Η ιθαγένεια της Ένωσης είναι ένα δικαίωμα που προβλέπεται στο άρθρο 20 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) και στο άρθρο 9 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ). Οι πολίτες ενός κράτους μέλους της ΕΕ είναι αυτόματα και πολίτες της Ένωσης. Το δικαίωμα αυτό κατοχυρώνεται στις Συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και αποτελεί βασικό παράγοντα ανάπτυξης μιας ευρωπαϊκής ταυτότητας. Η ιθαγένεια της Ένωσης δεν αντικαθιστά την εθνική ιθαγένεια. Προστίθεται σε αυτήν και παρέχει στους ανθρώπους ορισμένα δικαιώματα. Τα δικαιώματα αυτά αναλύονται περαιτέρω στις Συνθήκες, καθώς και στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων.

Το άρθρο 20 της ΣΛΕΕ θεσπίζει την ιθαγένεια της Ένωσης, την οποία δικαιούται κάθε πρόσωπο που έχει την υπηκοότητα ενός κράτους μέλους. Παραθέτει, επίσης, τα βασικά δικαιώματα και τις βασικές υποχρεώσεις των πολιτών της Ένωσης.
Το άρθρο 9 της ΣΕΕ υπογραμμίζει ότι πολίτης της Ένωσης είναι κάθε πρόσωπο που έχει την υπηκοότητα κράτους μέλους. Υποχρεώνει την ΕΕ να σέβεται την αρχή της ισότητας των πολιτών της, οι οποίοι τυγχάνουν ίσης προσοχής από τα θεσμικά και λοιπά όργανα και τους οργανισμούς της.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Η ιθαγένεια της Ένωσης παρέχει στους πολίτες το δικαίωμα:
- να μην υφίστανται διακρίσεις με βάση την εθνικότητα·
- να ταξιδεύουν και να εγκαθίστανται οπουδήποτε στην Ευρωπαϊκή Ένωση·
- να ψηφίζουν και να υποβάλλουν υποψηφιότητα στις ευρωπαϊκές και τοπικές εκλογές όπου κατοικούν·
- να απολαύουν διπλωματικής προστασίας και προξενικής στήριξης σε όλον τον κόσμο από οποιαδήποτε άλλη χώρα της ΕΕ, εφόσον η δική τους χώρα δεν αντιπροσωπεύεται εκεί·
- να υποβάλλουν αναφορά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για κάθε θέμα που εμπίπτει στην αρμοδιότητα της ΕΕ·
- να προσφεύγουν στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή για περιπτώσεις κακοδιοίκησης οποιουδήποτε θεσμικού οργάνου της ΕΕ·
- να απευθύνονται γραπτώς σε οποιοδήποτε ευρωπαϊκό θεσμικό όργανο σε μία από τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ και να λαμβάνουν απάντηση στην ίδια γλώσσα·
- να έχουν πρόσβαση, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, σε έγγραφα του Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής·
- να συμμετέχουν σε δημόσιες εξετάσεις για να εισέλθουν στη δημόσια διοίκηση της ΕΕ.

Η Συνθήκη της Λισαβόνας προέβλεψε μια πρόσθετη μορφή δημόσιας συμμετοχής: την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία πολιτών. Η πρωτοβουλία αυτή παρέχει τη δυνατότητα σε ένα εκατομμύριο πολίτες, οι οποίοι διαμένουν σε τουλάχιστον επτά διαφορετικά κράτη μέλη, να ζητούν από την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση σε τομείς που εμπίπτουν στο πεδίο αρμοδιοτήτων της.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες βλέπε:

Υπηκοότητα της ΕΕ (ιστότοπος Europa).

ΒΑΣΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος δεύτερο — Απαγόρευση των διακρίσεων και ιθαγένεια της Ένωσης — Άρθρο 20 (πρώην άρθρο 17 ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 56-57)

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση — Τίτλος II — Διατάξεις περί δημοκρατικών αρχών — Άρθρο 9 (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 20)

τελευταία ενημέρωση 30.06.2021

Top