6.4.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 107/26

1.1

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) είναι πεπεισμένη ότι η μείωση των επιβλαβών εκπομπών μονοξειδίου του άνθρακα, οξειδίων του αζώτου, υδρογονανθράκων και σωματιδίων από κινητήρες προοριζόμενους για την πρόωση γεωργικών ή δασικών ελκυστήρων είναι απαραίτητη προκειμένου να επιτευχθούν τα επίπεδα ποιότητας του αέρα που προβλέπει η ΕΕ.

1.2

Η ΕΟΚΕ είναι εξίσου πεπεισμένη ότι, ειδικά σε μια περίοδο παγκόσμιας κρίσης στον χρηματοπιστωτικό και οικονομικό τομέα καθώς και στον τομέα της απασχόλησης, είναι αναγκαίο να εξασφαλιστεί στην ευρωπαϊκή βιομηχανία που κατασκευάζει γεωργικούς και δασικούς ελκυστήρες η ευελιξία που απαιτείται προκειμένου να αναπτυχθούν νέοι ελκυστήρες χωρίς υπερβολικές οικονομικές επιβαρύνσεις που δεν είναι αποδεκτές στην τρέχουσα συγκυρία.

1.3

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει συνεπώς την πρόταση της Επιτροπής να αυξηθεί σε 50 % το ποσοστό ευελιξίας που αρχικά προβλεπόταν σε 20 %, με ανάλογη αύξηση του συγκεκριμένου αριθμού που έχει καθοριστεί προς όφελος των μικρών και των μεσαίων επιχειρήσεων.

1.4

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις της αύξησης της ευελιξίας δεν εξαρτώνται από τη διάρκεια του σταδίου ορίων εκπομπών, προτείνει ωστόσο να οριστεί μια ημερομηνία λήξεως για τα στάδια για τα οποία δεν έχει ακόμη οριστεί. Για τον λόγο αυτό θεωρεί ότι είναι αναγκαίο να καθοριστεί μια κοινή σταθερή διάρκεια σε όλες τις κατηγορίες ισχύος για το στάδιο ΙΙΙΒ και τα μελλοντικά στάδια, η οποία θα ισούται με την συντομότερη περίοδο μεταξύ τριών ετών ή με τη διάρκεια του ίδιου του σταδίου.

1.5

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι οι μηχανισμοί προσαρμογής και o χρόνος ολοκλήρωσης της μετάβασης μεταξύ των διαφόρων σταδίων είναι ιδιαίτερα επαχθείς και δεσμευτικοί για τις ΜΜΕ, δεδομένου ότι το προβλεπόμενο κόστος για τον επανασχεδιασμό των γεωργικών και δασικών ελκυστήρων με την εγκατάσταση νέων κινητήρων, ιδίως δε των ελκυστήρων που απαιτούνται για την Ε & ΤΑ και για την αξιολόγηση της συμμόρφωσης είναι, φυσικά, πολύ πιο υψηλό για τις μικρότερες επιχειρήσεις από ό, τι για τις μεγάλες βιομηχανικές μονάδες.

1.6

Κατά συνέπεια, η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την πρόταση να προβλέπεται μόνο για τις ΜΜΕ ο συγκεκριμένος αριθμός των κινητήρων που εξαιρούνται.

1.7

Η ΕΟΚΕ θεωρεί απαραίτητη την προώθηση κοινών προσπαθειών σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο για την επεξεργασία ενιαίων τεχνικών προτύπων αποδεκτών από όλους, με στόχο την προώθηση ανταλλαγών σε παγκόσμιο επίπεδο στον τομέα, με τη συνεχή εναρμόνιση των ορίων εκπομπών που ισχύουν στην ΕΕ με τα όρια εκπομπών που εφαρμόζονται ή προβλέπονται στις τρίτες χώρες.

1.8

Η ΕΟΚΕ είναι πεπεισμένη ότι το ενδεδειγμένο όργανο για την προσπάθεια αυτή εναρμόνισης είναι η Οικονομική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη, ιδίως στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Συμφωνίας Εναρμόνισης του 1998.

1.9

Η ΕΟΚΕ επαναλαμβάνει την ανάγκη για την παρακολούθηση των εκπομπών από γεωργικούς και δασικούς ελκυστήρες με βάση τις πραγματικές συνθήκες χρήσης και όχι μόνο με τη θεωρητική απόδειξη των δοκιμών και καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλει το συντομότερο δυνατό προτάσεις για σχέδια ελέγχου «εν λειτουργία» (Συμμόρφωση εν λειτουργία, in-service conformity).

1.10

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι τα ηλεκτρονικά συστήματα διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στον έλεγχο της λειτουργίας των κινητήρων και των συστημάτων τροποποίησης που απαιτούνται για την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων.

1.11

Η ΕΟΚΕ προτείνει συνεπώς στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να θεσπίσει μέτρα που να εμποδίζουν τις αλλαγές του λογισμικού ελέγχου και να επιβάλλουν την υιοθέτηση συστημάτων που να μειώνουν την απόδοση των γεωργικών ελκυστήρων, όταν η συντήρηση των συστημάτων μετά την τροποποίηση δεν έχει γίνει με τον σωστό τρόπο.

2.1

Η οδηγία 2000/25/ΕΚ αφορά κινητήρες ανάφλεξης με συμπίεση ισχύος από 18 kW έως 560 kW που προορίζονται για τοποθέτηση σε γεωργικούς ή δασικούς ελκυστήρες. Η οδηγία καθορίζει τις ανώτατες εκπομπές μονοξειδίου του άνθρακα, υδρογονανθράκων, οξειδίων του αζώτου και σωματιδίων. Η οδηγία καθορίζει ολοένα και περισσότερο αυστηρά όρια εκπομπών, για τα διάφορα στάδια, που αντιστοιχούν σε διαφορετικές ημερομηνίες οι οποίες προβλέπονται για την προσαρμογή των ανώτατων ορίων που εκπέμπονται από καυσαέρια και από σωματίδια. Τα επόμενα στάδια που έχουν ήδη καθοριστεί αποκαλούνται IIIB (από 1.1.2011) και IV (από 1.1.2014). Για τους κινητήρες μεταξύ 37 και 56 kW δεν έχουν καθοριστεί απαιτήσεις όσον αφορά το στάδιο IV, ενώ για όλους τους υπόλοιπους κινητήρες μεγαλύτερης ισχύος δεν έχει ακόμη καθοριστεί μεταγενέστερο στάδιο από το IV. Εφόσον θεωρείται ότι η διάρκεια ενός σταδίου αρχίζει από την ημερομηνία υποχρεωτικής εφαρμογής των απαιτήσεών του έως την υποχρεωτική εφαρμογή των απαιτήσεων του επόμενου σταδίου, μπορούμε να θεωρήσουμε ότι σήμερα ορισμένα στάδια (σε σχέση με συγκεκριμένες ομάδες ισχύος) είναι απεριόριστης διάρκειας.

2.2

Η νομοθεσία για τις εκπομπές καυσαερίων των γεωργικών και δασικών ελκυστήρων τροποποιήθηκε το 2005. Με αυτή ακριβώς την τροποποίηση εισήχθη ένα ευέλικτο σύστημα θέσπισης πολύ φιλόδοξων ορίων εκπομπών που γρήγορα ευθυγραμμίστηκαν με τα όρια που ισχύουν στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, αλλά καθορίστηκαν επίσης, τουλάχιστον εν μέρει και με απλουστευμένο τρόπο, ευέλικτοι μηχανισμοί ανάλογοι με τη νομοθεσία ώστε να περιοριστεί η επιβάρυνση των κατασκευαστικών εταιρειών σε ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους. Σε νομοθεσίες που ισχύουν σε άλλες χώρες, όπως στην Κίνα, την Ινδία και τη Βραζιλία, δεν προβλέπονται τέτοιοι μηχανισμοί στον τομέα, αλλά λιγότερο αυστηρά χρονοδιαγράμματα εφαρμογής.

2.3

Το σύστημα που έχει υιοθετηθεί στην ΕΕ παρέχει τη δυνατότητα σε έναν κατασκευαστή γεωργικών ή δασικών ελκυστήρων, κατά τη διάρκεια ενός σταδίου, να αποκτήσει από τον προμηθευτή του συγκεκριμένο αριθμό κινητήρων που συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις του προηγούμενου σταδίου. Ο αριθμός των κινητήρων ορίζεται εφάπαξ κατά τη στιγμή της αίτησης βάσει των δύο ακόλουθων κριτηρίων:

Ο αριθμός των κινητήρων που επιτρέπονται για το ευέλικτο σύστημα είναι συνεπώς ανεξάρτητος από τη διάρκεια του συστήματος αυτού.

2.4

Τελευταία, η οδηγία 2010/26/ΕΕ της Επιτροπής, της 31ης Μαρτίου 2010, που τροποποιεί την οδηγία 97/68/ΕΚ σχετικά με τις εκπομπές ρύπων προερχόμενων από κινητήρες εσωτερικής καύσης που τοποθετούνται σε μη οδικά κινητά μηχανήματα (NRMM ), μεταξύ των άλλων διατάξεων, έχει βελτιώσει τη διοικητική διαδικασία για τις αιτήσεις και τους ελέγχους στο πλαίσιο του ευέλικτου συστήματος, με την προοπτική μιας κατάλληλης νομοθετικής απλούστευσης.

2.5

Στην παρούσα πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, λαμβάνεται υπόψη η υπερβολική επιβάρυνση που επιβάλλει στους κατασκευαστές το στάδιο ΙΙΙΒ, το οποίο καθιστά υποχρεωτική τη γενικευμένη υιοθέτηση συστημάτων τροποποίησης των διατάξεων εκπομπών των κινητήρων. Οι τεχνολογίες αυτές, οι οποίες είναι ήδη γνωστές και εφαρμόζονται στον τομέα των βαρέων μεταφορών, πρέπει να αναθεωρηθούν πλήρως ώστε να ληφθούν υπόψη οι δύσκολες συνθήκες λειτουργίας των γεωργικών και δασικών ελκυστήρων. Ο σχεδιασμός του ελκυστήρα πρέπει στη συνέχεια να αναθεωρηθεί πλήρως προκειμένου να δεχθεί τα μετά την τροποποίηση συστήματα.

2.6

Από την άλλη πλευρά, η ευρωπαϊκή βιομηχανία κατασκευής γεωργικών και δασικών ελκυστήρων έχει πληγεί σημαντικά, από το 2009, από τις συνέπειες της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης. Μια κρίση που, αν και παρουσιάζει σημάδια ανάκαμψης από την άποψη των στατιστικών, έχει ακόμη σημαντικές επιπτώσεις στην κοινωνία και κυρίως στην απασχόληση.

2.7

Η πρόταση αύξησης της ευελιξίας περιορίζεται μόνο στο στάδιο ΙΙΙΒ, το οποίο συμπίπτει με την πιο κρίσιμη περίοδο της παγκόσμιας κρίσης.

2.8

Η πρόταση της Επιτροπής θέτει ένα ενιαίο χρονικό όριο για τη λήξη του ευέλικτου συστήματος του σταδίου IIIB, σε αντίθεση με την αρχή κλιμακωτής εισαγωγής των σταδίων ανάλογα με τις διάφορες κατηγορίες ισχύος των κινητήρων.

2.9

Εάν είναι λογικό να τεθεί προθεσμία λήξεως του ευέλικτου συστήματος για τις κατηγορίες ισχύος απεριόριστης διάρκειας (βλ. 2.1), χωρίς συνεπώς ημερομηνία λήξεως, κρίνεται σκόπιμο η διάρκεια για τις άλλες κατηγορίες ισχύος να είναι ομοιόμορφη και να μην ποικίλλει από τρία έως ένα μόνον έτος. Συνήθως η αιτιολόγηση της επιλογής αυτής βασίζεται στη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, στην πραγματικότητα όμως, o συνολικός αριθμός των κινητήρων που επιτρέπονται για ένα ευέλικτο πρόγραμμα καθορίζεται στην αρχή του σταδίου ανάλογα με τον μέσο όρο των πωλήσεων ενός κατασκευαστή κατά τα έτη που προηγούνται της αίτησης του, ή εκχωρείται συγκεκριμένος αριθμός ο οποίος δεν μεταβάλλεται ανάλογα με τη διάρκεια του σταδίου. Ένας κατασκευαστής συνήθως θα ζητήσει τον αριθμό αυτό γνωρίζοντας ότι θα προβεί στην εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του μέτρου. Η διάρκεια του ευέλικτου συστήματος επομένως δεν έχει περαιτέρω επιπτώσεις στο περιβάλλον, διότι ο αριθμός των κινητήρων σε παρέκκλιση ορίζεται εκ των προτέρων.

2.10

Για να αποφευχθούν αδικαιολόγητες ανισότητες μεταξύ των κατηγοριών ισχύος πρέπει να καθοριστεί ενιαία διάρκεια των ευέλικτων συστημάτων για όλες τις κατηγορίες ισχύος των κινητήρων και με την τροποποίηση της πρότασης της Επιτροπής να επεκταθεί αυτή η προσέγγιση σε όλα τα στάδια για τα οποία δεν έχουν καθοριστεί ακόμη προθεσμίες λήξεως, όπως το στάδιο IV.

2.11

Για να διασφαλιστεί η ανάπτυξη της βιομηχανίας, στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής προστασίας, πρέπει:

3.1

Η παρούσα πρόταση προβλέπει τις ακόλουθες τροποποιήσεις στην οδηγία 2000/25/ΕΚ.

3.2

Κατά τη διάρκεια του σταδίου ΙΙΙΒ, επιτρέπεται η αύξηση του αριθμού κινητήρων που προορίζονται να τοποθετηθούν σε γεωργικούς ή δασικούς ελκυστήρες, και διατίθενται στην αγορά στο πλαίσιο του ευέλικτου συστήματος, σε κάθε κατηγορία ισχύος. Μια αύξηση του αριθμού από το 20 % στο 50 % των ετήσιων πωλήσεων ή, εναλλακτικά, προσαρμογή του μέγιστου αριθμού κινητήρων που μπορούν να διατεθούν στην αγορά στο πλαίσιο του ευέλικτου συστήματος.

Η προθεσμία λήξεως των μέτρων αυτών είναι η 31η Δεκεμβρίου 2013.

3.3

Η προτεινόμενη επιλογή προβλέπει, κατά συνέπεια, την ενίσχυση του υφιστάμενου ευέλικτου συστήματος. Η λύση αυτή θεωρείται η πιο κατάλληλη από πλευράς ισορροπίας μεταξύ του περιβαλλοντικού αντικτύπου και των επακόλουθων οικονομικών οφελών χάρη στη μείωση του κόστους που απαιτείται για να μπορέσει η αγορά να συμμορφωθεί στα νέα όρια εκπομπών. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η αύξηση της ευελιξίας προβλεπόταν εξάλλου στο άρθρο 4 § 8 της οδηγίας 2000/25/ΕΚ.

4.1

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την προσέγγιση της Επιτροπής, με στόχο την εξασφάλιση μεγαλύτερης ευελιξίας στα διάφορα στάδια της εφαρμογής των επιτρεπόμενων ορίων για κινητήρες που τοποθετούνται σε γεωργικούς ή δασικούς ελκυστήρες όσον αφορά τις εκπομπές μονοξειδίου του άνθρακα, οξειδίων του αζώτου, υδρογονανθράκων και σωματιδίων.

4.2

Η ΕΟΚΕ συμμερίζεται τους προβληματισμούς της Επιτροπής να διατηρήσει τα επίπεδα ανταγωνισμού και απασχόλησης της ευρωπαϊκής βιομηχανίας γεωργικών και δασικών ελκυστήρων ενόψει των επιπτώσεων της διεθνούς οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης, παράλληλα όμως τονίζει την ανάγκη να επιδιωχθεί υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος και της ευημερίας των ευρωπαίων πολιτών.

4.3

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει συνεπώς την πρόταση της Επιτροπής να αυξήσει σε 50 % το ποσοστό ευελιξίας σε τομείς που καλύπτονται ήδη από τους ευέλικτους μηχανισμούς που προβλέπει η οδηγία του 2000 και οι μετέπειτα τροποποιήσεις της σχετικά με τις εκπομπές καυσαερίων από γεωργικούς ή δασικούς ελκυστήρες, μόνο για το στάδιο IIIB.

4.4

Γενικότερα, η ΕΟΚΕ θεωρεί θεμελιώδη την προώθηση των κοινών προσπαθειών σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, για την ανάπτυξη ενιαίων τεχνικών προτύπων αποδεκτών από όλους προκειμένου να προωθηθούν οι παγκόσμιες συναλλαγές, με στόχο την εναρμόνιση, όλο και περισσότερο, των ορίων εκπομπών που ισχύουν στην ΕΕ με τα όρια που εφαρμόζονται ή προβλέπονται σε τρίτες χώρες. Για τον σκοπό αυτό, η Οικονομική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη (UNECE) στη Γενεύη φαίνεται να είναι το πλέον αρμόδιο όργανο.

4.5

Ιδιαίτερης προσοχής χρήζουν οι ΜΜΕ του τομέα, για τις οποίες η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι οι ευέλικτοι μηχανισμοί συμμόρφωσης, οι χρόνοι παράδοσης και οι προθεσμίες για τη μετάβαση μεταξύ των διαφόρων σταδίων είναι ιδιαίτερα επαχθείς, δεδομένου του κόστους προσαρμογής των μηχανημάτων και των κινητήρων, το οποίο είναι προφανώς πολύ πιο υψηλό για τις μικρότερες επιχειρήσεις από το κόστος που αντιμετωπίζουν τα μεγάλα βιομηχανικά συγκροτήματα. Εξ ου και η ανάγκη να δοθεί κατά παρέκκλιση στις ΜΜΕ η επιλογή του συγκεκριμένου αριθμού κινητήρων.

4.6

Η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι δεν είναι απαραίτητο μόνο να τεθούν αυστηρά όρια, αλλά επίσης, να ελέγχονται οι μέθοδοι δοκιμής που να επιβεβαιώνουν τις εκπομπές τους σε πραγματικές συνθήκες χρήσης μέσω σχεδίων παρακολούθησης των εκπομπών των κινητήρων που πραγματοποιούνται από τους κατασκευαστές κινητήρων ή από τις αρχές επιτήρησης στο πλαίσιο των συστημάτων «ελέγχου εν λειτουργία» (in service conformity).

4.7

Η ΕΟΚΕ έχει επίγνωση του γεγονότος ότι τα πιο φιλόδοξα επίπεδα μείωσης των εκπομπών απαιτούν την υιοθέτηση συστημάτων μετά την τροποποίηση. Θεωρεί, επομένως, ουσιώδες τα συστήματα αυτά να μην αλλάζουν και οι φορείς εκμετάλλευσης να εξασφαλίζουν σωστή συντήρηση ώστε να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότητά τους καθ' όλη την αναμενόμενη διάρκεια ζωής των ελκυστήρων. Σε αντίθετη περίπτωση, οι εκπομπές του κινητήρα θα είναι χειρότερες από τις εκπομπές κινητήρων που συμμορφώνονται σε απαιτήσεις προηγούμενων σταδίων. Σήμερα, η οδηγία προβλέπει ελάχιστους κανόνες για την συντήρηση και κανέναν κατά της καταστρατήγησης των συστημάτων και ιδίως του λογισμικού λειτουργίας τους. Η ΕΟΚΕ συνιστά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να θεσπίσει, το συντομότερο δυνατόν, διατάξεις που να εμποδίζουν τη λειτουργία γεωργικών και δασικών ελκυστήρων αν τα συστήματα μετά την τροποποίηση δεν συντηρούνται ορθά και να εμποδίζουν την πρόσβαση τρίτων, χωρίς τη ρητή άδεια των κατασκευαστών, στα λογισμικά συστήματα που εποπτεύουν τη σωστή λειτουργία και τον έλεγχο των εκπομπών.