INTERREG III (2000-2006)

Η κοινοτική πρωτοβουλία INTERREG III (2000-2006) αποσκοπεί στην ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕE). Η διασυνοριακή, διακρατική και διαπεριφερειακή συνεργασία ενθαρρύνει την ενοποίηση και την ισόρροπη και αρμονική ανάπτυξη του ευρωπαϊκού εδάφους.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής στα κράτη μέλη της 28ης Απριλίου 2000 σχετικά με τη θέσπιση γενικών κατευθύνσεων για μια κοινοτική πρωτοβουλία που αφορά τη διευρωπαϊκή συνεργασία με σκοπό την ενθάρρυνση της αρμονικής και ισόρροπης ανάπτυξης του ευρωπαϊκού εδάφους - INTERREG III [Επίσημη Εφημερίδα C 143, 23.05.2000].

ΣΥΝΟΨΗ

Σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις για τα διαρθρωτικά ταμεία για την περίοδο 2000-2006, το πρόγραμμα INTERREG (που ξεκίνησε το 1990) διατηρείται. Η τρίτη φάση αυτής της κοινοτικής πρωτοβουλίας έρχεται μετά από τα προηγούμενα προγράμματα INTERREG I (1991-1993) και INTERREG II (1994-1999).

Στόχος

Οι στόχοι του INTERREG είναι:

• η ανάπτυξη της διασυνοριακής συνεργασίας·
• η χορήγηση ενίσχυσης στις περιφέρειες που βρίσκονται κατά μήκος των εσωτερικών και εξωτερικών συνόρων της ΕΕ για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που απορρέουν από την απομόνωσή τους.

Για την περίοδο 2000-2006, το πρόγραμμα INTERREG III αποσκοπεί επίσης στη στήριξη για τη διαπεριφερειακή και διακρατική συνεργασία.

Αρχές

Η συνεργασία στο πλαίσιο του INTERREG III διέπεται από τις παρακάτω αρχές:

• προγραμματισμός : οι περιφέρειες ή τα εδάφη που επιθυμούν να συνεργαστούν υποβάλλουν στην Επιτροπή ένα πρόγραμμα κοινοτικής πρωτοβουλίας (ΠΚΠ). Το έγγραφο αυτό καθορίζει την κοινή στρατηγική τους για την ανάπτυξη και υπογραμμίζει την προστιθέμενη αξία των προβλεπόμενων παρεμβάσεων·
• εταιρική σχέση: καθιερώνεται μεταξύ των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών και των κοινωνικοοικονομικών εταίρων. Ευνοεί την "εκ των κάτω προς τα άνω" (bottom up) ανάπτυξη.

ΣΚΕΛΗ ΤΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ

Τρία σκέλη παρέμβασης επιτρέπουν την εφαρμογή του INTERREG III:

• Σκέλος A: διασυνοριακή συνεργασία·
• Σκέλος B: διακρατική συνεργασία·
• Σκέλος Γ: διαπεριφερειακή συνεργασία.

Σκέλος A: διασυνοριακή συνεργασία

Η διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ όμορων εδαφών αποσκοπεί στην ανάπτυξη των οικονομικών και κοινοτικών διασυνοριακών πόλων και κοινών στρατηγικών για την χωροταξική ανάπτυξη.

Για το σκέλος Α, οι κατά προτεραιότητα τομείς δράσης είναι οι ακόλουθοι:

• η προώθηση της διασυνοριακής αστικής, αγροτικής και παράκτιας ανάπτυξης·
• η ανάπτυξη του επιχειρηματικού πνεύματος και των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ), του τουρισμού και των τοπικών πρωτοβουλιών για την ανάπτυξη και την απασχόληση·
• η δημιουργία ενοποιημένης αγοράς εργασίας και η κοινωνική ένταξη·
• η συνεργασία στους τομείς της έρευνας, της τεχνολογικής ανάπτυξης, της εκπαίδευσης, των πολιτιστικών δραστηριοτήτων, των επικοινωνιών, της υγείας και της πολιτικής προστασίας·
• η προστασία του περιβάλλοντος, ενεργειακή απόδοση και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας·
• η βασική υποδομή με διασυνοριακή διάσταση·
• οι συνεργασίες στο νομικό και διοικητικό τομέα·
• η συνεργασία μεταξύ πολιτών και θεσμών·
• η τεχνική βοήθεια.

Σκέλος B: διακρατική συνεργασία

Η διακρατική συνεργασία μεταξύ εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών αποσκοπεί στην προώθηση υψηλότερου βαθμού χωροταξικής ενοποίησης σε μεγάλα συγκροτήματα ευρωπαϊκών περιφερειών. Έχει ως στόχο να πετύχει αειφόρο, αρμονική και ισόρροπη ανάπτυξη στην Κοινότητα καθώς και ικανοποιητικότερη χωροταξική ενοποίηση με τις υποψήφιες και άλλες γειτονικές χώρες.

Ενθαρρύνεται ιδιαίτερα η συνεργασία στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ και μεταξύ ομάδων περιφερειών που παρουσιάζουν κοινά μειονεκτήματα (νησιωτικές και θαλάσσιες περιοχές). Στην περίπτωση των ιδιαίτερα απομακρυσμένων περιφερειών (es de en fr), ο επιδιωκόμενος στόχος είναι η καλύτερη οικονομική ενοποίηση μεταξύ τους, με τα κράτη μέλη και με τις γειτονικές τρίτες χώρες.

Οι τομείς συνεργασίας για το σκέλος Β είναι οι ακόλουθοι:

• στρατηγικές χωροταξικής ανάπτυξης·
• η ανάπτυξη αποτελεσματικών και βιώσιμων συστημάτων μεταφορών και βελτιωμένη πρόσβαση στην κοινωνία των πληροφοριών·
• η προώθηση του περιβάλλοντος, η ορθή διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς και των φυσικών πόρων, ιδίως των υδάτινων·
• η τεχνική βοήθεια για τη δημιουργία υπερεθνικών εταιρικών σχέσεων.

Σκέλος Γ: διαπεριφερειακή συνεργασία

Η διαπεριφερειακή συνεργασία έχει ως στόχο τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των πολιτικών και των μέσων περιφερειακής ανάπτυξης και συνοχής, μέσω της δικτύωσης των μειονεκτικών περιφερειών ή των περιφερειών που πλήττονται από την παρακμή της βιομηχανίας. Οι κατά προτεραιότητα τομείς συνεργασίας αποτελούν αντικείμενο μιας ιδιαίτερης ανακοίνωσης.

Επιλεξιμότητα

Οι περιοχές που είναι επιλέξιμες για τη διασυνοριακή συνεργασία (σκέλος A) ανήκουν όλες στο διοικητικό επίπεδο NUTS III (es de en fr). Το ίδιο ισχύει για ορισμένες παράκτιες περιοχές. Πρόκειται για:

• όλες τις περιοχές κατά μήκος των εσωτερικών και εξωτερικών χερσαίων συνόρων της Κοινότητας καθώς επίσης και κάποιων θαλάσσιων περιοχών·
• τις περιοχές που γειτνιάζουν ή που περιβάλλονται από τις εν λόγω επιλέξιμες περιοχές.

Το σύνολο της ΕΕ καθώς και οι γειτονικές περιφέρειες είναι επιλέξιμες για τη διακρατική συνεργασία (σκέλος Β). Οι επιλέξιμες περιοχές περιλαμβάνουν 13 ομάδες περιφερειών: Δυτική Μεσόγειος, Άλπεις, Νοτιοδυτική Ευρώπη, Βορειοδυτική Ευρώπη, Βόρεια Θάλασσα, Βαλτική Θάλασσα, Βόρεια Περιφέρεια, Κεντρική Ευρώπη, Αδριατική, Δούναβης και Νοτιοανατολική Ευρώπη, «Archimed», ατλαντικό τόξο, ιδιαίτερα απομακρυσμένες περιφέρειες.

Όλη η επικράτεια της Κοινότητας είναι επιλέξιμη για το σκέλος Γ.

Αρμόδιες αρχές

Οι αρμόδιες αρχές στον τομέα του προγραμματισμού είναι:

• οι περιφερειακές ή τοπικές αρχές σε εταιρική σχέση με τις εθνικές κεντρικές αρχές (σκέλος A)·
• οι εθνικές αρχές σε στενή συνεργασία με τις περιφερειακές ή τοπικές αρχές που βρίσκονται στο γεωγραφικό χώρο διακρατικής συνεργασίας (σκέλος B)·
• οι εθνικές αρχές (σκέλος Γ).

Συντονισμός με άλλα κοινοτικά μέσα

Τα εφαρμοζόμενα προγράμματα πρέπει να είναι συμπληρωματικά των μέτρων που αναπτύσσονται στο πλαίσιο των στόχων 1, 2 και 3 των διαρθρωτικών ταμείων. Επίσης πρέπει να συντονίζονται με τα μέσα της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ (PHARE, TACIS, MEDA).

Προϋπολογισμός και τεχνική βοήθεια

Κατά τη διάρκεια της περιόδου 2000-2006, ο συνολικός προϋπολογισμός του INTERREG III ανέρχεται σε 4,875 δισεκατομμύρια ευρώ που επιβαρύνουν αποκλειστικά το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ). Το πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από τα κράτη μέλη και την Επιτροπή. Η συμβολή του ΕΤΠΑ ανέρχεται κατ΄ανώτατο όριο σε 75% του συνολικού κόστους στις περιφέρειες του στόχου 1 και σε 50% στις άλλες επιλέξιμες περιφέρειες.

Τα κράτη μέλη πρέπει να αφιερώσουν, ενδεικτικά, τουλάχιστον το 50% του συνόλου των κονδυλίων τους στη διασυνοριακή συνεργασία (σκέλος A). Το σκέλος Α θα λάβει μεταξύ 50% και 80% του συνολικού προϋπολογισμού του INTERREG III, το σκέλος Β μεταξύ 14% και 44% και το σκέλος Γ 6% του συνόλου.

Ο συνολικός προϋπολογισμός για τα μέτρα τεχνικής βοήθειας στο πλαίσιο κάθε προγράμματος αντιπροσωπεύει κατ΄ανώτατο όριο 5% της συνολικής συνδρομής του ΕΤΠΑ. Τα μέτρα τεχνικής βοήθειας αφορούν ιδίως τη δημιουργία και την ανάπτυξη κοινών δομών διαχείρισης.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Ανακοίνωση της Επιτροπής στα κράτη μέλη της 2ας Σεπτεμβρίου 2004 που θεσπίζει τις κατευθυντήριες γραμμές για μία κοινοτική πρωτοβουλία η οποία αφορά τη διευρωπαϊκή συνεργασία και έχει ως στόχο να ενθαρρύνει την αρμονική και ισόρροπη ανάπτυξη του ευρωπαϊκού εδάφους - INTERREG III [Επίσημη Εφημερίδα C 226, 10.09.2004].

Ανακοίνωση της Επιτροπής με αντικείμενο την τροποποίηση των κατευθυντηρίων γραμμών για κοινοτική πρωτοβουλία σχετικά με τη σχεδιαζόμενη διευρωπαϊκή συνεργασία για την ενθάρρυνση της αρμονικής και ισόρροπης ανάπτυξης στο ευρωπαϊκό έδαφος - INTERREG III [Επίσημη Εφημερίδα C 239, 25.8.2001].

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο «Η διευρυμένη Ευρώπη - Γειτνίαση: ένα νέο πλαίσιο για τις σχέσεις με τους γείτονές μας από την Ανατολή και το Νότο [COM(2003) 104 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Ένα από τα βασικά στοιχεία αυτής της ανακοίνωσης για τη γειτνίαση είναι η δημιουργία ενός ειδικού μέσου που θα ενθαρρύνει τη διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ των περιφερειών της ΕΕ και των εξωτερικών περιφερειών.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 24.11.2005