Βιοτεχνολογικές εφευρέσεις: έννομη προστασία

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΕΓΓΡΑΦΟΥ:

Οδηγία 98/44/EΚ — έννομη προστασία των βιοτεχνολογικών εφευρέσεων

ΣΥΝΟΨΗ

ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ Η ΟΔΗΓΙΑ;

Εναρμονίζει το εθνικό δίκαιο για την ευρεσιτεχνία όσον αφορά τις βιοτεχνολογικές εφευρέσεις.

Ορίζει ποιες εφευρέσεις μπορούν να κατοχυρωθούν με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας βάσει τήρησης των κανόνων δεοντολογίας και ποιες δεν μπορούν.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

• Οι εφευρέσεις που αφορούν ένα προϊόν που αποτελείται από ή περιέχει βιολογικό υλικό* ή μια μέθοδο για την παραγωγή βιολογικού υλικού μπορούν να κατοχυρωθούν με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, εφόσον είναι νέες, εμπεριέχουν εφευρετική δραστηριότητα και είναι επιδεκτικές βιομηχανικής εφαρμογής.
• Τα παρακάτω δεν μπορούν να κατοχυρωθούν με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας:
  • οι φυτικές ποικιλίες και οι φυλές ζώων
  • οι κυρίως βιολογικές μέθοδοι* για την παραγωγή φυτών ή ζώων
  • το ανθρώπινο σώμα στα διάφορα στάδια του σχηματισμού και της ανάπτυξής του.
• Ωστόσο, ένα στοιχείο που έχει απομονωθεί από το ανθρώπινο σώμα ή που έχει παραχθεί με τεχνική μέθοδο μπορεί να αποτελεί εφεύρεση επιδεκτική κατοχύρωσης.
• Οι εφευρέσεις των οποίων η εμπορική εκμετάλλευση αντίκειται στη δημόσια τάξη ή στα χρηστά ήθη αποκλείονται της κατοχύρωσης με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Συγκεκριμένα, τα παρακάτω δεν μπορούν να κατοχυρωθούν με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας:
  • οι μέθοδοι κλωνοποίησης ανθρώπων
  • οι μέθοδοι τροποποίησης της βλαστικής γενετικής ταυτότητας του ανθρώπινου όντος
  • οι χρήσεις ανθρωπίνων εμβρύων για βιομηχανικούς ή εμπορικούς σκοπούς
  • οι μέθοδοι που ενδέχεται να προκαλέσουν ταλαιπωρίες στα ζώα κατά την τροποποίηση της γενετικής τους ταυτότητας.
• Η προστασία που παρέχει ένα δίπλωμα ευρεσιτεχνίας εκτείνεται σε οποιοδήποτε βιολογικό υλικό το οποίο αποκτάται βάσει του αρχικού βιολογικού υλικού.
• Αν ένας βελτιωτής φυτών δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει μια φυτική ποικιλία χωρίς να προσβάλει προγενέστερο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, μπορεί να ζητήσει υποχρεωτική άδεια για τη μη αποκλειστική εκμετάλλευση της εφεύρεσης, έναντι καταβολής ανάλογης αμοιβής.
• Η ευρωπαϊκή ομάδα για τη δεοντολογία της επιστήμης και των νέων τεχνολογιών αξιολογεί όλες τις συναφείς με τη βιοτεχνολογία δεοντολογικές πτυχές.

Το 2012 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνέστησε μια ομάδα εμπειρογνωμόνων για να εξετάσει την τεχνική ανάπτυξη και τις επιπτώσεις του δικαίου για την ευρεσιτεχνία στους τομείς της βιοτεχνολογίας και της γενετικής μηχανικής. Η ομάδα επικουρεί την Επιτροπή με τις υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων στο πλαίσιο της οδηγίας 98/44/EΚ.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΟΔΗΓΙΑ;

Η οδηγία εφαρμόζεται από τις 30 Ιουλίου 1998. Οι χώρες της ΕΕ έπρεπε να την ενσωματώσουν στο εθνικό τους δίκαιο έως τις 30 Ιουλίου 2000. Επί του παρόντος, οι κανόνες εφαρμόζονται στη νομοθεσία όλων των χωρών της ΕΕ.

ΠΛΑΙΣΙΟ

Προστασία των βιοτεχνολογικών εφευρέσεων

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

* Βιολογικό υλικό: κάθε υλικό που περιέχει γενετικές πληροφορίες και μπορεί να αυτοαναπαραχθεί ή να αναπαραχθεί μέσα σε ένα βιολογικό σύστημα.

* Βιολογική μέθοδος: μια διαδικασία παραγωγής φυτών είναι κυρίως βιολογική, αν συνίσταται εξ ολοκλήρου σε φυσικά φαινόμενα όπως η διασταύρωση ή η επιλογή.

ΠΡΑΞΗ

Οδηγία 98/44/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Ιουλίου 1998, για την έννομη προστασία των βιοτεχνολογικών εφευρέσεων (ΕΕ L 213 της 30.7.1998, σ. 13–21)

τελευταία ενημέρωση 21.03.2016