32000Y1228(01)

Ψήφισμα του Συμβουλίου

της 16ης Νοεμβρίου 2000

για δημιουργία ευρωπαϊκού χώρου έρευνας και καινοτομίας: κατευθυντήριες γραμμές για τις δράσεις της Ένωσης στον τομέα της έρευνας (2002-2006)

(2000/C 374/01)

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ το ψήφισμα τoυ Συμβoυλίoυ (Έρευνας) της 15ης Ιουνίου 2000 για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού χώρου έρευνας και καινοτομίας(1), σχετικά με την εφαρμογή των συμπερασμάτων των Ευρωπαϊκών Συμβουλίων της Λισσαβώνας, της 23ης και 24ης Μαρτίου 2000, και της Σάντα Μαρία ντα Φέιρα, της 19ης και 20ής Ιουνίου 2000, με προοπτική τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την οικονομική ανάπτυξη, για την ταχεία εγκαθίδρυση ενός ευρωπαϊκού χώρου έρευνας και καινοτομίας (EΧΕ),

ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΟΝΤΑΣ τη σημασία της ανακοίνωσης της Επιτροπής σχετικά με τη "Δημιουργία του ευρωπαϊκού χώρου έρευνας: κατευθυντήριες γραμμές για τις δράσεις της Ένωσης στον τομέα της έρευνας (2002-2006)", για τη διεξαγωγή μιας εμπεριστατωμένης συζήτησης σχετικά με το μέλλον της ευρωπαϊκής επιστημονικής και τεχνικής πολιτικής και των μελλοντικών προγραμμάτων-πλαίσιο, καθώς και τη συνάρθρωσή τους με άλλες ερευνητικές δραστηριότητες, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στο πλαίσιο της δημιουργίας του ΕΧΕ,

ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την "Καινοτομία στο πλαίσιο μιας οικονομίας που βασίζεται στη γνώση", και ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ τη σημασία της διασύνδεσης μεταξύ της έρευνας και της καινοτομίας,

ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ τη σημασία της θέσης σε εφαρμογή του σχεδίου δράσης "e-Ευρώπη", καθώς και τη στενή σχέση του με την έρευνα, και ιδίως με τις τεχνολογίες των πληροφοριών και των επικοινωνιών,

ΣΗΜΕΙΩΝΟΝΤΑΣ την πενταετή έκθεση αξιολόγησης των προγραμμάτων-πλαίσιο, την ετήσια έκθεση (1999) του Κοινού Κέντρου Ερευνών (ΚΚΕρ), την έκθεση που υπέβαλε στην Επιτροπή η ομάδα εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου, καθώς και τις γνώμες που διατύπωσε το Διοικητικό Συμβούλιο του ΚΚΕρ για τις δύο αυτές εκθέσεις,

(1) ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΕΙ τη γενική προσέγγιση της Επιτροπής, όπως περιγράφεται στην ανακοίνωσή της, που αποσκοπεί στη συνέχιση της υλοποίησης του EXE· ΦΡΟΝΕΙ ότι, η υλοποίησή του πρέπει να είναι καρπός κοινής και εθελοντικής προσπάθειας και σύμπραξης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των κρατών μελών, των υποψήφιων χωρών, των άλλων συνδεδεμένων χωρών εντός του πέμπτου προγράμματος-πλαίσιο και όλων των συμμετεχόντων στην επιστημονική και τεχνική έρευνα,

(2) ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ τη σημασία των προγραμμάτων-πλαίσιο, ως στρατηγικών εργαλείων για την ολοκλήρωση της δημιουργίας του EXE και τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των ερευνητικών δραστηριοτήτων στην Ευρώπη,

(3) ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ, σύμφωνα με το άρθρο 165 της συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, τη σημασία που έχει για τα κράτη μέλη ο συντονισμός των δράσεων έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης που διεξάγουν, προκειμένου να εξασφαλίζεται η αμοιβαία συνοχή των εθνικών πολιτικών με την κοινοτική πολιτική στον τομέα της έρευνας και της ανάπτυξης, καθώς και το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Επιτροπή, σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη, για να προωθεί τον συντονισμό αυτό· ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΕΙ επίσης τη σημασία των κοινοτικών δραστηριοτήτων που συμπληρώνουν αυτές που έχουν ήδη αναληφθεί στα κράτη μέλη, σύμφωνα με το άρθρο 164 της εν λόγω συνθήκης, και την ανάγκη ολοκλήρωσης των συντονιστικών προσπαθειών για την επίτευξη των στόχων του EXE,

(4) ΧΑΙΡΕΤΙΖΕΙ, εν προκειμένω, τις ήδη διεξαγόμενες δραστηριότητες για την ανάπτυξη μιας ανοικτής μεθόδου συντονισμού των πολιτικών και υπενθυμίζει την ανάγκη να προχωρήσουν ενεργώς στη δικτύωση και το προοδευτικό και εθελοντικό άνοιγμα, από τις αρμόδιες αρχές, των εθνικών ερευνητικών προγραμμάτων, καθώς και στην ανταλλαγή πληροφοριών, και ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στη βαθμονόμηση των πολιτικών (δείκτες),

(5) ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ τα θετικά επιτεύγματα των υφισταμένων προγραμμάτων-πλαίσιο, ενώ σημειώνει την ανάγκη να βελτιωθεί η λειτουργία τους και τη σκοπιμότητα να γίνεται χρήση, σε κοινοτικό επίπεδο, νέων μορφών δράσεων σε σύμπραξη με τα κράτη μέλη, τηρουμένου παράλληλα του κριτηρίου της επιστημονικής αριστείας,

(6) ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ, τη σημασία των βασικών εννοιών "επιστημονική αριστεία" και "ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία", λαμβάνοντας υπόψη την αρχή της επικουρικότητας, οι οποίες πρέπει να χρησιμοποιούνται για την ιεράρχηση των προσπαθειών της Ένωσης στα σημαντικότερα θέματα έρευνας και ανάπτυξης στα μελλοντικά προγράμματα-πλαίσιο με την εφαρμογή αυστηρών και συνεπών κριτηρίων· ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΕΙ ότι, η κοινοτική στήριξη της επιστημονικής και τεχνικής έρευνας πρέπει να συμβάλλει στην οικοδόμηση της Ευρώπης της Γνώσης, στην εφαρμογή κοινοτικών πολιτικών και, σύμφωνα με το άρθρο 163 της συνθήκης, στην ενίσχυση των επιστημονικών και τεχνολογικών βάσεων της κοινοτικής βιομηχανίας, παροτρύνοντας τις επιχειρήσεις και τους άλλους φορείς έρευνας να αναλαμβάνουν προηγμένες ή μακροπρόθεσμες έρευνες, και υποστηρίζοντας προγράμματα επίδειξης καινοτόμων τεχνολογιών,

(7) ΕΚΦΡΑΖΕΙ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ για τη σημασία που δίνει η ανακοίνωση στη διασύνδεση εθνικών δημόσιων ερευνητικών προγραμμάτων, ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΕΙ τη σημασία της εμπειρίας που έχει αποκτηθεί στο πλαίσιο των δράσεων-κλειδί και των γενικών δραστηριοτήτων του προγράμματος-πλαίσιο και ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ το όφελος της ανάπτυξης των εννοιών αυτών, εξετάζοντας, για παράδειγμα, την εφαρμογή των μεγάλων στοχοθετημένων προγραμμάτων, μεταξύ των οποίων θα μπορούσαν να περιλαμβάνονται συμπλέγματα ("clusters") σχεδίων, με την επιφύλαξη του ενδιαφέροντος που παρουσιάζουν τα σχέδια μικρής ή μεσαίας κλίμακας, καθώς και η δημιουργία δικτύων αριστείας,

(8) ΕΚΦΡΑΖΕΙ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ επίσης για τη σημασία που δίδεται στο θέμα του ανθρώπινου δυναμικού, ΕΝΘΑΡΡΥΝΕΙ τη συνέχιση των δράσεων που έχουν ήδη αρχίσει με στόχο την ενίσχυση του ρόλου και την αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στην ευρωπαϊκή ερευνητική προσπάθεια, την ανάπτυξη της κατάρτισης, τη μεγαλύτερη κινητικότητα των ερευνητών, στην οποία περιλαμβάνεται και η υποδοχή ερευνητών από άλλες ηπείρους, και την προώθηση νέων ερευνητών,

(9) ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ επίσης το όφελος μιας ευρωπαϊκής προσέγγισης στο θέμα των ερευνητικών υποδομών, με στόχο την καλύτερη δυνατή συντονισμένη βελτίωσή τους,

(10) ΕΠΑΝΑΒΕΒΑΙΩΝΕΙ τον θεμελιώδη δεσμό μεταξύ έρευνας και καινοτομίας και το σημαντικό ρόλο των επιχειρήσεων, ιδίως των ΜΜΕ, είτε είναι υψηλής τεχνολογίας είτε παραδοσιακές, στην ίδια την καινοτομία· ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΕΙ ότι, είναι ανάγκη να υπάρξει ένα κοινοτικό δίπλωμα ευρεσιτεχνίας μέχρι τέλους 2001, συμπεριλαμβανομένου του υποδείγματος χρησιμότητας· ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ τη σημασία που έχει να προωθηθεί εντός του ΕΧΕ, τόσο στα μελλοντικά προγράμματα-πλαίσιο όσο και σε άλλες σχετικές κοινοτικές πρωτοβουλίες, η επιστημονική και τεχνολογική ανάδειξη όλων των περιοχών της Ευρώπης και των συμμετεχουσών χωρών, μεταξύ άλλων, στη διασυνοριακή τους διάσταση,

(11) ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ την ανάγκη να εμβαθύνει τη συζήτηση για το ρόλο που διαδραματίζει η επιστήμη στην κοινωνία, και να συμβάλλει στη δημόσια λήψη αποφάσεων, ενισχύοντας τους δεσμούς μεταξύ των ερευνητικών πολιτικών και των αναγκών της κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένης της ηθικής διάστασης της προόδου· ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΙ τη σημασία της σύστασης, από την Επιτροπή, ενός ανεξάρτητου συμβουλευτικού οργάνου για να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα των ευρωπαϊκών πολιτικών έρευνας, ανάπτυξης και τεχνολογίας, ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ την ουσιώδη συμβολή των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών και την ανάγκη να βελτιωθούν τα μέσα διάδοσης των επιστημονικών και τεχνικών πληροφοριών και να ενισχυθεί η επιστημονική και τεχνολογική αντίληψη,

(12) ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ τη σημασία της διεθνούς και σφαιρικής διάστασης των ευρωπαϊκών ερευνητικών δραστηριοτήτων προς αμοιβαίο όφελος και στο πλαίσιο της μέριμνας για την προώθηση των επιστημονικών και τεχνολογικών συμφερόντων της Ευρώπης,

(13) ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ, στη συνάρτηση της υλοποίησης του ευρωπαϊκού χώρου έρευνας, τη σκοπιμότητα να αναπτυχθούν, για την εφαρμογή του προγράμματος-πλαίσιο έρευνας της Ένωσης, ανάλογα με τη φύση των δράσεων και των προτεραιοτήτων, νέα μέσα και τρόποι παρέμβασης που θα επιτρέψουν, τηρουμένων των αρχών της διαφάνειας και της ισότητας πρόσβασης, να ενθαρρυνθεί η σύμπραξη μεταξύ των κρατών μελών και της Ένωσης και να βελτιωθεί η αποδοτικότητα των ερευνητικών δραστηριοτήτων, ιδίως με:

- την προώθηση μιας ευρύτερης προσέγγισης στο πλαίσιο των προγραμμάτων, στην οποία η Κοινότητα είναι ένας από τους παράγοντες,

- τη στενότερη συνάρθρωση με τις διεθνικές επιστημονικές δομές και οργανώσεις συνεργασίας (π.χ. COST, EUREKA, ESF...),

- την ανάπτυξη συνεργιών μεταξύ των εθνικών φορέων χρηματοδότησης της έρευνας,

- τη δυνατότητα παρεμβάσεων που θα επιτρέπουν την πιο μακροπρόθεσμη διάρθρωση των ερευνητικών δράσεων, γύρω από στρατηγικά θέματα,

- τη διεύρυνση ορισμένων υφιστάμενων δράσεων της Ένωσης, παραδείγματος χάριν σε θέματα κατάρτισης και κινητικότητας ή βελτιστοποίησης των υποδομών,

- τη συμμετοχή της Κοινότητας σε προγράμματα που αναλαμβάνονται από διάφορα κράτη μέλη, όπως παραδείγματος χάριν μέσω της εφαρμογής των άρθρων 168 και 169 της Συνθήκης,

(14) ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΕΙ το ρόλο της έρευνας στον πυρηνικό τομέα και στις συνδεόμενες με αυτόν δραστηριότητες στο μελλοντικό πρόγραμμα-πλαίσιο της ΕΥΡΑΤΟΜ, τμήμα αναπόσπαστο του ευρωπαϊκού χώρου έρευνας· ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΕΙ τον ρόλο του ΚΚΕρ εν προκειμένω, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 8 της συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας, καθώς και τον ρόλο του ΚΚΕρ στον τομέα της έρευνας και της τεχνολογικής ανάπτυξης, στο πλαίσιο του ειδικού προγράμματός του· ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΕΙ τη σημασία της αποστολής του ΚΚΕρ ως κέντρου που εξυπηρετεί το κοινό συμφέρον της Ένωσης, παρέχοντας ανεξάρτητες γνώμες,

(15) ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ την ανάγκη διαφοροποίησης των μέσων εφαρμογής των προγραμμάτων-πλαίσιο κοινοτικής έρευνας, αναλόγως της φύσης των δράσεων και των προτεραιοτήτων, τηρώντας την αρχή της επιλογής των προγραμμάτων βάσει ανταγωνιστικών δημόσιων προσκλήσεων υποβολής προτάσεων, με διαφανείς κανόνες αξιολόγησης· ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΕΙ την ανάγκη για καλύτερη απόδοση της διαχείρισης και τη βούληση της Επιτροπής να επικεντρωθεί εκ νέου στη βασική αποστολή της,

(16) ΠΡΟΣ ΤΟΥΤΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ:

- να του διαβιβάσει, το συντομότερο δυνατόν, τις συνεισφορές της επί των προσεχών σταδίων στη συνέχιση της υλοποίησης του ΕΧΕ, καθώς και την επίσημη πρότασή της για τις αποφάσεις σχετικά με το έκτο πρόγραμμα-πλαίσιο κατά το πρώτο τρίμηνο του 2001, προκειμένου οι αποφάσεις αυτές να ληφθούν πολύ πριν από την περάτωση του πέμπτου προγράμματος-πλαίσιο (2002), και δη στο τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2002,

- να διευκρινίσει στην επίσημη πρότασή της τους νέους τρόπους διαχείρισης, μεταξύ άλλων και όσον αφορά την ενδεχόμενη εξωτερική ανάθεση ορισμένων καθηκόντων,

- να του υποβάλει, το συντομότερο δυνατόν, προκειμένου να του επιτρέψει να προβεί σε εμπεριστατωμένη συζήτηση πριν από την έγκριση του προγράμματος-πλαίσιο, ανακοίνωση σχετικά με την εφαρμογή της αποστολής του ΚΚΕρ, που θα αφορά τους τρόπους διαχείρισης, τις μεθόδους και τη διακυβέρνηση, τη συγκέντρωση των ερευνητικών προσπαθειών, την επάρκεια του ανθρώπινου δυναμικού στην αποστολή, τη βελτίωση του δεσμού με τα άλλα εθνικά ερευνητικά ιδρύματα και τον τρόπο με τον οποίον το ΚΚΕρ μπορεί να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των χρηστών, και ιδίως των Γενικών Διευθύνσεων της Επιτροπής, και των δημόσιων αρχών.

(1) ΕΕ C 205 της 19.7.2000, σ. 1.