91997E1550

ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΩΤΗΣΗ E-1550/97 υποβολή: Dietrich Elchlepp (PSE) προς την Επιτροπή (6 Μαΐου 1997)

Θέμα: Γραφειοκρατικά εμπόδια για αλλοδαπές φοιτήτριες και αλλοδαπούς φοιτητές που προέρχονται από άλλα κράτη μέλη της ΕΕ

Το τελευταίο διάστημα πολλαπλασιάζονται οι σοβαρές καταγγελίες σχετικά με την υπερβολική γραφειοκρατία στις αιτήσεις για πραγματοποίηση σπουδών σε άλλα κράτη της ΕΕ και σχετικά με την ταλαιπωρία που υφίστανται οι αλλοδαποί φοιτητές λόγω καθυστερήσεων και αρνήσεων της χορήγησης, σε τόπους όπου εδρεύουν ανώτατες σχολές στην ΕΕ, αδειών παραμονής για φοιτητές και φοιτήτριες από κράτη μέλη της ΕΕ, γεγονός το οποίο είναι εκ διαμέτρου αντίθετο προς την ελεύθερη κυκλοφορία των πολιτών και την απαγόρευση των διακρίσεων στην ΕΕ, καθώς επίσης και προς το περιεχόμενο και τους στόχους του προγράμματος ERASMUS της ΕΕ. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα άρνησης και καθυστέρησης της έγκρισης αδειών παραμονής συνέβη πρόσφατα στο Πανεπιστήμιο της Αμιένης όπου, με σημαντικές κοινωνικές συνέπειες οι αρμόδιες αρχές αρνούνταν επί μακρόν σε 30 φοιτήτριες και φοιτητές από χώρες της ΕΕ τη χορήγηση άδειας παραμονής και είχε απαιτηθεί μόνον από τους αλλοδαπούς φοιτητές η καταβολή ειδικού χρηματικού ποσού για τις φοιτητικές εστίες. Τέτοια περιστατικά καθιστούν όλες τις διακηρύξεις περί προαγωγής της ευρωπαϊκής πολιτικής, κινητικότητας στον εκπαιδευτικό και επαγγελματικό τομέα αναξιόπιστες μεταξύ των νέων και των γονέων τους. Ερωτώ την Επιτροπή:

1. τι στοιχεία υπάρχουν σχετικά με τις δυσκολίες κατά τη χορήγηση αδειών παραμονής και σε ποιά κράτη μέλη παρουσιάζεται επανειλλημένως το φαινόμενο αυτό;

2. πώς θα μπορούσαν να περιορισθούν τα εν μέρει ανυπέρβλητα γραφειοκρατικά εμπόδια κατά της διαδικασίας που προηγούνται της έναρξης σπουδών στο εξωτερικό όσον αφορά την πιστοποίηση ασφαλιστικών καλύψεων, εισοδημάτων γονέων, επικυρωμένων και μεταφρασμένων πιστοποιητικών γεννήσεως, κλπ.;

3. σε τι ενέργειες σκοπεύει να προβεί η Επιτροπή για να εμποδίσει στο μέλλον περιπτώσεις καταφώρων διακρίσεων εις βάρος αλλοδαπών φοιτητριών και φοιτητών από τις αρμόδιες τοπικές αρχές;

Απάντηση της κ.Cresson εξ ονόματος της Επιτροπής (7 Ιουλίου 1997)

Οι δυσκολίες στις οποίες αναφέρεται ο κ. βουλευτής αποτελούν τη βάση του πράσινου βιβλίου που επεξεργάστηκε η Επιτροπή σχετικά με τα εμπόδια που παρουσιάζονται όσον αφορά την κινητικότητα στον τομέα της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της έρευνας. Η εμπεριστατωμένη ανάλυση των εμποδίων αυτών μέσα στο πράσινο βιβλίο έγινε ευνοϊκά αποδεκτή στην εξαιρετική έκθεση της κ.Todini η οποία εγκρίθηκε ομόφωνα από το Κοινοβούλιο στις 14 Μαΐου 1997.

Όσον αφορά τα συγκεκριμένα ερωτήματα που θέτει ο κ. βουλευτής:

1. Η Επιτροπή δε γνωρίζει για τα τυχόν προβλήματα που οι φοιτητές του προγράμματος Erasmus θα αντιμετώπιζαν όσον αφορά την άδεια παραμονής. Αντιθέτως αληθεύει ότι μερικές φορές απαιτείται πολύς χρόνος για την έκδοση άδειας παραμονής στους φοιτητές. Η κατάσταση αυτή είναι απαράδεκτη και πρέπει να επανορθωθεί μέσω της καλύτερης συνεργασίας των οργάνων, των ενδιαφερόμενων ιδρυμάτων και των εθνικών αρχών.

2. Στην Επιτροπή έχουν ήδη επισημανθεί οι τυπικές διαδικασίες τις οποίες υφίστανται οι πολίτες της Ένωσης που σπουδάζουν σε κράτος μέλος διαφορετικό από εκείνο του οποίου είναι υπήκοοι καθώς και ορισμένες δυσκολίες που συναντιούνται κατά τη διάρκεια αυτών των διαδικασιών. Ωστόσο η Επιτροπή δεν ενημερώθηκε σχετικά με τη συγκεκριμένη περίπτωση την οποία αναφέρει ο κ.βουλευτής.

Όσον αφορά τα εισοδήματα των φοιτητών, η οδηγία 93/96 ((ΕΕ L 317 της 18.12.1993. )) σχετικά με το δικαίωμα παραμονής των φοιτητών (της οποίας έχει γίνει μεταφορά στο εθνικό δίκαιο όλων των κρατών μελών εκτός της Γερμανίας) προβλέπει στο 1ο της άρθρο ότι τα κράτη μέλη αναγνωρίζουν το δικαίωμα παραμονής σε κάθε φοιτητή που μέσω υπεύθυνης δήλωσής του ή με όποιο άλλο ισότιμο μέσο επιλέξει, εγγυάται στην ενδιαφερόμενη εθνική αρμόδια αρχή ότι διαθέτει επαρκή εισοδήματα ώστε να μην επιβαρύνει τη κοινωνική πρόνοια του κράτους μέλους υποδοχής. Ως συνέπεια της μεταφοράς αυτής της διάταξης στο εθνικό δίκαιο ορισμένων κρατών μελών προκύπτει ότι απαιτείται από τους φοιτητές να προσκομίζουν επίσημες αποδείξεις (όπως τραπεζικά έγγραφα, βεβαιώσεις κάλυψης των εξόδων από τους γονείς ή από τρίτα πρόσωπα). Εκτιμώντας ότι η απαίτηση τέτοιων δικαιολογητικών αντίκειται στο προαναφερθέν 1ο άρθρο, η Επιτροπή κίνησε διαδικασίες παράβασης εναντίον αυτών των κρατών μελών. Αιτιολογημένες γνώμες απεστάλησαν στην Ισπανία, τη Γαλλία και την Ιταλία ενώ ετέθησαν στο αρχείο οι διαδικασίες που κινήθηκαν εναντίον της Ιρλανδίας, του Λουξεμβούργου και της Ολλανδίας ύστερα από τροποποιήσεις που μεσολάβησαν στις νομοθεσίες αυτών των κρατών μελών. Όσον αφορά τις αποδείξεις ασφαλιστικής κάλυψης, η οδηγία 93/96 προβλέπει στο 1ο της άρθρο ότι το δικαίωμα παραμονής υπόκειται στον όρο να διαθέτει ο φοιτητής ασφάλιση ασθένειας η οποία να καλύπτει το σύνολο των κινδύνων στο κράτος μέλος υποδοχής. Συνεπώς δεν αντίκειται στο κοινοτικό δίκαιο, η εθνική αρχή η οποία είναι αρμόδια για την έκδοση της άδειας παραμονής να απαιτεί την υποβολή ενός δικαιολογητικού ασφάλισης ασθένειας.

Όσον αφορά την προσκόμιση επικυρωμένων και μεταφρασμένων πιστοποιητικών γέννησης, η Επιτροπή εκτιμά ότι προκύπτει από τις διατάξεις του κοινοτικού δικαίου όσον αφορά την ελεύθερη κυκλοφορία των ατόμων η απαίτηση τέτοιων εγγράφων να περιορίζεται στις περιπτώσεις κατά τις οποίες πρέπει να αποδειχτεί ένας συγγενικός δεσμός (αν για παράδειγμα ο δικαιούχος του δικαιώματος παραμονής συνοδεύεται από τα παιδιά του). Η Επιτροπή αποφάσισε να διαβιβάσει αιτιολογημένη γνώμη στη Γαλλία σχετικά με την πρακτική των νομαρχιών να απαιτούν πιστοποιητικά γέννησης.

Τέλος, όσον αφορά την προθεσμία έκδοσης αδειών παραμονής η Επιτροπή πιστεύει ότι εφόσον ο φοιτητής έχει προσκομίσει τη δήλωση εισοδημάτων καθώς και τα δικαιολογητικά της ασφάλισης ασθένειας και εγγραφής του σε κάποιο έγκριτο ίδρυμα, δεν δικαιολογείται καθυστέρηση στην έκδοση της άδειας παραμονής (εκτός εάν λόγοι τήρησης της δημόσιας τάξης απαιτούν την εξακρίβωση ορισμένων στοιχείων).

Όπως φαίνεται και από τα ανωτέρω, η Επιτροπή χρησιμοποιεί τις αρμοδιότητες που της έχουν ανατεθεί ως θεματοφύλακα της συνθήκης ώστε να εξασφαλίζεται πλήρως η τήρηση του κοινοτικού δικαίου και ιδιαίτερα της οδηγίας 93/96. Πρέπει να σημειωθεί ότι η Επιτροπή επεξεργάζεται μια έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας αυτής που θα υποβληθεί στο Συμβούλιο και στο Κοινοβούλιο. Με την ευκαιρία αυτή θα εξετάσει προσεκτικά τις διαδικασίες έκδοσης αδειών παραμονής.

3. Η Επιτροπή εφαρμόζει όλα τα διαθέσιμα μέσα προκειμένου να αποφεύγονται τα φαινόμενα επιλεκτικής μεταχείρισης, ιδιαίτερα στο πλαίσιο των προγραμμάτων της κινητικότητας σπουδαστών.

Η Επιτροπή ανακοίνωσε στο πράσινο βιβλίο της ότι σκοπεύει, στο βαθμό των αρμοδιοτήτων της, να δώσει συγκεκριμένη συνέχεια στη διαβούλευση που ξεκίνησε και υπολογίζει στην υποστήριξη του Κοινοβουλίου για τη γρήγορη πρόοδο των δύσκολων αυτών φακέλων.