51995AC0796(02)

Γνωμοδότηση για την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 93/38/ΕΟΚ για το συντονισμό των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων στους τομείς του ύδατος, της ενέργειας, των μεταφορών και των τηλεπικοινωνιών ()

(95/C 256/02)

Στις 8 Ιουνίου 1995, και σύμφωνα με το άρθρο 100 Α της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας, το Συμβούλιο αποφάσισε να ζητήσει τη γνωμοδότηση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για τις πρότασεις που αναφέρονται παραπάνω.

Το τμήμα βιομηχανίας, εμπορίου, βιοτεχνίας και υπηρεσιών, στο οποίο ανατέθηκε η προετοιμασία των σχετικών εργασιών της ΟΚΕ, υιοθέτησε τη γνωμοδότησή του στις 7 Ιουνίου 1995 με βάση την εισηγητική έκθεση του κ. Mobbs.

Κατά την 327η σύνοδο ολομέλειάς της (συνεδρίαση της 5ης Ιουλίου 1995), η Oικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, υιοθέτησε ομόφωνα την εξής γνωμοδότηση.

()

1. Εισαγωγή

1.1. Ο τομέας των δημόσιων συμβάσεων έχει αποτελέσει αντικείμενο σειράς οδηγιών, με στόχο το άνοιγμα της σημαντικότατης αυτής αγοράς στον ανταγωνισμό (μόνο το περιεχόμενο της ΣΚΣ () πιστεύεται ότι είναι της τάξεως των 350 δισ. Ecu ετησίως). Σήμερα καλύπτονται και οι περισσότερες υπηρεσίες κοινής ωφελείας στους τομείς του ύδατος, της ενέργειας, των μεταφορών και των τηλεπικοινωνιών, τους γνωστούς και ως « αποκλειόμενους τομείς ».

1.2. Η τελευταία από αυτές τις οδηγίες υιοθετήθηκε το 1993 και κανονικά τώρα θα έπρεπε να ισχύουν όλες. Στην πράξη, όμως, δεν τις έχουν μεταφέρει ακόμη όλα τα κράτη μέλη στο εθνικό τους δίκαιο.

1.3. Το Δεκέμβριο 1993, ολοκληρώθηκαν οι διαπραγματεύσεις της αναθεώρησης της Συμφωνίας για τον τομέα των Κρατικών Συμβάσεων (ΣΚΣ) του 1979. Η νέα Συμφωνία καλύπτει τις συμβάσεις προμηθειών, έργων και υπηρεσιών που ανατίθενται από το κράτος, καθώς και ορισμένες συμβάσεις που ανατίθενται από τις δημόσιες αρχές περιφερειακού και τοπικού επιπέδου. Περιλαμβάνει, επίσης, ορισμένες συμβάσεις στους τομείς του ύδατος, του ηλεκτρισμού, των αστικών μεταφορών, των λιμένων και των αερολιμένων.

1.4. Στις 15 Απριλίου 1994, παράλληλα με την ολοκλήρωση του Γύρου της Ουρουγουάης της ΓΣΔΕ, η Ευρωπαϊκή Ένωση υπέγραψε τη νέα ΣΚΣ, αποβλέποντας στην επίτευξη μεγαλύτερης ελευθέρωσης και διεύρυνσης του διεθνούς εμπορίου.

1.5. Ως αποτέλεσμα, οι αναθέτουσες αρχές, οι οποίες υπόκεινται και στις κοινοτικές οδηγίες και στη ΣΚΣ, πρέπει να εφαρμόζουν για την ίδια σύμβαση δύο διαφορετικές έννομες τάξεις. Όταν οι διατάξεις της ΣΚΣ είναι πιο ευνοϊκές σε ορισμένα σημεία από τους κοινοτικούς κανόνες, θίγεται η λειτουργία του κοινοτικού καθεστώτος.

1.6. Η Επιτροπή προτείνει να ευθυγραμμιστούν οι διατάξεις των κοινοτικών οδηγιών με τις διατάξεις της ΣΚΣ, ώστε να εξασφαλισθεί ότι οι προμηθευτές, οι εργολήπτες και οι παρέχοντες υπηρεσίες της ΕΕ έχουν μεταχείριση εξίσου ευνοϊκή με τους προμηθευτές τρίτων χωρών που έχουν υπογράψει τη ΣΚΣ.

2. Η πρόταση της Επιτροπής

2.1. Οι οδηγίες για τις δημόσιες συμβάσεις αριθ. 92/50 (υπηρεσίες), 93/36 (προμήθειες) και 93/37 (έργα) υφίστανται τις ίδιες ακριβώς τροποποιήσεις :

- Τα κατώφλια ευθυγραμμίζονται με τα κατώφλια της ΣΚΣ.

- Η παροχή βοήθειας για την κατάρτιση των τεχνικών προδιαγραφών απαγορεύεται σε περίπτωση που ενδέχεται να περιορίσει τον ανταγωνισμό.

- Οι αναθέτουσες αρχές είναι υποχρεωμένες να γνωστοποιούν στους αποκλεισθέντες υποψηφίους τα πλεονεκτήματα της επιλεγείσας προσφοράς, εκτός εάν υπάρχουν θεμιτοί λόγοι να μην αποκαλυφθούν τέτοιου τύπου πληροφορίες.

- Τα κράτη μέλη υποχρεούνται να διαβιβάζουν στην Επιτροπή περισσότερες στατιστικές πληροφορίες σχετικά με τις συμβάσεις που αναθέτουν.

- Οι δυνατότητες πρόσβασης των έργων, των προϊόντων και των υπηρεσιών των κρατών μελών στις δημόσιες συμβάσεις πρέπει να είναι τουλάχιστον εξίσου ευνοϊκές με εκείνες που προβλέπονται στη ΣΚΣ για τα έργα, τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τρίτων χωρών που έχουν υπογράψει τη ΣΚΣ.

2.2. Οι τροποποιήσεις της οδηγίας 93/38 για τις υπηρεσίες κοινής ωφελείας είναι κατά βάση οι ίδιες με τις τροποποιήσεις των ανωτέρω οδηγιών, με μία προσθήκη :

- Η πρόσβαση στα συστήματα προεπιλογής είναι δυνατή ανά πάσα στιγμή.

3. Γενικές παρατηρήσεις

3.1. Η απόφαση 94/800/ΕΚ του Συμβουλίου () ενέκρινε τη Συμφωνία για τον τομέα των Κρατικών Συμβάσεων (ΣΚΣ) και αυτό φέρνει στην ουσία την ΟΚΕ ενώπιον τελεσμένου γεγονότος. Οι παρατηρήσεις της ΟΚΕ, συνεπώς, είναι περιορισμένου πεδίου.

3.2. Η ΟΚΕ ανέκαθεν υποστήριζε τις προσπάθειες της Επιτροπής να επιτύχει την ελευθέρωση της αγοράς στον τομέα των δημόσιων συμβάσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ΟΚΕ θεωρεί την πρόσβαση σ`αυτή την άλλοτε « κλειστή » αγορά βασικό στοιχείο για μια αληθινή και εύρυθμη ενιαία αγορά.

3.3. Η ΟΚΕ συμμερίζεται το ενδιαφέρον της Επιτροπής να μην μειονεκτούν οι κοινοτικές επιχειρήσεις έναντι των επιχειρήσεων τρίτων χωρών που έχουν υπογράψει τη ΣΚΣ.

3.4. Η ΟΚΕ αναγνωρίζει, επομένως, ότι υπάρχει ανάγκη να ευθυγραμμιστούν οι διατάξεις των υφιστάμενων οδηγιών με τις διατάξεις της ΣΚΣ.

3.5. Η ΟΚΕ, ενώ σε γενικές γραμμές εγκρίνει την πρόταση της Επιτροπής, δεν συμφωνεί εντούτοις με ορισμένα σημεία, για τα οποία διατυπώνει λεπτομερειακά τις παρατηρήσεις της στο τμήμα 4.

3.5.1. Το κυριότερο σημείο διαφωνίας αφορά τις τροποποιήσεις που προτείνει η Επιτροπή χωρίς να επιβάλλονται από τη ΣΚΣ, οι οποίες, κατά την άποψη της ΟΚΕ, ούτε απλοποιούν ούτε βελτιώνουν τη λειτουργία των υφιστάμενων οδηγιών. Η ΟΚΕ πληροφορείται ότι η Επιτροπή πρόκειται να επανεξετάσει όλες τις οδηγίες για τον τομέα των δημόσιων συμβάσεων εντός των τεσσάρων προσεχών ετών. Φαίνεται λογικό, ως εκ τούτου, να ολοκληρωθεί πρώτα η επανεξέταση, για την οποία θεωρείται δεδομένο ότι θα πραγματοποιηθούν πλήρεις διαβουλεύσεις, και ύστερα να γίνουν οι τροποποιήσεις που δεν επιβάλλονται νομικώς από τη ΣΚΣ, ώστε να αποφευχθούν οι περιττές εργασίες.

3.6. Η ΟΚΕ αμφιβάλλει αν τα οφέλη που θα προκύψουν από την αύξηση της διαφάνειας και του ανταγωνισμού θα αντισταθμίσουν το επιπλέον κόστος ή το πρόσθετο διοικητικό βάρος π.χ. σε θέματα όπως α) οι προτάσεις για τη μείωση των κατωφλίων και β) οι αυξημένες υποχρεώσεις υποβολής στατιστικών στοιχείων.

3.6.1. Η ΟΚΕ αντιλαμβάνεται ότι οιαδήποτε αύξηση του κόστους θα αποβεί σε τελική ανάλυση εις βάρος των καταναλωτών ή των φορολογουμένων.

4. Ειδικές παρατηρήσεις

4.1. Κατώφλια ()

Το κατώφλι για τις υπηρεσίες προς την κεντρική διοίκηση μειώνεται σημαντικά από 200 000 σε 128 000 ECU και έτσι ευθυγραμμίζεται με το κατώφλι για τις προμήθειες. Σημειωτέον ότι η πρόταση εφαρμόζει το κατώτατο όριο για όλες τις υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών Έρευνας και Ανάπτυξης και των υπηρεσιών του Μέρους Β, οι οποίες δεν καλύπτονται από τη ΣΚΣ. Ένα σοβαρό ερώτημα είναι αν το όφελος της ύπαρξης ενός ενιαίου κατωφλίου θα είναι μεγαλύτερο από το πρόσθετο διοικητικό βάρος που συνεπάγεται (βλ. σημείο 4.6).

4.2. Ενημέρωση των αποκλεισθέντων υποψηφίων ή προσφερόντων ()

4.2.1. Οι προτάσεις για τις υπηρεσίες και τις επιχειρήσεις κοινής ωφελείας ορίζουν ότι οι αναθέτοντες φορείς είναι υποχρεωμένοι να γνωστοποιούν στους αποκλεισθέντες υποψηφίους ή προσφέροντες που υποβάλλουν σχετική γραπτή αίτηση τα « χαρακτηριστικά και τα σχετικά πλεονεκτήματα της επιλεγείσας προσφοράς ». Είναι αμφίβολο αν τα συμπληρωματικά αυτά στοιχεία θα συνεπάγονται κάποιο πρόσθετο όφελος και αν αυτή η πρακτική συστοιχεί με τη βέλτιστη εμπορική πρακτική. Πολλοί οργανισμοί προωθούν ενεργά την ενημέρωση των προσφερόντων, διότι πιστεύουν ότι, αφού μπήκαν στον κίνδυνο και στα έξοδα της υποβολής προσφοράς, έχουν ηθική υποχρέωση απέναντί τους και, κυρίως, ότι οι προσφέροντες θα ωφεληθούν από την ενημέρωση για την επόμενη προσφορά που θα υποβάλλουν. Η βέλτιστη εμπορική πρακτική είναι να γίνεται η ενημέρωση αυτή συχνά (και κατά προτίμηση) προφορικά και σε κλίμα ειλικρίνειας. Η απαίτηση γραπτής ενημέρωσης ενδέχεται να οδηγήσει σε επιφυλακτικές αντιδράσεις και στον κίνδυνο δικαστικής αμφισβήτησης. Κανένα από τα δύο δεν είναι επιθυμητό, ούτε για τους αναθέτοντες φορείς ούτε για τους προμηθευτές.

4.2.2. Η ΣΚΣ ορίζει ότι οι σχετικές πληροφορίες πρέπει να παρέχονται σε κάθε αποκλεισθέντα υποψήφιο ή προσφέροντα που υποβάλλει σχετική αίτηση αμέσως. Η πρόταση της Επιτροπής αντικαθιστά τη λέξη « αμέσως » με τη φράση « μέσα σε προθεσμία 15 ημερών », προκειμένου να ευθυγραμμισθεί η προκείμενη διάταξη της οδηγίας για τις υπηρεσίες κοινής ωφελείας με τις αντίστοιχες διατάξεις των άλλων οδηγιών. Η ΟΚΕ πιστεύει ότι το κείμενο της ΣΚΣ είναι σαφέστερο και πιο εύκολο στη διαχείρισή του.

4.3. Βοήθεια για την κατάρτιση των τεχνικών προδιαγραφών ()

Η λογική βάση αυτού του άρθρου είναι κατανοητή, εφόσον δεν θα ήταν επιθυμητό για τα ενδιαφερόμενα μέρη να επηρεάσουν μία προδιαγραφή σε βαθμό που να μην μπορεί να υπάρξει πραγματικός ανταγωνισμός. Χρειάζεται, ωστόσο, να υιοθετηθεί μια ευέλικτη προσέγγιση, διότι η ανελαστική εφαρμογή του κανόνα θα μπορούσε να καταργήσει εντελώς κάθε σοβαρό τεχνικό διάλογο μεταξύ αγοραστών και προμηθευτών. Στις εξειδικευμένες αγορές, ιδίως όσοι προμηθευτές είναι σε θέση να συμβάλουν στην κατάρτιση των προδιαγραφών συνήθως έχουν, επίσης, εμπορικό ενδιαφέρον για κάθε επόμενη δημόσια σύμβαση. Το ανεπιθύμητο τελικό αποτέλεσμα αυτού του γεγονότος είναι είτε η μείωση του ανταγωνισμού για τη συγκεκριμένη σύμβαση με τον αποκλεισμό ορισμένων ενδεχόμενων προμηθευτών είτε η απροθυμία άλλων προμηθευτών να συζητούν τεχνικά θέματα στο στάδιο της προεπιλογής, από φόβο μήπως αποκλεισθούν σε μεταγενέστερο στάδιο.

4.4. Όροι για την υποβολή των προσφορών ()

Η σχετική διάταξη της ΣΚΣ ορίζει ότι, όταν η προσφορά μπορεί να υποβληθεί με τηλεγράφημα, τέλεξ ή τηλεομοιοτυπία (φαξ), πρέπει να επιβεβαιωθεί αμέσως είτε με επιστολή είτε με αποστολή υπογεγραμμένου αντιγράφου του τηλεγραφήματος, του τέλεξ ή της τηλεομοιοτυπίας. Η Επιτροπή υπερβαίνει τις απαιτήσεις της ΣΚΣ, ενώ η ΟΚΕ πιστεύει ότι το κείμενο της ΣΚΣ είναι σαφέστερο και πρέπει να αντικατοπτρίζεται σε όλες τις προτάσεις της Επιτροπής.

4.5. Υποχρέωση υποβολής στατιστικών στοιχείων ()

Οι αυξημένες απαιτήσεις παροχής στατιστικών στοιχείων σχετικά με τις συμβάσεις από τους αναθέτοντες φορείς πρέπει να απορριφθεί τουλάχιστον για τους ιδιωτικούς αναθέτοντες φορείς στον τομέα των υπηρεσιών κοινής ωφελείας, διότι αυτοί δεν υπόκεινται στη ΣΚΣ. Η ΣΚΣ δεν καθιερώνει καμία επέκταση της υποχρέωσης παροχής στατιστικών πληροφοριών πέραν εκείνων που είναι ήδη διαθέσιμες στην Επιτροπή μέσω της δημοσίευσης προκηρύξεων σχετικά με τις υπογραφείσες συμβάσεις. Η ΟΚΕ σημειώνει, επίσης, ότι τα μέρη που υπόκεινται στην οδηγία 92/50/ΕΟΚ φαίνεται ότι υποχρεούνται να παρέχουν στατιστικά στοιχεία για τις υπηρεσίες του παραρτήματος 1Β και τις υπηρεσίες Ε& Α και πάνω από το κατώφλι. Αυτή η πρόσθετη υποχρέωση δεν φαίνεται να επιφέρει ιδιαίτερη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του συστήματος και πρέπει, επομένως, να καταργηθεί.

4.6. Επέκταση της Επιτροπής σε τομείς που δεν καλύπτονται από τη ΣΚΣ και τον ΠΟΕ

Δεν θα έπρεπε να υπάρχει καθόλου επέκταση στους τομείς των τηλεπικοινωνιών, των υπηρεσιών έρευνας και ανάπτυξης, των υπεραστικών σιδηροδρομικών συγκοινωνιών και των βιομηχανιών αναζήτησης, συλλογής και εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου, εφόσον δεν υπάρχει καμία τέτοια υποχρέωση από τη ΣΚΣ.

Η τροποποίηση της κοινοτικής οδηγίας για τις υπηρεσίες κοινής ωφελείας, ώστε να υπαχθούν και οι μη κρατικές επιχειρήσεις στην έννοια της ΣΚΣ όταν οι δραστηριότητες των επιχειρήσεων αυτών βασίζονται « σε αποκλειστικά ή ειδικά δικαιώματα », πρέπει να απορριφθεί. Η κοινοτική οδηγία, από τη μία πλευρά, ισχύει για όλες τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις κοινής ωφελείας, ανεξαρτήτως του αν είναι κρατικές ή ιδιωτικές, ενώ η ΣΚΣ, από την άλλη, καλύπτει μόνο τις επιχειρήσεις που αποτελούν κρατική ιδιοκτησία. Δεν απαιτείται εξ ορισμού ο ίδιος βαθμός ανοίγματος της αγοράς και δεν υπάρχει κανένας λόγος που να επιβάλλει τη διάκριση.

4.7. Σύναψη συμβάσεων χωρίς διαδικασία πρόσκλησης υποβολής προσφορών σε περίπτωση συμπληρωματικών συμβάσεων της οδηγίας για τις υπηρεσίες κοινής ωφελείας (93/98) ()

Οι διατάξεις της ΣΚΣ ισχύουν μόνο για τις συμπληρωματικές κατασκευαστικές υπηρεσίες, για τα συμπληρωματικά έργα ή υπηρεσίες που δεν περιλαμβάνονται στο σχέδιο που είχε κατακυρωθεί ή στη σύμβαση που είχε υπογραφεί αρχικά, αλλά, λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων, καθίστανται απαραίτητα για την εκτέλεση της σύμβασης. Η πρόταση της Επιτροπής, ωστόσο, εφαρμόζει το μέγιστο όριο του 50% και για τα συμπληρωματικά έργα και για τις συμπληρωματικές υπηρεσίες. Για την ΟΚΕ αυτό είναι απαράδεκτο, αφού δεν απαιτείται από τη ΣΚΣ και δεν συμφωνεί με τις πρακτικές απαιτήσεις.

4.8. Τροποποιήσεις στα παραρτήματα ()

4.8.1. Το παράρτημα ΧΙΙΙ - Ι και ΙΙ - αναφέρεται στην προκήρυξη σχετικά με το σύστημα προεπιλογής. Η ισχύουσα οδηγία περιλαμβάνει ένα απλό και σαφές υπόδειγμα για τη δημοσίευση των προκηρύξεων σχετικά με τα συστήματα προεπιλογής. Η Επιτροπή, ωστόσο, περιπλέκει τα πράγματα, καθιερώνοντας δύο μορφές : μία ως πρόσκληση σε διαγωνισμό και μία όχι ως πρόσκληση σε διαγωνισμό. Η πρώτη περιέχει συμπληρωματικά πεδία, τα οποία απαιτούνται μεν σήμερα στις συμβατικές προκηρύξεις σύναψης συμβάσεων, αλλά είναι ακατάλληλα για τα συστήματα προεπιλογής. Η ΟΚΕ φρονεί ότι τα σημερινά παραρτήματα πρέπει να μείνουν αμετάβλητα.

4.8.2. Η πρόταση της Επιτροπής ορίζει στο άρθρο 24, παράγραφος 2, ότι η προκήρυξη σχετικά με τη σύναψη της σύμβασης πρέπει να περιλαμβάνει ως υποχρεωτική πληροφορία την τιμή που καταβλήθηκε (σημείο Ι.11 του παραρτήματος ΧV). Σήμερα η παροχή της πληροφορίας αυτής είναι προαιρετική και, στην πράξη, μπορεί να αποσιωπηθεί για λόγους εμπορικής ευαισθησίας 7 και προαιρετική παραμένει με το άρθρο 18, παράγραφος 4, της ΣΚΣ. Η ΟΚΕ πιστεύει ότι η διάταξη της ΣΚΣ πρέπει να διατηρηθεί στην πρόταση της Επιτροπής.

5. Συμπεράσματα

5.1. Οι παρατηρήσεις της ΟΚΕ αφορούν μόνο τις προτεινόμενες τροποποιήσεις των υφιστάμενων οδηγιών. Αποφεύγεται σκοπίμως η ανάλυση των ίδιων των οδηγιών.

5.2. Η ΟΚΕ γνωρίζει ότι οι οδηγίες πρόκειται να υποβληθούν σύντομα σε τετραετή επενεξέταση και σκοπεύει να εκδώσει τότε γνωμοδότηση υπό το φως των διδαγμάτων που θα έχουν αντληθεί από την εφαρμογή των οδηγιών και ύστερα από αίτηση γνωμοδότησης. Στην επανεξέταση θα πρέπει να ληφθούν δεόντως υπόψη οι κοινωνικές πτυχές που ενέχονται στην εφαρμογή των οδηγιών.

5.3. Η ΟΚΕ θα ήθελε να επωφεληθεί της παρούσας ευκαιρίας για να τονίσει τη σημασία που έχει για τη λειτουργία της ενιαίας αγοράς η επείγουσα μεταφορά των οδηγιών για τον τομέα των δημόσιων συμβάσεων στο εθνικό δίκαιο όλων των κρατών μελών.

Βρυξέλλες, 5 Ιουλίου 1995.

Ο Πρόεδρος της

Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Carlos FERRER

() ΕΕ αριθ. L 336 της 23. 12. 1994.

() ΕΕ αριθ. C 138 της 3. 6. 1995, σ. 1-49.

() ΣΚΣ = Συμφωνία για τον τομέα των Κρατικών Συμβάσεων.

() Σημείο 1 του εγγρ. COM(95) 107 - Άρθρο 7, παράγραφος 1, της οδηγίας 92/50.

() Σημείο 3 του COM(95) 107 - Άρθρο 12, παράγραφος 1, της οδηγίας 92/50. Σημείο 2 του COM(95) 107 - Άρθρο 7, παράγραφος 1, της οδηγίας 93/36. Σημείο 2 του COM(95) 107 - Άρθρο 8, παράγραφος 1, της οδηγίας 93/37. Σημείο 18 του COM(95) 107 - Άρθρο 41, παράγραφος 1, της οδηγίας 93/38.

() Σημείο 5 του COM(95) 107 - Άρθρο 14, παράγραφος 7, της οδηγίας 92/50. Σημείο 3 του COM(95) 107 - Άρθρο 8, παράγραφος 7, της οδηγίας 93/36. Σημείο 3 του COM(95) 107 - Άρθρο 10, παράγραφος 7, της οδηγίας 93/37. Σημείο 5 του COM(95) 107 - Άρθρο 18, παράγραφος 9, της οδηγίας 93/38.

() Σημείο 8 του COM(95) 107 - Άρθρο 23 της οδηγίας 92/50. Σημείο 6 του COM(95) 107 - Άρθρο 15 της οδηγίας 93/36. Σημείο 6 του COM(95) 107 - Άρθρο 18 της οδηγίας 93/37. Σημείο 30 του COM(95) 107 - Άρθρο 28, παράγραφος 6 της οδηγίας 93/38.

() Σημείο 10 του COM(95) 107 - Άρθρο 39 της οδηγίας 92/50. Σημείο 8 του COM(95) 107 - Άρθρο 31 της οδηγίας 93/36. Σημείο 3 του COM(95) 107 - Άρθρο 34 της οδηγίας 93/37. Σημείο 19 του COM(95) 107 - Άρθρο 42 της οδηγίας 93/38.

() Σημείο 6 του COM(95) 107 - Άρθρο 30, παράγραφος 9, της οδηγίας 93/38.

() Σημείο 22 του COM(95) 107 - Άρθρο 30, παράγραφος 9, της οδηγίας 93/98. Σημείο 22 του COM(95) 107 - Άρθρο 24, παράγραφος 1, της οδηγίας 93/98.