51996AC0611

Γνωμοδότηση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την «Πρόταση κανονισμού (ΕΚ) του Συμβουλίου για την εφαρμογή πολυετούς συστήματος γενικευμένων δασμολογικών προτιμήσεων για την περίοδο από την 1η Ιουλίου 1996 έως τις 30 Ιουνίου 1999 σε ορισμένα γεωργικά προϊόντα καταγωγής αναπτυσσομένων χωρών»

(96/C 204/25)

Στις 12 Απριλίου 1996, και σύμφωνα με το άρθρο 198 της Συνθήκης, το Συμβούλιο αποφάσισε να ζητήσει τη γνώμη της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την ανωτέρω πρόταση.

Η προετοιμασία των σχετικών εργασιών της ΟΚΕ ανατέθηκε στον γενικό εισηγητή κ. Strauss.

Κατά την 335η σύνοδο ολομέλειας της 24ης και 25ης Απριλίου 1996 (συνεδρίαση της 25ης Απριλίου 1996), η ΟΚΕ υιοθέτησε με 55 ψήφους υπέρ, 5 κατά και 26 αποχές την ακόλουθη γνωμοδότηση.

1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

1.1. Η Επιτροπή προτείνει την εφαρμογή των αρχών του πολυετούς συστήματος γενικευμένων δασμολογικών προτιμήσεων (ΣΓΔΠ) για τα βιομηχανικά προϊόντα (ισχύει από 1η Ιανουαρίου 1995) και στα γεωργικά προϊόντα. Για τον γεωργικό τομέα ήταν απαραίτητο να ολοκληρωθεί η ανάλυση των αποτελεσμάτων του Γύρου της Ουρουγουάης.

1.2. Στην πρόταση της Επιτροπής προβλέπεται η υιοθέτηση των τεσσάρων βασικών στόχων του συστήματος που ισχύει για τα βιομηχανικά προϊόντα και για την περίπτωση των γεωργικών προϊόντων. Οι στόχοι αυτοί είναι:

- απλοποίηση μέσω μηχανισμού διαμόρφωσης των προτιμησιακών δασμών, που περιλαμβάνει τέσσερα στάδια δασμολογικών μειώσεων 7

- εξισορρόπηση του συστήματος υπέρ των χωρών που το χρειάζονται περισσότερο, μέσω μηχανισμού διαβάθμισης ανά σημαντικούς τομείς παραγωγής 7

- ουδετερότητα των συνεπειών του νέου γενικού συστήματος σε σχέση με το προηγούμενο 7

- ενθάρρυνση των δικαιούχων χωρών για ανάπτυξη προοδευτικής κοινωνικής και περιβαλλοντικής πολιτικής, μέσω πρόσθετων κινήτρων πέραν της ουδετερότητας.

Στους στόχους αυτούς, προστίθεται ένας πέμπτος χαρακτηριστικός του γεωργικού τομέα, αυτός της αύξησης των προϊόντων στα οποία εφαρμόζεται το νέο σύστημα.

2. Γενικές παρατηρήσεις

2.1. Η ΟΚΕ επιδοκιμάζει την πρόθεση της μεταρρύθμισης του ΣΓΔΠ για την περίπτωση των γεωργικών προϊόντων.

2.2. Η ΟΚΕ συμφωνεί με την Επιτροπή ότι πρέπει να ληφθούν υπόψη η εξέλιξη των όρων του διεθνούς εμπορίου γεωργικών προϊόντων - ιδιαιτέρως μετά το Γύρο της Ουρουγουάης - και οι πολυετείς προσπάθειες των ευνοούμενων χωρών για την επέκταση του συστήματος και στα γεωργικά προϊόντα.

2.3. Η ΟΚΕ τονίζει ότι είναι απαραίτητο να υπάρξει μια διαφορετική μεταχείριση των γεωργικών προϊόντων, αναλόγως με το βαθμό ευαισθησίας τους. Τάσσεται δε υπέρ της καθιέρωσης κλιμακίων δασμολογικών μειώσεων που να είναι πανομοιότυπα με αυτά του βιομηχανικού τομέα και κατανεμημένα σε τέσσερις κατηγορίες ευαισθησίας (μείωση κατά 15 % για τα πολύ ευαίσθητα προϊόντα, κατά 30 % για τα ευαίσθητα, κατά 65 % για τα ημιευαίσθητα και κατά 100 % για τα μη ευαίσθητα). Η ΟΚΕ συμφωνεί να λαμβάνονται υπόψη ορισμένες ειδικές περιπτώσεις, προκειμένου να προστατεύονται τα συμφέροντα των παραγωγών της Κοινότητας.

2.4. Η ΟΚΕ συμφωνεί με την καθιέρωση ενός συστήματος διαβάθμισης και ενός μηχανισμού αλληλεγγύης (άρθρο 4). Οι αναπτυσσόμενες χώρες που, με βάση το ΑΕΠ τους και την εξαγωγική τους ικανότητα, έχουν επιτύχει ένα υψηλότερο βιοτικό επίπεδο πρέπει να εξαιρούνται σταδιακά από το ΣΓΔΠ και να αντιμετωπίζονται ως βιομηχανικές χώρες. Για το λόγο αυτό, ορθώς δεν θα προσφέρεται προτιμησιακή μεταχείριση σε αναπτυσσόμενες χώρες που η γεωργική τους παραγωγή με βάση το ΣΓΔΠ είναι ιδιαίτερα προηγμένη, συγκρινόμενη με τις επιδόσεις των υπόλοιπων αναπτυσσόμενων χωρών. Η ΟΚΕ προτείνει να εφαρμόζεται στις περιπτώσεις αυτές η διαδικασία του άρθρου 5.

2.5. Η ΟΚΕ θεωρεί ότι είναι απαραίτητο τυχόν μέτρα προστασίας για την αντιμετώπιση του κινδύνου σοβαρών ζημιών να λαμβάνονται προληπτικώς και όχι κατασταλτικώς. Ωστόσο, προκειμένου να καθοριστεί κατά πόσο τίθεται θέμα σοβαρών ζημιών πρέπει να εφαρμόζονται αντικειμενικά κριτήρια. Η ΟΚΕ θεωρεί ότι είναι σημαντικό να συμπεριληφθούν στον κανονισμό, εκτός από τις ρυθμίσεις για την επιβολή μέτρων προστασίας, και ρυθμίσεις για τη διάρκεια ισχύος των μέτρων αυτών και για την περιοδική τους αξιολόγηση.

2.6. Η ΟΚΕ κρίνει απαραίτητες την κοινωνική ρήτρα, τη ρήτρα για το περιβάλλον και τη ρήτρα ανάκλησης (άρθρο 7). Συμφωνεί δε ότι, στον τομέα των γεωργικών προϊόντων πρέπει να θεσπιστούν πρόσθετες ειδικές ρυθμίσεις για την περίπτωση ιδιαίτερα ικανοποιητικών επιδόσεων στο χώρο της προστασίας των εργαζομένων και του περιβάλλοντος. Οι ρυθμίσεις αυτές δεν θα πρέπει να ισχύουν για τις περισσότερο προηγμένες αναπτυσσόμενες χώρες, αλλά για εκείνες στις οποίες δεν χορηγείται πλέον πλήρης δασμολογική απαλλαγή.

2.7. Η ΟΚΕ συμφωνεί με τη διάταξη βάσει της οποίας το καθεστώς δασμολογικών προτιμήσεων μπορεί ανά πάσα στιγμή να ανασταλεί προσωρινώς, ολικώς ή εν μέρει, σε περίπτωση σοβαρής παραβίασης διεθνών συμβάσεων (π.χ. διεθνής σύμβαση κατά της δουλείας, ελλιπής συνεργασία κατά τον έλεγχο της εξαγωγής και διαμετακόμισης ναρκωτικών και την καταπολέμηση του παράνομου χρήματος), διακρίσεων κατά της Κοινότητας και μη τήρησης των υποχρεώσεων που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο του Γύρου της Ουρουγουάης για την υλοποίηση των στόχων που αφορούν την πρόσβαση στην αγορά.

2.8. Η ΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να αποδώσει ιδιαίτερο βάρος στα κριτήρια αυτά, ώστε να μην επιτρέψει να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι οι στόχοι που έχουν τεθεί δεν αποτελούν παρά κενές φράσεις.

3. Ειδικές παρατηρήσεις

3.1. Η ΟΚΕ κρίνει ότι επιβάλλεται να οριστεί ακριβέστερα πότε τίθεται θέμα αναστολής της ισχύος του καθεστώτος ή χορήγησης πρόσθετων προνομίων σε περίπτωση ιδιαίτερα ικανοποιητικών επιδόσεων.

3.2. Η ΟΚΕ για το λόγο αυτό, θεωρεί ότι είναι απαραίτητο να επισπευσθεί η διαδικασία για την προσαρμογή των προτιμήσεων, ούτως ώστε να καταστεί δυνατό να συνεκτιμώνται καλύτερα και ταχύτερα οποιεσδήποτε αλλαγές συντελούνται στην Κοινότητα ή σε χώρες στις οποίες έχει παραχωρηθεί καθεστώς δασμολογικών προτιμήσεων.

3.3. Η ΟΚΕ υπενθυμίζει ιδιαιτέρως ότι η χορήγηση προνομίων μέσω του ΣΓΔΠ δεν προδικάζει τις μεταγενέστερες διαπραγματεύσεις στους κόλπους του ΠΟΕ και επιτρέπει τη διαφύλαξη των κοινοτικών συμφερόντων. Ταυτόχρονα δε διευκολύνει τη μεταχείριση των ευνοούμενων χωρών αναλόγως με το βαθμό ανάπτυξής τους και προάγει τη διεθνή συνεργασία με τις χώρες αυτές στους τομείς των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της προστασίας του περιβάλλοντος, του παράνομου χρήματος, του εμπορίου ναρκωτικών καθώς και για την όσο το δυνατόν αποδοτικότερη και ορθολογική χρήση των πόρων που διαθέτουν.

3.4. Η ΟΚΕ επισημαίνει την έλλειψη σύμπνοιας που παρατηρείται στην ΕΕ όσον αφορά τη σύναψη και άλλων συμφωνιών ελεύθερων συναλλαγών και την εκχώρηση καθεστώτος δασμολογικών προτιμήσεων σε χώρες με τι οποίες έχουν ήδη συναφθεί ή πρόκειται να συναφθούν παρόμοιες συμφωνίες.

Βρυξέλλες, 25 Απριλίου 1996.

Ο Πρόεδρος

της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Carlos FERRER