Επιλέξτε τις πειραματικές λειτουργίες που θέλετε να δοκιμάσετε

Το έγγραφο αυτό έχει ληφθεί από τον ιστότοπο EUR-Lex

Έγγραφο 62012CJ0575

    Απόφαση του Δικαστηρίου (τέταρτο τμήμα) της 4ης Σεπτεμβρίου 2014.
    Air Baltic Corporation AS κατά Valsts robežsardze.
    Αίτηση του Administratīvā apgabaltiesa για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως.
    Προδικαστική παραπομπή — Χώρος ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης — Κανονισμός (EΚ) 810/2009 — Άρθρα 24, παράγραφος 1, και 34 — Ομοιόμορφη θεώρηση — Ακύρωση ή ανάκληση ομοιόμορφης θεωρήσεως — Εγκυρότητα ομοιόμορφης θεωρήσεως η οποία έχει τεθεί επί ακυρωθέντος ταξιδιωτικού εγγράφου — Κανονισμός (EΚ) 562/2006 — Άρθρα 5, παράγραφος 1, και 13, παράγραφος 1 — Συνοριακοί έλεγχοι — Προϋποθέσεις εισόδου — Εθνική ρύθμιση κατά την οποία απαιτείται έγκυρη θεώρηση να έχει τεθεί επί έγκυρου ταξιδιωτικού εγγράφου.
    Υπόθεση C‑575/12.

    Συλλογή της Νομολογίας — Γενική Συλλογή

    Αναγνωριστικό ECLI: ECLI:EU:C:2014:2155

    ΑΠΌΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΊΟΥ (τέταρτο τμήμα)

    της 4ης Σεπτεμβρίου 2014 ( *1 )

    «Προδικαστική παραπομπή — Χώρος ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης — Κανονισμός (EΚ) 810/2009 — Άρθρα 24, παράγραφος 1, και 34 — Ομοιόμορφη θεώρηση — Ακύρωση ή ανάκληση ομοιόμορφης θεωρήσεως — Εγκυρότητα ομοιόμορφης θεωρήσεως η οποία έχει τεθεί επί ακυρωθέντος ταξιδιωτικού εγγράφου — Κανονισμός (EΚ) 562/2006 — Άρθρα 5, παράγραφος 1, και 13, παράγραφος 1 — Συνοριακοί έλεγχοι — Προϋποθέσεις εισόδου — Εθνική ρύθμιση κατά την οποία απαιτείται έγκυρη θεώρηση να έχει τεθεί επί έγκυρου ταξιδιωτικού εγγράφου»

    Στην υπόθεση C‑575/12,

    με αντικείμενο αίτηση προδικαστικής αποφάσεως δυνάμει του άρθρου 267 ΣΛΕΕ, που υπέβαλε το Αdministratīvā apgabaltiesa (Λεττονία) με απόφαση της 4ης Δεκεμβρίου 2012, η οποία περιήλθε στο Δικαστήριο στις 7 Δεκεμβρίου 2012, στο πλαίσιο της δίκης

    Air Baltic Corporation AS

    κατά

    Valsts robežsardze,

    ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (τέταρτο τμήμα),

    συγκείμενο από τους L. Bay Larsen (εισηγητή), πρόεδρο τμήματος, M. Safjan, J. Malenovský, A. Prechal και K. Jürimäe, δικαστές,

    γενικός εισαγγελέας: P. Mengozzi

    γραμματέας: M. Aleksejev, υπάλληλος διοικήσεως,

    έχοντας υπόψη την έγγραφη διαδικασία και κατόπιν της επ’ ακροατηρίου συζητήσεως της 19ης Μαρτίου 2014,

    λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις που υπέβαλαν:

    η Air Baltic Corporation AS, εκπροσωπούμενη από τον I. Jansons και την M. Freimane, νομικούς συμβούλους,

    η Λεττονική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τον I. Kalniņš και την D. Pelše,

    η Ιταλική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από την G. Palmieri, επικουρούμενη από τον G. Palatiello, avvocato dello Stato,

    η Φινλανδική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τους J. Heliskoski και J. Leppo,

    η Ελβετική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τον D. Klingele,

    η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκπροσωπούμενη από τους G. Wils και A. Sauka,

    αφού άκουσε τον γενικό εισαγγελέα που ανέπτυξε τις προτάσεις του κατά τη συνεδρίαση της 21ης Μαΐου 2014,

    εκδίδει την ακόλουθη

    Απόφαση

    1

    Η αίτηση προδικαστικής αποφάσεως αφορά την ερμηνεία του κανονισμού (ΕΚ) 562/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2006, για τη θέσπιση του κοινοτικού κώδικα σχετικά με το καθεστώς διέλευσης προσώπων από τα σύνορα (κώδικας συνόρων του Σένγκεν) (ΕΕ L 105, σ. 1), όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 265/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Μαρτίου 2010 (ΕΕ L 85, σ. 1, στο εξής: κώδικας συνόρων του Σένγκεν), και του κανονισμού (ΕΚ) 810/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, για τη θέσπιση κοινοτικού κώδικα θεωρήσεων (κώδικας θεωρήσεων) (ΕΕ L 243, σ. 1).

    2

    Η υπό κρίση αίτηση υποβλήθηκε στο πλαίσιο ένδικης διαφοράς μεταξύ της αεροπορικής εταιρίας Air Baltic Corporation AS (στο εξής: Air Baltic) και της Valsts robežsardze (υπηρεσίας συνοριοφυλάκων) με αντικείμενο την απόφαση της δεύτερης να επιβάλει στην Air Baltic διοικητικό πρόστιμο λόγω της μεταφοράς προς τη Λεττονία προσώπου που δεν διέθετε τα απαραίτητα για τη διέλευση των συνόρων ταξιδιωτικά έγγραφα.

    Το νομικό πλαίσιο

    Το δίκαιο της Ένωσης

    Ο κώδικας συνόρων του Σένγκεν

    3

    Οι αιτιολογικές σκέψεις 4, 6, 7, 8 και 19 του κώδικα συνόρων του Σένγκεν έχουν ως εξής:

    «(4)

    Όσον αφορά τον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων, η θέσπιση κοινών νομοθετικών διατάξεων, κυρίως με ενοποίηση και ανάπτυξη του κοινοτικού κεκτημένου, αποτελεί ένα από τα ουσιαστικά συστατικά της κοινής πολιτικής διαχείρισης των εξωτερικών συνόρων […]

    […]

    (6)

    Ο έλεγχος των συνόρων δεν γίνεται μόνο προς το συμφέρον των κρατών μελών στα εξωτερικά σύνορα των οποίων ασκείται αλλά προς το συμφέρον όλων των κρατών μελών που έχουν καταργήσει τον έλεγχο στα εσωτερικά τους σύνορα. Ο έλεγχος θα πρέπει να συμβάλλει στην καταπολέμηση της λαθρομετανάστευσης και της εμπορίας ανθρώπων, καθώς και στην πρόληψη κάθε απειλής κατά της εσωτερικής ασφάλειας, της δημόσιας τάξης, της δημόσιας υγείας και των διεθνών σχέσεων των κρατών μελών.

    (7)

    Ο έλεγχος των συνόρων θα πρέπει να διεξάγεται υπό συνθήκες πλήρους σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Ο έλεγχος των συνόρων θα πρέπει να διεξάγεται κατά επαγγελματικό τρόπο και με το δέοντα σεβασμό και να είναι ανάλογος προς τους επιδιωκόμενους στόχους.

    (8)

    Ο έλεγχος των συνόρων περιλαμβάνει όχι μόνο τον έλεγχο προσώπων στα συνοριακά σημεία διέλευσης και την επιτήρηση μεταξύ των σημείων αυτών αλλά και ανάλυση των κινδύνων για την εσωτερική ασφάλεια και των ενδεχόμενων απειλών κατά της ασφάλειας των εξωτερικών συνόρων. Πρέπει, κατά συνέπεια, να ορισθούν οι προϋποθέσεις, τα κριτήρια καθώς και οι λεπτομερείς κανόνες που διέπουν ταυτόχρονα τις διαδικασίες ελέγχου στα συνοριακά σημεία διέλευσης και την επιτήρηση.

    [...]

    (19)

    Δεδομένου ότι ο στόχος του παρόντος κανονισμού, δηλαδή η θέσπιση κανόνων για τη διέλευση των συνόρων, δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη και μπορεί συνεπώς να επιτευχθεί καλύτερα σε επίπεδο Κοινότητος, η Κοινότητα δύναται να θεσπίσει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας του άρθρου [5 ΣΕΕ]. […]»

    4

    Το άρθρο 1 του εν λόγω κώδικα, που φέρει τον τίτλο «Αντικείμενο και αρχές», ορίζει τα εξής:

    «Ο παρών κανονισμός προβλέπει ότι δεν διενεργείται συνοριακός έλεγχος προσώπων κατά τη διέλευση των εσωτερικών συνόρων μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

    Ο παρών κανονισμός θεσπίζει τους κανόνες συνοριακού ελέγχου προσώπων κατά τη διέλευση των εξωτερικών συνόρων των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.»

    5

    Κατά το άρθρο 2, σημείο 10, του εν λόγω κώδικα, «“συνοριακοί έλεγχοι” είναι οι έλεγχοι στα συνοριακά σημεία διέλευσης, προκειμένου να εξακριβωθεί ότι τα πρόσωπα, τα μέσα μεταφοράς τους και τα αντικείμενα που έχουν στην κατοχή τους δικαιούνται να εισέλθουν στην επικράτεια των κρατών μελών ή να την εγκαταλείψουν».

    6

    Το άρθρο 5 του ίδιου κώδικα, υπό τον τίτλο «Προϋποθέσεις εισόδου των υπηκόων τρίτων χωρών», προβλέπει στην παράγραφό του 1:

    «Για παραμονή μικρότερη του τριμήνου ανά εξάμηνο, οι υπήκοοι τρίτων χωρών οφείλουν να πληρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις εισόδου:

    α)

    να διαθέτουν έγκυρο ταξιδιωτικό έγγραφο ή έγγραφα που επιτρέπουν τη διέλευση των συνόρων·

    β)

    να διαθέτουν έγκυρη θεώρηση, εφόσον απαιτείται δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) 539/2001 του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2001, περί του καταλόγου τρίτων χωρών οι υπήκοοι των οποίων υπόκεινται στην υποχρέωση θεώρησης για τη διέλευση των εξωτερικών συνόρων των κρατών μελών, και του καταλόγου των τρίτων χωρών οι υπήκοοι των οποίων απαλλάσσονται από την υποχρέωση αυτή (ΕΕ L 81, σ. 1) […]·

    γ)

    να αιτιολογούν τον σκοπό και τις συνθήκες της προβλεπόμενης παραμονής, να διαθέτουν δε επαρκή μέσα διαβίωσης, τόσο για την προβλεπόμενη περίοδο παραμονής όσο και για την επιστροφή στη χώρα προέλευσης ή τη διέλευση προς τρίτη χώρα στην οποία η είσοδός τους είναι εξασφαλισμένη, ή μπορούν να εξασφαλίσουν νομίμως τα μέσα αυτά·

    δ)

    δεν είναι καταχωρισμένοι στο SIS [σύστημα πληροφοριών Σένγκεν] ως ανεπιθύμητοι·

    ε)

    δεν θεωρούνται απειλή για τη δημόσια τάξη, την εσωτερική ασφάλεια, τη δημόσια υγεία ή τις διεθνείς σχέσεις ενός εκ των κρατών μελών, ιδίως δε δεν είναι καταχωρισμένοι ως ανεπιθύμητοι στις εθνικές βάσεις δεδομένων των κρατών μελών για τους ίδιους λόγους.»

    7

    Το άρθρο 5 του κώδικα συνόρων του Σένγκεν ορίζει στην παράγραφό του 4 ότι, κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 1 του ίδιου άρθρου, στους υπηκόους τρίτης χώρας οι οποίοι τελούν σε συγκεκριμένη κατάσταση, επιτρέπεται ή μπορεί να επιτραπεί η είσοδος στα εδάφη των άλλων κρατών μελών, έστω και αν δεν πληρούν όλες τις προϋποθέσεις εισόδου της ως άνω παραγράφου.

    8

    Το άρθρο 6, παράγραφος 1, δεύτερο εδάφιο, του κώδικα συνόρων του Σένγκεν διευκρινίζει ότι όλα τα μέτρα που λαμβάνουν οι συνοριοφύλακες προς εκτέλεση των καθηκόντων τους είναι ανάλογα προς τους επιδιωκόμενους σκοπούς.

    9

    Το άρθρο 7 του ίδιου κώδικα, υπό τον τίτλο «Συνοριακοί έλεγχοι προσώπων», ορίζει στις παραγράφους του 1 και 3:

    «1.   Η διασυνοριακή κυκλοφορία στα εξωτερικά σύνορα υπόκειται σε ελέγχους εκ μέρους των συνοριοφυλάκων, οι οποίοι διεξάγονται σύμφωνα με το παρόν κεφάλαιο.

    […]

    3.   Κατά την είσοδο και την έξοδο, οι υπήκοοι τρίτων χωρών υποβάλλονται σε διεξοδικό έλεγχο.

    α)

    Οι διεξοδικοί έλεγχοι κατά την είσοδο περιλαμβάνουν την εξακρίβωση των προϋποθέσεων εισόδου που ορίζονται στο άρθρο 5 παράγραφος 1, καθώς και, ενδεχομένως, των εγγράφων που επιτρέπουν τη διαμονή και την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας. Η εξακρίβωση αυτή περιλαμβάνει αναλυτική εξέταση των ακόλουθων στοιχείων:

    i)

    εξακρίβωση ότι ο υπήκοος τρίτης χώρας διαθέτει έγγραφο έγκυρο για τη διέλευση των συνόρων το οποίο δεν έχει λήξει και ότι το έγγραφο αυτό συνοδεύεται, κατά περίπτωση, από την αναγκαία θεώρηση ή τίτλο διαμονής,

    […]

    iii)

    εξέταση των σφραγίδων εισόδου και εξόδου του ταξιδιωτικού εγγράφου του υπηκόου τρίτης χώρας προκειμένου να εξακριβωθεί, με σύγκριση των ημερομηνιών εισόδου και εξόδου, ότι αυτός δεν έχει ήδη υπερβεί την ανώτατη διάρκεια επιτρεπόμενης παραμονής στο έδαφος των κρατών μελών,

    […]».

    10

    Το άρθρο 8 του εν λόγω κώδικα διευκρινίζει, στην παράγραφό του 1, ότι οι έλεγχοι στα εξωτερικά σύνορα μπορούν να απλουστευθούν λόγω εξαιρετικών και απρόβλεπτων συνθηκών.

    11

    Το άρθρο 10 του κώδικα συνόρων του Σένγκεν προβλέπει στις παραγράφους του 1 και 3:

    «1.   Τα ταξιδιωτικά έγγραφα των υπηκόων τρίτων χωρών σφραγίζονται συστηματικά κατά την είσοδο και την έξοδο. Ειδικότερα, σφραγίδα εισόδου ή εξόδου τοποθετείται:

    α)

    στα έγγραφα των υπηκόων τρίτων χωρών που επιτρέπουν τη διέλευση των συνόρων, τα οποία φέρουν ισχύουσα θεώρηση·

    […]

    3.   […]

    Κατόπιν αιτήματος υπηκόου τρίτης χώρας, μπορεί κατ’ εξαίρεση να μην τοποθετηθεί σφραγίδα εισόδου ή εξόδου όταν αυτή η σφράγιση μπορεί να του δημιουργήσει σοβαρές δυσκολίες. Στην περίπτωση αυτή η είσοδος ή η έξοδος βεβαιούται σε ξεχωριστό φύλλο με μνεία του ονόματος και του αριθμού διαβατηρίου του εν λόγω προσώπου. Το φύλλο αυτό παραδίδεται στον υπήκοο τρίτης χώρας.»

    12

    Το άρθρο 13 του κώδικα συνόρων του Σένγκεν ορίζει τα εξής:

    «1.   Η είσοδος στην επικράτεια των κρατών μελών απαγορεύεται στους υπηκόους τρίτων χωρών που δεν πληρούν το σύνολο των προϋποθέσεων εισόδου, όπως καθορίζονται με το άρθρο 5 παράγραφος 1, και δεν υπάγονται στις κατηγορίες προσώπων του άρθρου 5 παράγραφος 4. Τα ανωτέρω ισχύουν με την επιφύλαξη της εφαρμογής των ειδικών διατάξεων σχετικά με το δικαίωμα ασύλου και τη διεθνή προστασία ή την έκδοση θεωρήσεων μακράς διαρκείας.

    2.   Η άρνηση εισόδου επιβάλλεται μόνο με αιτιολογημένη απόφαση η οποία αναφέρει τους συγκεκριμένους λόγους της άρνησης. Η απόφαση λαμβάνεται από την αρμόδια αρχή σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο και είναι αμέσως εφαρμοστέα.

    Η αιτιολογημένη απόφαση η οποία αναφέρει τους συγκεκριμένους λόγους άρνησης έχει τη μορφή τυποποιημένου εντύπου, όπως προβλέπεται στο παράρτημα V μέρος Β, το οποίο συμπληρώνεται από την αρμόδια σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο αρχή. Το έντυπο αυτό, αφού συμπληρωθεί, παραδίδεται στον οικείο υπήκοο, ο οποίος βεβαιώνει την παραλαβή της απόφασης άρνησης μέσω του εντύπου.

    3.   Τα πρόσωπα στα οποία απαγορεύεται η είσοδος έχουν δικαίωμα προσφυγής. Οι προσφυγές ασκούνται σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία. […]

    […]

    6.   Οι λεπτομερείς κανόνες της διαδικασίας άρνησης αναφέρονται στο παράρτημα V μέρος Α.»

    13

    Κατά το παράρτημα V, μέρος A, σημείο 1, στοιχείο βʹ, του ίδιου κώδικα, σε περίπτωση άρνησης εισόδου, ο αρμόδιος συνοριοφύλακας γράφει με ανεξίτηλη μελάνη τα γράμματα που αντιστοιχούν στο(στους) λόγο(‑ους) της άρνησης εισόδου, των οποίων ο κατάλογος περιλαμβάνεται στο ενιαίο έντυπο άρνησης εισόδου.

    14

    Το έντυπο που προβλέπει το παράρτημα V, μέρος B, του εν λόγω κώδικα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, εννέα περιπτώσεις κατά τις οποίες επιτρέπεται στις αρμόδιες αρχές να προσδιορίζουν τους επακριβείς λόγους αρνήσεως της εισόδου στα σύνορα.

    Ο κώδικας θεωρήσεων

    15

    Η αιτιολογική σκέψη 3 του κώδικα θεωρήσεων έχει ως εξής:

    «Όσον αφορά την πολιτική θεωρήσεων, η ύπαρξη “κοινού σώματος” νομοθεσίας, ιδίως μέσω της ενοποίησης και της ανάπτυξης του κεκτημένου [οι σχετικές διατάξεις της σύμβασης για την εφαρμογή της συμφωνίας Σένγκεν της 14ης Ιουνίου 1985 (μεταξύ των κυβερνήσεων των κρατών της Οικονομικής Ένωσης Μπενελούξ, της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας και της Γαλλικής Δημοκρατίας σχετικά με τη σταδιακή κατάργηση των ελέγχων στα κοινά σύνορα (ΕΕ 2000, L 239, σ. 19), που υπεγράφη στο Σένγκεν (Λουξεμβούργο) στις 19 Ιουνίου 1990)] και της κοινής προξενικής εγκυκλίου […], αποτελεί μία από τις θεμελιώδεις συνιστώσες της “περαιτέρω ανάπτυξης της κοινής πολιτικής θεωρήσεων ως μέρους ενός πολυεπίπεδου συστήματος με στόχο τη διευκόλυνση των νόμιμων ταξιδιών και την αντιμετώπιση της λαθρομετανάστευσης μέσω της περαιτέρω εναρμόνισης των εθνικών νομοθεσιών και των πρακτικών διεκπεραίωσης των τοπικών προξενικών αποστολών” […]».

    16

    Το άρθρο 24, παράγραφος 1, πρώτο και δεύτερο εδάφιο, του εν λόγω κώδικα ορίζει τα εξής:

    «Η περίοδος ισχύος μιας θεώρησης και η διάρκεια της επιτρεπόμενης παραμονής βασίζονται στην εξέταση που διενεργείται σύμφωνα με το άρθρο 21.

    Μπορεί να χορηγηθεί θεώρηση για μία, δύο ή πολλαπλές εισόδους. Η περίοδος ισχύος δεν υπερβαίνει την πενταετία.»

    17

    Το άρθρο 29 του εν λόγω κώδικα προβλέπει στις παραγράφους του 1 και 2:

    «1.   Η έντυπη αυτοκόλλητη θεώρηση […] τοποθετείται στο ταξιδιωτικό έγγραφο […].

    2.   Όταν το κράτος μέλος που χορηγεί τη θεώρηση δεν αναγνωρίζει το ταξιδιωτικό έγγραφο του αιτούντος, η θεώρηση τοποθετείται σε χωριστό φύλλο.»

    18

    Το άρθρο 30 του ίδιου κώδικα διευκρινίζει ότι «η απλή κατοχή ενιαίας θεώρησης […] δεν παρέχει αυτόματο δικαίωμα εισόδου».

    19

    Το άρθρο 33 του κώδικα θεωρήσεων προβλέπει, υπό ορισμένες ειδικές περιστάσεις, την παράταση της διάρκειας ισχύος και/ή περιόδου ισχύος της θεώρησης ή της επιτρεπόμενης διάρκειας διαμονής.

    20

    Το άρθρο 34 του εν λόγω κώδικα ορίζει στις παραγράφους του 1 και 2:

    «1.   Μια θεώρηση καταργείται εάν καταστεί προφανές ότι οι όροι χορήγησης της θεώρησης δεν πληρούνταν κατά τον χρόνο κατά τον οποίο χορηγήθηκε, ιδίως εφόσον υπάρχουν σοβαροί λόγοι για να θεωρηθεί ότι η θεώρηση ελήφθη με απάτη. Η θεώρηση καταργείται καταρχήν από τις αρμόδιες αρχές του κράτους μέλους που τη χορήγησε. Η θεώρηση μπορεί να καταργηθεί από τις αρμόδιες αρχές άλλου κράτους μέλους […].

    2.   Μια θεώρηση ανακαλείται εάν καταστεί προφανές ότι οι όροι χορήγησης της θεώρησης δεν πληρούνται πλέον. Η θεώρηση ανακαλείται καταρχήν από τις αρμόδιες αρχές του κράτους μέλους που τη χορήγησε. Η θεώρηση μπορεί να ανακληθεί από τις αρμόδιες αρχές άλλου κράτους μέλους […]».

    Το λεττονικό δίκαιο

    21

    Ο νόμος περί μεταναστεύσεως (Imigrācijas likums) της 20ής Νοεμβρίου 2002 (Latvijas Vēstnesis, 2000, αριθ. 169) ορίζει, στο άρθρο 4, παράγραφος 1, τα εξής:

    «Αλλοδαπός έχει δικαίωμα εισόδου και παραμονής στη Δημοκρατία της Λεττονίας εάν διαθέτει συγχρόνως:

    1)

    έγκυρο ταξιδιωτικό έγγραφο […]

    2)

    έγκυρη θεώρηση τοποθετημένη σε έγκυρο ταξιδιωτικό έγγραφο […]».

    Η διαφορά της κύριας δίκης και τα προδικαστικά ερωτήματα

    22

    Στις 8 Οκτωβρίου 2010, η Air Baltic μετέφερε στη Λεττονία, με πτήση από τη Μόσχα στη Ρίγα, Ινδό υπήκοο ο οποίος επ’ αφορμή του συνοριακού ελέγχου στο αεροδρόμιο της Ρίγα επέδειξε έγκυρο ινδικό διαβατήριο χωρίς ομοιόμορφη θεώρηση καθώς και ένα ακυρωθέν ινδικό διαβατήριο που έφερε ομοιόμορφη θεώρηση πολλαπλών εισόδων η οποία είχε χορηγηθεί από την Ιταλική Δημοκρατία με περίοδο ισχύος από τις 25 Μαΐου 2009 έως τις 25 Μαΐου 2014. Το ακυρωθέν διαβατήριο έφερε την ακόλουθη παρατήρηση: «ακυρωθέν διαβατήριο. Οι έγκυρες θεωρήσεις του διαβατηρίου δεν ακυρώνονται».

    23

    Η είσοδος του Ινδού υπηκόου στη λεττονική επικράτεια απαγορεύθηκε με το αιτιολογικό ότι δεν διέθετε έγκυρη θεώρηση.

    24

    Με την από 14 Οκτωβρίου 2010 απόφαση, η Valsts robežsardze επέβαλε στην Air Baltic διοικητικό πρόστιμο ύψους 2000 λεττονικών λατς (LVL) με το αιτιολογικό ότι η Air Baltic, μεταφέροντας τον εν λόγω Ινδό υπήκοο, υπέπεσε σε διοικητική παράβαση συνιστάμενη στη μεταφορά προς τη Λεττονία προσώπου που δεν διέθετε τα απαραίτητα για την είσοδό του στο λεττονικό έδαφος ταξιδιωτικά έγγραφα.

    25

    Η ιεραρχική προσφυγή που άσκησε η Air Baltic ενώπιον του προϊσταμένου της Valsts robežsardze κατά της εν λόγω αποφάσεως απορρίφθηκε με την από 9 Δεκεμβρίου 2010 απόφαση.

    26

    Ακολούθως, η Air Baltic άσκησε προσφυγή ενώπιον του administratīvā apgabaltiesa (επαρχιακό δικαστήριο διοικητικών διαφορών). Το συγκεκριμένο δικαστήριο απέρριψε, με την από 12 Αυγούστου 2011 απόφαση, την προσφυγή της Air Baltic.

    27

    Η Air Baltic άσκησε έφεση κατά της πρωτόδικης αποφάσεως ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου.

    28

    Υπ’ αυτές τις συνθήκες, το Αdministratīvā apgabaltiesa (περιφερειακό διοικητικό δικαστήριο), κρίνοντας ότι η ερμηνεία του κώδικα συνόρων του Σένγκεν και του κώδικα θεωρήσεων είναι αναγκαία για την επίλυση της διαφοράς της οποίας επελήφθη, αποφάσισε να αναστείλει την ενώπιόν του διαδικασία και να υποβάλει στο Δικαστήριο τα ακόλουθα προδικαστικά ερωτήματα:

    «1)

    Έχει το άρθρο 5 του [κώδικα συνόρων του Σένγκεν] την έννοια ότι για την είσοδο υπηκόου τρίτης χώρας απαιτείται υποχρεωτικώς έγκυρη θεώρηση επί έγκυρου ταξιδιωτικού εγγράφου;

    2)

    Συνεπάγεται, δυνάμει του [κώδικα θεωρήσεων], η ακύρωση ταξιδιωτικού εγγράφου επί του οποίου έχει τοποθετηθεί αυτοκόλλητη θεώρηση και την ακυρότητα της χορηγηθείσας θεωρήσεως;

    3)

    Είναι σύμφωνες με τον [κώδικα συνόρων του Σένγκεν] και τον [κώδικα θεωρήσεων] εθνικές διατάξεις που επιβάλλουν, ως υποχρεωτικό προαπαιτούμενο της εισόδου υπηκόων τρίτων χωρών, την ύπαρξη έγκυρης θεωρήσεως επί έγκυρου ταξιδιωτικού εγγράφου;»

    Επί των προδικαστικών ερωτημάτων

    Επί του δεύτερου προδικαστικού ερωτήματος

    29

    Με το δεύτερο προδικαστικό ερώτημα, το οποίο είναι σκόπιμο να εξετασθεί πρώτο, το αιτούν δικαστήριο ζητεί, κατ’ ουσίαν, να διευκρινισθεί αν τα άρθρα 24, παράγραφος 1, και 34 του κώδικα θεωρήσεων έχουν την έννοια ότι η ακύρωση από αρχή τρίτης χώρας ταξιδιωτικού εγγράφου επιφέρει αυτοδικαίως ακυρότητα της ομοιόμορφης θεωρήσεως που περιέχεται στο έγγραφο αυτό.

    30

    Συναφώς, επισημαίνεται ότι, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 24, παράγραφος 1, του κώδικα θεωρήσεων, η αρμόδια αρχή ορίζει, κατά τη χορήγηση ομοιόμορφης θεωρήσεως, την περίοδο ισχύος της. Εν συνεχεία, η περίοδος αυτή μπορεί να παραταθεί, βάσει του άρθρου 33, του εν λόγω κώδικα, σε ορισμένες ειδικές περιστάσεις.

    31

    Εντούτοις, κατά το άρθρο 34, παράγραφοι 1 και 2, του εν λόγω κώδικα, μια θεώρηση καταργείται εάν καταστεί προφανές ότι οι όροι χορηγήσεως της θεωρήσεως δεν συνέτρεχαν κατά τον χρόνο κατά τον οποίο χορηγήθηκε και ανακαλείται εάν καταστεί προφανές ότι οι όροι χορηγήσεως της θεωρήσεως δεν συντρέχουν πλέον.

    32

    Επομένως, μια ομοιόμορφη θεώρηση παραμένει έγκυρη, τουλάχιστον έως τη λήξη της ορισθείσας κατά τη χορήγηση της θεωρήσεως από την αρμόδια αρχή του κράτους μέλους της χορηγήσεως περιόδου ισχύος, εκτός αν ακυρωθεί ή ανακληθεί, πριν τη λήξη της περιόδου αυτής, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 34 του κώδικα θεωρήσεων.

    33

    Όπως προκύπτει από τις παραγράφους 1 και 2 του εν λόγω άρθρου, η ακύρωση ή η ανάκληση ομοιόμορφης θεωρήσεως προϋποθέτει την έκδοση ειδικής αποφάσεως προς τον σκοπό αυτό από τις αρμόδιες αρχές του κράτους μέλους χορηγήσεως ή άλλου κράτους μέλους. Κατά συνέπεια, αρχή τρίτης χώρας δεν είναι αρμόδια να ακυρώσει ομοιόμορφη θεώρηση.

    34

    Συνεπώς, η εκδοθείσα από αρχή τρίτης χώρας απόφαση περί ακυρώσεως ταξιδιωτικού εγγράφου το οποίο περιέχει ομοιόμορφη θεώρηση δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι επιφέρει αυτοδικαίως ακύρωση ή ανάκληση της συγκεκριμένης θεωρήσεως.

    35

    Εξάλλου, όπως προκύπτει από το άρθρο 34 του κώδικα θεωρήσεων, ομοιόμορφη θεώρηση μπορεί να ακυρωθεί από την αρμόδια αρχή μόνο αν στηρίζεται σε λόγο ταυτιζόμενο με τους λόγους αρνήσεως που προβλέπουν τα άρθρα 32, παράγραφος 1, και 35, παράγραφος 6, του εν λόγω κώδικα (βλ., επ’ αυτού, απόφαση Koushkaki, C‑84/12, EU:C:2013:862, σκέψεις 42 και 43). Επομένως, ο μόνος λόγος ακυρώσεως της θεωρήσεως που αφορά ευθέως το ταξιδιωτικό έγγραφο αφορά, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 32, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ, περίπτωση i, του εν λόγω κώδικα, περίπτωση κατά την οποία το υποβληθέν ταξιδιωτικό έγγραφο είναι πλαστό, παραποιημένο ή προϊόν απομιμήσεως. Κατά συνέπεια, η ακύρωση του ταξιδιωτικού εγγράφου στο οποίο έχει τεθεί η θεώρηση μετά τη χορήγησή της δεν συμπεριλαμβάνεται μεταξύ των λόγων που μπορούν να δικαιολογήσουν την ακύρωσή της από την αρμόδια αρχή.

    36

    Βάσει των προεκτεθέντων, στο δεύτερο προδικαστικό ερώτημα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι τα άρθρα 24, παράγραφος 1, και 34 του κώδικα θεωρήσεων έχουν την έννοια ότι η ακύρωση από αρχή τρίτης χώρας ταξιδιωτικού εγγράφου δεν επιφέρει αυτοδικαίως την ακυρότητα ομοιόμορφης θεωρήσεως που έχει τεθεί στο εν λόγω ταξιδιωτικό έγγραφο.

    Επί του πρώτου προδικαστικού ερωτήματος

    37

    Με το πρώτο προδικαστικό ερώτημα, το αιτούν δικαστήριο ζητεί, κατ’ ουσίαν, να διευκρινισθεί αν το άρθρο 5, παράγραφος 1, του κώδικα συνόρων του Σένγκεν, ερμηνευόμενο σε συνδυασμό με το άρθρο 13, παράγραφος 1, του ίδιου κώδικα, έχει την έννοια ότι εξαρτά την είσοδο υπηκόου τρίτης χώρας στο έδαφος των κρατών μελών από τον όρο η επιδεικνυόμενη στο πλαίσιο συνοριακού ελέγχου έγκυρη θεώρηση να έχει τεθεί υποχρεωτικώς επί έγκυρου ταξιδιωτικού εγγράφου.

    38

    Συναφώς, επισημαίνεται ότι το άρθρο 13, παράγραφος 1, πρώτη περίοδος, του κώδικα συνόρων του Σένγκεν προβλέπει ότι η είσοδος στο έδαφος των κρατών μελών απαγορεύεται στους υπηκόους τρίτων χωρών οι οποίοι, αφενός, δεν πληρούν το σύνολο των προϋποθέσεων εισόδου, όπως αυτές καθορίζονται με το άρθρο 5, παράγραφος 1, του ίδιου κώδικα, και, αφετέρου, δεν υπάγονται στις κατηγορίες προσώπων της παραγράφου 4 του άρθρου αυτού.

    39

    Κατά το άρθρο 5, παράγραφος 1, του εν λόγω κώδικα, οι δύο πρώτες προϋποθέσεις εισόδου των υπηκόων τρίτων χωρών στο έδαφος των κρατών μελών είναι, αφενός, να διαθέτουν έγκυρο/α ταξιδιωτικό/ά έγγραφο/α που επιτρέπει/ουν τη διέλευση των συνόρων και, αφετέρου, να διαθέτουν έγκυρη θεώρηση, εφόσον αυτή απαιτείται δυνάμει του κανονισμού 539/2001.

    40

    Επομένως, διαπιστώνεται ότι το γράμμα της εν λόγω διατάξεως διακρίνει μεταξύ της προϋποθέσεως εισόδου που σχετίζεται με την κατοχή ταξιδιωτικού εγγράφου, την οποία προβλέπει το άρθρο 5, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ, του κώδικα συνόρων του Σένγκεν, και της προϋποθέσεως που συναρτάται προς την κατοχή θεωρήσεως, την οποία προβλέπει η ίδια παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, χωρίς να προβλέπει επ’ ουδενί ότι προαπαιτούμενο της εισόδου είναι η θεώρηση να έχει τεθεί επί έγκυρου κατά τον χρόνο διελεύσεως των συνόρων ταξιδιωτικού εγγράφου.

    41

    Αντιθέτως, όπως υπογράμμισαν η Λεττονική και η Φινλανδική Κυβέρνηση, ορισμένες γλωσσικές αποδόσεις του άρθρου 7, παράγραφος 3, στοιχείο αʹ, περίπτωση i, του κώδικα συνόρων του Σένγκεν, όπως η εσθονική, η ιταλική, η ισπανική και η λεττονική, αφήνουν να εννοηθεί ότι οι αρμόδιες αρχές πρέπει να διασφαλίζουν, κατά τους συνοριακούς ελέγχους, ότι ο υπήκοος τρίτης χώρας διαθέτει θεώρηση έχει τεθεί επί έγκυρου ταξιδιωτικού εγγράφου.

    42

    Εντούτοις, η πλειονότητα των λοιπών γλωσσικών αποδόσεων της συγκεκριμένης διατάξεως του κώδικα συνόρων του Σένγκεν, ήτοι η δανική, η γερμανική, η ελληνική, η αγγλική, η γαλλική, η λιθουανική, η ουγγρική, η μαλτέζικη, η ολλανδική, η πολωνική, η πορτογαλική, η σλοβένικη και η σουηδική απόδοση, είναι διατυπωμένες κατά τρόπο ώστε να μην απαιτείται η θεώρηση έχει τεθεί επί έγκυρου κατά τον χρόνο διελεύσεως των συνόρων ταξιδιωτικού εγγράφου, ενώ άλλες γλωσσικές αποδόσεις, όπως η τσεχική και η φινλανδική, εμφανίζουν συναφώς κάποια αμφισημία.

    43

    Η ανάγκη ομοιόμορφης ερμηνείας διατάξεως του δικαίου της Ένωσης απαιτεί, σε περίπτωση αποκλίσεων μεταξύ των διαφόρων γλωσσικών αποδόσεών της, να γίνεται η ερμηνεία της σε συνάρτηση με τον σκοπό και το γενικό πλαίσιο των κανόνων των οποίων αποτελεί μέρος (βλ., επ’ αυτού, αποφάσεις DR και TV2 Danmark, C‑510/10, EU:C:2012:244, σκέψη 45, καθώς και Bark, C‑89/12, EU:C:2013:276, σκέψη 40).

    44

    Πρώτον, όσον αφορά το πλαίσιο εντός του οποίου εντάσσονται τα άρθρα 5, παράγραφος 1, και 7, παράγραφος 3, στοιχείο αʹ, περίπτωση i, του κώδικα συνόρων του Σένγκεν, επισημαίνεται ότι το άρθρο 7 του κώδικα αυτού ανήκει στο κεφάλαιο II, τίτλος II, του συγκεκριμένου κώδικα, υπό τον τίτλο «Έλεγχος των εξωτερικών συνόρων και άρνηση εισόδου», ενώ το άρθρο 5 του κώδικα ανήκει στο κεφάλαιο I του εν λόγω τίτλου ΙΙ, υπό τον τίτλο «Διέλευση των εξωτερικών συνόρων και προϋποθέσεις εισόδου».

    45

    Εξάλλου, τόσο από τον τίτλο του άρθρου 7 του κώδικα συνόρων του Σένγκεν όσο και από το γράμμα της παραγράφου 3, στοιχείο αʹ, του ίδιου άρθρου προκύπτει ότι η διάταξη αυτή δεν αποβλέπει στον καθορισμό των προϋποθέσεων της εισόδου υπηκόων τρίτων χωρών, αλλά στο να διευκρινισθούν οι διάφορες πτυχές του συνοριακού ελέγχου που πρέπει να διενεργούν οι αρμόδιες αρχές, ώστε να διασφαλίζεται, μεταξύ άλλων, ότι οι υπήκοοι τρίτων χωρών πληρούν τις προϋποθέσεις εισόδου που ορίζει το άρθρο 5, παράγραφος 1, του εν λόγω κώδικα.

    46

    Επιπλέον, είναι σκόπιμο να υπογραμμισθεί ότι το άρθρο 13, παράγραφος 2, του εν λόγω κώδικα προβλέπει ότι οι ακριβείς λόγοι στους οποίους βασίσθηκε η απόφαση περί αρνήσεως της εισόδου πρέπει να κοινοποιούνται στον υπήκοο της τρίτης χώρας με το τυποποιημένο έντυπο που προβλέπεται στο παράρτημα V, μέρος Β, του ίδιου κώδικα.

    47

    Μεταξύ των εννέα τετραγωνιδίων που περιλαμβάνει το εν λόγω έντυπο και στα οποία οι αρμόδιες αρχές θέτουν ένα σημείο προκειμένου να γνωστοποιήσουν στον υπήκοο τρίτης χώρας την αιτιολογία της αποφάσεως περί αρνήσεως της εισόδου, υπάρχουν αρκετά τα οποία αφορούν, αντιστοίχως, το επιδεικνυόμενο ταξιδιωτικό έγγραφο και τη θεώρηση. Αντιθέτως, το εν λόγω έντυπο δεν περιλαμβάνει κανένα τετραγωνίδιο που να αφορά αιτιολόγηση της αρνήσεως της εισόδου συνιστάμενη στο γεγονός ότι η επιδεικνυόμενη έγκυρη θεώρηση δεν έχει τεθεί επί έγκυρου κατά τον χρόνο διελεύσεως των συνόρων ταξιδιωτικού εγγράφου.

    48

    Επιπλέον, από το άρθρο 29, παράγραφος 2, του κώδικα θεωρήσεων προκύπτει ότι ο νομοθέτης της Ένωσης δεν θέλησε να αποκλείσει κάθε δυνατότητα εισόδου στο έδαφος των κρατών μελών σε περίπτωση ελλείψεως θεωρήσεως επί έγκυρου ταξιδιωτικού εγγράφου, καθότι ρητώς προέβλεψε τη δυνατότητα να τεθεί η θεώρηση επί χωριστού φύλλου όταν το κράτος μέλος που χορηγεί τη θεώρηση δεν αναγνωρίζει το ταξιδιωτικό έγγραφο που του επιδεικνύεται.

    49

    Εξάλλου, θεώρηση της οποίας η περίοδος ισχύος δεν έχει λήξει και η οποία έχει τεθεί επί ταξιδιωτικού εγγράφου το οποίο ακυρώθηκε μετά τη χορήγηση της θεωρήσεως θα στερούνταν πρακτικής αποτελεσματικότητας κατόπιν της εν λόγω ακυρώσεως αν δεν ήταν πλέον δυνατό να επιδειχθεί για την είσοδο στο έδαφος των κρατών μελών, ακόμη και αν επιδεικνυόταν από κοινού με έγκυρο ταξιδιωτικό έγγραφο. Τέτοιου είδους ερμηνεία του κώδικα συνόρων του Σένγκεν θα καθιστούσε de facto άνευ πρακτικής αποτελεσματικότητας την εγκυρότητα της θεωρήσεως, η οποία διέπεται από τα άρθρα 24, παράγραφος 1, και 34 του κώδικα θεωρήσεων, όπως αυτά ερμηνεύθηκαν στη σκέψη 36 της παρούσας αποφάσεως.

    50

    Δεύτερον, όσον αφορά τους σκοπούς που επιδιώκει ο κώδικας συνόρων του Σένγκεν, από την αιτιολογική του σκέψη 6 προκύπτει ότι ο έλεγχος στα σύνορα πρέπει να συμβάλλει στην καταπολέμηση της λαθρομεταναστεύσεως και της εμπορίας ανθρώπων, καθώς και στην πρόληψη κάθε απειλής κατά της εσωτερικής ασφάλειας, της δημόσιας τάξεως, της δημόσιας υγείας και των διεθνών σχέσεων των κρατών μελών. Επιπλέον, το άρθρο 2, σημείο 10, του εν λόγω κώδικα διευκρινίζει ότι οι συνοριακοί έλεγχοι αποσκοπούν στο να εξακριβώνεται ότι τα ενδιαφερόμενα πρόσωπα δικαιούνται να εισέλθουν στην επικράτεια των κρατών μελών ή να την εγκαταλείψουν.

    51

    Προκειμένου να επιτευχθούν οι προαναφερθέντες σκοποί, το άρθρο 7, παράγραφος 3, του ίδιου κώδικα προβλέπει ότι οι υπήκοοι τρίτων χωρών υποβάλλονται σε διεξοδικό έλεγχο, κατά την είσοδο και την έξοδο, ο οποίος περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, εξέταση των σφραγίδων εισόδου και εξόδου που υπάρχουν στο ταξιδιωτικό έγγραφο του εκάστοτε υπηκόου τρίτης χώρας, προκειμένου να ελεγχθεί, κατά πόσον αυτός δεν έχει ήδη υπερβεί την επιτρεπόμενη μέγιστη περίοδο παραμονής στο έδαφος των κρατών μελών.

    52

    Ασφαλώς, όπως υποστήριξαν η Λεττονική και Φινλανδική Κυβέρνηση, ο έλεγχος αυτός καθίσταται ακόμη δυσχερέστερος σε περίπτωση ταυτόχρονης επιδείξεως ακυρωθέντος ταξιδιωτικού εγγράφου επί του οποίου έχει τεθεί έγκυρη θεώρηση και έγκυρου ταξιδιωτικού εγγράφου.

    53

    Εντούτοις, όπως επισήμανε ο γενικός εισαγγελέας στο σημείο 68 των προτάσεών του, η επίδειξη δύο χωριστών ταξιδιωτικών εγγράφων δεν περιάγει τις αρμόδιες αρχές σε κατάσταση αδυναμίας να διενεργήσουν υπό εύλογες συνθήκες τους ελέγχους που προβλέπει το άρθρο 7, παράγραφος 3, του κώδικα συνόρων του Σένγκεν, λαμβανομένων υπόψη των πληροφοριών που αντλούνται από τα δύο ταξιδιωτικά έγγραφα που τους επιδεικνύονται.

    54

    Εξάλλου, οι εν λόγω αρχές αντιμετωπίζουν παρεμφερείς δυσχέρειες στην ρητώς προβλεπόμενη από τον νομοθέτη της Ένωσης περίπτωση κατά την οποία η σφραγίδα εισόδου ή εξόδου στο ταξιδιωτικό έγγραφο αντικαθίσταται από βεβαίωση της εισόδου ή εξόδου σε χωριστό φύλλο, την οποία προβλέπει το άρθρο 10, παράγραφος 3, δεύτερο εδάφιο, του κώδικα συνόρων του Σένγκεν.

    55

    Επιπλέον, αν θεωρηθεί ότι οι πρακτικές δυσχέρειες που απορρέουν από την επίδειξη δύο διακριτών ταξιδιωτικών εγγράφων, όπως τα επίμαχα, συνιστούν επαρκή λόγο αρνήσεως εισόδου υπηκόων τρίτων χωρών οι οποίοι διαθέτουν ομοιόμορφη θεώρηση επί ακυρωθέντος ταξιδιωτικού εγγράφου, τούτο θα συνεπαγόταν μη τήρηση της απαιτήσεως να είναι οι συνοριακοί έλεγχοι ανάλογοι προς τους επιδιωκόμενους σκοπούς, την οποία προβλέπει το άρθρο 6, παράγραφος 1, δεύτερο εδάφιο, του κώδικα συνόρων του Σένγκεν, ερμηνευόμενο σε συνδυασμό με την έβδομη αιτιολογική σκέψη του εν λόγω κώδικα.

    56

    Από το σύνολο των προεκτεθέντων προκύπτει ότι στο πρώτο προδικαστικό ερώτημα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι το άρθρο 5, παράγραφος 1, του κώδικα συνόρων του Σένγκεν, ερμηνευόμενο σε συνδυασμό με το άρθρο 13, παράγραφος 1, αυτού, έχει την έννοια ότι δεν εξαρτά την είσοδο υπηκόου τρίτης χώρας στο έδαφος κράτους μέλους από τον όρο η επιδεικνυόμενη στο πλαίσιο συνοριακού ελέγχου έγκυρη θεώρηση να έχει τεθεί υποχρεωτικώς επί εγκύρου ταξιδιωτικού εγγράφου.

    Επί του τρίτου προδικαστικού ερωτήματος

    57

    Με το τρίτο προδικαστικό ερώτημα, το αιτούν δικαστήριο ζητεί, κατ’ ουσίαν, να διευκρινισθεί αν το άρθρο 5, παράγραφος 1, του κώδικα συνόρων του Σένγκεν, ερμηνευόμενο σε συνδυασμό με το άρθρο 13, παράγραφος 1, αυτού, έχει την έννοια ότι αντιτίθεται σε εθνική ρύθμιση όπως η επίμαχη, η οποία εξαρτά την είσοδο υπηκόων τρίτων χωρών στο έδαφος του οικείου κράτους μέλους από τον όρο η επιδεικνυόμενη στο πλαίσιο συνοριακού ελέγχου έγκυρη θεώρηση να έχει τεθεί υποχρεωτικώς επί εγκύρου ταξιδιωτικού εγγράφου.

    58

    Λαμβανομένης υπόψη της απαντήσεως που δόθηκε στο πρώτο προδικαστικό ερώτημα, είναι προφανές ότι στο τρίτο προδικαστικό ερώτημα μπορεί να δοθεί αρνητική απάντηση μόνον αν τα κράτη μέλη διαθέτουν περιθώριο διακριτικής ευχέρειας να αρνούνται την είσοδο υπηκόου τρίτης χώρας στο έδαφός τους κατ’ εφαρμογή μη προβλεπόμενης από τον κώδικα συνόρων του Σένγκεν προϋποθέσεως.

    59

    Συναφώς, επισημαίνεται ότι, από το ίδιο το γράμμα του άρθρου 5, παράγραφος 1, του εν λόγω κώδικα προκύπτει ότι αυτό προβλέπει κατάλογο των προϋποθέσεων εισόδου υπηκόων τρίτων χωρών στο έδαφος των κρατών μελών και όχι κατάλογο περιέχοντα ένα ελάχιστο αριθμό λόγων βάσει των οποίων πρέπει να απαγορεύεται η είσοδος των εν λόγω υπηκόων στο έδαφος αυτό.

    60

    Εξάλλου, το άρθρο 7, παράγραφος 1, του κώδικα συνόρων του Σένγκεν διευκρινίζει ότι οι συνοριακοί έλεγχοι διεξάγονται σύμφωνα με το κεφάλαιο ΙΙ του τίτλου ΙΙ του εν λόγω κώδικα.

    61

    Μολονότι τα άρθρα 7, παράγραφος 3, και 8 του εν λόγω κώδικα, τα οποία ανήκουν στο κεφάλαιο II, προβλέπουν αντιστοίχως την υποχρέωση των αρμόδιων αρχών να εξακριβώνουν τις προϋποθέσεις εισόδου που προβλέπει το άρθρο 5, παράγραφος 1, του ίδιου κώδικα και τη δυνατότητα απλουστεύσεως των ελέγχων στα σύνορα, εντούτοις, καμία διάταξη του εν λόγω κεφαλαίου δεν αναφέρει τη δυνατότητα των αρχών αυτών να επεκτείνουν τους ελέγχους απαιτώντας την τήρηση προϋποθέσεων εισόδου διαφορετικών από τις προβλεπόμενες στη συγκεκριμένη διάταξη.

    62

    Επιπλέον, το γεγονός ότι το άρθρο 13 του κώδικα συνόρων του Σένγκεν προβλέπει, στην παράγραφό του 1, ότι η είσοδος στην επικράτεια των κρατών μελών απαγορεύεται στους υπηκόους τρίτων χωρών που δεν πληρούν το σύνολο των προϋποθέσεων εισόδου, όπως καθορίζονται με το άρθρο 5, παράγραφος 1, του κώδικα αυτού, και δεν υπάγονται σε κάποια από τις κατηγορίες προσώπων που διαλαμβάνονται στην παράγραφο 4 του προαναφερθέντος άρθρου, ενώ παράλληλα προβλέπει, στην παράγραφο 2, δεύτερο εδάφιο, του ίδιου άρθρου 13, ότι οι ακριβείς λόγοι στους οποίους βασίσθηκε η απόφαση αυτή πρέπει να κοινοποιούνται στον αιτούντα με το τυποποιημένο έντυπο που προβλέπεται στο παράρτημα V, μέρος Β, του εν λόγω κώδικα, αποτελεί στοιχείο που συνηγορεί υπέρ της ερμηνείας κατά την οποία ο κατάλογος των προϋποθέσεων εισόδου που απαριθμεί το άρθρο 5, παράγραφος 1, είναι εξαντλητικός (βλ., κατ’ αναλογία, απόφαση Koushkaki, EU:C:2013:862, σκέψη 38).

    63

    Εξάλλου, το ενιαίο έντυπο που προβλέπει το παράρτημα V, μέρος B, περιλαμβάνει εννέα τετραγωνίδια στα οποία οι αρμόδιες αρχές θέτουν ένα σημείο προκειμένου να γνωστοποιήσουν στον υπήκοο τρίτης χώρας την αιτιολογία της αποφάσεως περί αρνήσεως της εισόδου. Το έκτο τετραγωνίδιο αφορά τη διάρκεια διαμονής του και προβλέπεται από το άρθρο 5, παράγραφος 1, πρώτη περίοδος, του κώδικα συνόρων του Σένγκεν, ενώ τα λοιπά τετραγωνίδια αφορούν τις προϋποθέσεις που προβλέπει η ίδια παράγραφος, στοιχεία αʹ έως εʹ.

    64

    Ομοίως, το παράρτημα V, μέρος A, του κώδικα συνόρων του Σένγκεν διευκρινίζει ότι, σε περίπτωση αρνήσεως εισόδου, ο αρμόδιος συνοριοφύλακας πρέπει, μεταξύ άλλων, να γράφει στο διαβατήριο τα γράμματα που αντιστοιχούν στους λόγους της αρνήσεως εισόδου, των οποίων ο κατάλογος περιλαμβάνεται στο ενιαίο έντυπο αρνήσεως εισόδου.

    65

    Επιπλέον, όπως προκύπτει από το άρθρο 1 και τις αιτιολογικές σκέψεις 4, 8 και 19 του εν λόγω κώδικα, αυτός αποσκοπεί στη θέσπιση των όρων, των κριτηρίων καθώς και των λεπτομερών κανόνων που εφαρμόζονται στον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων της Ένωσης, πράγμα που δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη. Εξάλλου, η αιτιολογική σκέψη 6 του εν λόγω κώδικα διευκρινίζει ότι ο έλεγχος των συνόρων δεν γίνεται μόνο προς το συμφέρον των κρατών μελών στα εξωτερικά σύνορα των οποίων ασκείται αλλά προς το συμφέρον όλων των κρατών μελών που έχουν καταργήσει τον έλεγχο στα εσωτερικά τους σύνορα, γεγονός που προϋποθέτει κοινό ορισμό των προϋποθέσεων εισόδου.

    66

    Επομένως, η ερμηνεία κατά την οποία ο κώδικας συνόρων του Σένγκεν απλώς και μόνον υποχρεώνει τα κράτη μέλη να αρνούνται την είσοδο στο έδαφος των κρατών μελών σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, χωρίς ωστόσο να ορίζει ενιαίες προϋποθέσεις για την είσοδο στο έδαφος αυτό, δεν συνάδει προς τον ίδιο τον σκοπό του κώδικα αυτού (βλ., κατ’ αναλογία, απόφαση Koushkaki, EU:C:2013:862, σκέψη 50).

    67

    Εξάλλου, το Δικαστήριο έχει ήδη κρίνει ότι ο μηχανισμός τον οποίο προέβλεψε η Συμφωνία Σένγκεν της 14ης Ιουνίου 1985 αποσκοπεί στη διασφάλιση υψηλού και ενιαίου επιπέδου ελέγχου και παρακολουθήσεως στα εξωτερικά σύνορα με συνέπεια την ελεύθερη διέλευση των συνόρων στο εσωτερικό του χώρου Σένγκεν (απόφαση Επιτροπή κατά Ισπανίας, C‑503/03, EU:C:2006:74, σκέψη 37), χάρις στην τήρηση των εναρμονισμένων κανόνων ελέγχου στα εξωτερικά σύνορα, οι οποίοι ορίζονται στα άρθρα 6 έως 13 του κώδικα συνόρων του Σένγκεν (βλ., επ’ αυτού, απόφαση ANAFE, C‑606/10, EU:C:2012:348, σκέψεις 26 και 29).

    68

    Άλλωστε, έστω και αν, δυνάμει του άρθρου 30 του κώδικα θεωρήσεων, η απλή κατοχή ομοιόμορφης θεωρήσεως δεν παρέχει αυτόματο δικαίωμα εισόδου, ο σκοπός διευκολύνσεως των νόμιμων ταξιδιών που μνημονεύεται στην αιτιολογική σκέψη 3 του κώδικα αυτού, θα διακυβευόταν αν τα κράτη μέλη μπορούσαν να αποφασίζουν κατά το δοκούν να μην χορηγήσουν θεώρηση σε αιτούντα που πληροί όλες τις καθοριζόμενες από τον κώδικα θεωρήσεων προϋποθέσεις χορήγησης, προσθέτοντας έναν λόγο απορρίψεως σε εκείνους που απαριθμούνται στο άρθρο 5, παράγραφος 1, του κώδικα αυτού, μολονότι ο νομοθέτης της Ένωσης έκρινε ότι δεν είναι αναγκαίο να πληρούται η προϋπόθεση αυτή προκειμένου να είναι δυνατή η είσοδος στο έδαφος των κρατών μελών (βλ., κατ’ αναλογία, απόφαση Koushkaki, EU:C:2013:862, σκέψη 52).

    69

    Επομένως, τα κράτη μέλη δεν διαθέτουν περιθώριο διακριτικής ευχέρειας να αρνούνται την είσοδο υπηκόου τρίτης χώρας στο έδαφός τους κατ’ εφαρμογή μη προβλεπόμενης από τον κώδικα συνόρων του Σένγκεν προϋποθέσεως.

    70

    Από τα προεκτεθέντα προκύπτει ότι στο τρίτο προδικαστικό ερώτημα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι το άρθρο 5, παράγραφος 1, του κώδικα συνόρων του Σένγκεν, ερμηνευόμενο σε συνδυασμό με το άρθρο 13, παράγραφος 1, αυτού, έχει την έννοια ότι αντιτίθεται σε εθνική ρύθμιση όπως η επίμαχη, η οποία εξαρτά την είσοδο υπηκόων τρίτων χωρών στο έδαφος του οικείου κράτους μέλους από την προϋπόθεση η επιδεικνυόμενη στο πλαίσιο συνοριακού ελέγχου έγκυρη θεώρηση να έχει τεθεί υποχρεωτικώς επί έγκυρου ταξιδιωτικού εγγράφου.

    Επί των δικαστικών εξόδων

    71

    Δεδομένου ότι η παρούσα διαδικασία έχει ως προς τους διαδίκους της κύριας δίκης τον χαρακτήρα παρεμπίπτοντος που ανέκυψε ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου, σ’ αυτό εναπόκειται να αποφανθεί επί των δικαστικών εξόδων. Τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν όσοι υπέβαλαν παρατηρήσεις στο Δικαστήριο, πλην των ως άνω διαδίκων, δεν αποδίδονται.

     

    Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (τέταρτο τμήμα) αποφαίνεται:

     

    1)

    Τα άρθρα 24, παράγραφος 1, και 34 του κανονισμού (ΕΚ) 810/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, για τη θέσπιση κοινοτικού κώδικα θεωρήσεων (κώδικας θεωρήσεων), έχουν την έννοια ότι η ακύρωση από αρχή τρίτης χώρας ταξιδιωτικού εγγράφου δεν επιφέρει αυτοδικαίως την ακυρότητα ομοιόμορφης θεωρήσεως που έχει τεθεί επί του εν λόγω ταξιδιωτικού εγγράφου.

     

    2)

    Το άρθρο 5, παράγραφος 1, του κανονισμού (ΕΚ) 562/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2006, για τη θέσπιση του κοινοτικού κώδικα σχετικά με το καθεστώς διέλευσης προσώπων από τα σύνορα (κώδικας συνόρων του Σένγκεν), όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 265/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Μαρτίου 2010, ερμηνευόμενο σε συνδυασμό με το άρθρο 13, παράγραφος 1, του ίδιου κανονισμού, έχει την έννοια ότι δεν εξαρτά την είσοδο υπηκόου τρίτης χώρας στο έδαφος κράτους μέλους από τον όρο η επιδεικνυόμενη στο πλαίσιο συνοριακού ελέγχου έγκυρη θεώρηση να έχει τεθεί υποχρεωτικώς επί έγκυρου ταξιδιωτικού εγγράφου.

     

    3)

    Το άρθρο 5, παράγραφος 1, του κανονισμού (ΕΚ) 562/2006, όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 265/2010, ερμηνευόμενο σε συνδυασμό με το άρθρο 13, παράγραφος 1, του ίδιου κανονισμού, έχει την έννοια ότι αντιτίθεται σε εθνική ρύθμιση όπως η επίμαχη, η οποία εξαρτά την είσοδο υπηκόων τρίτων χωρών στο έδαφος του οικείου κράτους μέλους από την προϋπόθεση η επιδεικνυόμενη στο πλαίσιο συνοριακού ελέγχου έγκυρη θεώρηση να έχει τεθεί υποχρεωτικώς επί έγκυρου ταξιδιωτικού εγγράφου.

     

    (υπογραφές)


    ( *1 ) Γλώσσα διαδικασίας: η λετονική.

    Επάνω