Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 851/2004 για την ίδρυση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ;

• Ο κανονισμός ιδρύει το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC).
• Καθορίζει την αποστολή, τη δομή, τους φορείς και τις εργασιακές ρυθμίσεις του ECDC.
• Το 2022, η ισχύς της εντολής του ECDC παρατάθηκε ώστε να μπορέσει να παράσχει την απαιτούμενη επιστημονική εμπειρογνωμοσύνη και να στηρίξει μέτρα ετοιμότητας και καταπολέμησης σοβαρών διασυνοριακών απειλών για την υγεία στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Αποστολή και καθήκοντα

Αποστολή του ECDC είναι ο εντοπισμός, η αποτίμηση και η δημοσιοποίηση τρεχόντων και αναδυόμενων κινδύνων για την ανθρώπινη υγεία από μεταδοτικές νόσους, καθώς και η διατύπωση συστάσεων ως απάντηση, σε επίπεδο ΕΕ, σε εθνικό επίπεδο, αλλά και σε περιφερειακό επίπεδο, εφόσον είναι αναγκαίο.

Για την επίτευξη των εν λόγω στόχων, το ECDC:

• αναζητεί, συλλέγει, συμπιλεί, αξιολογεί και διαδίδει τα σχετικά επιστημονικά και τεχνικά στοιχεία·
• παρέχει αναλύσεις, επιστημονικές συμβουλές, γνωμοδοτήσεις και υποστήριξη σε δράσεις της ΕΕ και των κρατών μελών της ΕΕ αναφορικά με διασυνοριακές απειλές κατά της υγείας, μεταξύ άλλων:
  • αναλύσεις κινδύνου,
  • ανάλυση επιδημιολογικών πληροφοριών,
  • επιδημιολογική μοντελοποίηση,
  • πρόβλεψη και πρόγνωση,
  • συστάσεις για μέτρα πρόληψης και ελέγχου των απειλών μεταδοτικών νόσων και άλλων ειδικών ζητημάτων υγείας,
  • συνεισφορές στον καθορισμό ερευνητικών προτεραιοτήτων, και
  • επιστημονική και τεχνική υποστήριξη, συμπεριλαμβανομένης της κατάρτισης και άλλων δραστηριοτήτων στο πλαίσιο της αποστολής του.
• συντονίζει το ευρωπαϊκό δίκτυο των φορέων που δραστηριοποιούνται στους τομείς που καλύπτονται από την αποστολή του ECDC·
• ανταλλάσσει πληροφορίες, εμπειρίες και βέλτιστες πρακτικές·
• παρακολουθεί την ικανότητα των συστημάτων υγείας που σχετίζονται με τη διαχείριση των απειλών από μεταδοτικές νόσους και άλλων ειδικών ζητημάτων υγείας·
• διευκολύνει την ανάπτυξη και υλοποίηση πρωτοβουλιών, που χρηματοδοτούνται από σχετικά χρηματοδοτικά προγράμματα και μέσα της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής συνδυασμένων πρωτοβουλιών·
• παρέχει κατευθυντήριες γραμμές για την αντιμετώπιση και τη διαχείριση περιπτώσεων μεταδοτικών νόσων και άλλων ειδικών ζητημάτων υγείας που σχετίζονται με τη δημόσια υγεία·
• υποστηρίζει την αντιμετώπιση επιδημιών και επιδημικών εξάρσεων στα κράτη μέλη και σε τρίτες χώρες ώστε να συμπληρώνει άλλα μέσα της ΕΕ για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, ιδίως τον Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας της ΕΕ·
• συμβάλλει στην ενίσχυση των ικανοτήτων ετοιμότητας σύμφωνα με τους διεθνείς υγειονομικούς κανονισμούς σε τρίτες χώρες, ιδίως σε χώρες εταίρους της ΕΕ·
• παρέχει, κατόπιν αιτήματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ή της Επιτροπής Υγειονομικής Ασφάλειας (HSC), τεκμηριωμένη πληροφόρηση στο κοινό σχετικά με τις μεταδοτικές νόσους, τις απειλές που συνιστούν για την υγεία και τα σχετικά μέτρα πρόληψης και ελέγχου.

Υποχρεώσεις κρατών μελών

Τα κράτη μέλη πρέπει άμεσα να:

• κοινοποιούν στο ECDC, σύμφωνα με τους συμφωνηθέντες κανόνες, στοιχεία για την επιτήρηση των μεταδοτικών νόσων και άλλων ειδικών ζητημάτων υγείας, καθώς και διαθέσιμα επιστημονικά και τεχνικά δεδομένα και πληροφορίες σχετικά με την αποστολή του ECDC·
• ειδοποιούν το ECDC για τυχόν σοβαρές διασυνοριακές απειλές για την υγεία, αμέσως μόλις εντοπιστούν, μέσω του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης και αντίδρασης, και να ενημερώνουν σχετικά με τα μέτρα αντιμετώπισης που έχουν ληφθεί·
• εντοπίζουν αναγνωρισμένους αρμόδιους φορείς και εμπειρογνώμονες στη δημόσια υγεία, οι οποίοι θα μπορούσαν να παράσχουν τη στήριξή τους στην ΕΕ για την αντιμετώπιση των απειλών για την υγεία.

Ειδικά δίκτυα και δραστηριότητες δικτύωσης

Το ECDC:

• υποστηρίζει δραστηριότητες δικτύωσης παρέχοντας υπηρεσίες συντονισμού και τεχνική και επιστημονική εμπειρογνωμοσύνη στην Επιτροπή και τα κράτη μέλη, καθώς και μέσω της λειτουργίας των ειδικών δικτύων·
• διασφαλίζει την ολοκληρωμένη λειτουργία του δικτύου που αφορά την επιδημιολογική επιτήρηση μεταδοτικών νόσων και συναφών ειδικών ζητημάτων υγείας·
• υποστηρίζει το έργο της HSC, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλων δομών της ΕΕ για τον συντονισμό της αντιμετώπισης σοβαρών διασυνοριακών απειλών για την υγεία·
• μέσω του δικτύου επιδημιολογικής επιτήρησης:
  • παρακολουθεί και υποβάλει εκθέσεις σχετικά με τις τάσεις που επικρατούν στις μεταδοτικές νόσους με την πάροδο του χρόνου και μεταξύ των κρατών μελών και σε τρίτες χώρες,
  • εντοπίζει, παρακολουθεί και υποβάλει εκθέσεις σχετικά με σοβαρές διασυνοριακές απειλές κατά της υγείας,
  • συμβάλλει στην αξιολόγηση και παρακολούθηση των προγραμμάτων πρόληψης και ελέγχου μεταδοτικών νόσων,
  • παρακολουθεί και αξιολογεί την ικανότητα των συστημάτων υγείας για διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία συγκεκριμένων μεταδοτικών ασθενειών, καθώς και την ασφάλεια των ασθενών,
  • εντοπίζει ομάδες πληθυσμού που κινδυνεύουν και χρειάζονται στοχευμένα μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης ενώ διασφαλίζει ότι την προσβασιμότητα στα εν λόγω μέτρα από άτομα με αναπηρίες,
  • συμβάλλει στην αξιολόγηση της επιβάρυνσης των μεταδοτικών νόσων στον πληθυσμό, με τη χρήση δεδομένων και διασφαλίζει ότι τα δεδομένα αυτά αναλύονται ανάλογα με την ηλικία, το φύλο και την αναπηρία,
  • πραγματοποιεί επιδημιολογική μοντελοποίηση, πρόβλεψη και ανάπτυξη σεναρίων για την αντιμετώπιση και συντονίζει αυτές τις προσπάθειες με σκοπό την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και τη βελτίωση της ικανότητας μοντελοποίησης σε ολόκληρη την ΕΕ,
  • προσδιορίζει τους παράγοντες κινδύνου για τη μετάδοση της νόσου, τις ομάδες που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο και τις ερευνητικές προτεραιότητες και ανάγκες·
• διασφαλίζει τη λειτουργία:
  • του δικτύου εργαστηρίων αναφοράς της ΕΕ για τη διάγνωση, ανίχνευση, ταυτοποίηση και χαρακτηρισμό μολυσματικών παραγόντων που ενδέχεται να συνιστούν απειλή για τη δημόσια υγεία,
  • του δικτύου των υπηρεσιών των κρατών μελών που υποστηρίζουν ιατρικές πράξεις όπως η μετάγγιση, η μεταμόσχευση και η ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, ώστε να είναι δυνατή η συνεχής και ταχεία πρόσβαση σε οροεπιδημιολογικά* δεδομένα μέσω οροεπιδημιολογικών ερευνών στον πληθυσμό.

Τα κράτη μέλη διορίζουν έναν αρμόδιο συντονιστικό φορέα και ορίζουν ένα εθνικό σημείο αναφοράς καθώς και επιχειρησιακά σημεία επαφής, ως συναφή για τις λειτουργίες της δημόσιας υγείας, συμπεριλαμβανομένης της επιδημιολογικής επιτήρησης, και για διάφορες ομάδες ασθενειών και μεμονωμένες νόσους. Αυτά τα σημεία αναφοράς διαμορφώνουν δίκτυα που συμβουλεύουν σε στρατηγικό επίπεδο το ECDC.

Ενισχυμένες δραστηριότητες

Μεταξύ άλλων, με την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2022/2370 θεσπίζονται άρθρα που αφορούν συγκεκριμένα τον τρόπο με τον οποίο το ECDC θα:

• υποστηρίζει τα κράτη μέλη στην ενίσχυση των συστημάτων πρόληψης και ελέγχου των μεταδοτικών νόσων·
• παρέχει επιστημονική και τεχνική εμπειρογνωμοσύνη στον τομέα του σχεδιασμού ετοιμότητας και αντίδρασης·
• διασφαλίζει την αξιολόγηση των κενών ετοιμότητας και θα πραγματοποιεί την αξιολόγηση του σχεδιασμού πρόληψης, ετοιμότητας και αντίδρασης σύμφωνα με το άρθρο 8 του κανονισμού (ΕΕ) 2022/2371 σχετικά με σοβαρές διασυνοριακές απειλές κατά της υγείας (βλ. σύνοψη)·
• αναπτύσσει σχετικούς κοινούς δείκτες για τυποποιημένες διαδικασίες συλλογής δεδομένων και εκτιμήσεις κινδύνου και θα παρέχει τις εν λόγω αξιολογήσεις εγκαίρως·
• συγκροτήσει μια ειδική ομάδα της ΕΕ για την υγεία και θα διασφαλίσει ότι υπάρχει αδιάλειπτη ικανότητα και ενισχυμένη ικανότητα έκτακτης ανάγκης για την κινητοποίηση και την αξιοποίησή της· και
• υποστηρίξει τον συντονισμού αντίδρασης στην HSC, όπως αναφέρεται στον κανονισμό (ΕΕ) 2022/2371 σχετικά με σοβαρές διασυνοριακές απειλές κατά της υγείας.

Δομή

Το ECDC απαρτίζεται από τους παρακάτω φορείς.

• Ένα διοικητικό συμβούλιο το οποίο μεριμνά ώστε το ECDC να εκπληρώνει την αποστολή του και να ασκεί τις αρμοδιότητές του εγκρίνοντας το πρόγραμμα εργασίας του και τους δημοσιονομικούς κανόνες. Το συμβούλιο αποτελείται από:
  • ένα μέλος ανά κράτος μέλος, συμπεριλαμβανομένης της Ισλανδίας, του Λιχτενστάιν και της Νορβηγίας·
  • δύο μέλη που ορίζονται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο· και
  • τρία μέλη που εκπροσωπούν την Επιτροπή και διορίζονται από αυτή.
• Έναν διευθυντή, επικουρούμενος από περιορισμένο προσωπικό. Ο διευθυντής είναι επιφορτισμένος με την καθημερινή διοίκηση του ECDC, καθώς και την προετοιμασία και υλοποίηση του προγράμματος εργασιών του.
• Ένα συμβουλευτικό σώμα το οποίο αποτελείται από εκπροσώπους των αρμόδιων εθνικών αρχών. Λειτουργεί σαν μηχανισμός για την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με απειλές για την υγεία καθώς και για τη συγκέντρωση γνώσεων.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

Εφαρμόζεται από τις 20 Μαΐου 2004.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Το ECDC λειτουργεί από τον Μάιο του 2005 με έδρα τη Στοκχόλμη της Σουηδίας.

Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:

• Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC).

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

ΒΑΣΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 851/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Απριλίου 2004, για την ίδρυση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ΕΕ L 142 της 30.4.2004, σ. 1-11).

Κανονισμός (ΕΕ) 2022/2370 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Νοεμβρίου 2022 σχετικά με την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 851/2004 για την ίδρυση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ΕΕ L 314 της 6.12.2022, σ. 1-25).

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Κανονισμός (ΕE) 2022/2371 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Νοεμβρίου 20, σχετικά με σοβαρές διασυνοριακές απειλές κατά της υγείας και για την κατάργηση της απόφασης αριθ. 1082/2013/ΕΕ (ΕΕ L 314 της 6.12.2022, σ. 26-63).

Απόφαση αριθ. 1313/2013/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, περί μηχανισμού πολιτικής προστασίας της Ένωσης (ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 924-947).

Διαδοχικές τροποποιήσεις της απόφασης αριθ. 1313/2013/EU έχουν ενσωματωθεί στο πρωτότυπο κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

τελευταία ενημέρωση 29.11.2022