Ειδικό πρόγραμμα «Ποινική δικαιοσύνη» (2007-13)

ΠΡΑΞΗ

Απόφαση 2007/126/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 12ης Φεβρουαρίου 2007, για τη θέσπιση, κατά την περίοδο 2007-2013, του ειδικού προγράμματος «Ποινική δικαιοσύνη», ως μέρος του γενικού προγράμματος «Θεμελιώδη δικαιώματα και δικαιοσύνη».

ΣΥΝΟΨΗ

Η παρούσα απόφαση θεσπίζει το ειδικό πρόγραμμα «Ποινική δικαιοσύνη». Το πρόγραμμα αυτό είναι ένα από τα πέντε ειδικά προγράμματα τα οποία αποτελούν το γενικό πρόγραμμα «Θεμελιώδη δικαιώματα και δικαιοσύνη», που εκπονήθηκε με σκοπό τη δημιουργία ενός χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).

Το πρόγραμμα «Ποινική δικαιοσύνη» καλύπτει την περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2007 έως την 31η Δεκεμβρίου 2013.

Γενικοί στόχοι

Το πρόγραμμα «Ποινική δικαιοσύνη» αποβλέπει στη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού δικαστικού χώρου. Επιδιώκει τέσσερις γενικούς στόχους:

• την προαγωγή της δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις·
• την προσέγγιση των δικαστικών συστημάτων των χωρών της ΕΕ μεταξύ τους, καθώς και μεταξύ αυτών και εκείνου της ΕΕ·
• τη βελτίωση των επαφών και της ανταλλαγής πληροφοριών και καλών πρακτικών μεταξύ των δικαστικών και διοικητικών αρχών καθώς και των νομικών επαγγελμάτων και την προαγωγή της κατάρτισης των επαγγελματιών του δικαίου·
• την περαιτέρω αύξηση της εμπιστοσύνης μεταξύ των δικαστικών αρχών.

Ειδικοί στόχοι

Ειδικότερα, το πρόγραμμα «Ποινική δικαιοσύνη» επιδιώκει την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των ποινικών δικαστηρίων, με σκοπό:

• την προαγωγή της αμοιβαίας αναγνώρισης των δικαστικών αποφάσεων·
• την προσέγγιση των δικαστικών συστημάτων των χωρών της ΕΕ στον τομέα του ποινικού δικαίου, ιδιαίτερα όσον αφορά τις υποθέσεις μεγάλης διασυνοριακής εγκληματικότητας·
• τον καθορισμό ελάχιστων κανόνων όσον αφορά την ποινική δικονομία·
• την αποφυγή των συγκρούσεων αρμοδιότητας·
• τη βελτίωση των ανταλλαγών πληροφοριών, για παράδειγμα χάρη σε ένα ηλεκτρονικό σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με τα ποινικά μητρώα·
• την προαγωγή της προστασίας των προσώπων που εμπλέκονται στις ποινικές διαδικασίες και της βοήθειας στα θύματα·
• την εντατικοποίηση της συνεργασίας των χωρών της ΕΕ με τον οργανισμό Eurojust·
• την ενθάρρυνση των μέτρων κοινωνικής επανένταξης των εγκληματιών.

Το πρόγραμμα αποβλέπει επίσης να επιτύχει τους ακόλουθους ειδικούς στόχους:

• τη βελτίωση της αμοιβαίας γνώσης του δικαίου και των δικαστικών συστημάτων των χωρών της ΕΕ και την ενθάρρυνση των δικτύων, της συνεργασίας και της ανταλλαγής πληροφοριών και πρακτικών·
• τη φροντίδα για την καλή εφαρμογή και για την αξιολόγηση των ενεργειών της ΕΕ στους τομείς της δικαστικής συνεργασίας στον τομέα του ποινικού δικαίου·
• την καλύτερη πληροφόρηση του κοινού σχετικά με το δίκαιο των χωρών της ΕΕ και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη·
• την προαγωγή της κατάρτισης των επαγγελματιών του δικαστικού τομέα στο ευρωπαϊκό δίκαιο·
• τη βελτίωση της αμοιβαίας κατανόησης μεταξύ των χωρών της ΕΕ με σκοπό να καθιερωθούν οι βάσεις αμοιβαίας εμπιστοσύνης·
• την καθιέρωση ενός ηλεκτρονικού συστήματος ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με τα ποινικά μητρώα και την εξέταση της δυνατότητας καθιέρωσης άλλων τύπων ανταλλαγής πληροφοριών.

Επιλέξιμες ενέργειες

Το πρόγραμμα «Ποινική δικαιοσύνη» υποστηρίζει διάφορες πρωτοβουλίες μεταξύ των οποίων:

• τις ενέργειες που διεξάγονται από την Επιτροπή, όπως οι εργασίες έρευνας, η εφαρμογή ειδικών σχεδίων, η εκπόνηση δεικτών και μεθοδολογιών, η ανάπτυξη δικτύων εθνικών εμπειρογνωμόνων ή ακόμη η διάδοση πληροφοριών·
• τα διακρατικά σχέδια που υποβάλλονται από περισσότερες της μίας χώρες της ΕΕ που συνεργάζονται (δύο χώρες της ΕΕ τουλάχιστον ή τουλάχιστον μία χώρα της ΕΕ και μία υπό προσχώρηση ή μία υποψήφια χώρα)·
• τις δραστηριότητες των μη κυβερνητικών οργανώσεων (ΜΚΟ) ή άλλων φορέων που επιδιώκουν στόχους γενικού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος·
• τη χρηματοδότηση των δαπανών του ευρωπαϊκού δικτύου δικαστικής κατάρτισης, το οποίο μπορεί να λάβει επιδότηση λειτουργίας στο πλαίσιο του παρόντος προγράμματος·
• τα κρατικά σχέδια των χωρών της ΕΕ, ατομικά, τα οποία μπορούν να υποστηριχθούν μέσω του παρόντος προγράμματος υπό ορισμένες προϋποθέσεις.

Στόχος και παράγοντες

Το παρόν πρόγραμμα απευθύνεται ιδιαίτερα στους παράγοντες του δικαστικού τομέα, στις εθνικές αρχές και στους πολίτες της Ένωσης γενικά.

Στο πρόγραμμα μπορούν να συμμετάσχουν οργανισμοί τόσο δημόσιοι όσο και ιδιωτικοί, συμπεριλαμβανομένων των επαγγελματιών, των πανεπιστημίων, των κέντρων έρευνας και κατάρτισης, των ασκούντων νομικά επαγγέλματα, των ΜΚΟ και τέλος των κερδοσκοπικών οργανώσεων, όμως υπό την επιφύλαξη ορισμένων προϋποθέσεων.

Οι χώρες εκτός ΕΕ και οι διεθνείς οργανώσεις δεν μπορούν να συμμετάσχουν σε διακρατικά σχέδια παρά μόνον ως εταίροι.

Τύποι χρηματοδότησης της ΕΕ

Υπάρχουν δύο τύποι χρηματοδότησης της ΕΕ βάσει του προγράμματος, που περιλαμβάνουν:

• επιδοτήσεις: χορηγούνται κατά κανόνα κατόπιν προσκλήσεων υποβολής προτάσεων και λαμβάνουν τη μορφή επιδοτήσεων λειτουργίας ή επιδοτήσεων δράσης. Το ετήσιο πρόγραμμα εργασίας διευκρινίζει το ελάχιστο ποσοστό ετήσιων δαπανών που προορίζεται για επιδοτήσεις, το οποίο ανέρχεται τουλάχιστον σε 65 %. Διευκρινίζει επίσης το μέγιστο ποσοστό συγχρηματοδότησης των σχεδίων·
• δημόσιες συμβάσεις προβλέπονται για συνοδευτικά μέτρα όπως η αγορά αγαθών και υπηρεσιών, κυρίως οι δαπάνες πληροφόρησης και επικοινωνίας, η εφαρμογή και η παρακολούθηση των σχεδίων, των πολιτικών, των προγραμμάτων και της νομοθεσίας.

Μέτρα εφαρμογής

Η Επιτροπή παρέχει οικονομική υποστήριξη σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό που ισχύει για τον γενικό προϋπολογισμό της ΕΕ.

Επιπλέον εγκρίνει ένα ετήσιο πρόγραμμα εργασίας στο οποίο καθορίζονται οι ειδικοί στόχοι, οι θεματικές προτεραιότητες, καθώς και τα συνοδευτικά μέτρα που χρηματοδοτούνται μέσω των δημόσιων συμβάσεων.

Για την αξιολόγηση και τη χορήγηση επιδοτήσεων λαμβάνονται υπόψη διάφορα κριτήρια, μεταξύ των οποίων:

• η συμφωνία προς το ετήσιο πρόγραμμα εργασίας, τους τέσσερις γενικούς στόχους, τους ειδικούς στόχους και τις αποδεκτές ενέργειες·
• η ποιότητα της δράσης·
• το ζητούμενο ποσό συγχρηματοδότησης της ΕΕ·
• η σχέση μεταξύ των αναμενόμενων αποτελεσμάτων και των γενικών και ειδικών στόχων, καθώς και των αποδεκτών ενεργειών.

Η χορήγηση επιδοτήσεων λειτουργίας στις ενέργειες που διεξάγονται από τις ΜΚΟ ή από το ευρωπαϊκό δίκτυο δικαστικής κατάρτισης υπόκειται επίσης σε ορισμένα κριτήρια.

Συμπληρωματικότητα με άλλα προγράμματα

Είναι επιθυμητή η δημιουργία συνέργειας με άλλα προγράμματα, μεταξύ των οποίων:

• το ειδικό πρόγραμμα «Αστική δικαιοσύνη», το οποίο υπάγεται, όπως ακριβώς και το πρόγραμμα «Ποινική δικαιοσύνη», στο γενικό πρόγραμμα «Θεμελιώδη δικαιώματα και δικαιοσύνη»·
• το γενικό πρόγραμμα «Ασφάλεια και προστασία των ελευθεριών»·
• το γενικό πρόγραμμα «Αλληλεγγύη και διαχείριση των μεταναστευτικών ροών»·
• το στατιστικό πρόγραμμα της ΕΕ.

Παρακολούθηση και αξιολόγηση

Για να μπορεί η Επιτροπή να πραγματοποιεί την παρακολούθηση των χρηματοδοτούμενων ενεργειών, ο δικαιούχος της βοήθειας πρέπει:

• να υποβάλει τεχνικές και οικονομικές εκθέσεις σχετικά με την κατάσταση προόδου των εργασιών, καθώς και μια τελική έκθεση, εντός τριών μηνών από την υλοποίηση της χρηματοδοτηθείσας ενέργειας·
• να διατηρεί και να θέτει στη διάθεση της Επιτροπής δικαιολογητικά των δαπανών επί πέντε έτη μετά την τελευταία καταβολή πληρωμής σχετικά με την ενέργεια που υλοποιήθηκε.

Η Επιτροπή από πλευράς της πρέπει:

• να προβαίνει σε παρακολούθηση και οικονομικό έλεγχο των ενεργειών που απορρέουν από το εν λόγω πρόγραμμα, συγκεκριμένα μέσω επιτόπιων ελέγχων. Το Ελεγκτικό Συνέδριο μπορεί επίσης να πραγματοποιεί λογιστικούς ελέγχους, έτσι ώστε να διαπιστώνει τη σωστή εκτέλεση των δαπανών·
• να επαγρυπνεί ώστε να προσαρμόζονται κατάλληλα ο όγκος της βοήθειας, οι προϋποθέσεις χορήγησής της και το χρονοδιάγραμμα·
• να φροντίζει ώστε να λαμβάνεται κάθε απαραίτητο μέτρο για την επαλήθευση της ορθής διεξαγωγής των ενεργειών.

Η Επιτροπή εφαρμόζει προληπτικά μέτρα κατά της απάτης, της διαφθοράς και κάθε άλλης παράνομης δραστηριότητας. Πραγματοποιεί ελέγχους, ανακτά ποσά που καταβλήθηκαν αχρεωστήτως και τέλος επιβάλλει ποινές σε περίπτωση παρατυπιών.

Η Επιτροπή ελέγχει και αξιολογεί το πρόγραμμα τακτικά, με ανεξάρτητο τρόπο και μέσω εξωτερικών ελέγχων. Δημοσιεύει ετησίως κατάλογο των δράσεων που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του προγράμματος.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 18.05.2011