19.8.2010   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

CE 224/23

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενεργειακή ασφάλεια αποτελεί ουσιαστική συνιστώσα της συνολικής ασφάλειας, σταθερότητας και ευημερίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και βασικό στοιχείο για την επίτευξη της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης στην Ευρώπη, για την οποία ωστόσο εξακολουθεί να μην υφίσταται κάποια βάση στο πλαίσιο των Συνθηκών,

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η απουσία γνήσιας και αποτελεσματικής κοινής εξωτερικής ευρωπαϊκής πολιτικής για την ενεργειακή ασφάλεια υπονομεύει σοβαρά την συνεκτικότητα και την αξιοπιστία της εξωτερικής δράσης της ΕΕ,

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η εξάρτηση της ΕΕ από τις εισαγωγές ενέργειας είναι σήμερα σημαντική και αναμένεται να αυξηθεί με βάση τα τρέχοντα δεδομένα,

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά την πτώση των τιμών πετρελαίου και αερίου συνεπεία της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, η αργή πρόοδος προς τη μετάβαση σε περισσότερο βιώσιμα καύσιμα, η μείωση της παραγωγής πετρελαίου και αερίου σε παγκόσμιο επίπεδο παρά τις πηγές που πρόσφατα ανακαλύφθηκαν και η συνεχιζόμενη αύξηση της ζήτησης, αναπόφευκτα θα οδηγήσουν στην επάνοδο ασφυκτικών συνθηκών στις αγορές ορυκτών καυσίμων και στην άνοδο της εξάρτησης των καταναλωτριών χωρών από τις εισαγωγές μόλις τερματιστεί η κρίση,

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλά κράτη μέλη εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από έναν μόνο προμηθευτή φυσικού αερίου και ότι μια απροειδοποίητη διακοπή της προμήθειας αερίου μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα, όπως αποδείχθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης του αερίου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας στις αρχές του 2009,

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένα κράτη μέλη δεν διαθέτουν επαρκή φυσικά αποθέματα για να αντιμετωπίσουν συνθήκες κρίσης,

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι λόγω της τρέχουσας και αυξανόμενης εξάρτησης από τον ενεργειακό εφοδιασμό από περιοχές ασταθείς από πολιτική άποψη, οι προσπάθειες για την εξασφάλιση της ασφάλειας εφοδιασμού αποκλειστικά σε εθνικό επίπεδο απεδείχθησαν ανεπαρκείς και δεν διασφαλίζουν τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα όλων των κρατών μελών της ΕΕ,

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υπάρχοντες μηχανισμοί έγκαιρης προειδοποίησης αποδείχθηκαν ανεπαρκείς ως προς την πρόβλεψη της κρίσης του φυσικού αερίου τον Ιανουάριο του 2009,

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν προβλέψιμες απειλές σε σχέση με την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού όσο οι προμηθεύτριες χώρες και οι χώρες διέλευσης δεν συμμορφούνται με κοινούς και διαφανείς κανόνες όπως αυτοί προσδιορίζονται στην Συνθήκη Ενεργειακού Χάρτη και στο Πρωτόκολλο Διαμετακόμισης,

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η προσήλωση στην ενεργειακή απόδοση στο εσωτερικό και το εξωτερικό και η σημαντική στροφή προς πολύ μεγαλύτερο μερίδιο ανανεώσιμων ενεργειών στο σημερινό ενεργειακό μείγμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα είχε μείζονες συνέπειες όσον αφορά τη μείωση της εξάρτησής της από τις εισαγωγές ενέργειας και αφενός θα βελτίωνε κατ' αυτόν τον τρόπο την ενεργειακή της ασφάλεια και αφετέρου θα την βοηθούσε να υλοποιήσει τη δέσμευσή της να μειώσει τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου κατά 20 % έως το 2020 ή και περισσότερο, εφόσον επιτευχθεί συμφωνία στην Κοπεγχάγη,

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι μια πολύ αποδοτική όσον αφορά τη σχέση κόστους/οφέλους λύση προκειμένου να μειωθεί η ενεργειακή εξάρτηση της ΕΕ είναι να ενθαρρυνθούν η εξοικονόμηση ενέργειας, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η ενεργειακή αποδοτικότητα, που συμβάλλουν επίσης στην καταπολέμηση της κλιματικής μεταβολής και στην προσπάθεια δημιουργίας μιας οικονομίας υψηλής ενεργειακής απόδοσης,

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η στενή συνεργασία στον τομέα του ενεργειακού εφοδιασμού αποτελεί ένα από τα αποτελεσματικότερα και πλέον απαραίτητα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης στις σχέσεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των γειτονικών κρατών,

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι μολονότι έχουν ήδη γίνει κάποιες ενέργειες, υφίσταται ανάγκη να διαμορφωθεί μια πραγματικά κοινή ενεργειακή πολιτική σε σχέση με τη ρύθμιση της εσωτερικής αγοράς, αν και όχι σε σχέση με το ενεργειακό μείγμα που εξακολουθεί να εμπίπτει στην αρμοδιότητα των κρατών μελών, καθώς και με τις εξωτερικές πτυχές, πολιτική που θα λαμβάνει υπόψη τα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα όλων των κρατών μελών,

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι μία κοινή εξωτερική πολιτική στον τομέα της ενέργειας, βασισμένη στην αλληλεγγύη, στη διαφοροποίηση, στην ενότητα στην υπεράσπιση κοινών συμφερόντων, στην ενίσχυση της συνεργασίας με τις μεγάλες χώρες παραγωγής, μεταφοράς και κατανάλωσης ενέργειας, καθώς και στην προώθηση της αειφορίας θα δημιουργούσε συνέργειες που θα διασφάλιζαν τον εφοδιασμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα ενίσχυε τη θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την ικανότητα για την ανάληψη δράσης σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και την αξιοπιστία της ως διεθνούς παράγοντα,

1.

αναμένει από το Συμβούλιο, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διαδραματίσουν από κοινού ισχυρότερο στρατηγικό πρωταγωνιστικό ρόλο για τη διαμόρφωση μιας κοινής ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής για την ενεργειακή ασφάλεια, όπως ζήτησε με το προαναφερθέν ψήφισμά του της 26ης Σεπτεμβρίου 2007·

2.

χαιρετίζει τα μέτρα για τη διαφοροποίηση και βελτίωση της ενεργειακής ασφάλειας της ΕΕ που πρότεινε η Επιτροπή στο πλαίσιο της δεύτερης στρατηγικής ενεργειακής ανασκόπησης του τομέα της ενέργειας· θεωρεί ωστόσο ότι χρειάζονται σαφώς προσδιορισμένες προτεραιότητες και ταχεία δράση για την εφαρμογή τους, κρατώντας το Κοινοβούλιο πλήρως ενήμερο·

3.

επαναλαμβάνει ότι η ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς ενέργειας έχει ζωτική σημασία για την αποτροπή μελλοντικών διακοπών και κρίσεων στον εφοδιασμό με φυσικό αέριο πράγμα που ισχύει και για τη διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών· υπογραμμίζει, συνεπώς, την ανάγκη για αύξηση των επενδύσεων στις ανανεώσιμες ενέργειες, στις πηγές παραγωγής ενέργειας με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και στην ενεργειακή απόδοση, που πρέπει να αποτελούν βασικό μέρος του σχεδίου δράσης για την ενέργεια την περίοδο 2010-2014·

4.

χαιρετίζει τις προαναφερθείσες νέες προτάσεις κανονισμών σχετικά με μέτρα για την κατοχύρωση της ασφάλειας του εφοδιασμού με αέριο και για επενδυτικά προγράμματα σε ενεργειακές υποδομές στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα που συμβάλλουν στην καλύτερη ασφάλεια του εφοδιασμού με αέριο στην ΕΕ εξασφαλίζοντας ότι τα κράτη μέλη θα ενεργήσουν προληπτικά και θα βελτιώσουν τους μηχανισμούς διαχείρισης των κρίσεων με μεγαλύτερη διαφάνεια και λιγότερη γραφειοκρατία·

5.

ζητεί να καταβληθούν μεγαλύτερες προσπάθειες για την αντιμετώπιση δυνητικών προβλημάτων στον τομέα του ενεργειακού εφοδιασμού προκειμένου να αποφευχθούν μελλοντικές αναταραχές με την ενίσχυση, μεταξύ άλλων, της αποτελεσματικότητας του Δικτύου Ανταποκριτών Ασφάλειας σε Θέματα Ενέργειας (NESCO) και καλεί την Επιτροπή να επανεξετάσει επειγόντως τους υφιστάμενους μηχανισμούς έγκαιρης προειδοποίησης, το NESCO και άλλα μέσα που έχουν αποδειχθεί ανεπαρκή υπό το φως της ενεργειακής κρίσης Ρωσίας-Ουκρανίας το 2009·

6.

καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της να αναπτύξουν την αποθήκευση αερίου με ικανότητα ταχείας αποδέσμευσης·

7.

θεωρεί ότι η βελτίωση των διασυνδέσεων εντός Ευρώπης είναι ουσιώδους σημασίας δεδομένου ότι η κάλυψη των υφισταμένων κενών είναι σημαντική για την εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και την ενεργειακή αλληλεγγύη· χαιρετίζει σχετικά τη συμφωνία για τη χρηματοδότηση προγραμμάτων υποδομής ως τμήμα του ευρωπαϊκού σχεδίου οικονομικής ανάκαμψης (250 εκατομμύρια ευρώ), και την ιδέα να αποκτήσει η Ευρώπη νέο ευρωπαϊκό υπερδίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου· επιμένει όμως ότι είναι απαραίτητη η γενική αύξηση της δημόσιας χρηματοδότησης στον τομέα της ενεργειακής ασφάλειας·

8.

υπογραμμίζει τον επείγοντα χαρακτήρα της υλοποίησης στρατηγικών προγραμμάτων με στόχο τη διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού, ιδίως στον Νότιο Διάδρομο· συγχαίρει, στο πλαίσιο αυτό της μείωσης της εξάρτησης από το ρωσικό εφοδιασμό, τις κυβερνήσεις της Αυστρίας, Βουλγαρίας, Ουγγαρίας, Ρουμανίας και Τουρκίας που στις 13 Ιουλίου 2009 υπέγραψαν τη διακυβερνητική συμφωνία σχετικά με ένα νομικό πλαίσιο για τον αγωγό Nabucco, σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της υλοποίησης του εν λόγω προγράμματος προτεραιότητας της ΕΕ, υπογραμμίζει όμως ταυτόχρονα τη σημασία ενός γενικού καθεστώτος για την ανάπτυξη του διαδρόμου που θα συνδέει την ΕΕ με νέες πηγές αερίου από τη Μέση Ανατολή και την περιοχή της Κασπίας, ανεξαρτήτως μιας συγκεκριμένης εταιρίας ή αγωγού και με πρωταρχικό στόχο την ταχεία υλοποίηση της σύνδεσης αυτής· καλεί επειγόντως τις εταιρίες και τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη να κατοχυρώσουν σε στενή συνεργασία με την Επιτροπή τις αρχικές συμφωνίες με τους μελλοντικούς προμηθευτές που θα τροφοδοτήσουν τους αγωγούς·

9.

τονίζει ότι η ΕΕ πρέπει να προσέλθει σε στενό διάλογο με τους βασικούς προμηθευτές ενέργειας με στόχο να ενισχυθεί η ενεργειακή ανεξαρτησία και η ενεργειακή ασφάλεια ολόκληρης της ΕΕ, αποδίδοντας ιδιαίτερη προσοχή στην αύξηση της αποδοτικότητας, την ισότιμη πρόσβαση στην αγορά, τη μη εισαγωγή διακρίσεων και τη διαφάνεια·

10.

θεωρεί ότι ο διάλογος για την ενέργεια δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να υποκαταστήσει τους ειλικρινείς και στοχεύοντες στην επίτευξη αποτελεσμάτων διαλόγους για τα ανθρώπινα δικαιώματα και ότι η προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου και η ενεργειακή ασφάλεια πρέπει να αποτελέσουν ζήτημα προτεραιότητας στο θεματολόγιο της επόμενης συνόδου κορυφής ΕΕ-Ρωσίας και να καταστούν αναπόσπαστο τμήμα της νέας συμφωνίας ΕΕ-Ρωσίας·

11.

προτείνει την ανάπτυξη κοινής προσέγγισης της ΕΕ όσον αφορά τις διαπραγματεύσεις κανόνων διέλευσης και τελών με τους εξωτερικούς εταίρους και καλεί τα κράτη μέλη να προβούν σε ενημέρωση μεταξύ τους και με την Επιτροπή σχετικά με στρατηγικές αποφάσεις και συμφωνίες που αφορούν σχέδια υποδομής στον τομέα της ενέργειας·

12.

καλεί την Επιτροπή να αναλάβει αμέσως δράση κατά των επιθετικών εξαγορών εκ μέρους ξένων οντοτήτων που δεν χαρακτηρίζονται από διαφάνεια στην ενεργειακή αγορά της ΕΕ και να εφαρμόσει αυστηρά τους κανόνες ανταγωνισμού της ΕΕ· εκφράζει την έντονη ανησυχία του για την πρόσφατη εξαγορά εκ μέρους της Surgutneftegas μετοχών της ουγγρικής εταιρίας ενέργειας MOL και για την αδυναμία της Surgutneftegas να αποκαλύψει τη δομή ιδιοκτησίας της και την ταυτότητα του τελικού ιδιοκτήτη όπως ευλόγως απαιτεί η ουγγρική ρυθμιστική αρχή της αγοράς ενέργειας· καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει τις δραστηριότητες των μη διαφανών ξένων οντοτήτων όπως η CENTREX που πρόσφατα εξαγόρασε το 20 % της αυστριακής εταιρίας εμπορίας και αποθήκευσης Baumgarten·

13.

καλεί την ΕΕ να συνεργαστεί με τις χώρες της περιοχής της Βόρειας Θάλασσας λαμβάνοντας υπόψη τις μεγάλες δυνατότητές τους από πλευράς ενεργειακών πόρων, ιδιαίτερα με την παραγωγή υπεράκτιας αιολικής ενέργειας·

14.

καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να συνεργαστούν με τα κράτη μέλη που βρίσκονται στην Μεσόγειο και τις χώρες της Βόρειας Αφρικής δεδομένου του σημαντικού δυναμικού τους από πλευράς ενεργειακών πόρων και των ουσιαστικών ευκαιριών για την ίδια την ανάπτυξή τους ιδίως στο πλαίσιο της διαδικασίας της Βαρκελώνης· ενθαρρύνει ειδικότερα τη χρήση ηλιακής και αιολικής ενέργειας στις περιοχές αυτές· χαιρετίζει την πρόσφατη πρόοδο της βιομηχανικής πρωτοβουλίας DESERTEC για την ανάπτυξη ευρείας κλίμακας ηλιακού ενεργειακού δυναμικού στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική· τονίζει ότι η δράση της ΕΕ σε σχέση με το πρόγραμμα DESERTEC πρέπει να χαρακτηρίζεται από συνέπεια και να συμβάλει ενεργά στην ανάπτυξη των χωρών της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής· καλεί ως εκ τούτου τις εταιρίες και τα κράτη μέλη που εμπλέκονται στο πρόγραμμα αυτό - σε στενή συνεργασία με την Επιτροπή - να προωθήσουν την ανάπτυξη με μια πραγματική μεταφορά τεχνολογίας και δημιουργίας ικανοτήτων των τοπικών εταιριών και της κοινωνίας των πολιτών προκειμένου να εξασφαλιστεί η ιδιοκτησία και να δημιουργηθεί μια διαρκής εταιρική σχέση με τις χώρες της Μεσογείου όπου θα αναπτυχθεί το DESERTEC·

15.

τονίζει με έμφαση τη στρατηγική σημασία της Αρκτικής για την Ευρωπαϊκή Ένωση με το άνοιγμα της διόδου Βορρά-Ανατολής από πλευράς ενεργειακών πηγών, περιβάλλοντος, βιοποικιλότητας και μεταφορών·

16.

τονίζει με έμφαση ότι η πρόοδος στη χάραξη κοινής ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την έναρξη εφαρμογής της Συνθήκης της Λισαβόνας· καλεί επειγόντως την ΕΕ και τα κράτη μέλη να λάβουν μέτρα για την εξασφάλιση δεσμευτικής, σταδιακής και συνολικής βάσης στο πλαίσιο της Συνθήκης για κοινό ευρωπαϊκό ενεργειακό εφοδιασμό και κοινή ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια· ζητεί την ταχεία επικύρωση της Συνθήκης της Λισαβόνας, η οποία περιέχει ρήτρα ενεργειακής αλληλεγγύης και καθιστά την ενεργειακή πολιτική ζήτημα κοινής ευθύνης της ΕΕ και των κρατών μελών, ως βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση·

17.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.