61997J0129

1 Γεωργία - Ομοιόμορφες νομοθεσίες - Προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων και των ονομασιών προέλευσης των γεωργικών προϋόντων και των τροφίμων - Κανονισμός 2081/92 - Αρμοδιότητα των κρατών μελών να λαμβάνουν παρεκκλίνουσες αποφάσεις - Προϋπόθεση - Ύπαρξη ρητού κανόνα - Τροποποίηση, χωρίς τήρηση της κοινοτικής διαδικασίας, καταχωρημένης ονομασίας - Δεν επιτρέπεται

(Κανονισμός 2081/92 του Συμβουλίου, άρθρο 17)

2 Γεωργία - Ομοιόμορφες νομοθεσίες - Προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων και των ονομασιών προέλευσης των γεωργικών προϋόντων και των τροφίμων - Σύνθετη ονομασία καταχωρηθείσα σύμφωνα με την απλοποιημένη διαδικασία - Έλλειψη ενδείξεως περί περιορισμού της προστασίας - Προστασία καλύπτουσα το σύνολο των όρων της ονομασίας - Συμπέρασμα μη δεσμευτικό

(Κανονισμός 2081/92 του Συμβουλίου, άρθρο 17· κανονισμός 1107/96 της Επιτροπής)

3 Με το σύστημα που καθιέρωσε ο κανονισμός 2081/92, για την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων και των ονομασιών προέλευσης των γεωργικών προϋόντων και των τροφίμων, οσάκις τα κράτη μέλη είναι αρμόδια για τη λήψη αποφάσεων, έστω και προσωρινών, που παρεκκλίνουν από τις διατάξεις του κανονισμού, η αρμοδιότητα αυτή απορρέει από ρητούς κανόνες. Η τυχόν τροποποίηση στοιχείου των προδιαγραφών, όπως η ονομασία του προϋόντος, ήτοι η καταχωρημένη ονομασία προελεύσεως, δεν μπορεί επομένως να επιτευχθεί παρά μόνον στο πλαίσιο των λεπτομερειών και των κοινοτικών διαδικασιών που όρισε ο κανονισμός.

Επομένως, μετά την έναρξη ισχύος του προμνησθέντος κανονισμού και προκειμένου για ονομασία προελεύσεως την καταχώρηση της οποίας ζήτησε κράτος μέλος σύμφωνα με την προβλεπομένη στο άρθρο 17 απλοποιημένη διαδικασία, η οποία εφαρμόζεται στις ήδη υφιστάμενες κατά την έναρξη ισχύος του κανονισμού ονομασίες, το εν λόγω κράτος μέλος δεν μπορεί, θεσπίζοντας εθνικές διατάξεις, να τροποποιεί την ονομασία αυτή και να την προστατεύει σε εθνικό επίπεδο.

4 Όσον αφορά «σύνθετη» ονομασία προελεύσεως, καταχωρημένη σύμφωνα με την απλοποιημένη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 17 του κανονισμού 2081/92 για την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων και των ονομασιών προέλευσης των γεωργικών προϋόντων και των τροφίμων, το γεγονός ότι δεν υπάρχει γι' αυτήν την ονομασία προελεύσεως, υπό μορφή παραπομπής στο κάτω μέρος της σελίδας του παρατήματος του κανονισμού 1107/96, ένδειξη ορίζουσα ότι δεν έχει ζητηθεί καταχώρηση για ένα από τα τμήματα της ονομασίας δεν συνεπάγεται κατ' ανάγκην ότι προστατεύεται καθένα από τα τμήματά της.

Συγκεκριμένα, δεν υπάρχει καμιά ένδειξη στον δεύτερο κανονισμό ότι η χρησιμοποίηση του συστήματος των παραπομπών στο κάτω μέρος της σελίδας έχει τέτοιο σκοπό. Επιπλέον, στο θεσπισθέν με τον κανονισμό 2081/92 σύστημα προστασίας, τα ζητήματα περί της παρεχομένης προστασίας στα διάφορα τμήματα μιας ονομασίας, και ιδίως τα ζητήματα περί του αν ενδεχομένως πρόκειται για γενική ονομασία ή προστατευόμενο τμήμα, εναπόκεινται στην κρίση του εθνικού δικαστηρίου με βάση λεπτομερή ανάλυση του υποβληθέντος ενώπιόν του από τους ενδιαφερομένους διαδίκους πραγματικού πλαισίου.

Στις συνεκδικαζόμενες υποθέσεις C-129/97 και C-130/97,

που έχει ως αντικείμενο αιτήσεις του tribunal de grande instance de Dijon (Γαλλία) προς το Δικαστήριο, κατ' εφαρμογήν του άρθρου 177 της Συνθήκης ΕΚ, με την οποία ζητείται, στα πλαίσια των ποινικών δικών ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου κατά

Yvon Chiciak και Fromagerie Chiciak (C-129/97),

Jean-Pierre Fol (C-130/97),

παρουσία: Syndicat de dιfense de l'Ιpoisses (C-129/97 και C-130/97),

Institut national des appellations d'origine contrτlιes (INAO) (C-129/97 και C-130/97),

Association nationale d'appellation d'origine laitiθre franηaise (ANAOF) (C-129/97 και C-130/97),

Laiterie de la Cτte SARL κ.λπ. (C-130/97),

η έκδοση προδικαστικής αποφάσεως ως προς την ερμηνεία του κανονισμού (ΕΟΚ) 2081/92 του Συμβουλίου, της 14ης Ιουλίου 1992, για την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων και των ονομασιών προέλευσης των γεωργικών προϋόντων και τροφίμων (ΕΕ L 208, σ. 1), και του κανονισμού (ΕΚ) 1107/96 της Επιτροπής, της 12ης Ιουνίου 1996, σχετικά με την καταχώρηση των γεωγραφικών ενδείξεων και των ονομασιών προέλευσης σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 17 του κανονισμού 2081/92 (ΕΕ L 148, σ. 1),

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ,

συγκείμενο από τους G. C. Rodrνguez Iglesias, Πρόεδρο, C. Gulmann (εισηγητή), H. Ragnemalm και M. Wathelet, προέδρους τμήματος, J. C. Moitinho de Almeida, P. J. G. Kapteyn, J. L. Murray, J.-P. Puissochet, G. Hirsch, R. Jann και L. Sevσn, δικαστές,

γενικός εισαγγελέας: A. La Pergola

γραμματέας: L. Hewlett, υπάλληλος διοικήσεως,

λαμβάνοντας υπόψη τις γραπτές παρατηρήσεις που κατέθεσαν:

- το Syndicat de dιfense de l'Ιpoisses, εκπροσωπούμενο από τον Daniel Bouchard, δικηγόρο Dijon,

- οι Chiciak, Fromagerie Chiciak και Fol, εκπροσωπούμενοι από την Corinne Linval, δικηγόρο Aube,

- η Γαλλική Δημοκρατία, εκπροσωπουμένη από την Kareen Rispal-Bellanger, υποδιευθύντρια στη διεύθυνση νομικών υποθέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών, και τον Frιdιric Pascal, σύμβουλο κεντρικής διοικήσεως στην ίδια διεύθυνση,

- η Ιταλική Κυβέρνηση, εκπροσωπουμένη από τον καθηγητή Umberto Leanza, προϋστάμενο της υπηρεσίας διπλωματικών διαφορών του Υπουργείου Εξωτερικών, επικουρούμενο από τον Ivo M. Braguglia, avvocato dello Stato,

- η Επιτροπή των Ευρωπαϋκών Κοινοτήτων, εκπροσωπουμένη από τους Josι Luis Iglesias Buhigues, νομικό σύμβουλο, και Xavier Lewis, μέλος της Νομικής Υπηρεσίας,

έχοντας υπόψη την έκθεση ακροατηρίου,

αφού άκουσε τις προφορικές παρατηρήσεις του Syndicat de dιfense de l'Ιpoisses, εκπροσωπουμένου από τον Daniel Bouchard, των Chiciak, Fromagerie Chiciak και Fol, εκπροσωπουμένων από την Corinne Linval, της Γαλλικής Κυβερνήσεως, εκπροσωπουμένης από την Christina Vasak, αναπληρώτρια γραμματέα εξωτερικών υποθέσεων στη διεύθυνση νομικών υποθέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών, και τον Frιdιric Pascal, της Γερμανικής Κυβερνήσεως, εκπροσωπουμένης από την Corinna Ullrich, Regierungsrδtin στο Ομοσπoνδιακό Υπουργείο Δικαιοσύνης, της Ελληνικής Κυβερνήσεως, εκπροσωπουμένης από την Ιωάννα Γαλάνη-Μαραγκουδάκη, βοηθό ειδικό νομικό σύμβουλο στην ειδική νομική υπηρεσία κοινοτικών υποθέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών, και τον Ιωάννη Ξαλκιά, πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, της Ιταλικής Κυβερνήσεως, εκπροσωπουμένης από τον Ivo M. Braguglia, και της Επιτροπής, εκπροσωπουμένης από τους Josι Luis Iglesias Buhigues και Xavier Lewis, κατά τη συνεδρίαση της 27ης Ιανουαρίου 1998,

αφού άκουσε τον γενικό εισαγγελέα που ανέπτυξε τις προτάσεις του κατά τη συνεδρίαση της 12ης Μαρτίου 1998,

εκδίδει την ακόλουθη

Απόφαση

1 Mε αποφάσεις της 26ης Φεβρουαρίου 1997, οι οποίες περιήλθαν στο Δικαστήριο την 1η Απριλίου 1997, το tribunal de grande instance de Dijon υπέβαλε, δυνάμει του άρθρου 177 της Συνθήκης ΕΚ, δύο προδικαστικά ερωτήματα ως προς την ερμηνεία του κανονισμού (ΕΟΚ) 2081/92 του Συμβουλίου, της 14ης Ιουλίου 1992, για την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων και των ονομασιών προέλευσης των γεωργικών προϋόντων και τροφίμων (ΕΕ L 208, σ. 1, στο εξής: κανονισμός του 1992), και του κανονισμού (ΕΚ) 1107/96 της Επιτροπής, της 12ης Ιουνίου 1996, σχετικά με την καταχώρηση των γεωγραφικών ενδείξεων και των ονομασιών προέλευσης σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 17 του κανονισμού 2081/92 (ΕΕ L 148, σ. 1, στο εξής: κανονισμός του 1996).

2 Τα ζητήματα αυτά ανέκυψαν στο πλαίσιο ποινικών διώξεων κατά των Chiciak και Fol επειδή διέθεσαν στο εμπόριο, κατά παράβαση της ισχύουσας εθνικής νομοθεσίας, τυριά χρησιμοποιώντας προστατευόμενη ονομασία προελεύσεως.

3 Ο κανονισμός του 1992, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ στις 25 Ιουλίου 1993, ορίζει τους κανόνες περί προστασίας των ονομασιών προέλευσης και των γεωγραφικών ενδείξεων των προοριζομένων για διατροφή γεωργικών προϋόντων και των τροφίμων. Ο κανονισμός αυτός υπενθυμίζει, στην έβδομη αιτιολογική του σκέψη, «ότι οι εθνικές πρακτικές στην εφαρμογή των ονομασιών προέλευσης και των γεωγραφικών ενδείξεων είναι προς το παρόν ανόμοιες· ότι είναι ανάγκη να προβλεφθεί κοινοτική θεώρηση· ότι, πράγματι, ένα πλαίσιο κοινοτικών κανόνων που θα περιλαμβάνει ένα καθεστώς προστασίας θα επιτρέψει στις γεωγραφικές ενδείξεις και στις ονομασίες προέλευσης να αναπτυχθούν λόγω του ότι το πλαίσιο αυτό θα εγγυάται, με μια πιο ενιαία θεώρηση, ίσους όρους ανταγωνισμού μεταξύ των παραγωγών προϋόντων που δικαιούνται αυτών των ενδείξεων και θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη αξιοπιστία αυτών των προϋόντων στα μάτια των καταναλωτών». Στην δωδέκατη αιτιολογική σκέψη, ο κανονισμός αναφέρει ότι «για να δικαιούνται προστασίας σε κάθε μέλος, οι γεωγραφικές ενδείξεις και οι ονομασίες προέλευσης πρέπει να καταχωρούνται στο κοινοτικό επίπεδο (...)».

4 Σύμφωνα με το άρθρο 2, παράγραφος 2, στοιχείο αα, του κανονισμού του 1992:

«Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, νοούνται ως:

α) "ονομασία προέλευσης": το όνομα μιας περιοχής, ενός συγκεκριμένου τόπου ή, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, μιας χώρας το οποίο χρησιμοποιείται στην περιγραφή ενός γεωγραφικού προϋόντος ή ενός τροφίμου:

- που κατάγεται από αυτή την περιοχή, το συγκεκριμένο τόπο ή τη χώρα αυτή

και

- του οποίου η ποιότητα ή τα χαρακτηριστικά οφείλονται κυρίως ή αποκλειστικά στο γεωγραφικό περιβάλλον που περιλαμβάνει τους φυσικούς και ανθρώπινους παράγοντες και του οποίου η παραγωγή, η μεταποίηση και η επεξεργασία λαμβάνουν χώρα στην οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή».

5 Tα άρθρα 4 έως 7 του κανονισμού αυτού προβλέπουν διαδικασία καταχωρήσεως (διαδικασία αποκαλούμενη «κανονική»).

6 Το άρθρο 4, παράγραφος 1, του κανονισμού του 1992 προβλέπει ότι «Για να δικαιούται προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης (ΠΟΠ) ή προστατευόμενης γεωγραφικής ένδειξης (ΠΓΕ) ένα γεωργικό προϋόν ή ένα τρόφιμο, πρέπει να ανταποκρίνεται σε προδιαγραφές.» Από την παράγραφο 2 του άρθρου αυτού προκύπτει ότι οι προδιαγραφές περιλαμβάνουν τουλάχιστον «το όνομα του προϋόντος (...) καθώς και την ονομασία προέλευσης ή τη γεωγραφική ένδειξη».

7 Σύμφωνα προς το άρθρο 5, παράγραφος 4, του κανονισμού του 1992, η αίτηση καταχωρήσεως απευθύνεται στο κράτος μέλος στο οποίο βρίσκεται η οικεία γεωγραφική περιοχή. Σύμφωνα με την παράγραφο 5 του άρθρου αυτού, το κράτος μέλος ελέγχει αν η αίτηση είναι αιτιολογημένη και τη διαβιβάζει στην Επιτροπή μαζί, μεταξύ άλλων, με τις προδιαγραφές. Σύμφωνα με το άρθρο 6, παράγραφοι 1, 2 και 3, η Επιτροπή ελέγχει εντός προθεσμίας έξι μηνών, με εξέταση κατά τους τύπους, αν η αίτηση καταχωρήσεως περιλαμβάνει όλα τα προβλεπόμενα στο άρθρο 4 στοιχεία. Αν η Επιτροπή συμπεράνει ότι η ονομασία πληροί τις προϋποθέσεις προστασίας, προβαίνει σε δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϋκών Κοινοτήτων. Αν δεν κοινοποιηθεί στην Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 7 καμιά ένσταση κράτους μέλους ή έχοντος έννομο συμφέρον φυσικού ή νομικού προσώπου, η Επιτροπή καταχωρεί την ονομασία σε μητρώο που φέρει τον τίτλο «Μητρώο προστατευόμενων ονομασιών προέλευσης και προστατευόμενων γεωγραφικών ενδείξεων».

8 Σύμφωνα με το άρθρο 8 του κανονισμού του 1992, οι ενδείξεις «ΠΟΠ» και «ΠΓΕ» δεν μπορούν να αναγράφονται παρά μόνο στα γεωργικά προϋόντα και τα τρόφιμα που είναι σύμφωνα με τον προμνησθέντα κανονισμό.

9 Το άρθρο 9 του κανονισμού του 1992 προβλέπει:

«Το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος μπορεί να ζητήσει την τροποποίηση των προδιαγραφών ιδίως για να ληφθεί υπόψη ότι η εξέλιξη των επιστημονικών και τεχνικών γνώσεων ή για να γίνει νέα γεωγραφική οριοθέτηση της περιοχής.

Η διαδικασία του άρθρου 6 εφαρμόζεται mutatis mutandis.

Ωστόσο, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει, σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 15, να μην εφαρμόσει τη διαδικασία του άρθρου 6, όταν πρόκειται για ήσσονος σημασίας τροποποίηση.»

10 Το άρθρο 13, παράγραφος 1, του κανονισμού του 1992 ορίζει:

«Οι καταχωρημένες ονομασίες προέλευσης προστατεύονται από:

α) οποιαδήποτε άμεση ή έμμεση εμπορική χρήση μιας καταχωρημένης ονομασίας για προϋόντα που δεν καλύπτονται από την καταχώρηση, εφόσον τα προϋοντα αυτά είναι συγκρίσιμα με τα προϋόντα που έχουν καταχωρηθεί με την ονομασία αυτή ή εφόσον η χρήση αυτή αποτελεί εκμετάλλευση της φήμης της προστατευόμενης ονομασίας·

β) κάθε αντιποίηση, απομίμηση ή υπανιγμό, ακόμη και αν αναφέρεται η πραγματική καταγωγή του προϋόντος ή εάν η προστατευόμενη ονομασία χρησιμοποιείται σε μετάφραση ή συνοδεύεται από εκφράσεις όπως: "είδος", "τύπος", "μέθοδος", "τρόπος", "απομίμηση" ή παρόμοιες·

γ) οποιαδήποτε άλλη ψευδή ή απατηλή ένδειξη τόσον όσον αφορά την προέλευση, την καταγωγή, τη φύση ή τις ουσιαστικές ιδιότητες του προϋόντος, αναγραφόμενη στη συσκευασία ή το περιτύλιγμα, στο διαφημιστικό υλικό ή σε έγγραφα που αφορούν το συγκεκριμένο προϋόν, καθώς και τη χρησιμοποίηση για τη συσκευασία του προϋόντος δοχείου που μπορεί να οδηγήσει σε εσφαλμένη εντύπωση ως προς την καταγωγή του·

δ) οποιαδήποτε άλλη πρακτική ικανή να παραπλανήσει το κοινό όσον αφορά την πραγματική καταγωγή του προϋόντος.

Όταν μια καταχωρημένη ονομασία περιέχει την ονομασία ενός γεωργικού προϋόντος ή τροφίμου που θεωρείται κοινή, η χρήση αυτής της κοινής ονομασίας για το συγκεκριμένο γεωργικό προϋόν ή τρόφιμο δεν θεωρείται ότι αντιτίθεται στα στοιχεία αα ή ββ του πρώτου εδαφίου».

11 Το άρθρο 17 του κανονισμού του 1992, το οποίο προβλέπει την αποκαλούμενη «απλοποιημένη» διαδικασία καταχωρήσεως και αφορά την καταχώρηση των ήδη υφισταμένων κατά την ημερομηνία ενάρξεως ισχύος του κανονισμού ονομασιών, ορίζει:

«1. Εντός προθεσμίας έξι μηνών από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού, τα κράτη μέλη ανακοινώνουν στην Επιτροπή ποιες από τις νομίμως προστατευόμενες ονομασίες τους ή, στα κράτη μέλη που δεν υπάρχει σύστημα προστασίας, ποιες από τις ονομασίες που έχουν καθιερωθεί με τη χρήση επιθυμούν να καταχωρήσουν δυνάμει του παρόνοτος κανονισμού.

2. Η Επιτροπή καταχωρεί, με τη διαδικασία του άρθρου 15, τις ονομασίες που αναφέρονται στην παράγραφο 1 οι οποίες συμφωνούν με τα άρθρα 2 και 4. Το άρθρο 7 δεν εφαρμόζεται. Ωστόσο, οι κοινές ονομασίες δεν καταχωρούνται.

3. Τα κράτη μέλη μπορούν να διατηρούν την εθνική προστασία των ονομασιών που ανακοινώνονται σύμφωνα με την παράγραφο 1 μέχρι την ημερομηνία που θα ληφθεί απόφαση για την καταχώρηση.»

12 Ο κανονισμός του 1996 παραθέτει στο παράρτημά του τον κατάλογο των ονομασιών που έχουν καταχωρηθεί τόσο ως προστατευόμενες γεωγραφικές ενδείξεις (ΠΓΕ) όσο και ως προστατευόμενες ονομασίες προελεύσεως (ΠΟΠ) βάσει του άρθρου 17 του κανονισμού του 1992. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται τα «Ιpoisses de Bourgogne» (ΠΟΠ).

13 Ο κανονισμός του 1992 τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) 535/97 του Συμβουλίου, της 17ης Μαρτίου 1997 (ΕΕ L 83, σ. 3, στο εξής: κανονισμός του 1997), ο οποίος, μεταξύ άλλων, προσέθεσε στο άρθρο 5, παράγραφος 5, μετά το πρώτο εδάφιο το ακόλουθο κείμενο:

«Το εν λόγω κράτος μέλος μπορεί στο εθνικό επίπεδο να χορηγήσει στη διαβιβαζόμενη ονομασία προστασία κατά την έννοια του παρόντος κανονισμού καθώς και, ενδεχομένως, περίοδο προσαρμογής μόνον προσωρινά από την ημερομηνία διαβίβασης· τα αυτά μπορούν να χορηγηθούν προσωρινά υπό τις ίδιες συνθήκες και στο πλαίσιο αίτησης τροποποίησης της συγγραφής υποχρεώσεων.

Η προσωρινή εθνική προστασία τερματίζεται από την ημερομηνία κατά την οποία λαμβάνεται απόφαση καταχώρησης δυνάμει του παρόντος κανονισμού (...).

Τα μέτρα που λαμβάνονται από τα κράτη μέλη δυνάμει του δευτέρου εδαφίου παράγουν αποτελέσματα μόνον στο εθνικό επίπεδο και δεν επηρεάζουν τις ενδοκοινοτικές συναλλαγές.»

14 Το γαλλικό διάταγμα της 14ης Μαου 1991, περί της ονομασίας προελεύσεως «Ιpoisses de Bourgogne» (JORF σ. 6593, στο εξής: διάταγμα του 1991), καθιέρωσε την ονομασία αυτή και όρισε τα τυριά που μπορούν να την αναγράφουν. Η Γαλλική Κυβέρνηση ζήτησε την καταχώρηση της ονομασίας αυτής σύμφωνα με την απλοποιημένη διαδικασία του άρθρου 17 του κανονισμού του 1992 και η Επιτροπή προέβη στην καταχώρησή της στο πλαίσιο του κανονισμού του 1996.

15 Με το διάταγμα της 14ης Απριλίου 1995, περί της ελεγχόμενης ονομασίας προελεύσεως «Ιpoisses» (JORF σ. 6271, στο εξής: διάταγμα του 1995), το διάταγμα του 1991 τροποποιήθηκε και η ονομασία «Ιpoisses de Bourgogne» αντικαταστάθηκε από το «Ιpoisses» σε όλες τις διατάξεις του. Η Γαλλική Κυβέρνηση ανέφερε στις παρατηρήσεις της ότι, με έγγραφο της 25ης Απριλίου 1997, ζήτησε από την Επιτροπή, σύμφωνα με το άρθρο 9 του κανονισμού του 1992, τροποποίηση των προδιαγραφών της προστατευόμενης ονομασίας προελεύσεως «Ιpoisses de Bourgogne».

16 Οι Chiciak και Fol είναι τυροκόμοι οι οποίοι διώκονται επειδή «χρησιμοποίησαν την ονομασία "Ιpoisses", προστατευόμενη ονομασία προελεύσεως καθιερωθείσα με το διάταγμα του 1995 για τα τυριά των οποίων τα χαρακτηριστικά ορίζονται με το διάταγμα του 1991 περί της ονομασίας προελεύσεως "Ιpoisses de Bourgogne"». Οι κατηγορούμενοι της κύριας δίκης δεν αμφισβήτησαν ότι τα προϋόντα που παρασκευάζουν δεν είναι σύμφωνα με τις προδιαγραφές του τελευταίου αυτού διατάγματος. Ωστόσο, υποστήριξαν ιδίως ότι μπορούσαν νομίμως να χρησιμοποιούν την ονομασία «Ιpoisses» για τα τυριά τους, επειδή το διάταγμα του 1995 ήταν αντίθετο προς τον κανονισμό του 1992. Κατά την άποψή τους, ο κανονισμός αυτός παραχωρεί στην Επιτροπή την αποκλειστική αρμοδιότητα να προστατεύει τις ονομασίες προελεύσεως και απαγορεύει στα κράτη μέλη να νομοθετούν στον τομέα αυτόν. Υπενθύμισαν ότι δεν είχαν παραβεί το διάταγμα του 1991 και ότι η καταχωρηθείσα κατόπιν αιτήσεως των γαλλικών αρχών ονομασία με τον κανονισμό του 1996 ήταν «Ιpoisses de Bourgogne» και όχι «Ιpoisses».

17 Το Syndicat de dιfense de l'Ιpoisses και η Association nationale d'appellation d'origine laitiθre franηaise αμφισβήτησαν την αντλούμενη από τον παράνομο χαρακτήρα του διατάγματος του 1995 επιχειρηματολογία. Υποστήριξαν ότι ο όρος «Ιpoisses» προστατεύεται ακριβώς όπως ο όρος «Ιpoisses de Bourgogne». Συναφώς, παραπέμπουν ιδίως στον κανονισμό του 1996 ο οποίος περιέχει σε παράρτημα τον κατάλογο των προϋόντων που έχουν καταχωρηθεί ως προστατευόμενη ονομασία προελεύσεως. Εκεί, μεταξύ άλλων, παρατίθενται: Ιpoisses de Bourgogne, Camembert de Normandie, Chabichou du Poitou. Ως προς τα δύο τελευταία αυτά τυριά, για παράδειγμα, η παραπομπή στο κάτω μέρος της σελίδας αναφέρει ρητά ότι η προστασία των ονομασιών «chabichou» και «camembert» δεν έχει ζητηθεί. Επομένως, από την a contrario ερμηνεία της ελλείψεως σχετικής διευκρινίσεως συνάγεται ότι το τμήμα «Ιpoisses» της ονομασίας «Ιpoisses de Bourgogne» προστατεύεται αυτό καθαυτό.

18 Υπ' αυτές τις συνθήκες, το εθνικό δικαστήριο αποφάσισε να αναστείλει τη διαδικασία και να υποβάλει στο Δικαστήριο τα ακόλουθα προδικαστικά ερωτήματα:

«1) Αποκλείει ο κανονισμός 2081/92, της 14ης Ιουλίου 1992, από της ενάρξεως ισχύος του, κάθε εναπομένουσα αρμοδιότητα των κρατών μελών όσον αφορά την τροποποίηση προϋφισταμένης ονομασίας προελεύσεως;

2) Αποτελούν οι ενδείξεις που παρατίθενται υπό μορφή παραπομπών στο κάτω μέρος της σελίδας του παραρτήματος του κανονισμού 1107/96, της 12ης Ιουνίου 1996, περιοριστική απαρίθμηση των τμημάτων των αποτελουμένων από πολλές λέξεις ονομασιών, οι οποίες αποκλείονται της προστασίας;»

19 Mε διάταξη του Προέδρου του Δικαστηρίου της 10ης Απριλίου 1997, οι δύο αυτές υποθέσεις συνενώθηκαν ως προς την γραπτή και προφορική διαδικασία και την έκδοση αποφάσεως.

Επί του πρώτου ερωτήματος

20 Με το πρώτο του ερώτημα, το εθνικό δικαστήριο ζητεί κατ' ουσίαν να πληροφορηθεί αν ο κανονισμός του 1992 έχει την έννοια ότι, μετά την έναρξη ισχύος του, ένα κράτος μέλος μπορεί, εκδίδοντας εθνικές διατάξεις, να τροποποιεί ονομασία προελεύσεως της οποίας ζήτησε την καταχώρηση σύμφωνα με το άρθρο 17 και να την προστατεύει σε εθνικό επίπεδο.

21 Οι Chiciak και Fol, η Ελληνική Κυβέρνηση καθώς και η Επιτροπή φρονούν ότι ο κανονισμός του 1992 έχει αποκλειστικό χαρακτήρα, οπότε αποκλείει, από την έναρξη ισχύος του, κάθε αρμοδιότητα των κρατών μελών για τη δημιουργία νέας γεωγραφικής ενδείξεως ή για την τροποποίηση κάθε ονομασίας που έχει καταχωρηθεί σύμφωνα με τον κανονισμό αυτόν.

22 Η Ιταλική και Γερμανική Κυβέρνηση φρονούν ότι ο κανονισμός του 1992 έχει ως σκοπό την παροχή αποτελεσματικής προστασίας σε κοινοτικό επίπεδο. Εντούτοις, ο σκοπός αυτός δεν αντίκειται ούτε αποκλείει εθνικές νομοθεσίες που έχουν συμπληρωματικό χαρακτήρα και παρέχουν λιγότερο εκτενή προστασία.

23 Η Γαλλική Κυβέρνηση, υποστηριζόμενη από το Syndicat de dιfense de l'Ιpoisses, ισχυρίζεται ότι ο κανονισμός του 1992 αποσκοπεί στο να εξασφαλίσει, σε κοινοτικό επίπεδο, προστασία των ονομασιών προελεύσεως, χωρίς ωστόσο να αφαιρεί από τα κράτη μέλη την αρμοδιότητά τους στον τομέα της διαχειρίσεως των εν λόγω ονομασιών. Ισχυρίζεται μεταξύ άλλων ότι, εφόσον ο κανονισμός του 1997 προβλέπει εφεξής ρητώς ότι η εθνική προστασία των ονομασιών μπορεί να διατηρηθεί μέχρι την καταχώρηση σε κοινοτικό επίπεδο, υπήρχε κατ' ανάγκη τέτοια εθνική αρμοδιότητα ήδη από της ενάρξεως ισχύος του κανονισμού του 1992. Επομένως, επιτρέπεται σε κάθε κράτος μέλος να προστατεύει ορισμένα στοιχεία των ονομασιών εν αναμονή της περατώσεως της διαδικασίας κοινοτικής καταχωρήσεως.

24 Συναφώς, όπως εξάλλου επισήμανε και ο γενικός εισαγγελέας στο σημείο 4 των προτάσεών του, αρκεί να εξεταστεί αν ένα κράτος μέλος το οποίο, σύμφωνα με το άρθρο 17 του κανονισμού του 1992, ζήτησε την καταχώρηση προστατευόμενης ονομασίας προελεύσεως κατά την έναρξη ισχύος του εν λόγω κανονισμού είναι αρμόδιο να τροποποιήσει την ονομασία αυτή χωρίς να τηρήσει την προς τούτο προβλεπομένη από τον κανονισμό διαδικασία.

25 Πρέπει να υπομνηστεί ότι, σύμφωνα με την έβδομη και δωδέκατη αιτιολογική σκέψη, ο κανονισμός του 1992 έχει ως σκοπό την εξασφάλιση ομοιόμορφης προστασίας εντός της Κοινότητας των γεωγραφικών ενδείξεων που είναι σύμφωνες με αυτόν. Επιπλέον, επιβάλλεται η διαπίστωση ότι η ομοιόμορφη αυτή προστασία απορρέει από την καταχώρηση, η οποία πραγματοποιείται σύμφωνα με τους ειδικά προβλεπομένους από τον κανονισμό κανόνες.

26 Συγκεκριμένα, ο κανονισμός του 1992 καθιέρωσε την υποχρέωση κοινοτικής καταχωρήσεως των γεωγραφικών ενδείξεων ώστε να μπορούν να προστατεύονται εντός κάθε κράτους μέλους και όρισε το κοινοτικό πλαίσιο που θα διέπει εφεξής την προστασία αυτή, η οποία επιτυγχάνεται μόνον μετά το πέρας υποχρεωτικής διαδικασίας κοινοποιήσεως, ελέγχου και καταχωρήσεως.

27 Οι γαλλικές αρχές ζήτησαν, εντός της τασσομένης στον εν λόγω κανονισμό εξάμηνης προθεσμίας, την καταχώρηση της προστατευομένης σύμφωνα με το διάταγμα του 1991 ονομασίας προελεύσεως «Ιpoisses de Bourgogne», σύμφωνα με την προβλεπομένη στο άρθρο 17 του κανονισμού του 1992 «απλοποιημένη» διαδικασία, πράγμα που συνεπάγεται ιδίως ότι η καταχώρηση έγινε χωρίς την προβλεπομένη στο άρθρο 7 του κανονισμού του 1992 φάση των ενστάσεων στο πλαίσιο της «κανονικής» διαδικασίας καταχωρήσεως.

28 Το κράτος μέλος που χρησιμοποίησε την προβλεπομένη στο άρθρο 17 διαδικασία καταχωρήσεως μπορεί, σύμφωνα με την παράγραφο 3 της διατάξεως αυτής, να διατηρήσει την εθνική προστασία της εν λόγω ονομασίας μέχρι την ημερομηνία λήψεως αποφάσεως επί της καταχωρήσεως.

29 Η καθιερωθείσα με τον κανονισμό του 1992 ομοιόμορφη προστασία των ονομασιών προελεύσεως προϋποθέτει ότι το κράτος μέλος, το οποίο θεωρεί σκόπιμη την τροποίηση της ονομασίας προελεύσεως της οποίας η καταχώρηση ζητείται σύμφωνα με τον κανονισμό, τηρεί τις θεσπισθείσες προς τούτο διαδικασίες.

30 Η τυχόν τροποίηση στοιχείου των προδιαγραφών, όπως η ονομασία του προϋόντος, ήτοι η καταχωρημένη ονομασία προελεύσεως, δεν μπορεί επομένως να επιτευχθεί παρά μόνον στο πλαίσιο των λεπτομερειών και των κοινοτικών διαδικασιών που όρισε ο κανονισμός του 1992, και ιδίως τηρουμένης της διαδικασίας που προβλέπει το άρθρο 9 του κανονισμού, το οποίο παραπέμπει στη διαδικασία του άρθρου 6.

31 Η Γαλλική Κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι, ενόσω τουλάχιστον δεν έχει ληφθεί καμιά απόφαση σχετικά με την αίτηση καταχωρήσεως, πρέπει να αναγνωριστεί στα κράτη μέλη, σύμφωνα με το σύστημα του κανονισμού, η δυνατότητα παροχής προσωρινής εθνικής προστασίας. Υποστηρίζει ότι η άποψή της επιρρωννύεται από τη νέα διάταξη που προστέθηκε στο άρθρο 5 του κανονισμού του 1992 με τον κανονισμό του 1997, η οποία εισήγαγε τη δυνατότητα κράτους μέλους που έχει ζητήσει καταχώρηση να παρέχει «στο εθνικό επίπεδο (...) στη διαβιβαζόμενη ονομασία προστασία κατά την έννοια του παρόντος κανονισμού», η οποία μπορεί επίσης να χορηγείται «στο πλαίσιο αίτησης τροποποίησης της συγγραφής υποχρεώσεων».

32 Συναφώς, αφού υπομνηστεί ότι η νέα διάταξη που προστέθηκε στο άρθρο 5 του κανονισμού του 1992 με τον κανονισμό του 1997 δεν έχει εφαρμογή στην προβλεπομένη στο άρθρο 17 διαδικασία καταχωρήσεως, επιβάλλεται η διαπίστωση ότι, πριν από την έναρξη ισχύος του κανονισμού του 1997, ουδόλως θεμελιωνόταν στον κανονισμό του 1992 αρμοδιότητα όπως αυτή που επικαλείται η Γαλλική Κυβέρνηση. Αντιθέτως προς όσα υποστηρίζει η κυβέρνηση αυτή, από τον κανονισμό του 1997 προκύπτει σαφώς ότι, με το σύστημα που καθιέρωσε ο κανονισμός του 1992, οσάκις τα κράτη μέλη είναι αρμόδια για τη λήψη αποφάσεων, έστω και προσωρινών, που παρεκκλίνουν από τις διατάξεις του κανονισμού, η αρμοδιότητα αυτή απορρέει από ρητούς κανόνες.

33 Επομένως, στο πρώτο ερώτημα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι ο κανονισμός του 1992 έχει την έννοια ότι, μετά την έναρξη ισχύος του, ένα κράτος μέλος δεν μπορεί, θεσπίζοντας εθνικές διατάξεις, να τροποποιεί ονομασία προελεύσεως της οποίας ζήτησε την καταχώρηση σύμφωνα με το άρθρο 17 και να την προστατεύει σε εθνικό επίπεδο.

Επί του δευτέρου ερωτήματος

34 Ενόψει του πλαισίου εντός του οποίου υποβάλλεται το δεύτερο ερώτημα και των επεξηγήσεων του αιτούντος δικαστηρίου, ερωτάται κατ' ουσίαν αν, οσάκις πρόκειται για «σύνθετη» ονομασία προελεύσεως, το γεγονός ότι δεν υπάρχει γι' αυτήν υπό μορφή παραπομπής στο κάτω μέρος της σελίδας του παραρτήματος του κανονισμού του 1996 ένδειξη βεβαιώνουσα ότι δεν έχει ζητηθεί η καταχώρηση για ένα από τα τμήματα της ονομασίας αυτής συνεπάγεται ότι προστατεύεται καθένα από τα τμήματα από τα οποία αποτελείται.

35 Συναφώς, η Γαλλική Κυβέρνηση και η Επιτροπή ισχυρίζονται κατ' ουσίαν ότι, ως προς τις σύνθετες ονομασίες, ο απορρέων από το προμνησθέν άρθρο 13 του κανονισμού του 1992 γενικός κανόνας είναι ότι, εφόσον δεν πρόκειται για γενικό ή κοινό όρο, η προστασία έχει εφαρμογή όχι μόνο στην ονομασία στο σύνολό της, αλλά και σε κάθε λέξη της ονομασίας. Κατά την άποψή τους, αν, ως προς τις σύνθετες ονομασίες, προστατευόταν μόνον η συνολική ονομασία, αυτό θα είχε ως συνέπεια να μην καθίσταται δυνατή η πλήρης εξασφάλιση του οριζομένου στο άρθρο 13 του κανονισμού του 1992 επιπέδου προστασίας. Κατά την εξέταση του κανονισμού του 1996, είχε τεθεί η αρχή ότι τα μη προστατευόμενα στοιχεία των σύνθετων ονομασιών πρέπει να εξειδικεύονται ρητώς. Η διευκρίνιση αυτή δεν προδίκαζε τον γενικό χαρακτήρα του τμήματος της σχετικής ονομασίας. Στην προκειμένη περίπτωση, η μη παραπομπή στο κάτω μέρος της σελίδας σημαίνει, κατά την ως άνω άποψη, ότι η προστασία καλύπτει όχι μόνον το σύνολο της ονομασίας, αλλά και καθεμία από τις λέξεις από τις οποίες αποτελείται.

36 Η επιχειρηματολογία αυτή δεν μπορεί να γίνει δεκτή. Εφόσον με τον κανονισμό του 1996 κρίθηκε αναγκαίο, σε ορισμένες περιπτώσεις, να διευκρινιστεί με παραπομπές στο κάτω μέρος της σελίδας ότι δεν έχει ζητηθεί η προστασία τμήματος της σχετικής ονομασίας, πρέπει να συναχθεί ως συνέπεια ότι, γι' αυτό το τμήμα της ονομασίας, οι ενδιαφερόμενοι δεν μπορούν να επικαλεστούν δικαιώματα δυνάμει του κανονισμού του 1992. Εξάλλου, ο κανονισμός του 1996 δεν περιέχει κανένα στοιχείο από το οποίο να προκύπτουν οι λόγοι για τους οποίους τα κράτη μέλη αποφάσισαν να μη ζητήσουν την προστασία, είτε διότι πρόκειται για τμήμα της ονομασίας που κατέστη γενική ονομασία είτε διότι το εν λόγω τμήμα της ονομασίας δεν προστατεύεται σε εθνικό επίπεδο κατά τον χρόνο υποβολής της αιτήσεως δυνάμει του άρθρου 17 του κανονισμού του 1992 είτε ακόμη για άλλους λόγους. Συγκεκριμένα, από την όγδοη αιτιολογική σκέψη του κανονισμού του 1996 προκύπτει απλώς ότι «ορισμένα κράτη μέλη κοινοποίησαν ότι για ορισμένα τμήματα ονομασιών δεν ζητήθηκε προστασία και ότι αυτό πρέπει να ληφθεί υπόψη».

37 Έστω και αν μπορεί να αποδειχθεί ακριβές ότι από το άρθρο 13 του κανονισμού του 1992 συνάγεται ότι, ελλείψει ειδικών περιστάσεων περί του αντιθέτου, η παρεχομένη από τη διάταξη αυτή προστασία καλύπτει όχι μόνον τη σύνθετη ονομασία αυτή καθαυτή, αλλά και κάθε τμήμα από το οποίο αποτελείται, εφόσον δε πρόκειται για γενική ή κοινή ονομασία, η ίδια αυτή διάταξη δεν μπορεί να συνιστά επαρκή βάση προκειμένου να ερμηνευθεί ο κανονισμός του 1996 υπό την έννοια ότι, εφόσον δεν υπάρχει παραπομπή στο κάτω μέρος της σελίδας, προστατεύεται κάθε τμήμα της σύνθετης ονομασίας.

38 Συγκεκριμένα, δεν υπάρχει καμιά ένδειξη στον κανονισμό του 1996 - ο οποίος εκδόθηκε από την Επιτροπή σύμφωνα με την προβλεπομένη στο άρθρο 15 του κανονισμού του 1992 διαδικασία της επιτροπής - ότι η χρησιμοποίηση του συστήματος των παραπομπών στο κάτω μέρος της σελίδας έχει τέτοιο σκοπό. Επιπλέον, στο θεσπισθέν με τον κανονισμό του 1992 σύστημα προστασίας, τα ζητήματα περί της παρεχομένης προστασίας στα διάφορα τμήματα μιας ονομασίας, και ιδίως τα ζητήματα περί του αν ενδεχομένως πρόκειται για γενική ονομασία ή τμήμα που προστατεύεται κατά των προβλεπομένων στο άρθρο 13 του κανονισμού του 1992 πρακτικών εναπόκεινται στην κρίση του εθνικού δικαστηρίου με βάση λεπτομερή ανάλυση του υποβληθέντος ενώπιόν του από τους ενδιαφερομένους διαδίκους πραγματικού πλαισίου.

39 Επομένως, στο δεύτερο ερώτημα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι, όσον αφορά «σύνθετη» ονομασία προελεύσεως, το γεγονός ότι δεν υπάρχει γι' αυτήν, υπό μορφή παραπομπής στο κάτω μέρος της σελίδας του παραρτήματος του κανονισμού του 1996, ένδειξη ορίζουσα ότι δεν έχει ζητηθεί καταχώρηση για ένα από τα τμήματα της ονομασίας αυτής δεν συνεπάγεται κατ' ανάγκην ότι προστατεύεται καθένα από τα τμήματά της.

Επί των δικαστικών εξόδων

40 Τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν η Γαλλική, η Γερμανική, η Ελληνική και η Ιταλική Κυβέρνηση καθώς και η Επιτροπή των Ευρωπαϋκών Κοινοτήτων, που κατέθεσαν παρατηρήσεις στο Δικαστήριο, δεν αποδίδονται. Δεδομένου ότι η παρούσα διαδικασία έχει ως προς τους διαδίκους της κύριας δίκης τον χαρακτήρα παρεμπίπτοντος που ανέκυψε ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου, σ' αυτό εναπόκειται να αποφανθεί επί των δικαστικών εξόδων.

Για τους λόγους αυτούς,

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ

κρίνοντας επί των ερωτημάτων που του υπέβαλε το tribunal de grande instace de Dijon, με αποφάσεις της 26ης Φεβρουαρίου 1997, αποφαίνεται:

1) Ο κανονισμός (ΕΟΚ) 2081/92 του Συμβουλίου, της 14ης Ιουλίου 1992, για την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων και των ονομασιών προέλευσης των γεωργικών προϋόντων και των τροφίμων, έχει την έννοια ότι, μετά την έναρξη ισχύος του, ένα κράτος μέλος δεν μπορεί, θεσπίζοντας εθνικές διατάξεις, να τροποποιεί ονομασία προελεύσεως της οποίας ζήτησε την καταχώρηση σύμφωνα με το άρθρο 17 και να την προστατεύει σε εθνικό επίπεδο.

2) Όσον αφορά «σύνθετη» ονομασία προελεύσεως, το γεγονός ότι δεν υπάρχει γι' αυτήν, υπό μορφή παραπομπής στο κάτω μέρος της σελίδας του παραρτήματος του κανονισμού (EK) 1107/96 της Επιτροπής, της 12ης Ιουνίου 1996, σχετικά με την καταχώρηση των γεωγραφικών ενδείξεων και των ονομασιών προέλευσης σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 17 του κανονισμού 2081/92, ένδειξη ορίζουσα ότι δεν έχει ζητηθεί καταχώρηση για ένα από τα τμήματα της ονομασίας αυτής δεν συνεπάγεται κατ' ανάγκην ότι προστατεύεται καθένα από τα τμήματά της.