91997E3776

ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΩΤΗΣΗ E-3776/97 υποβολή: Μιχαήλ Παπαγιαννάκης (GUE/NGL) προς την Επιτροπή (21 Νοεμβρίου 1997)

Θέμα: Δεξαμενή αρσενικού στην Αλβανία

Σύμφωνα με πληροφορίες του τύπου και μετά από καταγγελίες του προέδρου της ιταλικής Γερουσίας που έκανε επίσκεψη στην Αλβανία, στην περιοχή Φίερι υπάρχει δεξαμενή με αρσενικό έτοιμη να καταρρεύσει. Η δεξαμενή βρίσκεται σε εγκαταλειμμένο χημικό εργοστάσιο και η ποσότητα είναι 800 κυβικά μέτρα. Εάν η δεξαμενή σπάσει, το επικίνδυνο υγρό θα φθάσει στη Νότια Αδριατική μολύνοντας τις ακτές της Αλβανίας αλλά και τις θαλάσσιες περιοχές της Ελλάδας και της Ιταλίας. Η Ελλάδα και η Ιταλία συμφώνησαν να βοηθήσουν την Αλβανία οικονομικά για να επισκευάσει τη δεξαμενή.

Ερωτάται η Επιτροπή εάν γνωρίζει τα γεγονότα αυτά και εάν σκοπεύει να βοηθήσει οικονομικά την Αλβανία για να αποφευχθεί αυτή η οικολογική καταστροφή;

Κοινή απάντηση του κ. Van den Broek εξ ονόματος της Επιτροπής στις γραπτές ερωτήσεις E-3536/97, E-3739/97 και E-3776/97 (5 Ianoyarνoy 1998)

Η στήριξη που παρέχει η Κοινότητα στην Αλβανία στον τομέα του περιβάλλοντος διέπεται από τις αρχές της μακρόπνοης ανάπτυξης. Συγκεκριμένα, βασίζεται στην περιβαλλοντική πολιτική της αλβανικής κυβέρνησης, που παρουσιάζεται στο εθνικό πρόγραμμα δράσεως για το περιβάλλον του 1993. Η Επιτροπή, που στηρίζει ρητώς τις προτεραιότητες του προγράμματος αυτού, έχει εφαρμόσει τις εξής πρωτοβουλίες:

- μεταξύ 1993 και 1999 αφιερώνει συνολικό ποσό 28, 7 εκατομμύρια ecu (από βοήθεια ύψους 474 εκατομμυρίων ecu) για έργα που συνδέονται με το περιβάλλον, στο πλαίσιο του προγράμματος Phare (ενίσχυση των θεσμών, παροχή συμβουλών για τη διαμόρφωση πολιτικής, διαχείριση υγροβιότοπων, στρατηγικές για τη διαχείριση υδάτων και αποβλήτων, διάθεση ζιζανιοκτόνων). Μελετάται το ενδεχόμενο χρηματοδότησης έργων για την επεξεργασία αποβλήτων στο πλαίσιο διασυνοριακών προγραμμάτων με την Ελλάδα και την Ιταλία. Τα έργα αυτά συμπληρώνονται με πρωτοβουλίες μικρότερης κλίμακας, χρηματοδοτούμενα από το αναπτυξιακό σχέδιο της Αλβανίας, οι οποίες έχουν άμεσο αντίκτυπο στο περιβάλλον.

- το πρόγραμμα LIFE χρηματοδοτεί, με ποσό ύψους 2,1 εκατομμυρίων ecu, έργα διαχείρισης αποβλήτων, που αποτελούν συνέχεια πρωτοβουλιών του προγράμματος Phare, καθώς και τη διαχείριση των παράκτιων περιοχών.

Στο εννοιολογικό έγγραφο, που προετοίμασε η Επιτροπή για τις διασκέψεις των χορηγών, εξακολουθεί να δίνεται προτεραιότητα για μελλοντική χρηματοδότηση στο περιβάλλον. Στις διασκέψεις αυτές, τόσο οι τοπικές αρχές όσο και η διεθνής κοινότητα δήλωσαν ότι στηρίζουν θερμά τις αρχές της μακρόπνοης ανάπτυξης.

Το πρώην οικονομικό σύστημα της Αλβανίας κληροδότησε μεγάλες ποσότητες άχρηστων ζιζανιοκτόνων και άλλων επικίνδυνων αποβλήτων, είτε Αλβανικής παραγωγής είτε από τρίτες χώρες. Πολλά από τα αποθέματα εμφανίζονται σήμερα σε σημεία όπου εγκυμονούν κινδύνους για την υγεία και το περιβάλλον. Για παράδειγμα, τα αξιότιμα μέλη επεσήμαναν στην Επιτροπή ότι στο Φιερ υπάρχει δεξαμενή γεμάτη αρσενικό.

Αξίζει να τονιστεί ότι τη μεγαλύτερη ευθύνη για την ασφαλή διάθεση των υλικών αυτών έχουν οι υπεύθυνες εταιρίες (με βάση την αρχή ότι όποιος προκαλεί ρύπανση πληρώνει για την διάθεση των ρυπογόνων), και σε έσχατη περίπτωση η αλβανική κυβέρνηση. Ωστόσο η Επιτροπή ανέλαβε να στηρίξει τις προσπάθειες του Υπουργείου Γεωργίας και του Υπουργείου Υγείας και Περιβάλλοντος για την καλύτερη διάθεση αποβλήτων.

Η πρώτη τέτοια πρωτοβουλία, το 1993, αφορούσε το διορισμό εμπειρογνώμονα, ο οποίος αναλάμβανε να εξετάσει συνολικά την κατάσταση και να υποβάλλει συστάσεις για τη διάθεση των αποβλήτων. Με βάση την έκθεσή του οι τοπικές αρχές διαμόρφωσαν πρόγραμμα, το οποίο προέβλεπε να μειωθούν οι ποσότητες στο ελάχιστο με τη χρήση αποθεμάτων, όταν ήταν δυνατόν, και την χρήση ορισμένων προϊόντων ως χημικά αποθέματα τροφοδοσίας βιομηχανιών, την ρίψη ορισμένων μη επικίνδυνων ουσιών σε χωματερές και την καύση συγκεκριμένων κονιαμάτων σε εργοστάσια παραγωγής τσιμέντου που λειτουργούν με στερεά καύσιμα.

Για την υποστήριξη των αλβανικών προσπαθειών, συμφωνήθηκε το 1996 να χορηγηθούν 1,7 εκατομμύρια ecu εντός του προγράμματος Phare για ένα γενικό πρόγραμμα διάθεσης αποβλήτων το οποίο περιλαμβάνει: (α) τη διάθεση 220 τόνων ζιζανιοκτόνων που είναι πλέον εντελώς άχρηστα (β) τη διάθεση 200 τόνων τοξικών παραπροϊόντων από την παρασκευή του εντομοκτόνου Lindane (που έχει πλέον σταματήσει να παράγεται στην Αλβανία) και που βρίσκονται σήμερα στο εργοστάσιο ζιζανιοκτόνων του Δυρραχίου και (γ) την εκ νέου συσκευασία και μακροπρόθεσμη αποθήκευση δύο τόνων προϊόντων του υδραργύρου και 9,1 τόνων προϊόντων του αρσενικού (περιλαμβανομένων και εκείνων που βρίσκονται στο Φίερ). Η τεχνική και χρηματοδοτική συνδρομή του Phare θα εκπονήσει τα απαραίτητα σχέδια για τη διάθεση των άχρηστων αυτών αποβλήτων κατά τρόπο ασφαλή και μη βλαβερό για το περιβάλλον, σύμφωνα με τους ισχύοντες κοινοτικούς κανονισμούς. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει επίσης κατάρτιση για βιολογική γεωργική παραγωγή, που να μη βλάπτει το περιβάλλον.

Η Επιτροπή εξετάζει σήμερα τι ακριβώς μπορεί να γίνει βραχυπρόθεσμα, ιδιαίτερα σε περιοχές που χαρακτηρίζονται από έλλειψη ασφάλειας. Το πρόγραμμα προβλέπεται να εφαρμοστεί στα μέσα του 1998.