52007DC0807

[pic] | ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ |

Βρυξέλλες, 18.12.2007

COM(2007) 807 τελικό

ΛΕΥΚΗ ΒΙΒΛΟΣ

Για την ολοκλήρωση των αγορών ενυπόθηκης πίστης στην ΕΕ

(υποβληθείσα από την Επιτροπή){SEC(2007) 1683}{SEC(2007) 1684}

ΛΕΥΚΗ ΒΙΒΛΟΣ

Για την ολοκλήρωση των αγορών ενυπόθηκης πίστης στην ΕΕ (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

1. Εισαγωγή

Ο ενυπόθηκος δανεισμός αποτελεί, για τους περισσότερους ευρωπαίους πολίτες, τη μεγαλύτερη οικονομική επένδυση σε ολόκληρη τη ζωή τους. Οι αγορές ενυπόθηκης πίστης αντιπροσωπεύουν σημαντικό τμήμα της οικονομίας της Ευρώπης, τα δε οφειλόμενα ποσά στεγαστικών ενυπόθηκων δανείων αντιπροσωπεύουν περίπου το 47% του ΑΕΠ της ΕΕ[1]. Κατά συνέπεια, η ολοκλήρωση των αγορών ενυπόθηκης πίστης της ΕΕ είναι ιδιαίτερα σημαντική για την αποτελεσματικότερη λειτουργία του χρηματοπιστωτικού συστήματος της ΕΕ, τόσο σε επίπεδο χονδρικής όσο και σε επίπεδο λιανικής καθώς και για ολόκληρη την οικονομία της ΕΕ.

Γνωρίζοντας τη μεγάλη σπουδαιότητα των αγορών ενυπόθηκης πίστης, η Επιτροπή προέβη σε εκτεταμένη επισκόπηση της λειτουργίας και του επιπέδου ολοκλήρωσης των αγορών αυτών. Η παρούσα Λευκή Βίβλος συνοψίζει τα συμπεράσματα της επισκόπησης αυτής και παρουσιάζει μια ισορροπημένη δέσμη μέτρων για να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα και η ανταγωνιστικότητα των αγορών ενυπόθηκης στεγαστικής πίστης της ΕΕ[2]. Σε πλήρη συμφωνία με τις αρχές της καλύτερης ρύθμισης, τα μέτρα αυτά σχεδιάστηκαν μετά από διεξοδικές διαβουλεύσεις με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και κατόπιν της ενδεδειγμένης εκτίμησης του αντίκτυπου[3].

Η Επιτροπή έλαβε επίσης δεόντως υπόψη, όπου ήταν εφικτό και ενδεδειγμένο, τα διδάγματα που είναι ήδη δυνατόν να εξαχθούν από τα πρόσφατα γεγονότα στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Ωστόσο, η παρούσα Λευκή Βίβλος δεν αποτελεί η ίδια απάντηση στις τρέχουσες χρηματοπιστωτικές αναταράξεις που προκλήθηκαν από προβλήματα στην αγορά sub-prime των ΗΠΑ. Οι αναταράξεις αυτές έχουν ευρύτερο αντίκτυπο, ο οποίος εξετάστηκε διεξοδικά από το Συμβούλιο ECOFIN στη σύνοδο της 9ης Οκτωβρίου 2007.

Οι κατευθυντήριες γραμμές περί της ακολουθητέας πολιτικής που παρουσιάζονται στη Λευκή Βίβλο θα αναπτυχθούν περαιτέρω σε στενή συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, θα αποτελέσουν δε αντικείμενο μεμονωμένων εκτιμήσεων αντικτύπου, συμπεριλαμβανομένης ποσοτικής ανάλυσης κόστους – οφέλους, προτού εγκριθούν από την Επιτροπή.

Η παρούσα Λευκή Βίβλος θα ενταχθεί στο πλαίσιο της ανακοίνωσης της Επιτροπής σχετικά με την Ενιαία αγορά για την Ευρώπη του 21ου αιώνα[4], όπου υπογραμμίζονται τα οφέλη που μπορεί να αποκομίσει η ευρωπαϊκή οικονομία από την μεγαλύτερη ολοκλήρωση των αγορών λιανικών χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.

2. Επιχειρηματα για την αναληψη δρασησ από την ΕΕ

Η Συνθήκη παρέχει τη βάση για τη δημιουργία ενιαίας αγοράς και την κατάργηση των φραγμών στην ελεύθερη κυκλοφορία των αγαθών, των προσώπων, των υπηρεσιών και των κεφαλαίων. Τα υπάρχοντα στοιχεία, ωστόσο, δείχνουν ότι η ενιαία αγορά ενυπόθηκης στεγαστικής πίστης απέχει πολύ από το να θεωρείται ολοκληρωμένη. Υφίστανται εμπόδια τα οποία περιορίζουν το εύρος της διασυνοριακής δραστηριότητας τόσο από την πλευρά της προσφοράς όσο και από την πλευρά της ζήτησης, μειώνοντας με τον τρόπο αυτό τον ανταγωνισμό και τις δυνατότητες επιλογής στην αγορά.

Σύμφωνα με μελέτη, τα δυνητικά οικονομικά οφέλη από την ολοκλήρωση των αγορών ενυπόθηκης πίστης στην ΕΕ εκτιμώνται σε 0,7% του ΑΕΠ της ΕΕ και σε 0,5% της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά τα επόμενα δέκα χρόνια[5]. Η μελέτη αναφέρει ότι τα οφέλη αυτά είναι δυνατόν να επιτρέψουν την υποχώρηση των επιτοκίων έως και 47 μονάδες βάσης μέχρι το 2015, μειώνοντας έτσι τον οφειλόμενο τόκο για ενυπόθηκο δάνειο 100 000 ευρώ κατά 470 ευρώ ετησίως[6]. Μια άλλη μελέτη εκτιμά τα οφέλη σε 0,12–0,24% του ΑΕΠ της ΕΕ ετησίως[7]. Τα εκτιμώμενα οφέλη, που ενδέχεται να διαφέρουν κάπως σήμερα δεδομένης της εξέλιξης των συνθηκών της αγοράς, προέρχονται από την αυξανόμενη αποδοτικότητα των ενυπόθηκων δανειστών και τη διαθεσιμότητα ευρύτερου φάσματος προϊόντων.

Πρέπει ωστόσο να γίνει δεκτό ότι υπάρχουν όρια στις δυνατότητες ολοκλήρωσης. Η επίδραση παραγόντων όπως η γλώσσα, η απόσταση, οι προτιμήσεις των καταναλωτών, ή οι επιχειρηματικές στρατηγικές των δανειστών, δεν είναι δυνατόν να υποτιμηθούν. Ωστόσο, άλλοι παράγοντες οι οποίοι εμποδίζουν την άσκηση της δραστηριότητας ή αυξάνουν ουσιωδώς το κόστος της εμπορικής δραστηριότητας για την προσφορά ή την λήψη ενυπόθηκης πίστης σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ, μπορούν να αντιμετωπιστούν με κατάλληλες πρωτοβουλίες πολιτικής.

Η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι οι καταναλωτές απευθύνονται στην τοπική αγορά για την λήψη ενυπόθηκου δανείου και ότι η πλειονότητα θα εξακολουθήσει μάλλον να συμπεριφέρεται με τον τρόπο αυτό και στο ορατό μέλλον. Η ολοκλήρωση των αγορών ενυπόθηκης πίστης της ΕΕ θα καθοδηγείται συνεπώς ουσιαστικά από την προσφορά, ιδιαίτερα μέσω διάφορων μορφών εγκατάστασης στο κράτος μέλος του καταναλωτή.

3. Στόχοι

Η δημιουργία ανταγωνιστικών και αποτελεσματικών αγορών ενυπόθηκης πίστης στην ΕΕ είναι δυνατή με μέσα τα οποία διευκολύνουν τη διασυνοριακή προσφορά και τη χρηματοδότηση της ενυπόθηκης πίστης, αυξάνουν την ποικιλία των προϊόντων, βελτιώνουν την εμπιστοσύνη και προάγουν την κινητικότητα των καταναλωτών.

3.1. Διευκόλυνση της διασυνοριακής προσφοράς και χρηματοδότησης της ενυπόθηκης πίστης

Οι φορείς παροχής χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών μπορούν να προσφέρουν διασυνοριακά ενυπόθηκα δάνεια σε άλλα κράτη μέλη με διαφόρους τρόπους: μέσω της επιτόπου παρουσίας (π.χ. υποκαταστήματα, θυγατρικές, συγχωνεύσεις και εξαγορές), μέσω διαύλων άμεσης διανομής (π.χ. μέσω τηλεφώνου ή Διαδικτύου) ή μέσω τοπικών διαμεσολαβητών (π.χ. μεσιτών). Οι πάροχοι χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών μπορούν επίσης να αναλαμβάνουν διασυνοριακές δραστηριότητες με την αγορά ενυπόθηκου χαρτοφυλακίου από κάποιον ενυπόθηκο δανειστή σε άλλο κράτος μέλος.

Η ύπαρξη διαφορετικών νομικών πλαισίων και πλαισίων προστασίας του καταναλωτή, κατακερματισμένων υποδομών (π.χ. μητρώα δανειοληπτών), όπως και η έλλειψη κατάλληλων νομικών πλαισίων σε ορισμένες περιπτώσεις (π.χ. για τη χρηματοδότηση ενυπόθηκης πίστης) δημιουργούν εμπόδια νομικής και οικονομικής φύσεως τα οποία περιορίζουν τη χορήγηση δανείων σε διασυνοριακό επίπεδο και εμποδίζουν την ανάπτυξη οικονομικά αποδοτικών πανευρωπαϊκών στρατηγικών χρηματοδότησης. Η Επιτροπή, ως εκ τούτου, επιδιώκει να άρει τα δυσανάλογα εμπόδια, μειώνοντας με τον τρόπο αυτό το κόστος πώλησης προϊόντων ενυπόθηκης πίστης στην ΕΕ.

Η Επιτροπή πιστεύει ότι τα διάφορα μέσα χρηματοδότησης της ενυπόθηκης πίστης είναι συμπληρωματικά παρά υποκατάστατα. Ο στόχος πρέπει να είναι να διευκολυνθεί, και όχι να περιοριστεί, η ανάπτυξη ευρέος φάσματος μέσων χρηματοδότησης των ενυπόθηκων δανείων. Η χρήση χρηματοδοτικών τεχνικών που απομακρύνουν τον κίνδυνο των ενυπόθηκων δανείων από τους αρχικούς δανειστές προς τις κεφαλαιαγορές, παρέχει οφέλη από πλευράς διαφοροποίησης των κινδύνων και κόστους χρηματοδότησης. Ωστόσο, η πρόσφατη πείρα κατέδειξε την ανάγκη να εξασφαλιστεί ότι οι τεχνικές αυτές θα χρησιμοποιούνται με τρόπο που δεν θα είναι σε βάρος της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.

3.2. Μεγαλύτερη ποικιλία προϊόντων

Μολονότι διατίθεται ευρύ φάσμα προϊόντων στην ΕΕ, καμία μεμονωμένη εγχώρια αγορά δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι διαθέτει πλήρες φάσμα προϊόντων ενυπόθηκης πίστης, είτε από απόψεως χαρακτηριστικών προϊόντων είτε από απόψεως εξυπηρετούμενων δανειοληπτών. Αυτό οφείλεται, σε κάποιο βαθμό, σε παράγοντες όπως είναι οι προτιμήσεις των καταναλωτών ή οι διαφορετικές επιχειρηματικές στρατηγικές που υιοθετούν οι δανειστές. Ωστόσο, υπάρχουν επίσης νομικοί και οικονομικοί φραγμοί οι οποίοι εμποδίζουν τους ενυπόθηκους δανειστές από το να προσφέρουν ορισμένα προϊόντα σε συγκεκριμένες αγορές ή να επιλέγουν κάποια δεδομένη χρηματοδοτική στρατηγική. Εν προκειμένω, τα εμπόδια στη διαφοροποίηση των προϊόντων συνδέονται στενά με άλλα εμπόδια τα οποία παρακωλύουν τη διασυνοριακή δραστηριότητα των ενυπόθηκων δανειστών.

Η αύξηση της ποικιλίας των προϊόντων έχει αναφερθεί σε πολλές μελέτες ως το κρίσιμο στοιχείο για την επίτευξη των περισσότερων από τα οφέλη της ολοκλήρωσης των αγορών ενυπόθηκης πίστης. Σύμφωνα με μελέτη εκτιμάται ότι η άρση των φραγμών στην διαθεσιμότητα προϊόντων θα επέτρεπε από μόνη της να αυξηθεί η κατανάλωση στην ΕΕ κατά 0,4% και το ΑΕΠ της ΕΕ κατά 0,6% τα επόμενα δέκα χρόνια (σε σύγκριση με μια εκτιμώμενη συνολική αύξηση της κατανάλωσης στην ΕΕ κατά 0,5% και του ΑΕΠ της ΕΕ κατά 0,7%)[8]. Μια άλλη μελέτη αναφέρει ότι η βελτίωση της ποικιλίας των προϊόντων θα οδηγούσε σε διεύρυνση κατά 10% του μεγέθους της αγοράς παρέχοντας τη δυνατότητα σε νέους δανειολήπτες να έχουν πρόσβαση στην ενυπόθηκη πίστη, και στο ένα τέταρτο των υφιστάμενων δανειοληπτών να βρουν καταλληλότερα προϊόντα. Τα παρεπόμενα ετήσια οφέλη κυμαίνονται μεταξύ 0,15% και 0,30% των ανεξόφλητων ενυπόθηκων δανείων, που ισοδυναμεί με 0,06–0,12% του ΑΕΠ το 2003[9].

Η Επιτροπή επιδιώκει να αυξήσει το φάσμα των προϊόντων τα οποία θα μπορούσαν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες των καταναλωτών, με την άρση των φραγμών στη διανομή και πώληση των προϊόντων, ιδιαίτερα των νέων και καινοτόμων προϊόντων ενυπόθηκης πίστης. Η Επιτροπή αναγνωρίζει το γεγονός ότι πολλοί από τους κανόνες οι οποίοι περιορίζουν την προσφορά ορισμένων προϊόντων σε διασυνοριακή βάση αποβλέπουν στην προστασία των καταναλωτών ή/και την διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Τα προβλήματα τα οποία παρατηρήθηκαν πρόσφατα στην αγορά ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων υψηλού κινδύνου (sub-prime market) των ΗΠΑ υπενθυμίζουν πόσο σημαντικό είναι να μην αναλαμβάνονται περιττοί κίνδυνοι με τους κρίσιμους αυτούς στόχους δημόσιας πολιτικής. Η Επιτροπή επιθυμεί ωστόσο να διερευνήσει τρόπους μέσω των οποίων η μεγαλύτερη διαφοροποίηση των προϊόντων μπορεί να συνδυαστεί με ισχυρή προστασία των καταναλωτών και επαρκή χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

3.3. Βελτίωση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών

Η λήψη ενυπόθηκου δανείου αποτελεί σημαντική απόφαση για οποιονδήποτε καταναλωτή. Η Επιτροπή πιστεύει ότι δεν είναι δυνατόν να λειτουργήσει αποτελεσματικά η αγορά εάν δεν προσφέρει εμπιστοσύνη και δυνατότητες στους καταναλωτές, οι οποίες θα τους επιτρέψουν να αναζητήσουν και να επιλέξουν τα καλύτερα προϊόντα ενυπόθηκης πίστης σε σχέση με τις ανάγκες τους, ανεξάρτητα από τον τόπο στον οποίο βρίσκεται ο ενυπόθηκος δανειστής. Για να μπορέσουν να κάνουν την κατάλληλη επιλογή, οι καταναλωτές απαιτούν σαφείς, σωστές, πλήρεις και συγκρίσιμες πληροφορίες για τα διάφορα προϊόντα.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι είναι σημαντικό οι δανειστές ενυπόθηκων προϊόντων να λειτουργούν με υπευθυνότητα, ιδιαίτερα μετά από διεξοδική αξιολόγηση της ικανότητας των δανειζομένων να εξοφλούν τις δόσεις στο πλαίσιο της σχεδιαζόμενης συναλλαγής. Οι δανειστές μπορούν να προβούν στην αξιολόγηση αυτή με πολλούς τρόπους, για παράδειγμα συμβουλευόμενοι κάποια βάση δεδομένων. Οι ανεύθυνη χορήγηση ενυπόθηκων δανείων και η πώληση ακατάλληλων προϊόντων από δανειστές ή ασυνείδητους διαμεσολαβητές μπορεί, όπως φαίνεται από την πρόσφατη κρίση στην αγορά sub-prime, να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ευρύτερη οικονομία.

Οι παροχή χρήσιμων συμβουλών, ιδιαίτερα νομικής φύσεως, αποτελεί σημαντικό στοιχείο ενίσχυσης της εμπιστοσύνης των καταναλωτών. Η παροχή συμβουλών είναι διαφορετική από την ενημέρωση, όπου απλώς γίνεται περιγραφή του προϊόντος. Η Επιτροπή επιθυμεί να προάγει την παροχή υψηλού επιπέδου συμβουλών για τα ενυπόθηκα δάνεια, αναγνωρίζοντας παράλληλα ότι οι καταναλωτές δεν χρειάζονται όλοι το ίδιο επίπεδο συμβουλών.

3.4. Διευκόλυνση της κινητικότητας των καταναλωτών

Η κινητικότητα των καταναλωτών και η τάση τους να αλλάζουν ενυπόθηκους δανειστές μπορούν να επηρεάσουν το επίπεδο του ανταγωνισμού στην αγορά. Η Επιτροπή επιθυμεί να διευκολύνει την κινητικότητα των καταναλωτών, εξασφαλίζοντας ότι οι καταναλωτές που επιθυμούν να αλλάξουν δανειστές δεν παρακωλύονται ή αποθαρρύνονται λόγω της παρουσίας αδικαιολόγητων νομικών ή οικονομικών εμποδίων.

Η διαφάνεια των τιμών, μέσω της παροχής σαφούς και συγκρίσιμης πληροφόρησης, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διευκόλυνση της κινητικότητας των καταναλωτών. Πρωτοβουλίες για τη βελτίωση της ποιότητας και σαφήνειας των πληροφοριών που προηγούνται της συμβατικής δέσμευσης είναι συνεπώς ιδιαίτερα κρίσιμες για να εξασφαλιστεί ότι οι καταναλωτές έχουν πλήρη γνώση όλων των διαφορετικών συνιστωσών του κόστους και των χαρακτηριστικών του προϊόντος. Οι πληροφορίες από μόνες τους δεν μπορούν, ωστόσο, να διευκολύνουν την κινητικότητα των καταναλωτών. Με την αύξηση του κόστους αλλαγής, πρακτικές εξάρτησης (π.χ. που υποχρεώνουν τους καταναλωτές να ανοίξουν λογαριασμό όψεως ή να συνάψουν ασφαλιστήριο συμβόλαιο με την ίδια εταιρεία κατά την αγορά ενυπόθηκου δανείου) δεσμεύουν ουσιαστικά τους καταναλωτές με συγκεκριμένο πάροχο χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, περιορίζοντας με τον τρόπο αυτό την κινητικότητα και εξασθενίζοντας τον ανταγωνισμό. Τέτοιου είδους πρακτικές, που υποχρεώνουν τον καταναλωτή να μεταφέρει τον μισθό του στο λογαριασμό όψεως που συνδέεται με το ενυπόθηκο δάνειο, είναι δυνατόν να έχουν παρόμοιο αποτέλεσμα. Οι πρακτικές αυτές όχι μόνο επηρεάζουν την κινητικότητα των καταναλωτών αλλά μπορούν επίσης να περιορίζουν τον ανταγωνισμό τιμών και προϊόντων στις αγορές για τα προϊόντα που αποτελούν αντικείμενο των συνδεδεμένων πωλήσεων. Παράλληλα, αποθαρρύνουν την είσοδο νέων παρόχων, ιδιαίτερα εκείνων οι οποίοι ειδικεύονται στο εξαρτημένο προϊόν.

4. Επίτευξη των στόχων

Η Επιτροπή πιστεύει ότι χρειάζεται να καταβληθούν προσπάθειες για την επίτευξη των στόχων αυτών ώστε να προκύψει το καταλληλότερο μίγμα πολιτικής.

4.1. Αξιολόγηση της ανάγκης νομοθετικών ρυθμίσεων

Βασιζόμενη στην επισκόπησή της, η Επιτροπή πιστεύει ότι πρέπει να εξεταστούν τα ακόλουθα βασικά ζητήματα: προσυμβατική ενημέρωση· ετήσιο πραγματικό επιτόκιο (ΕΠΕ) ή ετήσια πραγματική επιβάρυνση·υπεύθυνος δανεισμός και πρόωρη αποπληρωμή.

Ενώ από τη γενική εκτίμηση του αντικτύπου που συνοδεύει την παρούσα Λευκή Βίβλο προκύπτει ότι η νομοθετική δράση θα είναι για ορισμένους τομείς η αποτελεσματικότερη επιλογή πολιτικής προκειμένου να επιτευχθούν οι καθορισθέντες στόχοι, η Επιτροπή είναι της άποψης ότι είναι ανάγκη να πραγματοποιηθεί περαιτέρω ανάλυση και διαβουλεύσεις με τους ενδιαφερομένους, πριν από τη διαμόρφωση οριστικής πολιτικής εκτίμησης για το ποια είναι η ακολουθητέα πορεία.

Ειδικότερα, σε εφαρμογή των αρχών της καλύτερης νομοθετικής ρύθμισης, η Επιτροπή θα προβεί σε αυστηρή εκτίμηση του αντικτύπου, συμπεριλαμβανομένης ποσοτικής ανάλυσης κόστους-οφέλους, των διαφόρων επιλογών πολιτικής για όλα τα ζητήματα, ώστε να εξασφαλιστεί ότι το κόστος δεν αντισταθμίζει τα προσδοκώμενα οφέλη. Μέχρις ότου αναληφθεί το διεξοδικό αυτό έργο και ολοκληρωθούν οι περαιτέρω διαβουλεύσεις με τους ενδιαφερομένους, η Επιτροπή θεωρεί ότι θα ήταν πρόωρο να λάβει απόφαση σχετικά με το εάν μια οδηγία θα μπορούσε να προσφέρει την αναγκαία προστιθέμενη αξία.

Πρόωρη αποπληρωμή

Η Επιτροπή θεωρεί την πρόωρη αποπληρωμή ως ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα για την ολοκλήρωση των αγορών ενυπόθηκου δανεισμού στην ΕΕ. Η εκτίμηση του αντικτύπου υπογραμμίζει τις συνέπειες των όρων και προϋποθέσεων πρόωρης αποπληρωμής για τους τέσσερις στόχους της Επιτροπής. Τονίζει επίσης την σημασία της πρόωρης αποπληρωμής για την διαφοροποίηση των προϊόντων, που έχει χαρακτηριστεί βάσει μελετών ως ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία για να υπάρξουν οφέλη από την ολοκλήρωση των αγορών ενυπόθηκης πίστης. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή πιστεύει ότι η επιτυχής αντιμετώπιση του ζητήματος της πρόωρης αποπληρωμής, με πλήρη γνώση της διαφορετικότητας των καθεστώτων πρόωρης αποπληρωμής στα κράτη μέλη, θα καταστήσει δυνατή την άντληση όλων των οφελών από την ολοκλήρωση των ευρωπαϊκών αγορών ενυπόθηκης πίστης.

Η Επιτροπή αναγνωρίζει επίσης την πολιτική ευαισθησία του ζητήματος αυτού και την πολυπλοκότητα της εξεύρεσης κατάλληλου επιπέδου εναρμόνισης (όπως φαίνεται από τις δυσκολίες που προέκυψαν στον τομέα της καταναλωτικής πίστης). Θεωρεί, ωστόσο, ότι φέρει από κοινού με τα κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την ευθύνη να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να επιτρέψει στα ευρωπαϊκά νοικοκυριά να επωφεληθούν από ευρύτερο φάσμα συμβατικών επιλογών όταν συνάπτουν ενυπόθηκα δάνεια. Η Επιτροπή είναι συνεπώς αποφασισμένη να διερευνήσει, ιδιαίτερα μαζί με τα κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σε ποιό βαθμό θα ήταν δυνατόν να επιτευχθεί συναίνεση για ένα κατάλληλο ευρωπαϊκό καθεστώς πρόωρης αποπληρωμής.

Το 2008, η Επιτροπή:

- θα διερευνήσει όλες τις πιθανές στρατηγικές επιλογές στο θέμα της πρόωρης αποπληρωμής;

- θα αξιολογήσει το κόστος και τα οφέλη των διαφόρων πολιτικών επιλογών για την πρόωρη αποπληρωμή (συνέχιση της υφιστάμενης κατάστασης, συμβατικό δικαίωμα ή υποχρεωτική ισχύς του δικαιώματος, επίπεδο αποζημίωσης κ.λπ.).

Βελτίωση της ποιότητας και της συγκρισιμότητας των πληροφοριών

Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα έρευνας καταναλωτών που διενήργησε η Επιτροπή δείχνουν ότι είναι πολύ σημαντικό για τους καταναλωτές να λαμβάνουν προσυμβατικές πληροφορίες σε δομημένη μορφή που να τους επιτρέπουν τη σύγκριση μεταξύ προσφορών. Τα αποτελέσματα αυτά δείχνουν ότι οι πληροφορίες πρέπει να είναι αναλυτικές, να περιέχουν πίνακες και συγκεκριμένα παραδείγματα, να χρησιμοποιούν απλή διατύπωση και να γίνεται όσο το δυνατόν περιορισμένη χρήση τεχνικής φρασεολογίας. Οι πληροφορίες αυτές πρέπει να παρέχονται αρκετά πριν τη σύναψη της σύμβασης.

Παρά το σημαντικό ρόλο που έχει παίξει ο κώδικας δεοντολογίας για τα στεγαστικά δάνεια[10] (ο κώδικας), το επίπεδο και η ποιότητα των πληροφοριών που παρέχονται σήμερα στους καταναλωτές για την ενυπόθηκη πίστη εξακολουθεί να διαφέρει ανάμεσα στα κράτη μέλη. Η Επιτροπή θεωρεί ότι ο κώδικας είναι, αφ' ενός, ελαφρώς παρωχημένος και, αφ' ετέρου, δεν αποτέλεσε πλήρες υποκατάστατο των δεσμευτικών κανόνων. Η προσχώρηση στον κώδικα δεν είναι η καλύτερη δυνατή[11] και λείπουν οι αποτελεσματικοί μηχανισμοί παρακολούθησης και επιβολής, επηρεάζοντας με τον τρόπο αυτό την αξιοπιστία του έναντι των καταναλωτών. Επιπλέον, οι διαφορές στην εφαρμογή του στις διάφορες χώρες, όπως σχετικά με το πότε πρέπει να δίνεται στον καταναλωτή το ευρωπαϊκό τυποποιημένο δελτίο πληροφοριών, έχουν δημιουργήσει δυσκολίες[12].

Το ετήσιο πραγματικό επιτόκιο αποτελεί ένα βασικό στοιχείο της πληροφόρησης που παρέχεται στους καταναλωτές. Η ύπαρξη διαφορετικών μεθόδων υπολογισμού και βάσεων κόστους ενδέχεται να περιορίσει την πραγματική συγκρισιμότητα των διαφόρων προϊόντων, ιδιαίτερα σε διασυνοριακή βάση, και ως εκ τούτου να παραπλανήσει τους καταναλωτές. Η εναρμόνιση των ετήσιων πραγματικών επιτοκίων είναι ουσιώδους σημασίας για να εξασφαλιστούν υψηλά ποιοτικά πρότυπα πληροφόρησης και πραγματική συγκρισιμότητα των διαφόρων προϊόντων ενυπόθηκου δανεισμού για τους καταναλωτές.

Το 2008, η Επιτροπή:

- θα ολοκληρώσει την εκπόνηση ενός αναθεωρημένου Ευρωπαϊκού Τυποποιημένου Δελτίου Πληροφοριών (ΕΤΔΠ) για τα δάνεια κατοικίας, χρησιμοποιώντας στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό τα θετικά αποτελέσματα[13] που επιτεύχθηκαν από την ομάδα εμπειρογνωμόνων την οποία αποτελούσαν εκπρόσωποι των δανειστών και των δανειζομένων που συγκάλεσε η Επιτροπή το 2006, και στηριζόμενη στα αρχικά αποτελέσματα της έρευνας των καταναλωτών που πραγματοποιήθηκε από την Επιτροπή το 2007;

- θα δοκιμάσει ευρύτερα το αναθεωρημένο αυτό ΕΤΔΠ σε καταναλωτές σε όλα τα κράτη μέλη;

- θα εξετάσει σε ποιό βαθμό οι διατάξεις για το ετήσιο πραγματικό επιτόκιο που περιλαμβάνονται στην προτεινόμενη οδηγία για την καταναλωτική πίστη είναι δυνατόν να επεκταθούν και στην ενυπόθηκη πίστη, είτε ως έχουν είτε με τρόπο που να λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες της ενυπόθηκης πίστης;

- θα αξιολογήσει το κόστος και τα οφέλη των διαφόρων επιλογών ακολουθητέας πολιτικής.

Προώθηση της υπευθυνότητας από τους δανειζόμενους και τους δανειστές

Η Επιτροπή εκτιμά ότι, προς όφελος όλων των ενδιαφερομένων πλευρών (καταναλωτές, επενδυτές, μέτοχοι δανειστών, κ.λπ..), οι ενυπόθηκοι δανειστές και διαμεσολαβητές πρέπει να υποχρεούνται να αξιολογούν κατάλληλα, με όλα τα ενδεδειγμένα μέσα, την πιστοληπτική ικανότητα των δανειζομένων προτού τους χορηγήσουν ενυπόθηκο δάνειο. Πρέπει επίσης να εξασφαλιστεί ότι οι ενυπόθηκοι δανειστές δεν υπόκεινται σε διακρίσεις όταν συμβουλεύονται μητρώα δανεισμού σε άλλες χώρες και ότι τα δεδομένα περί δανεισμού κυκλοφορούν ομαλά, σε πλήρη συμμόρφωση με τους κανόνες της ΕΕ περί προστασίας των δεδομένων.

Η Επιτροπή πιστεύει ότι οι ενυπόθηκοι δανειστές πρέπει να παρέχουν ολοκληρωμένες πληροφορίες και επαρκείς εξηγήσεις στους καταναλωτές, έτσι ώστε οι τελευταίοι να είναι σε θέση να επιλέγουν έχοντας στην διάθεσή τους επαρκή στοιχεία, αλλά δεν θα πρέπει να υποχρεώνονται εκ του νόμου να παρέχουν συμβουλές. Μια τέτοια είδους υποχρέωση ενδέχεται να έχει αρνητικό αντίκτυπο στο κόστος των ενυπόθηκων δανείων και να περιορίσει το φάσμα των προϊόντων μεταξύ των οποίων μπορούν να επιλέξουν οι καταναλωτές, εφόσον οι ενυπόθηκοι δανειστές θα παρείχαν φυσικά πληροφορίες για το δικό τους φάσμα προϊόντων. Οι συμβουλές πρέπει να παρέχονται μάλλον, εφόσον ζητηθεί από τους καταναλωτές, από ανεξάρτητους συμβούλους ή από τον δανειστή. Σε κάθε περίπτωση, η παροχή συμβουλών πρέπει να διέπεται από αρχές υψηλού επιπέδου. Στο πλαίσιο αυτό, είναι σημαντικό οι καταναλωτές να μπορούν να έχουν πρόσβαση στην παροχή αντικειμενικών συμβουλών, οι οποίες να βασίζονται στα ατομικά τους χαρακτηριστικά και να είναι ανάλογες με την πολυπλοκότητα των προϊόντων και των σχετικών κινδύνων. Είναι επίσης σημαντικό οι καταναλωτές να παρέχουν πλήρεις και ακριβείς πληροφορίες στον σύμβουλο.

Το 2008, η Επιτροπή:

- θα διαβουλευτεί με όλους τους ενδιαφερόμενους για τον σχεδιασμό υψηλού επιπέδου κανόνων πληροφόρησης;

- θα εξετάσει σε ποιό βαθμό οι διατάξεις για την άνευ διακρίσεων διασυνοριακή πρόσβαση σε μητρώα δανεισμού και η υποχρέωση επεξήγησης που περιλαμβάνεται στην προτεινόμενη οδηγία για την καταναλωτική πίστη μπορούν να επεκταθούν και στην ενυπόθηκη πίστη;

- θα διερευνήσει μέσα για περαιτέρω ενίσχυση του υπεύθυνου δανεισμού, στηριζόμενη στα χρήσιμα διδάγματα από την κρίση της αγοράς sub-prime των ΗΠΑ;

- θα αξιολογήσει το κόστος και τα οφέλη των διαφόρων στρατηγικών επιλογών.

Το 2008 θα δημιουργηθεί ομάδα εμπειρογνωμόνων για τα πιστωτικά ιστορικά .

Η βελτίωση των χρηματοπιστωτικών γνώσεων των καταναλωτών μπορεί επίσης να τους βοηθήσει στην αξιολόγηση των καλύτερων προϊόντων και υπηρεσιών για τις ατομικές τους ανάγκες. Η ανακοίνωση για την χρηματοπιστωτική παιδεία που δημοσιεύεται παράλληλα με την εν λόγω Λευκή Βίβλο τονίζει τη στήριξη της Επιτροπής για την παροχή υψηλού επιπέδου χρηματοπιστωτικής παιδείας στην ΕΕ.

Η Επιτροπή πιστεύει ότι όλα τα θέματα του εφαρμοστέου δικαίου που συνδέονται με τις συμβάσεις ενυπόθηκης πίστης πρέπει να αντιμετωπίζονται εντός του πλαισίου του κανονισμού 'Ρώμη Ι', ο οποίος εγκρίθηκε πρόσφατα συμφωνία από το Συμβουλίου και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Όσον αφορά το εφαρμοστέο δίκαιο για τις εξασφαλίσεις ενυπόθηκου δανείου, η Επιτροπή δεν θεωρεί ότι πρέπει να αποκλίνει από την πάγια αρχή της εφαρμογής τους δικαίου της χώρας στην οποία βρίσκεται το περιουσιακό στοιχείο.

4.2. Εκτίμηση της αξίας των ακινήτων, κτηματολόγια και διαδικασίες κατάσχεσης

Η Επιτροπή εκτιμά ότι τα κράτη μέλη πρέπει να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα των διαδικασιών αναγκαστικής πώλησης και των διαδικασιών καταχώρισης στο κτηματολόγιο. Οι παράγοντες αυτοί αυξάνουν το κόστος των συναλλαγών για τους ενυπόθηκους δανειστές, ενισχύουν την αβεβαιότητα για τους επενδυτές σχετικά με την ποιότητα των υποκείμενων εξασφαλίσεων και ανεβάζουν το κόστος αναχρηματοδότησης, μειώνοντας την αποτελεσματικότητα των υφιστάμενων παρόχων και αποθαρρύνουν την είσοδο νέων παρόχων στην αγορά.

Η Επιτροπή θα δημοσιεύει τακτικά επικαιροποιημένους πίνακες αποτελεσμάτων ( scoreboard ), όπου θα παρουσιάζονται αντικειμενικές πληροφορίες για το κόστος και τη διάρκεια της καταχώρισης στο κτηματολόγιο και των διαδικασιών κατάσχεσης σε όλα τα κράτη μέλη.

Το 2008, η Επιτροπή θα απευθύνει σύσταση , αφού πρώτα προβείς σε κατάλληλη εκτίμηση του αντικτύπου. Πιο συγκεκριμένα, με τη σύσταση αυτή:

- τα κράτη μέλη θα καλούνται να εξασφαλίσουν ότι οι διαδικασίες κατάσχεσης ολοκληρώνονται ενός εύλογου χρονικού διαστήματος και με λογικό κόστος, και ότι τα κτηματολόγιά τους είναι διαθέσιμα online;

- θα ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να προσχωρήσουν στο σχέδιο EULIS[14] το οποίο έχει χρηματοδοτηθεί μέσω του προγράμματος eContent της Επιτροπής;

- θα καλεί τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν περισσότερη διαφάνεια και αξιοπιστία στα κτηματολόγιά τους, ειδικότερα όσον αφορά τις άδηλες επιβαρύνσεις;

- θα καλεί τα κράτη μέλη να διευκολύνουν τη χρήση αλλοδαπών εκθέσεων αποτίμησης και να προαγάγουν την ανάπτυξη και χρήση αξιόπιστων προτύπων αποτίμησης.

4.3. Πολιτική καταπολέμησης των παραβάσεων

Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να εφαρμόζει αυστηρή πολιτική καταπολέμησης των παραβάσεων. Ειδικότερα, το 2008, η Επιτροπή θα εξετάσει εάν:

- ορισμένοι από τους εθνικούς κανόνες που δημιουργούν εμπόδια στην κυκλοφορία των πιστωτικών δεδομένων, ή παρεμποδίζουν την παροχή υπηρεσιών από πιστωτικά γραφεία, συνιστούν παράβαση της Συνθήκης, με την επιφύλαξη των κανόνων της ΕΕ περί προστασίας των δεδομένων;

- η απαγόρευση να συμπεριλαμβάνονται ενυπόθηκα δάνεια άλλων κρατών μελών της ΕΕ στα αποθεματικά κάλυψης για τις καλυμμένες ομολογίες, που υφίστανται προσφάτως σε ορισμένα κράτη μέλη, συμβιβάζεται με την ελεύθερη κυκλοφορία κεφαλαίων και την ελεύθερη παροχή υπηρεσιών.

4.4. Συνέχεια βάσει των πορισμάτων της ομάδας εμπειρογνωμόνων για την ενυπόθηκη χρηματοδότηση

Δεδομένων των δυνατοτήτων αύξησης της αποτελεσματικότητας των αγορών ενυπόθηκης χρηματοδότησης στην ΕΕ, η Επιτροπή σχεδιάζει να συνεχίσει την ανάλυσή της σχετικά με τη φύση, τους λόγους και το εύρος των προβλημάτων που εντοπίστηκαν τόσο από την ομάδα εμπειρογνωμόνων ενυπόθηκης χρηματοδότησης[15] όσο και από την ομάδα εργασίας για την τιτλοποίηση, της ομάδας νομικών ειδικευμένων σε θέματα ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών αγορών[16]. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή θα λάβει υπόψη τις πρόσφατες εξελίξεις των αγορών sub-prime, την πολυπλοκότητα και την οριζόντια διάσταση των εμποδίων που επισημάνθηκαν, καθώς και τις ευρύτερες επιπτώσεις για όλους τους ενδιαφερομένους.

Ειδικότερα, η Επιτροπή θα εξετάσει:

- τις πρακτικές της αγοράς και τα εποπτικά πρότυπα για την διαχείριση του κινδύνου ανεπαρκούς ρευστότητας, που προέρχεται, για παράδειγμα, από τη χρησιμοποίηση βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης για μακροπρόθεσμα ενυπόθηκα δάνεια, ιδιαίτερα σε σχέση με την ικανότητα αντίστασης σε τεταμένες συνθήκες αγοράς;

- τα κίνητρα για τους ενυπόθηκους δανειστές να απομακρύνουν τους κινδύνους από τον ισολογισμό;

- τα εποπτικά πρότυπα και τη διαφάνεια των ανοιγμάτων των τραπεζών σε πράξεις τιτλοποίησης οι οποίες συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με την ενυπόθηκη πίστη;

- κατά πόσο είναι αναγκαία περαιτέρω μέτρα για τη βελτίωση της διαφάνειας από την άποψη του τελικού επενδυτή.

Η Επιτροπή αναμένει ότι η αγορά θα δώσει τις κατάλληλες και ταχείες απαντήσεις στα ζητήματα που εθίγησαν από το Συμβούλιο Οικονομικών και Χρηματοδοτικών Υποθέσεων της 9ης Οκτωβρίου 2007, ιδίως στα θέματα της διαφάνειας και της αποτίμησης πολύπλοκων χρηματοπιστωτικών εργαλείων.

Ανάλογα με τις μελλοντικές εξελίξεις των χρηματοοικονομικών αγορών είναι δυνατόν να εξεταστεί η χρησιμότητα σύστασης ομάδας εμπειρογνωμόνων τιτλοποίησης με σκοπό να αναπτυχθεί η κατάλληλη οριζόντια πολιτική απάντηση στις πολύπλοκες προκλήσεις της τιτλοποίησης.

4.5. Περαιτέρω έρευνα

Όπως ανακοινώθηκε στην Πράσινη Βίβλο για τις λιανικές χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες[17], η Επιτροπή:

- επανεξετάζει τον ρόλο για την ρύθμιση των μη-πιστωτικών ιδρυμάτων στις αγορές ενυπόθηκης πίστης της ΕΕ για να αξιολογήσει την πιθανή ανάγκη κατάλληλης δράσης σε κοινοτικό επίπεδο. Θα πραγματοποιηθεί μελέτη, τα αποτελέσματα της οποίας θα είναι διαθέσιμα το 2008. Η Επιτροπή είναι, κατ’ αρχήν, υπέρ του να επιτρέπεται στα μη πιστωτικά ιδρύματα να ασκούν δραστηριότητες ενυπόθηκου δανεισμού, πλην όμως θεωρεί αναγκαίο να μην υπονομεύονται ο υπεύθυνος δανεισμός, η χρηματοπιστωτική σταθερότητα και η ουσιαστική εποπτεία·

- επανεξετάζει τα εθνικά ρυθμιστικά πλαίσια βάσει των οποίων διατίθενται στην αγορά προϊόντα equity release (ενυπόθηκης προσόδου/αποδέσμευση ακινητοποιημένου κεφαλαίου) για να αξιολογηθεί εάν δικαιολογείται η λήψη μέτρων σε κοινοτικό επίπεδο. Θα πραγματοποιηθεί επίσης μελέτη για τους μηχανισμούς equity release και τα αποτελέσματα θα είναι διαθέσιμα το 2008. Ενώ η Επιτροπή αναγνωρίζει τον δυνητικό οικονομικό ρόλο των equity release (όπως είναι η αντίστροφες υποθήκες – 'reverse mortgages'), γνωρίζει επίσης ότι υφίστανται πιθανοί κίνδυνοι οι οποίοι συνδέονται με τα εν λόγω προϊόντα equity release.

Στην ανακοίνωσή με τίτλο η ενιαία αγορά για την Ευρώπη του 21ου αιώνα, που δημοσιεύθηκε τον Νοέμβριο 2007[18], η Επιτροπή έκανε γνωστή την πρόθεσή της να διερευνήσει δεσμευτικές και άλλου είδους αθέμιτες πρακτικές για τις πιστώσεις, τους λογαριασμούς, τις πληρωμές και τις ασφάλειες, προκειμένου να μετρήσει την επίπτωσή τους στην κινητικότητα. Στόχος της Επιτροπής είναι να αναπτυχθεί μια οριζόντια πρωτοβουλία για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές στο πεδίο των λιανικών χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένης της ενυπόθηκης πίστης.

Επιτοκιακοί περιορισμοί (π.χ. κανόνες κατά της τοκογλυφίας, τα ανώτατα όρια που επιβάλλονται στην απόκλιση των επιτοκίων, η απαγόρευση του ανατοκισμού, κ.λπ..) που ισχύουν σε ορισμένα κράτη μέλη, είναι δυνατόν να εμποδίσουν την διασυνοριακή κίνηση ορισμένων προϊόντων. Οι επιπτώσεις τους στην ποικιλομορφία και τις διασυνοριακές συναλλαγές πρέπει να σταθμιστούν προσεκτικά σε σχέση με το γεγονός ότι ενδέχεται να διαδραματίζουν ένα σημαντικό κοινωνικό ρόλο αλλά και να συμβάλλουν στην προστασία του καταναλωτή και ότι εφαρμόζονται σε περιορισμένο αριθμό κρατών μελών. Με βάση τα στοιχεία αυτά, η Επιτροπή θα δημοσιεύσει το 2010 οριζόντια μελέτη, στην οποία θα γίνεται αξιολόγηση του αντικτύπου των κανόνων αυτών στην ενιαία αγορά, ενόψει των επιδιωκόμενων στόχων.

5. Συμπεράσματα

Η Λευκή Βίβλος προτείνει μια δέσμη αναλογικών μέτρων για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της αποδοτικότητας των αγορών ενυπόθηκης πίστης της ΕΕ που θα είναι προς όφελος όλων των καταναλωτών, των δανειστών και των επενδυτών. Δεδομένης της σημασίας του ενυπόθηκου δανεισμού τόσο για τους πολίτες της ΕΕ όσο και για την οικονομία ευρύτερα, έχει υιοθετηθεί μια προσεκτική προσέγγιση βάσει στοιχείων. Ενώ τα πρόσφατα γεγονότα στις παγκόσμιες αγορές ενυπόθηκου δανεισμού έχουν επιβεβαιώσει την καταλληλότητα της προτεινόμενης προσέγγισης, επισημάνθηκαν επίσης τομείς στους οποίους πρέπει να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες. Η Επιτροπή σκοπεύει να αναλάβει γρήγορα δράση μαζί με τα ενδιαφερόμενα μέρη για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης των διαφόρων επιλογών στρατηγικής.

Οιοδήποτε προτεινόμενο μέτρο, για να είναι αποτελεσματικό, πρέπει να αποδείξει ότι θα δημιουργήσει για τους ενυπόθηκους δανειστές νέες δυνατότητες πρόσβασης σε άλλες αγορές και ευκαιρίες ανάληψης δραστηριοτήτων σε διασυνοριακό επίπεδο. Τα σχεδιαζόμενα μέτρα πρέπει επίσης να αποδείξουν ότι παρέχουν δυνατότητα αποτελεσματικότερης διαδικασίας ενυπόθηκου δανεισμού, με οικονομίες κλίμακας και φάσματος, και άρα με μικρότερο κόστος. Τα αναμενόμενα οφέλη πρέπει να συγκρίνονται με το πιθανό κόστος των μέτρων αυτών.

Από τις μέχρι τώρα προσπάθειες προκύπτει ότι μπορούν να αναμένονται σημαντικά οφέλη από την περαιτέρω δράση σε αρκετά από τα πεδία που επισημάνθηκαν στη Λευκή Βίβλο. Πολλά από τα μέτρα για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και ανταγωνιστικότητας του διασυνοριακού ενυπόθηκου δανεισμού – τόσο στις κύριες όσο και στις δευτερογενείς αγορές – μπορεί επίσης να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη ποικιλία προϊόντων και, δυνητικά, σε χαμηλότερες τιμές για τους καταναλωτές. Η Λευκή Βίβλος επισημαίνει τη σημασία της σωστής ενημέρωσης, της υπεύθυνης χορήγησης και λήψης δανείων και της υψηλής ποιότητας παροχής πληροφοριών για τους καταναλωτές, προκειμένου οι τελευταίοι να είναι σε θέση να αγοράζουν τα προϊόντα τα οποία ανταποκρίνονται καλύτερα στις ανάγκες τους. Οι καταναλωτές πρέπει επίσης να είναι οι τελικοί αποδέκτες των προσπαθειών βελτίωσης της κινητικότητας των καταναλωτών, μέσω αυξημένης διαφάνειας και περιορισμού των πρακτικών εξάρτησης προϊόντων.

Γενικά, οι επενδυτές θα αντιμετωπίζουν χαμηλότερο κίνδυνο όταν επενδύουν σε προϊόντα με ενυπόθηκη εξασφάλιση, μέσω υψηλότερης διαφάνειας της αγοράς, μεγαλύτερης βεβαιότητας ως προς την αξία ανάκτησης της επένδυσής τους και ευρύτερο φάσμα επενδυτικών δυνατοτήτων, ως αποτέλεσμα της μεγαλύτερης ποικιλίας προϊόντων τόσο στις κύριες όσο και στις δευτερογενείς αγορές.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Κυριότερα καθήκοντα ή δραστηριότητες που ανακοινώνονται στη Λευκή Βίβλο

Αναμενόμενα αποτελέσματα | Δράσεις |

2008 | Εκπόνηση εκτίμησης αντικτύπου για την πρόωρη αποπληρωμή, την προσυμβατική ενημέρωση, το ετήσιο πραγματικό επιτόκιο, την πρόσβαση σε μητρώα πιστωτών, την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας και τα πρότυπα σε θέματα παροχής συμβουλών και διαβουλεύσεις με σημαντικούς ενδιαφερόμενους για το θέμα της πρόωρης αποπληρωμής |

2008 | Έρευνα καταναλωτών για το αναθεωρημένο ευρωπαϊκό τυποποιημένο δελτίο πληροφοριών |

2008 | Σύσταση ομάδας εμπειρογνωμόνων για τα πιστωτικά ιστορικά |

2008 | Δημοσίευση μελέτης για το ρόλο και την ρύθμιση των μη-πιστωτικών ιδρυμάτων στις αγορές ενυπόθηκης πίστης της ΕΕ |

2008 | Δημοσίευση μελέτης για το μηχανισμό equity release |

2008 | Πιθανή δημιουργία ομάδας εμπειρογνωμόνων τιτλοποίησης |

2008 | Εξέταση αποκλεισμού ενυπόθηκων δανείων άλλων χωρών της ΕΕ στα αποθεματικά κάλυψης που προορίζονται για τις καλυμμένες ομολογίες και άλλα θέματα λειτουργίας των ενυπόθηκων αγορών από την άποψη της ελεύθερης κυκλοφορίας των κεφαλαίων την οποία εγγυάται η συνθήκη της ΕΚ |

2008 | Δημοσίευση μελέτης για τη διερεύνηση δεσμευτικών και άλλου είδους αθέμιτων πρακτικών για τις πιστώσεις, τους λογαριασμούς, τις πληρωμές και τις ασφάλειες |

2008 | Παρουσίαση σύστασης για την καταχώρηση στα κτηματολόγια, τις κατασχέσεις και την αποτίμηση ακίνητης περιουσίας |

2008-2009 | Δημοσίευση πινάκων αποτελεσμάτων σχετικά με το κόστος και τη διάρκεια της καταχώρησης στα μητρώα και των διαδικασιών κατάσχεσης |

2010 | Δημοσίευση μελέτης για την αξιολόγηση της ανάγκης και την αιτιολόγηση των επιτοκιακών περιορισμών (π.χ. κανόνες κατά της τοκογλυφίας, κανόνες για τις αποκλίσεις μεταξύ των επιτοκίων και για τον ανατοκισμό) σε σχέση με την επίπτωσή τους στην ενιαία αγορά |

[1] HYPOSTAT 2005: A review of Europe's Mortgage and Housing Markets (Επισκόπηση των ευρωπαϊκών αγορών ενυπόθηκης πίστης και κατοικίας) , European Mortgage Federation, Νοέμβριος2006, σ. 140.

[2] Η επισκόπηση καλύπτει δάνεια εξασφαλισμένα με υποθήκη ή με άλλη συγκρίσιμη εξασφάλιση, καθώς και δάνεια για την αγορά ακίνητης περιουσίας.

[3] Για περισσότερες πληροφορίες βλέπε την εκτίμηση του αντίκτυπου.

[4] COM(2007) 724 της 20.11.2007 και SEC(2007) 1520 της 20.11.2007. Βλέπε επίσης COM(2005) 629 της 1.12.2005; COM(2007) 33 της 31.1.2007; SEC(2007) 106 της 31.1.2007 και COM(2007) 226 της 30.4.2007.

[5] The Costs and Benefits of Integration of EU Mortgage Markets , London Economics, Αύγουστος 2005, σ. 5.

[6] Βλ. υποσημείωση 5, σ. 5.

[7] Study on the Financial Integration of European Mortgage Markets , Mercer Oliver Wyman and the European Mortgage Federation, Οκτώβριος 2003, σ. 77–78.

[8] Βλ. υποσημείωση 5, σ. 6.

[9] Βλ.. υποσημείωση 7, σ. 78.

[10] European Agreement on a Voluntary Code of Conduct on Pre-contractual Information for Home Loans , ( Ευρωπαϊκή Συμφωνία σχετικά με έναν εθελοντικό κώδικα δεοντολογίας για τα στεγαστικά δάνεια), 5.3.2001.

[11] Βλέπε για παράδειγμα: European Agreement on a Voluntary Code of Conduct on Pre-contractual Information for Home Loans: Second Progress Report on Implementation in the European Union , European Banking Industry Committee, 13.12.2005, όπου επιβεβαιώνεται ότι μολονότι η προσχώρηση στον κώδικα και η εφαρμογή του πλησίαζε σε ορισμένες αγορές το 100%, σε άλλες αγορές η κατάσταση ήταν λιγότερο ικανοποιητική, και Monitoring the Update and Effectiveness of the Voluntary Code of Conduct on Pre-Contractual Information for Home Loans , Institute for Financial Services 17.6.2003.

[12] Mortgage Industry and Consumer Dialogue Final Report , 20.12.2006.

[13] Κυρίως, όσον αφορά την προειδοποίηση για τους αναλαμβανόμενους κινδύνους και τα δάνεια σε συνάλλαγμα.

[14] European Land Information Service (EULIS), στην οποία συμμετέχουν επί του παρόντος δέκα μέλη, έχει ως στόχο να παρέχει εύκολη διασυνοριακή πρόσβαση μέσω του διαδικτύου σε πληροφορίες σχετικά με την έγγεια ιδιοκτησία, την ιδιοκτησία ακινήτων και τα περί αυτών δικαιώματα (www.eulis.org).

[15] Report of the Mortgage Funding Expert Group , 22.12.2006.

[16] Legal Obstacles to cross-border securitisation in the EU , European Financial Markets Lawyers Group, Working Group on Securitisation, 7.5.2007.

[17] COM(2007) 226 της 30.4.2007.

[18] COM(2007) 724 της 20.11.2007 και SEC(2007) 1520 της 20.11.2007.