Εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενεργείας

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΕΓΓΡΑΦΟΥ:

Οδηγία 2009/72/ΕΚ — κανόνες για την αγορά ηλεκτρικής ενεργείας της ΕΕ

ΣΥΝΟΨΗ

ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ Η ΟΔΗΓΙΑ;

• Επιδιώκει να θεσπίσει κοινούς κανόνες που αφορούν την παραγωγή, τη μεταφορά, τη διανομή και την προμήθεια ηλεκτρικής ενεργείας,
• Επίσης, καθορίζει υποχρεώσεις καθολικής υπηρεσίας και δικαιώματα των καταναλωτών και αποσαφηνίζει τις υποχρεώσεις του ανταγωνισμού.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Κανόνες για την οργάνωση του τομέα

Οι κανόνες για την οργάνωση του τομέα αποσκοπούν στην ανάπτυξη ανταγωνιστικής, ασφαλούς και περιβαλλοντικώς βιώσιμης αγοράς ηλεκτρικής ενεργείας.

Οι χώρες της ΕΕ δύνανται να επιβάλλουν στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, υποχρεώσεις παροχής υπηρεσίας κοινής ωφελείας που καλύπτουν ζητήματα ασφάλειας και ασφάλειας του εφοδιασμού, τακτικής παροχής, ποιότητας υπηρεσίας και τιμής παροχής, προστασίας του περιβάλλοντος και ενεργειακής απόδοσης.

Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να διασφαλίζουν ότι όλοι οι πελάτες έχουν το δικαίωμα να επιλέγουν τον προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας καθώς και να αλλάζουν εύκολα προμηθευτή, με τη βοήθεια του διαχειριστή, εντός 3 εβδομάδων. Πρέπει, επίσης, να διασφαλίζουν ότι οι πελάτες λαμβάνουν τα σχετικά δεδομένα κατανάλωσης.

Οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας υποχρεούνται να ενημερώνουν τους τελικούς καταναλωτές σχετικά με:

• τη συνεισφορά κάθε ενεργειακής πηγής·
• τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο που προκαλείται·
• τα δικαιώματά τους σε περίπτωση διαφοράς.

Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να εφαρμόζουν έναν ανεξάρτητο μηχανισμό (διαμεσολαβητής ενέργειας ή φορέας των καταναλωτών) για την αποτελεσματική διαχείριση των παραπόνων ή των διαφορών.

Οι χώρες της ΕΕ υποχρεούνται, επίσης, να μεριμνούν για την παρακολούθηση της ασφάλειας του εφοδιασμού. Θα πρέπει να καθορίζουν τεχνικά κριτήρια ασφαλείας προκειμένου να διασφαλιστεί η ενοποίηση των εθνικών αγορών τους σε ένα ή περισσότερα περιφερειακά επίπεδα. Επιπλέον, οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές πρέπει να συνεργάζονται με τον Οργανισμό Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας για να διασφαλιστεί η συμβατότητα των κανονιστικών πλαισίων μεταξύ των περιφερειών.

Παραγωγή

Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να καθορίζουν τα κριτήρια για την κατασκευή εγκαταστάσεων παραγωγής στο έδαφός τους, λαμβάνοντας υπόψη πτυχές όπως:

• η εν γένει ασφάλεια και η ασφάλεια των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας·
• η προστασία της δημόσιας υγείας και ασφάλειας·
• η συμβολή στην επίτευξη των στόχων «20-20-20» της Επιτροπής.

Διαχείριση συστημάτων μεταφοράς

Από τις 3 Μαρτίου 2012, οι χώρες της ΕΕ έπρεπε να διαχωρίσουν τα συστήματα μεταφοράς και τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς.

Μια επιχείρηση πρέπει πρώτα να πιστοποιηθεί πριν οριστεί επίσημα ως διαχειριστής συστήματος μεταφοράς. Ο κατάλογος των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς που ορίζονται από τις χώρες της ΕΕ πρέπει να δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης..

Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς είναι κυρίως υπεύθυνοι για:

• τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης ικανότητας του συστήματος να ανταποκρίνεται στη ζήτηση ηλεκτρικής ενεργείας·
• την εξασφάλιση επαρκών μέσων για την ικανοποίηση των υποχρεώσεων εξυπηρέτησης·
• τη συμβολή στην ασφάλεια του εφοδιασμού·
• τη διαχείριση των ροών ηλεκτρικής ενεργείας στο σύστημα·
• την παροχή, στον διαχειριστή κάθε άλλου συστήματος πληροφοριών σχετικών με τη διαχείριση, την ανάπτυξη και τη διαλειτουργικότητα του διασυνδεδεμένου συστήματος·
• την αποφυγή κάθε διάκρισης μεταξύ των χρηστών συστήματος·
• την παροχή στους χρήστες του συστήματος των πληροφοριών που χρειάζονται για την πρόσβαση στο σύστημα
• την είσπραξη μισθωμάτων συμφόρησης και πληρωμών στο πλαίσιο του μηχανισμού αντιστάθμισης μεταξύ διαχειριστών δικτύων μεταφοράς.

Λειτουργία δικτύου διανομής

Οι χώρες της ΕΕ οφείλουν να ορίζουν διαχειριστές συστημάτων διανομής ή να ζητούν από τις επιχειρήσεις που είναι ιδιοκτήτριες ή υπεύθυνες για τα συστήματα διανομής να το πράξουν.

Οι διαχειριστές συστημάτων διανομής είναι κυρίως υπεύθυνοι για:

• τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης ικανότητας του συστήματος όσον αφορά τη διανομή ηλεκτρικής ενέργειας, τη λειτουργία, τη συντήρηση, την ανάπτυξη και την προστασία του περιβάλλοντος·
• τη διασφάλιση της διαφάνειας σε σχέση με τους χρήστες του συστήματος·
• την παροχή πληροφοριών στους χρήστες του συστήματος·
• την κάλυψη των απωλειών ενέργειας και τη διατήρηση εφεδρικού δυναμικού ηλεκτρικής ενέργειας.

Οι χώρες της ΕΕ έχουν τη δυνατότητα να θέτουν σε εφαρμογή ένα κλειστό σύστημα διανομής για τη διανομή ηλεκτρικής ενέργειας σε γεωγραφικά περιορισμένο βιομηχανικό ή εμπορικό χώρο ή χώρο κοινών υπηρεσιών.

Διαχωρισμός και διαφάνεια των λογαριασμών

Οι χώρες της ΕΕ και οι αρμόδιες αρχές έχουν δικαίωμα πρόσβασης στους λογαριασμούς των επιχειρήσεων ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά τηρούν την εμπιστευτικότητα ορισμένων πληροφοριών.

Οι επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να τηρούν χωριστούς λογαριασμούς για τις δραστηριότητες μεταφοράς και διανομής τους.

Οργάνωση της πρόσβασης στο σύστημα

Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να οργανώνουν ένα σύστημα για την πρόσβαση τρίτων στα συστήματα μεταφοράς και διανομής. Επιπλέον, θα πρέπει να δημοσιεύονται τα τιμολόγια που βασίζονται στο εν λόγω σύστημα.

Οι χώρες της ΕΕ πρέπει επίσης να ορίζουν, σε μια αντικειμενική και αμερόληπτη βάση, τα κριτήρια χορήγησης αδειών κατασκευής απευθείας γραμμών στο έδαφός τους.

Εθνικές ρυθμιστικές αρχές

Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να ορίζουν μια ρυθμιστική αρχή σε εθνικό επίπεδο. Θα πρέπει να είναι ανεξάρτητη και να ασκεί τις αρμοδιότητές της με αμεροληψία. Είναι κυρίως υπεύθυνη για:

• τον καθορισμό τιμολογίων μεταφοράς ή διανομής·
• τη συνεργασία όσον αφορά διασυνοριακά θέματα·
• την παρακολούθηση των επενδυτικών προγραμμάτων των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς·
• τη διασφάλιση της πρόσβασης σε δεδομένα κατανάλωσης πελατών.

Αγορές λιανικής

Πρέπει να καθορίζονται οι συμβατικές ρυθμίσεις, οι δεσμεύσεις προς πελάτες, οι κανόνες ανταλλαγής δεδομένων και εκκαθάρισης, η κυριότητα δεδομένων και η ευθύνη των μετρήσεων.

Οι μη οικιακοί πελάτες μπορούν να συνάπτουν σύμβαση με περισσότερους του ενός προμηθευτές ταυτόχρονα.

Μέτρα παρέκκλισης

Μια χώρα της ΕΕ δύναται να λάβει τα αναγκαία μέτρα διασφάλισης σε περίπτωση αιφνίδιας κρίσης στην αγορά ή όταν απειλείται η ασφάλεια των προσώπων. Μέτρα παρέκκλισης δύνανται επίσης να ληφθούν σε περίπτωση προβλημάτων λειτουργίας σε απομονωμένα συστήματα.

Η οδηγία 2009/72/ΕΚ κατάργησε την οδηγία 2003/54/ΕΚ με ισχύ από τις 3 Μαρτίου 2011.

Έξυπνη μέτρηση - πρόοδος μέχρι σήμερα

Το 2012, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε τη σύσταση 2012/148/ΕΕ. Στην εν λόγω σύσταση διατυπώνονται λεπτομερείς συστάσεις σχετικά με:

• την προστασία και ασφάλεια των δεδομένων,
• τη μεθοδολογία για την οικονομική αξιολόγηση του μακροπρόθεσμου κόστους και τα οφέλη της εμπορικής εξάπλωσης των έξυπνων συστημάτων μέτρησης, καθώς και
• τις κοινές ελάχιστες λειτουργικές απαιτήσεις για έξυπνα συστήματα μέτρησης ηλεκτρισμού.

Σύμφωνα με την οδηγία 2009/72/ΕΚ, οι χώρες της ΕΕ υπέβαλαν έκθεση στην Επιτροπή το 2012 σχετικά με τα αποτελέσματα των αναλύσεων κόστους-οφέλους όσον αφορά την εμπορική εξάπλωση των έξυπνων συστημάτων μέτρησης. Τα αποτελέσματα αυτής της συγκριτικής αξιολόγησης δημοσιεύθηκαν σε έκθεση της Επιτροπής το 2014.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΟΔΗΓΙΑ;

Εφαρμόζεται από τις 3 Σεπτεμβρίου 2009. Οι χώρες της ΕΕ έπρεπε να την ενσωματώσουν στο εθνικό τους δίκαιο έως τις 3 Μαρτίου 2011.

ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, ανατρέξτε στην ενότητα «Νομοθεσία περί αγοράς» στον δικτυακό τόπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

ΠΡΑΞΗ

Οδηγία 2009/72/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 13ης Ιουλίου 2009 σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενεργείας και για την κατάργηση της οδηγίας 2003/54/ΕΚ (ΕΕ L 211 της 14.8.2009, σ. 55–93)

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Σύσταση της Επιτροπής 2012/148/ΕΕ της 9ης Μαρτίου 2012 σχετικά με τις προετοιμασίες για την εμπορική εξάπλωση των έξυπνων συστημάτων μέτρησης (ΕΕ L 73 της 13.3.2012, σ. 9-22)

Έκθεση της Επιτροπής: Συγκριτική αξιολόγηση της εγκατάστασης έξυπνων μετρητών στην ΕΕ-27 με επικέντρωση στην ηλεκτρική ενέργεια [COM(2014) 356 final της 17.6.2014]

τελευταία ενημέρωση 08.05.2016