51995XC0927(01)

Ανακοίνωση σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού της ΕΚ στις διασυνοριακές μεταφορές πίστωσης (95/C 251/03)

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

1. Η παρούσα ανακοίνωση διευκρινίζει την προσέγγιση που προτίθεται να υιοθετήσει η Επιτροπή κατά την εκτίμηση της συμβατότητας των συστημάτων διασυνοριακών μεταφορών πίστωσης με τα άρθρα 85 και 86 της συνθήκης ΕΚ.

2. Η εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού πρέπει να γίνεται κατά τρόπο που να λαμβάνει υπόψη τη συνολική πολιτική της Κοινότητας στον τομέα των διασυνοριακών πληρωμών. Ένας από τους βασικούς στόχους της Επιτροπής είναι να εξασφαλίσει ότι η διαφάνεια, η αποτελεσματικότητα και η σταθερότητα των διασυνοριακών συστημάτων πληρωμών θα ανέλθουν μεσοπρόθεσμα στα επίπεδα των καλύτερων εγχώριων συστημάτων. Πράγματι, η πλήρης αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων της εσωτερικής αγοράς και της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης θα καταστεί δυνατή μόνον εάν οι επιχειρήσεις και οι ιδιώτες είναι σε θέση να πραγματοποιούν με ταχύτητα και αξιοπιστία μεταφορές χρηματικών ποσών στο εσωτερικό της Ένωσης.

3. Μέχρι πρόσφατα, η επεξεργασία των περισσοτέρων διασυνοριακών μεταφορών πίστωσης γινόταν μέσω παραδοσιακών σχέσεων μεταξύ ανταποκριτριών τραπεζών. Στο πλαίσιο των συμφωνιών αυτών, κάθε μεταφορά αποτελούσε αντικείμενο χωριστής επεξεργασίας και διακανονισμού. Για το λόγο αυτό, το κόστος επεξεργασίας μεταφορών μικρών ποσών αντιπροσώπευε σημαντικό ποσοστό του προς μεταφορά ποσού. Πολλές τράπεζες της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνεργάστηκαν για την ανάπτυξη νέων συστημάτων επεξεργασίας διασυνοριακών μεταφορών πίστωσης. Μεταξύ των συστημάτων αυτών, τα οποία συνήθως χρησιμοποιούν εγχώρια συστήματα συμψηφισμού για τη διαβίβαση στη χώρα προορισμού μεταφορών πίστωσης από το εξωτερικό, περιλαμβάνονται ιδίως:

- συστήματα που βασίζονται σε ενισχυμένες σχέσεις με ανταποκρίτριες τράπεζες σε διαφορετικές χώρες,

- συστήματα που λειτουργούν στο πλαίσιο ομάδων ειδικών μορφών χρηματοπιστωτικών οργανισμών,

- συστήματα που βασίζονται στην άμεση ζεύξη αυτοματοποιημένων γραφείων συμψηφισμού (ΑΓΣ).

4. Ορισμένες από τις μεγαλύτερες τράπεζες χρησιμοποιούν τα δίκτυα υποκαταστημάτων και θυγατρικών τους ως δίκτυα ανταποκριτριών τραπεζών. Μια τράπεζα μπορεί επίσης να συμμετέχει άμεσα σε αυτοματοποιημένα γραφεία συμψηφισμού ή σε συστήματα συμψηφισμού σε άλλα κράτη μέλη.

5. Η Επιτροπή εκφράζει την ικανοποίησή της για τις προσπάθειες βελτίωσης της ποιότητας των υπηρεσιών που παρέχονται στους πελάτες. Ωστόσο, οι μελέτες που πραγματοποίησε από το 1993 έως το 1994 κατέδειξαν ότι η πρόοδος όσον αφορά τη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα των διασυνοριακών μεταφορών πίστωσης είναι ακόμα ανεπαρκής. Για το λόγο αυτό, η Επιτροπή ενέκρινε μια πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τις διασυνοριακές μεταφορές πίστωσης (1), η οποία συνοδευόταν από ένα πρώτο σχέδιο της παρούσας ανακοίνωσης.

6. Η παρούσα ανακοίνωση έχει ως στόχο να ενημερώσει τους ενδιαφερόμενους φορείς σχετικά με την προσέγγιση που θα ακολουθήσει η Επιτροπή σε θέματα που δημιουργούν προβλήματα ανταγωνισμού. Η προσέγγιση αυτή συνίσταται, σε γενικές γραμμές, στη θετική αντιμετώπιση των συμφωνιών μεταξύ τραπεζών που αποσκοπούν στη βελτίωση των συστημάτων διασυνορικών μεταφορών πίστωσης, ιδίως όταν πρόκειται για συμφωνίες που επιτρέπουν στις συμμετέχουσες τράπεζες να συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις της προτεινόμενης οδηγίας. Ωστόσο, οι συμφωνίες αυτές πρέπει να συμβιβάζονται με τις διατάξεις των άρθρων 85 και 86 της συνθήκης ΕΚ. Η ύπαρξη πραγματικού ανταγωνισμού μεταξύ τραπεζών και μεταξύ συστημάτων πληρωμών έχει ουσιώδη σημασία για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών και για τη μείωση των τιμών που εφαρμόζονται στους πελάτες. Η παρούσα ανακοίνωση επιδιώκει να αποσαφηνίσει τις μορφές συνεργασίας που πρέπει να θεωρούνται ανεπιθύμητες συμπράξεις και, κατ' αυτόν τον τρόπο, να καθορίσει τη διαχωριστική γραμμή μεταξύ των τομέων στους οποίους η συνεργασία είναι απαραίτητη και εκείνων στους οποίους ο ανταγωνισμός είναι δυνατός.

7. Η παρούσα ανακοίνωση αντικαθιστά και προσαρμόζει στα σημερινά δεδομένα τις «Αρχές ανταγωνισμού για τα συστήματα μεταφορών πίστωσης» που περιέχονται στο παράρτημα Γ του εγγράφου εργασίας της Επιτροπής της 27ης Μαρτίου 1992 (2). Υπό το φως της εμπειρίας που θα αποκτηθεί στον τομέα αυτό ή σε περίπτωση σημαντικών μεταβολών στις συνθήκες που επικρατούσαν κατά τη σύνταξη της παρούσας ανακοίνωσης, η Επιτροπή μπορεί να θεωρήσει σκόπιμη την προσαρμογή του περιεχομένου της.

1. Πεδίο εφαρμογής και ορισμοί

8. Στην παρούσα ανακοίνωση νοούνται ως:

α) «αυτοματοποιημένο γραφείο συμψηφισμού» (automated clearing house - ACH): ηλεκτρονικό σύστημα συμψηφισμού, βασιζόμενο σε σύνολο διαδικασιών με τις οποίες τράπεζες και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα εισάγουν και ανταλλάσσουν δεδομένα ή/και έγγραφα σχετικά με διασυνοριακές μεταφορές πίστωσης, τα οποία διαβιβάζονται κυρίως μέσω μαγνητικών φορέων δεδομένων ή μέσω δικτύων τηλεπικοινωνιών και διαχειρίζονται από κέντρο επεξεργασίας δεδομένων 7

β) «μεταφορά πίστωσης»: πληρωμή αποτελούμενη από σειρά πράξεων που αρχίζει με την έκδοση εντολής πληρωμής από τον εντολέα και έχει ως σκοπό να θέσει χρηματικό ποσό στη διάθεση δικαιούχου. Οι οδηγίες για την εκτέλεση της πληρωμής και τα ποσά που ορίζονται σ' αυτές διαβιβάζονται από την τράπεζα του εντολέα στην τράπεζα του δικαιούχου, ενδεχομένως μέσω άλλων ενδιάμεσων τραπεζών ή/και μέσω περισσοτέρων συστημάτων μεταφοράς πίστωσης 7

γ) «διασυνοριακή μεταφορά πίστωσης»: μεταφορά πίστωσης από εντολέα μέσω τράπεζας ή θυγατρικής της σε ένα κράτος μέλος προς δικαιούχο σε τράπεζα ή θυγατρική της σε άλλο κράτος μέλος 7

δ) «σύστημα διασυνοριακών μεταφορών πίστωσης»: σύστημα με το οποίο μπορούν να διαβιβαστούν οι οδηγίες για την εκτέλεση πληρωμής και τα ποσά που ορίζονται σε αυτές με σκοπό την εκτέλεση διασυνοριακών μεταφορών πίστωσης 7

ε) «μέσο διασυνοριακής πληρωμής»: κάθε μέσο πληρωμής (συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς πίστωσης, της κάρτας πληρωμής και της επιταγής) που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη διενέργεια διασυνοριακής πληρωμής. Η διασυνοριακή πληρωμή γίνεται «πρόσωπο με πρόσωπο» ή «εξ αποστάσεως», ανάλογα με το εάν ο εντολέας βρίσκεται ή όχι πλησίον του δικαιούχου όταν αρχίζει η πληρωμή 7

στ) «πολυμερής διατραπεζική προμήθεια»: από κοινού συμφωνηθείσα προμήθεια επί διατραπεζικών συναλλαγών.

9. Η παρούσα ανακοίνωση εφαρμόζεται μόνο στα συστήματα διασυνοριακών μεταφορών πίστωσης. Για τους σκοπούς της ανακοίνωσης, κάθε εθνικό σύστημα μεταφοράς πίστωσης κράτους μέλους που πραγματοποιεί διασυνοριακές μεταφορές πίστωσης εξομοιούται με σύστημα διασυνοριακών μεταφορών πίστωσης.

10. Τα άρθρα 85 και 86 εφαρμόζονται μόνο σε πρακτικές που είναι ικανές να επηρεάσουν το εμπόριο μεταξύ κρατών μελών. Τα συστήματα διασυνοριακών μεταφορών πίστωσης, για το λόγο ακριβώς ότι πραγματοποιούν διασυνοριακές μεταφορές πίστωσης, μπορούν να έχουν παρόμοιο αποτέλεσμα (3).

11. Η παρούσα ανακοίνωση απευθύνεται στα πιστωτικά ιδρύματα και στους άλλους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς που συμμετέχουν σε διασυνοριακά συστήματα μεταφορών πίστωσης και διενεργούν παρόμοιες μεταφορές. Για τους σκοπούς της ανακοίνωσης, αυτά τα ιδρύματα και οργανισμοί καλούνται εφεξής «τράπεζες».

2. Η αγορά

1. Η σχετική αγορά

12. Για την εκτίμηση των επιπτώσεων μιας συμφωνίας στον ανταγωνισμό στο πλαίσιο του άρθρου 85 και τον εντοπισμό δεσπόζουσας θέσης στην αγορά στο πλαίσιο του άρθρου 86 απαιτείται προηγουμένως ο προσδιορισμός της σχετικής αγοράς.

13. Η σχετική αγορά περιλαμβάνει όλα τα προϊόντα που θεωρούνται από τον καταναλωτή εναλλάξιμα ή υποκατάστατα λόγω των χαρακτηριστικών, των τιμών και των δυνατών χρήσεών τους. Η διάρθρωση της προσφοράς και της ζήτησης στην αγορά πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη. Η οικεία γεωγραφική αγορά είναι η ζώνη εντός της οποίας οι όροι ανταγωνισμού που εφαρμόζονται στο εξεταζόμενο προϊόν είναι επαρκώς ομοιογενείς και η οποία μπορεί να διαχωριστεί από γειτονικές ζώνες, με βάση ιδίως τους διαφορετικούς όρους ανταγωνισμού που ισχύουν σε αυτές. Παρόλο που η Επιτροπή δεν είναι σε θέση να προσδιορίσει με ακρίβεια τις σχετικές αγορές παρά μόνο για μεμονωμένα προϊόντα, μπορεί ωστόσο να διευκρινίσει την προσέγγιση που προτίθεται να ακολουθήσει για τον προσδιορισμό της αγοράς των συστημάτων διασυνοριακών μεταφορών πίστωσης.

14. Σε μια μεταφορά πίστωσης, η τράπεζα του εντολέα δεν επιλέγει κανονικά την τράπεζα του δικαιούχου. Αυτό δεν αποκλείει ωστόσο την ύπαρξη ανταγωνισμού μεταξύ τραπεζών για τη διεύρυνση της πελατείας τους. Ανταγωνισμός μπορεί να υπάρχει σε πολλά επίπεδα και η έντασή του να ποικίλλει σε καθένα από αυτά. Για τον προσδιορισμό της σχετικής αγοράς σε μια συγκεκριμένη περίπτωση πρέπει να εξεταστεί η έκταση του ανταγωνισμού στα διάφορα αυτά επίπεδα. Στο εσωτερικό του συστήματος, υπάρχει ανταγωνισμός όταν οι τράπεζες που συμμετέχουν σ' αυτό ανταγωνίζονται μεταξύ τους για την προσέλκυση πελατών, προσφέροντάς τους τον καλύτερο συνδυασμό τιμών και όρων εκτέλεσης ή λήψης διασυνοριακών μεταφορών πίστωσης. Ανταγωνισμός μεταξύ συστημάτων υπάρχει όταν οι τρέπεζες που συμμετέχουν σε διαφορετικά συστήματα διασυνοριακών μεταφορών πίστωσης ανταγωνίζονται μεταξύ τους για την προσέλκυση πελατών. Ανταγωνισμός ως προς το σχετικό μέσο πληρωμής υπάρχει όταν οι τράπεζες προσφέρουν διαφορετικά αλλά εναλλάξιμα είδη μεταφοράς πίστωσης, π.χ. επείγουσες και μη επείγουσες μεταφορές ή μεταφορές που συνοδεύονται ή όχι από συμπληρωματικές πληροφορίες. Ανταγωνισμός μεταξύ μέσων πληρωμής υπάρχει εάν προσφέρονται άλλα μέσα διασυνοριακών πληρωμών τα οποία είναι εναλλάξιμα με τις διασυνοριακές μεταφορές πίστωσης.

15. Καταρχήν, το θέμα της «εναλλαξιμότητας» τίθεται κυρίως σε σχέση με άλλα μέσα πληρωμών εξ αποστάσεως. Παρόλο που η σχετική αγορά μπορεί να περιλαμβάνει άλλα μέσα πληρωμών εκτός από τις διασυνοριακές μεταφορές πίστωσης, τα μέσα πληρωμών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη διενέργεια διασυνοριακών πληρωμών εξ αποστάσεως έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά και σκοπούς από τα μέσα πληρωμών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο για τη διενέργεια πληρωμών «πρόσωπο με πρόσωπο» ή εγχώριων πληρωμών.

16. Δεύτερον, η κατηγορία των διασυνοριακών πληρωμών εξ αποστάσεως (ή εκείνη των διασυνοριακών μεταφορών πίστωσης) μπορεί να περιλαμβάνει χωριστά τμήματα αγοράς. Τα συστήματα που χρησιμοποιούνται για τη διενέργεια πληρωμών μικρών ποσών δεν είναι κατ' ανάγκη εναλλάξιμα με εκείνα που προορίζονται για την επεξεργασία πληρωμών μεγάλων ποσών. Το ίδιο ισχύει και για τις πληρωμές σε εμπόρους λιανικής πώλησης ή σε άλλους προμηθευτές αγαθών και υπηρεσιών σε αντίθεση με εκείνες που γίνονται σε ιδιώτες, ή για τις επείγουσες, σε αντίθεση με τις μη επείγουσες, πληρωμές.

17. Τρίτον, ένα συγκεκριμένο μέσο πληρωμών (ή ακόμα και ένα επιμέρους τμήμα της αγοράς του μέσου αυτού) μπορεί από μόνο του να επιτρέπει τον προσδιορισμό οικείας αγοράς. Για παράδειγμα, στη συμφωνία του Ελσίνκι, η Επιτροπή έκρινε ότι η αγορά που αφορούσε άμεσα η συμφωνία αυτή ήταν η αγορά των ευρωεπιταγών που εκδίδονται στον εμπορικό τομέα στη Γαλλία (4). Κατά συνέπεια, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις θα ήταν ίσως ενδεδειγμένο να θεωρείται ότι η σχετική αγορά είναι εκείνη των διασυνοριακών μεταφορών πίστωσης (ή ορισμένων τμημάτων της αγοράς αυτής, όπως εκείνο των διασυνοριακών μεταφορών πίστωσης μικρών ποσών).

18. Επιπλέον της σχετικής αγοράς στην οποία οι τράπεζες ανταγωνίζονται μεταξύ τους για την προσέλκυση πελατών, θα υπάρχει επίσης μια σχετική αγορά στην οποία συστήματα διασυνοριακών μεταφορών πίστωσης, αυτοματοποιημένα γραφεία συμψηφισμού και τράπεζες θα βρίσκονται σε ανταγωνισμό για την προσφορά σε άλλες τράπεζες διαφορετικών δικτύων επεξεργασίας διασυνοριακών μεταφορών πίστωσης. Για παράδειγμα, διαφορετικές τράπεζες σε ένα κράτος μέλος μπορούν να ανταγωνίζονται μεταξύ τους για να ενεργούν ως ανταποκρίτριες τραπεζών που είναι εγκατεστημένες σε άλλα κράτη μέλη. Η ανταποκρίτρια τράπεζα διαβιβάζει στην τράπεζα του δικαιούχου τις διασυνοριακές μεταφορές πίστωσης από το εξωτερικό. Ο ανταγωνισμός για την προσέλκυση τραπεζών στην αγορά αυτή μπορεί επίσης να χαρακτηριστεί ως ανταγωνισμός μεταξύ συστημάτων.

19. Φαίνεται ότι η γεωγραφική αγορά αντιστοιχεί ακόμα σε μεγάλο βαθμό στην εθνική αγορά, δεδομένου ότι οι όροι ανταγωνισμού που εφαρμόζονται στις διασυνοριακές πληρωμές διαφέρουν σε κάθε κράτος μέλος.

2. Ανταγωνισμός στις σχετικές αγορές

20. Ο ανταγωνισμός μεταξύ τραπεζών για την προσέλκυση πελατών θα είναι πραγματικός μόνον εάν αυτοί μπορούν να αποφασίζουν υπό συνθήκες πλήρους διαφάνειας ως προς τις τιμές και τους όρους που εφαρμόζονται. Η ένταση του ανταγωνισμού θα είναι μεγαλύτερη εάν οι πελάτες έχουν τη δυνατότητα να απευθύνονται σε άλλους φορείς για την παροχή, με χαμηλό κόστος, της ζητούμενης υπηρεσίας. Αυτό θα ισχύει για παράδειγμα εάν υπάρχουν τράπεζες που προσφέρουν υπηρεσίες μεταφοράς πίστωσης σε πελάτες που δεν κατέχουν λογαριασμούς σ' αυτές.

21. Είναι πιθανό ότι κάποιος βαθμός αναγωνισμού μεταξύ συστημάτων για την προσέλκυση τραπεζών έχει ήδη αναπτυχθεί μεταξύ των διαφόρων συστημάτων που διαβιβάζουν τις μεταφορές πίστωσης από τις τράπεζες των εντολέων στις χώρες στις οποίες είναι εγκατεστημένες οι τράπεζες των δικαιούχων. Σε οριμένες χώρες όμως, ο ανταγωνισμός που αντιμετωπίζουν τα εγχώρια συστήματα συμψηφισμού που κατανέμουν στη χώρα προορισμού τις διασυνοριακές μεταφορές πίστωσης από το εξωτερικό ενδέχεται να είναι πολύ περιορισμένος ή ακόμα και ανύπαρκτος.

22. Οι αρνητικές επιπτώσεις από ενδεχόμενους περιορισμούς στον ανταγωνισμό στο εσωτερικό δεδομένου συστήματος μπορούν να αντισταθμιστούν εν μέρει από τον ευρύτερο ανταγωνισμό εκ μέρους άλλων συστημάτων (ανταγωνισμός μεταξύ συστημάτων) ή/και άλλων μέσων πληρωμής. Αντίθετα, εάν ο ανταγωνισμός μεταξύ συστημάτων είναι περιορισμένος ή ανύπαρκτος θα πρέπει να εξασφαλιστεί ότι δεν υπάρχουν εμπόδια στον ανταγωνισμό στο εσωτερικό τους. Εξάλλου, εάν παρόμοιοι περιορισμοί (στα εσωτερικό του συστήματος) υπάρχουν σε περισσότερα συστήματα που βρίσκονται σε ανταγωνισμό μεταξύ τους, ο ανταγωνισμός μεταξύ συστημάτων ενδέχεται να μην μπορεί πλέον από μόνος του να αντισταθμίσει την έλλειψη ανταγωνισμού στο εσωτερικό τους.

3. Μη τιμολογιακός ανταγωνισμός

1. Η συμμετοχή σε σύστημα πληρωμών

23. Κατά την ανάλυση του θέματος της συμμετοχής τραπεζών σε συστήματα διασυνοριακών μεταφορών πίστωσης πρέπει να ληφθούν υπόψη, εκτός από τους κανόνες ανταγωνισμού, και άλλοι τομείς της κοινοτικής νομοθεσίας. Ειδικότερα, εάν τα συστήματα δημιουργούνται με νομοθετικές ρυθμίσεις ή λειτουργούν υπό τον έλεγχο δημόσιων αρχών, έχουν εφαρμογή οι αρχές της ελευθερίας εγκατάστασης και της ελευθερίας παροχής υπηρεσιών που περιέχονται στη συνθήκη ΕΚ και στη δεύτερη τραπεζική οδηγία (5). Το παρόν έγγραφο δεν εξετάζει τα θέματα αυτά, τα οποία σχετίζονται με ρυθμίσεις που θεσπίζονται από δημόσιες αρχές.

24. Οι συμφωνίες ιδιωτικού δικαίου μεταξύ τραπεζών για την οργάνωση νέων ή τη διασύνδεση ήδη λειτουργούντων συστημάτων διασυνοριακών μεταφορών πίστωσης, πρέπει να συμβιβάζονται με τα άρθρα 85 και 86 της συνθήκης ΕΚ.

25. Όταν έαν σύστημα διασυνοριακών μεταφορών πίστωσης παρέχει «βασική υπηρεσία», πρέπει να επιτρέπει την προσχώρηση νέων μελών (η έννοια της συμμετοχής διαφέρει από εκείνη της ιδιοκτησίας), υπό τον όρο ότι οι υποψήφιοι πληρούν ορισμένα κριτήρια συμμετοχής (βλέπε κατωτέρω παράγραφο 26). Ως βασική υπηρεσία νοείται μια υπηρεσία ή υποδομή χωρίς την οποία οι ανταγωνιστές δεν μπορούν να προσφέρουν υπηρεσίες στους πελάτες τους (6). Ένα σύστημα διασυνοριακών μεταφορών πίστωσης θεωρείται ότι παρέχει βασική υπηρεσία όταν οι τράπεζες υποχρεούνται να προσχωρήσουν σ' αυτό για να έχουν πρόσβαση στη σχετική αγορά. Με άλλα λόγια, η έλλειψη δυνατότητας πρόσβασης στο σύστημα αντιπροσωπεύει για ένα νέο ανταγωνιστή σημαντικό εμπόδιο στην είσοδο στη σχετική αγορά. Αυτό συμβαίνει ιδίως όταν οι νέοι ανταγωνιστές δεν έχουν καμία δυνατότητα να συμμετάσχουν σε άλλο σύστημα ή να δημιουργήσουν δικό τους σύστημα για να εισέλθουν στη σχετική αγορά.

26. Ένα σύστημα διασυνοριακών μεταφορών πίστωσης που παρέχει βασική υπηρεσία μπορεί να εφαρμόζει κριτήρια για την απόκτηση της ιδιότητας του μέλους, υπό τον όρο ότι αυτά δικαιολογούνται από αντικειμενικούς λόγους. Η συμμετοχή μπορεί να είναι άμεση ή έμμεση (7). Καθεμία από αυτές τις μορφές συμμετοχής υπόκειται σε διαφορετικά κριτήρια προσχώρησης λόγω της διαφορετικής φύσης των αναλαμβανόμενων ευθυνών. Τα κριτήρια πρέπει να διατυπώνονται γραπτώς, να είναι προσιτά στους υποψηφίους και να μην εισάγουν διακρίσεις. Μπορούν, για παράδειγμα, να εξαρτούν τη συμμετοχή των μελών από απαιτήσεις σχετικά με τη χρηματοοικονομική τους κατάσταση, την τεχνική και διαχειριστική τους ικανότητα και από τη διατήρηση της φερεγγυότητάς τους σε ορισμένα επίπεδα. Ενδέχεται επίσης να απαιτείται η καταβολή τέλους εισόδου. Το ποσό του τέλους αυτού πρέπει ωστόσο να καθορίζεται σε επίπεδα που δεν συνιστούν εμπόδιο στην είσοδο και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να υπερβαίνει μια δίκαιη αναλογία του πραγματικού κόστους των επενδύσεων που πραγματοποιήθηκαν για την ανάπτυξη του συστήματος. Τα κριτήρια προσχώρησης δεν πρέπει να εξαρτούν τη συμμετοχή στο σύστημα από την αποδοχή υπηρεσιών που δεν σχετίζονται με αυτό.

27. Η απαίτηση ελάχιστου όγκου συναλλαγών θα μπορούσε να αποτελέσει εμπόδιο στην είσοδο για τις μικρές τράπεζες. Τα συστήματα διασυνοριακών μεταφορών πίστωσης που παρέχουν βασική υπηρεσία πρέπει να επιτρέπουν, εφόσον είναι δυνατό, την προσχώρηση τραπεζών με περιορισμένο όγκο συναλλαγών. Σχετικά με το θέμα αυτό μια αποδεκτή λύση θα ήταν η παροχή δυνατότητας έμμεσης συμμετοχής στις τράπεζες αυτές. Εάν δεν υπάρχει δυνατότητα έμμεσης συμμετοχής, κάθε απαίτηση ελάχιστου όγκου συναλλαγών πρέπει να δικαιολογείται από αντικειμενικούς λόγους.

28. Η απόρριψη αίτησης συμμετοχής ή η οριστική ανάκληση της ιδιότητας μέλους συστήματος διασυνοριακών μεταφορών πίστωσης που παρέχει βασική υπηρεσία πρέπει να συνοδεύεται από γραπτή αιτιολόγηση και να υπόκειται σε ανεξάρτητη διαδικασία επανεξέτασης.

29. Τα συστήματα που δεν παρέχουν βασική υπηρεσία δεν υποχρεούνται να δέχονται νέα μέλη, ούτε να καθορίζουν αντικειμενικά κριτήρια προσχώρησης. Όλα τα συστήματα, είτε παρέχουν βασική υπηρεσία είτε όχι, μπορούν να τύχουν απαλλαγής βάσει του άρθρου 85 παράγραφος 3 εάν, προκειμένου να εξασφαλίσουν επαρκή όγκο συναλλαγών, απαγορεύουν στα μέλη τους να συμμετέχουν σε άλλα συστήματα.

2. Λειτουργία του συστήματος

30. Οι συμφωνίες μεταξύ τραπεζών δεν πρέπει να οδηγούν στην επιβολή απαιτήσεων αποκλειστικότητας: οι πελάτες πρέπει να είναι ελεύθεροι να μεταφέρουν τους λογαρισμούς τους σε άλλη τράπεζα ή να διενεργούν εργασίες με πολλές τράπεζες ταυτόχρονα.

31. Οι τράπεζες που συμμετέχουν σε σύστημα διασυνοριακών μεταφορών πίστωσης μπορούν να καθορίζουν κοινά πρότυπα όσον αφορά τη λειτουργία του συστήματος, τη φύση και την ποιότητα των συναλλαγών που αυτό επεξεργάζεται και τους κανόνες ασφαλείας και διαχείρισης κινδύνων.

32. Οι συμφωνίες για τα πρότυπα λειτουργίας του συστήματος, και ιδίως εκείνες που αναφέρονται κατωτέρω, δεν εμπίπτουν καταρχήν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 85 παράγραφος 1:

- τυποποιημένες μορφές μηνυμάτων και κώδικες αναγνώρισης διαδρομής (πρέπει όμως να αποφεύγονται οι συμφωνίες για την επιλογή εξοπλισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών, εκτός εάν είναι απαραίτητες για τη λειτουργία του συστήματος),

- ελάχιστες πληροφορίες που είναι αναγκαίες για την πραγματοποίηση μεταφοράς μέσω του συστήματος,

- συμφωνίες σχετικά με το διακανονισμό, οι οποίες μπορούν να αφορούν για παράδειγμα τον τρόπο με τον οποίο γίνεται ο διακανονισμός, προσδιορίζεται το συνολικό ποσό του και καθορίζεται ο χρόνος κατά τον οποίο μπορεί να θεωρηθεί ότι ο διακανονισμός έχει πλέον οριστικό χαρακτήρα.

33. Στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 85 παράγραφος 1 ενδέχεται αντίθετα να εμπίπτουν οι συμφωνίες κοινών προτύπων που αναφέρονται κατωτέρω. Στην περίπτωση αυτή, μπορούν να τύχουν απαλλαγής βάσει του άρθρου 85 παράγραφος 3 εάν δεν εισάγουν διακρίσεις και περιορίζονται στα στοιχεία που είναι απαραίτητα για τη βελτίωση της λειτουργίας του συστήματος.

1. Συμφωνίες για τα λειτουργικά πρότυπα, συμπεριλαμβανομένων:

- των κανόνων σχετικά με τις προθεσμίες εκτέλεσης των συναλλαγών, οι οποίοι μπορεί να προβλέπουν για παράδειγμα ότι η τράπεζα προς την οποία γίνεται μεταφορά πίστωσης θα πιστώνεται εντός δεδομένης προθεσμίας εάν η εντολή πληρωμής ληφθεί πριν από μια δεδομένη ώρα (αλλά οι κανόνες αυτοί δεν πρέπει, ιδίως, να οδηγούν σε εναρμονισμένες πρακτικές καθορισμού τοκοφόρων ημερομηνιών που αποβαίνουν σε βάρος των πελατών),

- του καθορισμού των κατώτατων και ανώτατων ποσών που θα επεξεργάζεται το σύστημα.

2. Τους κανόνες ασφαλείας και διαχείρισης κινδύνων, συμπεριλαμβανομένων:

- των κριτηρίων συμμετοχής στο διακανονισμό και στη διαχείριση λογαριασμών διακανονισμού,

- των ρυθμίσεων που διέπουν τις απαιτήσεις ρευστότητας (π.χ. απαίτηση σύστασης επαρκών εγγυήσεων για την κάλυψη των αναλαμβανόμενων κινδύνων),

- του προκαθορισμού του τρόπου επιμερισμού των ζημιών από αφερεγγυότητα μέλους.

34. Οι συμφωνίες αυτές πρέπει να περιορίζονται στις διατραπεζικές σχέσεις και να μην οδηγούν σε εναρμονισμένες πρακτικές έναντι των πελατών.

4. Ανταγωνισμός τιμών

1. Κόστος οργάνωσης συστημάτων διασυνοριακών μεταφορών πίστωσης και κόστος λειτουργίας κεντρικών οργανισμών

35. Το κόστος για τη δημιουργία συστήματος διασυνοριακών μεταφορών πίστωσης και τη λειτουργία κεντρικού οργανισμού (π.χ. ενός ΑΓΣ), μπορεί να κατανεμηθεί μεταξύ συμμετεχουσών τραπεζών, για παράδειγμα μέσω της εφαρμογής από το ΑΓΣ τιμολογίου που βαρύνει τις συμμετέχουσες τράπεζες (και το οποίο μπορεί να εξαρτάται από τον όγκο των πληρωμών ή από άλλα προκαθορισμένα κριτήρια). Εάν συμμετέχουσες τράπεζες που ενεργούν ως τράπεζες δικαιούχων υποχρεώθηκαν να καλύψουν μέρος του αρχικού κόστους του συστήματος, μπορεί να δικαιολογείται η απόδοση των δαπανών αυτών μέσω από κοινού συμφωνηθείσας διατραπεζικής προμήθειας (βλέπε κατωτέρω).

2. Τιμολόγηση στα συστήματα διασυνοριακών μεταφορών πίστωσης

36. Σε κάθε συναλλαγή μέσω συστήματος πληρωμών συμμετέχουν κανονικά τουλάχιστον τέσσερα μέρη: εντολέας (πελάτης που πραγματοποιεί την πληρωμή), τράπεζα του εντολέα, δικαιούχος (πελάτης στον οποίο γίνεται η πληρωμή) και τράπεζα του δικαιούχου. Οι τέσσερεις αμοιβαίες σχέσεις που διαμορφώνονται μεταξύ των μερών αυτών αποτελούν το πλαίσιο στο οποίο γίνεται η τιμολόγηση στο εσωτερικό του συστήματος πληρωμών: εντολέας-τράπεζα του εντολέα, δικαιούχος-τράπεζα του δικαιούχου, τράπεζα του εντολέα-τράπεζα του δικαιούχου, και δικαιούχος-εντολέας. Υπάρχει αλληλεπίδραση μεταξύ των πρακτικών τιμολόγησης που εφαρμόζονται σε καθένα από τα τέσσερα αυτά επίπεδα.

37. Σε μια διασυνοριακή μεταφορά πίστωσης, οι τράπεζες του εντολέα και του δικαιούχου μπορούν να μην συνδέονται μεταξύ τους με άμεσες συμβατικές σχέσεις. Στην περίπτωση αυτή, η μεταφορά θα πραγματοποιηθεί από αλυσίδα τραπεζών. Κάθε ζεύγος τραπεζών της αλυσίδας θα ενεργεί βάσει διμερούς συμφωνίας ή/και, στο πλαίσιο συστήματος, βάσει πολυμερούς συμφωνίας. Η διατραπεζική τιμολόγηση μπορεί να αποτελεί στοιχείο της σχέσης μεταξύ κάθε ζεύγους τραπεζών.

α) Τιμολόγηση σε επίπεδο σχέσεων τραπεζών-πελατών

38. Εφαρμόζονται διάφορες μέθοδοι τιμολόγησης, είτε χωριστά είτε σε συνδυασμό μεταξύ τους. Εκτός από τη σύνταξη συγκεκριμένων τιμολογίων, π.χ. προμήθειες ανά συναλλαγή ή ετήσιες προμήθειες, διαπιστώνεται επίσης η ύπαρξη λιγότερο διαφανών μεθόδων όπως οι πρακτικές υπολογισμού των τοκοφόρων ημερομηνιών, η εφαρμογή χαμηλότερων επιτοκίων σε πιστωτικά υπόλοιπα λογαριασμών (ή/και υψηλότερων σε δάνεια και υπεραναλήψεις) ή μη ευνοϊκών για τους πελάτες τιμών συναλλάγματος.

39. Όπως και στους άλλους τομείς τραπεζικού ανταγωνισμού, οι συμμετέχουσες τράπεζες δεν πρέπει να συνάπτουν συμφωνίες για το είδος και το επίπεδο των τιμών που εφαρμόζουν στους πελάτες. Σε ορισμένες περιπτώσεις ωστόσο, η νομοθεσία περιορίζει τη διακριτική ευχέρεια των τραπεζών ως προς την τιμολόγηση υπηρεσιών στην πελατεία, με την επιφύλαξη της νομολογίας του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων σχετικά με την συνδυασμένη εφαρμογή των άρθρων 5.2 και 85 της συνθήκης.

β) Πολυμερείς διατραπεζικές προμήθειες

40. Η Επιτροπή θεωρεί ότι μια συμφωνία διμερών διατραπεζικών προμηθειών δεν εμπίπτει κανονικά στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 85 παράγραφος 1. Αντίθετα, μια συμφωνία πολυμερών διατραπεζικών προμηθειών συνιστά εμπόδιο στον ανταγωνισμό και εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 85 παράγραφος 1, εφόσον περιορίζει σε σημαντικό βαθμό την ελευθερία των τραπεζών να καθορίζουν μεμονωμένα την τιμολογιακή πολιτική τους. Ο περιορισμός αυτός μπορεί επίσης να επηρεάσει τη συμπεριφορά των τραπεζών έναντι των πελατών τους. Κάθε συμφωνία ή συντονισμένη πρακτική μεταξύ τραπεζών για τη μετακύλιση διατραπεζικής προμήθειας στις τιμές που εφαρμόζονται στους πελάτες θα συνιστά επίσης εμπόδιο στον ανταγωνισμό που εμπίπτει στην απαγόρευση του άρθρου 85 παράγραφος 1.

41. Η ύπαρξη επαρκώς ισχυρού ανταγωνισμού μεταξύ συστημάτων θα μπορούσε να αμβλύνει την επίπτωση της διατραπεζικής προμήθειας στις τιμές. Υπό παρόμοιες συνθήκες, τα περιοριστικά αποτελέσματα της πολυμερούς διατραπεζικής προμήθειας που εφαρμόζεται σε ένα σύστημα θα μπορούσαν να είναι αμελητέα (και επομένως να παραμείνουν εκτός πεδίου εφαρμογής του άρθρου 85 παράγραφος 1), υπό τον όρο ωστόσο ότι τα συστήματα που ευρίσκονται σε ανταγωνισμό με το συγκεκριμένο αυτό σύστημα δεν εφαρμόζουν τα ίδια παρόμοιες πολυμερείς διατραπεζικές προμήθειες.

42. Εάν ο ανταγωνισμός μεταξύ συστημάτων είναι περιορισμένος ή ανύπαρκτος, θα θεωρείται γενικά ότι η προσφυγή σε πολυμερείς διατραπεζικές προμήθειες παρεμποδίζει τον ανταγωνισμό σε σημαντικό βαθμό και εμπίπτει επομένως στην απαγόρευση του άρθρου 85 παράγραφος 1.

43. Οι συμφωνίες πολυμερών διατραπεζικών προμηθειών στις οποίες εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 85 παράγραφος 1 μπορούν να τύχουν απαλλαγής βάσει του άρθρου 85 παράγραφος 3 μόνον εάν είναι αποδεδειγμένα αναγκαίες για τη διασφάλιση της επιτυχίας ορισμένων μορφών συνεργασίας, που καθαυτές είναι θετικές, μεταξύ περισσοτέρων τραπεζών. Η Επιτροπή δεν δύναται να επιβάλει στις τράπεζες οποιαδήποτε συγκεκριμένη συμφωνία. Σε περίπτωση όμως σύναψης συμφωνιών πολυμερών διατραπεζικών προμηθειών, η Επιτροπή (κατ' εφαρμογή των κριτηρίων απαλλαγής του άρθρου 85 παράγραφος 3) θα εκτιμά τα οικονομικά οφέλη που επιδιώκουν να επιτύχουν οι συμφωνίες αυτές και θα εξετάζει εάν αποδίδεται στους καταναλωτές (είτε είναι είτε όχι πελάτες των σχετικών τραπεζών) δίκαιο μέρος των οφελών αυτών και εάν οι εν λόγω συμφωνίες είναι πραγματικά αναγκαίες για την επίτευξη του επιδιωκόμενου στόχου.

γ) Διενέργεια των διασυνοριακών μεταφορών πίστωσης

44. Η εκτέλεση διασυνοριακής μεταφοράς πίστωσης από αλυσίδα τραπεζών μπορεί να γίνει για παράδειγμα με την ακόλουθη διαδικασία. Η τράπεζα του εντολέα μπορεί να διαβιβάσει τη μεταφορά σε μια πρώτη ενδιάμεση τράπεζα στο ίδιο κράτος μέλος. Η ενδιάμεση τράπεζα αναλαμβάνει να εκτελέσει το διασυνοριακό στοιχείο της πράξης, διαβιβάζοντας τη μεταφορά σε δεύτερη ενδιάμεση τράπεζα (ανταποκρίτρια τράπεζα) στο κράτος μέλος προορισμού. Η ανταποκρίτρια τράπεζα θα διαβιβάσει τη μεταφορά στην τράπεζα του δικαιούχου. Αυτό θα γίνει κανονικά μέσω ενός εγχώριου συστήματος συμψηφισμού και η ανταποκρίτρια τράπεζα είναι το σημείο εισόδου στο εγχώριο σύστημα. Η ίδια διαδικασία εφαρμόζεται όταν οι εργασίες της πρώτης ενδιάμεσης τράπεζας ή της ανταποκρίτριας τράπεζας ή και των δύο αυτών τραπεζών εκτελούνται από ένα ΑΓΣ.

45. Η διατραπεζική τιμολόγηση μπορεί να αποτελεί στοιχείο της σχέσης μεταξύ κάθε ζεύγους τραπεζών της αλυσίδας. Στο ανωτέρω παράδειγμα, τόσο η πρώτη ενδιάμεση τράπεζα όσο και η ανταποκρίτρια τράπεζα είναι κανονικά σε θέση να συνάψουν, με την τράπεζα του εντολέα και την πρώτη ανταποκρίτρια τράπεζα, αντίστοιχα, διμερή συμφωνία με την οποία καθορίζεται τιμολόγιο για την εκτέλεση διασυνοριακών μεταφορών πίστωσης. Οι τιμολογιακές αυτές συμφωνίες δεν εμπίπτουν στην απαγόρευση του άρθρου 85 παράγραφος 1. Αντίθετα, εάν ομάδα τραπεζών καθόριζε πολυμερή διατραπεζική προμήθεια για οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας, η συμφωνία αυτή θα ενέπιπτε κανονικά στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου αυτού. Ωστόσο, το περιοριστικό αποτέλεσμα της πολυμερούς διατραπεζικής προμήθειας θα μπορούσε να θεωρηθεί αμελητέο (και επομένως εκτός πεδίου εφαρμογής του άρθρου 85 παράγραφος 1) εάν υπάρχουν ανταγωνιζόμενα συστήματα που δεν εφαρμόζουν παρόμοιες προμήθειες.

46. Η ανταποκρίτρια τράπεζα και η τράπεζα του δικαιούχου αποτελούν το τελευταίο ζεύγος της αλυσίδας. Οι τράπεζες αυτές θα μπορούσαν να προσφύγουν σε άλλη εγχώρια ανταποκρίτρια, αλλά κατά κανόνα είναι και οι δύο μέλη του εγχώριου συστήματος συμψηφισμού (ή του ΑΓΣ) που χρησιμοποιείται για την κατανομή στο κράτος μέλος προορισμού των μεταφορών από το εξωτερικό. Είναι πιθανόν ότι στο επίπεδο αυτό ο ανταγωνισμός μεταξύ συστημάτων θα είναι περιορισμένος ή ανύπαρκτος, λόγω της ανάγκης χρησιμοποίησης συστήματος που μπορεί να εξασφαλίσει τη διαβίβαση μεταφορών σε όλες τις ενδεχόμενες τράπεζες δικαιούχων της χώρας προορισμού (δεν υπάρχει βέβαια ανταγωνισμός μεταξύ συστημάτων εάν οι τράπεζες συμφωνούν να χρησιμοποιούν μόνον ένα συγκεκριμένο σύστημα για την επεξεργασία των μεταφορών πίστωσης από το εξωτερικό). Οι πολυμερείς διατραπεζικές προμήθειες για τις διασυνοριακές μεταφορές πίστωσης που επεξεργάζεται παρόμοιο σύστημα δημιουργούν προβλήματα συμβατότητας με τους κανόνες ανταγωνισμού του άρθρου 85 παράγραφος 1.

δ) Διπλός καταλογισμός προμηθειών

47. Υπάρχει διπλός καταλογισμός προμηθειών όταν ο εντολέας διασυνοριακής μεταφοράς πίστωσης ζητά να καταβάλει όλα τα έξοδα της μεταφοράς (μεταφορά «Our» (8)) αλλά είτε μια ενδιάμεση τράπεζα ή η τράπεζα του δικαιούχου προβαίνει σε παρακράτηση εξόδων από το ενταλθέν ποσό της μεταφοράς, είτε η τράπεζα του δικαιούχου επιβαρύνει το δικαιούχο με ποσό που υπερβαίνει εκείνο που θα είχε εφαρμοστεί για εγχώρια μεταφορά.

48. Η Επιτροπή θεωρεί ότι η δυνατότητα πραγματοποίησης μεταφορών Our αντιπροσωπεύει για τους πελάτες ένα οικονομικό όφελος κατά την έννοια του άρθρου 85 παράγραφος 3. Σε ορισμένες περιστάσεις ενδέχεται να καταστεί αναγκαία η σύναψη συμφωνιών διατραπεζικών προμηθειών για να αποφευχθεί η πρακτική του διπλού καταλογισμού και να δοθεί στις τράπεζες δυνατότητα να προσφέρουν υπηρεσίες μεταφοράς Our (βλέπε παραγράφους 53 και επόμενες κατωτέρω). Στην περίπτωση αυτή, η προμήθεια θα μπορεί να τύχει απαλλαγής βάσει του άρθρου 85 παράγραφος 3.

49. Η Επιτροπή θεωρεί ότι η εφαρμογή πολυμερούς διατραπεζικής προμήθειας στις διασυνοριακές μεταφορές πίστωσης δεν είναι κανονικά απαραίτητη για την παροχή από τις τράπεζες υπηρεσιών μεταφοράς Share ή Ben. Όσον αφορά τις μεταφορές Share, η τράπεζα του εντολέα μπορεί να εφαρμόσει στους πελάτες της προμήθεια που να καλύπτει τα έξοδά της, οι ενδιάμεσες τράπεζες μπορούν να παρακρατήσουν τα δικά τους έξοδα από το ποσό της μεταφοράς (ή να επιβαρύνουν την τράπεζα του εντολέα με τα έξοδα αυτά), και η τράπεζα του δικαιούχου μπορεί να τιμολογήσει στους πελάτες της τα έξοδά της. Σε περίπτωση μεταφοράς Ben, η τράπεζα του εντολέα και οι ενδιάμεσες τράπεζες μπορούν να παρακρατήσουν από το ποσό της μεταφοράς τα έξοδά τους και η τράπεζα του δικαιούχου μπορεί να επιβαρύνει τους πελάτες της με προμήθεια που να καλύπτει τα δικά της έξοδα.

50. Κάθε τράπεζα πρέπει να μπορεί να επιλέγει ελεύθερα το ή τα είδη διασυνοριακής μεταφοράς πίστωσης (Our, Ben και Share) που προσφέρει στην πελατεία της (9).

ε) Το κόστος των διασυνοριακών μεταφορών πίστωσης

51. Η διενέργεια διασυνοριακής μεταφοράς πίστωσης μπορεί να απαιτήσει συμπληρωματικές εργασίες σε σχέση με τις εγχώριες μεταφορές:

1. Όσον αφορά το σύστημα στο σύνολό του, ενδέχεται να καταστεί αναγκαία η οργάνωση νέου ή η προσαρμογή ήδη λειτουργούντος συστήματος για την επεξεργασία διασυνοριακών μεταφορών πίστωσης.

2. Όσον αφορά την ίδια τη μεταφορά πίστωσης, οι συμπληρωματικές εργασίες μπορούν να περιλαμβάνουν:

i) την ενδεχόμενη δήλωση των διασυνοριακών μεταφορών στις αρχές που είναι αρμόδιες για το ισοζύγιο πληρωμών, στο βαθμό που οι μεταφορές αυτές αποτελούν εισροές κεφαλαίων 7

ii) την ενδεχόμενη μετατροπή του ποσού της πληρωμής στο νόμισμα του δικαιούχου 7

iii) οι ισχύουσες ρυθμίσεις μπορούν να προβλέπουν την παροχή περισσότερων πληροφοριών στο δικαιούχο (π.χ. λεπτομέρειες σχετικά με την εντολή μεταφοράς) σε σχέση με εκείνες που παρέχονται κανονικά για τις εγχώριες μεταφορές 7

iv) πρέπει να εξακριβώνονται οι πληροφορίες σχετικά με το δικαιούχο, ο αριθμός του λογαριασμού του και ο κωδικός της τράπεζάς του, δεδομένου ότι αυτές είναι συχνά ελλιπείς ή ανακριβείς 7

v) η εντολή πληρωμής πρέπει να μορφοποιηθεί εκ νέου εάν θα αποτελέσει αντικείμενο επεξεργασίας από το δίκτυο συμψηφισμού της χώρας προορισμού 7

vi) ενδέχεται να είναι αναγκαίες συμπληρωματικές εργασίες συμψηφισμού και διακανονισμού.

52. Εάν η τράπεζα του εντολέα ή μια ανταποκρίτρια τράπεζα ή ένα ΑΓΣ είναι σε θέση να διεκπεραιώσει τις συμπληρωματικές αυτές εργασίες, η μεταφορά μπορεί να εισαχθεί στο δίκτυο συμψηφισμού της χώρας προορισμού όπως κάθε άλλη εγχώρια μεταφορά. Αυτό συνεπάγεται ότι για την τράπεζα του δικαιούχου δεν θα υπάρχει διαφορά μεταξύ της λήψης μεταφοράς από άλλη χώρα και της λήψης εγχώριας μεταφοράς. Υπό τις συνθήκες αυτές, δεν θα πρέπει να ανακύπτει πρόβλημα διπλού καταλογισμού και δεν φαίνεται αναγκαία η εφαρμογή πολυμερούς διατραπεζικής προμήθειας σχετιζόμενης με τη διασυνοριακή φύση της μεταφοράς.

στ) Αποφυγή του διπλού καταλογισμού προμηθειών όταν οι διασυνοριακές μεταφορές συνεπάγονται ειδικό κόστος

53. Η Επιτροπή αναγνωρίζει ωστόσο ότι ενδέχεται να εξακολουθήσουν να υπάρχουν περιστάσεις στις οποίες η τράπεζα του δικαιούχου θα βαρύνεται κατ' ανάγκη με συμπληρωματικά έξοδα για τη λήψη διασυνοριακής μεταφοράς πίστωσης σε σύγκριση με μια εγχώρια μεταφορά. Αυτό θα συμβαίνει ιδίως στα κράτη μέλη που απαιτούν από την τράπεζα του δικαιούχου να δηλώνει κάθε εισροή κεφαλαίων στις αρχές που είναι υπεύθυνες για το ισοζύγιο πληρωμών ή να παρέχει στο δικαιούχο περισσότερες πληροφορίες από εκείνες που δίνονται για τις εγχώριες πληρωμές. Επίσης, αυτό θα συμβαίνει όταν οι τράπεζες των δικαιούχων έχουν επιβαρυνθεί με το κόστος οργάνωσης νέων συστημάτων (στην περίπτωση αυτή η κατάσταση διαφέρει ανάλογα με το κράτος μέλος). Υπό τις περιστάσεις αυτές θα μπορούσε να δικαιολογηθεί ο καθορισμός από τις τράπεζες της χώρας προορισμού διατραπεζικής προμήθειας για την κάλυψη του συμπληρωματικού κόστους και την αποφυγή του διπλού καταλογισμού. Η διατραπεζική προμήθεια θα μπορούσε να καθορίζεται από κοινού από τους συμμετέχοντες σε ένα ΑΓΣ ή, γενικότερα, από το σύνολο ή το μεγαλύτερο μέρος των τραπεζών δεδομένης χώρας.

54. Σε περίπτωση συμφωνίας μεταξύ των μελών ενός ΑΓΣ, αυτή θα καλύπτει τα αναγκαία συμπληρωματικά έξοδα των τραπεζών δικαιούχων μέσω διατραπεζικής προμήθειας που θα συμφωνηθεί μεταξύ ΑΓΣ και συμμετεχουσών τραπεζών δικαιούχων. Αυτή η πολυμερής διατραπεζική προμήθεια θα βασίζεται στα πραγματικά πρόσθετα έξοδα που βαρύνουν τις τράπεζες δικαιούχων και θα μπορούσε να συμπεριληφθεί στη συνολική (διμερή) προμήθεια που τιμολογεί το ΑΓΣ στις τράπεζες των εντολέων (ή στα ΑΓΣ των εντολέων). Το ΑΓΣ θα επιστρέφει στις τράπεζες των δικαιούχων τα συμπληρωματικά έξοδα με τα οποία επιβαρύνθηκαν αναγκαστικά, αποδίδοντάς τους τη διατραπεζική προμήθεια.

55. Σε περίπτωση συμφωνίας μεταξύ όλων ή των περισσότερων τραπεζών δεδομένης χώρας, αυτή θα καλύπτει επίσης, μέσω διατραπεζικής προμήθειας που θα καθοριστεί από κοινού από όλες τις συμμετέχουσες τράπεζες δικαιούχων, τα συμπληρωματικά έξοδα με τα οποία επιβαρύνθηκαν αναγκαστικά οι τράπεζες αυτές. Για κάθε μεταφορά, μία από τις τράπεζες αυτές θα ενεργεί ως ανταποκρίτρια τράπεζα (σημείο εισόδου) της τράπεζας του εντολέα. Και στην περίπτωση αυτή, οποιαδήποτε διατραπεζική προμήθεια που συμφωνείται σε πολυμερή βάση θα πρέπει να βασίζεται στα πραγματικά πρόσθετα έξοδα των τραπεζών δικαιούχων και θα μπορούσε να συμπεριληφθεί στη συνολική προμήθεια που τιμολογούν οι ανταποκρίτριες τράπεζες στις τράπεζες των εντολέων (ή στα ΑΓΣ των εντολέων). Η ανταποκρίτρια τράπεζα θα επιστρέφει στις τράπεζες των δικαιούχων τα συμπληρωματικά έξοδα με τα οποία επιβαρύνθηκαν αναγκαστικά, αποδίδοντάς τους τη διατραπεζική προμήθεια.

ζ) Όροι για την εφαρμογή πολυμερούς διατραπεζικής προμήθειας

56. Μια πολυμερής διατραπεζική προμήθεια που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 85 παράγραφος 1 δεν μπορεί να θεωρηθεί απαραίτητη για την αποφυγή του διπλού καταλογισμού και να τύχει, για το λόγο αυτό, απαλλαγής, παρά μόνον εάν πληροί τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

1. Το επίπεδο της προμήθειας πρέπει να καθορίζεται (και να αναπροσαρμόζεται τακτικά) βάσει του μέσου πραγματικού συμπληρωματικού κόστους των συμμετεχουσών τραπεζών που ενεργούν ως τράπεζες δικαιούχων.

2. Η προμήθεια εφαρμόζεται μόνον εάν δεν υπάρχουν άλλες σχετικές ρυθμίσεις. Τα μέλη του συστήματος πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να διαπραγματεύονται διμερείς προμήθειες κατώτερες ή ανώτερες από το επίπεδο αναφοράς.

(1) Ανακοίνωση της 18ης Νοεμβρίου 1994, COM(94) 436 «Μεταφορές χρηματικών ποσών στην ΕΕ: διαφάνεια, αποτελεσματικότητα και σταθερότητα».

(2) SEC(92) 621 «Διευκόλυνση των διασυνοριακών πληρωμών: εξάλειψη των εμποδίων».

(3) Υπόθεση 172/80 Zόchner κατά Bayerische Vereinsbank, Συλλογή 1981, σ. 2021, παράγραφος 18.

(4) Απόφαση της Επιτροπής της 25ης Μαρτίου 1992, Eurochθque: συμφωνία του Ελσίνκι, παράγραφοι 8 έως 76, ΕΕ αριθ. L 95 της 9. 4. 1992. Το Πρωτοδικείο επιβεβαίωσε ως προς το σημείο αυτό την απόφαση της Επιτροπής (υποθέσεις Τ-39/92 και Τ-40/92, Groupement des cartes bancaires «CB» και Europay International κατά Επιτροπής, Συλλογή 1994, ΙΙ-49, παράγραφος 104.

(5) Δεύτερη οδηγία του Συμβουλίου της 15ης Δεκεμβρίου 1989 για το συντονισμό των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων που αοφορούν την ανάληψη και την άσκηση δραστηριότητας πιστωτικού ιδρύματος (89/646/ΕΟΚ), ΕΕ αριθ. L 386 της 30. 12. 1989, σ. 1.

(6) Σχετικά με την έννοια της βασικής υπηρεσίας βλέπε υποθέσεις 6 και 7/73 Instituto Chemioterapico Italiano και Commercial Solvents Corporation κατά Επιτροπής, Συλλογή 1974, σ. 223 7 απόφαση της Επιτροπής της 4ης Νοεμβρίου 1988, London European - Sabena, ΕΕ αριθ. L 317 της 24. 11. 1988, σ. 47 7 απόφαση της Επιτροπής της 11ης Ιουνίου 1992, B& I Line/Sealink, CMLR 1992, σ. 255 7 απόφαση της Επιτροπής της 21ης Δεκεμβρίου 1993, Port of Rψdby, ΕΕ αριθ. L 55 της 26. 2. 1994, σ. 52 7 IGR Stereo Television, Ενδέκατη Έκθεση επί της Πολιτικής Ανταγωνισμού, σημείο 94 7 Disma, Εικοστή Τρίτη Έκθεση επί της Πολιτικής Ανταγωνισμού, σημεία 223 και 224.

(7) Οι τράπεζες που συμμετέχουν έμμεσα αναλαμβάνουν ορισμένες από τις λειτουργίες και τις υποχρεώσεις της άμεσης συμμετοχής, χωρίς όμως να έχουν ευθύνες όσον αφορά το διακανονισμό, τις οποίες υπέχουν μόνον τα μέλη που συμμετέχουν άμεσα.

(8) Οι μεταφορές είναι «Our», «Share» ή «Ben» ανάλογα με τον τρόπο με τον οποίο ο πελάτης επιθυμεί να γίνει η κατανομή των εξόδων: - Our: τα έξοδα καταβάλλονται εξ ολοκλήρου από τον εντολέα («our charges»), - Share: τα έξοδα κατανέμονται μεταξύ εντολέα και δικαιούχου («share costs between sender and beneficiary»), - Ben: τα έξοδα καταβάλλονται εξ ολοκλήρου από το δικαιούχο («all charges to the beneficiary»).

(9) Η προτεινόμενη οδηγία προβλέπει την αυτόματη εφαρμογή πληρωμών Our ελλείψει οδηγιών του εντολέα της μεταφοράς.