Συστήματα εγγύησης των καταθέσεων

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΕΓΓΡΑΦΟΥ:

Οδηγία 2014/49/ΕΕ περί των συστημάτων εγγύησης των καταθέσεων για την προστασία των καταθετών των πιστωτικών ιδρυμάτων

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ;

Η οδηγία επιδιώκει να παρέχει προστασία στους καταθέτες όλων των πιστωτικών ιδρυμάτων, καθώς και να διαφυλάξει τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στο σύνολό του.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

• Τα συστήματα εγγύησης των καταθέσεων (ΣΕΚ) αποτελούν αναγκαίο αντιστάθμισμα στην προληπτική εποπτεία πιστωτικών ιδρυμάτων όπως οι τράπεζες, λόγω της αλληλεγγύης που δημιουργούν μεταξύ όλων των ιδρυμάτων που δραστηριοποιούνται στην ίδια χρηματοπιστωτική αγορά σε περίπτωση που ένα από αυτά αδυνατεί να τηρήσει τις υποχρεώσεις του.
• Κάθε χώρα της ΕΕ πρέπει να θεσπίσει νόμους για να διασφαλίσει:
  • την καθιέρωση ενός ή περισσότερων ΣΕΚ στην επικράτειά της και την υποχρέωση όλων των τραπεζών να συμμετάσχουν σε αυτά·
  • την ύπαρξη εναρμονισμένου επιπέδου προστασίας για τους καταθέτες.

Επίπεδο κάλυψης

• Οι καταθέσεις καλύπτονται ανά καταθέτη ανά τράπεζα. Αυτό σημαίνει ότι το όριο των 100 000 ευρώ εφαρμόζεται σε όλους τους αθροιστικούς λογαριασμούς στην ίδια τράπεζα. Σε ό,τι αφορά τους κοινούς λογαριασμούς (π.χ. εκείνους που ανήκουν σε ζευγάρια), το όριο των 100 000 ευρώ ισχύει για καθέναν από τους καταθέτες.
• Η προστασία ορισμένων καταθέσεων – όπως εκείνες που συνδέονται με ιδιαίτερα γεγονότα της ζωής, όπως ο γάμος, το διαζύγιο, η συνταξιοδότηση, η απόλυση για οικονομικούς λόγους, η αναπηρία ή ο θάνατος – μπορεί να υπερβεί τα 100 000 ευρώ για περιορισμένη χρονική περίοδο (για τουλάχιστον 3 μήνες και όχι περισσότερους από 12).

Δικαιούχοι της εγγύησης

• Τα ΣΕΚ καλύπτουν το σύνολο των καταθέσεων που διατηρούν ιδιώτες και εταιρείες, ανεξάρτητα από το μέγεθός τους.
• Δεν καλύπτονται οι καταθέσεις χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και αρχών (με εξαίρεση τις μικρές τοπικές αρχές).
• Επιπλέον, καλύπτονται οι καταθέσεις σε νομίσματα χωρών που δεν ανήκουν στην ΕΕ, γεγονός που είναι σημαντικό για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε διάφορες χώρες.

Καταβολή αποζημιώσεων

• Οι προθεσμίες καταβολής αποζημιώσεων μειώνονται σταδιακά από τις 20 εργάσιμες ημέρες που ισχύουν σήμερα στις 7, σε 3 στάδια:
  • 15 εργάσιμες ημέρες από το 2019·
  • 10 εργάσιμες ημέρες από το 2021·
  • 7 εργάσιμες ημέρες από το 2024.
• Κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου, οι καταθέτες σε κατάσταση ανάγκης δύνανται να ζητήσουν μια «εκταμίευση κοινωνικού χαρακτήρα», ήτοι ένα περιορισμένο ποσό για να καλύψουν το κόστος διαβίωσής τους.
• Οι καταθέτες σε υποκαταστήματα τραπεζών που βρίσκονται σε άλλη χώρα της ΕΕ πληρώνονται από τα ΣΕΚ της εν λόγω χώρας (ΣΕΚ του κράτους υποδοχής), τα οποία ενεργούν ως «υπηρεσία ενιαίας εξυπηρέτησης» εκ μέρους του ΣΕΚ του κράτους προέλευσης.

Χρηματοδότηση των συστημάτων εγγύησης των καταθέσεων

• Η πράξη επιβεβαιώνει τη θεμελιώδη αρχή στην οποία βασίζονται τα ΣΕΚ, δηλαδή ότι πρέπει να χρηματοδοτούνται από τις τράπεζες, Οι εισφορές στα ΣΕΚ θα αντικατοπτρίζουν τα προφίλ κινδύνου των επιμέρους τραπεζών, δηλαδή οι πιο επικίνδυνες τράπεζες θα πρέπει να συνεισφέρουν με μεγαλύτερα ποσά.
• Οι χώρες της ΕΕ υποχρεούνται να διασφαλίσουν ότι, έως τις 3 Ιουλίου 2024, τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά μέσα ενός ΣΕΚ ανέρχονται στο επιδιωκόμενο επίπεδο του 0,8 % τουλάχιστον επί του ποσού των καλυπτόμενων καταθέσεων των μελών του (ή περίπου 55 δις ευρώ).

Χρήση των πόρων

• Κατά βάση, οι πόροι των ΣΕΚ χρησιμοποιούνται για την αποζημίωση των καταθετών σε περίπτωση πτώχευσης μιας τράπεζας. Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν, υπό αυστηρές προϋποθέσεις, για έγκαιρη παρέμβαση με στόχο την πρόληψη της πτώχευσης μιας τράπεζας ή στο πλαίσιο ορισμένων μέτρων εξυγίανσης τραπεζών, π.χ. για τη μεταφορά των καταθέσεων από τράπεζα που αδυνατεί να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της σε άλλη τράπεζα.

Ενημέρωση των καταθετών

• Η πράξη βελτιώνει το επίπεδο ενημέρωσης που παρέχεται στους καταθέτες σχετικά με την προστασία των καταθέσεών τους. Οι τράπεζες πρέπει να παρέχουν στους κατόχους λογαριασμών σαφείς πληροφορίες για την προστασία των καταθετών σε ετήσια βάση.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΟΔΗΓΙΑ;

Οι χώρες της ΕΕ έπρεπε να την ενσωματώσουν στο εθνικό τους δίκαιο έως τις 3 Ιουλίου 2015.

ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε:

• τη σελίδα Συστήματα εγγύησης των καταθέσεων στον δικτυακό τόπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

ΚΥΡΙΑ ΠΡΑΞΗ

Οδηγία 2014/49/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Απριλίου 2014, περί των συστημάτων εγγύησης των καταθέσεων (ΕΕ L 173 της 12.6.2014, σ. 149-178)

Διαδοχικές τροποποιήσεις της οδηγίας 2014/49/ΕΕ έχουν ενσωματωθεί στο πρωτότυπο κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη έκδοση έχει μόνο αξία τεκμηρίωσης.

τελευταία ενημέρωση 21.11.2016