52002PC0437

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για τη χορήγηση συμπληρωματικής μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη

(υποβληθείσα από την Επιτροπή)

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1. Εισαγωγή

Για την παγίωση της ειρηνευτικής συμφωνίας του Dayton που υπογράφηκε το 1995, η διεθνής κοινότητα ενέκρινε ένα μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα ανοικοδόμησης και ανασυγκρότησης ύψους 5,1 δισ. δολαρίων για την περίοδο 1996-99. Το 1998, στην τέταρτη διάσκεψη των χορηγών για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, ολόκληρη η διεθνής κοινότητα χαιρέτησε ομόφωνα τις συμφωνίες που συνάφθηκαν με τα θεσμικά όργανα του Bretton Woods, οι οποίες ανοίγουν το δρόμο για πιο αυτόνομη οικονομική ανάπτυξη, και αποφάσισε να συνεχίσει να στηρίζει σταθερά τα προγράμματα οικονομικής αναδιάρθρωσης και ανασυγκρότησης της χώρας.

Τα επιτεύγματα από την εποχή της υπογραφής της συμφωνίας του Dayton μέχρι σήμερα είναι πολλά. Η οικονομία έχει αρχίσει να αναλαμβάνει δυνάμεις, αναπτύσσονται δημοκρατικοί θεσμοί, οι εντάσεις μεταξύ των εθνοτήτων έχουν μειωθεί σε σημαντικό βαθμό και οι πρόσφυγες έχουν αρχίσει να επιστρέφουν στη χώρα. Το σύνταγμα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης αναθέτει περιορισμένες μόνον αρμοδιότητες στην κυβέρνηση του κράτους. Οι περίπλοκοι διακανονισμοί βάσει των οποίων οι Οντότητες, η Repulika Serbska (RS) και η Ομοσπονδία (FbiH), και η Brcko έχουν μεγάλο βαθμό αυτονομίας, της δημοσιονομικής πολιτικής περιλαμβανομένης, κατέστησαν πολλές φορές δύσκολη τη διαμόρφωση ενός ενιαίου προγράμματος για την εθνική πολιτική. Οι περίπλοκες αυτές συνταγματικές ρυθμίσεις, περιλαμβανομένου του σημαντικού ρόλου που διαδραματίζει ο Ανώτατος Εκπρόσωπος, έχουν καθοριστική σημασία για την ανάπτυξη του οικονομικού πλαισίου.

Η Κοινότητα υποστήριξε τη διαδικασία των οικονομικών μεταρρυθμίσεων στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη με την παροχή κοινοτικής μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής. Τον Μάιο του 1999, το Συμβούλιο αποφάσισε να χορηγήσει στην Βοσνία-Ερζεγοβίνη μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή αποτελούμενη από δανειακή διευκόλυνση το πολύ 20 εκατ. ευρώ και μια μη επιστρεπτέα διευκόλυνση το πολύ 40 εκατ. ευρώ (απόφαση 1999/325/ΕΚ), στο πλαίσιο ενός προγράμματος του ΔΝΤ (τριετής Συμφωνία stand-by) το οποίο είχε συμφωνηθεί τον Μάιο του 1998. Μετά την ολοκλήρωση της πρώτης επισκόπησης στο πλαίσιο του προγράμματος του ΔΝΤ τον Ιούνιο του 1999 και την πλήρη εξόφληση από τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη των οφειλών της προς την Κοινότητα και την ΕΤΕπ, η Επιτροπή αποδέσμευσε, τον Δεκέμβριο του 1999, μια πρώτη δόση συνολικού ύψους 25 εκατ. ευρώ (μη επιστρεπτέα συνδρομή 15 εκατ. ευρώ και δάνειο 10 εκατ. ευρώ). Μετά την ικανοποιητική πρόοδο που σημειώθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος του ΔΝΤ, την ολοκλήρωση της τέταρτης και πέμπτης επισκόπησης και την εκπλήρωση των ειδικών όρων της κοινοτικής συνδρομής στα τέλη του 2000 αποδεσμεύθηκε η δεύτερη δόση, ύψους 20 εκατ. ευρώ. Μετά την καθυστερημένη ολοκλήρωση από το Συμβούλιο του ΔΝΤ της έκτης και της έβδομης (και τελικής) ανασκόπησης της συμφωνίας stand-by και μετά από δύο αποστολές υπαλλήλων της Επιτροπής, θεωρήθηκε ότι σε γενικές γραμμές τηρήθηκαν οι ειδικοί όροι οικονομικής πολιτικής για την κοινοτική χρηματοδοτική συνδρομή και αποδεσμεύθηκε η τρίτη (και τελευταία) δόση της κοινοτικής συνδρομής (μη επιστρεπτέα συνδρομή 15 εκατ. ευρώ) στα τέλη του 2001.

Η Κοινότητα υποστήριξε, εκτός αυτού, τις μεταρρυθμίσεις της χώρας στο πλαίσιο του προγράμματος OBNOVA και, από το 2001, στο πλαίσιο του προγράμματος CARDS. Η τρέχουσα χρηματοδοτική συνδρομή στο πλαίσιο του προγράμματος CARDS, βάσει του εγγράφου εθνικής στρατηγικής 2002-2006, που εγκρίθηκε από την Επιτροπή τον Δεκέμβριο του 2001, αφορά την υποστήριξη μεταρρυθμίσεων και την ανάπτυξη θεσμικών φορέων με σκοπό την εφαρμογή των υποχρεώσεων μιας μελλοντικής Συμφωνίας Σύνδεσης και Σταθεροποίησης. Το ετήσιο πρόγραμμα CARDS για το 2002 που εγκρίθηκε από την Επιτροπή τον Μάιο του 2002 προβλέπει αναλήψεις υποχρεώσεων ύψους 71,9 εκατ. ευρώ. Το πολυετές ενδεικτικό πρόγραμμα προβλέπει 63 εκατ. ευρώ για το 2003. Επιπλέον, το ΕCHO χορήγησε πάνω από 1 δισ. ευρώ σε ανθρωπιστική βοήθεια από το 1991 και μετά (έπαυσε σταδιακά το 2000) και η ΕΤΕπ συνήψε δάνεια αξίας άνω των 160 εκατ. ευρώ. Τα κράτη μέλη χορήγησαν επίσης μεγάλες επιχορηγήσεις για ανθρωπιστική βοήθεια και για την αποκατάσταση της υποδομής μεταφορών, επικοινωνιών και κοινής ωφελείας.

Παρότι τα μέχρι σήμερα επιτεύγματα είναι πολλά, εξακολουθούν να υπάρχουν ορισμένες προκλήσεις. Τα βασικά θέματα που αντιμετωπίζουν οι αρχές είναι: η βαθύτερη οικονομική μεταρρύθμιση και η δημιουργία συνθηκών για αυτοσυντηρούμενη οικονομική ανάπτυξη με κινητήριο δύναμη την αγορά, η ταχύτερη επιστροφή των εκτοπισθέντων και των προσφύγων και ιδιαίτερα να δοθεί στους πολίτες η ευκαιρία να ασκήσουν τα δικαιώματα ιδιοκτησίας τους καθώς και η ενίσχυση της ανάπτυξης λειτουργικών και δημοκρατικά εκλεγμένων θεσμικών φορέων που θα στηρίζονται σε αποτελεσματικές και αξιοκρατικά λειτουργούσες δημόσιες υπηρεσίες και σε ένα υγιές οικονομικό πλαίσιο βασιζόμενο στο κράτος δικαίου.

Η μεταπολεμική περίοδος χαρακτηρίσθηκε από εκτεταμένη ανοικοδόμηση, χρηματοδοτούμενη και κατευθυνόμενη από τη διεθνή κοινότητα. Παρότι η χώρα παρουσίασε υψηλά επίπεδα ανάπτυξης μετά τον πόλεμο, το ΑΕΠ εξακολουθεί να βρίσκεται σε χαμηλότερα από τα προπολεμικά επίπεδα και να είναι το δεύτερο χαμηλότερο στην περιοχή. Η συνδρομή για την ανοικοδόμηση αναμένεται ότι θα ελαττωθεί τα επόμενα χρόνια πράγμα το οποίο θα έχει ως συνέπεια τη μείωση της έξωθεν τροφοδοτούμενης ανάπτυξης. Οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να συνεχισθούν ούτως ώστε να τεθούν τα θεμέλια για αυτοσυντηρούμενη και τροφοδοτούμενη από εσωτερικούς παράγοντες ανάπτυξη και δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Οι αρχές της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης προτίθενται να αντιμετωπίσουν τα θέματα αυτά στο πλαίσιο του επικείμενου προγράμματος του ΔΝΤ.

Η νέα συμφωνία stand-by του ΔΝΤ, της οποίας η έγκριση από το συμβούλιο του ΔΝΤ επίκειται, εστιάζεται σε πολιτικές για την μετά την ανοικοδόμηση ανάπτυξη της χώρας, με τη συνέχιση της εφαρμογής του καθεστώτος νομισματικού συμβουλίου και με πρόσθετη σημαντική δημοσιονομική εξυγίανση. Εκτός αυτού, το πρόγραμμα προβλέπει διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις όσον αφορά τη φορολογική πολιτική, τις ιδιωτικοποιήσεις και την εμπορική πολιτική καθώς και βελτιώσεις στο επιχειρηματικό περιβάλλον.

Η εξωτερική διατηρησιμότητα της οικονομίας της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης εξακολουθεί να παρουσιάζει προβλήματα λαμβάνοντας υπόψη τα μεγάλα ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και τις ασθενείς εισροές στον ιδιωτικό τομέα. Το ισοζύγιο πληρωμών, συνεπώς, θα συνεχίσει να βασίζεται σε επίσημη χρηματοδότηση για την κάλυψη των μεσοπρόθεσμων χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας.

Υπό τις περιστάσεις αυτές και μετά από διαβούλευση με την Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή, η Επιτροπή προτείνει σήμερα στο Συμβούλιο να εκδώσει απόφαση για τη χορήγηση συμπληρωματικής μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη.

2. Πρόσφατες οικονομικές επιδόσεις

Από πρόσφατα μακροοικονομικά στοιχεία απορρέει ότι οι υψηλοί ρυθμοί αύξησης του ΑΕΠ που συνόδευαν την ανοικοδόμηση της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης παρουσίασαν σταθερή μείωση και το 2000 έφθασαν για πρώτη φορά μετά το τέλος του πολέμου, σε μονοψήφια ποσοστά. Ο ρυθμός ανάπτυξης για το 2001 αναθεωρήθηκε προς τα κάτω από 5 % περίπου σε 2,3 %, εξαιτίας της επιβράδυνσης της οικονομίας στην Ομοσπονδία της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και την ύφεση στην Republika Serbska (RS). Τα επίσημα αριθμητικά στοιχεία δείχνουν εξαιρετικά υψηλά επίπεδα ανεργίας (περίπου 40 % του εργατικού δυναμικού το 2001) αλλά η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι το πραγματικό ποσοστό είναι το μισό του επίσημου. Ένα μέρος των "επίσημων" ανέργων είναι πιθανό να εργάζεται στην ανεπίσημη οικονομία, παρότι από τα στοιχεία μιας περιορισμένης έρευνας απορρέει το συμπέρασμα ότι τα ποσοστά φτώχιας για τους ανέργους είναι τριπλάσια ή πενταπλάσια από ότι για τους απασχολούμενους.

Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη επέτυχε σοβαρή δημοσιονομική εξυγίανση το περασμένο έτος, παρά την εξασθενημένη ανάπτυξη, και η καθαρή σώρευση ληξιπρόθεσμων πληρωμών μειώθηκε χάρη στον συμψηφισμό οφειλών και τη βελτιωμένη διαχείριση. Παρά ταύτα οι δημοσιονομικές επιδόσεις παραμένουν ασταθείς. Τα βασικά έσοδα των Οντοτήτων προέρχονται κυρίως από έμμεσους φόρους (πωλήσεων, ειδικούς φόρους κατανάλωσης και δασμούς) ενώ ο κρατικός προϋπολογισμός, ελλείψει ίδιων εσόδων, εξαρτάται ως επί το πλείστον από μεταφορές των Οντοτήτων για την εξυπηρέτηση του εξωτερικού χρέους, που αποτελεί μια από τις κυριότερες υποχρεώσεις. Το 2001, οι δαπάνες γενικής κυβέρνησης ήταν υψηλές με ποσοστό 56 % του ΑΕΠ. Όπως και το 2000, όταν δεν τηρήθηκαν τα όρια του προϋπολογισμού, το 2001 χρειάσθηκε να ληφθούν μέτρα στο πλαίσιο διορθωτικών ενεργειών σε επίπεδο FBiH και σε επίπεδο κράτους.

Η αυστηρή εφαρμογή των κανόνων του καθεστώτος νομισματικού συμβουλίου που θεσπίστηκαν στα μέσα του 1997, συνέβαλε στον μετριασμό των πληθωριστικών πιέσεων και οδήγησε στην σχεδόν γενικευμένη αποδοχή του κοινού νομίσματος, του μετατρέψιμου marka (KM), του οποίου η αρχική ισοτιμία με το γερμανικό μάρκο και, εν συνεχεία, με το ευρώ ήταν 1:1. Η προηγούμενη σημαντική διαφορά πληθωρισμού μεταξύ των δύο Οντοτήτων συγκλίνει πλέον σε χαμηλό επίπεδο: στην Ομοσπονδία της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης (FBiH) ο πληθωρισμός διατηρήθηκε αρκετά κάτω από το 2 % την περασμένη τριετία ενώ στην Republika Serbska (RS) παρουσίασε σταθερή επιβράδυνση για να φτάσει σε μονοψήφια ποσοστά το 2001. Η αυξανόμενη οικονομική ενοποίηση μεταξύ των δύο Οντοτήτων απετέλεσε καθοριστικό παράγοντα για τη σύγκλιση αυτή. Το ποσοστό πληθωρισμού για ολόκληρη τη χώρα εκτιμήθηκε σε 3 % για το 2001, επίπεδο που αντικατοπτρίζει την σταθεροποιητική επίδραση του νομισματικού συμβουλίου.

Η βασιζόμενη στον ΔΤΚ πραγματική συναλλαγματική ισοτιμία υποτιμήθηκε κατά περίπου 5% το 2001, αντικατοπτρίζοντας την κατακόρυφη αύξηση της αξίας του γιουγκοσλαβικού δηναρίου. Το γεγονός αυτό προσέφερε κάποια περιθώρια για αυξήσεις στο ανά μονάδα εργατικό κόστος, οι οποίες πρέπει να ελέγχονται στενά στο μέλλον ούτως ώστε να μην βλάψουν την ανταγωνιστικότητα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης.

Από πλευράς εξωτερικών συναλλαγών, το 2001 το ισοζύγιο πληρωμών επωφελήθηκε κάπως από την ανάκαμψη των εξαγωγών που ξεκίνησε το 2000 (οφειλόμενη εν μέρει στην εκ νέου πρόσβαση στη γιουγκοσλαβική αγορά) και από την υποχώρηση των εισαγωγών (οφειλόμενη κυρίως στη μείωση της χρηματοδότησης για την ανοικοδόμηση της χώρας). Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών (πλην μεταφορών) μειώθηκε ελαφρά από 22,2 % του ΑΕΠ το 2000 σε περίπου 20 % του ΑΕΠ, εξακολουθεί όμως να παραμένει υψηλό. Οι καθαρές άμεσες ξένες επενδύσεις κατά κεφαλή εκτιμώνται σε περίπου 33 δολάρια ΗΠΑ το 2001 αλλά εξακολουθούν να συγκαταλέγονται μεταξύ των χαμηλότερων στην περιοχή. Τα ακαθάριστα επίσημα συναλλαγματικά αποθέματα αυξήθηκαν πάνω από την αξία των εισαγωγών ενός πενταμήνου το 2001 χάρη στη μεγαλύτερη χρήση του εθνικού νομίσματος.

Στα τέλη του 2001, το εξωτερικό χρέος ανερχόταν σε 58 % του ΑΕΠ. Η εξυπηρέτηση του χρέους ως ποσοστού των εξαγωγών εμπορευμάτων είναι σχετικά χαμηλή και αντικατοπτρίζει, αφενός, ότι ένα μεγάλο μέρος του χρέους συνάφθηκε υπό ευνοϊκούς όρους και, αφετέρου, την ευνοϊκή αναδιαπραγμάτευση του χρέους. Εντούτοις, η συνολική εξυπηρέτηση του εξωτερικού χρέους θα αυξηθεί σημαντικά μεσοπρόθεσμα, από 81 εκατ. δολάρια το 2001 σε 134 εκατ. δολάρια το 2002 και 200 εκατ. δολάρια το 2004 (λόγος εξυπηρέτησης χρέους 7%).

3. ΜΕΣΟΠΡΟΘΕΣΜΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η νέα Συμφωνία stand-by (SBA), ύψους περίπου 89 εκατ. δολαρίων, της οποίας η έγκριση από το συμβούλιο του ΔΝΤ επίκειται, έχει διάρκεια 15 μηνών και καθορίζει το πλαίσιο οικονομικής πολιτικής από το 2002-2003. Στόχος των αρχών όσον αφορά το ΑΕΠ είναι να παρουσιάσει πραγματική αύξηση από 2½% το 2002 σε 4% το 2003, με γενικότερο μεσοπρόθεσμο στόχο ανάπτυξης 5-6% ετησίως. Άλλοι κύριοι στόχοι είναι η μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, η διατήρηση ισχυρών συναλλαγματικών αποθεμάτων και η διατήρηση του πληθωρισμού στα τρέχοντα χαμηλά επίπεδα. Η πολιτική αυτή βασίζεται σε τρεις άξονες: εφαρμογή συνετών δημοσιονομικών πολιτικών, αυστηρή τήρηση του καθεστώτος νομισματικού συμβουλίου και η συνέχιση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

Προβλέπεται δημοσιονομική εξυγίανση καθώς οι αρχές είναι αποφασισμένες να μειώσουν το συνολικό δημοσιονομικό έλλειμμα (μέθοδος accrual basis) από 6,3 % του ΑΕΠ το 2001 σε 3 % το 2003. Η μείωση οφείλεται στην εξοικονόμηση δαπανών από την αποστράτευση στρατευμένων το 2002 και σε άλλα μέτρα μείωσης των δαπανών όπως το πάγωμα των μισθών και των προσλήψεων. Ο λόγος δαπανών προς ΑΕΠ αναμένεται ότι θα μειωθεί από 61 % περίπου το 2001 σε 55 % το 2003. Από πλευράς εσόδων, θα καταβληθούν προσπάθειες να ενισχυθούν η φορολογική και τελωνειακή διοίκηση μέσω της καθιέρωσης, μεταξύ άλλων, του συστήματος του Αριθμού Φορολογικού Μητρώου και του συστήματος τελωνειακής πληροφόρησης 'ASYCUDA++'. Τα φορολογικά έσοδα αναμένεται ότι θα αυξηθούν κατά 1% του ΑΕΠ κατά την περίοδο αυτή αν και ο συνολικός λόγος εσόδων προς το ΑΕΠ μειώνεται κατά 3 % του ΑΕΠ σε 52 % το 2003 εξαιτίας της μείωσης των εσόδων από μη επιστρεπτέες διευκολύνσεις. Άλλα δημοσιονομικά μέτρα περιλαμβάνουν την συνεχιζόμενη εναρμόνιση των δημοσιονομικών συστημάτων μεταξύ των Οντοτήτων, την ολοκλήρωση της ανασκόπησης των δημοσίων δαπανών με τη βοήθεια της Παγκόσμιας Τράπεζας και την πλήρη εφαρμογή, σε κάθε Οντότητα, ενός συστήματος Δημόσιου Ταμείου σε κεντρικό επίπεδο με την προοπτική της επέκτασής του και σε άλλα επίπεδα διοίκησης. Επιπλέον, έχει τεθεί σε εφαρμογή ένα δεύτερο πακέτο πιστώσεων της Παγκόσμιας Τράπεζας για τη διαρθρωτική προσαρμογή των δημόσιων οικονομικών (PFSAC II) το οποίο αποσκοπεί στη βελτίωση του συντονισμού μεταξύ των Οντοτήτων, στον καθορισμό προτεραιοτήτων ως προς τις δαπάνες και τη διαχείριση του προϋπολογισμού και των οφειλών.

Το δημόσιο χρέος, περιλαμβανομένων και των εγχώριων ληξιπρόθεσμων οφειλών (περίπου 9 % του ΑΕΠ) αναμένεται ότι θα αυξηθεί από 68 % του ΑΕΠ στα τέλη του 2001 σε 71 % στα τέλη του 2003. Ωστόσο, αν ληφθούν υπόψη οι παγωμένοι λογαριασμοί ξένου συναλλάγματος (30% του ΑΕΠ) και οι δυνητικές πολεμικές αποζημιώσεις (50 % του ΑΕΠ) το συνολικό δημόσιο χρέος μπορεί να υπερβαίνει το 150 % του ΑΕΠ. Προς τούτο, οι αρχές θα αναθεωρήσουν τη νομοθεσία περί ιδιωτικοποιήσεων ούτως ώστε να εξασφαλιστεί ότι όλα τα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις και κληρονομίες θα τοποθετηθούν σε δεσμευμένο λογαριασμό με σκοπό να χρησιμοποιηθούν για τον διακανονισμό του χρέους αυτού.

Όσον αφορά την νομισματική και συναλλαγματική πολιτική, το νομισματικό συμβούλιο, ένα από τα πλέον αξιόπιστα και επιτυχή θεσμικά όργανα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, θα διατηρηθεί τουλάχιστον μέχρι τα μέσα του 2003, όπως ορίζει η συμφωνία του Dayton. Μετά τα μέσα του 2003 οι αλλαγές στην πολιτική αυτή θα υπόκεινται σε έγκριση του κοινοβουλίου. Ωστόσο, οι αρχές έχουν δώσει ενδείξεις ότι είναι διατεθειμένες να τηρήσουν τη συμφωνία σε μακροπρόθεσμη βάση, κυρίως εξαιτίας του ανεξάρτητου χαρακτήρα της και του ότι είναι ανεξάρτητη από το πολύπλοκο πολιτικό περιβάλλον.

Στο εγγύς μέλλον προβλέπονται δύο κυρίως διοικητικές αλλαγές: το νόμισμα της χώρας KM έχει ήδη de facto σταθερή ισοτιμία με το Ευρώ και είναι ανάγκη πλέον να επέλθουν οι αναγκαίες τροποποιήσεις στον νόμο περί κεντρικής Τραπέζης. Επίσης η επιτρεπόμενη ψαλίδα για τα υποχρεωτικά αποθεματικά των εμπορικών τραπεζών θα διευρυνθεί από 10-15 % σε 10-20 %, ούτως ώστε να υπάρχει μεγαλύτερη ευελιξία στη νομισματική πολιτική. Ωστόσο, τα υποχρεωτικά αποθεματικά θα παραμείνουν στο ποσοστό 10 % σε σχέση με την συμφωνία stand-by. Εκτός αυτού, η κεντρική τράπεζα δεν πρόκειται να καταβάλει μέρισμα στην κυβέρνηση έως ότου το κεφάλαιό της υπερβεί το 10 % των νομισματικών της υποχρεώσεων (σήμερα είναι περίπου 5 %).

Από πλευράς διαρθρωτικών πολιτικών απαιτείται περαιτέρω ενίσχυση ούτως ώστε η Βοσνία-Ερζεγοβίνη να αξιοποιήσει το αναπτυξιακό της δυναμικό. Οι πολιτικές αυτές θα επικεντρωθούν στους πέντε κυριότερους τομείς.

Πρώτον, οι αρχές θα επιδιώξουν να βελτιώσουν το επιχειρηματικό περιβάλλον, διευκολύνοντας τόσο την είσοδο όσο και την έξοδο επιχειρήσεων, μειώνοντας τα διοικητικά έξοδα και ενισχύοντας το νομικό πλαίσιο για ξένες άμεσες επενδύσεις. Πρόσφατα, εξάλλου, συμφωνήθηκε και μια δράση της Παγκόσμιας Τράπεζας (Business Environment Credit) που αποσκοπεί στη βελτίωση και διευκόλυνση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Στόχος είναι η μεγαλύτερη εναρμόνιση των νομοθεσιών μεταξύ κράτους και οντοτήτων, του πτωχευτικού δικαίου περιλαμβανομένου. Στην ομοσπονδία θα ιδιωτικοποιηθούν το 2002 τουλάχιστον 8 μεγάλες επιχειρήσεις στρατηγικής σημασίας ενώ προβλέπονται περαιτέρω ιδιωτικοποιήσεις επιχειρήσεων μεσαίου μεγέθους στην RS.

Προκειμένου να ενισχυθεί η ελευθέρωση και η προώθηση του εμπορίου, θα καταβληθούν προσπάθειες για να αποκτήσει η Βοσνία-Ερζεγοβίνη μεγαλύτερη πρόσβαση στις αγορές και να επιτευχθεί μεγαλύτερη περιφερειακή ολοκλήρωση. Οι αρχές θα καθιερώσουν πιστοποιητικά ελέγχου βάσει των φυτοϋγειονομικών προτύπων της ΕΕ και μέχρι τα μέσα του 2002 πρέπει να έχουν συναφθεί συμφωνίες ελευθέρου εμπορίου με όλες τις πρώην δημοκρατίες της Γιουγκοσλαβίας. Παράλληλα, το 2002, θα διεξαχθούν διαπραγματεύσεις για διμερείς συμφωνίες με τη Βουλγαρία και την Τουρκία. Στις αρχές του 2003 αναμένεται ένταξη στον ΠΟΕ.

Άλλη προτεραιότητα αποτελεί η ενίσχυση του χρηματοπιστωτικού συστήματος με την ολοκλήρωση της ιδιωτικοποίησης του τραπεζικού τομέα και την επιβολή κανόνων προληπτικής εποπτείας στον τραπεζικό τομέα. Οι τράπεζες που δεν θα καταστεί δυνατό να ιδιωτικοποιηθούν μέσα στην προθεσμία που θέτει ο νόμος θα τεθούν υπό εκκαθάριση. Παρομοίως, μέχρι τα τέλη του 2002 όλες οι εμπορικές τράπεζες θα πρέπει να διαθέτουν ελάχιστα απαιτούμενα κεφάλαια ύψους 15 εκατ. ΚΜ, ειδάλλως θα τεθούν υπό εκκαθάριση. Οι αρχές προτίθενται, επίσης, να δημιουργήσουν μια Υπηρεσία Ασφάλισης των Καταθέσεων η οποία θα αντικαταστήσει τις τρέχουσες συμφωνίες μεταξύ των οντοτήτων. Στο πλαίσιο αυτό ολοκληρώθηκε και ένα πρόγραμμα πιστώσεων της Παγκόσμιας Τράπεζας για την προσαρμογή και ιδιωτικοποίηση επιχειρήσεων και τραπεζών (Enterprise and Bank Privatisation Adjustment Credit - EBPAC) .

Η ποιότητα των στατιστικών στοιχείων είναι πολύ χαμηλή και δεν δημοσιεύονται επίσημες εκτιμήσεις για το ΑΕΠ, το ισοζύγιο πληρωμών ή ενοποιημένα στοιχεία γενικής κυβέρνησης. Συνεπώς, πρέπει να καταβληθούν σημαντικές προσπάθειες για τη βελτίωση της ποιότητας των στατιστικών πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να βελτιωθεί ο συντονισμός μεταξύ των τριών στατιστικών ιδρυμάτων και της κεντρικής τραπέζης, η διεξαγωγή έρευνας για τον προϋπολογισμό των νοικοκυριών (με την υποστήριξη του Γραφείου Τελωνειακής και Δημοσιονομικής Βοήθειας (CAFAO), ένα πρόγραμμα που χρηματοδοτεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή) και η πραγματοποίηση εκτιμήσεων του πραγματικού ΑΕΠ για την περίοδο 1998-2002. θα διεξαχθεί επίσης μια πρώτη απογραφή του πληθυσμού από κοινού με τακτικές έρευνες σχετικά με τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές.

4. Εξωτερικεσ Χρηματοδοτικεσ Αναγκεσ της Βοσνιασ-Ερζεγοβίνης το 2002 και το 2003

Σκοπός της νέας 15μηνης Συμφωνίας stand-by είναι να οικοδομήσει πάνω στα παλαιότερα επιτεύγματα και να διευκολύνει την ταχύτερη ανάπτυξη της οικονομίας καθώς και τη μείωση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών. Παρά ταύτα, ακόμη και αν συνεχισθεί η ικανοποιητική πρόοδος όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις και την μακροοικονομική σταθεροποίηση είναι βέβαιο ότι η Βοσνία-Ερζεγοβίνη θα εξακολουθήσει να εξαρτάται από τη χορήγηση επίσημης εσωτερικής χρηματοδότησης - της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής περιλαμβανομένης - στο προβλεπόμενο μέλλον.

Οι προβλέψεις του ΔΝΤ για το ισοζύγιο πληρωμών αναγγέλλουν ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών (προ των μη επιστρεπτέων διευκολύνσεων) ύψους 1.015 εκατ. δολαρίων και 947 εκατ. δολαρίων για το 2002 και το 2003 αντίστοιχα (21,3% και 18,7% του ΑΕΠ). Επιπλέον, τα ακαθάριστα συναλλαγματικά αποθέματα προβλέπεται να αυξηθούν κατά 319 εκατ. δολάρια το 2002, υπό την προϋπόθεση ότι, μεταξύ άλλων, θα συνεχισθεί η μετατροπή DM/ευρώ σε μετατρέψιμα ΚΜ υπό ευνοϊκές εξωτερικές και εγχώριες συνθήκες με προγραμματιζόμενη αύξηση κατά 50 εκατ. δολάρια το 2003. Λαμβάνοντας υπόψη τα τοκοχρεολύσια μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων οφειλών (πλην του ΔΝΤ) ύψους 46 εκατ. δολαρίων το 2002 και 43 εκατ. δολαρίων το 2003 καθώς και ορισμένες μικροαλλαγές στις ληξιπρόθεσμες οφειλές, τα καθαρά ξένα στοιχεία ενεργητικού των εμπορικών τραπεζών και την αναδιαπραγμάτευση και ελάφρυνση χρεών από τη Λέσχη του Λονδίνου, οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες ανέρχονται σε 1.281 εκατ. δολάρια το 2002 και 945 εκατ. δολάρια το 2003 αντίστοιχα.

Αναμένεται ότι μόνον ένα μέρος των χρηματοδοτικών αυτών αναγκών θα μπορέσει να καλυφθεί με ξένες άμεσες επενδύσεις 240 εκατ. δολαρίων το 2002 και 320 εκατ. δολαρίων το 2003, με επίσημες μεταφορές κεφαλαίων και δάνεια ανοικοδόμησης (παρότι η εν λόγω πηγή χρηματοδότησης παρουσιάζει κάμψη) καθώς και με άλλες εισροές κεφαλαίων, περιλαμβανομένης της μετατροπής DM/ευρώ σε KM. Λαμβάνοντας, επίσης, υπόψη την αναδιαπραγμάτευση και ελάφρυνση άλλων οφειλών το 2002, το ακάλυπτο χρηματοδοτικό υπόλοιπο ανέρχεται σε 140 εκατ. δολάρια για το 2002 και 60 εκατ. δολάρια για το 2003 αντίστοιχα.

Συνεκτιμώντας την αναμενόμενη χρηματοδότηση από μέρους του ΔΝΤ, τα συνολικά ακάλυπτα υπόλοιπα μακροοικονομικής χρηματοδότησης υπολογίζονται περίπου σε 75 εκατ. δολάρια για το 2002 και σε 41 εκατ. δολάρια για το 2003 ήτοι σύνολο 116 εκατ. δολάρια μέχρι τα τέλη του 2003. Το ΔΝΤ υπέθεσε ότι η Επιτροπή και άλλοι χορηγοί θα παράσχουν μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή την περίοδο αυτή ούτως ώστε να καλυφθούν τα χρηματοδοτικά αυτά κενά το 2002 και το 2003.

5. Ενδεχόμενη Συμπληρωματική Μακρο-οικονομική Συνδρομή της Κοινότητας και τα Κυριότερα Χαρακτηριστικά της

Η Επιτροπή προτείνει να διαθέσει η Κοινότητα στην Βοσνία-Ερζεγοβίνη πρόσθετη μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή ύψους 60 εκατ. ευρώ ως συμπλήρωμα της νέας 15μηνης Συμφωνίας stand-by του ΔΝΤ.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο λόγος δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ ανέρχεται σχεδόν σε 70 % χωρίς τις παγωμένες καταθέσεις ξένου συναλλάγματος (30 % του ΑΕΠ) και τις πιθανές πολεμικές αποζημιώσεις (περίπου 50 % του ΑΕΠ) κρίνεται σκόπιμο να τηρηθεί επιφυλακτική στάση έναντι των κρατικών δανειακών πράξεων. Συνεπώς, θεωρείται προτιμότερο ένα μεγάλο μέρος της συνδρομής αυτής να λάβει τη μορφή μη επιστρεπτέας συνδρομής ύψους περίπου 40 εκατ. ευρώ. Μια τέτοια σημαντική διευκόλυνση, η οποία ανταποκρίνεται απολύτως στο πρώτο πακέτο συνδρομής, θα στηρίξει την αύξηση της εξωτερικής διατηρησιμότητας μεσοπρόθεσμα.

Το προτεινόμενο αυτό ποσό θα χρηματοδοτηθεί από το κονδύλιο B7-548 (Μακροοικονομική στήριξη στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων). Λαμβάνοντας, επίσης, υπόψη τους εξωτερικούς περιορισμούς της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, το δάνειο πρέπει να έχει διάρκεια 15 ετών με 10ετή περίοδο χάριτος, αναλόγως του τελευταίου πακέτου μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής προς την Βοσνία-Ερζεγοβίνη και προς άλλες χώρες των Δυτικών Βαλκανίων. Η έγκριση της συνδρομής αυτής θα απαιτήσει πρόσθετες πληρωμές στο Ταμείο Εγγυήσεων ύψους 1,8 εκατ. ευρώ περίπου πράγμα το οποίο είναι εφικτό χάρη στα επαρκή περιθώρια που προβλέπεται στο αποθεματικό του Ταμείου Εγγυήσεων.

Συνεπώς, ζητείται από το Συμβούλιο να εγκρίνει το συνημμένο σχέδιο απόφασης για τη χορήγηση συμπληρωματικής μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής στην Βοσνία Ερζεγοβίνη.

2002/0193 (CNS)

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για τη χορήγηση συμπληρωματικής μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη: τη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και ιδίως το άρθρο 308,

την πρόταση της Επιτροπής [1],

[1] ΕΕ

τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου [2],

[2] ΕΕ

Εκτιμώντας τα εξής:

(1) η Επιτροπή ζήτησε τη γνώμη της Οικονομικής και Δημοσιονομικής Επιτροπής πριν υποβάλει την πρότασή της.

(2) οι αρχές της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης αποκατέστησαν τους δεσμούς τους με διεθνείς οργανισμούς και συγκεκριμένα σημείωσαν πρόοδο προς την κατεύθυνση της ομαλοποίησης των οικονομικών σχέσεων της χώρας με πολυμερείς πιστωτές, περιλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, καθώς και με επίσημους διμερείς πιστωτές.

(3) από τον Οκτώβριο του 2000, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη σημείωσε σημαντική πρόοδο όσον αφορά την προώθηση της οικονομικής σταθεροποίησης και των μεταρρυθμίσεων και την εγκαθίδρυση μιας οικονομίας της αγοράς με ομαλή λειτουργία.

(4) στο πλαίσιο της διαδικασίας σταθεροποίησης και σύνδεσης, που διέπει τις σχέσεις της ΕΕ με την περιφέρεια, θεωρείται σκόπιμο να στηριχθούν οι προσπάθειες για τη διασφάλιση ενός σταθερού πολιτικού και οικονομικού περιβάλλοντος στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, έτσι ώστε να αναπτυχθεί σταδιακά μία σχέση πλήρους συνεργασίας με την Κοινότητα.

(5) η χρηματοδοτική συνδρομή από την Κοινότητα θα αποτελέσει αποφασιστικό παράγοντα για την προσέγγιση της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και της Κοινότητας. η Κοινότητα έχει ήδη χορηγήσει μακροοικονομική χρηματοδοτική υποστήριξη στη Βοσνία Ερζεγοβίνη.

(6) [το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) ενέκρινε στις [ΧΧΧ] μια «Συμφωνία Stand-By» για την Βοσνία-Ερζεγοβίνη, διάρκειας 15 μηνών και ύψους περίπου 89 εκατ. δολαρίων για την υποστήριξη του οικονομικού προγράμματος της χώρας την περίοδο 2002-2003.]

(7) ο όμιλος της Παγκόσμιας Τράπεζας δέσμευσε περίπου 900 εκατ. δολάρια για την υποστήριξη πιστώσεων IDA/Trust Funds, και έχει καταβάλει περίπου 670 εκατ. δολάρια από το 1996. Εκτός αυτού, δεσμεύθηκαν περίπου 45 εκατ. δολάρια υπό μορφή δανείων του ΔΝΤ εκ των οποίων 37 εκατ. δολάρια είχαν καταβληθεί μέχρι τον Φεβρουάριο του 2002. Μια δεύτερη πίστωση για την διαρθρωτική προσαρμογή των δημόσιων οικονομικών (Public Finance Structural Adjustment Credit - PFSAC II) έχει τεθεί σε εφαρμογή, η καταβολή πιστώσεων για την προσαρμογή και ιδιωτικοποίηση των τραπεζών (Bank Privatisation Adjustment Credit - EBPAC) έχει ολοκληρωθεί ενώ το περασμένο έτος ολοκληρώθηκε και μια δράση μεταρρύθμισης της αγοράς εργασίας και κοινωνικής προστασίας. Πρόσφατα συμφωνήθηκε, επίσης, μια δράση για τη βελτίωση και τη διευκόλυνση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.

(8) τα μέλη τη Λέσχης των Παρισίων (Paris Club) συμφώνησαν τον Οκτώβριο του 1998 για την ελάφρυνση του χρέους της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, βελτιώνοντας έτσι την κατάσταση του ισοζυγίου πληρωμών.

(9) οι αρχές της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης ζήτησαν τη χρηματοδοτική βοήθεια των διεθνών χρηματοπιστωτικών οργανισμών, της Κοινότητας και των άλλων διμερών χορηγών.

(10) εκτός της εκτιμώμενης χρηματοδότησης την οποία μπορεί να παράσχει το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα, υπάρχει ένα χρηματοδοτικό υπόλοιπο το οποίο πρέπει να καλυφθεί για την υποστήριξη των στόχων πολιτικής με τους οποίους συνδέονται οι μεταρρυθμιστικές προσπάθειες των αρχών της χώρας.

(11) η χορήγηση μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη από την Κοινότητα αποτελεί κατάλληλο μέτρο το οποίο θα χαλαρώσει τις εξωτερικές χρηματοδοτικές πιέσεις που υφίσταται η χώρα, στηρίζοντας το ισοζύγιο πληρωμών της και ενισχύοντας τα συναλλαγματικά της αποθέματα.

(12) η χορήγηση από την Κοινότητα χρηματοδοτικής συνδρομής με την μορφή μακροπρόθεσμου δανείου σε συνδυασμό με μη επιστρεπτέα συνδρομή αποτελεί κατάλληλο μέτρο για τη στήριξη της διατηρησιμότητας της εξωτερικής χρηματοοικονομικής θέσης της Βοσνίας -Ερζεγοβίνης λαμβάνοντας υπόψη την περιορισμένη δανειοληπτική της ικανότητα.

(13) η προσθήκη μιας μη επιστρεπτέας συνιστώσας στη συνδρομή αυτή δεν θίγει τις εξουσίες της δημοσιονομικής αρχής.

(14) η διαχείριση της συνδρομής αυτής πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή σε συνεργασία με την Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή.

(15) για την έκδοση της παρούσας απόφασης η Συνθήκη δεν προβλέπει άλλες εξουσίες από εκείνες που ορίζονται στο άρθρο 308,

ΑΠΟΦΑΣIΖΕI:

Άρθρο 1

1. Η Κοινότητα χορηγεί στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη συμπληρωματική μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή με τη μορφή μακροπρόθεσμου δανείου και μη επιστρεπτέας συνδρομής ώστε να διασφαλίσει τη διατηρησιμότητα του ισοζυγίου πληρωμών της και να ενισχύσει τα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας.

2. Το δάνειο, ως συνιστώσα της συνδρομής αυτής, θα ανέλθει σε κεφάλαιο ύψους 20 εκατ. ευρώ κατ' ανώτατο όριο, με μέγιστη διάρκεια 15 ετών. Προς το σκοπό αυτό, η Επιτροπή εξουσιοδοτείται να δανειστεί, για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, τα απαραίτητα κεφάλαια, τα οποία θα διατεθούν στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη με τη μορφή δανείου.

3. Η μη επιστρεπτέα συνιστώσα της συνδρομής αυτής ανέρχεται σε 40 εκατ. ευρώ κατ' ανώτατο όριο.

4. Τη χρηματοδοτική βοήθεια της Κοινότητας διαχειρίζεται η Επιτροπή σε στενή συνεργασία με την Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή και κατά τρόπο συνεπή με τις συμφωνίες που έχουν συναφθεί μεταξύ του ΔΝΤ και της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης.

Άρθρο 2

1. Η Επιτροπή εξουσιοδοτείται να διαπραγματευτεί με τις αρχές της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, μετά από διαβούλευση με την Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή, τους όρους οικονομικής πολιτικής που συνοδεύουν τη συνδρομή. Οι όροι αυτοί πρέπει να συμβιβάζονται με τις συμφωνίες που αναφέρονται στο άρθρο 1 παράγραφος 4.

2. Η Επιτροπή ελέγχει κατά τακτά χρονικά διαστήματα, σε συνεργασία με την Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή και σε στενό συντονισμό με το ΔΝΤ, εάν η οικονομική πολιτική της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης συμβαδίζει με τους στόχους του παρόντος δανείου και εάν πληρούνται οι σχετικοί όροι.

Άρθρο 3

1. Η επιστρεπτέα συνιστώσα ("δάνειο") και η μη επιστρεπτέα συνιστώσα της συνδρομής αυτής τίθενται στη διάθεση της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης σε δύο δόσεις τουλάχιστον. Με την επιφύλαξη του άρθρου 2, η πρώτη δόση θα αποδεσμευτεί στο πλαίσιο συμφωνίας μεταξύ της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και του ΔΝΤ σχετικά με Συμφωνία stand-by.

2. Με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 2, η εκταμίευση της δεύτερης και κάθε περαιτέρω δόσης θα γίνει εφόσον διαπιστωθεί η ικανοποιητική πορεία του προγράμματος προσαρμογής και μεταρρυθμίσεων της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και όχι πριν την πάροδο τριμήνου από την καταβολή της προηγούμενης δόσης.

3. Τα κεφάλαια καταβάλλονται στην Κεντρική Τράπεζα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης.

Άρθρο 4

1. Οι δανειοληπτικές και δανειοδοτικές πράξεις που αναφέρονται στο άρθρο 1 διενεργούνται με την ίδια τοκοφόρο ημερομηνία και δεν συνεπάγονται για την Κοινότητα μετατροπή των προθεσμιών λήξης ούτε ανάληψη κινδύνου συναλλάγματος ή επιτοκίου ή άλλου εμπορικού κινδύνου.

2. Η Επιτροπή λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα, αν το επιθυμεί η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, ώστε να περιλαμβάνεται και να μπορεί να εφαρμοστεί στους όρους του δανείου ρήτρα πρόωρης αποπληρωμής.

3. Κατόπιν αίτησης της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, και αν η συγκυρία επιτρέπει μείωση του επιτοκίου του δανείου, η Επιτροπή μπορεί να αναχρηματοδοτήσει το σύνολο ή μέρος των αρχικών της δανείων ή να προσαρμόσει τους αντίστοιχους χρηματοδοτικούς όρους. Οι ενέργειες αναχρηματοδότησης ή αναδιαπραγμάτευσης θα πραγματοποιηθούν σύμφωνα με τους όρους που αναφέρονται στην παράγραφο 1 και δεν έχουν ως αποτέλεσμα την παράταση της μέσης προθεσμίας εξόφλησης των σχετικών δανείων ούτε την αύξηση, του εναπομένοντος κατά την ημερομηνία της αναχρηματοδότησης ή της αναδιαπραγμάτευσης κεφαλαίου, εκφρασμένου με την τρέχουσα συναλλαγματική ισοτιμία.

4. Όλα τα συναφή έξοδα της Κοινότητας για τη σύναψη και την εκτέλεση της πράξης που προβλέπεται από την παρούσα απόφαση, εφόσον κρίνεται πρέπον, βαρύνουν τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, .

5. Η Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή ενημερώνεται για την πορεία των πράξεων που αναφέρονται στις παραγράφους 2 και 3.

Άρθρο 5

Η Επιτροπή υποβάλλει τουλάχιστον μία φορά το χρόνο και προ του Σεπτεμβρίου, έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο που περιλαμβάνει αξιολόγηση σχετικά με την εφαρμογή της παρούσας απόφασης κατά το προηγούμενο έτος.

Άρθρο 6

Η παρούσα απόφαση θα αρχίσει να ισχύει από την ημερομηνία δημοσίευσης της στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Λήγει δύο έτη μετά την ημερομηνία της δημοσίευσής της.

Βρυξέλλες,

Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟΙ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟ 2002 ΚΑΙ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΟΥ ΓΙΑ ΔΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ ΔΑΝΕΙΩΝ ΠΡΟΣ ΤΡΙΤΕΣ ΧΩΡΕΣ

(ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ)

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ

1. Ονομασία της Δράσης

Συμπληρωματική μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη.

2. Σχετικό Κονδύλιο του Προϋπολογισμού

α) Μη επιστρεπτέα συνιστώσα της συνδρομής

B7-548

β) Επιστρεπτέα συνιστώσα της συνδρομής

Κονδύλιο B0-215: "Εγγύηση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας για τα προγράμματα δανειοληπτικών πράξεων που συνάπτει η Κοινότητα με σκοπό την παροχή χρηματοδοτικής συνδρομής στις χώρες των δυτικών Βαλκανίων".

3. ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ

Άρθρο 308 της Συνθήκης

4. Περιγραφή και αιτιολόγηση του μέτρου

α) Περιγραφή του μέτρου

Χορήγηση κοινοτικού δανείου (θα χρηματοδοτηθεί με δανεισμό της Κοινότητας στις διεθνείς κεφαλαιαγορές) ανώτατου ποσού 20 εκατ. ευρώ, και μη επιστρεπτέας κοινοτικής ενίσχυσης ανώτατου ποσού 40 εκατ. ευρώ (που θα χρηματοδοτηθεί από το γενικό προϋπολογισμό) στην Βοσνία-Ερζεγοβίνη για τη στήριξη των μεταρρυθμιστικών προσπαθειών των αρχών και την εξασφάλιση της διατηρησιμότητας του ισοζυγίου πληρωμών.

β) Αιτιολόγηση του μέτρου

Η διατηρησιμότητα των προσπαθειών οικονομικής σταθεροποίησης και μεταρρύθμισης της δικαιούχου χώρας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την παροχή εξωτερικής χρηματοδοτικής συνδρομής με ευνοϊκούς όρους από επίσημες πηγές.

5. Ταξινόμηση της δαπάνης

α) Μη επιστρεπτέα συνιστώσα της συνδρομής: μη υποχρεωτική δαπάνη, διαχωριζόμενη.

β) Επιστρεπτέα συνιστώσα της συνδρομής (δάνειο): υποχρεωτική.

6. Φύση της δαπάνης

α) Μη επιστρεπτέα συνδρομή (100% επιχορήγηση), η οποία θα εκταμιευθεί σε τουλάχιστον δύο διαδοχικές δόσεις.

β) Εvδεχόμεvη εvεργoπoίηση της εγγύησης τoυ πρoϋπoλoγισμoύ για τov δαvεισμό της Κoιvότητας με σκoπό τη χρηματoδότηση του δανείου.

7. δημοσιονομικη επίπτωση

α) Τρόπος υπολογισμού

Ο υπολογισμός του ποσού της αναγκαίας συνδρομής βασίζεται στις σημερινές εκτιμήσεις για τις ανάγκες εξωτερικής χρηματοδότησης της αποδέκτριας χώρας που δεν καλύπτονται από άλλες πηγές. Για το χορηγούμενο στο πλαίσιο της συνδρομής δάνειο, αναμένεται ότι δεν θα γίνει χρήση εγγύησης του προϋπολογισμού.

β) Επιπτώσεις του μέτρου στις πιστώσεις παρέμβασης

Το κονδύλιο τoυ πρoϋπoλoγισμoύ πoυ αvτιστoιχεί στη μη επιστρεπτέα συνιστώσα της συνδρομής θα εvεργoπoιηθεί υπό τηv πρoϋπόθεση της τήρησης ορισμένων όρωv πoλιτικής πoυ πρόκειται vα συμφωvηθoύv με τις αρχές της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης.

Τα κovδύλια τoυ πρoϋπoλoγισμoύ πoυ αvτικατoπτρίζoυv τηv εγγύηση τoυ πρoϋπoλoγισμoύ για την επιστρεπτέα συνιστώσα της συνδρομής (δάνειο) θα εvεργoπoιηθoύv μόvo σε περίπτωση κατάπτωσης της εγγύησης.

γ) Χρηματοδότηση των δαπανών παρέμβασης

(i) Μη επιστρεπτέα συνδρομή

Προτείνεται το ακόλουθο χρονοδιάγραμμα πιστώσεων (σε εκατ. ευρώ) που θα χρηματοδοτηθούν εντός των ορίων της κατηγορίας 4 των δημοσιονομικών προοπτικών:

// 2002

Πιστώσεις Ανάληψης Υποχρεώσεων // 40

Πιστώσεις πληρωμών // 40

(ii) Σε περίπτωση ενεργοποίησης της εγγύησης του προϋπολογισμού

- Προσφυγή στο Ταμείο Εγγυήσεων που δημιουργήθηκε με τον κανονισμό (EΚ, EURATOM) αριθ. 2728 του Συμβουλίου της 31ης Οκτωβρίου 1994, και που τροποποιήθηκε για τελευταία φορά από τον κανονισμό αριθ. 1149 της 25ης Μαΐου 1999.

- Σε περίπτωση που οι πόροι του Ταμείου Εγγυήσεων δεν επαρκούν, συμπληρωματικό ποσό θα διατεθεί με μεταφορά από τον προϋπολογισμό: κάθε διαθέσιμου περιθωρίου στο αποθεματικό για εγγυήσεις. κάθε καθυστερημένης αποπληρωμής για την οποία είχε ενεργοποιηθεί η δημοσιονομική εγγύηση (βάσει του άρθρου 27, παράγραφος 3, του δημοσιονομικού κανονισμού). κάθε διαθέσιμου υπολοίπου εντός του ανώτατου ορίου της κατηγορίας 4 των δημοσιονομικών προοπτικών ή των επαναχρησιμοποιούμενων πόρων της κατηγορίας αυτής.

- Για να τηρήσει τις υποχρεώσεις της, η Επιτροπή μπορεί να εξασφαλίσει προσωρινά την εξυπηρέτηση του χρέους με πόρους από τα ταμειακά διαθέσιμά της. Στην περίπτωση αυτή, ισχύει το άρθρο 12 του κανονισμού ΕΚ, ΕΥΡΑΤΟΜ αριθ. 1552/89 της 29ης Μαΐου 1989.

8. μετρα για την προληψη των απατων

Η συνδρομή θα καταβληθεί απευθείας στην Κεντρική Τράπεζα της δικαιούχου χώρας μόνο αφού οι υπηρεσίες της Επιτροπής, σε συνεργασία με την Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή και τις υπηρεσίες του ΔΝΤ, εξακριβώσουν ότι οι μακροοικονομικές πολιτικές που εφαρμόζονται στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας είναι ικανοποιητικές και ότι τηρούνται οι ειδικοί όροι που έχουν τεθεί για τη χορήγηση της παρούσας συνδρομής.

Η συνδρομή θα αποτελέσει αντικείμενο διαδικασιών εξακρίβωσης και ελέγχου υπό την ευθύνη του Ελεγκτικού Συνεδρίου και της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF).

9. Στοιχεία ανάλυσης κόστους-αποτελεσματικότητας

α) Αιτιολόγηση της δράσης και ειδικοί στόχοι

Η χρηματοδοτική συνδρομή θα στηρίξει τις προσπάθειες μακροοικονομικής μεταρρύθμισης της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και θα συμπληρώσει τη χρηματοδότηση που θα χορηγήσει η διεθνής κοινότητα στο πλαίσιο ενός προγράμματος που συμφωνήθηκε με το ΔΝΤ και με τον τρόπο αυτόν θα διευκολύνει τη μετάβαση της χώρας στην ελεύθερη οικονομία.

β) Παρακολούθηση και αξιολόγηση

Η προτεινόμενη συνδρομή έχει μακροοικονομικό χαρακτήρα και η παρακολούθηση και αξιολόγησή της γίνεται στο πλαίσιο ενός προγράμματος μεταρρύθμισης, διάρκειας 15 μηνών, που εφαρμόζεται από την δικαιούχο χώρα με τη στήριξη του ΔΝΤ.

Οι υπηρεσίες της Επιτροπής θα παρακολουθήσουν την εφαρμογή της δράσης μέσω ειδικού συστήματος δεικτών μακροοικονομικής και διαρθρωτικής πολιτικής που θα συμφωνηθούν με τις αρχές της δικαιούχου χώρας. Θα συνεργασθούν επίσης στενά με τις υπηρεσίες του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας και θα επωφεληθούν από τις αξιολογήσεις στις οποίες προβαίνουν οι οργανισμοί αυτοί όσον αφορά τα αποτελέσματα της σταθεροποίησης και των μεταρρυθμίσεων στη δικαιούχο χώρα.

Η προτεινόμενη πρόταση απόφασης του Συμβουλίου προβλέπει την υποβολή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο ετήσιας έκθεσης η οποία περιλαμβάνει αξιολόγηση της εφαρμογής της παρούσας δράσης.

10. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ

Το παρόν μέτρο έχει έκτακτο χαρακτήρα και δεν θα προκαλέσει αύξηση του προσωπικού της Επιτροπής.