ιθαγένεια με ουσιαστικό και αποτελεσματικό τρόπο·

3.

επικροτεί την ανακοίνωση με τίτλο «Προς μια Πράξη για την ενιαία αγορά – Για μια κοινωνική οικονομία της αγοράς με υψηλό βαθμό ανταγωνιστικότητας» (2), η οποία συνοδεύει την έκθεση για την ιθαγένεια και αποσκοπεί στην εξάλειψη των εμποδίων για τους ευρωπαίους πολίτες κατά την άσκηση των δικαιωμάτων που τους παρέχει το κεκτημένο της ενιαίας αγοράς και, ειδικότερα, όταν ενεργούν ως οικονομικοί παράγοντες (επιχειρηματίες, καταναλωτές ή εργαζόμενοι) στην ενιαία αγορά·

4.

υπενθυμίζει ότι ένας θεμελιώδης και ιδιαίτερα συμβολικός σταθμός στην οικοδόμηση μιας ευρωπαϊκής ταυτότητας και μιας ευρωπαϊκής δημοκρατίας ήταν η θέσπιση της «ευρωπαϊκής ιθαγένειας» με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, η οποία αναγνωρίσθηκε σε όλους τους πολίτες ενός κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, με τη θέσπιση της Συνθήκης του Άμστερνταμ, θεωρήθηκε ως συμπληρωματική της εθνικής ιθαγένειας·

5.

τονίζει ότι οι νέες ρυθμίσεις που εισήγαγε η Συνθήκη της Λισσαβώνας, σηματοδότησαν την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ιθαγένειας, η οποία προστίθεται (δεν συμπληρώνει απλώς) και δεν υποκαθιστά την εθνική ιθαγένεια·

6.

έχει επίγνωση του γεγονότος ότι, ανεξαρτήτως των μεθόδων αναγνώρισης της εθνικής ιθαγένειας, η ευρωπαϊκή ιθαγένεια δεν αποτελεί μόνον ένα στοιχείο που επιτρέπει στις διάφορες εθνικές ταυτότητες να συμβιώνουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση με τη συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία της κοινοτικής ολοκλήρωσης, αλλά συμβάλλει και στην ενίσχυση της οικοδόμησης της ευρωπαϊκής δημοκρατίας, ακριβώς όπως προβλέπεται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία συμπεριέλαβε την ευρωπαϊκή ιθαγένεια στις δημοκρατικές αρχές μαζί με την αρχή της ισότητας των ευρωπαίων πολιτών·

7.

επισημαίνει ότι, σύμφωνα με τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ένωσης, οι πολίτες της Ένωσης έχουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που προβλέπονται στις Συνθήκες. Στα εν λόγω δικαιώματα και τις υποχρεώσεις απαιτείται να προστεθούν τα θεμελιώδη δικαιώματα που αναγνωρίζονται από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, στην οποία αποφάσισε να προσχωρήσει η Ένωση με τη θέσπιση της Συνθήκης της Λισσαβώνας, καθώς επίσης τα δικαιώματα και οι ελευθερίες που κατοχυρώνονται από τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 7ης Δεκεμβρίου 2000, που τροποποιήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2007 στο Στρασβούργο και ο οποίος, με τη Συνθήκη της Λισσαβώνας, απέκτησε το ίδιο νομικό κύρος με τις Συνθήκες·

8.

υπογραμμίζει ότι τα δικαιώματα στα οποία αναφέρεται η έκθεση 2010 για την ιθαγένεια της ΕΕ είναι, αφενός, δικαιώματα των οποίων απολαύουν κατ’ αποκλειστικότητα οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, αφετέρου, θεμελιώδη δικαιώματα που ισχύουν και για τους υπηκόους τρίτων χωρών·

9.

έχει συνείδηση του γεγονότος ότι η ιθαγένεια της Ένωσης αποτελεί επί του παρόντος το θεμελιώδες καθεστώς του ατόμου ως πολιτικού παράγοντα της διαδικασίας ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, επιτρέποντας σε όλους να έχουν την ίδια μεταχείριση ανεξαρτήτως εθνικότητας·

10.

αναγνωρίζει ότι η γνώση και η προώθηση της έννοιας της ιθαγένειας της ΕΕ αποτελεί θεμελιώδη και στρατηγικό παράγοντα, ιδίως στις χώρες που έγιναν μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών και σε εκείνες που αιτούνται την ένταξή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση·

11.

υπενθυμίζει ότι η Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση επιβάλλει στις χώρες που φιλοδοξούν να γίνουν μέλη της ΕΕ αλλά και στις χώρες που είναι ήδη μέλη αυτής το σεβασμό και την προώθηση των αξιών στις οποίες βασίζεται η Ένωση και, πιο συγκεκριμένα, των αξιών του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας, του κράτους δικαίου, καθώς και του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες. Οι αξίες αυτές είναι κοινές στα κράτη μέλη εντός κοινωνίας που χαρακτηρίζεται από τον πλουραλισμό, την απαγόρευση των διακρίσεων, την ανοχή, τη δικαιοσύνη, την αλληλεγγύη και την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών·

12.

υπογραμμίζει ότι ήδη στη σύσταση της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης προς τα κράτη μέλη, της 16ης Οκτωβρίου 2002, αναγνωριζόταν ότι η εκμάθηση της δημοκρατικής ιδιότητας του πολίτη θα πρέπει να συνδέεται με οποιαδήποτε επίσημη, άτυπη ή μη τυπική εκπαιδευτική δραστηριότητα, συμπεριλαμβανομένης της κατάρτισης που παρέχει η οικογένεια, ώστε να μπορέσει ένα άτομο να ενεργεί σε όλη του τη ζωή ως ενεργός και υπεύθυνος πολίτης στο πλαίσιο των δικαιωμάτων και των ευθυνών του σε μια δημοκρατική κοινωνία·

13.

υπενθυμίζει ότι στην ανακοίνωση του Σεπτεμβρίου 2005 με θέμα «Κοινό πρόγραμμα για την ένταξη», που καθόριζε ένα πλαίσιο για την ένταξη των υπηκόων τρίτων χωρών, η Επιτροπή καλούσε τα κράτη μέλη να δώσουν «Έμφαση στην πτυχή «αγωγή του πολίτη» στα προγράμματα υποδοχής και τις λοιπές δραστηριότητες που προορίζονται για νεοαφιχθέντες υπηκόους τρίτων χωρών, με στόχο να διασφαλιστεί ότι οι μετανάστες θα κατανοήσουν και θα σεβαστούν τις κοινές ευρωπαϊκές και εθνικές αξίες και θα επωφεληθούν από αυτές»·

14.

επισημαίνει ότι από την έναρξη της συζήτησης για το μέλλον της Ευρώπης, η ΕτΠ δήλωνε ότι είναι υπέρ κάθε πρωτοβουλίας ικανής να ενισχύσει τη συμμετοχή των πολιτών στη δημοκρατική διαδικασία της Ένωσης, να ενταχθεί στο πλαίσιο των δράσεων άμεσης και συμμετοχικής δημοκρατίας και να συμβάλει ουσιαστικά στην κάλυψη του δημοκρατικού ελλείμματος στην ΕΕ· επιδοκιμάζει δε ιδιαιτέρως την πρόοδο που έχει επιτευχθεί από αυτή την άποψη χάρη στη Συνθήκη της Λισσαβώνας·

15.

υπενθυμίζει ότι με τη γνωμοδότηση «Νέες μορφές διακυβέρνησης: ένα πλαίσιο πρωτοβουλίας των πολιτών», η Επιτροπή των Περιφερειών καλούσε την ΕΕ να καταστήσει πιο δημοκρατικές και διαφανείς τις πολιτικές της και τα όργανα λήψης αποφάσεων, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα ιδανικό πλαίσιο για τη συμμετοχή και τις πρωτοβουλίες των πολιτών σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Είχε ζητήσει επίσης τη θέσπιση μηχανισμών ικανών να ενισχύσουν έναν αμφίδρομο πολιτικό διάλογο και να εφαρμόσουν στην πράξη την αρχή της συμμετοχικής δημοκρατίας·

16.

υπογραμμίζει ότι, στο πλαίσιο των πολιτικών προτεραιοτήτων της ΕτΠ που ορίσθηκαν για την περίοδο 2010-2012, επιβεβαιώθηκε ότι η εδραίωση του θεσμικού ρόλου της ΕτΠ προϋποθέτει την αναγνώριση της ανάγκης να δοθεί προτεραιότητα στην εφαρμογή των διατάξεων της Συνθήκης της Λισσαβώνας που αφορούν τις περιφέρειες ή έχουν κάποια εδαφική συνιστώσα, όπως η πρωτοβουλία των πολιτών· χαιρετίζει την έκδοση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 211/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, σχετικά με την πρωτοβουλία πολιτών, στον οποίο ενσωματώνονται πολλά από τα αιτήματα που διατυπώθηκαν από την Επιτροπή των Περιφερειών (CdR 167/2010)·

17.

τονίζει ότι είναι αναγκαίο για τους ευρωπαίους πολίτες να υπερνικήσουν τα εμπόδια που παρακωλύουν την ελεύθερη κυκλοφορία και να διασφαλίσουν ότι θα μπορούν να απολαμβάνουν πλήρως τα δικαιώματά τους στο πλαίσιο των Συνθηκών, ανεξαρτήτως του τόπου στον οποίον έχουν επιλέξει να διαμένουν ή από τον οποίον έχουν αποκτήσει αγαθά και υπηρεσίες·

18.

επισημαίνει ότι στα κράτη μέλη εξακολουθεί να υφίσταται μια απόσταση μεταξύ των ισχυόντων νομικών κανόνων και της καθημερινής πραγματικότητας των πολιτών, ιδίως στις διασυνοριακές καταστάσεις·

19.

υπογραμμίζει ότι τα σημαντικότερα προβλήματα παρουσιάζονται κατά την εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας από τα μεμονωμένα κράτη μέλη και κατά την προσαρμογή των εθνικών νομοθεσιών στις νομοθετικές καινοτομίες·

20.

τονίζει την ανάγκη να ενισχυθεί η συνείδηση των πολιτών όσον αφορά το καθεστώς τους ως πολιτών της ΕΕ, τα δικαιώματά τους και τη σημασία τους στην καθημερινή τους ζωή·

21.

εκτιμά ότι πρέπει να επιδειχθεί ιδιαίτερη προσοχή στους μετανάστες οι οποίοι επιθυμούν να αποκτήσουν την ιθαγένεια ενός κράτους μέλους, έτσι ώστε να γίνουν και αυτοί «ευρωπαίοι πολίτες»·

22.

θεωρεί ότι οι γενικές διατάξεις σχετικά με την ευρωπαϊκή ιθαγένεια –οι οποίες περιλαμβάνονται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση στον τίτλο σχετικά με τις διατάξεις περί δημοκρατικών αρχών– πρέπει να ερμηνεύονται συνεκτιμώντας την αρχή βάσει της οποίας οι αποφάσεις λαμβάνονται όσο το δυνατόν πιο ανοιχτά και εγγύτερα στους πολίτες, σύμφωνα με το πρότυπο της δημοκρατίας σε επίπεδο απλών πολιτών, η πραγματική υλοποίηση της οποίας προϋποθέτει κυρίως την πλήρη και πραγματική συμμετοχή των περιφερειακών και τοπικών φορέων, ως «φορέων που βρίσκονται πιο κοντά στους πολίτες»·

23.

επισημαίνει ότι η έκθεση της Επιτροπής δεν προσδίδει ιδιαίτερη προσοχή στη συμβολή που μπορούν να έχουν οι περιφερειακοί και τοπικοί φορείς στην αποτελεσματικότητα και στην ποιότητα της ευρωπαϊκής ιθαγένειας·

24.

έχει επίγνωση του γεγονότος ότι οι περιφερειακοί και τοπικοί φορείς, λόγω της εγγύτητάς τους προς τους πολίτες, είναι οι πλέον κατάλληλοι για να προωθήσουν την καλύτερη κατανόηση της ιθαγένειας της ΕΕ, καθώς και για να προβάλουν περισσότερο την εν λόγω ιθαγένεια και τα απτά οφέλη που αυτή συνεπάγεται για τα μεμονωμένα άτομα, καταδεικνύοντας ειδικότερα τον πρακτικό αντίκτυπο των πολιτικών της ΕΕ στη ζωή των πολιτών της·

25.

κατανοεί ότι οι περιφερειακοί και τοπικοί φορείς θα κληθούν να διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο στις συμμετοχικές διαδικασίες που πρόκειται να υιοθετηθούν με στόχο την εφαρμογή μιας πραγματικής προσέγγισης εκ των κάτω προς τα άνω, παρέχοντας στους πολίτες τη δυνατότητα να συμβάλλουν ουσιαστικά στη χάραξη των πολιτικών της ΕΕ ως απτή έκφραση των δικαιωμάτων τους·

26.

είναι της γνώμης ότι οι τοπικοί και περιφερειακοί φορείς μπορούν να διευκολύνουν τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα ιδιαιτέρως να προσεγγίσουν ομάδες που συχνά εμφανίζουν χαμηλότερο βαθμό συμμετοχής, όπως είναι οι νέοι και οι μετανάστες·

27.

πιστεύει ότι οι τοπικοί και περιφερειακοί φορείς είναι υπεύθυνοι για τη διαχείριση των προβλημάτων που αφορούν την κυκλοφορία και τη διαμονή των ευρωπαίων πολιτών, καθώς και για ζητήματα υποδοχής·

28.

εκτιμά ότι η έκθεση, μολονότι καταγγέλλει τα εμπόδια που παρακωλύουν την άσκηση των δικαιωμάτων της ευρωπαϊκής ιθαγένειας, δεν διερευνά δεόντως τις προϋποθέσεις που απαιτούνται προκειμένου να καταστεί αποτελεσματική κάθε μορφή ιθαγένειας και να υπερνικηθούν τα γεωγραφικά, πολιτισμικά, γλωσσικά, πληροφοριακά και τεχνολογικά εμπόδια που δεν επιτρέπουν τη συνειδητή και ελεύθερη άσκηση των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων των πολιτών·

29.

θεωρεί ότι η έκθεση 2010 για την ιθαγένεια δεν αποδίδει τη δέουσα προσοχή στα μέσα συμμετοχής των πολιτών, που αποτελούν νέους διαύλους για την προώθηση της δημοκρατίας και της ιθαγένειας.

30.

επισημαίνει ότι η έκθεση δεν λαμβάνει επαρκώς υπόψη την ανάγκη προώθησης παρεμβάσεων διοικητικής απλοποίησης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο με σκοπό την ουσιαστική εφαρμογή των δικαιωμάτων που απορρέουν από την ευρωπαϊκή ιθαγένεια·

31.

εμμένει στο γεγονός ότι, στο νέο πολυπολιτισμικό πλαίσιο, η ιθαγένεια δεν πρέπει πλέον να αντιμετωπίζεται με όρους απλής προστασίας της ταυτότητας και της καταγωγής, αλλά ως στοιχείο ολοκλήρωσης και κοινωνικής ενσωμάτωσης·

32.

υπογραμμίζει ότι οι τοπικοί και περιφερειακοί φορείς έχουν προ πολλού εφαρμόσει με επιτυχία διάφορες πρωτοβουλίες, αναλαμβάνοντας ρόλο προώθησης και ενίσχυσης της ιθαγένειας μέσω, μεταξύ άλλων, και διαδικασιών συμμετοχικής και διαβουλευτικής δημοκρατίας·

33.

σημειώνει ότι, λαμβάνοντας υπόψη τις στατιστικές που αποδεικνύουν ότι στην πλειονότητά τους οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν γνωρίζουν τη σημασία των δικαιωμάτων που αναγνωρίζονται από την ευρωπαϊκή ιθαγένεια –κυρίως της ελευθερίας κυκλοφορίας και διαμονής– ούτε έχουν επίγνωση αυτών, οι τοπικοί και περιφερειακοί φορείς, λόγω της εγγύτητάς τους προς τους πολίτες, αποτελούν τους φυσικούς διαύλους (ή τα μέσα) για την υποστήριξη της διάδοσης πληροφοριών για το εν λόγω ζήτημα προς τους πολίτες της Ένωσης·

34.

εκτιμά ότι τα τοπικά πολιτικά όργανα –τα οποία αντιπροσωπεύουν την κατεξοχήν έκφραση ενός «ευρωπαϊκού» εκλογικού σώματος και, συνεπώς, τα πρώτα αυθεντικά όργανα ευρωπαϊκής διακυβέρνησης– αποτελούν τους κυριότερους διαύλους ενημέρωσης των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά τα εκλογικά τους δικαιώματα·

35.

εξαίρει τη συμβολή που μπορούν ενδεχομένως να έχουν τα δίκτυα πόλεων και οι αδελφοποιήσεις δήμων και κοινοτήτων τόσο για την προβολή θεμάτων σχετικών με την ιθαγένεια όσο και για την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης ως προς τα εν λόγω θέματα, ως μέσα προαγωγής της συμμετοχής στα κοινά και της ένταξης, ιδιαίτερα στην περίπτωση των νέων κρατών μελών·

36.

συμμερίζεται τη βούληση της Επιτροπής να ενισχύσει το δικαίωμα των πολιτών της ΕΕ να τους παρέχεται βοήθεια στις τρίτες χώρες από τις διπλωματικές και προξενικές αρχές όλων των κρατών μελών, προτείνοντας νομοθετικά μέτρα το 2011 και ενημερώνοντας καλύτερα τους πολίτες· τονίζει τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι τοπικοί και περιφερειακοί φορείς για την ευρύτερη διάδοση των πληροφοριών σχετικά με το εν λόγω δικαίωμα και καλεί την Επιτροπή να ζητά τη γνώμη της ΕτΠ κατά την εκπόνηση προτάσεων επί του θέματος·

37.

τονίζει ότι απαιτείται να αναληφθούν δράσεις ικανές να διασφαλίσουν την κατάρτιση και την εκπαίδευση σχετικά με την ιθαγένεια, την υπερνίκηση των πολιτισμικών, γλωσσικών και τεχνολογικών εμποδίων, την απόκτηση δυνατότητας συνειδητής και ελεύθερης άσκησης των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων των πολιτών, καθώς και την υπέρβαση των ασυμμετριών και των κενών από πλευράς πληροφόρησης·

38.

είναι της γνώμης ότι η ενίσχυση της ευρωπαϊκής ιθαγένειας μπορεί να στηριχθεί στην ενίσχυση της ενεργού συμμετοχής των πολιτών στη ζωή των τοπικών κοινοτήτων και ειδικότερα της συμμετοχής των νέων, οι οποίοι παρουσιάζουν μεγαλύτερη κινητικότητα στον ευρωπαϊκό χώρο·

39.

συνιστά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δώσει επίσης έμφαση στις πτυχές που συνδέονται με την ευρωπαϊκή ιθαγένεια στο πλαίσιο του μηχανισμού προενταξιακής βοήθειας (ΜΠΒ), ώστε οι μελλοντικοί πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ενημερώνονται και να αποκτούν γνώση των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεών τους·

40.

τονίζει τη σημασία του εθελοντισμού για την προώθηση της συμμετοχής στα κοινά και της ενεργού ιθαγένειας και θεωρεί αναγκαία την υποστήριξη των σχετικών δραστηριοτήτων·

41.

θεωρεί απαραίτητο να ενισχυθούν, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι πρωτοβουλίες προς όφελος της κοινωνικής ιθαγένειας, δεδομένου ότι η πρόσβαση στα κοινωνικά δικαιώματα συνδέεται με τα κριτήρια και τις απαιτήσεις που ευνοούν διάφορες μορφές διακρίσεων κατ’ αντιδιαστολή προς την αρχή της ισότητας και της ίσης μεταχείρισης που προβλέπει το κοινοτικό δίκαιο τόσο για τους πολίτες άλλων κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχουν ασκήσει το δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας τους όσο και για τους υπηκόους τρίτων χωρών που προστατεύονται από το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

42.

ζητά από την Επιτροπή να προβλέπουν οι παρεμβάσεις στις οποίες προτίθεται να προβεί, τόσο για να διευκολύνει την πρόσβαση στη διασυνοριακή ιατρική περίθαλψη όσο και για να δρομολογήσει την εφαρμογή πιλοτικών προγραμμάτων παροχής ασφαλούς πρόσβασης μέσω διαδικτύου σε ορισμένα υγειονομικά δεδομένα των ευρωπαίων πολιτών, τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών ως φορέων που βρίσκονται πιο κοντά στον πολίτη·

43.

προσβλέπει στη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών φορέων στις πρωτοβουλίες που προτίθεται να αναλάβει η Επιτροπή προκειμένου να βελτιώσει την υπηρεσία πληροφοριών για τους πολίτες, αναπτύσσοντας ένα νέο ηλεκτρονικό σύστημα ανταλλαγής δεδομένων, με στόχο να μειωθούν οι καθυστερήσεις και οι δυσχέρειες που απαντώνται κατά την ανταλλαγή πληροφοριών στον τομέα της κοινωνικής πρόνοιας·

44.

ευελπιστεί ότι οι τοπικοί και περιφερειακοί φορείς θα συμμετέχουν στις νέες δράσεις που αποσκοπούν στη διευκόλυνση της ελεύθερης κυκλοφορίας των πολιτών της ΕΕ και των μελών των οικογενειών τους που κατάγονται από τρίτες χώρες, οι οποίες περιλαμβάνουν την απαγόρευση της διακριτικής μεταχείρισης, την προώθηση ορθών πρακτικών και τη γνώση της νομοθεσίας της ΕΕ, μέσω μεγαλύτερης διάδοσης πληροφοριών προς τους πολίτες της ΕΕ σχετικά με τα δικαιώματα ελεύθερης κυκλοφορίας τους·

45.

αναγνωρίζει ότι οι διαφορές που προκύπτουν από τη μεταφορά της οδηγίας 2004/38/CE, ενδέχεται να αποτελέσουν εμπόδιο ως προς την αποτελεσματική ενάσκηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων του πολίτη·

46.

εκτιμά ότι το δικαίωμα της εντελώς ελεύθερης κυκλοφορίας και της ενεργού πολιτικής συμμετοχής των πολιτών αποτελούν θεμελιώδεις συνιστώσες της ιθαγένειας της Ένωσης·

47.

υποστηρίζει τις προσπάθειες που αποσκοπούν να εξασφαλίσουν στους υπηκόους τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στην επικράτεια της Ένωσης τη δυνατότητα να συμμετέχουν στη ζωή του δήμου ή της κοινότητάς τους, σε συνάρτηση με τη διάρκεια διαμονής τους. Το δικαίωμα των υπηκόων τρίτων χωρών να συμμετέχουν στην πολιτική ζωή αναγνωρίζεται, εξάλλου, και από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση περί συμμετοχής των αλλοδαπών στον δημόσιο βίο σε τοπικό επίπεδο·

48.

καλεί την Επιτροπή να αναλάβει συγκεκριμένες δράσεις για την προαγωγή της πραγματικής άσκησης του αναγνωρισμένου δικαιώματος των ευρωπαίων πολιτών να συμμετέχουν τόσο στις δημοτικές εκλογές που διεξάγονται στο κράτος μέλος όπου διαμένουν όσο και στις ευρωεκλογές·

49.

τονίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι οι πολίτες της Ένωσης έχουν πλήρη πρόσβαση σε πληροφορίες εντός των κρατών μελών, ως προαπαιτούμενο της ενεργού πολιτικής συμμετοχής τους·

50.

επισημαίνει ότι απαιτείται να προαχθούν παρεμβάσεις διοικητικής απλοποίησης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο με στόχο την πραγματική άσκηση των δικαιωμάτων της ευρωπαϊκής ιθαγένειας, και ειδικότερα του δικαιώματος της ελεύθερης κυκλοφορίας, και να εξαλειφθούν οι αποτρεπτικές πρακτικές ή άλλες υφιστάμενες μορφές διακρίσεων που συνεπάγονται διαφορετική αντιμετώπιση των Ευρωπαίων πολιτών, ιδίως όσον αφορά τη χορήγηση του δικαιώματος διαμονής· με βάση τον προσδιορισμό των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν, οι τοπικοί και περιφερειακοί φορείς θα πρέπει να είναι σε θέση να παρέχουν ενδεδειγμένες λύσεις·

51.

υπογραμμίζει ότι, προκειμένου να διευκολυνθεί η άσκηση του δικαιώματος της ελεύθερης κυκλοφορίας των πολιτών, χρειάζεται να βελτιωθεί η ανταλλαγή ηλεκτρονικών δεδομένων μεταξύ των δημοσίων διοικήσεων των χωρών της ΕΕ, αλλά και η επικοινωνία των εν λόγω διοικήσεων με τους πολίτες·

52.

προβάλλει την ανάγκη παρέμβασης με τη χρήση μέσων διοικητικής απλοποίησης, ιδίως στο πλαίσιο της διασυνοριακής συνεργασίας, όπου οι πολίτες αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες δυσκολίες κατά την άσκηση των δικαιωμάτων τους·

53.

κρίνει σκόπιμη την υποστήριξη διαφόρων μορφών εδαφικής συνεργασίας για την υλοποίηση έργων και παρεμβάσεων που αποσκοπούν στην επίτευξη πραγματικής ευρωπαϊκής ιθαγένειας και μπορούν να συμβάλουν στον περιορισμό των εμποδίων, καθώς και των διοικητικών και γραφειοκρατικών επιβαρύνσεων, μεταξύ άλλων και με τη διάδοση πληθώρας βέλτιστων πρακτικών σε σχέση με πολλές διασυνοριακές υπηρεσίες, όπως η υγεία και η πολυγλωσσία·

54.

θεωρεί άκρως απαραίτητη την ταχύτερη δυνατή εντατικοποίηση και βελτίωση της διοικητικής συνεργασίας, αλλά και της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των αρμοδίων αρχών σχετικά με τις ορθές πρακτικές που απαιτούνται για τη διασφάλιση της ελεύθερης άσκησης των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων των πολιτών της ΕΕ·

55.

τονίζει την ευθύνη όλων των βαθμίδων διακυβέρνησης στην προσπάθεια οικοδόμησης μιας «παιδείας των δικαιωμάτων», ενημερώνοντας τους πολίτες για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους·

56.

εξαίρει τη σημασία μιας «κοινής» δράσης για την προώθηση των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων του πολίτη, η οποία θα πρέπει να αποτελέσει αναπόσπαστο τμήμα της πολιτικής ενημέρωσης και επικοινωνίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής·

57.

δεσμεύεται να ενθαρρύνει τους τοπικούς και περιφερειακούς φορείς να προσφέρουν το 2011, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους του εθελοντισμού, μια σημαντική και εποικοδομητική συμβολή με την ευρεία προώθηση πρωτοβουλιών βασισμένων στην έννοια της ενεργού ιθαγένειας·

58.

υποστηρίζει την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να οριστεί το 2013 ως Ευρωπαϊκό Έτος των Πολιτών· μεταξύ των εκδηλώσεων που μπορεί να διοργανώσει για την επιτυχία της πρωτοβουλίας, θα εξετάσει τις δυνατότητες που υφίστανται, προκειμένου να συμπεριληφθεί το εν λόγω θέμα στη διοργάνωση της εκδήλωσης «Open Days»·

59.

επισημαίνει ότι οι τοπικοί και περιφερειακοί φορείς αντιπροσωπεύουν τις ενδεδειγμένες βαθμίδες διακυβέρνησης για την ανάληψη πρωτοβουλιών με σκοπό την «εκπαίδευση στην ευρωπαϊκή ιθαγένεια», τόσο των παιδιών σχολικής ηλικίας όσο και των ενηλίκων, και κυρίως εκείνων που επιθυμούν να αποκτήσουν την ιθαγένεια ενός κράτους μέλους·

60.

θεωρεί αναγκαία την προώθηση παρεμβάσεων ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης προς όφελος των μεταναστών οι οποίοι επιθυμούν να αποκτήσουν την ιθαγένεια ενός κράτους μέλους, έτσι ώστε να γίνουν και αυτοί «ευρωπαίοι πολίτες»·

61.

κρίνει απαραίτητο να προβλεφθούν παρεμβάσεις για την «εκπαίδευση στην ευρωπαϊκή ιθαγένεια» των υπαλλήλων των ευρωπαϊκών, εθνικών, τοπικών και περιφερειακών δημοσίων διοικήσεων·

62.

παρακινεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν την ενσωμάτωση της ευρωπαϊκής ιθαγένειας στα εκπαιδευτικά και τα σχολικά προγράμματα και να προωθήσει παρεμβάσεις για την εκπαίδευση των ενηλίκων σχετικά με την ιθαγένεια, χρησιμοποιώντας επίσης τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και τις ΤΠΕ·

63.

τονίζει τη σημασία των «Ευρωπαϊκών Πολιτιστικών Πρωτευουσών» για την προαγωγή της ευρωπαϊκής ταυτότητας και ιθαγένειας·

64.

καλεί την Επιτροπή να διαδώσει και να υποστηρίξει δράσεις και σχέδια για τη γνώση και την προώθηση της έννοιας της ευρωπαϊκής ιθαγένειας προς όφελος των πολιτών τόσο των χωρών που έγιναν μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών όσο και εκείνων που προτίθενται να προσχωρήσουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ιδίως μέσω της συνεργασίας με τις αυτοδιοικητικές αρχές των εν λόγω χωρών·

65.

καλεί την Επιτροπή να αναλάβει δράση για την άρση των εμποδίων –διοικητικά και νομοθετικά, ή εμπόδια που συνδέονται με την ενημέρωση, τα κίνητρα και τη γλώσσα– για την μαθησιακή κινητικότητα που εξακολουθούν να υφίστανται και να χαράξει στρατηγικές για την αντιμετώπισή τους ώστε να προωθηθεί η διακρατική κινητικότητα των νέων, προβλέποντας τη συμμετοχή των δημόσιων οργανισμών και της κοινωνίας των πολιτών, των επιχειρήσεων και άλλων ενδιαφερόμενων μερών·

66.

κατόπιν του σχετικού ενδιαφέροντος που εξέφρασε η Επιτροπή, θα εξετάσει κατά πόσον είναι σκόπιμη η δημιουργία μιας ελαστικής και άτυπης πλατφόρμας για την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Επιτροπής των Περιφερειών και των εθνικών ενώσεων των τοπικών αρχών με στόχο την προαγωγή και υποστήριξη της συζήτησης σχετικά με την ευρωπαϊκή ιθαγένεια, τον εντοπισμό των ζητημάτων που αναφύονται και των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι τοπικές αρχές κατά την άσκηση των δικαιωμάτων της ευρωπαϊκής ιθαγένειας και την προώθηση της ανταλλαγής εμπειριών και βέλτιστων πρακτικών, που θα συμβάλει έτσι στην προαγωγή της ενεργού εφαρμογής της ευρωπαϊκής ιθαγένειας· καλεί δε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει τη δυνατότητα παροχής της κατάλληλης στήριξης προς την εν λόγω πρωτοβουλία και να εκπονήσει σχετική μελέτη σκοπιμότητας.