83η ΣΫΝΟΔΟΣ ΟΛΟΜΈΛΕΙΑΣ ΤΗΣ 9ΗΣ ΚΑΙ 10ΗΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΊΟΥ 2010

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Συντονισμένες και βιώσιμες δράσεις για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας και ενίσχυση των δεσμών της με τις περιφέρειες»

(2010/C 175/01)

I.   ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,

1.   υπενθυμίζει ότι η αυτοκινητοβιομηχανία αποτελεί στρατηγικό κλάδο για την ΕΕ διότι αντιπροσωπεύει περίπου 12 εκατομμύρια άμεσες ή έμμεσες θέσεις εργασίας. Μέσω των κατασκευαστών αυτοκινήτων και εξοπλισμού, ο κλάδος του αυτοκινήτου είναι παρών σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή επικράτεια·

2.   διαπιστώνει ότι η αυτοκινητοβιομηχανία διέρχεται σοβαρή κρίση, η οποία κινδυνεύει να επιδεινωθεί τους προσεχείς μήνες και θα έχει επιπτώσεις σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή οικονομία·

3.   θεωρεί ότι λόγω της παρούσας πολιτικής και οικονομικής συγκυρίας η ΕΕ πρέπει να επανεξετάσει την υποστήριξή της προς τους βασικούς οικονομικούς τομείς όσον αφορά τις θέσεις εργασίας και τις δυνατότητες αειφόρου ανάπτυξης·

4.   ζητά μια «νέα συμφωνία» («New Deal») που να καλύπτει ολόκληρο τον κλάδο της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας·

5.   φρονεί ότι είναι σήμερα ζωτικής σημασίας να αναληφθεί η αναγκαία προσπάθεια συνεννόησης από εκείνους που προβαίνουν σε παραγγελίες προς τη βιομηχανία και από τις αρμόδιες δημόσιες αρχές·

Μείζονες προκλήσεις

6.   εκτιμά ότι με το τέλος των εκτάκτων ενισχύσεων του ευρωπαϊκού σχεδίου ανάκαμψης και των αντίστοιχων εθνικών σχεδίων θα καταστεί εμφανής η τεράστια υπερβάλλουσα παραγωγική ικανότητα της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας, η οποία και θα υποχρεωθεί να μειώσει την ικανότητα παραγωγής της. Πολλά εργοστάσια συναρμολόγησης και πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις απειλούνται έτσι σε όλη την Ευρώπη·

7.   τονίζει ότι οι επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι στον κλάδο του αυτοκινήτου αντιμετωπίζουν αυξανόμενες ανάγκες από πλευράς κατάρτισης, εσωτερικού και εξωτερικού επαγγελματικού αναπροσανατολισμού και κοινωνικής καινοτομίας·

8.   επισημαίνει την εξέλιξη της ζήτησης των καταναλωτών, οι οποίοι επιθυμούν οχήματα λιγότερο ρυπογόνα, πιο αξιόπιστα και σε προσιτές τιμές·

9.   υπογραμμίζει ότι ο κλάδος της αυτοκινητοβιομηχανίας αντιμετωπίζει νέες τεχνολογικές προκλήσεις· είναι λοιπόν σημαντικό να αναπτυχθούν νέες βιώσιμες επιλογές μεταφοράς ·

Ευελιξία των υπαρχόντων ευρωπαϊκών μέσων

10.   με λύπη της διαπιστώνει ότι τα υπάρχοντα ευρωπαϊκά μέσα δεν είναι όλα προσαρμοσμένα ώστε να ανταποκρίνονται ταχέως στις διάφορες καταστάσεις που αντιμετωπίζουν οι οικονομικοί παράγοντες·

11.   εκφράζει ιδιαίτερα τη λύπη της για τη μακρά και έμμεση διαδικασία που απαιτείται για την απόκτηση πόρων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση·

12.   στηλιτεύει τις δυσκολίες που συναντούν ορισμένες περιφερειακές αρχές προκειμένου να επιτύχουν την τροποποίηση του επιχειρησιακού τους προγράμματος στο πλαίσιο του ΕΓΤΑΑ, με στόχο την προσαρμογή του στην κρίση· ωστόσο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε αρχικά ενθαρρύνει τις προσαρμογές αυτές·

13.   ζητά από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να επιληφθεί των εν λόγω θεμάτων·

Δημιουργία ενός στρατηγικού πλαισίου διαβουλεύσεων

14.   τονίζει ότι το μέλλον πολλών ευρωπαϊκών περιοχών εξαρτάται κατά κύριο λόγο από τις αποφάσεις που λαμβάνουν οι κατασκευαστές αυτοκινήτων·

15.   συνιστά να εντατικοποιηθεί προκαταρκτικός διάλογος μεταξύ Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κρατών μελών, ενδιαφερομένων τοπικών αρχών, κατασκευαστών αυτοκινήτων και επαγγελματικών οργανώσεων (1). Ο διάλογος αυτός θα επιτρέψει να προβλεφθούν οι σημαντικότερες αναδιαρθρώσεις, οι οποίες είναι αναπόφευκτες, και να εφαρμοστούν τα αναγκαία μέτρα για τη διαχείριση των μεταβολών·

16.   ευελπιστεί επίσης ότι θα διατηρηθεί η ομάδα υψηλού επιπέδου CARS 21 και ότι θα αρχίσει τις εργασίες της ήδη από τους πρώτους μήνες του 2010, ώστε να δοθούν συντονισμένες και μακροπρόθεσμες απαντήσεις στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κλάδος της αυτοκινητοβιομηχανίας. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να εκπροσωπηθούν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές και να ακουσθούν όλες οι απόψεις·

17.   προτείνει να ιδρυθεί ένα ευρωπαϊκό παρατηρητήριο για την εξέλιξη του κλάδου της αυτοκινητοβιομηχανίας προκειμένου να υποστηριχθούν οι εργασίες της ομάδας Cars 21, των φορέων του κλάδου και των ενδιαφερομένων δημοσίων αρχών·

Μια «νέα συμφωνία» («New Deal») για τον κλάδο του αυτοκινήτου

18.   καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να χαράξει μακροπρόθεσμη βιομηχανική πολιτική για τον κλάδο του αυτοκινήτου, η οποία θα στηρίζεται στις υπάρχουσες πρωτοβουλίες, θα ενσωματώνει την περιφερειακή διάσταση και θα συμβάλλει στην επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων ανταγωνιστικότητας, εδαφικής συνοχής, αειφόρου ανάπτυξης και καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής·

19.   καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επιδείξει ιδιαίτερη προσοχή στη διατήρηση των βιομηχανικών ικανοτήτων που δημιουργήθηκαν με πόρους των ευρωπαϊκών διαρθρωτικών ταμείων·

20.   παροτρύνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κατά τον προβληματισμό της σχετικά με την πολιτική αυτή, να στηριχθεί στους φορείς που εκπροσωπούνται στην ομάδα υψηλού επιπέδου Cars 21·

21.   συνιστά να ολοκληρωθεί η εν λόγω βιομηχανική πολιτική και να συμπεριλάβει ειδικότερα τους ακόλουθους κανόνες:

Πρόσβαση των κατασκευαστών εξοπλισμού στη χρηματοδότηση

22.   προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αυξήσει τις δυνατότητες των τοπικών και των περιφερειακών αρχών να ενισχύουν, στο πλαίσιο της εσωτερικής αγοράς, τις επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν δυσκολίες·

23.   επισημαίνει τις σοβαρές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι μικρομεσαίοι κατασκευαστές εξοπλισμού όσον αφορά την απόκτηση πρόσβασης σε πιστώσεις, παρά τη μακροχρόνια οικονομική τους βιωσιμότητα·

24.   προτείνει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στα κράτη μέλη να διευκολύνουν την εφαρμογή του χρηματοδοτικού συστήματος για τις επιχειρήσεις αυτές (2)·

Φιλόδοξη πολιτική έρευνας και καινοτομίας

25.   προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε συνεννόηση με τους σχετικούς φορείς και με βάση αυστηρές επιστημονικές αναλύσεις, να επιλέξει μειωμένο αριθμό τεχνολογικών λύσεων, τις οποίες θα πρέπει να υποστηρίξει κατά προτεραιότητα προκειμένου να προαχθεί η ανάπτυξη του αυτοκινήτου χωρίς εκπομπές άνθρακα·

26.   συνιστά να διατεθούν πρόσθετες χρηματοδοτήσεις στην πρωτοβουλία «Πράσινο Αυτοκίνητο» και στο θεματικό πεδίο «Μεταφορές» του 7ου προγράμματος πλαισίου έρευνας και ανάπτυξης·

27.   υπογραμμίζει την ανάγκη ανάληψης ισχυρών δράσεων για την ενημέρωση, την ευαισθητοποίηση και την εξοικείωση των καταναλωτών με τεχνολογίες που προάγουν την καθαρή κινητικότητα·

28.   προτείνει να διαμορφωθούν ταχέως οι απαραίτητες δομές και τα αναγκαία πρότυπα ανάπτυξης για την εισαγωγή στην αγορά νέων τεχνολογιών (π.χ. το ηλεκτρικό όχημα) (3)·

29.   παρακινεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναλάβει διερευνητική δράση όσον αφορά τις δυνατότητες ενίσχυσης της καινοτομίας στον κλάδο του αυτοκινήτου, με δημόσιες προσκλήσεις υποβολής προσφορών πριν από τη διάθεση στο εμπόριο·

Παροχή της κατάλληλης κατάρτισης

30.   τονίζει ότι ο σχεδιασμός, η παραγωγή και η συντήρηση των οχημάτων απαιτούν ολοένα και πιο εξελιγμένες τεχνολογίες, οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία νέων αναγκών κατάρτισης·

31.   συνιστά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στα κράτη μέλη να διευκολύνουν από τώρα την ανάπτυξη και την πρόσβαση σε μαθήματα αρχικής και συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης για τις νέες αυτές τεχνολογίες·

32.   παρακινεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διευκολύνουν τις δράσεις εξωτερικού επαγγελματικού αναπροσανατολισμού, δηλαδή σε νέους τομείς·

Τονωτική ρύθμιση

33.   επισημαίνει την ικανότητα της ευρωπαϊκής νομοθεσίας να επιταχύνει την τεχνολογική μετάβαση σε πιο καθαρά οχήματα·

34.   καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συνεχίσει τις προσπάθειές της υπέρ της μείωσης του οικολογικού αποτυπώματος των οχημάτων, λαμβάνοντας συγχρόνως υπόψη την ικανότητα προσαρμογής των επιχειρήσεων·

35.   εκτιμά ότι κάθε νέα νομοθεσία θα πρέπει να συνοδεύεται από χρηματοδοτήσεις για την έρευνα και ανάπτυξη που θα επιτρέπουν στις επιχειρήσεις, ιδιαίτερα στις μικρομεσαίες, να αντιμετωπίσουν την αντίστοιχη τεχνολογική πρόκληση·

(1)  Η άτυπη συνεδρίαση της 13ης Μαρτίου 2009, κατά την οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συγκάλεσε τους υπουργούς των ενδιαφερομένων κρατών και εκπροσώπους της General Motors, πρέπει να επαναληφθεί και να καθιερωθεί κατά τρόπο συστηματικό και με τους άλλους κατασκευαστές που είναι παρόντες στην ευρωπαϊκή επικράτεια.

(2)  Π.χ. σύμφωνα με το πρότυπο της «αντίστροφης αγοράς απαιτήσεων» (reverse factoring) που εφαρμόσθηκε στις ΗΠΑ και ζητείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση Κατασκευαστών Εξοπλισμού (CLEPA).

(3)  Η γαλλογερμανική ομάδα εργασίας για τη βιομηχανική πολιτική αποτελεί εξαιρετικό παράδειγμα δράσης που στοχεύει στην ταχύτερη διαμόρφωση των απαραίτητων κανόνων και προτύπων. Πράγματι, η αποστολή της συνίσταται στη διερεύνηση των δυνατοτήτων συνεργασίας και στην ανάληψη νέων γαλλογερμανικών πρωτοβουλιών στον τομέα της ηλεκτροκινητικότητας.